NASIONALE KURRIKULUMVERKLARING GRAAD 10-12 ...

NASIONALE KURRIKULUMVERKLARING
GRAAD 10-12 (ALGEMEEN)
LEERPROGRAMRIGLYNE
ELEKTRIESE TEGNOLOGIE
24 JANUARIE 2008
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
1

AFDELING 1: INLEIDING
INHOUD
AFDELING 2: BEKENDSTELLING VAN ELEKTRIESE TEGNOLOGIE
2.1 Wat is Elektriese Tegnologie?
2.2 Wat is die doel van Elektriese Tegnologie?
2.3 Wat is die verwantskap tussen Elektriese Tegnologie en die beginsels van
die Nasionale Kurrikulumverklaring?
2.4 Profiel van 'n Elektriese Tegnologie-leerder
2.5 Verwantskap tussen die Elektriese Tegnologie-uitkomste en die kritieke
en ontwikkelingsuitkomste
2.6 Maniere waarop leeruitkomste in Elektriese Tegnologie behaal kan word
AFDELING 3: ONTWERP VAN 'N LEERPROGRAM VIR ELEKTRIESE
TEGNOLOGIE
3.1 Inleiding
3.2 Kwessies wat aandag moet geniet wanneer 'n leerprogram ontwerp word
3.3 Ontwerp van 'n leerprogram
BYLAES
BYLAE A:
INHOUDSRAAMWERK VIR ELEKTRIESE TEGNOLOGIE
BYLAE B;
VOORBEELDE VAN WERKSKEDULES VIR ELEKTRIESE TEGNOLOGIE
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
2
7
15
23
2

AFDELING 1
INLEIDING
BEKENDSTELLING VAN DIE NASIONALE KURRIKULUMVERKLARING
1.1.1 AGTERGROND
In 1995 het die Suid-Afrikaanse regering met die proses begin om 'n nuwe kurrikulum vir die
skoolstelsel te ontwikkel. Hiervoor het twee imperatiewe gegeld. Eerstens het die mate van
verandering in die wêreld, die groei en ontwikkeling van kennis en tegnologie en die vereistes van
die 21ste eeu genoodsaak dat leerders aan verskillende en hoër vlakke van vaardighede en kennis
blootgestel word as wat deur bestaande Suid-Afrikaanse kurrikula vereis is. Die kurrikula vir skole
het daarom hersiening vereis ten einde nuwe waardes en beginsels te weerspieël, veral dié wat in
die Grondwet van Suid-Afrika vervat is.
Die eerste weergawe van die nuwe kurrikulum vir die Algemene Onderwysband, bekend as
Kurrikulum 2005, is in die Grondslagfase in 1997 bekend gestel. Alhoewel die kurrikulum heelwat
lof verdien het, het onderwysers se kommer tot die hersiening van die Kurrikulum in 1999
aanleiding gegee. Die hersiening van Kurrikulum 2005 stel die grondslag daar vir die ontwikkeling
van die Hersiene Nasionale Kurrikulumverklaring vir Algemene Onderwys en Opleiding (Graad R-
9) en die Nasionale Kurrikulum Verklaring vir Graad 10-12.
1.1.2 DIE NASIONALE KURRIKULUMVERKLARING
Die Nasionale Kurrikulumverklaring bestaan uit 29 vakke. Vakspesialiste van die provinsiale
onderwysdepartemente en Departement van Onderwys het die vakverklarings ontwikkel waaruit die
Nasionale Kurrikulumverklaring bestaan. Die vakverklarings is in 2001 in konsepweergawe
gepubliseer vir kommentaar en daarna hersien om kommentaar wat ontvang is in berekening te
bring. In 2002 is 24 vakverklarings en 'n oorsigdokument as beleid by wyse van die Staatskoerant
verklaar. In 2004 is vyf vakke by die Nasionale Kurrikulumverklaring gevoeg. Die Nasionale
Kurrikulumverklaring bestaan nou uit die vakverklarings vir die volgende vakke:
Tale – 11 amptelike tale (elkeen het as drie vakke getel om voorsiening te maak vir drie vlakke:
Huistaal, Eerste Addisionele Taal en Tweede Addisionele Taal); 13 nie-amptelike tale
Wiskunde; Wiskundige Geletterdheid; Fisiese wetenskappe; Lewenswetenskappe;
Rekenaartoepassingstegnologie; Inligtingstegnologie.
Rekeningkunde; Besigheidstudies; Ekonomie.
Geografie; Geskiedenis; Lewensoriëntering; Religiestudies
Verbruikerstudies; Gasvryheidstudies; Toerisme
Dramatiese Kunste; Dansstudies; Ontwerp; Musiek; Visuele Kunste
Landbouwetenskappe; Landboubestuurspraktyke en Landboutegnologie
Siviele Tegnologie; Meganiese Tegnologie; Elektriese Tegnologie; Ingenieursgrafika en
-ontwerp.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
3

1.1.3 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT
Die Nasionale Senior Sertifikaat: ‘n Kwalifikasie op vlak 4 van die Nasionale
Kwalifikasieraamwerk (NKR) voorsien die vereistes vir die bevordering aan die einde van graad 10
en 11 en die uitreiking van die Nasionale Senior Sertifikaat aan die einde van graad 12. Hierdie
dokument vervang twee van die oorspronklike Nasionale Kurrikulumverklaring-dokumente: die
Oorsig en die Kwalifikasie- en Assesseringsbeleidsraamwerk.
1.1.4 VAKASSESSERINGSRIGLYNE
Die Vakassesseringsriglyne sit die minimum interne of skoolgebaseerde assesseringsvereistes vir
elke vak asook die eksterne assesseringsvereistes uiteen. Daarbenewens is die Nasionale Protokol
vir Rekordering en Rapportering (Grade R-12) (‘n addendum tot die beleid, Die Nasionale Senior
Sertifikaat) ontwikkel om die rekorderings- en rapporteringsprosedure vir Graad R tot 12 te
standaariseer. Hierdie protokol word beleid vanaf 1 Januarie 2007.
1.2 BEKENDSTELLING VAN DIE LEERPROGRAMRIGLYNE
1.2.1 DOEL EN INHOUD VAN DIE LEERPROGRAMRIGLYNE
Die leerprogramriglyne het ten doel om die onderwysers en die skole in hul beplanning vir die
bekendstelling van die Nasionale Kurrikulumverklarings by te staan. Die leerprogramriglyne moet
tesame met die Nasionale Senior Sertifikaat-beleid en die vakverklarings gelees word.
Afdeling 2 van die leerprogramriglyne maak voorstelle oor hoe onderrig van 'n spesifieke vak deur
die beginsels wat die Nasionale Kurrikulumverklaring onderskryf, onderlê kan word.
Afdeling 3 maak voorstelle oor hoe skole en onderwysers dalk vir die bekendstelling van die
Nasionale Kurrikulumverklaring kan beplan. Alhoewel dit voorstelle is, moedig die Departement
van Onderwys omsigtige beplanning aan ten einde te verseker dat die doelstellings van
hoëvlakvaardighede en hoëvlakkennis, soos vervat in die Nasionale Kurrikulumverklaring, behaal
word.
Die leerprogramriglyne bevat nie afdelings oor assessering nie. Die assesseringsvereistes vir elke
vak sal in die vakassesseringsriglyne voorsien word wat op 1 Januarie 2007 van krag word.
1.2.2 WAT IS 'N LEERPROGRAM?
Inleiding
'n Leerprogram help onderwysers om vir opeenvolgende leer, onderrig en assessering in graad
10-12 te beplan sodat alle leeruitkomste in 'n vak op 'n progressiewe en geïntegreerde wyse bereik
word. Die volgende drie fases van beplanning word aanbeveel:
Fase 1 – ontwikkel 'n Vakraamwerk vir graad 10-12
Fase 2 – ontwikkel 'n Werkskedule vir elke graad
Fase 3 – ontwikkel Lesplanne
Daar word aanbeveel dat die onderwysers van 'n vak by 'n skool of 'n kluster skole eers 'n breë
vakoorsig (vakraamwerk) vir die drie grade saamstel ten einde 'n begrip te vorm van die inhoud van
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
4

