NASIONALE KURRIKULUMVERKLARING GRAAD 10-12 ...
NASIONALE KURRIKULUMVERKLARING GRAAD 10-12 ...
NASIONALE KURRIKULUMVERKLARING GRAAD 10-12 ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>NASIONALE</strong> <strong>KURRIKULUMVERKLARING</strong><br />
<strong>GRAAD</strong> <strong>10</strong>-<strong>12</strong> (ALGEMEEN)<br />
LEERPROGRAMRIGLYNE<br />
ELEKTRIESE TEGNOLOGIE<br />
24 JANUARIE 2008<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
1
AFDELING 1: INLEIDING<br />
INHOUD<br />
AFDELING 2: BEKENDSTELLING VAN ELEKTRIESE TEGNOLOGIE<br />
2.1 Wat is Elektriese Tegnologie?<br />
2.2 Wat is die doel van Elektriese Tegnologie?<br />
2.3 Wat is die verwantskap tussen Elektriese Tegnologie en die beginsels van<br />
die Nasionale Kurrikulumverklaring?<br />
2.4 Profiel van 'n Elektriese Tegnologie-leerder<br />
2.5 Verwantskap tussen die Elektriese Tegnologie-uitkomste en die kritieke<br />
en ontwikkelingsuitkomste<br />
2.6 Maniere waarop leeruitkomste in Elektriese Tegnologie behaal kan word<br />
AFDELING 3: ONTWERP VAN 'N LEERPROGRAM VIR ELEKTRIESE<br />
TEGNOLOGIE<br />
3.1 Inleiding<br />
3.2 Kwessies wat aandag moet geniet wanneer 'n leerprogram ontwerp word<br />
3.3 Ontwerp van 'n leerprogram<br />
BYLAES<br />
BYLAE A:<br />
INHOUDSRAAMWERK VIR ELEKTRIESE TEGNOLOGIE<br />
BYLAE B;<br />
VOORBEELDE VAN WERKSKEDULES VIR ELEKTRIESE TEGNOLOGIE<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
2<br />
7<br />
15<br />
23<br />
2
AFDELING 1<br />
INLEIDING<br />
BEKENDSTELLING VAN DIE <strong>NASIONALE</strong> <strong>KURRIKULUMVERKLARING</strong><br />
1.1.1 AGTERGROND<br />
In 1995 het die Suid-Afrikaanse regering met die proses begin om 'n nuwe kurrikulum vir die<br />
skoolstelsel te ontwikkel. Hiervoor het twee imperatiewe gegeld. Eerstens het die mate van<br />
verandering in die wêreld, die groei en ontwikkeling van kennis en tegnologie en die vereistes van<br />
die 21ste eeu genoodsaak dat leerders aan verskillende en hoër vlakke van vaardighede en kennis<br />
blootgestel word as wat deur bestaande Suid-Afrikaanse kurrikula vereis is. Die kurrikula vir skole<br />
het daarom hersiening vereis ten einde nuwe waardes en beginsels te weerspieël, veral dié wat in<br />
die Grondwet van Suid-Afrika vervat is.<br />
Die eerste weergawe van die nuwe kurrikulum vir die Algemene Onderwysband, bekend as<br />
Kurrikulum 2005, is in die Grondslagfase in 1997 bekend gestel. Alhoewel die kurrikulum heelwat<br />
lof verdien het, het onderwysers se kommer tot die hersiening van die Kurrikulum in 1999<br />
aanleiding gegee. Die hersiening van Kurrikulum 2005 stel die grondslag daar vir die ontwikkeling<br />
van die Hersiene Nasionale Kurrikulumverklaring vir Algemene Onderwys en Opleiding (Graad R-<br />
9) en die Nasionale Kurrikulum Verklaring vir Graad <strong>10</strong>-<strong>12</strong>.<br />
1.1.2 DIE <strong>NASIONALE</strong> <strong>KURRIKULUMVERKLARING</strong><br />
Die Nasionale Kurrikulumverklaring bestaan uit 29 vakke. Vakspesialiste van die provinsiale<br />
onderwysdepartemente en Departement van Onderwys het die vakverklarings ontwikkel waaruit die<br />
Nasionale Kurrikulumverklaring bestaan. Die vakverklarings is in 2001 in konsepweergawe<br />
gepubliseer vir kommentaar en daarna hersien om kommentaar wat ontvang is in berekening te<br />
bring. In 2002 is 24 vakverklarings en 'n oorsigdokument as beleid by wyse van die Staatskoerant<br />
verklaar. In 2004 is vyf vakke by die Nasionale Kurrikulumverklaring gevoeg. Die Nasionale<br />
Kurrikulumverklaring bestaan nou uit die vakverklarings vir die volgende vakke:<br />
Tale – 11 amptelike tale (elkeen het as drie vakke getel om voorsiening te maak vir drie vlakke:<br />
Huistaal, Eerste Addisionele Taal en Tweede Addisionele Taal); 13 nie-amptelike tale<br />
Wiskunde; Wiskundige Geletterdheid; Fisiese wetenskappe; Lewenswetenskappe;<br />
Rekenaartoepassingstegnologie; Inligtingstegnologie.<br />
Rekeningkunde; Besigheidstudies; Ekonomie.<br />
Geografie; Geskiedenis; Lewensoriëntering; Religiestudies<br />
Verbruikerstudies; Gasvryheidstudies; Toerisme<br />
Dramatiese Kunste; Dansstudies; Ontwerp; Musiek; Visuele Kunste<br />
Landbouwetenskappe; Landboubestuurspraktyke en Landboutegnologie<br />
Siviele Tegnologie; Meganiese Tegnologie; Elektriese Tegnologie; Ingenieursgrafika en<br />
-ontwerp.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
3
1.1.3 <strong>NASIONALE</strong> SENIOR SERTIFIKAAT<br />
Die Nasionale Senior Sertifikaat: ‘n Kwalifikasie op vlak 4 van die Nasionale<br />
Kwalifikasieraamwerk (NKR) voorsien die vereistes vir die bevordering aan die einde van graad <strong>10</strong><br />
en 11 en die uitreiking van die Nasionale Senior Sertifikaat aan die einde van graad <strong>12</strong>. Hierdie<br />
dokument vervang twee van die oorspronklike Nasionale Kurrikulumverklaring-dokumente: die<br />
Oorsig en die Kwalifikasie- en Assesseringsbeleidsraamwerk.<br />
1.1.4 VAKASSESSERINGSRIGLYNE<br />
Die Vakassesseringsriglyne sit die minimum interne of skoolgebaseerde assesseringsvereistes vir<br />
elke vak asook die eksterne assesseringsvereistes uiteen. Daarbenewens is die Nasionale Protokol<br />
vir Rekordering en Rapportering (Grade R-<strong>12</strong>) (‘n addendum tot die beleid, Die Nasionale Senior<br />
Sertifikaat) ontwikkel om die rekorderings- en rapporteringsprosedure vir Graad R tot <strong>12</strong> te<br />
standaariseer. Hierdie protokol word beleid vanaf 1 Januarie 2007.<br />
1.2 BEKENDSTELLING VAN DIE LEERPROGRAMRIGLYNE<br />
1.2.1 DOEL EN INHOUD VAN DIE LEERPROGRAMRIGLYNE<br />
Die leerprogramriglyne het ten doel om die onderwysers en die skole in hul beplanning vir die<br />
bekendstelling van die Nasionale Kurrikulumverklarings by te staan. Die leerprogramriglyne moet<br />
tesame met die Nasionale Senior Sertifikaat-beleid en die vakverklarings gelees word.<br />
Afdeling 2 van die leerprogramriglyne maak voorstelle oor hoe onderrig van 'n spesifieke vak deur<br />
die beginsels wat die Nasionale Kurrikulumverklaring onderskryf, onderlê kan word.<br />
Afdeling 3 maak voorstelle oor hoe skole en onderwysers dalk vir die bekendstelling van die<br />
Nasionale Kurrikulumverklaring kan beplan. Alhoewel dit voorstelle is, moedig die Departement<br />
van Onderwys omsigtige beplanning aan ten einde te verseker dat die doelstellings van<br />
hoëvlakvaardighede en hoëvlakkennis, soos vervat in die Nasionale Kurrikulumverklaring, behaal<br />
word.<br />
Die leerprogramriglyne bevat nie afdelings oor assessering nie. Die assesseringsvereistes vir elke<br />
vak sal in die vakassesseringsriglyne voorsien word wat op 1 Januarie 2007 van krag word.<br />
1.2.2 WAT IS 'N LEERPROGRAM?<br />
Inleiding<br />
'n Leerprogram help onderwysers om vir opeenvolgende leer, onderrig en assessering in graad<br />
<strong>10</strong>-<strong>12</strong> te beplan sodat alle leeruitkomste in 'n vak op 'n progressiewe en geïntegreerde wyse bereik<br />
word. Die volgende drie fases van beplanning word aanbeveel:<br />
Fase 1 – ontwikkel 'n Vakraamwerk vir graad <strong>10</strong>-<strong>12</strong><br />
Fase 2 – ontwikkel 'n Werkskedule vir elke graad<br />
Fase 3 – ontwikkel Lesplanne<br />
Daar word aanbeveel dat die onderwysers van 'n vak by 'n skool of 'n kluster skole eers 'n breë<br />
vakoorsig (vakraamwerk) vir die drie grade saamstel ten einde 'n begrip te vorm van die inhoud van<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
4
die vak en die vordering wat oor die drie grade heen moet plaasvind (sien afdeling 3.3.1). Dit sal<br />
help met die afbakening van die inhoud vir elke graad. Hierna moet die onderwysers vir die vak wat<br />
dieselfde graad onderrig, saamwerk en die inhoud en konteks wat in die vakraamwerk vir hulle<br />
graad geïdentifiseer is, gebruik om 'n jaarlange werkskedule te ontwikkel. Die werkskedule moet<br />
die volgorde aandui waarvolgens die inhoud en konteks vir die vak in daardie spesifieke graad<br />
aangebied gaan word (sien afdeling 3.3.2). Laastens moet individuele onderwysers lesplanne<br />
ontwerp deur die graadspesifieke werkskedule as vertrekpunt te gebruik. Die leerplanne moet leer-,<br />
onderrig- en assesseringsaktiwiteite insluit wat die leeruitkomste en assesseringstandaarde<br />
weerspieël wat in die vakverklarings uiteengesit is (sien afdeling 3.3.3). Leerprogramme moet<br />
diversiteit in skole en klaskamers akkommodeer, maar moet die kerninhoud van die nasionale<br />
kurrikulum weerspieël.<br />
'n Uiteensetting van die proses wat by die ontwerp van 'n leerprogram betrokke is word op blasy 6<br />
voorsien.<br />
Ontwerp van 'n leerprogram<br />
'n Gedetailleerde beskrywing van die proses wat by die ontwerp van 'n leerprogram betrokke is,<br />
word in afdeling 3.3.1-3.3.3 van die leerprogramriglyne voorsien. Die eerste stap, die ontwikkeling<br />
van 'n vakraamwerk, vereis nie 'n geskrewe dokument nie, maar onderwysers word ten sterkste<br />
aangeraai om tyd met vakspesialiste deur te bring ten einde 'n diepgaande begrip te ontwikkel van<br />
die vaardighede, kennis en waardes wat in die vakverklarings uiteengesit word. Die gehalte en<br />
nougesetheid van hierdie oefening sal die gehalte van die onderrig en leer in die klaskamer bepaal.<br />
Wanneer die vakraamwerk voltooi is, moet onderwysers werkskedules en lesplanne ontwikkel.<br />
Voorbeelde van werkskedules en lesplanne word in die leerprogramriglyne voorsien. Onderwysers<br />
word aangeraai om hierdie formate krities te oorweeg en hulle eie te ontwerp.<br />
Ontwikkel 'n vakraamwerk (graad <strong>10</strong>-<strong>12</strong>)<br />
Beplanning vir die onderrig van vakke in graad <strong>10</strong>-<strong>12</strong> moet begin by 'n gedetailleerde ondersoek na<br />
die omvang van die vak soos in die vakverklaring uiteengesit. Geen spesifieke formaat of<br />
profielvorm word vir hierdie eerste fase van beplanning aanbeveel nie, maar die stappe wat<br />
aanbeveel word, moet as 'n kontrolelys gebruik word.<br />
Alhoewel geen voorgeskrewe dokument vir hierdie fase van beplanning vereis word nie, sal<br />
heelskoolbeplanning (tydroosters, rekwisisies, onderwyserontwikkeling, klaskamertoewysing)<br />
asook die ontwikkeling van graadspesifieke werkskedules voordeel trek uit kort dokumente wat die<br />
volgende uiteensit:<br />
• Omvang van die vak – die kennis, vaardighede en waardes; die inhoud; die kontekste of temas;<br />
keuses, ens. wat in die drie grade vir elke vak gedek moet word<br />
• 'n Driejaar-assesseringsplan vir die vak<br />
• Die lys van LOOM wat vir die vak vereis word<br />
Ontwikkel werkskedules<br />
Dit is die tweede fase in die ontwerp van 'n leerprogram. In hierdie fase ontwikkel onderwysers<br />
werkskedules vir elke graad. Die werkskedules word onderlê deur die beplanning wat vir die<br />
vakraamwerk onderneem is. Die werkskedules moet omsigtig voorbereide dokumente wees wat<br />
aandui watter onderrig en assessering in die 36-40 weke van die skooljaar gaan plaasvind.<br />
Ontwikkel lesplanne<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
5
Elke graadspesifieke werkskedule moet in eenhede van aflewerbare leerervaring, dit wil sê<br />
lesplanne, verdeel word. Lesplanne is nie gelykstaande aan 'n periode op die skoolrooster nie. Elke<br />
lesplan behoort 'n samehangende reeds onderrig-, leer- en assesseringsakriwiteite te bevat. 'n<br />
Lesplan dra by tot die hoeveelheid besonderhede vir elke kwessie wat in die werkskedule gedek<br />
word. Dit dui ook ander toepaslike kwessies aan wat oorweeg moet word wanneer die vak onderrig<br />
of geassesseer word.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
