everything maths and science - C2B2A

everything maths and science - C2B2A everything maths and science - C2B2A

03.05.2013 Views

V1 = 122 mL V2 =? T1 = 20 ◦ C T2 =7 ◦ C Stap 2: Herlei die gegewe waardes na SI eenhede indien nodig. In hierdie geval moet die temperatuur na Kelvin helei word, dus: T1 = 20 + 273 = 293 K T2 = 32 + 273 = 305 K Stap 3: Kies die gasvergelyking wat jou in staat sal stel om die onbekende veranderlike te bereken Die druk bly konstant terwyl die volume en temperatuur verander. Die hoeveelheid gas bly ook konstant, dus kan ons Charles se wet gebruik: V2 T2 = V1 T1 Stap 4: Vervang die gegewe waardes in die vergelyking en bereken die onbekende veranderlike V2 122 = 305 293 V2 = 0,416 ... 305 V2 = 127 mL Die volume lesing op die spuit sal 127 mL wees nadat die spuit vir een uur in die waterbad gelos is. Stap 5: Kontroleer jou antwoord Charles se wet stel dit dat die temperatuur direk eweredig is aan die volume. In hierdie voorbeeld verhoog die temperatuur, dus moet die volume ook verhoog. Die antwoord gee ’n hoër finale volume as die oorspronklike volume, dus is dit korrek. Hoofstuk 7. Ideale gasse WENK Let op dat die temperatuur na Kelvin herlei moet word aangesien die verandering na Celsius optelling behels en nie vermenigvuldiging nie (soos in die geval van druk en volume). 271

FEIT Jy sal sien dat na hierdie wet verwys word as Gay-Lussac se wet of ook as Amonton se wet. Baie wetenskaplikes het op dieselfde tyd aan dieselfde probleem gewerk en dit is dus moeilik om te weet wie eintlik ’n spesifieke wet ontdek het. Oefening 7 – 3: Charles se wet 1. Die tabel hieronder gee die temperatuur (in ◦ C) van heliumgas by verskillende volumes by konstante druk. Volume (L) Temperatuur ( ◦ C) 1,0 −161,9 1,5 −106,7 2 −50,8 2,5 4,8 3,0 60,3 3,5 115,9 a) Teken ’n grafiek wat die verhouding tussen temperatuur en volume aantoon. b) Beskryf jou waarneming hierbo. c) As jy die grafiek ekstrapoleer (m.a.w. verleng die grafiek terugwaarts al het jy nie die gegewe data nie), by watter temperatuur sal dit die x-as sny? d) Wat is betekenisvol aangaande hierdie temperatuur? e) Gebruik Charles se wet en meld watter gevolgtrekkings jy hieruit kan maak. 2. ’n Monster stikstofmonoksied (NO) gas is by ’n temperatuur van 8 ◦ C en beslaan ’n volume van 4,4 dm 3 . Watter volume sal die monster gas beslaan as die temperatuur toeneem tot 25 ◦ C? 3. ’n Monster suurstof (O2) gas is by ’n temperatuur van 340 K en beslaan ’n volume van 1,2 dm 3 . Wat sal die temperatuur van die gas wees as die volume afneem na 200 cm 3 ? 4. Verduidelik wat sal gebeur as jy Charles se wet probeer bewys en van die gas in die proses laat ontsnap. Dink jy jy het dit? Kry oplossings en meer oefening op ons Intelligent Practice Service 1. 2762 2. 2763 3. 2764 4. 2765 www.everythingscience.co.za m.everythingscience.co.za Druk-temperatuur verwantskap ESE4Y Die druk van ’n gas is direk eweredig aan die temperatuur by konstante volume (Figuur 7.7). Onthou dat as die temperatuur van ’n gas toeneem, die kinetiese energie van die deeltjies in die gas ook toeneem. Dit veroorsaak dat die deeljies vinniger beweeg en meer dikwels met mekaar en die wande van die houer bots. Aangesien druk ’n maatstaf is van botsings, neem die druk toe as die temperatuur toeneem. Die druk van ’n gas sal afneem as die temperatuur afneem. 272 7.2. Ideale gaswette

FEIT<br />

Jy sal sien dat na hierdie<br />

wet verwys word as<br />

Gay-Lussac se wet of ook<br />

as Amonton se wet. Baie<br />

wetenskaplikes het op<br />

dieselfde tyd aan<br />

dieselfde probleem<br />

gewerk en dit is dus<br />

moeilik om te weet wie<br />

eintlik ’n spesifieke wet<br />

ontdek het.<br />

Oefening 7 – 3: Charles se wet<br />

1. Die tabel hieronder gee die temperatuur (in ◦ C) van heliumgas by verskillende<br />

volumes by konstante druk.<br />

Volume (L) Temperatuur ( ◦ C)<br />

1,0 −161,9<br />

1,5 −106,7<br />

2 −50,8<br />

2,5 4,8<br />

3,0 60,3<br />

3,5 115,9<br />

a) Teken ’n grafiek wat die verhouding tussen temperatuur en volume aantoon.<br />

b) Beskryf jou waarneming hierbo.<br />

c) As jy die grafiek ekstrapoleer (m.a.w. verleng die grafiek terugwaarts al het<br />

jy nie die gegewe data nie), by watter temperatuur sal dit die x-as sny?<br />

d) Wat is betekenisvol aanga<strong>and</strong>e hierdie temperatuur?<br />

e) Gebruik Charles se wet en meld watter gevolgtrekkings jy hieruit kan maak.<br />

2. ’n Monster stikstofmonoksied (NO) gas is by ’n temperatuur van 8 ◦ C en beslaan<br />

’n volume van 4,4 dm 3 . Watter volume sal die monster gas beslaan as die<br />

temperatuur toeneem tot 25 ◦ C?<br />

3. ’n Monster suurstof (O2) gas is by ’n temperatuur van 340 K en beslaan ’n volume<br />

van 1,2 dm 3 . Wat sal die temperatuur van die gas wees as die volume afneem<br />

na 200 cm 3 ?<br />

4. Verduidelik wat sal gebeur as jy Charles se wet probeer bewys en van die gas in<br />

die proses laat ontsnap.<br />

Dink jy jy het dit? Kry oplossings en meer oefening op ons Intelligent Practice Service<br />

1. 2762 2. 2763 3. 2764 4. 2765<br />

www.<strong>everything</strong><strong>science</strong>.co.za m.<strong>everything</strong><strong>science</strong>.co.za<br />

Druk-temperatuur verwantskap ESE4Y<br />

Die druk van ’n gas is direk eweredig aan die temperatuur by konstante volume (Figuur<br />

7.7). Onthou dat as die temperatuur van ’n gas toeneem, die kinetiese energie van die<br />

deeltjies in die gas ook toeneem. Dit veroorsaak dat die deeljies vinniger beweeg<br />

en meer dikwels met mekaar en die w<strong>and</strong>e van die houer bots. Aangesien druk ’n<br />

maatstaf is van botsings, neem die druk toe as die temperatuur toeneem. Die druk van<br />

’n gas sal afneem as die temperatuur afneem.<br />

272 7.2. Ideale gaswette

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!