everything maths and science - C2B2A

More documents

Recommendations

Info

Toe die koloniste en ontdekkingsreisigers hulle in Afrika vestig, het hulle begin kyk hoe hulle die natuurlike hulpbronne wat hulle gevind het, kon gebruik. Alhoewel diamante lank reeds aan die inheemse bevolking van Suid Afrika bekend was, het koloniste dit eers in die 1860’s op ’n plaas buite Kimberley (Noord Kaap) gevind. Duisende hoopvolle diamantprospekteerders het op die oorspronklike koppie waar die diamante ontdek is toegesak en intensief daar gedelf. Hierdie gebied is vandag die Groot Gat in Kimberley - een van die grootste mensgemaakte gate in die wêreld. Verskeie kleiner mynmaatskappye smelt in 1888 saam om De Beers te vorm - die maatskappy wat vandag nog die wêreldwye diamant mynboubedryf en die verkope daarvan domineer. Gedurende dieselfde tyd (1880) ontdek die koloniste goudriwwe net suid van wat vandag bekend staan as Johannesburg. ’n Stormloop van goudprospekteerders na die gebied lei tot die geboorte van Johannesburg. ’n Groot arbeidsmag was nodig om diep in die rotslae te grawe om sodoende die erts, wat die goud bevat, te kry. Vandag nog word ’n groot aantal werkers deur die goudmyne in diens geneem maar, (soos in die geval van die diamantbedryf), as gevolg van tegnologiese ontwikkeling oor die afgelope 150 jaar, word baie van hulle werk nou vergemaklik deur die gebruik van industriële mynbou masjinerie. Baie boere en van die inheemse bevolking is gedwing om in die nuwe diamant- en goudmyne te werk. Van hulle is geforseer om hulle huise te verlaat om op die myne te gaan werk. As gevolg van swak werkstoestande en mynrampe wat plaasgevind het, is baie van hulle op die myne dood. Groepsbespreking: Minerale en die reg om dit te besit Baie van die inheemse bevolking deel die algemene siening dat die land en alles wat dit kan oplewer aan almal behoort om gelyk verdeel te word. Hierdie produk is dikwels noodsaaklik vir die oorlewing van hierdie mense. Toe die koloniste na Suid Afrika toe gekom het, is die inheemse bevolking grootliks geïgnoreer en uitgebuit vir hulle kennis en die arbeid wat hulle kon verskaf. ’n Groot aantal wandade is teen hierdie mense gepleeg. Die inheemse bevolking staan nou op en eis dat dit wat regmatig aan hulle behoort, aan hulle teruggegee moet word. Organisasies (soos die VN werkgroep oor inheemse bevolkings) is gestig om aan hierdie aangeleentheid aandag te gee. Net na die stigting van De Beers verklaar hulle dat al die diamante in die gebied aan hulle behoort en dat enigeen wat in besit van diamante betrap word, doodgemaak kan word as gevolg van die onwettige verkryging daarvan. Ander groot mynhuise het probeer om die reg tot die minerale wat hulle produseer te bekom. Bespreek in groepe of in die klas of ’n paar uitverkore mense die reg tot die besit van die grond en die minerale wat dit bevat kan hê. Aan wie behoort die minerale? Behoort groot maatskappy die regte besit? Of behoort dit aan al die mense? Hoofstuk 14. Die litosfeer FEIT Die diepste myn in die wêreld is tans die TauTona Myn (of Western Deep No. 3 skag) buite Carletonville, Gauteng. Met AngloGold Ashanti as eienaars, het dit ’n diepte van 3,9 km met tonnels van ongeveer 800 km . Op daardie diepte bereik die rotslaag temperature van tot 60 ◦ C en lugverkoelers moet gebruik word om die lug in die myn af te koel vanaf 55 ◦ C tot 28 ◦ C. 477