die vak en die vordering wat oor die drie grade heen moet plaasvind (sien afdeling 3.3.1). Dit sal
help met die afbakening van die inhoud vir elke graad. Hierna moet die onderwysers vir die vak wat
dieselfde graad onderrig, saamwerk en die inhoud en konteks wat in die vakraamwerk vir hulle
graad geïdentifiseer is, gebruik om 'n jaarlange werkskedule te ontwikkel. Die werkskedule moet
die volgorde aandui waarvolgens die inhoud en konteks vir die vak in daardie spesifieke graad
aangebied gaan word (sien afdeling 3.3.2). Laastens moet individuele onderwysers lesplanne
ontwerp deur die graadspesifieke werkskedule as vertrekpunt te gebruik. Die leerplanne moet leer-,
onderrig- en assesseringsaktiwiteite insluit wat die leeruitkomste en assesseringstandaarde
weerspieël wat in die vakverklarings uiteengesit is (sien afdeling 3.3.3). Leerprogramme moet
diversiteit in skole en klaskamers akkommodeer, maar moet die kerninhoud van die nasionale
kurrikulum weerspieël.
'n Uiteensetting van die proses wat by die ontwerp van 'n leerprogram betrokke is word op blasy 6
voorsien.
Ontwerp van 'n leerprogram
'n Gedetailleerde beskrywing van die proses wat by die ontwerp van 'n leerprogram betrokke is,
word in afdeling 3.3.1-3.3.3 van die leerprogramriglyne voorsien. Die eerste stap, die ontwikkeling
van 'n vakraamwerk, vereis nie 'n geskrewe dokument nie, maar onderwysers word ten sterkste
aangeraai om tyd met vakspesialiste deur te bring ten einde 'n diepgaande begrip te ontwikkel van
die vaardighede, kennis en waardes wat in die vakverklarings uiteengesit word. Die gehalte en
nougesetheid van hierdie oefening sal die gehalte van die onderrig en leer in die klaskamer bepaal.
Wanneer die vakraamwerk voltooi is, moet onderwysers werkskedules en lesplanne ontwikkel.
Voorbeelde van werkskedules en lesplanne word in die leerprogramriglyne voorsien. Onderwysers
word aangeraai om hierdie formate krities te oorweeg en hulle eie te ontwerp.
Ontwikkel 'n vakraamwerk (graad 10-12)
Beplanning vir die onderrig van vakke in graad 10-12 moet begin by 'n gedetailleerde ondersoek na
die omvang van die vak soos in die vakverklaring uiteengesit. Geen spesifieke formaat of
profielvorm word vir hierdie eerste fase van beplanning aanbeveel nie, maar die stappe wat
aanbeveel word, moet as 'n kontrolelys gebruik word.
Alhoewel geen voorgeskrewe dokument vir hierdie fase van beplanning vereis word nie, sal
heelskoolbeplanning (tydroosters, rekwisisies, onderwyserontwikkeling, klaskamertoewysing)
asook die ontwikkeling van graadspesifieke werkskedules voordeel trek uit kort dokumente wat die
volgende uiteensit:
• Omvang van die vak – die kennis, vaardighede en waardes; die inhoud; die kontekste of temas;
keuses, ens. wat in die drie grade vir elke vak gedek moet word
• 'n Driejaar-assesseringsplan vir die vak
• Die lys van LOOM wat vir die vak vereis word
Ontwikkel werkskedules
Dit is die tweede fase in die ontwerp van 'n leerprogram. In hierdie fase ontwikkel onderwysers
werkskedules vir elke graad. Die werkskedules word onderlê deur die beplanning wat vir die
vakraamwerk onderneem is. Die werkskedules moet omsigtig voorbereide dokumente wees wat
aandui watter onderrig en assessering in die 36-40 weke van die skooljaar gaan plaasvind.
Ontwikkel lesplanne
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
5

Elke graadspesifieke werkskedule moet in eenhede van aflewerbare leerervaring, dit wil sê
lesplanne, verdeel word. Lesplanne is nie gelykstaande aan 'n periode op die skoolrooster nie. Elke
lesplan behoort 'n samehangende reeds onderrig-, leer- en assesseringsakriwiteite te bevat. 'n
Lesplan dra by tot die hoeveelheid besonderhede vir elke kwessie wat in die werkskedule gedek
word. Dit dui ook ander toepaslike kwessies aan wat oorweeg moet word wanneer die vak onderrig
of geassesseer word.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
6

KWESSIES WAT OORWEEG MOET WORD FASES
Filosofie en Beleid
NSS-beginsels
Konseptuele vordering binne en oor
grade heen
Tydtoewysing en gewig
Integrasie van LU's en AS'e
LOOM
Inklusiwiteit en diversiteit
Assessering
•
• Kontekste en inhoud
•
Leer- en onderrigmetodologie
Toenemende detail
Stap 1
Stap 2
Stap 3
Werkskedule
Graad 10
Les-
planne
Vakraamwerk (Graad 10-12)
Werkskedule
Graad 11
Les-
planne
Werkskedule
Graad 12
FIGUUR 1: MODEL VIR DIE VERHOUDING TUSSEN DIE 3 STAPPE VAN BEPLANNING WANNEER 'N LEERPROGRAM
ONTWERP WORD
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
Les-
planne
7

AFDELING 2
BEKENDSTELLING VAN ELEKTRIESE TEGNOLOGIE
2.1 WAT IS ELEKTRIESE TEGNOLOGIE?
Elektriese Tegnologie fokus op 'n begrip en die toepassing van elektriese en elektroniese beginsels
en die tegnologiese prosesse inherent tot die lewering van produkte, dienste en stelsels ten einde
lewensgehalte te verbeter.
Elektriese Tegnologie sluit krag-, digitale en logiese stelsels in die elektriese en elektroniese
kennisterreine in. Die volgende LU's word deur die VOO-NKV gestel:
Leeruitkoms 1: Tegnologie, die samelewing en die omgewing
Die leerder is in staat om 'n bewustheid van en begrip vir die onderlinge verband tussen tegnologie,
die samelewing en die omgewing te demonstreer.
Leeruitkoms 2: Tegnologiese proses
Die leerder is in staat om die tegnologiese proses te verstaan en dit toe te pas.
Leeruitkoms 3: Kennis en begrip
Die leerder is in staat om 'n begrip vir die konsepte en beginsels verwant aan Elektriese Tegnologie
te demonstreer.
Leeruitkoms 4: Toepassing van kennis
Die leerder is in staat om die beginsels en praktyke verwant aan Elektriese Tegnologie toe te pas.
2.2 WAT IS DIE DOEL VAN ELEKTRIESE TEGNOLOGIE?
Elektriese Tegnologie het ten doel om leerders met die kennis, vaardighede, waardes en gesindhede
toe te rus wat hulle in staat sal stel om deel te neem aan en sukses te behaal in 'n ekonomies
verwikkelde gemeenskap. Die vak het ook ten doel om produktiwiteit, maatskaplike regverdigheid
en omgewingsvolhoubaarheid te bevorder. Hierdie leerders sal dus die geleentheid gegun word om:
Die beginsels van Elektriese Tegnologie te begryp;
Elektriese Tegnologiese vaardighede te ontwikkel;
Praktiese vaardighede en verskillende maniere van redeneer te ontwikkel;
As effektiewe lede van 'n span te werk;
'n Sin van selfdissipline te ontwikkel deur klem te lê op die behoefte aan doeltreffende
tydbestuur in die nakoming van keerdatums wat 'n noodsaaklike deel van 'n professionele
praktyk uitmaak;
Toepaslike inligting uit bronne te versamel, te ontleed, te organiseer en krities te evalueer en om
dit op Elektriese Tegnologieteorie en -praktyk toe te pas;
Elektriese Tegnologie as 'n navorsing- en ontwikkelingsgebaseerde proses te waardeer wat van
die leerder vereis om elektriese en elektroniese stelsels te ondersoek;
Toepaslike aanbieding- en kommunikasievaardighede te ontwikkel ten einde Elektriese
Tegnologie-konsepte doeltreffend oor te dra;
Elektriese en elektroniese vaardighede en kennis met werklike situasies in verband te bring deur
'n geïntegreerde benadering tussen teorie en praktyk te verseker;
Te waardeer hoe stelsels en produkte verband hou met ekonomiese, omgewings-, maatskaplike
en politieke, historiese en kulturele kontekste;
Elektriese Tegnologie te waardeer as 'n integrale deel van die gemaakte wêreld;
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
8