6
KWESSIES WAT OORWEEG MOET WORD FASES<br />
Filosofie en Beleid<br />
NSS-beginsels<br />
Konseptuele vordering binne en oor<br />
grade heen<br />
Tydtoewysing en gewig<br />
Integrasie van LU's en AS'e<br />
LOOM<br />
Inklusiwiteit en diversiteit<br />
Assessering<br />
•<br />
• Kontekste en inhoud<br />
•<br />
Leer- en onderrigmetodologie<br />
Toenemende detail<br />
Stap 1<br />
Stap 2<br />
Stap 3<br />
Werkskedule<br />
Graad <strong>10</strong><br />
Les-<br />
planne<br />
Vakraamwerk (Graad <strong>10</strong>-<strong>12</strong>)<br />
Werkskedule<br />
Graad 11<br />
Les-<br />
planne<br />
Werkskedule<br />
Graad <strong>12</strong><br />
FIGUUR 1: MODEL VIR DIE VERHOUDING TUSSEN DIE 3 STAPPE VAN BEPLANNING WANNEER 'N LEERPROGRAM<br />
ONTWERP WORD<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
Les-<br />
planne<br />
7
AFDELING 2<br />
BEKENDSTELLING VAN ELEKTRIESE TEGNOLOGIE<br />
2.1 WAT IS ELEKTRIESE TEGNOLOGIE?<br />
Elektriese Tegnologie fokus op 'n begrip en die toepassing van elektriese en elektroniese beginsels<br />
en die tegnologiese prosesse inherent tot die lewering van produkte, dienste en stelsels ten einde<br />
lewensgehalte te verbeter.<br />
Elektriese Tegnologie sluit krag-, digitale en logiese stelsels in die elektriese en elektroniese<br />
kennisterreine in. Die volgende LU's word deur die VOO-NKV gestel:<br />
Leeruitkoms 1: Tegnologie, die samelewing en die omgewing<br />
Die leerder is in staat om 'n bewustheid van en begrip vir die onderlinge verband tussen tegnologie,<br />
die samelewing en die omgewing te demonstreer.<br />
Leeruitkoms 2: Tegnologiese proses<br />
Die leerder is in staat om die tegnologiese proses te verstaan en dit toe te pas.<br />
Leeruitkoms 3: Kennis en begrip<br />
Die leerder is in staat om 'n begrip vir die konsepte en beginsels verwant aan Elektriese Tegnologie<br />
te demonstreer.<br />
Leeruitkoms 4: Toepassing van kennis<br />
Die leerder is in staat om die beginsels en praktyke verwant aan Elektriese Tegnologie toe te pas.<br />
2.2 WAT IS DIE DOEL VAN ELEKTRIESE TEGNOLOGIE?<br />
Elektriese Tegnologie het ten doel om leerders met die kennis, vaardighede, waardes en gesindhede<br />
toe te rus wat hulle in staat sal stel om deel te neem aan en sukses te behaal in 'n ekonomies<br />
verwikkelde gemeenskap. Die vak het ook ten doel om produktiwiteit, maatskaplike regverdigheid<br />
en omgewingsvolhoubaarheid te bevorder. Hierdie leerders sal dus die geleentheid gegun word om:<br />
Die beginsels van Elektriese Tegnologie te begryp;<br />
Elektriese Tegnologiese vaardighede te ontwikkel;<br />
Praktiese vaardighede en verskillende maniere van redeneer te ontwikkel;<br />
As effektiewe lede van 'n span te werk;<br />
'n Sin van selfdissipline te ontwikkel deur klem te lê op die behoefte aan doeltreffende<br />
tydbestuur in die nakoming van keerdatums wat 'n noodsaaklike deel van 'n professionele<br />
praktyk uitmaak;<br />
Toepaslike inligting uit bronne te versamel, te ontleed, te organiseer en krities te evalueer en om<br />
dit op Elektriese Tegnologieteorie en -praktyk toe te pas;<br />
Elektriese Tegnologie as 'n navorsing- en ontwikkelingsgebaseerde proses te waardeer wat van<br />
die leerder vereis om elektriese en elektroniese stelsels te ondersoek;<br />
Toepaslike aanbieding- en kommunikasievaardighede te ontwikkel ten einde Elektriese<br />
Tegnologie-konsepte doeltreffend oor te dra;<br />
Elektriese en elektroniese vaardighede en kennis met werklike situasies in verband te bring deur<br />
'n geïntegreerde benadering tussen teorie en praktyk te verseker;<br />
Te waardeer hoe stelsels en produkte verband hou met ekonomiese, omgewings-, maatskaplike<br />
en politieke, historiese en kulturele kontekste;<br />
Elektriese Tegnologie te waardeer as 'n integrale deel van die gemaakte wêreld;<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
8
Elektriese Tegnologie as 'n genotvolle en bevredigende lewenservaring te praktiseer;<br />
Die maatskaplike bydrae van Elektroniese Tegnologie te verstaan met verwysing na ekonomiese<br />
groei, ondernemerskap en volhoubaarheid;<br />
Te verstaan dat Elektriese Tegnologie dalk 'n werktuig vir maatskaplike verandering kan wees<br />
deur die lewensgehalte te verbeter en oplossings daar te stel wat 'n respons op individuele en<br />
gemeenskapsbehoeftes is;<br />
Die kulturele erfenis te bevestig deur 'n fokus op inheemse kennis;<br />
'n Bewustheid van loopbaangeleenthede in die elektriese bedryf te ontwikkel; en<br />
Die leerder se skeppende potensiaal te ontwikkel.<br />
2.3 WAT IS DIE VERWANTSKAP TUSSEN ELEKTRIESE TEGNOLOGIE EN DIE<br />
BEGINSELS VAN DIE <strong>NASIONALE</strong> <strong>KURRIKULUMVERKLARING</strong>?<br />
Die Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika (Wet <strong>10</strong>8 van 1996) onderlê die NKV en<br />
voorsien 'n grondslag vir kurrikulumtransformasie en –ontwikkeling in Suid-Afrika. Die Nasionale<br />
Kurrikulumverklaring Graad <strong>10</strong>-<strong>12</strong> (Algemeen) lê die grondslag vir die bereiking van hierdie<br />
doelwitte deur leeruitkomste en assesseringstandaarde te bepaal en die sleutelbeginsels en -waardes<br />
uit te spel wat die kurrikulum onderlê.<br />
Die Nasionale Kurrikulumverklaring Graad <strong>10</strong>-<strong>12</strong> (Algemeen) is op die volgende beginsels<br />
gegrond:<br />
2.3.1 Maatskaplike transformasie<br />
Die Grondwet van Suid-Afrika vorm 'n grondslag vir maatskaplike transformasie in 'n postapartheidsamelewing<br />
en skakel met Leeruitkoms 1: Tegnologie, die samelewing en die omgewing<br />
2.3.2 Uitkomsgebaseerde Onderwys<br />
Elektriese Tegnologie maak gebruik van leeruitkomste en assesseringstandaarde om te beskryf wat<br />
'n leerder in staat moet wees om te weet en te kan demonstreer, d.w.s. die vaardighede, kennis en<br />
waardes wat die gevolg is van leer. Elektriese Tegnologie moedig leerders aan om ondersoek- en<br />
probleemoplossingsvaardighede te ontwikkel wat die praktiese toepassing van kennis in tegnologie<br />
ondersteun en wat 'n hoë en aktiewe vlak van leer, onderrig en assessering behels.<br />
2.3.3 Hoëvlakkennis en hoëvlakvaardighede<br />
Elektriese Tegnologie is daarop gemik om hoëvlakkennis en -vaardighede by leerders te ontwikkel.<br />
Dit stel hoë verwagtinge daar van wat alle Suid-Afrikaanse leerders kan bereik.<br />
2.3.4 Integrasie en toegepaste vaardigheid<br />
Die integrasie van kennis, vaardighede, waardes en gesindhede binne en oor vakke en<br />
praktykterreine heen is uiters noodsaaklik om toegepaste vaardigheid in Elektriese Tegnologie te<br />
bereik soos in die Nasionale Kwalifikasieraamwerk (NKR) gedefinieer en aangedui in die<br />
aangehegte werkskedule.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
9
2.3.5 Progressie<br />
Progressie verwys na die proses van die ontwikkeling van meer gevorderde en ingewikkelde kennis<br />
en vaardighede. Die vakverklaring vir Elektriese Tegnologie toon progressie van een graad tot die<br />
volgende. Elke leeruitkoms word gevolg deur 'n uitdruklike verklaring van watter vlak van<br />
verrigting vir die uitkoms per graad verwag word. Die inhoud en konteks van elke graad sal<br />
progressie van eenvoudig tot ingewikkeld aantoon en sal duidelik word wanneer die leerprogram<br />
ontwerp word.<br />
2.3.6 Beweeglikheid en oordraaglikheid<br />
Elektriese Tegnologie in graad <strong>10</strong>-<strong>12</strong> skakel met die bestaande vlakke van die AOO-baan en die<br />
toetreevlakke van Elektriese Tegnologie tot, onder meer, Hoër Onderwys.<br />
2.3.7 Menseregte, inklusiwiteit, omgewings- en maatskaplike geregtigheid<br />
Die NKV is sensitief teenoor kwessies rakende diversiteit soos armoede, ongelykheid, ras, geslag,<br />
taal, ouderdom, gestremdheid en ander faktore. Die vak Elektriese Tegnologie is deurtrek van<br />
hierdie beginsels en praktyke en skakel met Leeruitkoms 1: Tegnologie, die samelewing en die<br />
omgewing.<br />
.<br />
2.3.8 Waardering vir inheemse kennisstelsels<br />
In Elektriese Tegnologie is die vakverklaring deurspek met inheemse kennisstelsels ten einde<br />
erkenning te verleen aan die rykdom en erfenis van hierdie land en sy grondwet, en skakel met LU1<br />
en AS4.<br />
2.3.9 Geloofwaardigheid, gehalte en doeltreffendheid<br />
Elektriese Tegnologie het ten doel om geloofwaardigheid, gehalte en doeltreffendheid te bereik<br />
deur die navolging van 'n transformasionale agenda en deur die voorsiening van onderwys wat<br />
vergelykbaar is met die gehalte, breedte en diepte van onderwys in ander lande.<br />
2.4 PROFIEL VAN 'N ELEKTRIESE TEGNOLOGIE-LEERDER<br />
Leerders wat graag 'n studie van elektriese beginsels en die gebruik daarvan in 'n verskeidenheid<br />
situasies wil voortsit, word aangemoedig om 'n loopbaan in Elektriese Tegnologie te volg. Die<br />
leerder wat tot Graad <strong>10</strong> toetree is afkomstig van Graad 9 na 'n studie van agt leerareas.<br />
Afhangende van die plaaslike omstandighede, kan sommige leerders oor redelike gevorderde kennis<br />
van die inhoud en kommunikasievaardighede van tegnologie beskik.<br />
Die leerder wat hierdie vak kies, doen so om 'n verskeidenheid redes, naamlik om:<br />
'n Loopbaan in 'n elektriese veld te volg;<br />
Toepaslike en oordraagbare vaardighede te bekom;<br />
Produktiwiteitsvlakke te verhoog;<br />
'n Afgeronde opvoeding te voltooi; en<br />
Toegepaste entrepreneursvaardighede te bekom.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
<strong>10</strong>
Die Elektriese Tegnologie-leerder sal, na bereiking van al die leeruitkomste, die volgende<br />
eienskappe weerspieël:<br />
Kommunikasievaardigheid;<br />
Taalvaardigheid;<br />
Wetenskaplike vaardighede;<br />
Visuele geletterdheid;<br />
Fyn psigo-motoriese vaardighede;<br />
Logiese en praktiese denkvaardighede;<br />
Skeppendheid;<br />
Probleemoplossingsvaardighede;<br />
Bereidwilligheid om te leer en vaardighede in verskillende situasies toe te pas; en<br />
Bereidwilligheid om by lewenslangeleer betrokke te raak.<br />
Al vier leeruitkomste van Elektriese Tegnologie het 'n sterk koppeling met die AOO-leerareas:<br />
Tegnologie, Ekonomiese en Bestuurswetenskappe, Wiskunde, Tale, Natuurwetenskappe, Sosiale<br />
Wetenskappe, Lewensoriëntering en Kuns en Kultuur, soos in tabel 2.1 hierna uitgebeeld.<br />
Tabel 2.1 Vergelykings tussen HNKV en VOO-NKV<br />
AOO-leerareas<br />
LU<br />
HNKV<br />
Tegnologie 1, 2 en 3 1,2, 3 en 4<br />
Ekonomiese en Bestuurswetenskappe 3 2 en 3<br />
Wiskunde 4 en 5 2 en 3<br />
Tale 1, 2, 3, 4, 5 en 6 1, 2, 3 en 4<br />
Lewensoriëntering 1, 2, 3, 4 en 5 1<br />
Natuurwetenskappe 1, 2 en 3 1, 2 en 3<br />
Kuns en Kultuur 1 en 4 2 en 3<br />
Sosiale Wetenskappe 3 1, 2 en 3<br />
LU<br />
VOO-NKV<br />
2.5 VERWANTSKAP TUSSEN DIE ELEKTRIESE TEGNOLOGIE-UITKOMSTE EN DIE<br />
KRITIEKE EN ONTWIKKELINGSUITKOMSTE<br />
Die kritieke en ontwikkelingsuitkomste word beskou as onderliggend tot die doelwitte van<br />
Elektriese Tegnologie-onderrig. Hierdie uitkomste stel leerders in staat om tegnologies geletterd en<br />
sensitief te raak oor 'n reeks maatskaplike kontekste heen.<br />
Tabel 2.2 hierna skets die verwantskap tussen die kritieke en ontwikkelingsuitkomste en moontlike<br />
toepassing in die ontwikkeling van Elektriese Tegnologie-vaardighede, -kennis, -gesindhede en<br />
-waardes.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
11
Tabel 2.2 Verwantskap tussen die kritieke en ontwikkelingsuitkomste en die Elektriese<br />
Tegnologie-leeruitkomste<br />
KRITIEKE UITKOMSTE<br />
Identifiseer en los probleme op<br />