Elemente en minerale ESE7C Noudat ons weet wat die mensdom gebruik het om gereedskap en skuiling te maak kyk ons na waarom hy die materiale gekies het wat gebruik is. Vroeër (vroeë en middel steentydperk) het die mensdom enige iets gebruik wat hy maklik in die hande kon kry. Later (laat steentydperk tot vandag) het die mens begin wonder hoe verskillende materiale verbeter kon word. So wat presies is die litosfeer en hoe het die mens hierdie kennis gebruik? Die aardkors bestaan uit ongeveer 80 elemente waarvan meer as 2000 in verskillende verbindings en minerale voorkom. Tog bestaan die grootste hoeveelheid van die massa van die materiaal waaruit die aarde bestaan net uit 8 van hierdie elemente. Daar is suurstof (O), silikon (Si), aluminium (Al), yster (Fe), kalsium (Ca), natrium (Na), kalium (K) en magnesium (Mg). Hierdie elemente word selde in ’n suiwer vorm aangetref en is gewoonlik deel van meer komplekse minerale. ’n Mineraal is ’n verbinding wat deur geologiese prosesse gevorm word wat tot spesifieke strukture aanleiding gee. ’n Mineraal kan ’n suiwer element wees, maar gewoonlik bestaan minerale uit ’n kombinasie van verskillende elemente. Een voorbeeld hiervan is kwarts Dit is ’n mineraal wat uit silikon en suurstof bestaan. Nog voorbeelde word in Tabel 14.2 gewys. Mees algemene Element Chemie mineraal Goud Calaverite of suiwer element Au (suiwer element) of AuTe2 (Calaverite, ’n goud mineraal) Yster Hematiet Fe2O3 (ysteroksied) Koper Koolstof Platinum Suiwer element of chalcocite Diamant, grafiet, steenkool Suiwer element, verbind met ander elemente Sink Sfaleriet ZnS Mangaan Mangaandioksied MnO2 Chroom Chromiet FeCr2O4 Cu (suiwer element) of Cu2S (kopersulfied) C (suiwer element) Pt (suiwer element) Tabel 14.2: Tabel wat voorbeelde van metale en die chemie betrokke aandui. 478 14.2. Die litosfeer
Page 2 and 3:
1 IA 1 2,1 H 1,01 3 1,0 Li 6,94 11
Page 4 and 5:
KOPIEREG KENNISGEWING Jou wetlike v
Page 6 and 7:
Hester Jacobs; Stefan Jacobs; Rowan
Page 8 and 9:
EVERYTHING MATHS AND SCIENCE Die Ev
Page 10 and 11:
DIGITALE HANDBOEKE LEES AANLYN Die
Page 12 and 13:
Indien jy jou huiswerk en oefenvrae
Page 14 and 15:
Inhoudsopgawe 1 Vektore in twee dim
Page 16 and 17:
Vektore in twee dimensies HOOFSTUK
Page 18 and 19:
Vektore op die Cartesiese vlak ESE4
Page 20 and 21:
Die volgende diagram gee ’n voorb
Page 22 and 23:
Figuur 1.1: ’n Kaart van 15 hoof
Page 24 and 25:
1 y F1 = 600 N 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8
Page 26 and 27:
• F1 = 2,4 N in die positiewe y-
Page 28 and 29:
Uitgewerkte voorbeeld 2: Teken vekt
Page 30 and 31:
Stap 3: Teken die resultante vektor
Page 32 and 33:
3. Nou teken ons ’n lyn parallel
Page 34 and 35:
−4 −3 F1 −2 4 3 2 1 −1 −1
Page 36 and 37:
Uitgewerkte voorbeeld 5: Kry die gr
Page 38 and 39:
Gegee die volgende drie kragvektore
Page 40 and 41:
1 0 −1 −2 −3 −4 y Stap 6: T
Page 42 and 43:
Stap 3: Kies ’n skaal en teken di
Page 44 and 45:
