everything maths and science - C2B2A
everything maths and science - C2B2A everything maths and science - C2B2A
Die massa van die passasiers is 421,05 kg. As die massa groter was sal die afwaartse krag groter wees en die kabel sal ’n groter krag in die positiewe rigting moet uitoefen om dieselfde versnelling te behou. In die alledaagse lewe praat ons daarvan om dinge te weeg. Ons verwys ook na hoeveel iets weeg. Dit is belangrik om te onthou dat as iemand vra hoeveel ‘n appel weeg, hy/sy eintlik wil weet wat die massa van die appel is, en nie wat die krag is waarmee die Aarde die appel aantrek nie. Gewigloosheid is nie as gevolg van ‘n gebrek aan gravitasiekrag nie, of omdat daar geen gewig meer is nie. Gewigloosheid is ‘n uiterste geval van skynbare gewig. Dink aan ‘n hysbak wat afwaarts versnel en waarin jy effens ligter voel. Indien die hysbak afwaarts versnel teen die selfde versnelling as gravitasieversnelling, sal daar geen normaalkrag op jou inwerk nie. Die hysbak val teen die selfde tempo as jy en jy voel gewigloos. Die hysbak sal uiteindelik tot stilstand moet kom. In ‘n ruimtetuig is dit amper presies dieselfde geval. Die ruimtevaarders en die tuig voel presies dieselfde gravitasieversnelling en hul skynbare gewig is nul. Die enigste verskil is dat hulle nie afwaarts val nie. Beide het ‘n groot snelheid loodreg met die gravitasiekrag wat hulle na die Aarde se oppervlak terugtrek. Hulle val in ‘n sirkel om die Aarde. Die gravitasiekrag en die snelheid is perfek gebalanseer sodat hulle om die Aarde wentel. In ‘n gewiglose omgewing is dit moeilik om op en af te definieer en maak dit nie soveel saak soos in ons daaglikse lewe nie. In die ruimte beinvloed dit baie dinge soos byvoorbeeld, ‘n kers wat brand en waarvan die warm gasse nie opwaarts kan beweeg nie omdat opwaarts deur die rigting waarin gravitasiekrag inwerk bepaal word. Hierdie een is werklik in die ruimte getoets. Figuur 2.10: ‘n Kers brand op die Aarde (links) en ‘n ander een brand in die ruimte (regs) Oefening 2 – 8: 1. Jojo het ’n massa van 87,5 kg. Wat is sy gewig op die volgende planete: a) Mercurius (radius 2,440 × 10 3 km en massa 3,3 × 10 23 kg) Hoofstuk 2. Newton se wette 117
) Mars (radius 3,39 × 10 3 km en massa 6,42 × 10 23 kg) c) Neptunus (radius 24,76 × 10 3 km en massa 1,03 × 10 26 kg)? 2. As voorwerp 1 ’n gewig van 1,78 × 10 3 N op Neptunus het en voorwerp 2 het ’n gewig van 3,63 × 10 5 N op Mars, watter voorwerp het die grootste massa? Dink jy jy het dit? Kry oplossings en meer oefening op ons Intelligent Practice Service 1. 26TS 2. 26TT www.everythingscience.co.za m.everythingscience.co.za Vergelykende probleme ESE32 Vergelykende probleme behels die berekening van iets in terme van iets anders wat bekend is. Indien jou gewig byvoorbeeld 490 N op Aarde en die gravitasieversnelling op Venus 0,903 van die gravitasieversnelling op Aarde is, dan sal jy 0, 903 × 490N = 442,5N op Venus weeg. Metode vir die beantwoording van vergelykende probleme: • Skryf die vergelykings neer en bereken al die groothede vir die gegewe situasie. • Skryf al die verbande tussen die veranderlikes in die eerste en tweede gevalle neer. • Skryf die tweede geval neer. • Vervang al die veranderlikes uit die eerste geval in die tweede geval in. • Skryf die tweede geval in terme van die eerste geval. Uitgewerkte voorbeeld 22: Vergelykende probleem VRAAG ‘n Man het ‘n massa van 70 kg. Die planeet Zirgon is dieselfde grootte as die Aarde maar het dubbel die massa van die Aarde. Wat sal die gewig van ‘n man op Zirgon wees, indien die Aarde se gravitasieversnelling 9,8 m·s −2 is? OPLOSSING Stap 1: Bepaal watter inligting gegee is Die volgende is voorsien: 118 2.4. Kragte tussen massas
- Page 80 and 81: normaalkrag is en kan daarom die st
- Page 82 and 83: Informele eksperiment: Normaalkragt
- Page 84 and 85: Nog ’n voorbeeld is ’n blok op
- Page 86 and 87: 3 y 2 1 0 Fg 0 1 2 3 4 5 x θ Fgy F
- Page 88 and 89: Aanvaar byvoorbeeld dat die positie
- Page 90 and 91: a) Teken ’n vryliggaamdiagram van
- Page 92 and 93: Sien video: 26SB op www.everythings
- Page 94 and 95: oorkom (of “kanselleer” wrywing
- Page 96 and 97: voorwerp inwerk moet ons net met di
- Page 98 and 99: 1. die grootte en rigting van die t
- Page 100 and 101: Pas nou Newton se tweede bewegingsw
- Page 102 and 103: 1 3 van totale wrywingskrag Ff op 1
- Page 104 and 105: Uitgewerkte voorbeeld 13: Newton se