Elektriese Tegnologie as 'n genotvolle en bevredigende lewenservaring te praktiseer;
Die maatskaplike bydrae van Elektroniese Tegnologie te verstaan met verwysing na ekonomiese
groei, ondernemerskap en volhoubaarheid;
Te verstaan dat Elektriese Tegnologie dalk 'n werktuig vir maatskaplike verandering kan wees
deur die lewensgehalte te verbeter en oplossings daar te stel wat 'n respons op individuele en
gemeenskapsbehoeftes is;
Die kulturele erfenis te bevestig deur 'n fokus op inheemse kennis;
'n Bewustheid van loopbaangeleenthede in die elektriese bedryf te ontwikkel; en
Die leerder se skeppende potensiaal te ontwikkel.
2.3 WAT IS DIE VERWANTSKAP TUSSEN ELEKTRIESE TEGNOLOGIE EN DIE
BEGINSELS VAN DIE NASIONALE KURRIKULUMVERKLARING?
Die Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika (Wet 108 van 1996) onderlê die NKV en
voorsien 'n grondslag vir kurrikulumtransformasie en –ontwikkeling in Suid-Afrika. Die Nasionale
Kurrikulumverklaring Graad 10-12 (Algemeen) lê die grondslag vir die bereiking van hierdie
doelwitte deur leeruitkomste en assesseringstandaarde te bepaal en die sleutelbeginsels en -waardes
uit te spel wat die kurrikulum onderlê.
Die Nasionale Kurrikulumverklaring Graad 10-12 (Algemeen) is op die volgende beginsels
gegrond:
2.3.1 Maatskaplike transformasie
Die Grondwet van Suid-Afrika vorm 'n grondslag vir maatskaplike transformasie in 'n postapartheidsamelewing
en skakel met Leeruitkoms 1: Tegnologie, die samelewing en die omgewing
2.3.2 Uitkomsgebaseerde Onderwys
Elektriese Tegnologie maak gebruik van leeruitkomste en assesseringstandaarde om te beskryf wat
'n leerder in staat moet wees om te weet en te kan demonstreer, d.w.s. die vaardighede, kennis en
waardes wat die gevolg is van leer. Elektriese Tegnologie moedig leerders aan om ondersoek- en
probleemoplossingsvaardighede te ontwikkel wat die praktiese toepassing van kennis in tegnologie
ondersteun en wat 'n hoë en aktiewe vlak van leer, onderrig en assessering behels.
2.3.3 Hoëvlakkennis en hoëvlakvaardighede
Elektriese Tegnologie is daarop gemik om hoëvlakkennis en -vaardighede by leerders te ontwikkel.
Dit stel hoë verwagtinge daar van wat alle Suid-Afrikaanse leerders kan bereik.
2.3.4 Integrasie en toegepaste vaardigheid
Die integrasie van kennis, vaardighede, waardes en gesindhede binne en oor vakke en
praktykterreine heen is uiters noodsaaklik om toegepaste vaardigheid in Elektriese Tegnologie te
bereik soos in die Nasionale Kwalifikasieraamwerk (NKR) gedefinieer en aangedui in die
aangehegte werkskedule.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
9

2.3.5 Progressie
Progressie verwys na die proses van die ontwikkeling van meer gevorderde en ingewikkelde kennis
en vaardighede. Die vakverklaring vir Elektriese Tegnologie toon progressie van een graad tot die
volgende. Elke leeruitkoms word gevolg deur 'n uitdruklike verklaring van watter vlak van
verrigting vir die uitkoms per graad verwag word. Die inhoud en konteks van elke graad sal
progressie van eenvoudig tot ingewikkeld aantoon en sal duidelik word wanneer die leerprogram
ontwerp word.
2.3.6 Beweeglikheid en oordraaglikheid
Elektriese Tegnologie in graad 10-12 skakel met die bestaande vlakke van die AOO-baan en die
toetreevlakke van Elektriese Tegnologie tot, onder meer, Hoër Onderwys.
2.3.7 Menseregte, inklusiwiteit, omgewings- en maatskaplike geregtigheid
Die NKV is sensitief teenoor kwessies rakende diversiteit soos armoede, ongelykheid, ras, geslag,
taal, ouderdom, gestremdheid en ander faktore. Die vak Elektriese Tegnologie is deurtrek van
hierdie beginsels en praktyke en skakel met Leeruitkoms 1: Tegnologie, die samelewing en die
omgewing.
.
2.3.8 Waardering vir inheemse kennisstelsels
In Elektriese Tegnologie is die vakverklaring deurspek met inheemse kennisstelsels ten einde
erkenning te verleen aan die rykdom en erfenis van hierdie land en sy grondwet, en skakel met LU1
en AS4.
2.3.9 Geloofwaardigheid, gehalte en doeltreffendheid
Elektriese Tegnologie het ten doel om geloofwaardigheid, gehalte en doeltreffendheid te bereik
deur die navolging van 'n transformasionale agenda en deur die voorsiening van onderwys wat
vergelykbaar is met die gehalte, breedte en diepte van onderwys in ander lande.
2.4 PROFIEL VAN 'N ELEKTRIESE TEGNOLOGIE-LEERDER
Leerders wat graag 'n studie van elektriese beginsels en die gebruik daarvan in 'n verskeidenheid
situasies wil voortsit, word aangemoedig om 'n loopbaan in Elektriese Tegnologie te volg. Die
leerder wat tot Graad 10 toetree is afkomstig van Graad 9 na 'n studie van agt leerareas.
Afhangende van die plaaslike omstandighede, kan sommige leerders oor redelike gevorderde kennis
van die inhoud en kommunikasievaardighede van tegnologie beskik.
Die leerder wat hierdie vak kies, doen so om 'n verskeidenheid redes, naamlik om:
'n Loopbaan in 'n elektriese veld te volg;
Toepaslike en oordraagbare vaardighede te bekom;
Produktiwiteitsvlakke te verhoog;
'n Afgeronde opvoeding te voltooi; en
Toegepaste entrepreneursvaardighede te bekom.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
10

Die Elektriese Tegnologie-leerder sal, na bereiking van al die leeruitkomste, die volgende
eienskappe weerspieël:
Kommunikasievaardigheid;
Taalvaardigheid;
Wetenskaplike vaardighede;
Visuele geletterdheid;
Fyn psigo-motoriese vaardighede;
Logiese en praktiese denkvaardighede;
Skeppendheid;
Probleemoplossingsvaardighede;
Bereidwilligheid om te leer en vaardighede in verskillende situasies toe te pas; en
Bereidwilligheid om by lewenslangeleer betrokke te raak.
Al vier leeruitkomste van Elektriese Tegnologie het 'n sterk koppeling met die AOO-leerareas:
Tegnologie, Ekonomiese en Bestuurswetenskappe, Wiskunde, Tale, Natuurwetenskappe, Sosiale
Wetenskappe, Lewensoriëntering en Kuns en Kultuur, soos in tabel 2.1 hierna uitgebeeld.
Tabel 2.1 Vergelykings tussen HNKV en VOO-NKV
AOO-leerareas
LU
HNKV
Tegnologie 1, 2 en 3 1,2, 3 en 4
Ekonomiese en Bestuurswetenskappe 3 2 en 3
Wiskunde 4 en 5 2 en 3
Tale 1, 2, 3, 4, 5 en 6 1, 2, 3 en 4
Lewensoriëntering 1, 2, 3, 4 en 5 1
Natuurwetenskappe 1, 2 en 3 1, 2 en 3
Kuns en Kultuur 1 en 4 2 en 3
Sosiale Wetenskappe 3 1, 2 en 3
LU
VOO-NKV
2.5 VERWANTSKAP TUSSEN DIE ELEKTRIESE TEGNOLOGIE-UITKOMSTE EN DIE
KRITIEKE EN ONTWIKKELINGSUITKOMSTE
Die kritieke en ontwikkelingsuitkomste word beskou as onderliggend tot die doelwitte van
Elektriese Tegnologie-onderrig. Hierdie uitkomste stel leerders in staat om tegnologies geletterd en
sensitief te raak oor 'n reeks maatskaplike kontekste heen.
Tabel 2.2 hierna skets die verwantskap tussen die kritieke en ontwikkelingsuitkomste en moontlike
toepassing in die ontwikkeling van Elektriese Tegnologie-vaardighede, -kennis, -gesindhede en
-waardes.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
11

