everything maths and science - C2B2A

10 Elektromagnetisme
10.1 Inleiding ESE5R
Elektromagnetisme beskryf die wisselwerking tussen ladings, strome en die elektriese
en magnetiese velde wat hulle veroorsaak. ’n Elektriese stroom skep ’n magneetveld
en ’n veranderende magneetveld sal die vloei van lading veroorsaak. Hierdie verwantskap
tussen elektrisiteit en magnetisme is al omvattend bestudeer. Dit het gelei tot
die uitvinding van vele toestelle wat baie nuttig is vir mense, byvoorbeeld selfone,
mikrogolfoonde, radios, televisies en vele meer.
10.2 Magneetveld wat met ’n stroom geassosieer word
ESE5S
As jy ’n kompas hou naby ’n draad waardeur ’n stroom vloei, sal die naald van die
kompas afwyk.
Omdat kompasse met ’n magneetveldlyn langs wys moet daar ’n magneetveld naby
die stroomdraende draad wees.
Die magneetveld wat deur ’n elektriese stroom opgewek word is altyd loodreg aan die
vloeirigting van die stroom georiënteer. Hieronder is ’n skets van hoe die magneetveld
om ’n draad lyk wanneer ’n stroom deur die draad vloei. Ons gebruik B om ’n
magneetveld aan te dui en pyle op veldlyne om die rigting van die magneetveld aan
te dui. Let op dat indien daar geen stroom deur die draad vloei nie, sal daar geen
magneetveld wees nie.
Die vloeirigting van die stroom in die geleier (draad) word deur die sentrale pyl aangedui.
Die sirkels is veldlyne en hulle het ook rigtings wat aangedui word deur die pyle
op die lyne. Soortgelyk aan die situasie met elektriese veldlyne, hoe meer lyne daar is
in ’n gegewe area (of hoe nader hulle aanmekaar is), hoe sterker is die magneetveld.
350 10.1. Inleiding