everything maths and science - C2B2A

7 Ideale gasse
Ons word omring deur gasse in ons atmosfeer wat
lewe beskerm en onderhou. Ons asem daagliks
suurstof in en koolstofdioksied uit. Groen plante
neem koolstofdioksied op en stel suurstof vry. Op
een of ander manier is ons omring deur ‘n mengsel
van verskillende gasse, sommige wat ons nodig het
en ander wat skadelik is vir ons.
In hierdie hoofstuk gaan ons meer leer oor gasse en
oor die verskillende gaswette.
Sleutel Wiskunde Konsepte
• Verhoudings — Fisiese Wetenskappe, Graad 10, Wetenskaplike vaardighede
• Vergelykings — Wiskunde, Graad 10, Vergelykings en ongelykhede
• Grafieke — Wiskunde, Graad 10, Funksies en grafieke
• Eenhede en eenheidsomskakeling — Fisiese Wetenskappe, Graad 10, Wetenskapvaardighede
7.1 Beweging van deeltjies ESE4R
Die kinetiese gasteorie ESE4S
In Graad 10 het jy geleer van die kinetiese deeltjieteorie. Die deeltjieteorie stel dit dat
alle materie uit deeltjies bestaan wat ‘n sekere hoeveelheid kinetiese energie besit wat
dit toelaat om teen verskillende snelhede te beweeg afhangende van die temperatuur
(energie) van die deeltjies. Daar is ruimtes tussen die deeltjies sowel as aantrekkingskragte
tussen deeltjies wanneer hulle naby aan mekaar kom.
Ons gaan nou kyk na die toepassing van dieselfde idees op gasse.
Die hoof aannames vir die kinetiese gasteorie is die volgende:
• Gasse bestaan uit deeltjies (bv. atome en molekule). Die deeltjies is baie klein
in vergelyking met die afstand tussen die deeltjies.
• Hierdie deeltjies is gedurig in beweging omdat hulle kinetiese energie besit. Die
deeltjies beweeg in reguit lyne teen verskillende snelhede.
• Daar is aantrekkende kragte tussen deeltjies. Hierdie kragte is baie swak in
gasse.
• Die botsings tussen die deeltjies en die wande van die houer verander nie die
kinetiese energie in die sisteem nie.
• Die temperatuur van ‘n gas is ‘n aanduiding van die gemiddelde kinetiese energie
van die deeltjies.
256 7.1. Beweging van deeltjies