en neem besluite deur krities en<br />
skeppend te dink.<br />
Werk doeltreffend saam met<br />
ander as lede van 'n span, groep<br />
of organisasie en gemeenskap.<br />
Organiseer en bestuur hulself<br />
en hul aktiwiteite<br />
verantwoordelik en doeltreffend.<br />
Versamel, analiseer, organiseer<br />
en evalueer inligting krities.<br />
Kommunikeer doeltreffend<br />
deur visuele, simboliese en<br />
taalvaardighede op verskillende<br />
maniere te gebruik.<br />
Gebruik wetenskap en<br />
tegnologie doeltreffend en krities<br />
onderwyl verantwoordelikheid<br />
geopenbaar word teenoor die<br />
omgewing en ander se<br />
gesondheid.<br />
TOEPASSING IN VOO<br />
ELEKTRIESE TEGNOLOGIE<br />
Raak deur skeppende, innoverende denke<br />
by die tegnologiese proses betrokke deur<br />
probleme op te los wanneer 'n oplossing<br />
gekonseptualiseer en gerealiseer word.<br />
Die tegnologiese proses vereis dikwels van<br />
deelnemers om saam te werk wat die deel<br />
van idees, ontwikkeling van<br />
onderhoudsvaardighede, demokratiese<br />
praktyke en etiese verantwoordelikhede<br />
behels.<br />
Elektriese Tegnologie moedig<br />
selfdissipline, beplanning, organisasie en<br />
bestuur van werk aan, leer leerders om by<br />
tydskedules te hou, die taak toegewyd te<br />
verrig en verantwoordelikheid vir hul<br />
optrede te aanvaar.<br />
Leerders moet in staat wees om data op<br />
verskeie maniere waar te neem en aan te<br />
teken sodat hulle in staat is om inligting te<br />
analiseer, vertolk en krities te evalueer en<br />
dit op die teorie en praktyk van Elektriese<br />
Tegnologie toe te pas.<br />
Leerders moet in staat wees om deur<br />
verbale, nieverbale en simboliese taalvorme<br />
te kommunikeer wat kenmerkend is van die<br />
tegnologiese veld.<br />
Elektriese Tegnologie en eindprodukte wat<br />
geskep word, moet doeltreffende<br />
maatskaplike, etiese en<br />
omgewingsverantwoordelikheid openbaar.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
VOO ELEKTRIESE<br />
TEGNOLOGIE LU's<br />
LU 1 – Tegnologie, die<br />
samelewing en die omgewing;<br />
LU 2 – Tegnologiese proses;<br />
LU 3 – Kennis en begrip; en<br />
LU 4 – Toepassing van kennis<br />
LU. 1 – Tegnologie die<br />
samelewing en die omgewing;<br />
LU. 2 – Tegnologiese proses;<br />
LU. 3 – Kennis en begrip; en<br />
LU. 4 – Toepassing van kennis<br />
LU. 1 – Tegnologie die<br />
samelewing en die omgewing;<br />
LU. 2 – Tegnologiese proses;<br />
LU. 3 – Kennis en begrip; en<br />
LU. 4 – Toepassing van lennis<br />
LU. 1 – Tegnologie die<br />
samelewing en die omgewing;<br />
LU. 2 – Tegnologiese proses;<br />
LU. 3 – Kennis en begrip; en<br />
LU. 4 – Toepassing van lennis<br />
LU. 1 – Tegnologie die<br />
samelewing en die omgewing;<br />
LU. 2 – Tegnologiese proses;<br />
LU. 3 – Kennis en begrip; en<br />
LU. 4 – Toepassing van kennis<br />
LU. 1 – Tegnologie die<br />
samelewing en die omgewing;<br />
LU. 2 – Tegnologiese proses;<br />
LU. 3 – Kennis en begrip; en<br />
LU. 4 – Toepassing van kennis<br />
<strong>12</strong>
Demonstreer 'n begrip van die<br />
wêreld as 'n stel verwante<br />
stelsels deur te erken dat<br />
kontekste vir<br />
probleemoplossing nie in<br />
isolasie bestaan nie.<br />
ONTWIKKELINGS-<br />
UITKOMSTE<br />
Weerspieël en ontgin 'n<br />
verskeidenheid strategieë om<br />
meer doeltreffend te leer.<br />
Neem deel as verantwoordelike<br />
burgers in die lewe van<br />
plaaslike, nasionale en<br />
wêreldgemeenskappe.<br />
Toon kulturele en estetiese<br />
sensitiwiteit oor 'n reeks<br />
maatskaplike kontekste heen.<br />
Ontgin onderwys- en<br />
loopbaangeleenthede.<br />
Ontwikkel<br />
entrepreneursgeleenthede<br />
Elektriese Tegnologie betrek leerders by die<br />
besef dat hulle eie<br />
probleemoplossingsaktiwiteite deur<br />
plaaslike, nasionale en wêreldkontekste<br />
beïnvloed word of 'n impak daarop mag hê.<br />
TOEPASSING IN VOO<br />
ELEKTRIESE TEGNOLOGIE<br />
Elektriese Tegnologie kombineer teorie met<br />
praktyk in deurlopende prosesse wat die<br />
leerders voortdurend in staat stel om hulle<br />
kennis en vaardighede te evalueer onderwyl<br />
onderrig en leer terselfdertyd ondersteun<br />
word.<br />
Leerders ontwikkel verantwoordelikheid<br />
teenoor hulle gemeenskappe, beide plaaslik<br />
en nasionaal, en verstaan die bydrae wat<br />
Elektriese Tegnologie maak tot die<br />
ontwikkeling van 'n veerkragtige plaaslike,<br />
nasionale en internasionale bedryf.<br />
Elektriese Tegnologie kan ander kulture<br />
beïnvloed of daardeur beïnvloed word en het<br />
die potensiaal om kragtige agente van<br />
verandering, transformasie en regstelling te<br />
wees.<br />
Die Elektriese Tegnologie-veld bied 'n<br />
uiteenlopende reeks professionele en<br />
beroepsgeleenthede wat leerders in staat kan<br />
stel om deur spesifieke opleiding 'n<br />
beduidende ekonomiese bydrae tot hulself<br />
en die gemeenskap te maak.<br />
Die Elektriese Tegnologie-veld bied 'n<br />
uiteenlopende reeks professionele en<br />
beroepsgeleenthede deur 'n verbintenis tot<br />
bestepraktyke en die vermoë om<br />
bemarkings- en bestuursvaardighede,<br />
prosesse en eindprodukte te inisieer.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
LU. 1 – Tegnologie die<br />
samelewing en die omgewing;<br />
LU. 2 – Tegnologiese proses;<br />
LU. 3 – Kennis en begrip; en<br />
LU. 4 – Toepassing van lennis<br />
VOO ELEKTRIESE<br />
TEGNOLOGIE LU's<br />
LU. 1 – Tegnologie die<br />
samelewing en die omgewing;<br />
LU. 2 – Tegnologiese proses;<br />
LU. 3 – Kennis en begrip; en<br />
LU. 4 – Toepassing van lennis<br />
LU. 1 – Tegnologie die<br />
samelewing en die omgewing;<br />
LU. 2 – Tegnologiese proses;<br />
LU. 3 – Kennis en begrip; en<br />
LU. 4 – Toepassing van kennis<br />
LU. 1 – Tegnologie die<br />
samelewing en die omgewing;<br />
LU. 3 – Kennis en begrip; en<br />
LU. 4 – Toepassing van lennis<br />
LU. 1 – Tegnologie die<br />
samelewing en die omgewing;<br />
LU. 3 – Kennis en begrip; en<br />
LU. 4 – Toepassing van kennis<br />
LU. 1 – Tegnologie die<br />
samelewing en die omgewing;<br />
LU. 2 – Tegnologiese proses;<br />
LU. 3 – Kennis en begrip; en<br />
LU. 4 – Toepassing van kennis<br />
13
2.6 MANIERE WAAROP LEERUITKOMSTE IN ELEKTRIESE TEGNOLOGIE BEREIK<br />
KAN WORD<br />
Die Nasionale Kurrikulumverklaring moedig aktiewe leer, probleemoplossing, laterale denke,<br />
kritiese nabetragting en besluitneming asook groep- en onafhanklike werk aan.<br />
Dit is belangrik om daarop te let dat die leeruitkomste vir Elektriese Tegnologie dieselfde is vir alle<br />
grade. Elke LU het sy eie aantal AS'e; hierdie AS'e verleen detail aan die inhoud en konteks en<br />
toepassing van sodanige inhoud. Die AS'e beskryf maniere waarop die LU's bereik kan word. Hulle<br />
is op so 'n wyse geformuleer dat daar vordering in die ontwikkeling van vaardighede, prosesse,<br />
konsepte, inhoud, kennis, waardes en gesindhede binne asook oor grade heen is. Leerders se<br />
prestasie in die leeruitkomste word gemeet teen assesseringstandaarde. Elke graad bou voort op die<br />
bevoegdhede wat in die vorige grade ontwikkel is.<br />
Moontlike maniere om die bogenoemde te bereik, sluit in:<br />
2.6.1 Integrasie van leeruitkomste<br />
Die vier leeruitkomste is geïntegreer en word nie in enige spesifieke volgorde aangebied nie. Hulle<br />
moet nie as opeenvolgend beskou word nie aangesien elkeen die ander ondersteun en rugsteun.<br />
Hierdie benadering ondersteun en verbreed leerders se geleenthede om vaardighede te verwerf,<br />
kennis te bekom en gesindhede en waardes oor die kurrikulum heen te ontwikkel.<br />
2.6.2 Bloom se taksonomiebenadering<br />
Die LU's is op 'n manier gespesifiseer wat die breë konteks spesifiseer waarbinne die inhoud<br />
aangespreek moet word. Konteks in hierdie verband verwys na kognitiewe konteks. Voorbeelde<br />
sluit in kennis, begrip, toepassing, ontleding en evaluering. Dit is almal kontekste wat in die vier<br />
LU's gespesifiseer is om met inhoud te handel. AS'e gee meer detail; Bloom se taksonomie help die<br />
opvoeder en die leerder om die kompleksiteit van AS'e te verstaan.<br />
Die volgende woorde word algemeen gebruik om die vlakke van kompleksiteit te verduidelik:<br />
Kennis – memoriseer en herroep inligting: rangskik, definieer, merk, lys, skets, en herhaal volgorde,<br />
selekteer, herken, benoem, noem, identifiseer.<br />
Begrip (insig) – vertolk inligting in jou eie woorde: beskryf, dui aan, herhaal, hersien, som op,<br />
klassifiseer, voorspel, en onderskei.<br />
Toepassing – pas kennis toe op nuwe situasies: pas toe, bereken, teken, verduidelik, identifiseer,<br />
illustreer, berei voor, bedryf, beoefen, los op, skets, gebruik, wys, pas aan, klassifiseer, produseer,<br />
gebruik en skets.<br />
Ontleed – breek kennis af in dele en toon verwantskap tussen dele: ontleed, kategoriseer, vergelyk,<br />
onderskei, bespreek, ondersoek, inspekteer, toets, klassifiseer, doen opname, onderskei, selekteer.<br />
Sintese – bring dele van kennis bymekaar om 'n geheel te vorm; bou verwantskappe vir nuwe<br />
situasies: rangskik, stel saam, formuleer, organiseer, beplan, voeg saam, konstrueer, skep,<br />
ontwikkel, produseer en ontwerp.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
14
Evalueer – beoordeel op grond van kriteria: waardeer, assesseer, lewer kommentaar op, ontleed<br />
krities, evalueer, maak gevolgtrekking, ondersoek, beoordeel, voorspel, vergelyk, bepunt, bring in<br />
verband, som op, beveel aan, kritiseer, ondersteun.<br />
2.6.3 Hulpbronmateriaal<br />
Handboeke, hoewel belangrik vir die onderrig van Elektriese Tegnologie, moet nie as die enigste<br />
bron van inhoud beskou word nie. Alle beskikbare toepaslike bronne soos koerante,<br />
gebruikershandleidings, tydskrifte, akademiesetydskrifartikels, radio en televisie, ander elektroniese<br />
media en Internettuistes moet by die inhoud ingewerk word.<br />
Leerders moet aangemoedig word om hulle eie inisiatief te gebruik. Projekgebaseerde leer,<br />
samewerkende leer en groepwerk moet aangemoedig word. Inhoud behoort op so 'n wyse gekies te<br />
word dat dit die ontwikkeling van kreatiwiteit, kritiese denke, navorsingsvaardighede,<br />
leesvaardigheid en vertolkingsvaardighede aanmoedig.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
15
AFDELING 3<br />
ONTWERP VAN 'N LEERPROGRAM VIR ELEKTRIESE TEGNOLOGIE<br />
3.1 INLEIDING<br />
'n Leerprogram is 'n instrument wat onderwysers in staat stel om vir opvolgende leer, onderrig en<br />
assessering oor graad <strong>10</strong> tot <strong>12</strong> heen te beplan sodat al vier leeruitkomste in Elektriese Tegnologie<br />
op 'n progressiewe wyse behaal word. Daar word aanbeveel dat die Elektriese Tegnologieonderwysers<br />
by 'n skool eers 'n Elektriese Tegnologie-oorsig (d.w.s. vakraamwerk) vir die baan<br />
daarstel ten einde die vak in konteks te plaas en by 'n begrip uit te kom van die vordering wat oor<br />
die grade heen in die baan moet plaasvind (sien afdeling 3.3.1). Dit sal hulle help om die inhoud vir<br />
elke graad af te baken. Hierna moet Elektriese Tegnologie-onderwysers wat dieselfde graad<br />
onderrig saamwerk en die inhoud en konteks gebruik wat in die vakraamwerk vir hulle graad<br />
geïdentifiseer is om 'n werkskedule te ontwikkel waarin hulle die volgorde aandui waarvolgens die<br />
inhoud en konteks vir Elektriese Tegnologie in daardie spesifieke graad aangebied sal word (sien<br />
afdeling 3.3.2). Laastens moet die individuele Elektriese Tegnologie-onderwysers lesplanne<br />