die keuse maak nie saak nie. Ons sa
Page 46 and 47:
Stap 7: Teken Ry Die lengte van R
Page 48 and 49:
’n Krag van 40 N in die positiewe
Page 50 and 51:
met ’n krag van 9 N wat in die po
Page 52 and 53:
100 y Fx 250 N 30 0 0 100 200 300
Page 54 and 55:
• F3=11,3 kN teen 193 ◦ vanaf
Page 56 and 57:
Vektor x-komponent y-komponent Tota
Page 58 and 59:
6N α 8N 10 N Die grootte van die r
Page 60 and 61:
sin(θ) = F1y F1 sin(45 ◦ )= F1y
Page 62 and 63:
sin(θ) = F4y F4 sin(245 ◦ )= F4y
Page 64 and 65:
die koord. Indien jy meer koorde de
Page 66 and 67:
4. Vind die resultant in die x-rigt
Page 68 and 69:
16. Twee vektore werk in op dieself
Page 70 and 71:
Newton se wette HOOFSTUK 2 2.1 Inle
Page 72 and 73:
Figuur 2.2: Kontakkragte ’n Nie-k
Page 74 and 75:
Wanneer ’n voorwerp op ’n opper
Page 76 and 77:
kan varieer van nul (wanneer geen a
Page 78 and 79:
Stap 1: Maksimum statiese wrywingsk
Page 80 and 81:
normaalkrag is en kan daarom die st
Page 82 and 83:
Informele eksperiment: Normaalkragt
Page 84 and 85:
Nog ’n voorbeeld is ’n blok op
Page 86 and 87:
3 y 2 1 0 Fg 0 1 2 3 4 5 x θ Fgy F
Page 88 and 89:
Aanvaar byvoorbeeld dat die positie
Page 90 and 91:
a) Teken ’n vryliggaamdiagram van
Page 92 and 93:
Sien video: 26SB op www.everythings
Page 94 and 95:
oorkom (of “kanselleer” wrywing
Page 96 and 97:
voorwerp inwerk moet ons net met di
Page 98 and 99:
1. die grootte en rigting van die t
Page 100 and 101:
Pas nou Newton se tweede bewegingsw
Page 102 and 103:
1 3 van totale wrywingskrag Ff op 1
Page 104 and 105:
Uitgewerkte voorbeeld 13: Newton se
Page 106 and 107:
Voorwerp op ’n skuinsvlak In ’n
Page 108 and 109:
Uitgewerkte voorbeeld 15: Newton se
Page 110 and 111:
Vir die bespreking kies ons die rig
Page 112 and 113:
oorkom sodat die vuurpyl opwaarts k
Page 114 and 115:
4. Bereken die versnelling van ‘n
Page 116 and 117:
a) Wat is sy versnelling? b) Indien
Page 118 and 119:
DEFINISIE: Newton se derde beweging
Page 120 and 121:
wat deel is van die paar is F1, wat
Page 122 and 123:
Algemene eksperiment: Ballonvuurpyl
Page 124 and 125:
Oefening 2 - 6: 1. ‘n Vlieg tref
Page 126 and 127:
punt in kilogram (kg) en d is die a
Page 128 and 129:
was, aangesien Pluto so klein is en
Page 130 and 131:
Die massa van die passasiers is 421
Page 132 and 133:
• die massa van die man, m • di
Page 134 and 135:
Stap 5: Gee die finale antwoord. Di
Page 136 and 137:
2.5 Opsomming ESE33 Sien aanbieding
Page 138 and 139:
a) Die kas word na die oppervlak ge
Page 140 and 141:
Die vuurpyl versnel omdat die groot
Page 142 and 143:
c) 60 N d) 80 N [SC 2002/03 HG1] 20
Page 144 and 145:
c) Die grootte van die krag wat die
Page 146 and 147:
[IEB 2002/11 HG1] 33. ’n Motor op
Page 148 and 149:
stut tou R 70 P ◦ boks tou S a) T
Page 150:
9. Bereken die gravitasiekrag tusse
Page 153 and 154:
3 Atomiese kombinasies Ons bly in
Page 155 and 156:
Hierdie drie kragte werk gelyktydig
Page 157 and 158:
WENK ’n Lewis diagram gebruik kol
Page 159 and 160:
Die kruisies en kolletjies tussen d
Page 161 and 162:
WENK ‘n Alleenpaar kan gebruik wo
Page 163 and 164:
Oefening 3 - 4: Stel die volgende m
Page 165 and 166:
5. Voltooi die volgende tabel: Verb
