everything maths and science - C2B2A
everything maths and science - C2B2A everything maths and science - C2B2A
Die volgende punte is in die vroeëre besprekings oor elektrone en energievlakke gemaak: • Elektrone probeer altyd om in die laagste energievlak te wees • Die edelgasse het gevulde valenselektron orbitale. Neon het, byvoorbeeld, die volgende elektronkonfigurasie 1s 2 2s 2 2p 6 . Die tweede energievlak, die buitenste of valensvlak, is gevul. • Atome verbind met mekaar om ’n edelgas elektronkonfigurasie te bekom. • Atome met ’n gevulde valenselektronorbitaal is minder reaktief. Energie en binding ESE36 Daar is twee moontlikhede wat ons in gedagte moet hou wanneer atome nader aan mekaar beweeg. Eerstens kan twee atome nader aan mekaar beweeg en ’n verbinding vorm. Tweedens kan dit gebeur dat atome nader aan mekaar beweeg en nie ’n verbinding vorm nie. Ter verduideliking van die eerste moontlikheid gebruik ons waterstof as voorbeeld en vir die tweede moontlikheid gebruik ons helium as ’n voorbeeld. Geval 1: ’n Verbinding vorm Begin deur jou te verbeel dat twee waterstof atome nader aan mekaar beweeg. Soos wat hulle nader kom werk drie kragte gelyktydig op die atome in. Hierdie kragte word hieronder verduidelik: 1. Afstotende krag tussen die elektrone van die atome, aangesien gelyksoortige ladings mekaar afstoot. + + Figuur 3.2: Afstoting tussen elektrone 2. Aantrekkingskragte tussen die kern van een atoom en die elektrone van ’n ander. + + Figuur 3.3: Aantrekking tussen elektrone en protone 3. Afstotende krag tussen twee positief-gelaaide kerne + + Figuur 3.4: Afstoting tussen protone Hoofstuk 3. Atomiese kombinasies WENK ’n Model gebruik dit wat in die wêreld rondom ons waargeneem word om sekere voorspellings te maak ook dit wat ons nie kan sien nie. 141
Hierdie drie kragte werk gelyktydig wanneer die twee atome na aan mekaar kom. Net soos die totale krag wat die atome ondervind verander, verander die hoeveelheid energie in die stelsel ook. Kyk nou na Figuur 3.5 om die energieveranderinge wat plaasvind wanneer twee atome na mekaar toe beweeg, te verstaan. Energie + 0 - X Afstand tussen atoomkerne Figuur 3.5: Grafiek wat die energieverandering toon wat plaasvind wanneer twee waterstofatome nader na mekaar toe beweeg. Verbeel jou jy hou een atoom vas en die ander beweeg nader aan die eerste. Soos wat die tweede waterstofatoom nader aan die eerste beweeg (van punt A tot punt X) sal die energie van die sisteem afneem. Aantrekkende kragte domineer hierdie deel van die interaksie. Soos wat die tweede atoom nader aan die eerste beweeg en nader aan punt X kom, word meer energie benodig om hierdie atome weg van mekaar af te trek. Dit lewer ’n negatiewe potensiële energie. By punt X balanseer die aantrekkende en afstotende kragte wat op die twee waterstof atome inwerk mekaar. Die energie van die sisteem is by ’n minimum. Verder weg aan die linkerkant van punt X word die afstotende kragte sterker as die aantrekkende kragte en die energie van die stelsel neem toe. Vir waterstof is die energie by punt X laag genoeg dat die twee atome bymekaar bly en nie van mekaar af losbreek nie. Dit is waarom dit in die Lewis diagram vir ’n waterstofmolekule nodig is om twee waterstof atome teenaan mekaar te teken met ’n elektronpaar tussen hulle. H H •× Ons sien ook dat hierdie rangskikking aan beide waterstofatome ‘n gevulde buitenste energievlak gee (deur die deling van elektrone, bekend as kovalente binding). 142 3.1. Chemiese binding A
- Page 104 and 105: Uitgewerkte voorbeeld 13: Newton se
- Page 106 and 107: Voorwerp op ’n skuinsvlak In ’n
- Page 108 and 109: Uitgewerkte voorbeeld 15: Newton se
- Page 110 and 111: Vir die bespreking kies ons die rig
- Page 112 and 113: oorkom sodat die vuurpyl opwaarts k
- Page 114 and 115: 4. Bereken die versnelling van ‘n
- Page 116 and 117: a) Wat is sy versnelling? b) Indien
- Page 118 and 119: DEFINISIE: Newton se derde beweging
- Page 120 and 121: wat deel is van die paar is F1, wat
- Page 122 and 123: Algemene eksperiment: Ballonvuurpyl