ontwerp deur die graadspesifieke werkskedule as vertrekpunt te gebruik. Die lesplanne moet leer-,<br />
onderrig- en assesseringsaktiwiteite insluit (sien afdeling 3.3.3).<br />
'n Oorsig van die proses wat by die ontwerp van 'n leerprogram vir Elektriese Tegnologie betrokke<br />
is, word in die diagram hieronder verskaf:<br />
FASE 1:<br />
Vakraamwerk vir Elektriese Tegnologie Graad <strong>10</strong>-<strong>12</strong><br />
FASE 2:<br />
Werkskedule vir Elektriese Tegnologie<br />
per <strong>GRAAD</strong><br />
FASE 3:<br />
Lesplanne vir Elektriese Tegnologie<br />
per ONDERWYSER<br />
Die proses wat in die ontwikkeling van 'n leerprogram gevolg moet word, is nie 'n netjies verpakte<br />
opeenvolging van genommerde stappe wat mekaar in 'n spesifieke volgorde volg nie. Onderwysers<br />
kan dalk vind dat hulle ten tye van die proses vorentoe en agtertoe beweeg namate hulle beplan en<br />
krities nadink oor besluite wat geneem is alvorens hulle met die volgende besluit in die proses<br />
voortgaan. Die proses is dus nie streng liniêr nie en is reflektief van aard. Om hierdie rede is die<br />
stappe wat in hierdie afdeling voorsien word 'n gids en behoort dit as 'n finale kontrolelys in die<br />
beplanningsproses gebruik te word.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
16
3.2 KWESSIES WAT AANDAG MOET GENIET WANNEER 'N LEERPROGRAM<br />
ONTWERP WORD<br />
Die kwessies wat aandag moet geniet in die ontwikkeling van 'n leerprogram vir Elektriese<br />
Tegnologie word in 'n tabelformaat weergegee ten einde die implikasies van elke kwessie in elk van<br />
die drie fases van die ontwikkeling van 'n leerprogram aan te dui:<br />
Fase 1 – Vakraamwerk<br />
Fase 2 – Werkskedule<br />
Fase 3 – Lesplan<br />
3.2.1 Beleid en beginsels<br />
FASE 1<br />
Vakraamwerk<br />
FASE 2<br />
Werkskedule<br />
FASE 3<br />
Lesplan<br />
3.2.2 Inhoud<br />
Die onderskeie beleid wat 'n impak op kurrikulumimplementering het moet deurgaans in<br />
berekening gebring word.<br />
NKV:<br />
• Beginsels: Verwys na afdeling 2.3. om te sien hoe Elektriese Tegnologie die toepassing van<br />
die nege beginsels van die NKV ondersteun.<br />
• Kritieke uitkomste en ontwikkelingsuitkomste: Verwys na afdeling 2.5. om te sien hoe<br />
Elektriese Tegnologie die toepassing van kritieke en ontwikkelingsuitkomste ondersteun.<br />
Ander Beleid en Wetgewing:<br />
• Witskrif 6, Taal in Onderwysbeleid, Godsdiens en Onderwysbeleid, MIV/Vigs – die<br />
voorafgaande hou implikasies in vir LOOM en onderwysmetodes in Elektriese<br />
Tegnologie.<br />
• Witskrif 7 gee 'n aanduiding van die gebruik van rekenaars in die klaskamer en het dus<br />
implikasies vir die toepassings van LOOM en onderrigmetodes in Elektriese<br />
Tegnologie.<br />
In die NKV Graad <strong>10</strong> -<strong>12</strong> beteken inhoud die kombinasie van kennis, vaardighede en waardes.<br />
FASE 1<br />
Vakraamwerk<br />
FASE 2<br />
Werkskedule<br />
FASE 3<br />
Lesplan<br />
3.2.3 Integrasie<br />
Die inhoud word voorsien deur die AS’e. Hulle gee ‘n aanduiding van die kennis, vaardighede en<br />
waardes (KVW's) wat in elk van die drie grade bestudeer moet word. Die vakraamwerk gee die<br />
inhoud vir die drie jaar (d.i graad <strong>10</strong>, 11 en <strong>12</strong>)<br />
Die werkskedule gee die inhoud vir een jaar. Hier val die klem op graadspesifieke KVW's wat<br />
deur die NKV verlang word.<br />
Die lesplanne dit die inhoud uiteen wat in elke samehangende reeks leer-, onderrig- en<br />
assesseringsaktiwiteite gedek moet word. Elke lesplan kan een of meer weke duur.<br />
Integrasie behels die groepering van Assesseringstandaarde volgens hul natuurlike en outentieke<br />
skakeling.<br />
FASE 1<br />
Vakraamwerk<br />
FASE 2<br />
Werkskedule<br />
FASE 3<br />
Lesplan<br />
In hierdie fase kan integrasie in breë terme ten tye van besprekings oorweeg word. Alle graad <strong>10</strong>tot<br />
<strong>12</strong>- onderwysers moet integrasie van die AS’e oorweeg binne en oor grade heen.<br />
Die integrasie en opeenvolging van AS'e word onderneem in die werkskedule om te verseker dat<br />
al die AS’e vir ‘n spesifieke graad in die 40 week-kontaktydperk gedek word.<br />
Dieselfde groeperings van LU's en AS'e wat vanaf die werkskedule afgelei is moet gebruik word<br />
om ‘n reeks samehangende leer-, onderrrig- en assesseringsaktiwiteite te ontwerp vir elke lesplan.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
17
3.2.4 Konseptuele vordering<br />
FASE 1<br />
Vakraamwerk<br />
FASE 2<br />
Werkskedule<br />
FASE 3<br />
Lesplan<br />
Die vakraamwerk behoort die toenemende moeilikheidsgraad oor graad <strong>10</strong>-<strong>12</strong> te toon. Progressie<br />
oor die drie grade heen word in die AS”e per leeruitkoms getoon.<br />
Progressie in ‘n graad is duidelik uit die toenemende moeilikheidsgraad in 'n spesifieke graad.<br />
Graadspesifieke progressie word bereik deur geïntegreerde LU’e en AS’e in paslike volgorde in<br />
die werkskedule te plaas.<br />
In die individuele Elektriese Tegnologie-klaskamer word die toenemende moelikheidsgraad in die<br />
aktiwiteite van die lesplanne. Progressie word bereik deur geintegreerde LU’e en AS’e in paslike<br />
volgorde in elke lesplan of reeks lesplanne te groepeer.<br />
3.2.5 Tydstoekenning en gewig<br />
FASE 1<br />
Vakraamwerk<br />
FASE 2<br />
Werkskedule<br />
FASE 3<br />
Lesplan<br />
3.2.6 LOOM<br />
Vier uur per week word vir Elektriese Tegnologie in die NKV toegeken. Dit is naasteby 160 uur<br />
per jaar. Die onderwyser van die vak moet beplan hoe die beskikbare tyd aangewend gaan word<br />
vir die onderrig van Elektriese Tegnologie in die drie grade.<br />
Die groepering van AS'e wat afgelei is tydens die integrasieproses moet ingepas word oor die 40<br />
weke van die skooljaar om te verseker dat die kurrikulum gedek is.<br />
Die hoeveelheid tyd wat aan aktiwiteite bestee word moet op die lesplan aangetoon word.<br />
LOOM verwys na enige materiaal wat leer en onderrig fasiliteer. LOOM moet omsigtig gekies<br />
word aangesien hulle koste-implikasies vir die skool en die leerder inhou. Die NKV laat ruimte<br />
toe vir die gebruik van 'n verskeidenheid hulpbronne. Alle onderwysers en leerders moet ‘n<br />
handboek hê. Daar word egter van onderwysers verwag om meer as die handboek te gebruik.<br />
Tog het hulle nie noodwendig eksotiese, gespesialiseerde materiaal nodig nie. Gewone en<br />
geredelik beskikbare items kan eerder gebruik word.<br />
FASE 1<br />
Vakraamwerk<br />
FASE 2<br />
Werkskedule<br />
FASE 3<br />
Lesplan<br />
3.2.7 Assessering<br />
Stel 'n lys saam van algemene LOOM (handboek en ander bronmateriaal) wat handig sal wees in<br />
die onderrig, leer en assessering van die inhoud. Dit sal van hulp wees met die aanvra en<br />
beskikbaarheid van LOOM by 'n skool.<br />
Meld meer graadspesifieke LOOM (bronne) wat vereis word per graad vir die leer-, onderrig- en<br />
assesseringsproses.<br />
Identifiseer spesifieke hulpbronne verwant aan die individuele aktiwiteite wat in 'n lesplan vervat<br />
is..<br />
Daar word van alle graad <strong>10</strong>-, 11- en <strong>12</strong>-leerders sewe interne take vir Elektriese Tegnologie<br />
verwag. Van die sewe take moet twee toetse en twee eksamens wees en die oorblywende drie take<br />
kan geneem word van enige geskikte onderrrig- en assesseringstaak van Elektriese Tegnologie –<br />
verwys na Afdeling 3 van die Vakassesseringsriglyne vir Elektriese Tegnologie.<br />
Ten einde doeltreffende assesseringsadministrasie toe te pas, moet 'n mens 'n duidelik<br />
gedefinieerde doel hê. Dit is belangrik dat alle take goed gedek word soos uitgespel in die<br />
Vakassesseringsriglyndokument Deur die volgende vrae te beantwoord, kan die onderwyser besluit<br />
watter assesseringsaktiwiteit die toepaslikste is:<br />
• Watter konsep, vaardigheid of kennis moet geassesseer word?<br />
• Wat behoort die leerder te weet?<br />
• Op watter vlak behoort die leerder se prestasie te wees?<br />
• Watter soort kennis word geassesseer: beredenering, geheue of proses?<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
18
Waarnemingsgebaseerde assessering vereis dat die leerder se prestasie geassesseer word terwyl<br />
die leerder inderwaarheid die taak in die klaskamer uitvoer, aangesien daar geen tasbare produk vir<br />
die onderwyser is om te assesseer nadat die taak voltooi is nie. Nie alle waarnemings hoef te<br />
kulmineer in 'n formeel gerekordeerde assessering van leerderprestasie nie. Prestasiegebaseerde<br />
assessering maak staat op die beskikbaarheid van ‘n produk as beweys van leerderprestasie en kan<br />
geasssesseer word deur die onderwyser na afhandeling van die proses. Toetsgebaseerde assessering<br />
is ingestem op die assessering van die aanbieding en toepassing van kennis.<br />
FASE 1<br />
Vakraamwerk<br />
FASE 2<br />
Werkskedule<br />
FASE 3<br />
Lesplan<br />
Ontwikkel ‘n driejaar-assesseringsplan deur gebruik te maak van die Vakassesseringsriglyn vir<br />
Elektriese Tegnologie. Dit behoort te verseker dat ‘n verskeidenheid assesseringsvorme gebruik is<br />
wat toepaslik is op die vak en progressie oor die drie grade.<br />
Gebruik die Vakassesseringsriglyne vir Elektriese Tegnologie om die graadspesifieke<br />
assesseringsplan te ontwikkel. Die vorm van assessering wat gekies word moet die bereiking van<br />
die spesifieke LU's en AS'e in die groepering fasiliteer.<br />
Dui meer klaskamerspesifieke assesseringstrategieë aan deur melding te maak van die metodes,<br />
vorme en instrumente wat gebruik sal word om leerders se prestasie in elke afsonderlike aktiwiteit<br />
te assesseer.<br />
WENK: Nie alle aktiwiteite hoef geassesseer te word nie—sommiges mag slegs inleidend van<br />
aard wees of verryking ten doel hê. Die keuse van assesseringstrategie word bepaal deur die LU's<br />
en AS'e wat vir 'n spesifieke lesplan saam gegroepeer is. Die assesseringstrategie wat gekies<br />
word, moet die bereiking van daardie spesifieke LU's en AS'e in die klaskamer fasiliteer.<br />
3.2.8 Inklusiwiteit en diversiteit<br />
Ten opsigte van beplanningsaktiwiteite kan die volgende stappe gedoen word om diversiteit in die<br />
klaskamer doeltreffend te hanteer wanneer Elektriese Tegnologie-aktiwiteite beplan word:<br />
Oorweeg individuele vorige ervarings, leerstyle en voorkeure.<br />
Ontwikkel vrae en aktiwiteite wat op verskillende vlakke van vermoë gerig is.<br />
Maak voorsiening vir 'n verskeidenheid deelnemingsvlakke soos individueel, in pare en<br />
aktiwiteite in klein groepe.<br />
Aanvaar dat die individuele metode van waarde is.<br />
Assesseer leerders op grond van individuele vordering.<br />
FASE 1<br />
Vakraamwerk<br />
Onderwysers moet sensitief wees oor inklusiwiteit en diversiteit wanneer hul inhoud, onderrig<br />
styl en vorms van assessering en LOOM (hulpbronne) identifiseer. Diversiteit moet op die<br />
volgende terreine geakkommodeer word:<br />
• Leerstyle: verskaf opsionele aktiwiteite/verskillende maniere om dieselfde aktiwiteit te<br />
doen.<br />
• Tempo van leer: maak voorsiening vir stadiger en vinniger leerders deur opsionele<br />
bykomende aktiwiteite, leeswerk of navorsing asook veelvoudige<br />
assesseringsgeleenthede te voorsien.<br />
• Verskille in prestasievlakke: voorsien opsionele bykomende aktiwiteite, uitdagings en<br />
materiale wat vir hierdie verskille tussen leerders voorsiening maak.<br />
• Geslagsdiversiteit: verseker dat onderwysers nie onbewustelik diskrimineer op grond<br />
van geslag teen seuns of meisies in die klaskamer nie.<br />
• Kulturele diversiteit: erken, vier en wees sensitief teenoor diversiteit wanneer die<br />