Page 167 and 168:
Figuur 3.8: Die algemene molekulêr
Page 169 and 170:
WENK Ons kan ook die vorm van ‘n
Page 171 and 172:
FEIT Die konsep van elektronegatiwi
Page 173 and 174:
WENK Om vas te stel of ’n molekul
Page 175 and 176:
Stap 4: Stel die polariteit van die
Page 177 and 178:
DEFINISIE: Bindingslengte Die afsta
Page 179 and 180:
c) ’n Maatstaf van ’n atoom se
Page 182 and 183:
Intermolekulêre kragte HOOFSTUK 4
Page 184 and 185:
Figuur 4.1: ’n Ander voorstelling
Page 186 and 187:
Hierdie kragte word aangetref in he
Page 188 and 189:
Onthou dat kovalente bindings ’n
Page 190 and 191:
O H H O H H O H H O H H O H H O H H
Page 192 and 193:
Metode: 1. Plaas ongeveer 50 ml van
Page 194 and 195:
Bespreking en gevolgtrekking: Stof
Page 196 and 197:
3. Neem waar hoe hoog die water in
Page 198 and 199:
Aktiwiteit: Masjien- en motorolies
Page 200 and 201:
OPLOSSING Stap 1: Skryf neer wat jy
Page 202 and 203:
Watermolekule word bymekaar gehou d
Page 204 and 205:
Uitgewerkte voorbeeld 4: Eienskappe
Page 206 and 207:
2. Watter eienskappe van water laat
Page 208 and 209:
Hidried Smeltpunt ( ◦C) HI −34
Page 210 and 211:
Geometriese Optika HOOFSTUK 5 5.1 O
Page 212 and 213:
lig versprei. Ligstrale is nie ’n
Page 214 and 215:
Weerkaatsing ESE42 As jy in ’n sp
Page 216 and 217:
invalstraal 60 ◦ 60 ◦ weerkaats
Page 218 and 219:
11. ’n Ligstraal (byvoorbeeld van
Page 220 and 221:
van lig verander wanneer dit in die
Page 222 and 223:
Ons word die brekingsindeks n van g
Page 224 and 225:
invallende straal normaal θ1 water
Page 226 and 227:
Informele eksperiment: Ligvoortplan
Page 228 and 229:
Teken die gebreekte straal as: a) m
Page 230 and 231:
straalkissie glasblok A4 papier 3.
Page 232 and 233:
5. Die doel van hierdie eksperiment
Page 234 and 235:
die wiele deur die lang gras te sto
Page 236 and 237:
Uitgewerkte voorbeeld 4: Gebruik Sn
Page 238 and 239:
Invalshoek Brekingshoek 0,0 ◦ 0,0
Page 240 and 241:
Elke media paar het hul eie unieke
Page 242 and 243:
Stap 3: Skryf die finale antwoord n
Page 244 and 245:
innekern omhulsel Figuur 5.17: Die
Page 246 and 247:
5.8 Opsomming ESE4C Sien aanbieding
Page 248:
5. Lig beweeg vanaf glas (n = 1,5)
Page 251 and 252:
6 Twee- en driedimensionele golffro
Page 253 and 254:
Uitgewerkte voorbeeld 1: Toepassing
Page 255 and 256:
Algemene eksperiment: Diffraksie Wa
Page 257 and 258:
A B Die meetbare effek van die kons
Page 259 and 260:
Die effek van spleetwydte en golfle
Page 261 and 262:
Die diffraksierooster is dieselfde
Page 263 and 264:
2511 × 10 -9 m is en ons weet dat
Page 265 and 266:
Die spleetwydte is 1500 nm. sin θ
Page 268 and 269:
Ideale gasse HOOFSTUK 7 7.1 Bewegin
Page 270 and 271:
Ons kan die druk en temperatuur van
Page 272 and 273:
7.2 Ideale gaswette ESE4V Daar is v
Page 274 and 275:
Gevolgtrekking: Indien die volume v
Page 276 and 277:
Wanneer jy die waarde van k bepaal
Page 278 and 279:
OPLOSSING Stap 1: Skryf al die inli
Page 280 and 281:
dat die temperatuur en volume van d
Page 282 and 283:
Volume 0 Temperatuur (K) Figuur 7.6
Page 284 and 285:
V1 = 122 mL V2 =? T1 = 20 ◦ C T2
Page 286 and 287:
Druk 0 Temperatuur (K) Figuur 7.7:
Page 288 and 289:
T1 = 32 ◦ C T2 = 15 ◦ C p1 = 68