Tabel 2.2 Verwantskap tussen die kritieke en ontwikkelingsuitkomste en die Elektriese
Tegnologie-leeruitkomste
KRITIEKE UITKOMSTE
Identifiseer en los probleme op
en neem besluite deur krities en
skeppend te dink.
Werk doeltreffend saam met
ander as lede van 'n span, groep
of organisasie en gemeenskap.
Organiseer en bestuur hulself
en hul aktiwiteite
verantwoordelik en doeltreffend.
Versamel, analiseer, organiseer
en evalueer inligting krities.
Kommunikeer doeltreffend
deur visuele, simboliese en
taalvaardighede op verskillende
maniere te gebruik.
Gebruik wetenskap en
tegnologie doeltreffend en krities
onderwyl verantwoordelikheid
geopenbaar word teenoor die
omgewing en ander se
gesondheid.
TOEPASSING IN VOO
ELEKTRIESE TEGNOLOGIE
Raak deur skeppende, innoverende denke
by die tegnologiese proses betrokke deur
probleme op te los wanneer 'n oplossing
gekonseptualiseer en gerealiseer word.
Die tegnologiese proses vereis dikwels van
deelnemers om saam te werk wat die deel
van idees, ontwikkeling van
onderhoudsvaardighede, demokratiese
praktyke en etiese verantwoordelikhede
behels.
Elektriese Tegnologie moedig
selfdissipline, beplanning, organisasie en
bestuur van werk aan, leer leerders om by
tydskedules te hou, die taak toegewyd te
verrig en verantwoordelikheid vir hul
optrede te aanvaar.
Leerders moet in staat wees om data op
verskeie maniere waar te neem en aan te
teken sodat hulle in staat is om inligting te
analiseer, vertolk en krities te evalueer en
dit op die teorie en praktyk van Elektriese
Tegnologie toe te pas.
Leerders moet in staat wees om deur
verbale, nieverbale en simboliese taalvorme
te kommunikeer wat kenmerkend is van die
tegnologiese veld.
Elektriese Tegnologie en eindprodukte wat
geskep word, moet doeltreffende
maatskaplike, etiese en
omgewingsverantwoordelikheid openbaar.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
VOO ELEKTRIESE
TEGNOLOGIE LU's
LU 1 – Tegnologie, die
samelewing en die omgewing;
LU 2 – Tegnologiese proses;
LU 3 – Kennis en begrip; en
LU 4 – Toepassing van kennis
LU. 1 – Tegnologie die
samelewing en die omgewing;
LU. 2 – Tegnologiese proses;
LU. 3 – Kennis en begrip; en
LU. 4 – Toepassing van kennis
LU. 1 – Tegnologie die
samelewing en die omgewing;
LU. 2 – Tegnologiese proses;
LU. 3 – Kennis en begrip; en
LU. 4 – Toepassing van lennis
LU. 1 – Tegnologie die
samelewing en die omgewing;
LU. 2 – Tegnologiese proses;
LU. 3 – Kennis en begrip; en
LU. 4 – Toepassing van lennis
LU. 1 – Tegnologie die
samelewing en die omgewing;
LU. 2 – Tegnologiese proses;
LU. 3 – Kennis en begrip; en
LU. 4 – Toepassing van kennis
LU. 1 – Tegnologie die
samelewing en die omgewing;
LU. 2 – Tegnologiese proses;
LU. 3 – Kennis en begrip; en
LU. 4 – Toepassing van kennis
12

Demonstreer 'n begrip van die
wêreld as 'n stel verwante
stelsels deur te erken dat
kontekste vir
probleemoplossing nie in
isolasie bestaan nie.
ONTWIKKELINGS-
UITKOMSTE
Weerspieël en ontgin 'n
verskeidenheid strategieë om
meer doeltreffend te leer.
Neem deel as verantwoordelike
burgers in die lewe van
plaaslike, nasionale en
wêreldgemeenskappe.
Toon kulturele en estetiese
sensitiwiteit oor 'n reeks
maatskaplike kontekste heen.
Ontgin onderwys- en
loopbaangeleenthede.
Ontwikkel
entrepreneursgeleenthede
Elektriese Tegnologie betrek leerders by die
besef dat hulle eie
probleemoplossingsaktiwiteite deur
plaaslike, nasionale en wêreldkontekste
beïnvloed word of 'n impak daarop mag hê.
TOEPASSING IN VOO
ELEKTRIESE TEGNOLOGIE
Elektriese Tegnologie kombineer teorie met
praktyk in deurlopende prosesse wat die
leerders voortdurend in staat stel om hulle
kennis en vaardighede te evalueer onderwyl
onderrig en leer terselfdertyd ondersteun
word.
Leerders ontwikkel verantwoordelikheid
teenoor hulle gemeenskappe, beide plaaslik
en nasionaal, en verstaan die bydrae wat
Elektriese Tegnologie maak tot die
ontwikkeling van 'n veerkragtige plaaslike,
nasionale en internasionale bedryf.
Elektriese Tegnologie kan ander kulture
beïnvloed of daardeur beïnvloed word en het
die potensiaal om kragtige agente van
verandering, transformasie en regstelling te
wees.
Die Elektriese Tegnologie-veld bied 'n
uiteenlopende reeks professionele en
beroepsgeleenthede wat leerders in staat kan
stel om deur spesifieke opleiding 'n
beduidende ekonomiese bydrae tot hulself
en die gemeenskap te maak.
Die Elektriese Tegnologie-veld bied 'n
uiteenlopende reeks professionele en
beroepsgeleenthede deur 'n verbintenis tot
bestepraktyke en die vermoë om
bemarkings- en bestuursvaardighede,
prosesse en eindprodukte te inisieer.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
LU. 1 – Tegnologie die
samelewing en die omgewing;
LU. 2 – Tegnologiese proses;
LU. 3 – Kennis en begrip; en
LU. 4 – Toepassing van lennis
VOO ELEKTRIESE
TEGNOLOGIE LU's
LU. 1 – Tegnologie die
samelewing en die omgewing;
LU. 2 – Tegnologiese proses;
LU. 3 – Kennis en begrip; en
LU. 4 – Toepassing van lennis
LU. 1 – Tegnologie die
samelewing en die omgewing;
LU. 2 – Tegnologiese proses;
LU. 3 – Kennis en begrip; en
LU. 4 – Toepassing van kennis
LU. 1 – Tegnologie die
samelewing en die omgewing;
LU. 3 – Kennis en begrip; en
LU. 4 – Toepassing van lennis
LU. 1 – Tegnologie die
samelewing en die omgewing;
LU. 3 – Kennis en begrip; en
LU. 4 – Toepassing van kennis
LU. 1 – Tegnologie die
samelewing en die omgewing;
LU. 2 – Tegnologiese proses;
LU. 3 – Kennis en begrip; en
LU. 4 – Toepassing van kennis
13

2.6 MANIERE WAAROP LEERUITKOMSTE IN ELEKTRIESE TEGNOLOGIE BEREIK
KAN WORD
Die Nasionale Kurrikulumverklaring moedig aktiewe leer, probleemoplossing, laterale denke,
kritiese nabetragting en besluitneming asook groep- en onafhanklike werk aan.
Dit is belangrik om daarop te let dat die leeruitkomste vir Elektriese Tegnologie dieselfde is vir alle
grade. Elke LU het sy eie aantal AS'e; hierdie AS'e verleen detail aan die inhoud en konteks en
toepassing van sodanige inhoud. Die AS'e beskryf maniere waarop die LU's bereik kan word. Hulle
is op so 'n wyse geformuleer dat daar vordering in die ontwikkeling van vaardighede, prosesse,
konsepte, inhoud, kennis, waardes en gesindhede binne asook oor grade heen is. Leerders se
prestasie in die leeruitkomste word gemeet teen assesseringstandaarde. Elke graad bou voort op die
bevoegdhede wat in die vorige grade ontwikkel is.
Moontlike maniere om die bogenoemde te bereik, sluit in:
2.6.1 Integrasie van leeruitkomste
Die vier leeruitkomste is geïntegreer en word nie in enige spesifieke volgorde aangebied nie. Hulle
moet nie as opeenvolgend beskou word nie aangesien elkeen die ander ondersteun en rugsteun.
Hierdie benadering ondersteun en verbreed leerders se geleenthede om vaardighede te verwerf,
kennis te bekom en gesindhede en waardes oor die kurrikulum heen te ontwikkel.
2.6.2 Bloom se taksonomiebenadering
Die LU's is op 'n manier gespesifiseer wat die breë konteks spesifiseer waarbinne die inhoud
aangespreek moet word. Konteks in hierdie verband verwys na kognitiewe konteks. Voorbeelde
sluit in kennis, begrip, toepassing, ontleding en evaluering. Dit is almal kontekste wat in die vier
LU's gespesifiseer is om met inhoud te handel. AS'e gee meer detail; Bloom se taksonomie help die
opvoeder en die leerder om die kompleksiteit van AS'e te verstaan.
Die volgende woorde word algemeen gebruik om die vlakke van kompleksiteit te verduidelik:
Kennis – memoriseer en herroep inligting: rangskik, definieer, merk, lys, skets, en herhaal volgorde,
selekteer, herken, benoem, noem, identifiseer.
Begrip (insig) – vertolk inligting in jou eie woorde: beskryf, dui aan, herhaal, hersien, som op,
klassifiseer, voorspel, en onderskei.
Toepassing – pas kennis toe op nuwe situasies: pas toe, bereken, teken, verduidelik, identifiseer,
illustreer, berei voor, bedryf, beoefen, los op, skets, gebruik, wys, pas aan, klassifiseer, produseer,
gebruik en skets.
Ontleed – breek kennis af in dele en toon verwantskap tussen dele: ontleed, kategoriseer, vergelyk,
onderskei, bespreek, ondersoek, inspekteer, toets, klassifiseer, doen opname, onderskei, selekteer.
Sintese – bring dele van kennis bymekaar om 'n geheel te vorm; bou verwantskappe vir nuwe
situasies: rangskik, stel saam, formuleer, organiseer, beplan, voeg saam, konstrueer, skep,
ontwikkel, produseer en ontwerp.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
14

