everything maths and science - C2B2A
everything maths and science - C2B2A everything maths and science - C2B2A
DEFINISIE: Newton se derde bewegingswet Indien liggaam A ‘n krag op liggaam B uitoefen, sal liggaam B ‘n krag met dieselfde grootte op liggaam A uitoefen maar in die teenoorgestelde rigting. Sien video: 26TC op www.everythingscience.co.za Hierdie aksie-reaksiepare het verskeie eienskappe: • dieselfde tipe krag werk in op beide voorwerpe, • die kragte het dieselfde grootte maar is in teenoorgestelde rigtings, en • die kragte word op verskillende voorwerpe toegepas. Newton se aksie-reaksiepare kan oral waargeneem word waar voorwerpe op mekaar inwerk. Die volgende uitgewerkte voorbeelde toon dit aan. Uitgewerkte voorbeeld 18: Newton se derde wet - sitplekgordel VRAAG Dineo sit op die passasierssitplek van ‘n motor, met sy sitplekgordel aan. Die motor kom skielik tot stilstand en hy beweeg vorentoe (Newton se eerste bewegingswet - hy sal teen ‘n konstante snelheid bly voortbeweeg) tot die sitplekgrodel hom stop. Teken ‘n benoemde kragtediagram van die situasie en identifiseer die twee aksie-reaksiepare. OPLOSSING Stap 1: Teken ’n kragdiagram Begin deur ’n tekening te maak. Maak die tekening groot genoeg want jy gaan pyltjies gebruik om kragte aan te dui en volledig byskrifte byvoeg. Die tekening moet akkuraat wees, maar nie kunstig nie! Maak gebruik van stokmannetjies as jy moet. Stap 2: Benoem die diagram Neem een kragte paar op ‘n slag en benoem dit volledig. Indien jy nie genoeg plek op die skets het nie, kan jy gebruik maak van ‘n sleutel op die kant van die skets. Hoofstuk 2. Newton se wette 105
F2 F4 F3 F1 F1: Die krag van Dineo op die sitplekgordel F2: Die krag van die sitplekgordel op Dineo F3: Die krag van Dineo op die sitplek (afwaarts) F4: Die krag van die sitplek op Dineo (opwaarts) Uitgewerkte voorbeeld 19: Newton se derde wet: kragte in ’n hysbak VRAAG Tammy beweeg van die grondvloer na die vyfde vloer in die hotel met behulp van ‘n hysbak wat teen ‘n konstante snelheid beweeg. Watter EEN van die volgende stellings is WAAR aangaande die grootte van die krag wat die vloer op Tammy se voete uitoefen? Gebruik Newton se derde bewegingswet vir jou antwoord. 1. Dit is groter as die grootte van Tammy se gewig. 2. Dit is in grootte gelyk aan die krag wat Tammy se voete op die vloer van die hysbak uitoefen. 3. Dit is gelyk aan dit wat dit in ‘n stilstaande hysbak sou wees. 4. Dit is groter as wat dit in ‘n stilstaande hysbak sou wees. OPLOSSING Stap 1: Analiseer die situasie Dit is Newton se derde wet en nie Newton se tweede wet nie. Ons moet fokus op die aksie-reaksiepare en nie op die beweging van die hysbak nie. Die volgende diagram toon die aksie-reaksiepaar wat teennoordig is wanneer ’n persoon op ’n skaal in ’n hysbak staan. lift F2 F1 F4 F3 F1: krag van voete op hysbak (afwaarts) F2: krag van hysbak op voete (opwaarts) F3: krag van gravitasie op persoon (afwaarts) F4: krag van persoon op hysbak (opwaarts) Figuur 2.9: Newton se aksie-reaksiepare in ’n hysbak In die vraag word stellings gemaak aangaande die krag van die vloer (hysbak) op Tammy se voete. Hierdie krag kom ooreen met F2 in ons diagram. Die reaksiekrag 106 2.3. Newton se wette
- Page 68 and 69: 16. Twee vektore werk in op dieself
- Page 70 and 71: Newton se wette HOOFSTUK 2 2.1 Inle
- Page 72 and 73: Figuur 2.2: Kontakkragte ’n Nie-k
- Page 74 and 75: Wanneer ’n voorwerp op ’n opper
- Page 76 and 77: kan varieer van nul (wanneer geen a
- Page 78 and 79: Stap 1: Maksimum statiese wrywingsk
- Page 80 and 81: normaalkrag is en kan daarom die st
- Page 82 and 83: Informele eksperiment: Normaalkragt
- Page 84 and 85: Nog ’n voorbeeld is ’n blok op
- Page 86 and 87: 3 y 2 1 0 Fg 0 1 2 3 4 5 x θ Fgy F
- Page 88 and 89: Aanvaar byvoorbeeld dat die positie