Page 290 and 291:
Druk-temperatuur: p ∝ T (V = kons
Page 292 and 293:
Uitgewerkte voorbeeld 8: Algemene g
Page 294 and 295:
Oefening 7 - 5: Die algemene gasver
Page 296 and 297:
Stap 4: Vervang die gegewe waardes
Page 298 and 299:
Ons moet die volume omskakel na m 3
Page 300 and 301:
3. ’n Gemiddelde paar menslike lo
Page 302 and 303:
• Avogadro se wet beskryf dat gel
Page 304 and 305:
8. Twee gassilinders, A en B, het
Page 306 and 307:
HOOFSTUK 8 Kwantitatiewe aspekte va
Page 308 and 309:
pV = nRT (101 300)V = (1)(8,31)(273
Page 310 and 311:
Ons gebruik die bestaande vergelyki
Page 312 and 313:
Ons kan die hoeveelheid berekeninge
Page 314 and 315:
C1V1 n1 Oefening 8 - 2: Gasse en op
Page 316 and 317:
Aktiwiteit: Wat is ’n beperkende
Page 318 and 319:
Uit bostaande stap sien ons dat 20,
Page 320 and 321:
word natriumhidroksied as produk ge
Page 322 and 323:
Persentasie suiwerheid ESE5D Die fi
Page 324 and 325:
Oefening 8 - 6: 1. Hematiet bevat y
Page 326 and 327:
6. Laat die filtreerpapier effens d
Page 328 and 329:
Stap 3: Bereken die volume suurstof
Page 330 and 331:
• Vir enige aantal mol gas by STD
Page 332 and 333:
a) Skryf ’n gebalanseerde vergely
Page 334 and 335:
Elektrostatika HOOFSTUK 9 9.1 Inlei
Page 336 and 337:
Ooreenkomste tussen Coulomb se wet
Page 338 and 339:
gebruik om die elektrostatiese krag
Page 340 and 341:
Krag op Q2 as gevolg van Q3 F1 = k
Page 342 and 343:
Die grootte van die krag wat deur Q
Page 344 and 345:
Q1 r1 9. Vir die ladingskonfigurasi
Page 346 and 347:
By elke punt rondom die lading +Q s
Page 348 and 349:
Elektriese velde rondom verskillend
Page 350 and 351:
ladings te plaas. Ons kan die kragt
Page 352 and 353:
Ladings van verskillende groottes W
Page 354 and 355:
E = kQ r 2 Uitgewerkte voorbeeld 6:
Page 356 and 357:
E2 = k Q2 r 2 = (9,0 × 10 9 ) (6
Page 358 and 359:
9.4 Opsomming ESE5Q Sien aanbieding
Page 360:
[SC 2003/11] 7. a) Skryf ’n stell
Page 363 and 364:
10 Elektromagnetisme 10.1 Inleiding
Page 365 and 366:
Magneetveld om ’n reguit draad ES
Page 367 and 368:
1. een 9 V battery met houer 2. twe
Page 369 and 370:
Magnetiese veld om ’n solenoïed
Page 371 and 372:
4. Draai die draad om ’n ysterspy
Page 373 and 374:
a) b) stroom vloei stroom vloei 4.
Page 375 and 376:
Waar: θ = die hoek tussen die magn
Page 377 and 378:
A In die tweede diagram beweeg di
Page 379 and 380:
WENK ’n Maklike manier om ’n ma
Page 381 and 382:
E = −N ∆φ ∆t Ons weet dat di
Page 383 and 384:
OPLOSSING Stap 1: Identifiseer wat
Page 385 and 386:
solenoïedspoel met N draaie en deu
Page 387 and 388:
6. Oorweeg ’n vierkantige spoel m
Page 389 and 390:
11 Elektriese stroombane 11.1 Inlei
Page 391 and 392:
Metode: Hierdie eksperiment het twe
Page 393 and 394:
Dink jy jy het dit? Kry oplossings
Page 395 and 396:
Analise: Aantal selle Voltmeterlesi
Page 397 and 398:
Stap 3: Skryf die finale antwoord D
Page 399 and 400:
Kom laat ons hierdie vergelyking in
Page 401 and 402:
R1 A B D V R3 Die eerste beginsel o
Page 403 and 404:
OPLOSSING Stap 1: Teken die stroomb
Page 405 and 406:
Gebruik weer Ohm se wet: Stap 4: Be
Page 407 and 408:
Stap 2: Bepaal hoe om die probleem
Page 409 and 410:
