everything maths and science - C2B2A

Algemene eksperiment: Ballonvuurpyl
Doel:
In die eksperiment gaan die hele klas ‘n ballonvuurpyl gebruik om Newton se derde
wet te ondersoek. ‘n Vislyn gaan as baan gebruik word en ‘n plastiekstrooitjie wat aan
die ballon vasgeplak is gaan die ballon aan die baan koppel.
Apparaat:
Jy sal die volgende vir die eksperiment benodig:
1. ballonne (een vir elke groep)
2. plastiekstrooitjies (een vir elke
groep)
3. kleeflint (maskeerband of sellulose
plakband)
4. vislyn, 10 meter in lengte
5. stophorlosie - opsioneel (selfoon
kan ook gebruik word)
6. maatband - opsioneel
Metode:
1. Verdeel in groepe van ten minste vyf.
2. Maak die een punt van die vislyn aan die skryfbord vas met kleeflint. Laat die
ander spanmaat die ander punt van die vislyn vashou sodat die lyn styf gespan
en redelik horisontaal is. Die lyn moet stilgehou word en moet nie op of af
beweeg word gedurende die eksperiment nie.
3. Laat een spanmaat die ballon opblaas en die bek van die ballon toehou met sy
vingers. Laat ‘n volgende spanmaat die kant van die ballon aan die strooitjie
vasplak. Ryg die vislyn deur die strooitjie en hou die ballon op die verste punt
van die vislyn vas.
4. Laat los die vuurpyl en neem waar hoe die vuurpyl voorwaarts beweeg.
5. Opsioneel. Die tyd wat elke vuurpyl gebruik kan gemeet word om die groep
met die vinnigste vuurpyl as wenner aan te wys.
a) Stel een spanmaat aan om tyd te hou tydens die oefening. Die ballon moet
laat los word wanneer die tydhouer “LOS” skreeu. Neem waar hoe die
ballon na die skryfbord toe beweeg.
b) Laat ’n ander spanmaat langs die swartbord staan en “STOP” skree wanneer
die ballon sy teiken bereik. Indien die ballon nie die bord bereik nie, word
“STOP” geskree wanneer die ballon ophou beweeg. Die tydhouer moet
die ballon se vlugtyd neerskryf.
c) Meet die presiese afstand wat die vuurpyl getrek het. Bereken die gemiddelde
spoed waarteen die ballon beweeg het. Om dit te doen moet die
totale afstand wat die ballon beweeg het deur die ballon se vlugtyd gedeel
word. Vul jou resultate vir Oefening 1 in die onderstaande tabel in.
Hoofstuk 2. Newton se wette
109