- Page 90 and 91: a) Teken ’n vryliggaamdiagram van
- Page 92 and 93: Sien video: 26SB op www.everythings
- Page 94 and 95: oorkom (of “kanselleer” wrywing
- Page 96 and 97: voorwerp inwerk moet ons net met di
- Page 98 and 99: 1. die grootte en rigting van die t
- Page 100 and 101: Pas nou Newton se tweede bewegingsw
- Page 102 and 103: 1 3 van totale wrywingskrag Ff op 1
- Page 104 and 105: Uitgewerkte voorbeeld 13: Newton se
- Page 106 and 107: Voorwerp op ’n skuinsvlak In ’n
- Page 108 and 109: Uitgewerkte voorbeeld 15: Newton se
- Page 110 and 111: Vir die bespreking kies ons die rig
- Page 112 and 113: oorkom sodat die vuurpyl opwaarts k
- Page 114 and 115: 4. Bereken die versnelling van ‘n
- Page 116 and 117: a) Wat is sy versnelling? b) Indien
- Page 120 and 121: wat deel is van die paar is F1, wat
- Page 122 and 123: Algemene eksperiment: Ballonvuurpyl
- Page 124 and 125: Oefening 2 - 6: 1. ‘n Vlieg tref
- Page 126 and 127: punt in kilogram (kg) en d is die a
- Page 128 and 129: was, aangesien Pluto so klein is en
- Page 130 and 131: Die massa van die passasiers is 421
- Page 132 and 133: • die massa van die man, m • di
- Page 134 and 135: Stap 5: Gee die finale antwoord. Di
- Page 136 and 137: 2.5 Opsomming ESE33 Sien aanbieding
- Page 138 and 139: a) Die kas word na die oppervlak ge
- Page 140 and 141: Die vuurpyl versnel omdat die groot
- Page 142 and 143: c) 60 N d) 80 N [SC 2002/03 HG1] 20
- Page 144 and 145: c) Die grootte van die krag wat die
- Page 146 and 147: [IEB 2002/11 HG1] 33. ’n Motor op
- Page 148 and 149: stut tou R 70 P ◦ boks tou S a) T
- Page 150: 9. Bereken die gravitasiekrag tusse
- Page 153 and 154: 3 Atomiese kombinasies Ons bly in
- Page 155 and 156: Hierdie drie kragte werk gelyktydig
- Page 157 and 158: WENK ’n Lewis diagram gebruik kol
- Page 159 and 160: Die kruisies en kolletjies tussen d
- Page 161 and 162: WENK ‘n Alleenpaar kan gebruik wo
- Page 163 and 164: Oefening 3 - 4: Stel die volgende m
- Page 165 and 166: 5. Voltooi die volgende tabel: Verb
- Page 167 and 168: Figuur 3.8: Die algemene molekulêr
DEFINISIE: Newton se derde bewegingswet<br />
Indien liggaam A ‘n krag op liggaam B uitoefen, sal liggaam B ‘n krag met dieselfde<br />
grootte op liggaam A uitoefen maar in die teenoorgestelde rigting.<br />
Sien video: 26TC op www.<strong>everything</strong><strong>science</strong>.co.za<br />
Hierdie aksie-reaksiepare het verskeie eienskappe:<br />
• dieselfde tipe krag werk in op beide voorwerpe,<br />
• die kragte het dieselfde grootte maar is in teenoorgestelde rigtings, en<br />
• die kragte word op verskillende voorwerpe toegepas.<br />
Newton se aksie-reaksiepare kan oral waargeneem word waar voorwerpe op mekaar<br />
inwerk. Die volgende uitgewerkte voorbeelde toon dit aan.<br />
Uitgewerkte voorbeeld 18: Newton se derde wet - sitplekgordel<br />
VRAAG<br />
Dineo sit op die passasierssitplek van ‘n motor, met sy sitplekgordel aan. Die motor<br />
kom skielik tot stilst<strong>and</strong> en hy beweeg vorentoe (Newton se eerste bewegingswet - hy<br />
sal teen ‘n konstante snelheid bly voortbeweeg) tot die sitplekgrodel hom stop. Teken<br />
‘n benoemde kragtediagram van die situasie en identifiseer die twee aksie-reaksiepare.<br />
OPLOSSING<br />
Stap 1: Teken ’n kragdiagram<br />
Begin deur ’n tekening te maak. Maak die tekening groot genoeg want jy gaan pyltjies<br />
gebruik om kragte aan te dui en volledig byskrifte byvoeg. Die tekening moet akkuraat<br />
wees, maar nie kunstig nie! Maak gebruik van stokmannetjies as jy moet.<br />
Stap 2: Benoem die diagram<br />
Neem een kragte paar op ‘n slag en benoem dit volledig. Indien jy nie genoeg plek<br />
op die skets het nie, kan jy gebruik maak van ‘n sleutel op die kant van die skets.<br />
Hoofstuk 2. Newton se wette<br />
105
Change language