everything maths and science - C2B2A

4 Intermolekulêre kragte
Oral om ons sien ons materie in verskillende fases. Die lug wat ons inasem is ’n
gas, die water wat jy drink is ’n vloeistof en die stoel waarop jy sit is ’n vaste stof. In
hierdie hoofstuk beskou ons een van die redes waarom materie as vaste stowwe en
vloeistowwe bestaan.
In die vorige hoofstuk het ons die verskillende kragte wat tussen atome (interatomiese
kragte) voorkom, bespreek. Wanneer atome aan mekaar verbind word vorm dit molekules.
Die molekules word bymekaar gehou deur kragte wat bekend staan as intermolekulêre
kragte.
Intermolekulêre kragte laat ons toe om te bepaal watter stowwe geredelik in mekaar sal
oplos en wat die smelt- en kookpunte van stowwe moet wees. Sonder intermolekulêre
kragte wat molekules bymekaar hou sou ons nie kon bestaan nie.
Let op dat ons die term molekule in die res
van hierdie hoofstuk sal gebruik, aangesien
ons kovalente bindings beskou wat nie as
reuse netwerkstrukture bestaan nie. (Onthou
van graad 10 dat daar drie tipe bindings
bestaan: metaalbinding, ioniese binding
en kovalente binding.) Partykeer word
daar verwys na die term eenvoudige molekule.
Dit is ’n kovalente molekulêre struktuur.
NOTA:
Interatomiese (tussen atome) kragte staan ook bekend as intramolekulêre (binne-in die
molekule) kragte. Dink aan internasionaal wat tussen nasies beteken.
4.1 Intermolekulêre en interatomiese kragte ESE3M
DEFINISIE: Intermolekulêre kragte
Intermolekulêre kragte is kragte wat tussen molekules uitgeoefen word.
Jy sal uit die vorige hoofstuk kan onthou dat molekules as óf polêr of nie-polêr geklassifiseer
word. ’n Polêre molekule is een waar daar ’n verskil in elektronegatiwiteit
tussen die atome in die molekule voorkom, in so ’n mate dat die gedeelde elektronpaar
meer dikwels nader aan die atoom beweeg wat die elektronpaar sterker aantrek.
Dit veroorsaak dat die een kant van die molekule ietwat positief gelaai is (δ + ), en die
ander kant van die molekule ietwat negatief (δ − ). Die molekule is dan ’n dipool.
’n Dipoolmolekule is ’n molekule wat twee (di) pole
het. Die een kant van die molekule is effens positief
terwyl die ander kant effens negatief is. In realiteit
lyk molekules egter nie heeltemal so nie. Dit lyk
meer soos die beelde in Figuur 4.1.
170 4.1. Intermolekulêre en interatomiese kragte
δ + δ −