- Page 106 and 107: Voorwerp op ’n skuinsvlak In ’n
- Page 108 and 109: Uitgewerkte voorbeeld 15: Newton se
- Page 110 and 111: Vir die bespreking kies ons die rig
- Page 112 and 113: oorkom sodat die vuurpyl opwaarts k
- Page 114 and 115: 4. Bereken die versnelling van ‘n
- Page 116 and 117: a) Wat is sy versnelling? b) Indien
- Page 118 and 119: DEFINISIE: Newton se derde beweging
- Page 120 and 121: wat deel is van die paar is F1, wat
- Page 122 and 123: Algemene eksperiment: Ballonvuurpyl
- Page 124 and 125: Oefening 2 - 6: 1. ‘n Vlieg tref
- Page 126 and 127: punt in kilogram (kg) en d is die a
- Page 128 and 129: was, aangesien Pluto so klein is en
- Page 132 and 133: • die massa van die man, m • di
- Page 134 and 135: Stap 5: Gee die finale antwoord. Di
- Page 136 and 137: 2.5 Opsomming ESE33 Sien aanbieding
- Page 138 and 139: a) Die kas word na die oppervlak ge
- Page 140 and 141: Die vuurpyl versnel omdat die groot
- Page 142 and 143: c) 60 N d) 80 N [SC 2002/03 HG1] 20
- Page 144 and 145: c) Die grootte van die krag wat die
- Page 146 and 147: [IEB 2002/11 HG1] 33. ’n Motor op
- Page 148 and 149: stut tou R 70 P ◦ boks tou S a) T
- Page 150: 9. Bereken die gravitasiekrag tusse
- Page 153 and 154: 3 Atomiese kombinasies Ons bly in
- Page 155 and 156: Hierdie drie kragte werk gelyktydig
- Page 157 and 158: WENK ’n Lewis diagram gebruik kol
- Page 159 and 160: Die kruisies en kolletjies tussen d
- Page 161 and 162: WENK ‘n Alleenpaar kan gebruik wo
- Page 163 and 164: Oefening 3 - 4: Stel die volgende m
- Page 165 and 166: 5. Voltooi die volgende tabel: Verb
- Page 167 and 168: Figuur 3.8: Die algemene molekulêr
- Page 169 and 170: WENK Ons kan ook die vorm van ‘n
- Page 171 and 172: FEIT Die konsep van elektronegatiwi
- Page 173 and 174: WENK Om vas te stel of ’n molekul
- Page 175 and 176: Stap 4: Stel die polariteit van die
- Page 177 and 178: DEFINISIE: Bindingslengte Die afsta
- Page 179 and 180: c) ’n Maatstaf van ’n atoom se
Die massa van die passasiers is 421,05 kg. As die massa groter was sal die afwaartse<br />
krag groter wees en die kabel sal ’n groter krag in die positiewe rigting moet uitoefen<br />
om dieselfde versnelling te behou.<br />
In die alledaagse lewe praat ons daarvan om dinge te weeg. Ons verwys ook na<br />
hoeveel iets weeg. Dit is belangrik om te onthou dat as iem<strong>and</strong> vra hoeveel ‘n appel<br />
weeg, hy/sy eintlik wil weet wat die massa van die appel is, en nie wat die krag is<br />
waarmee die Aarde die appel aantrek nie.<br />
Gewigloosheid is nie as gevolg van ‘n gebrek aan gravitasiekrag nie, of omdat daar<br />
geen gewig meer is nie. Gewigloosheid is ‘n uiterste geval van skynbare gewig. Dink<br />
aan ‘n hysbak wat afwaarts versnel en waarin jy effens ligter voel. Indien die hysbak<br />
afwaarts versnel teen die selfde versnelling as gravitasieversnelling, sal daar geen normaalkrag<br />
op jou inwerk nie. Die hysbak val teen die selfde tempo as jy en jy voel<br />
gewigloos. Die hysbak sal uiteindelik tot stilst<strong>and</strong> moet kom.<br />
In ‘n ruimtetuig is dit amper presies dieselfde geval. Die ruimtevaarders en die tuig<br />
voel presies dieselfde gravitasieversnelling en hul skynbare gewig is nul. Die enigste<br />
verskil is dat hulle nie afwaarts val nie. Beide het ‘n groot snelheid loodreg met die<br />
gravitasiekrag wat hulle na die Aarde se oppervlak terugtrek. Hulle val in ‘n sirkel om<br />
die Aarde. Die gravitasiekrag en die snelheid is perfek gebalanseer sodat hulle om die<br />
Aarde wentel.<br />
In ‘n gewiglose omgewing is dit moeilik om op en af te definieer en maak dit nie<br />
soveel saak soos in ons daaglikse lewe nie. In die ruimte beinvloed dit baie dinge soos<br />
byvoorbeeld, ‘n kers wat br<strong>and</strong> en waarvan die warm gasse nie opwaarts kan beweeg<br />
nie omdat opwaarts deur die rigting waarin gravitasiekrag inwerk bepaal word. Hierdie<br />
een is werklik in die ruimte getoets.<br />
Figuur 2.10: ‘n Kers br<strong>and</strong> op die Aarde (links) en ‘n <strong>and</strong>er een br<strong>and</strong> in die ruimte (regs)<br />
Oefening 2 – 8:<br />
1. Jojo het ’n massa van 87,5 kg. Wat is sy gewig op die volgende planete:<br />
a) Mercurius (radius 2,440 × 10 3 km en massa 3,3 × 10 23 kg)<br />
Hoofstuk 2. Newton se wette<br />
117
Change language