everything maths and science - C2B2A
everything maths and science - C2B2A everything maths and science - C2B2A
Geval 2: ’n Verbinding word nie gevorm nie As ons nou na helium kyk kan ons sien dat elke heliumatoom ‘n gevulde buitenste energievlak het. Deur na Figuur 3.6 te kyk vind ons dat die energieminimum vir twee heliumatome baie naby aan nul is. Dit beteken dat die twee atome naby aan mekaar kan kom, en van mekaar af weg kan beweeg, sonder dat hulle ooit aan mekaar vassit. Energie + X Afstand tussen atoomkerne − Figuur 3.6: Grafiek wat die energieverandering toon wat plaasvind wanneer twee heliumatome nader na mekaar toe beweeg. In die geval van helium is die minimum energie by punt X nie laag genoeg dat twee atome bymekaar bly nie en hulle beweeg weer weg van mekaar af. Dit is waarom, wanneer die Lewis diagram vir helium geteken word, slegs een helium atoom geteken word. Daar is geen verbinding nie. Ons sien ook dat helium reeds ’n volledig gevulde buitenste energievlak het en geen verbinding vorm nie. He • • Sien simulasie: 26XB op www.everythingscience.co.za Valenselektrone en Lewis diagramme ESE37 Noudat ons meer van verbindings verstaan is dit nodig om weer Lewis diagramme te hersien waarvan jy in Graad 10 geleer het. Die kennis oor waarom atome verbind en die kennis oor hoe om Lewis diagramme te teken gee vir jou die gereedskap wat jy nodig het om te voorspel watter atome met mekaar sal verbind en watter vorm die molekule wat ontstaan sal hê. In Graad 10 het ons geleer hoe om die elektroniese struktuur vir enige element te skryf. Vir die teken van Lewis diagramme is die metode waarmee jy vertroud moet wees die spektroskopiese notasie. Die konfigurasie van chloor in spektroskopiese notasie is byvoorbeeld: 1s 2 2s 2 2p 5 . Of, as ons die gekondenseerde vorm gebruik: [He]2s 2 2p 5 . Die gekondenseerde spektroskopiese notasie wys jou vinnig hoe die valenselektrone van die element gerangskik is. Hoofstuk 3. Atomiese kombinasies 143
WENK ’n Lewis diagram gebruik kolle of kruisies om die valenselektrone van verskillende atome voor te stel. Die chemiese simbool van die element word gebruik om die kern en die kernelektrone van die atoom voor te stel. WENK Jy kan die ongepaarde elektrone enige plek (bo, onder, links of regs) plaas. Die presiese volgorde maak nie in ‘n Lewis diagram saak nie. Deur die aantal valenselektrone te gebruik kan die Lewis diagram vir enige element maklik geteken word. In Graad 10 het jy geleer hoe om Lewis diagramme te teken. Ons sal hierdie begrippe hier hersien sodat ons dit kan gebruik in die bespreking van verbindings. Lewis diagramme vir elemente in periode 2 word hieronder aangedui. Element Groep nommer Valenselektrone Spektroskopiese Lewis- di- notasie agram Litium 1 1 [He]2s1 Berillium 2 2 [He]2s 2 Boor 13 3 [He]2s 2 2p 1 Koolstof 14 4 [He]2s 2 2p 2 Stikstof 15 5 [He]2s 2 2p 3 Suurstof 16 6 [He]2s 2 2p 4 Fluoor 17 7 [He]2s 2 2p 5 Neon 18 8 [He]2s 2 2p 6 Oefening 3 – 1: Lewis diagramme Gee die spektroskopiese notasie en teken die Lewis diagramme vir: 1. magnesium 2. natrium 3. chloor 4. aluminium 5. argon Li • Dink jy jy het dit? Kry oplossings en meer oefening op ons Intelligent Practice Service 1. 26XC 2. 26XD 3. 26XF 4. 26XG 5. 26XH Be • • B • • • • • •• • • C • • N • • O •• •• • F •• • •• •• •• •• Ne •• www.everythingscience.co.za m.everythingscience.co.za Kovalente bindings en die vorming van verbindings ESE38 Kovalente bindings gaan oor die deel van elektrone in ’n chemiese verbinding. Die buite orbitale van atome oorvleuel sodat die ongepaarde elektrone in elk van die bindingsatome gedeel kan word. Die oorvleueling van orbitale lei daartoe dat die buitenste elektronvlakke van al die bindingsatome gevul word. Die gedeelde elektrone 144 3.1. Chemiese binding ••
- Page 106 and 107: Voorwerp op ’n skuinsvlak In ’n
- Page 108 and 109: Uitgewerkte voorbeeld 15: Newton se
- Page 110 and 111: Vir die bespreking kies ons die rig
- Page 112 and 113: oorkom sodat die vuurpyl opwaarts k
- Page 114 and 115: 4. Bereken die versnelling van ‘n
- Page 116 and 117: a) Wat is sy versnelling? b) Indien
- Page 118 and 119: DEFINISIE: Newton se derde beweging
- Page 120 and 121: wat deel is van die paar is F1, wat
- Page 122 and 123: Algemene eksperiment: Ballonvuurpyl