Evalueer – beoordeel op grond van kriteria: waardeer, assesseer, lewer kommentaar op, ontleed
krities, evalueer, maak gevolgtrekking, ondersoek, beoordeel, voorspel, vergelyk, bepunt, bring in
verband, som op, beveel aan, kritiseer, ondersteun.
2.6.3 Hulpbronmateriaal
Handboeke, hoewel belangrik vir die onderrig van Elektriese Tegnologie, moet nie as die enigste
bron van inhoud beskou word nie. Alle beskikbare toepaslike bronne soos koerante,
gebruikershandleidings, tydskrifte, akademiesetydskrifartikels, radio en televisie, ander elektroniese
media en Internettuistes moet by die inhoud ingewerk word.
Leerders moet aangemoedig word om hulle eie inisiatief te gebruik. Projekgebaseerde leer,
samewerkende leer en groepwerk moet aangemoedig word. Inhoud behoort op so 'n wyse gekies te
word dat dit die ontwikkeling van kreatiwiteit, kritiese denke, navorsingsvaardighede,
leesvaardigheid en vertolkingsvaardighede aanmoedig.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
15

AFDELING 3
ONTWERP VAN 'N LEERPROGRAM VIR ELEKTRIESE TEGNOLOGIE
3.1 INLEIDING
'n Leerprogram is 'n instrument wat onderwysers in staat stel om vir opvolgende leer, onderrig en
assessering oor graad 10 tot 12 heen te beplan sodat al vier leeruitkomste in Elektriese Tegnologie
op 'n progressiewe wyse behaal word. Daar word aanbeveel dat die Elektriese Tegnologieonderwysers
by 'n skool eers 'n Elektriese Tegnologie-oorsig (d.w.s. vakraamwerk) vir die baan
daarstel ten einde die vak in konteks te plaas en by 'n begrip uit te kom van die vordering wat oor
die grade heen in die baan moet plaasvind (sien afdeling 3.3.1). Dit sal hulle help om die inhoud vir
elke graad af te baken. Hierna moet Elektriese Tegnologie-onderwysers wat dieselfde graad
onderrig saamwerk en die inhoud en konteks gebruik wat in die vakraamwerk vir hulle graad
geïdentifiseer is om 'n werkskedule te ontwikkel waarin hulle die volgorde aandui waarvolgens die
inhoud en konteks vir Elektriese Tegnologie in daardie spesifieke graad aangebied sal word (sien
afdeling 3.3.2). Laastens moet die individuele Elektriese Tegnologie-onderwysers lesplanne
ontwerp deur die graadspesifieke werkskedule as vertrekpunt te gebruik. Die lesplanne moet leer-,
onderrig- en assesseringsaktiwiteite insluit (sien afdeling 3.3.3).
'n Oorsig van die proses wat by die ontwerp van 'n leerprogram vir Elektriese Tegnologie betrokke
is, word in die diagram hieronder verskaf:
FASE 1:
Vakraamwerk vir Elektriese Tegnologie Graad 10-12
FASE 2:
Werkskedule vir Elektriese Tegnologie
per GRAAD
FASE 3:
Lesplanne vir Elektriese Tegnologie
per ONDERWYSER
Die proses wat in die ontwikkeling van 'n leerprogram gevolg moet word, is nie 'n netjies verpakte
opeenvolging van genommerde stappe wat mekaar in 'n spesifieke volgorde volg nie. Onderwysers
kan dalk vind dat hulle ten tye van die proses vorentoe en agtertoe beweeg namate hulle beplan en
krities nadink oor besluite wat geneem is alvorens hulle met die volgende besluit in die proses
voortgaan. Die proses is dus nie streng liniêr nie en is reflektief van aard. Om hierdie rede is die
stappe wat in hierdie afdeling voorsien word 'n gids en behoort dit as 'n finale kontrolelys in die
beplanningsproses gebruik te word.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
16

3.2 KWESSIES WAT AANDAG MOET GENIET WANNEER 'N LEERPROGRAM
ONTWERP WORD
Die kwessies wat aandag moet geniet in die ontwikkeling van 'n leerprogram vir Elektriese
Tegnologie word in 'n tabelformaat weergegee ten einde die implikasies van elke kwessie in elk van
die drie fases van die ontwikkeling van 'n leerprogram aan te dui:
Fase 1 – Vakraamwerk
Fase 2 – Werkskedule
Fase 3 – Lesplan
3.2.1 Beleid en beginsels
FASE 1
Vakraamwerk
FASE 2
Werkskedule
FASE 3
Lesplan
3.2.2 Inhoud
Die onderskeie beleid wat 'n impak op kurrikulumimplementering het moet deurgaans in
berekening gebring word.
NKV:
• Beginsels: Verwys na afdeling 2.3. om te sien hoe Elektriese Tegnologie die toepassing van
die nege beginsels van die NKV ondersteun.
• Kritieke uitkomste en ontwikkelingsuitkomste: Verwys na afdeling 2.5. om te sien hoe
Elektriese Tegnologie die toepassing van kritieke en ontwikkelingsuitkomste ondersteun.
Ander Beleid en Wetgewing:
• Witskrif 6, Taal in Onderwysbeleid, Godsdiens en Onderwysbeleid, MIV/Vigs – die
voorafgaande hou implikasies in vir LOOM en onderwysmetodes in Elektriese
Tegnologie.
• Witskrif 7 gee 'n aanduiding van die gebruik van rekenaars in die klaskamer en het dus
implikasies vir die toepassings van LOOM en onderrigmetodes in Elektriese
Tegnologie.
In die NKV Graad 10 -12 beteken inhoud die kombinasie van kennis, vaardighede en waardes.
FASE 1
Vakraamwerk
FASE 2
Werkskedule
FASE 3
Lesplan
3.2.3 Integrasie
Die inhoud word voorsien deur die AS’e. Hulle gee ‘n aanduiding van die kennis, vaardighede en
waardes (KVW's) wat in elk van die drie grade bestudeer moet word. Die vakraamwerk gee die
inhoud vir die drie jaar (d.i graad 10, 11 en 12)
Die werkskedule gee die inhoud vir een jaar. Hier val die klem op graadspesifieke KVW's wat
deur die NKV verlang word.
Die lesplanne dit die inhoud uiteen wat in elke samehangende reeks leer-, onderrig- en
assesseringsaktiwiteite gedek moet word. Elke lesplan kan een of meer weke duur.
Integrasie behels die groepering van Assesseringstandaarde volgens hul natuurlike en outentieke
skakeling.
FASE 1
Vakraamwerk
FASE 2
Werkskedule
FASE 3
Lesplan
In hierdie fase kan integrasie in breë terme ten tye van besprekings oorweeg word. Alle graad 10tot
12- onderwysers moet integrasie van die AS’e oorweeg binne en oor grade heen.
Die integrasie en opeenvolging van AS'e word onderneem in die werkskedule om te verseker dat
al die AS’e vir ‘n spesifieke graad in die 40 week-kontaktydperk gedek word.
Dieselfde groeperings van LU's en AS'e wat vanaf die werkskedule afgelei is moet gebruik word
om ‘n reeks samehangende leer-, onderrrig- en assesseringsaktiwiteite te ontwerp vir elke lesplan.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
17

