03.05.2013 Views

everything maths and science - C2B2A

everything maths and science - C2B2A

everything maths and science - C2B2A

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2.5 Opsomming ESE33<br />

Sien aanbieding: 26V7 op www.<strong>everything</strong><strong>science</strong>.co.za<br />

• Die normaalkrag, N, is die krag wat op ‘n voorwerp uitgeoefen word deur die<br />

oppervlak wat daarmee in kontak is. Die normaalkrag is loodreg op die oppervlak.<br />

• Wrywingskrag is die krag wat die beweging van ‘n liggaam in kontak met die oppervlak<br />

teëwerk en parallel aan die oppervlak waarmee die voorwerp in kontak<br />

is. Die grootte van die wrywing is eweredig aan die normaalkrag.<br />

• Ons kan vir elke oppervlak die konstante faktor bepaal, die wrywingkoëffisiënt,<br />

wat ons in staat stel om te bereken wat die wrywingskrag is as ons die grootte<br />

van die normaalkrag weet. Ons weet dat statiese wrywing en kinetiese wrywing<br />

verskillende groottes het, daarom het ons verskillende koëffisiënte vir die twee<br />

tipes wrywing.<br />

– µs is die statiese wrywingkoëffisiënt<br />

– µk is die kinetiese wrywingkoëffisiënt<br />

• Die komponente van die gravitasiekrag Fg, parallel (x-rigting) en loodreg (yrigting)<br />

op ‘n helling word gegee deur:<br />

Fgx = Fg sin(θ)<br />

Fgy = Fg cos(θ)<br />

• Newton se eerste wet: ’n liggaam behou sy toest<strong>and</strong> van rus of eenvormige<br />

beweging (beweging met ’n konstante snelheid) tensy ’n ongebalanseerde (netto<br />

of resultant) krag daarop inwerk.<br />

• Newton se tweede wet: Indien die resultante krag op ‘n liggaam inwerk sal die<br />

liggaam versnel in die rigting van die resultante krag. Die versnelling van die<br />

liggaam is direk eweredig aan die toegepaste krag en omgekeerd eweredig aan<br />

die massa van die liggaam. Dit kan wiskundig voorgestel word deur:<br />

Fnet = m a<br />

• Newton se derde wet: Indien liggaam A ‘n krag op liggaam B uitoefen sal liggaam<br />

B ‘n gelyke krag op liggaam A uitoefen maar in die teenoorgestelde rigting.<br />

• Newton se Universele gravitasiewet: Elke puntmassa trek elke <strong>and</strong>er puntmassa<br />

aan met ‘n krag langs die lyn wat die massas verbind. Die krag is direk eweredig<br />

aan die produk van die massas en omgekeerd eweredig aan die kwadraat van<br />

die afst<strong>and</strong> tussen hulle.<br />

F = G m1m2<br />

d 2<br />

Fisiese Hoeveelhede<br />

Hoeveelheid Eenheid naam Eenheid simbool<br />

Afst<strong>and</strong> (d) meter m<br />

Gewig (N) Newton N<br />

Krag (F ) Newton N<br />

Massa (m) kilogram kg<br />

Spanning (T ) Newton N<br />

Versnelling (a) meter per sekonde kwadraat m·s −1<br />

Hoofstuk 2. Newton se wette<br />

123

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!