everything maths and science - C2B2A

12 Energie en chemiese verandering
Jy het waarskynlik al gesien hoe ’n vuur brand of brandstof brand vir hitte, om te kook
of vir lig. ’n Vuur aan die brand is een van die mees opvallende voorbeelde van ’n
chemiese reaksie wat baie energie produseer.
Alle chemiese reaksies behels energieveranderinge. By sekere
reaksies kan ons hierdie chemiese veranderinge waarneem
en vasstel of die algehele energie van die sisteem verhoog
of verlaag het. In sekere reaksies is dit sigbaar as ’n
temperatuurverandering. In ander reaksies word die verandering
as die reaksie begin lig vrystel of wanneer ’n reaksie
slegs aan die gang kom as lig daarop skyn.
Die studie van energieverandering (veral hitte) in chemiese reaksies staan bekend as
termodinamieka. Dit word soms termochemie genoem.
Sien video: 27D3 op www.everythingscience.co.za
Sleutel Wiskunde Konsepte
• Grafieke — Wiskunde, Graad 10, Funksies en grafieke
• Vergelykings — Wiskunde, Graad 10, Vergelykings en ongelykhede
• Eenhede en eenheidomstakelings — Fisiese Wetenskappe, Graad 10, Wetenskapvaardighede
12.1 Chemiese verandering tydens chemiese reaksies ESE6J
Wat veroorsaak die energieveranderinge in chemiese reaksies? ESE6K
Tydens ’n chemiese reaksie word die bindings in die reagense gebreek terwyl nuwe
bindings in die produk gevorm word. Die volgende voorbeeld verduidelik dit. Volgens
die vergelyking reageer waterstof met suurstof om water te vorm,
2H2(g)+O2(g) → 2H2O(g)
In hierdie reaksie word die bindings tussen die twee waterstofatome binne die H2
molekuul gebreek. Dieselfde gebeur met die bindings tussen die suurstofatome binne
die O2 molekuul. Nuwe bindings word tussen die twee waterstofatome en die enkele
suurstofatoom gevorm om ’n nuwe produk te gee.
Om bindings te gebreek, moet energie geabsorbeer word. Wanneer nuwe bindings
vorm, word energie vrygestel. Hierdie energie wat benodig word om bindings te
breek, word bindingsenergie of bindingsdissosiasie-energie genoem. Bindingsenergie
word in kJ·mol −1 gemeet.
DEFINISIE: Bindingsenergie
Bindingsenergie is ’n maatstaaf van bandsterkte in ’n chemiese binding. Dit is die
hoeveelheid energie (in kJ·mol −1 ) wat nodig is om die chemiese binding tussen twee
atome af te breek.
422 12.1. Chemiese verandering tydens chemiese reaksies