- Page 124 and 125: Oefening 2 - 6: 1. ‘n Vlieg tref
- Page 126 and 127: punt in kilogram (kg) en d is die a
- Page 128 and 129: was, aangesien Pluto so klein is en
- Page 130 and 131: Die massa van die passasiers is 421
- Page 132 and 133: • die massa van die man, m • di
- Page 134 and 135: Stap 5: Gee die finale antwoord. Di
- Page 136 and 137: 2.5 Opsomming ESE33 Sien aanbieding
- Page 138 and 139: a) Die kas word na die oppervlak ge
- Page 140 and 141: Die vuurpyl versnel omdat die groot
- Page 142 and 143: c) 60 N d) 80 N [SC 2002/03 HG1] 20
- Page 144 and 145: c) Die grootte van die krag wat die
- Page 146 and 147: [IEB 2002/11 HG1] 33. ’n Motor op
- Page 148 and 149: stut tou R 70 P ◦ boks tou S a) T
- Page 150: 9. Bereken die gravitasiekrag tusse
- Page 153 and 154: 3 Atomiese kombinasies Ons bly in
- Page 155: Hierdie drie kragte werk gelyktydig
- Page 159 and 160: Die kruisies en kolletjies tussen d
- Page 161 and 162: WENK ‘n Alleenpaar kan gebruik wo
- Page 163 and 164: Oefening 3 - 4: Stel die volgende m
- Page 165 and 166: 5. Voltooi die volgende tabel: Verb
- Page 167 and 168: Figuur 3.8: Die algemene molekulêr
- Page 169 and 170: WENK Ons kan ook die vorm van ‘n
- Page 171 and 172: FEIT Die konsep van elektronegatiwi
- Page 173 and 174: WENK Om vas te stel of ’n molekul
- Page 175 and 176: Stap 4: Stel die polariteit van die
- Page 177 and 178: DEFINISIE: Bindingslengte Die afsta
- Page 179 and 180: c) ’n Maatstaf van ’n atoom se
- Page 182 and 183: Intermolekulêre kragte HOOFSTUK 4
- Page 184 and 185: Figuur 4.1: ’n Ander voorstelling
- Page 186 and 187: Hierdie kragte word aangetref in he
- Page 188 and 189: Onthou dat kovalente bindings ’n
- Page 190 and 191: O H H O H H O H H O H H O H H O H H
- Page 192 and 193: Metode: 1. Plaas ongeveer 50 ml van
- Page 194 and 195: Bespreking en gevolgtrekking: Stof
- Page 196 and 197: 3. Neem waar hoe hoog die water in
- Page 198 and 199: Aktiwiteit: Masjien- en motorolies
- Page 200 and 201: OPLOSSING Stap 1: Skryf neer wat jy
- Page 202 and 203: Watermolekule word bymekaar gehou d
- Page 204 and 205: Uitgewerkte voorbeeld 4: Eienskappe
Geval 2: ’n Verbinding word nie gevorm nie<br />
As ons nou na helium kyk kan ons sien dat elke heliumatoom ‘n gevulde buitenste<br />
energievlak het. Deur na Figuur 3.6 te kyk vind ons dat die energieminimum vir twee<br />
heliumatome baie naby aan nul is. Dit beteken dat die twee atome naby aan mekaar<br />
kan kom, en van mekaar af weg kan beweeg, sonder dat hulle ooit aan mekaar vassit.<br />
Energie<br />
+<br />
X<br />
Afst<strong>and</strong> tussen<br />
atoomkerne<br />
−<br />
Figuur 3.6: Grafiek wat die energiever<strong>and</strong>ering toon wat plaasvind wanneer twee heliumatome<br />
nader na mekaar toe beweeg.<br />
In die geval van helium is die minimum energie by punt X nie laag genoeg dat twee<br />
atome bymekaar bly nie en hulle beweeg weer weg van mekaar af. Dit is waarom,<br />
wanneer die Lewis diagram vir helium geteken word, slegs een helium atoom geteken<br />
word. Daar is geen verbinding nie.<br />
Ons sien ook dat helium reeds ’n volledig gevulde buitenste energievlak het en geen<br />
verbinding vorm nie.<br />
He • •<br />
Sien simulasie: 26XB op www.<strong>everything</strong><strong>science</strong>.co.za<br />
Valenselektrone en Lewis diagramme ESE37<br />
Noudat ons meer van verbindings verstaan is dit nodig om weer Lewis diagramme te<br />
hersien waarvan jy in Graad 10 geleer het. Die kennis oor waarom atome verbind<br />
en die kennis oor hoe om Lewis diagramme te teken gee vir jou die gereedskap wat<br />
jy nodig het om te voorspel watter atome met mekaar sal verbind en watter vorm die<br />
molekule wat ontstaan sal hê.<br />
In Graad 10 het ons geleer hoe om die elektroniese struktuur vir enige element te skryf.<br />
Vir die teken van Lewis diagramme is die metode waarmee jy vertroud moet wees die<br />
spektroskopiese notasie. Die konfigurasie van chloor in spektroskopiese notasie is<br />
byvoorbeeld: 1s 2 2s 2 2p 5 . Of, as ons die gekondenseerde vorm gebruik: [He]2s 2 2p 5 .<br />
Die gekondenseerde spektroskopiese notasie wys jou vinnig hoe die valenselektrone<br />
van die element gerangskik is.<br />
Hoofstuk 3. Atomiese kombinasies<br />
143