3.2.4 Konseptuele vordering
FASE 1
Vakraamwerk
FASE 2
Werkskedule
FASE 3
Lesplan
Die vakraamwerk behoort die toenemende moeilikheidsgraad oor graad 10-12 te toon. Progressie
oor die drie grade heen word in die AS”e per leeruitkoms getoon.
Progressie in ‘n graad is duidelik uit die toenemende moeilikheidsgraad in 'n spesifieke graad.
Graadspesifieke progressie word bereik deur geïntegreerde LU’e en AS’e in paslike volgorde in
die werkskedule te plaas.
In die individuele Elektriese Tegnologie-klaskamer word die toenemende moelikheidsgraad in die
aktiwiteite van die lesplanne. Progressie word bereik deur geintegreerde LU’e en AS’e in paslike
volgorde in elke lesplan of reeks lesplanne te groepeer.
3.2.5 Tydstoekenning en gewig
FASE 1
Vakraamwerk
FASE 2
Werkskedule
FASE 3
Lesplan
3.2.6 LOOM
Vier uur per week word vir Elektriese Tegnologie in die NKV toegeken. Dit is naasteby 160 uur
per jaar. Die onderwyser van die vak moet beplan hoe die beskikbare tyd aangewend gaan word
vir die onderrig van Elektriese Tegnologie in die drie grade.
Die groepering van AS'e wat afgelei is tydens die integrasieproses moet ingepas word oor die 40
weke van die skooljaar om te verseker dat die kurrikulum gedek is.
Die hoeveelheid tyd wat aan aktiwiteite bestee word moet op die lesplan aangetoon word.
LOOM verwys na enige materiaal wat leer en onderrig fasiliteer. LOOM moet omsigtig gekies
word aangesien hulle koste-implikasies vir die skool en die leerder inhou. Die NKV laat ruimte
toe vir die gebruik van 'n verskeidenheid hulpbronne. Alle onderwysers en leerders moet ‘n
handboek hê. Daar word egter van onderwysers verwag om meer as die handboek te gebruik.
Tog het hulle nie noodwendig eksotiese, gespesialiseerde materiaal nodig nie. Gewone en
geredelik beskikbare items kan eerder gebruik word.
FASE 1
Vakraamwerk
FASE 2
Werkskedule
FASE 3
Lesplan
3.2.7 Assessering
Stel 'n lys saam van algemene LOOM (handboek en ander bronmateriaal) wat handig sal wees in
die onderrig, leer en assessering van die inhoud. Dit sal van hulp wees met die aanvra en
beskikbaarheid van LOOM by 'n skool.
Meld meer graadspesifieke LOOM (bronne) wat vereis word per graad vir die leer-, onderrig- en
assesseringsproses.
Identifiseer spesifieke hulpbronne verwant aan die individuele aktiwiteite wat in 'n lesplan vervat
is..
Daar word van alle graad 10-, 11- en 12-leerders sewe interne take vir Elektriese Tegnologie
verwag. Van die sewe take moet twee toetse en twee eksamens wees en die oorblywende drie take
kan geneem word van enige geskikte onderrrig- en assesseringstaak van Elektriese Tegnologie –
verwys na Afdeling 3 van die Vakassesseringsriglyne vir Elektriese Tegnologie.
Ten einde doeltreffende assesseringsadministrasie toe te pas, moet 'n mens 'n duidelik
gedefinieerde doel hê. Dit is belangrik dat alle take goed gedek word soos uitgespel in die
Vakassesseringsriglyndokument Deur die volgende vrae te beantwoord, kan die onderwyser besluit
watter assesseringsaktiwiteit die toepaslikste is:
• Watter konsep, vaardigheid of kennis moet geassesseer word?
• Wat behoort die leerder te weet?
• Op watter vlak behoort die leerder se prestasie te wees?
• Watter soort kennis word geassesseer: beredenering, geheue of proses?
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
18

Waarnemingsgebaseerde assessering vereis dat die leerder se prestasie geassesseer word terwyl
die leerder inderwaarheid die taak in die klaskamer uitvoer, aangesien daar geen tasbare produk vir
die onderwyser is om te assesseer nadat die taak voltooi is nie. Nie alle waarnemings hoef te
kulmineer in 'n formeel gerekordeerde assessering van leerderprestasie nie. Prestasiegebaseerde
assessering maak staat op die beskikbaarheid van ‘n produk as beweys van leerderprestasie en kan
geasssesseer word deur die onderwyser na afhandeling van die proses. Toetsgebaseerde assessering
is ingestem op die assessering van die aanbieding en toepassing van kennis.
FASE 1
Vakraamwerk
FASE 2
Werkskedule
FASE 3
Lesplan
Ontwikkel ‘n driejaar-assesseringsplan deur gebruik te maak van die Vakassesseringsriglyn vir
Elektriese Tegnologie. Dit behoort te verseker dat ‘n verskeidenheid assesseringsvorme gebruik is
wat toepaslik is op die vak en progressie oor die drie grade.
Gebruik die Vakassesseringsriglyne vir Elektriese Tegnologie om die graadspesifieke
assesseringsplan te ontwikkel. Die vorm van assessering wat gekies word moet die bereiking van
die spesifieke LU's en AS'e in die groepering fasiliteer.
Dui meer klaskamerspesifieke assesseringstrategieë aan deur melding te maak van die metodes,
vorme en instrumente wat gebruik sal word om leerders se prestasie in elke afsonderlike aktiwiteit
te assesseer.
WENK: Nie alle aktiwiteite hoef geassesseer te word nie—sommiges mag slegs inleidend van
aard wees of verryking ten doel hê. Die keuse van assesseringstrategie word bepaal deur die LU's
en AS'e wat vir 'n spesifieke lesplan saam gegroepeer is. Die assesseringstrategie wat gekies
word, moet die bereiking van daardie spesifieke LU's en AS'e in die klaskamer fasiliteer.
3.2.8 Inklusiwiteit en diversiteit
Ten opsigte van beplanningsaktiwiteite kan die volgende stappe gedoen word om diversiteit in die
klaskamer doeltreffend te hanteer wanneer Elektriese Tegnologie-aktiwiteite beplan word:
Oorweeg individuele vorige ervarings, leerstyle en voorkeure.
Ontwikkel vrae en aktiwiteite wat op verskillende vlakke van vermoë gerig is.
Maak voorsiening vir 'n verskeidenheid deelnemingsvlakke soos individueel, in pare en
aktiwiteite in klein groepe.
Aanvaar dat die individuele metode van waarde is.
Assesseer leerders op grond van individuele vordering.
FASE 1
Vakraamwerk
Onderwysers moet sensitief wees oor inklusiwiteit en diversiteit wanneer hul inhoud, onderrig
styl en vorms van assessering en LOOM (hulpbronne) identifiseer. Diversiteit moet op die
volgende terreine geakkommodeer word:
• Leerstyle: verskaf opsionele aktiwiteite/verskillende maniere om dieselfde aktiwiteit te
doen.
• Tempo van leer: maak voorsiening vir stadiger en vinniger leerders deur opsionele
bykomende aktiwiteite, leeswerk of navorsing asook veelvoudige
assesseringsgeleenthede te voorsien.
• Verskille in prestasievlakke: voorsien opsionele bykomende aktiwiteite, uitdagings en
materiale wat vir hierdie verskille tussen leerders voorsiening maak.
• Geslagsdiversiteit: verseker dat onderwysers nie onbewustelik diskrimineer op grond
van geslag teen seuns of meisies in die klaskamer nie.
• Kulturele diversiteit: erken, vier en wees sensitief teenoor diversiteit wanneer die
inhoud gekies word aan die hand van en AS'e en LOOM.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
19

FASE 2
Werkskedule
FASE 3
Lesplan
Diversiteit moet op die volgende terreine geakkommodeer word:
• Leerstyle: verskaf opsionele aktiwiteite/verskillende maniere om dieselfde aktiwiteit te
doen.
• Tempo van leer: maak voorsiening vir stadiger en vinniger leerders deur opsionele
bykomende aktiwiteite, leeswerk of navorsing asook veelvoudige
assesseringsgeleenthede te voorsien.
• Verskille in vlakke van bereiking: voorsien opsionele bykomende aktiwiteite,
uitdagings en materiale wat vir hierdie verskille tussen leerders voorsiening maak.
• Geslagsdiversiteit: verseker dat onderwysers nie onopsetlik diskriminasie op grond van
geslag teen seuns of meisies in die klaskamer toelaat of daartoe bydra nie..
• Kulturele diversiteit: erken, vier en wees sensitief teenoor diversiteit wanneer die
inhoud gekies word aan die hand waarvan LU's en AS'e verwant aan kultuur behandel
sal word.
Hiervoor word voorsiening in die lesplan gemaak in die vorm van UITGEBREIDE
GELEENTHEDE. Verryking word vir begaafde leerders voorsien en remediëring of ander
verwante geleenthede vir leerders wat bykomende ondersteuning nodig het. Dit is nie nodig om
'n aktiwiteit te ontwikkel om voorsiening te maak vir elke vorm van diversiteit wat in die
klaskamer kan voorkom nie – onderwysers kan dalk vind dat dit moontlik is om met behulp
van doeltreffende beplanning vir diversiteit in een aktiwiteit voorsiening te maak.
3.2.9 Leer- en onderrigmetodologie
FASE 1
vakraamwerk
FASE 2
Werkskedule
FASE 3
Lesplan
Dit is nie nodig om onderrigmetodes vir enigeen van hierdie fases aan te teken nie.
Daar word hiervoor voorsiening gemaak in die ONDERRIGMETODE van die lesplan. Dit
bied 'n aanduiding van hoe onderrig en leer in elke aktiwiteit sal plaasvind – d.w.s. hoe elke
aktiwiteit in die klaskamer aangebied sal word.
3.3 ONTWERP VAN 'N LEERPROGRAM
'n Volledige beskrywing van die proses wat by die ontwerp van 'n leerprogram vir Elektriese
Tegnologie betrokke is, word in hierdie afdeling voorsien (sien afdelings 3.3.1-3.3.3). Die proses
wat hier aangebied word, is 'n voorstel van hoe die ontwerp van 'n leerprogram benader kan word.
3.3.1 Ontwikkel 'n vakraamwerk (graad 10-12) vir Elektriese Tegnologie
Beplanning vir die onderrig van Elektriese Tegnologie in graad 10 tot 12 moet begin met 'n
gedetailleerde ondersoek na die omvang van die vak soos dit in die vakverklaring uiteengesit is.
Geen spesifieke formaat of profielvorm word vir hierdie eerste fase van beplanning aanbeveel nie,
maar die vyf stappe hierna moet as kontrolelys gebruik word.
Alhoewel geen voorgeskrewe dokument vir hierdie fase van beplanning vereis word nie, sal
heelskoolbeplanning (tydroosters, rekwisisies, onderwyserontwikkeling, klaskamertoewysing)
asook die ontwikkeling van graadspesifieke werkskedules baat vind by kort dokumente waarin die
volgende uiteengesit word:
Omvang van die vak – die kennis, vaardighede en waardes; die inhoud; die kontekste of temas;
keuses ens. wat in die drie grade gedek moet word;
'n Driejaar-assesseringsplan; en
Die lys van LOOM wat vereis word.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
20

