everything maths and science - C2B2A

WENK
Tot nou toe het jy gekyk
na reaksies wat met
reaktante begin en na
produkte gaan. Vir sure
en basisse moet ons ook
oorweging skenk aan wat
sal gebeur indien ons die
reaktante en basisse
omruil. Dit sal jou help
om gekonjugeerde
suur-basispare te verstaan.
WENK
Die woord konjugeer
beteken gekoppel of
gekonnekteer.
www.everythingscience.co.za m.everythingscience.co.za
Gekonjugeerde suur-basispare ESE6X
Beskou die reaksie tussen soutsuur en ammoniak om ammonium en chloried-ione
(weereens het ons die verskillende dele van die vergelyking aangedui):
HCl (aq) + NH3(aq) → NH + 4 (aq) + Cl− (aq)
Kyk wat gebeur met elkeen van die reaktante in die reaksie:
HCl (aq) → Cl − (aq) en
NH3(aq) → NH + 4 (aq)
Ons sien dat HCl treë as die suur op, en NH3 treë as die basis op.
Maar wat as ons eintlik die volgende reaksie gehad het:
NH + 4 (aq) + Cl− (aq) → HCl (aq) + NH3(aq)
Hierdie is dieselfde reaksie as die eerste een, maar die produkte is nou die reaktante.
As ons nou kyk na wat met elkeen van die reaktante gebeur sien ons die volgende:
NH + 4 (aq) → NH3(aq) en
Cl − (aq) → HCl (aq)
Ons sien dat NH + 4 treë as die suur op, en Cl− treë as die basis op.
Wanneer HCl (die suur) ’n proton verloor vorm dit Cl − (die basisse). En dat wanneer
Cl − (die basis) ’n proton bykry vorm dit HCl (die suur). Ons noem hierdie twee spesies
’n gekonjugeerde suur-basispaar. Op soortgelyke wyse vorm NH3 en NH + 4 ’n
gekonjugeerde suur-basispaar.
Ons kan dit voorstel as:
gekonjugeerde paar
HCl + NH3
NH + 4 + Cl−
suur 1 basis 2 suur 2 basis 1
gekonjugeerde paar
446 13.1. Sure en basisse