inhoud gekies word aan die hand van en AS'e en LOOM.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
19
FASE 2<br />
Werkskedule<br />
FASE 3<br />
Lesplan<br />
Diversiteit moet op die volgende terreine geakkommodeer word:<br />
• Leerstyle: verskaf opsionele aktiwiteite/verskillende maniere om dieselfde aktiwiteit te<br />
doen.<br />
• Tempo van leer: maak voorsiening vir stadiger en vinniger leerders deur opsionele<br />
bykomende aktiwiteite, leeswerk of navorsing asook veelvoudige<br />
assesseringsgeleenthede te voorsien.<br />
• Verskille in vlakke van bereiking: voorsien opsionele bykomende aktiwiteite,<br />
uitdagings en materiale wat vir hierdie verskille tussen leerders voorsiening maak.<br />
• Geslagsdiversiteit: verseker dat onderwysers nie onopsetlik diskriminasie op grond van<br />
geslag teen seuns of meisies in die klaskamer toelaat of daartoe bydra nie..<br />
• Kulturele diversiteit: erken, vier en wees sensitief teenoor diversiteit wanneer die<br />
inhoud gekies word aan die hand waarvan LU's en AS'e verwant aan kultuur behandel<br />
sal word.<br />
Hiervoor word voorsiening in die lesplan gemaak in die vorm van UITGEBREIDE<br />
GELEENTHEDE. Verryking word vir begaafde leerders voorsien en remediëring of ander<br />
verwante geleenthede vir leerders wat bykomende ondersteuning nodig het. Dit is nie nodig om<br />
'n aktiwiteit te ontwikkel om voorsiening te maak vir elke vorm van diversiteit wat in die<br />
klaskamer kan voorkom nie – onderwysers kan dalk vind dat dit moontlik is om met behulp<br />
van doeltreffende beplanning vir diversiteit in een aktiwiteit voorsiening te maak.<br />
3.2.9 Leer- en onderrigmetodologie<br />
FASE 1<br />
vakraamwerk<br />
FASE 2<br />
Werkskedule<br />
FASE 3<br />
Lesplan<br />
Dit is nie nodig om onderrigmetodes vir enigeen van hierdie fases aan te teken nie.<br />
Daar word hiervoor voorsiening gemaak in die ONDERRIGMETODE van die lesplan. Dit<br />
bied 'n aanduiding van hoe onderrig en leer in elke aktiwiteit sal plaasvind – d.w.s. hoe elke<br />
aktiwiteit in die klaskamer aangebied sal word.<br />
3.3 ONTWERP VAN 'N LEERPROGRAM<br />
'n Volledige beskrywing van die proses wat by die ontwerp van 'n leerprogram vir Elektriese<br />
Tegnologie betrokke is, word in hierdie afdeling voorsien (sien afdelings 3.3.1-3.3.3). Die proses<br />
wat hier aangebied word, is 'n voorstel van hoe die ontwerp van 'n leerprogram benader kan word.<br />
3.3.1 Ontwikkel 'n vakraamwerk (graad <strong>10</strong>-<strong>12</strong>) vir Elektriese Tegnologie<br />
Beplanning vir die onderrig van Elektriese Tegnologie in graad <strong>10</strong> tot <strong>12</strong> moet begin met 'n<br />
gedetailleerde ondersoek na die omvang van die vak soos dit in die vakverklaring uiteengesit is.<br />
Geen spesifieke formaat of profielvorm word vir hierdie eerste fase van beplanning aanbeveel nie,<br />
maar die vyf stappe hierna moet as kontrolelys gebruik word.<br />
Alhoewel geen voorgeskrewe dokument vir hierdie fase van beplanning vereis word nie, sal<br />
heelskoolbeplanning (tydroosters, rekwisisies, onderwyserontwikkeling, klaskamertoewysing)<br />
asook die ontwikkeling van graadspesifieke werkskedules baat vind by kort dokumente waarin die<br />
volgende uiteengesit word:<br />
Omvang van die vak – die kennis, vaardighede en waardes; die inhoud; die kontekste of temas;<br />
keuses ens. wat in die drie grade gedek moet word;<br />
'n Driejaar-assesseringsplan; en<br />
Die lys van LOOM wat vereis word.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
20
Maak die Leeruitkomste en assesseringstandaarde duidelik<br />
Die vraag van belang vir Elektriese Tegnologie is: Watter leeruitkomste moet die leerders aan die<br />
einde van graad <strong>12</strong> bemeester en watter assesseringstandaarde behoort hulle to behaal om aan te dui<br />
dat hulle op pad is om die uitkomste te bemeester?<br />
Alle leer-, onderrig- en assesseringsgeleenthede moet ontwikkel word deur te begin by wat leerders<br />
behoort te weet, doen en produseer aan die einde van graad <strong>12</strong>. Die leeruitkomste en<br />
assesseringstandaarde wat leerders moet bemeester teen die einde van graad <strong>12</strong> word in die<br />
vakverklaring vir Elektriese Tegnologie gespesifiseer.<br />
Bestudeer die konseptuele vordering oor die drie grade heen<br />
Bestudeer die assesseringstandaarde vir Elektriese Tegnologie oor die drie grade heen. Vordering<br />
moet duidelik oor die baan heen blyk.<br />
Identifiseer die inhoud wat onderrig moet word<br />
Analiseer die assesseringstandaarde om die vaardighede, kennis en waardes te identifiseer wat in<br />
elke graad behandel moet word. Oorweeg ook die inhoud en konteks waarbinne hulle onderrig gaan<br />
word.<br />
Identifiseer driejaarplan van assessering<br />
Gebruik die Vakassesseringsriglyne as gids vir die driejaar-assesseringsplan. Oorweeg die vorm<br />
van assessering wat die geskikste is vir elk van die leeruitkomste en assesseringstandaarde en maak<br />
'n lys vir die drie grade. Dit verseker dat assessering 'n integrale deel bly van die leer- en<br />
onderrigproses in Elektriese Tegnologie en dat daardie leerders aan 'n reeks assesseringsaktiwiteite<br />
deelneem.<br />
Identifiseer moontlike LOOM (hulpbronne)<br />
Oorweeg watter LOOM die geskikste sal wees vir die leer, onderrig en assessering van elke<br />
leeruitkoms in die drie grade deur die assesseringstandaarde te gebruik as riglyn.<br />
3.3.2 Ontwikkel 'n werkskedule vir Elektriese Tegnologie<br />
Dit is die tweede fase in die ontwerp van 'n leerprogram. In hierdie fase ontwikkel onderwysers<br />
werkskedules vir elke graad. Die werkskedule word onderlê deur die beplanning wat vir die<br />
vakraamwerk onderneem is. Die werkskedule moet 'n omsigtig voorbereide dokument wees wat die<br />
onderrig en assessering weerspieël wat in die 40 weke van die skooljaar onderneem gaan word.<br />
Verwys na Bylae B vir voorbeelde van die Werkskedules vir Graad <strong>10</strong>, 11 en <strong>12</strong>.<br />
Die volgende stappe bied riglyne oor hoe om die ontwikkeling van 'n werkskedule per graad vir<br />
Elektriese Tegnologie te benader:<br />
Verpak die inhoud<br />
Bestudeer die leeruitkomste en assesseringstandaarde wat vir die spesifieke graad in Elektriese<br />
Tegnologie voorgeskryf is en groepeer hulle na gelang van natuurlike en geloofwaardige skakels.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
21
Plaas inhoud in volgorde<br />
Bepaal die volgorde waarin die groeperings van leeruitkomste en assesseringstandaarde waarop in<br />
die spesifieke graad in Elektriese Tegnologie aangebied gaan word. Benewens die konseptuele<br />
vordering in die assesseringstandaarde vir Elektriese Tegnologie kan konteks ook gebruik word om<br />
die groeperings in Elektriese Tegnologie se volgorde te bepaal<br />
Bepaal die tempo van die inhoud<br />
Bepaal hoeveel tyd in die skooljaar aan elk van die groeperings van leeruitkomste en<br />
assesseringstandaarde in die spesifieke graad bestee gaan word.<br />
Hersien vorme van assessering<br />
Werk weer deur die vorme van assessering vir die spesifieke graad wat in die<br />
vakassesseringsriglyne gegee word en verfyn hulle om die groeperings van leeruitkomste en<br />
assesseringstandaard waarop in Stap 1 (Verpak die Inhoud) besluit is, te dek.<br />
Hersien LOOM<br />
Werk weer deur die LOOM wat vir die spesifieke graad in die vakraamwerk bespreek is en verfyn<br />
hulle om die groeperings van leeruitkomste en assesseringstandaard waarop in Stap 1 (Verpak die<br />
Inhoud) besluit is, te dek.<br />
3.3.3 Ontwikkel 'n lesplan vir Elektriese Tegnologie<br />
Elke graadspesifieke werkskedule vir Elektriese Tegnologie moet in eenhede van lewerbare<br />
leerervarings, d.w.s. lesplanne, verdeel word. 'n Lesplan dra by tot die vlak van detail vir elke<br />
kwessie wat in die werkskedule behandel word. Dit dui ook ander toepaslike kwessies aan wat<br />
oorweeg moet word wanneer Elektriese Tegnologie onderrig en geassesseer word.<br />
‘n Lesplan is nie gelyk aan ‘n vakperiode in die skoolrooster nie. Die tydsduur word bepaal deur<br />
hoe lank dit neem om die samehangende reeks aktiwiteite wat dit uitmaak te voltooi.<br />
Dui die inhoud, konteks, leeruitkomste en assesseringstandaarde aan<br />
Verwys na die inligting vanuit die werkskedule vir 'n spesifieke onderwerp en graad.<br />
Ontwikkeling aktiwiteite en kies onderrigmetode<br />
Besluit hoe om die leeruitkomste en assesseringstandaarde te onderrig wat in Stap 1 aangedui is en<br />
ontwikkel die aktiwiteit of aktiwiteite wat die ontwikkeling van die vaardighede, kennis en waardes<br />
in die spesifieke groepering sal fasiliteer. Bepaal daarna die geskikste onderrigmetode(s) vir die<br />
aktiwiteite en verskaf 'n beskrywing van hoe die leerders by elke aktiwiteit betrek sal word.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
22
Oorweeg diversiteit<br />
Ondersoek die onderskeie opsies wat binne elke aktiwiteit beskikbaar is en wat uitgebreide<br />
geleenthede moontlik sal maak vir daardie leerders wat individuele ondersteuning het. Die<br />
ondersteuning wat verskaf word, moet uiteindelik die leerders lei om die vaardighede, kennis,<br />
gesindhede en waardes te ontwikkel wat in die groeperings van leeruitkomste en<br />
assesseringstandaarde aangedui word ooreenkomstig die individuele aktiwiteite wat behandel word.<br />
Hersien assessering en LOOM<br />
Dui die besonderhede van die assesseringstrategie en LOOM wat gebruik gaan word by elke<br />
aktiwiteit aan.<br />
Wys tyd toe<br />
Gee 'n aanduiding van hoeveel tyd aan elke aktiwiteit in die lesplan bestee gaan word.<br />
3.3.4 Nabetragting en oorsig oor die Elektriese Tegnologie-leerprogram.<br />
Nadat die leerprogram deur middel van die lesplan in die klaskamer gelewer is, behoort die<br />
onderwyser te besin oor wat gewerk het, hoe goed het dit gewerk en wat verbeter kan word.<br />
Onderwysers behoort dit aan te teken terwyl die ondervinding nog vars in hul geheue is, sodat<br />
indien nodig, hulle die betrokke deel van die Elektriese Tegnologie-leerprogram kan aanpas vir<br />
toekomstige implementering. Dit is ook raadsaam om die besinning oor die lesplan aan te teken op<br />
die lesbeplanning.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
23
BYLAE A:<br />
INHOUDSRAAMWERK VIR ELEKTRIESE TEGNOLOGIE<br />
Nota:<br />
• Verwys na Definiëring van Inhoud en Konteks-dokument vir Elektriese Tegnmologie<br />
(Departement van Onderwys, 2006) vir verdere leiding oor die inhoud wat in Elektriese<br />
Tegnologie gedek moet word.<br />
DIE ONTRAFELING VAN DIE INHOUD IN LEERUITKOMSTE 3 EN 4<br />
Elektriese Tegnologie Gr. <strong>10</strong><br />
Die leerder is in staat om alle beginsels (LU3) en praktyke (LU4) verwant aan Elektriese Tegnologie toe<br />
te pas. Ons weet dit wanneer die leerder in staat is om:<br />
<strong>10</strong>.3.2<br />
<strong>10</strong>.4.1<br />
<strong>10</strong>.3.1<br />
<strong>10</strong>.3.3<br />
<strong>10</strong>.3.4<br />
<strong>10</strong>.4.1<br />
<strong>10</strong>.3.1<br />
<strong>10</strong>.3.5<br />
ASSESSERING-<br />
STANDAARD<br />
Die gebruik en versorging van<br />
meetinstrumente te beskryf.<br />
Onveilige toestande en handelinge<br />
te identifiseer, en gereedskap en<br />
instrumente korrek te gebruik.<br />
'n Begrip van die Wet op BGV<br />
waar van toepassing te<br />
demonstreer.<br />
Die beginsels van magnetisme te<br />
beskryf.<br />
Die beginsels van elektrisiteit te<br />
beskryf.<br />
Onveilige toestande en handelinge<br />
te identifiseer, en gereedskap en<br />