Maak die Leeruitkomste en assesseringstandaarde duidelik
Die vraag van belang vir Elektriese Tegnologie is: Watter leeruitkomste moet die leerders aan die
einde van graad 12 bemeester en watter assesseringstandaarde behoort hulle to behaal om aan te dui
dat hulle op pad is om die uitkomste te bemeester?
Alle leer-, onderrig- en assesseringsgeleenthede moet ontwikkel word deur te begin by wat leerders
behoort te weet, doen en produseer aan die einde van graad 12. Die leeruitkomste en
assesseringstandaarde wat leerders moet bemeester teen die einde van graad 12 word in die
vakverklaring vir Elektriese Tegnologie gespesifiseer.
Bestudeer die konseptuele vordering oor die drie grade heen
Bestudeer die assesseringstandaarde vir Elektriese Tegnologie oor die drie grade heen. Vordering
moet duidelik oor die baan heen blyk.
Identifiseer die inhoud wat onderrig moet word
Analiseer die assesseringstandaarde om die vaardighede, kennis en waardes te identifiseer wat in
elke graad behandel moet word. Oorweeg ook die inhoud en konteks waarbinne hulle onderrig gaan
word.
Identifiseer driejaarplan van assessering
Gebruik die Vakassesseringsriglyne as gids vir die driejaar-assesseringsplan. Oorweeg die vorm
van assessering wat die geskikste is vir elk van die leeruitkomste en assesseringstandaarde en maak
'n lys vir die drie grade. Dit verseker dat assessering 'n integrale deel bly van die leer- en
onderrigproses in Elektriese Tegnologie en dat daardie leerders aan 'n reeks assesseringsaktiwiteite
deelneem.
Identifiseer moontlike LOOM (hulpbronne)
Oorweeg watter LOOM die geskikste sal wees vir die leer, onderrig en assessering van elke
leeruitkoms in die drie grade deur die assesseringstandaarde te gebruik as riglyn.
3.3.2 Ontwikkel 'n werkskedule vir Elektriese Tegnologie
Dit is die tweede fase in die ontwerp van 'n leerprogram. In hierdie fase ontwikkel onderwysers
werkskedules vir elke graad. Die werkskedule word onderlê deur die beplanning wat vir die
vakraamwerk onderneem is. Die werkskedule moet 'n omsigtig voorbereide dokument wees wat die
onderrig en assessering weerspieël wat in die 40 weke van die skooljaar onderneem gaan word.
Verwys na Bylae B vir voorbeelde van die Werkskedules vir Graad 10, 11 en 12.
Die volgende stappe bied riglyne oor hoe om die ontwikkeling van 'n werkskedule per graad vir
Elektriese Tegnologie te benader:
Verpak die inhoud
Bestudeer die leeruitkomste en assesseringstandaarde wat vir die spesifieke graad in Elektriese
Tegnologie voorgeskryf is en groepeer hulle na gelang van natuurlike en geloofwaardige skakels.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
21

Plaas inhoud in volgorde
Bepaal die volgorde waarin die groeperings van leeruitkomste en assesseringstandaarde waarop in
die spesifieke graad in Elektriese Tegnologie aangebied gaan word. Benewens die konseptuele
vordering in die assesseringstandaarde vir Elektriese Tegnologie kan konteks ook gebruik word om
die groeperings in Elektriese Tegnologie se volgorde te bepaal
Bepaal die tempo van die inhoud
Bepaal hoeveel tyd in die skooljaar aan elk van die groeperings van leeruitkomste en
assesseringstandaarde in die spesifieke graad bestee gaan word.
Hersien vorme van assessering
Werk weer deur die vorme van assessering vir die spesifieke graad wat in die
vakassesseringsriglyne gegee word en verfyn hulle om die groeperings van leeruitkomste en
assesseringstandaard waarop in Stap 1 (Verpak die Inhoud) besluit is, te dek.
Hersien LOOM
Werk weer deur die LOOM wat vir die spesifieke graad in die vakraamwerk bespreek is en verfyn
hulle om die groeperings van leeruitkomste en assesseringstandaard waarop in Stap 1 (Verpak die
Inhoud) besluit is, te dek.
3.3.3 Ontwikkel 'n lesplan vir Elektriese Tegnologie
Elke graadspesifieke werkskedule vir Elektriese Tegnologie moet in eenhede van lewerbare
leerervarings, d.w.s. lesplanne, verdeel word. 'n Lesplan dra by tot die vlak van detail vir elke
kwessie wat in die werkskedule behandel word. Dit dui ook ander toepaslike kwessies aan wat
oorweeg moet word wanneer Elektriese Tegnologie onderrig en geassesseer word.
‘n Lesplan is nie gelyk aan ‘n vakperiode in die skoolrooster nie. Die tydsduur word bepaal deur
hoe lank dit neem om die samehangende reeks aktiwiteite wat dit uitmaak te voltooi.
Dui die inhoud, konteks, leeruitkomste en assesseringstandaarde aan
Verwys na die inligting vanuit die werkskedule vir 'n spesifieke onderwerp en graad.
Ontwikkeling aktiwiteite en kies onderrigmetode
Besluit hoe om die leeruitkomste en assesseringstandaarde te onderrig wat in Stap 1 aangedui is en
ontwikkel die aktiwiteit of aktiwiteite wat die ontwikkeling van die vaardighede, kennis en waardes
in die spesifieke groepering sal fasiliteer. Bepaal daarna die geskikste onderrigmetode(s) vir die
aktiwiteite en verskaf 'n beskrywing van hoe die leerders by elke aktiwiteit betrek sal word.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
22

Oorweeg diversiteit
Ondersoek die onderskeie opsies wat binne elke aktiwiteit beskikbaar is en wat uitgebreide
geleenthede moontlik sal maak vir daardie leerders wat individuele ondersteuning het. Die
ondersteuning wat verskaf word, moet uiteindelik die leerders lei om die vaardighede, kennis,
gesindhede en waardes te ontwikkel wat in die groeperings van leeruitkomste en
assesseringstandaarde aangedui word ooreenkomstig die individuele aktiwiteite wat behandel word.
Hersien assessering en LOOM
Dui die besonderhede van die assesseringstrategie en LOOM wat gebruik gaan word by elke
aktiwiteit aan.
Wys tyd toe
Gee 'n aanduiding van hoeveel tyd aan elke aktiwiteit in die lesplan bestee gaan word.
3.3.4 Nabetragting en oorsig oor die Elektriese Tegnologie-leerprogram.
Nadat die leerprogram deur middel van die lesplan in die klaskamer gelewer is, behoort die
onderwyser te besin oor wat gewerk het, hoe goed het dit gewerk en wat verbeter kan word.
Onderwysers behoort dit aan te teken terwyl die ondervinding nog vars in hul geheue is, sodat
indien nodig, hulle die betrokke deel van die Elektriese Tegnologie-leerprogram kan aanpas vir
toekomstige implementering. Dit is ook raadsaam om die besinning oor die lesplan aan te teken op
die lesbeplanning.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
23