Stap 4: Skryf die finale antwoord D
Page 411 and 412:
Die stroom deur die sel is 6 A. Die
Page 413 and 414:
R1 R2 Parallelle Stroombaan 1 Paral
Page 415 and 416:
a) b) 2 Ω 1 Ω 2 Ω 4 Ω 2 Ω
Page 417 and 418:
Ekwivalente vorme Ons kan Ohm se we
Page 419 and 420:
6 V oor die sel. R1 = 1Ω. OPLOSSI
Page 421 and 422:
OPLOSSING Stap 1: Wat word benodig
Page 423 and 424:
R1 R2 Parallelle Stroombaan 1 RP 1
Page 425 and 426:
4. Bereken die drywing wat omgesit
Page 427 and 428:
Ons moet die totale hoeveel elektri
Page 429 and 430:
Stap 2: Bereken verbruik Die elektr
Page 431 and 432:
Oefening 11 - 7: Fisiese Hoeveelhed
Page 433 and 434:
[IEB 2001/11 HG1] Dink jy jy het di
Page 435 and 436:
12 Energie en chemiese verandering
Page 437 and 438:
WENK ∆ word as delta gelees en di
Page 439 and 440: Formele eksperiment: Endotermiese e
Page 441 and 442: FEIT Ligstokkies of glimstokkies wo
Page 443 and 444: Die eenhede vir ∆H is kJ·mol −
Page 445 and 446: Resultate: Skryf neer watter van bo
Page 447 and 448: WENK Die aktiveringsenergie is die
Page 449 and 450: Oefening 12 - 3: Energie en reaksie
Page 451 and 452: ) Energie word vrygestel as die bin
Page 454 and 455: Reaksietipes HOOFSTUK 13 13.1 Sure
Page 456 and 457: Met verloop van tyd is ’n hele aa
Page 458 and 459: Wanneer ons net na Brønsted-Lowry
Page 460 and 461: Aktiwiteit: Gekonjugeerde suur-basi
Page 462 and 463: • natriumhidroksiedoplossing •
Page 464 and 465: Ons gaan ou na drie spesifieke suur
Page 466 and 467: Metode: rubber prop koeksoda en sou
Page 468 and 469: Doel 2 1. Voeg versigtig 25 ml swae
Page 470 and 471: Oksidasiegetalle ESE75 Deur element
Page 472 and 473: In die verbinding NH3, moet die som
Page 474 and 475: As ’n reagens, het chloor ’n ok
Page 476 and 477: Metode: WAARSKUWING! Moenie direk n
Page 478 and 479: Uitgewerkte voorbeeld 4: Die balans
Page 480 and 481: Uitgewerkte voorbeeld 5: Die balans
Page 482 and 483: Watter een van die volgende stellin
Page 484 and 485: Oefening 13 - 9: 1. Gee een woord o
Page 486 and 487: Die litosfeer HOOFSTUK 14 14.1 Inle
Page 488 and 489: DEFINISIE: Litosfeer Figuur 14.1:
Page 492 and 493: DEFINISIE: Mineraal Minerale is nat
Page 494 and 495: Beskou die diagram en beantwoord di
Page 496 and 497: Smeltwerk omvat die verhitting van
Page 498 and 499: en word tonnels word vanuit die hoo
Page 500 and 501: Oefening 14 - 1: Goudontginning 1.
Page 502 and 503: • Was die projek suksesvol? • W
Page 504 and 505: 4. Doen navorsing oor klimaatsveran
Page 506: Units used in the book Fisiese hoev
Page 509 and 510: 14. het gelyke groottes maar teenoo
Page 511 and 512: Oefening 2 - 9: 1. 5 F 2. afneem 3.
Page 513 and 514: Oefening 3 - 6: Molekulêre vorm 1.
Page 515 and 516: Oefening 5 - 4: Snell se Wet 2. b)
Page 517 and 518: Oefening 7 - 7: 1. a) Ideale gas b)
Page 519 and 520: 9 Elektrostatika Oefening 9 - 1: El
Page 521 and 522: Oefening 11 - 4: Ohm se wet in seri
Page 523 and 524: 13 Reaksietipes Oefening 13 - 1: Su
Page 525 and 526: Lys van definisies 2.1 Normaalkrag
Page 527 and 528: Erkennings vir beelde 1 Foto deur U
show all

everything maths and science - C2B2A

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?