instrumente korrek te gebruik.<br />
'n Begrip van die Wet op BGV<br />
waar van toepassing te<br />
demonstreer.<br />
Die beginsels van elektrostatika te<br />
beskryf.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
MOONTLIKE INHOUD<br />
Multimeter; kontinuïteit/isolasietoetser en ossilloskoop.<br />
Toepaslike gereedskap moet gedurende praktiese sessies<br />
behandel word.<br />
Definieer magnetisme, bv. natuurlik, elektromagnetisme.<br />
Faraday se wet.<br />
Lenz se wet.<br />
Self- en wedersydse induksie.<br />
Induktansie.<br />
Toepassing van magnetisme, bv. magnetiese motor.<br />
Teorie van stroomvloeiing.<br />
Ohm se wet.<br />
Seriestroombaan as spanningsdeler.<br />
Parallelstroombaan as stroomdeler.<br />
Kombinasiestroombane.<br />
Spesifieke weerstand.<br />
Temperatuurkoëffisiënt.<br />
Verifieer Ohm se wet.<br />
Ondersoek spesifieke weerstand en uitwerking van temperatuur.<br />
Basiese beginsels van elektrostatiese lading.<br />
Kapasitansie.<br />
24
<strong>10</strong>.3.6<br />
<strong>10</strong>.4.3<br />
<strong>10</strong>.3.9<br />
<strong>10</strong>.3.<strong>10</strong><br />
<strong>10</strong>.4.4<br />
<strong>10</strong>.3.11<br />
<strong>10</strong>.3.<strong>12</strong><br />
<strong>10</strong>.4.2<br />
<strong>10</strong>.4.1<br />
<strong>10</strong>.3.1<br />
<strong>10</strong>.3.13<br />
Die eienskappe van elektroniese<br />
komponente te identifiseer en te<br />
beskryf.<br />
Elektroniese stroombane te<br />
konstrueer en te begryp.<br />
Die beginsels van die werking en<br />
gebruik van kragbronne te beskryf.<br />
Basiese logiese konsepte te<br />
beskryf.<br />
Digitale stroombane te konstrueer<br />
en te begryp.<br />
Verskillende soorte<br />
beveiligingstoestelle te beskryf en<br />
te vergelyk.<br />
Enkelfase-stroombane te teken.<br />
Enkelfase-stroombane te<br />
konstrueer en te begryp.<br />
Onveilige toestande en handelinge<br />
te identifiseer, en gereedskap en<br />
instrumente korrek te gebruik.<br />
'n Begrip van die Wet op BGV<br />
waar van toepassing te<br />
demonstreer.<br />
Elektroniese kommunikasiestelsels<br />
te beskryf.<br />
Resistor/kapasitor/induktor/en ander.<br />
Halfgeleiertoestelle, kenmerkende kromme en simbole, bv.<br />
diodes, LED’s, Zener-diodes.<br />
Diodestroombane.<br />
Omskakeling van stroombaandiagramme na praktiese<br />
toepassings.<br />
Verskillende elektriese energiebronne.<br />
Kapasiteit- en kragaanslag.<br />
Die gebruik van getallestelsel in digitale elektronika.<br />
Basiese logiese funksies en deurlate, bv. EN, OF en NIE<br />
Konstrueer basiese skakel logiese stroombane, bv. EN, OF en<br />
NIE.<br />
Stroom-/spanningbedryftoestelle.<br />
Aardlekkasietoestelle.<br />
Skakeling.<br />
Verdeelbord.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
Konstrueer beligtingskakelingstroombane en sluit<br />
beveiligingstoestelle in.<br />
Toets draagbare toerusting vir isolasie, kontinuïteit en<br />
aardkontinuïteit.<br />
Seining met lamp/gonser.<br />
Toepassings op verskillende stelsels, bv. koordlose<br />
kanaalstelsels.<br />
25
11.3.2<br />
11.4.1<br />
11.3.1<br />
11.3.3<br />
11.4.1<br />
11.3.1<br />
11.3.4<br />
11.4.1<br />
11.3.1<br />
11.3.6<br />
Graad 11<br />
Die leerder is in staat om beginsels (LU3) en praktyke (LU4) verwant aan Elektriese<br />
Tegnologie toe te pas. Ons weet dit wanneer die leerder in staat is om:<br />
ASSESSERING-<br />
STANDAARD<br />
Die gebruik en versorging van<br />
instrumente te verduidelik.<br />
Onveilige toestande en handelinge<br />
te identifiseer, en gereedskap en<br />
toerusting korrek aan te wend.<br />
Die Wet op BGV en regulasies toe<br />
te pas waar van toepassing.<br />
Die beginsels van enkelfase WSontwikkeling<br />
te verduidelik.<br />
Onveilige toestande en handelinge<br />
te identifiseer, en gereedskap en<br />
instrumente korrek aan te wend .<br />
Die Wet op BGV en regulasies toe<br />
te pas waar van toepassing.<br />
Die beginsels en uitwerking van<br />
WS op R-, L- en C-komponente te<br />
verduidelik en die uitwerking<br />
daarvan op kombinasie- en<br />
seriestroombane te bepaal.<br />
Onveilige toestande en handelinge<br />
te identifiseer, en gereedskap en<br />
instrumente korrek aan te wend.<br />
Die Wet op BGV en regulasies toe<br />
te pas waar van toepassing.<br />
Die bedryfsbeginsels en gebruik<br />
van halfgeleier toestelle te<br />
verduidelik.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
MOONTLIKE INHOUD<br />
Funksiegenerator en ossilloskoop.<br />
Leerders moet in staat wees om spanning, frekwensie en<br />
fasehoek te vertolk en te bereken aan die hand van golfvorms<br />
wat op 'n ossilloskoop verkry is.<br />
Toepaslike gereedskap moet gedurende die praktiese sessies<br />
behandel word.<br />
Ontwikkeling van 'n enkelfase-bron deur 'n geleierverbinding<br />
deur 'n tweepool magnetiese veld te roteer.<br />
Verskil tussen gelykstroom en wisselstroom.<br />
Stel konsepte van serie- en parallelstroombane vas. Kirchhoff<br />
se wette.<br />
Om die uitwerking van wisselstroom op R-, L- en Ckomponente<br />
in seriestroombane te bepaal. Die klem sal val op<br />
stroombane wat EEN resistor, EEN kapasitor en EEN induktor<br />
bevat.<br />
Fasor- en golfverteenwoordiging.<br />
Resonansie met sy kenmerkende kromme.<br />
Berekenings.<br />
Doen praktiese aktiwiteite om die bogenoemde te verifieer.<br />
Funksionele werking en samestelling van bipolêre transistors<br />
en hul kenmerkende kromme.<br />
Funksionele werking en samestelling van bipolêre transistors<br />
en die eienskappe van tiristors.<br />
Transistor as skakel – Verwysing na streke van bedryf asook<br />
Vcc en Vce.<br />
26
11.3.7<br />
11.4.3<br />
11.3.8<br />
11.3.9<br />
11.3.<strong>10</strong><br />
11.4.4<br />
11.3.11<br />
11.4.2<br />
11.3.<strong>12</strong><br />
11.4.1<br />
11.3.1<br />
11.4.2<br />
11.3.13<br />
Die werking van 'n<br />
versterkerstroombaan te<br />
verduidelik.<br />
Elektroniese stroombane te<br />
konstrueer en toe te pas.<br />
Die beginsels van die werking en<br />
gebruik van enkelfasetransformators<br />
te beskryf.<br />
Die beginsels van die werking en<br />
gebruik van kragtoevoere te<br />
beskryf.<br />
Logiese konsepte te kombineer om<br />
logiese stelsels te vorm.<br />
Digitale stroombane te konstrueer<br />
en toe te pas.<br />
Die bedryfsbeginsels van<br />
verskillende beveiligingstoestelle te<br />
verduidelik.<br />
Enkelfase-stroombane te konstrueer<br />
en toe te pas.<br />
Die bedryfsbeginsels en toepassing<br />
van enkelfase-motors te<br />
verduidelik.<br />
Onveilige toestande en handelinge<br />
te identifiseer en gereedskap en<br />
instrumente korrek aan te wend.<br />
Die Wet op BGV en regulasies toe<br />
te pas waar van toepassing.<br />
Enkelfase-stroombane te konstrueer<br />
en toe te pas.<br />
Die bedryfsbeginsels van<br />
modulasie en demodulasie te<br />
verduidelik met verwysing na<br />
kommunikasiestelsels.<br />
Identifiseer, beskryf die werking van 'n transistorversterker,<br />
vergelyk en teken stroombaandiagramme en sit die ingang- en<br />
uitgangseine by. Vergelyk die aansluiting en eienskappe van<br />
gemeenskaplikebasis-, gemeenskaplikeemittor- en<br />
gemeenskaplikekollektor-versterkers.<br />
Die vertolking van 'n laslyn met 'n WS-sein (aktiewe streek)<br />
om die waardes van die basis- en kollektorstroom te bepaal. As<br />
alternatief: die konstruksie van 'n laslyn.<br />
Doen praktiese aktiwiteite om 11.3.7 te verifieer.<br />
Konstrueer 'n Darlington-stroombaan om die<br />
stroomversterking te ondersoek.<br />
Funksie en werking van transformators.<br />
Toepassing van soorte transformators insluitend<br />
instrumenttransformators.<br />
Aanslag en berekening van vollelas-transformators.<br />
Beginsels en werking van GS-kragtoevoere bv. transformasie,<br />
gelykrigting, filtrering en regulering.<br />
Identifiseer en vertolk logiese deurlate en simbole.<br />
Pas logiese deurlate met 'n maksimum van drie ingange as 'n<br />
"black box” toestel toe.<br />
Vereenvoudig logiese gelykmaking deur Boolse uitdrukkings<br />
te gebruik en teken die logiese stroombane.<br />
Ontwerp en konstrueer aanwendingstroombane met die hulp<br />
van stel-en-heftabelle.<br />
Beveiliging teen oor- en onderbelading van stroom en<br />
spanning.<br />
Ontwerp en konstrueer relê logiese beheerstroombane wat<br />
beveiliging- en tydreëltoestelle insluit.<br />
Verduidelik die werking van enkelfase-induksiemotors en hoe<br />
om 'n roterende magnetiese veld in enkelfase-motors te verkry.<br />
Identifiseer en verduidelik die funksie van komponente op<br />
diagramme en verduidelik die funksie van die relevante<br />
motorbeheerstroombane.<br />
Toets draagbare toerusting vir isolasie, kontinuïteit en<br />
aardkontinuïteit.<br />
Konstrueer 'n fasebeheerstroombane.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
Modulasie bv. AM en FM.<br />
Demodulasie.<br />
Medium wat as dragolf gebruik word.<br />
27
<strong>12</strong>.4.1<br />
<strong>12</strong>.3.1<br />
<strong>12</strong>.3.3<br />
Graad <strong>12</strong><br />
Die leerder is in staat om beginsels (LU3) en praktyke (LU4) verwant aan Elektriese<br />
Tegnologie toe te pas. Ons weet dit wanneer die leerder in staat is om:<br />
ASSESSERING-<br />
STANDAARD<br />
Onveilige toestande en handelinge<br />
te identifiseer, en gereedskap en<br />
instrumente korrek aan te wend.<br />
Die Wet of BGV en regulasies toe<br />
te pas waar van toepassing.<br />
Driefase-WS-opwekking te<br />
verduidelik.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
MOONTLIKE INHOUD<br />
Die kies, gebruik en versorging van die relevante instrumente<br />
moet by praktiese aktiwiteite geïntegreer word.<br />
• Voor- en nadele van een- en driefasige stesels - nie net<br />
beperk tot motors alleen nie.<br />
• Identifisering en sketsing van die golfvorms en<br />
fasordiagramme om die verskil tussen enkel- en driefasige<br />
stelsels aan te toon<br />
• Onderskeiding tussen skematiese (skets sonder<br />
aanduiding van komponente) en die diagrammatiese<br />
voorstelling (skets met komponente) van die driefasige<br />
stelsels<br />
• Drywing in gebalanseerde driefasige stelsels<br />
• Slegs gebalanseerde las<br />
• Inleiding tot ster en delta berekeninge met verwysing<br />
na basiese lyn / fase waardes<br />
• Drywing in gebalanseerde 3 faas stelsels, berekeninge<br />
P = √3 VI cos φ<br />
• Vir eksamendoeleindes moet die rendement as <strong>10</strong>0%<br />
geneem word.<br />
• Alleenlik die konsep van arbeidsfaktor verbetering –<br />
geen berekeninge vir eksamen doeleindes<br />
• Identifiseer en verduidelik die funksie van die<br />
wattmeter, kWh-meter en arbeidsfaktormeter wanneer<br />
instrumente in stroombane verbind word. (Alle<br />
diagramme en stroombane moet gegee word, en dan<br />
moet die vrae met verwysing na die diagramme/<br />
stroombane gestel word)<br />
• Verwysing sal gemaak word na kW, kVA<br />
Die klem sal op aktiewe- en skyndrywing wees<br />
28
<strong>12</strong>.3.4<br />
<strong>12</strong>.4.1<br />
<strong>12</strong>.3.1<br />
<strong>12</strong>.3.6<br />
<strong>12</strong>.4.3<br />
<strong>12</strong>.3.7<br />
<strong>12</strong>.4.3<br />
<strong>12</strong>.3.8<br />
<strong>12</strong>.3.<strong>10</strong><br />
<strong>12</strong>.4.4<br />
Die uitwerking van WS op serie- en<br />
parallel R-, L- en C-<br />
komponentkombinasiestroombane<br />
te bepaal.<br />
Onveilige toestande en handelinge<br />
te identifiseer, en gereedskap en<br />
instrumente korrek aan te wend.<br />
Die Wet of BGV en regulasies toe<br />