- Page 124 and 125: Oefening 2 - 6: 1. ‘n Vlieg tref
- Page 126 and 127: punt in kilogram (kg) en d is die a
- Page 128 and 129: was, aangesien Pluto so klein is en
- Page 130 and 131: Die massa van die passasiers is 421
- Page 132 and 133: • die massa van die man, m • di
- Page 134 and 135: Stap 5: Gee die finale antwoord. Di
- Page 136 and 137: 2.5 Opsomming ESE33 Sien aanbieding
- Page 138 and 139: a) Die kas word na die oppervlak ge
- Page 140 and 141: Die vuurpyl versnel omdat die groot
- Page 142 and 143: c) 60 N d) 80 N [SC 2002/03 HG1] 20
- Page 144 and 145: c) Die grootte van die krag wat die
- Page 146 and 147: [IEB 2002/11 HG1] 33. ’n Motor op
- Page 148 and 149: stut tou R 70 P ◦ boks tou S a) T
- Page 150: 9. Bereken die gravitasiekrag tusse
- Page 153: 3 Atomiese kombinasies Ons bly in
- Page 157 and 158: WENK ’n Lewis diagram gebruik kol
- Page 159 and 160: Die kruisies en kolletjies tussen d
- Page 161 and 162: WENK ‘n Alleenpaar kan gebruik wo
- Page 163 and 164: Oefening 3 - 4: Stel die volgende m
- Page 165 and 166: 5. Voltooi die volgende tabel: Verb
- Page 167 and 168: Figuur 3.8: Die algemene molekulêr
- Page 169 and 170: WENK Ons kan ook die vorm van ‘n
- Page 171 and 172: FEIT Die konsep van elektronegatiwi
- Page 173 and 174: WENK Om vas te stel of ’n molekul
- Page 175 and 176: Stap 4: Stel die polariteit van die
- Page 177 and 178: DEFINISIE: Bindingslengte Die afsta
- Page 179 and 180: c) ’n Maatstaf van ’n atoom se
- Page 182 and 183: Intermolekulêre kragte HOOFSTUK 4
- Page 184 and 185: Figuur 4.1: ’n Ander voorstelling
- Page 186 and 187: Hierdie kragte word aangetref in he
- Page 188 and 189: Onthou dat kovalente bindings ’n
- Page 190 and 191: O H H O H H O H H O H H O H H O H H
- Page 192 and 193: Metode: 1. Plaas ongeveer 50 ml van
- Page 194 and 195: Bespreking en gevolgtrekking: Stof
- Page 196 and 197: 3. Neem waar hoe hoog die water in
- Page 198 and 199: Aktiwiteit: Masjien- en motorolies
- Page 200 and 201: OPLOSSING Stap 1: Skryf neer wat jy
- Page 202 and 203: Watermolekule word bymekaar gehou d
Hierdie drie kragte werk gelyktydig wanneer die twee atome na aan mekaar kom.<br />
Net soos die totale krag wat die atome ondervind ver<strong>and</strong>er, ver<strong>and</strong>er die hoeveelheid<br />
energie in die stelsel ook.<br />
Kyk nou na Figuur 3.5 om die energiever<strong>and</strong>eringe wat plaasvind wanneer twee atome<br />
na mekaar toe beweeg, te verstaan.<br />
Energie<br />
+<br />
0<br />
-<br />
X<br />
Afst<strong>and</strong> tussen atoomkerne<br />
Figuur 3.5: Grafiek wat die energiever<strong>and</strong>ering toon wat plaasvind wanneer twee waterstofatome<br />
nader na mekaar toe beweeg.<br />
Verbeel jou jy hou een atoom vas en die <strong>and</strong>er beweeg nader aan die eerste. Soos wat<br />
die tweede waterstofatoom nader aan die eerste beweeg (van punt A tot punt X) sal die<br />
energie van die sisteem afneem. Aantrekkende kragte domineer hierdie deel van die<br />
interaksie. Soos wat die tweede atoom nader aan die eerste beweeg en nader aan punt<br />
X kom, word meer energie benodig om hierdie atome weg van mekaar af te trek. Dit<br />
lewer ’n negatiewe potensiële energie.<br />
By punt X balanseer die aantrekkende en afstotende kragte wat op die twee waterstof<br />
atome inwerk mekaar. Die energie van die sisteem is by ’n minimum.<br />
Verder weg aan die linkerkant van punt X word die afstotende kragte sterker as die<br />
aantrekkende kragte en die energie van die stelsel neem toe.<br />
Vir waterstof is die energie by punt X laag genoeg dat die twee atome bymekaar bly<br />
en nie van mekaar af losbreek nie. Dit is waarom dit in die Lewis diagram vir ’n<br />
waterstofmolekule nodig is om twee waterstof atome teenaan mekaar te teken met ’n<br />
elektronpaar tussen hulle.<br />
H H<br />
•×<br />
Ons sien ook dat hierdie rangskikking aan beide waterstofatome ‘n gevulde buitenste<br />
energievlak gee (deur die deling van elektrone, bekend as kovalente binding).<br />
142 3.1. Chemiese binding<br />
A