te pas waar van toepassing.<br />
Die bedryfsbeginsels van skakel- en<br />
beheerstroombane te verduidelik.<br />
Elektroniese stroombane te<br />
konstrueer en te ontleed.<br />
Die uitwerking op die uitset van<br />
versterkers te analiseer deur<br />
eienskappe en terugkoppeling in ag<br />
te neem.<br />
Elektroniese stroombane te<br />
konstrueer en te analiseer.<br />
Die werking en gebruik van<br />
driefase-transformators te<br />
verduidelik.<br />
Logiese konsepte as 'n inleiding tot<br />
programmeerbare beheer te<br />
kombineer.<br />
Programmeerbare logiese<br />
stroombane te konstrueer en te<br />
ontleed.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
• Berekenings met verwysing na 'n fasordiagram of<br />
ontleding van 'n fasordiagram, waarna verlangde inligting<br />
bepaal word<br />
• Vasstel van basiese begrippe in serie- en parallelle<br />
stroombane. Die klem sal hoofsaaklik gelê word op<br />
stroombane wat uit slegs EEN weerstand, EEN spoel en<br />
EEN kapasitor bestaan.<br />
• Insigvrae soos byvoorbeeld die volgende kan gestel word:<br />
“Wat sal met die helderheid van die lig in ‘n<br />
seriestroombaan gebeur indien die frekwensie<br />
verhoog/verlaag word?”<br />
• Berekenings en fasordiagramme.<br />
In parallelresonansiestroombane mag die benaderde<br />
formules gebruik word indien XL > <strong>10</strong>R.<br />
• Integreer praktiese aktiwiteite om <strong>12</strong>.3.4 te verifieer.<br />
• Alle stroombane moet gegee word en vrae moet dan met<br />
verwysing na die diagramme gestel word<br />
• Identifisering van komponente<br />
• Kenkrommes<br />
• Funksie, werking en doel van komponente<br />
• Geen konstruksie van komponente<br />
• Konstrueer tiristorbeheerstroombane en ondersoek die<br />
inset en uitset.<br />
• Kenmerke van Op-amp<br />
• Teken, identifiseer, verduidelik en gee toepassings van<br />
vergelyker-, omkeer- en nie-omkeerversterkerstroombane<br />
• Teken die inset- en uitsetgolwe<br />
• Die uitwerking van terugkoppeling<br />
• Integreer praktiese aktiwiteite om <strong>12</strong>.3.7 te verifieer.<br />
• Vir eksamendoeleindes moet die rendement as <strong>10</strong>0%<br />
geneem word.<br />
• Verduidelik die werking en koppelings van driefasetransformators.<br />
• Transformator berekenings kan gevra word van en na<br />
die lading.<br />
• Kosep en begrip van verliese (geen berekeninge oor<br />
verliese)<br />
• Vir eksamendoeleindes sal slegs eenvoudige ontwerpe<br />
gevra word.<br />
• Diagramme kan gegee word en vrae word dan met<br />
verwysing na die diagramme gestel .<br />
• Definisies en toepassings van programmmeerbare beheer.<br />
• Programmeerbare logiese terminologie, simbole<br />
• Beskryf logiese elemente as bou-blok toestelle<br />
• Beskryf leerdiagram “ladder diagram” formaat<br />
• Verduidelik en toon begrip van konsepte soos:<br />
Kontaktors, spoele, telers, grendels en tydreëlaars<br />
• Integreer praktiese aktiwiteite om <strong>12</strong>.3.<strong>10</strong> te verifieer.<br />
29
<strong>12</strong>.3.<strong>12</strong><br />
<strong>12</strong>.4.2<br />
<strong>12</strong>.4.1<br />
<strong>12</strong>.3.1<br />
Die bedryfsbeginsels en toepassing<br />
van driefase-motors en beheer te<br />
verduidelik.<br />
Enkelfase- en driefase-stroombane<br />
te konstrueer en te ontleed.<br />
Onveilige toestande en handelinge<br />
te identifiseer, en gereedskap en<br />
instrumente korrek aan te wend.<br />
Die Wet of BGV en regulasies toe<br />
te pas waar van toepassing.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
• Vir eksamendoeleindes moet die rendement as <strong>10</strong>0%<br />
geneem word.<br />
• Geen berekening or glip<br />
• Alleenlik drie fase induksiemotors<br />
• Ontleed en beskryf elektriese en meganiese<br />
foutopsporing.<br />
• Identifiseer en verduidelik die funksie van die<br />
komponente op die diagramme en verduidelik die funksie<br />
van benoemde motorbeheerkring (Vir eksamendoeleindes<br />
sal alle beheerstroombane gegee word, en vrae met<br />
verwysing na die beheerstroombane sal dan gestel word)<br />
• Verduidelik die funksionele werking van driefase<br />
induksiemotors<br />
• Identifiseer, verduidelik, vergelyk en diagrammatiese<br />
voorstellings van die verskillende tipes motor aansitters.<br />
Identifiseer, verduidelik, vergelyk en teken<br />
diagrammatiese voorstellings van verskillende tipes<br />
motoraansitters (Vir eksamendoeleindes sal alle<br />
beheerstroombane gegee word, en vrae met verwysing na<br />
die beheerstroombane sal dan gestel word)<br />
• Voorgestelde beheerkringe: Direk op lyn,<br />
voorentoe/agtertoe, opeenvolgende aansit en outomatiese/<br />
hand Ster-Delta<br />
• Bedraad verskillende soorte beheerstroombane wat<br />
beveiligings- en tydreëltoestelle insluit vir die beheer van<br />
motors.<br />
• Toets, analiseer en beskryf elektriese en meganiese foute<br />
op driefase-toerusting.<br />
30
BYLAE B:<br />
VOORBEELDE VAN WERKSKEDULES VIR ELEKTRIESE TEGNOLOGIE<br />
Voorbeeld van ‘n Graad <strong>10</strong>-werkskedule<br />
Sleutel tot kode wat in tabel gebruik word bv. <strong>10</strong>.1.1.<br />
Die eerste getal dui die graad aan, die tweede nommmer dui die LU aan, terwyl die derde nommer die no. van die AS<br />
aandui.<br />
1 STE KWARTAAL<br />
Weke LU's en<br />
AS'e<br />
1 Inleiding<br />
<strong>10</strong>.1.1 en<br />
<strong>10</strong>.1.5 en<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
<strong>10</strong>.2.1<br />
<strong>10</strong>.1.3 en<br />
<strong>10</strong>.3.1 en<br />
<strong>10</strong>.3.4 en<br />
<strong>10</strong>.4.2<br />
7 <strong>10</strong>.3.3<br />
8<br />
9<br />
<strong>10</strong>.4.1<br />
<strong>10</strong>.3.1 en<br />
<strong>10</strong>.3.2<br />
<strong>10</strong>.4.1 en<br />
<strong>10</strong>.4.2<br />
<strong>10</strong> Assessering<br />
INHOUD ASSESSERING HULPBRONNE<br />
Tegnologie, klaskamerorganisasie en projek Klaskamer<br />
Beginsels van elektrisiteit en veiligheid:<br />
• Teorie van stroomvloeiing.<br />
• Ohm se wet.<br />
• Seriestroombane as spanningsdeler.<br />
• Parallelstroombane as<br />
stroomverdeler.<br />
• Kombinasiestroombane<br />
• Spesifieke weerstand.<br />
• Temperatuurkoëffisiënt.<br />
• Verifieer Ohm se wet.<br />
• Ondersoek spesifieke weerstand en<br />
uitwerking van temperatuur.<br />
Beskryf die beginsels van magnetisme:<br />
• Definieer magnetisme, bv.<br />
natuurlike en elektromagnetiese.<br />
• Faraday se wet.<br />
• Lenz se wet.<br />
• Self- en wedersydse induksie.<br />
• Induktansie.<br />
• Toepassing van magnetisme bv.<br />
magnetiese motor.<br />
Versorging en gebruik van meetinstrumente:<br />
• Multimeter.<br />
• Kontinuïteit/isolasietoetser.<br />
• Ossilloskoop.<br />
• Toepaslike gereedskap moet<br />
gedurende die praktiese sessies<br />
behandel word.<br />
• Verifieer Ohm se wet.<br />
• Ondersoek spesifieke weerstand en<br />
uitwerking van temperatuur.<br />
• Toets draagbare toerusting vir<br />
isolasie, kontinuïteit en<br />
aardkontinuïteit.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
Opdragte (portuur) en<br />
eksperimente<br />
(taakgebaseer).<br />
Opdragte<br />
(taakgebaseer).<br />
Opdragte (portuur) en<br />
eksperimente<br />
(taakgebaseer).<br />
Rekenaarlab. en<br />
swakstroom-lab.<br />
Rekenaarlab. en<br />
swakstroom-lab.<br />
Swakstroom-lab.<br />
31
Weke LU's en<br />
AS'e<br />
11<br />
<strong>12</strong><br />
13<br />
14<br />
15<br />
16<br />
17<br />
18<br />
19<br />
20<br />
<strong>10</strong>.1.3 en<br />
<strong>10</strong>.1.4 en<br />
<strong>10</strong>.3.1 en<br />
<strong>10</strong>.3.2 en<br />
<strong>10</strong>.3.4 en<br />
3.4.1 en<br />
3.4.2<br />
<strong>10</strong>.1.1 en<br />
<strong>10</strong>.1.2 en<br />
<strong>10</strong>.2.1 en<br />
<strong>10</strong>.3.4 en<br />
<strong>10</strong>.3.9 en<br />
<strong>10</strong>.4.2<br />
<strong>10</strong>.1.3 en<br />
<strong>10</strong>.1.4 en<br />
<strong>10</strong>.3.5<br />
Weke LU's en<br />
AS'e<br />
21<br />
22<br />
23<br />
24<br />
25<br />
26<br />
27<br />
28<br />
29<br />
2 DE KWARTAAL<br />
INHOUD ASSESSERING HULPBRONNE<br />
Versorging en gebruik van gereedskap en<br />
meetinstrumente:<br />
• Beskryf die gebruik en versorging<br />
van meetinstrumente.<br />
• Verifieer elektriese wette in gs-<br />
stroombane<br />
Opwekking van elektrisiteit:<br />
• Die impak van opwekking van<br />
elektriese energie op die omgewing<br />
en energie as 'n basiese behoefte.<br />
Elektrostatika<br />
Assessering – Halfjaareksamen<br />
<strong>10</strong>.1.4 en<br />
<strong>10</strong>.1.5 en<br />
<strong>10</strong>.2.2 en<br />
<strong>10</strong>.2.3 en<br />
<strong>10</strong>.2.4 en<br />
<strong>10</strong>.2.5 en<br />
<strong>10</strong>.3.4 en<br />
<strong>10</strong>.4.3<br />
<strong>10</strong>.1.4 en<br />
<strong>10</strong>.3.13 en<br />
<strong>10</strong>.4.3<br />
30 Assessering<br />
• Basiese beginsels van elektrostatiese<br />
lading en kapasitansie.<br />
3 DE KWARTAAL<br />
Opdragte (portuur) en<br />
eksperimente<br />
(taakgebaseer).<br />
Opdragte<br />
(taakgebaseer)<br />
Opdragte<br />
(taakgebaseer)<br />
Rekenaarlab. en<br />
swakstroom-lab.<br />
Veldwerktoer na<br />
kragstasie.<br />
Rekenaarlab. en<br />
swakstroom-lab.<br />
INHOUD ASSESSERING HULPBRONNE<br />
Werkbeginsels en konstruksie van<br />
elektroniese stroombane en voltooiing van<br />
projek:<br />
• Resistor/kapasitor/induktor/en<br />
ander.<br />
• Halfgeleiertoestelle, kenmerkende<br />
kromme en simbole, bv. diodes,<br />
LED's, Zener diodes.<br />
• Diodestroombane.<br />
• Omskakeling van<br />
stroombaandiagramme na<br />
praktiese toepassings.<br />
Elektroniese kommunikasie deur middel<br />
van seining<br />
• Resistor/kapasitor/induktor/en<br />
ander.<br />
• Halfgeleiertoestelle, kenmerkende<br />
kromme en simbole, bv. diodes,<br />
LED's, Zener diodes.<br />
• Diodestroombane.<br />
• Omskakeling van<br />
stroombaandiagramme na<br />
praktiese toepassings.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
Gevallestudies,<br />
eksperimente,<br />
toegepaste teorie en<br />
projek<br />
(taakgebaseer).<br />
Opdragte<br />
(taakgebaseer).<br />
Rekenaarlab,<br />
swakstroom-lab.,<br />
werkswinkel en<br />
GK-afdeling.<br />
Rekenaarlab. en<br />
swakstroom-lab.<br />
32
Weke LU's en<br />
AS'e<br />
31<br />
32<br />
33<br />
<strong>10</strong>.3.4 en<br />
<strong>10</strong>.3.11 en<br />
<strong>10</strong>.3.<strong>12</strong> en<br />
<strong>10</strong>.4.2<br />
34 <strong>10</strong>.3.4 en<br />
<strong>10</strong>.3.11 en<br />
<strong>10</strong>.3.<strong>12</strong> en<br />
<strong>10</strong>.4.1<br />
35<br />
36<br />
37<br />
38<br />
39<br />
40<br />
4 DE KWARTAAL<br />
INHOUD ASSESSERING HULPBRONNE<br />
Konstrueer enkelfasige stroombane met<br />
beskermingmeganismes in die huisomgewing<br />
• Teorie van stroomvloeiing.<br />
• Seriestroombaan as spanningsdeler.<br />
• Parallelstroombaan as<br />
stroomverdeler.<br />
• Kombinasiestroombaan.<br />
• Stroom/spanningbedieningstoestelle.<br />
• Aardlekkasietoestelle.<br />
• Skakeling.<br />
• Verdeelborde.<br />
• Konstrueer skakelstroombane vir<br />
beligting.<br />
Voer toetse uit op draagbare elektriese<br />
toerusting:<br />
• Toets draagbare toerusting vir<br />
isolasie, kontinuïteit en<br />
aardkontinuïteit.<br />
<strong>10</strong>.3.4 en Logiese konsepte en stroombane:<br />
<strong>10</strong>.3.<strong>10</strong> en<br />
<strong>10</strong>.4.4<br />
• Die gebruik van tallestelsels in<br />
digitale elektronika.<br />
• Basiese logiese funksies en hekke<br />
bv. EN, OF en NIE.<br />
• Konstrueer basiese logiese<br />
skakelstroombane bv. EN, OF en<br />
NIE.<br />
Hersiening en Assessering<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
Toegepaste teorie,<br />
(waarneming),<br />
foutspeuring<br />
(taakgebaseer).<br />
Foutspeuring<br />
(waarneming en<br />
taakgebaseer).<br />
Opdragte (portuur) en<br />
eksperimente<br />
(taakgebaseer).<br />
Klaskamer en<br />
swaarstroom-lab.<br />
Klaskamer en<br />
swaarstroom-lab.<br />
Rekenaarlab. en<br />
swakstroom-lab.<br />
33
Voorbeeld van ‘n Graad 11-werkskedule<br />
Sleutel tot kode wat in tabel gebruik word bv. <strong>10</strong>.1.1.<br />
Die eerste getal dui die graad aan, die tweede nommmer dui die LU aan, terwyl die derde nommer die no. van die<br />
AS aandui.<br />
1 STE KWARTAAL<br />
Weke LU's en AS'e INHOUD ASSESSERING HULP-<br />
BRONNE<br />
1 Inleiding.<br />
11.1.1 en<br />
11.1.2 en<br />
11.1.6 en<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
11.2.1<br />
11.1.1 en<br />
11.1.5 en<br />
11.3.1 en<br />
11.3.2<br />
11.3.1 en<br />
11.3.3 en<br />
11.4.2 en<br />
11.4.3<br />
<strong>10</strong> Assessering<br />
Tegnologie, klaskamer-organisasie en<br />
projek.<br />
Verduidelik die beginsels van WSopwekking<br />
en verifieer elektrisiteitswette<br />
in beide WS- en GS-stroombane en<br />
veiligheid.<br />
Verduidelik en pas ossilloskoop en<br />
funksie-opwekker toe om die uitwerking<br />
van WS op stroombane met 'n<br />
kombinasie van R-, L- en C- komponente<br />
te bepaal.<br />
Opdragte<br />
(taakgebaseer).<br />
Opdragte<br />
(portuur)<br />
en<br />
eksperimente<br />
(taakgebaseer).<br />
2 DE Weke LU's en AS'e<br />
KWARTAAL<br />
INHOUD ASSESSERING HULP-<br />
BRONNE<br />
11<br />
<strong>12</strong><br />
13<br />
14<br />
11.3.7 en<br />
11.4.8<br />
11.3.1 en<br />
11.3.8 en<br />
11.3.<strong>10</strong> en<br />
11.4.1 en<br />
11.4.6<br />
15 11.3.5 en<br />
11.4.2 en<br />
11.2.2<br />
16<br />
17<br />
18<br />
11.3.6 en<br />
11.4.5 en<br />
11.2.2 en<br />
11.2.3 en<br />
11.2.4 en 11.2.5<br />
Beginsels en werking van enkelfasetransformators.<br />
Opdragte<br />
en<br />
toegepaste teorie<br />
(taakgebaseer).<br />
Werking en toepassing van kragbronne. Opdragte<br />
en<br />
toegepaste teorie<br />
(taakgebaseer).<br />
Halfgeleiers. Opdragte<br />
(portuur) en<br />
eksperimente<br />
(taakgebaseer).<br />
Werking en konstruksie van versterkers. Gevallestudies,<br />
eksperimente,<br />
toegepaste teorie en<br />
projek<br />
(taakgebaseer).<br />
19 Hersiening. Opdragte<br />
(portuur).<br />
20<br />
21<br />
Assessering – Halfjaar eksamen<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
34
3 DE KWARTAAL<br />
Weke LU's en AS'e INHOUD ASSESSERING HULP-<br />
BRONNE<br />
22<br />
23<br />
24<br />
11.3.1 en<br />
11.3.<strong>10</strong> en<br />
11.3.11 en<br />
11.4.1 en<br />
11.4.6<br />
Werking en konstruksie van<br />
drywingsbeheerde stroombaan en voltooi<br />
projek.<br />
25 11.3.<strong>10</strong> en<br />
11.4.4<br />
Beveiligingstoestelle<br />
26 11.3.<strong>10</strong> en Ontwerp en konstrueer enkelfase-<br />
27 11.3.11 en stroombaan en die toets van installasies<br />
28 11.4.4 and<br />
11.4.8<br />
en motors.<br />
29<br />
30<br />
31<br />
Hersiening Opdragte<br />
(portuur).<br />
Gevallestudies,<br />
eksperimente,<br />
toegepaste teorie en<br />
projek<br />
(taakgebaseer).<br />
Opdragte<br />
en<br />
toegepaste teorie<br />
(taakgebaseer).<br />
4 DE Weke LU's en AS'e<br />
KWARTAAL<br />
INHOUD ASSESSERING HULP-<br />
BRONNE<br />
32<br />
33<br />
34<br />
35<br />
36<br />
37<br />
38<br />
39<br />
40<br />
11.1.5 en<br />
11.3.1 en<br />
11.3.5 en<br />
11.3.<strong>12</strong> en<br />
11.4.5<br />
11.3.1 en<br />
11.3.9 en<br />
11.4.7<br />
Hersiening en Assessering<br />
Modulasie, demodulasie en mediums. Opdragte<br />
en<br />
toegepaste teorie<br />
(taakgebaseer).<br />
Logiese konsepte en stroombane. Opdragte<br />
en<br />
toegepaste teorie<br />
(taakgebaseer).<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
35
Voorbeeld van ‘n Graad <strong>12</strong>-werkskedule<br />
Sleutel tot kode wat in tabel gebruik word bv. <strong>10</strong>.1.1.<br />
Die eerste getal dui die graad aan, die tweede nommmer dui die LU aan, terwyl die derde nommer die no. van die<br />
AS aandui.<br />
1 STE TERMYN<br />
Weke LU's en AS'e INHOUD ASSESSERING HULP-<br />
1 Inleiding.<br />
<strong>12</strong>.1.1 en<br />
<strong>12</strong>.1.2 en<br />
<strong>12</strong>.1.5 en<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
<strong>10</strong><br />
<strong>12</strong>.2.1<br />
<strong>12</strong>.3.4 en<br />
<strong>12</strong>.4.1<br />
<strong>12</strong>.1.2<br />
<strong>12</strong>.1.1<br />
<strong>12</strong>.1.4<br />
<strong>12</strong>.1.5<br />
<strong>12</strong>.3.3<br />
<strong>12</strong>.4.1<br />
Hersiening.<br />
Assessering<br />
Tegnologie, Klaskamer-organisasie en projek. Gevallestudie<br />
Opdragte en<br />
toegepaste teorie<br />
(taakgebaseer)<br />
Verduidelik die uitwerking van WS op RLCstroombane<br />
deur 'n Ossilloskoop en funksieopwekker<br />
te gebruik<br />
• Bepaal die uitwerking van WS en<br />
•<br />
frekwensie-verskuiwing op R-, L-, en C-<br />
stroombane. 'n Seriestroombaan moet<br />
slegs EEN resistor, EEN induktor en EEN<br />
kapasitor bevat. In parallelstroombane<br />
moet daar slegs een komponent per tak<br />
wees.<br />
Berekenings en fasordiagramme.<br />
• In parallelresonansie-stroombane mag die<br />
benaderde formules gebruik word indien<br />
XL > <strong>10</strong>R.<br />
• Integreer praktiese aktiwiteite om <strong>12</strong>.3.4 te<br />
verifieer.<br />
Driefase-WS-opwekking en<br />
-distribusie, impak op die omgewing en<br />
veiligheid.<br />
• Opwekking van driefase-bron deur 'n<br />
geleier se verbindings deur 'n tweepool<br />
magnetiese veld te roteer.<br />
• Voordele en nadele van een- en driefasestelsels<br />
– nie net beperk tot motors nie.<br />
• Identifiseer en skets die golfvorm en<br />
faseerdiagramme om die verskil tussen<br />
een- en driefase- stelsels aan te toon.<br />
• Onderskei tussen skematiese (skets sonder<br />
aanduiding van komponente) en<br />
•<br />
diagrammatiese (skets met komponente)<br />
uitbeeldings van driefase-stelsels.<br />
Krag in gebalanseerde driefase-stelsels,<br />
berekenings.<br />
• Konsep van krag en arbeidsfaktor-<br />
•<br />
korreksie en berekenings.<br />
Identifiseer en verduidelik die funksie van<br />
die wattmeter, kWh-meter en<br />
•<br />
arbeidsfaktormeter wanneer instrumente in<br />
stroombane gekoppel word.<br />
Integreer praktiese aktiwiteite om <strong>12</strong>.3.4 te<br />
verifieer.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
Opdragte<br />
(waarneming)<br />
en<br />
eksperimente<br />
(taakgebaseer).<br />
Gevallestudie,<br />
opdragte<br />
en<br />
toegepaste teorie<br />
(taakgebaseer).<br />
BRONNE<br />
Klaskamer en<br />
werkswinkel<br />
Klaskamer en<br />
elektroniese<br />
laboratorium.<br />
Klaskamer en<br />
werkswinkel.<br />
36
2 DE KWARTAAL<br />
Weke LU's en AS'e INHOUD ASSESSERING HULP-<br />
11<br />
<strong>12</strong><br />
13<br />
14<br />
15<br />
16<br />
17<br />
18<br />
<strong>12</strong>.3.8<br />
<strong>12</strong>.4.2<br />
<strong>12</strong>.3.7<br />
<strong>12</strong>.4.3<br />
<strong>12</strong>.3.<strong>10</strong> en<br />
<strong>12</strong>.2.2 en<br />
<strong>12</strong>.2.3 en<br />
<strong>12</strong>.2.4 en<br />
<strong>12</strong>.2.5<br />
<strong>12</strong>.4.4<br />
Transformators en driefase-transformators en<br />
stroombane:<br />
• Verduidelik die werking en koppeling van<br />
driefase-transformators. Kragberekenings<br />
moet van die las terug na die bron geneem<br />
word. (Vir die doel van berekenings,<br />
oorweeg ideale transformators).<br />
• Konsep en 'n begrip van verliese.<br />
Integreer praktiese aktiwiteite om <strong>12</strong>.3.4 te<br />
verifieer.<br />
Versterkers en ossillators:<br />
• Verduidelik die eienskappe van 'n Opversterker<br />
bv. vergelyker, omkeer- en nieomkeerversterker<br />
• Identifiseer en verduidelik die uitwerking<br />
van positiewe terugkoppeling op<br />
versterkerstroombane en bereken die<br />
ossillasiefrekwensie.<br />
Integreer praktiese aktiwiteite om <strong>12</strong>.3.7 te<br />
verifieer.<br />
19 Hersiening.<br />
20<br />
21<br />
Assessering – Halfjaareksamen<br />
Logiese konsepte, stroombane en beheer en<br />
voltooi projek:<br />
• Vereenvoudiging van logiese vergelykings<br />
deur Karnaugh-kaarte te gebruik en logiese<br />
stroombane te teken.<br />
• Toepassings van De Morgan se wette.<br />
• Ontwerp en teken half en vol optel<br />
stroombane (hek- en blokverteenwoordiging<br />
met insette en uitsette).<br />
• Gebruik logiese insette, tellers en<br />
ontstekingsdiagramme as 'n inleiding tot<br />
programmeerbare beheer.<br />
Integreer praktiese aktiwiteite om <strong>12</strong>.3.<strong>10</strong> te<br />
verifieer.<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
Opdragte en<br />
toegepaste teorie.<br />
Opdragte en<br />
eksperimente.<br />
Gevallestudies,<br />
eksperimente,<br />
toegepaste teorie<br />
en projek.<br />
BRONNE<br />
Klaskamer en<br />
werkwinkel.<br />
Klaskamer en<br />
elektroniese<br />
laboratorium.<br />
Klaskamer en<br />
elektroniese<br />
laboratorium.<br />
37
3 DE KWARTAAL<br />
Weke LU's en AS'e INHOUD ASSESSERING HULP-<br />
22<br />
23<br />
24<br />
25<br />
26<br />
27<br />
30<br />
31<br />
<strong>12</strong>.3.6 Tiristorfamilie-kontrole:<br />
• Werking van tiristorfamilie (Diak en<br />
Triak) en toepassing van praktiese<br />
kontrolestroombane.<br />
• Konstrueer tiristor-kontrolestroombane<br />
en ondersoek die inset en uitset.<br />
<strong>12</strong>.1.4 en<br />
<strong>12</strong>.3.<strong>12</strong> en<br />
<strong>12</strong>.3.<strong>12</strong><br />
<strong>12</strong>.4.1<br />
<strong>12</strong>.4.2<br />
Assessering - Proefeksamen.<br />
.<br />
Ontwerp en konstrueer driefase-<br />
motorstroombane. Toets van driefase-<br />
toerusting:<br />
• Werking van driefase-induksiemotors.<br />
Funksie van motoraansitters en<br />
vertolking van skematiese diagramme.<br />
• Motorberekenings insluitend<br />
doeltreffendheid.<br />
• Bedraad verskillende soorte<br />
beheerstroombane wat beveiligende en<br />
tydreëltoestelle insluit vir die beheer<br />
van motors.<br />
• Toets, analiseer en beskryf elektriese en<br />
meganiese foute of driefase- toerusting.<br />
Opdragte<br />
(portuur) en<br />
eksperimente<br />
(taakgebaseer).<br />
Opdragte<br />
(waarneming) en<br />
toegepaste teorie<br />
(taakgebaseer).<br />
Opdragte en<br />
toetsing/<br />
foutspeuring<br />
(taakgebaseer).<br />
BRONNE<br />
Klaskamer en<br />
elektroniese<br />
laboratorium.<br />
4 DE KWARTAAL<br />
Weke LU's en AS'e INHOUD ASSESSERING HULP-<br />
32 <strong>12</strong>.4.1<br />
<strong>12</strong>.4.2<br />
33<br />
34<br />
Toets, analiseer en beskryf elektriese en<br />
meganiese foute op driefasige toerusting<br />
Toetsing/foutopsporing<br />
(taakgebaseer)<br />
LU1 – LU4 Voltooi praktiese assesseringstaak Praktiese Model<br />
Produk<br />
BRONNE<br />
Klaskamer<br />
Elektroniese<br />
laboratorium<br />
Klaskamer<br />
Elektroniese<br />
laboratorium<br />
35 LU1 – LU4 Hersien dele waarin leeerders swak presteer het. Klaskamer<br />
Elektroniese<br />
laboratorium<br />
36- 40 Finale assessering – Eksterne Eksamen<br />
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008<br />
38