BYLAE A:
INHOUDSRAAMWERK VIR ELEKTRIESE TEGNOLOGIE
Nota:
• Verwys na Definiëring van Inhoud en Konteks-dokument vir Elektriese Tegnmologie
(Departement van Onderwys, 2006) vir verdere leiding oor die inhoud wat in Elektriese
Tegnologie gedek moet word.
DIE ONTRAFELING VAN DIE INHOUD IN LEERUITKOMSTE 3 EN 4
Elektriese Tegnologie Gr. 10
Die leerder is in staat om alle beginsels (LU3) en praktyke (LU4) verwant aan Elektriese Tegnologie toe
te pas. Ons weet dit wanneer die leerder in staat is om:
10.3.2
10.4.1
10.3.1
10.3.3
10.3.4
10.4.1
10.3.1
10.3.5
ASSESSERING-
STANDAARD
Die gebruik en versorging van
meetinstrumente te beskryf.
Onveilige toestande en handelinge
te identifiseer, en gereedskap en
instrumente korrek te gebruik.
'n Begrip van die Wet op BGV
waar van toepassing te
demonstreer.
Die beginsels van magnetisme te
beskryf.
Die beginsels van elektrisiteit te
beskryf.
Onveilige toestande en handelinge
te identifiseer, en gereedskap en
instrumente korrek te gebruik.
'n Begrip van die Wet op BGV
waar van toepassing te
demonstreer.
Die beginsels van elektrostatika te
beskryf.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
MOONTLIKE INHOUD
Multimeter; kontinuïteit/isolasietoetser en ossilloskoop.
Toepaslike gereedskap moet gedurende praktiese sessies
behandel word.
Definieer magnetisme, bv. natuurlik, elektromagnetisme.
Faraday se wet.
Lenz se wet.
Self- en wedersydse induksie.
Induktansie.
Toepassing van magnetisme, bv. magnetiese motor.
Teorie van stroomvloeiing.
Ohm se wet.
Seriestroombaan as spanningsdeler.
Parallelstroombaan as stroomdeler.
Kombinasiestroombane.
Spesifieke weerstand.
Temperatuurkoëffisiënt.
Verifieer Ohm se wet.
Ondersoek spesifieke weerstand en uitwerking van temperatuur.
Basiese beginsels van elektrostatiese lading.
Kapasitansie.
24

10.3.6
10.4.3
10.3.9
10.3.10
10.4.4
10.3.11
10.3.12
10.4.2
10.4.1
10.3.1
10.3.13
Die eienskappe van elektroniese
komponente te identifiseer en te
beskryf.
Elektroniese stroombane te
konstrueer en te begryp.
Die beginsels van die werking en
gebruik van kragbronne te beskryf.
Basiese logiese konsepte te
beskryf.
Digitale stroombane te konstrueer
en te begryp.
Verskillende soorte
beveiligingstoestelle te beskryf en
te vergelyk.
Enkelfase-stroombane te teken.
Enkelfase-stroombane te
konstrueer en te begryp.
Onveilige toestande en handelinge
te identifiseer, en gereedskap en
instrumente korrek te gebruik.
'n Begrip van die Wet op BGV
waar van toepassing te
demonstreer.
Elektroniese kommunikasiestelsels
te beskryf.
Resistor/kapasitor/induktor/en ander.
Halfgeleiertoestelle, kenmerkende kromme en simbole, bv.
diodes, LED’s, Zener-diodes.
Diodestroombane.
Omskakeling van stroombaandiagramme na praktiese
toepassings.
Verskillende elektriese energiebronne.
Kapasiteit- en kragaanslag.
Die gebruik van getallestelsel in digitale elektronika.
Basiese logiese funksies en deurlate, bv. EN, OF en NIE
Konstrueer basiese skakel logiese stroombane, bv. EN, OF en
NIE.
Stroom-/spanningbedryftoestelle.
Aardlekkasietoestelle.
Skakeling.
Verdeelbord.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
Konstrueer beligtingskakelingstroombane en sluit
beveiligingstoestelle in.
Toets draagbare toerusting vir isolasie, kontinuïteit en
aardkontinuïteit.
Seining met lamp/gonser.
Toepassings op verskillende stelsels, bv. koordlose
kanaalstelsels.
25

11.3.2
11.4.1
11.3.1
11.3.3
11.4.1
11.3.1
11.3.4
11.4.1
11.3.1
11.3.6
Graad 11
Die leerder is in staat om beginsels (LU3) en praktyke (LU4) verwant aan Elektriese
Tegnologie toe te pas. Ons weet dit wanneer die leerder in staat is om:
ASSESSERING-
STANDAARD
Die gebruik en versorging van
instrumente te verduidelik.
Onveilige toestande en handelinge
te identifiseer, en gereedskap en
toerusting korrek aan te wend.
Die Wet op BGV en regulasies toe
te pas waar van toepassing.
Die beginsels van enkelfase WSontwikkeling
te verduidelik.
Onveilige toestande en handelinge
te identifiseer, en gereedskap en
instrumente korrek aan te wend .
Die Wet op BGV en regulasies toe
te pas waar van toepassing.
Die beginsels en uitwerking van
WS op R-, L- en C-komponente te
verduidelik en die uitwerking
daarvan op kombinasie- en
seriestroombane te bepaal.
Onveilige toestande en handelinge
te identifiseer, en gereedskap en
instrumente korrek aan te wend.
Die Wet op BGV en regulasies toe
te pas waar van toepassing.
Die bedryfsbeginsels en gebruik
van halfgeleier toestelle te
verduidelik.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
MOONTLIKE INHOUD
Funksiegenerator en ossilloskoop.
Leerders moet in staat wees om spanning, frekwensie en
fasehoek te vertolk en te bereken aan die hand van golfvorms
wat op 'n ossilloskoop verkry is.
Toepaslike gereedskap moet gedurende die praktiese sessies
behandel word.
Ontwikkeling van 'n enkelfase-bron deur 'n geleierverbinding
deur 'n tweepool magnetiese veld te roteer.
Verskil tussen gelykstroom en wisselstroom.
Stel konsepte van serie- en parallelstroombane vas. Kirchhoff
se wette.
Om die uitwerking van wisselstroom op R-, L- en Ckomponente
in seriestroombane te bepaal. Die klem sal val op
stroombane wat EEN resistor, EEN kapasitor en EEN induktor
bevat.
Fasor- en golfverteenwoordiging.
Resonansie met sy kenmerkende kromme.
Berekenings.
Doen praktiese aktiwiteite om die bogenoemde te verifieer.
Funksionele werking en samestelling van bipolêre transistors
en hul kenmerkende kromme.
Funksionele werking en samestelling van bipolêre transistors
en die eienskappe van tiristors.
Transistor as skakel – Verwysing na streke van bedryf asook
Vcc en Vce.
26

11.3.7
11.4.3
11.3.8
11.3.9
11.3.10
11.4.4
11.3.11
11.4.2
11.3.12
11.4.1
11.3.1
11.4.2
11.3.13
Die werking van 'n
versterkerstroombaan te
verduidelik.
Elektroniese stroombane te
konstrueer en toe te pas.
Die beginsels van die werking en
gebruik van enkelfasetransformators
te beskryf.
Die beginsels van die werking en
gebruik van kragtoevoere te
beskryf.
Logiese konsepte te kombineer om
logiese stelsels te vorm.
Digitale stroombane te konstrueer
en toe te pas.
Die bedryfsbeginsels van
verskillende beveiligingstoestelle te
verduidelik.
Enkelfase-stroombane te konstrueer
en toe te pas.
Die bedryfsbeginsels en toepassing
van enkelfase-motors te
verduidelik.
Onveilige toestande en handelinge
te identifiseer en gereedskap en
instrumente korrek aan te wend.
Die Wet op BGV en regulasies toe
te pas waar van toepassing.
Enkelfase-stroombane te konstrueer
en toe te pas.
Die bedryfsbeginsels van
modulasie en demodulasie te
verduidelik met verwysing na
kommunikasiestelsels.
Identifiseer, beskryf die werking van 'n transistorversterker,
vergelyk en teken stroombaandiagramme en sit die ingang- en
uitgangseine by. Vergelyk die aansluiting en eienskappe van
gemeenskaplikebasis-, gemeenskaplikeemittor- en
gemeenskaplikekollektor-versterkers.
Die vertolking van 'n laslyn met 'n WS-sein (aktiewe streek)
om die waardes van die basis- en kollektorstroom te bepaal. As
alternatief: die konstruksie van 'n laslyn.
Doen praktiese aktiwiteite om 11.3.7 te verifieer.
Konstrueer 'n Darlington-stroombaan om die
stroomversterking te ondersoek.
Funksie en werking van transformators.
Toepassing van soorte transformators insluitend
instrumenttransformators.
Aanslag en berekening van vollelas-transformators.
Beginsels en werking van GS-kragtoevoere bv. transformasie,
gelykrigting, filtrering en regulering.
Identifiseer en vertolk logiese deurlate en simbole.
Pas logiese deurlate met 'n maksimum van drie ingange as 'n
"black box” toestel toe.
Vereenvoudig logiese gelykmaking deur Boolse uitdrukkings
te gebruik en teken die logiese stroombane.
Ontwerp en konstrueer aanwendingstroombane met die hulp
van stel-en-heftabelle.
Beveiliging teen oor- en onderbelading van stroom en
spanning.
Ontwerp en konstrueer relê logiese beheerstroombane wat
beveiliging- en tydreëltoestelle insluit.
Verduidelik die werking van enkelfase-induksiemotors en hoe
om 'n roterende magnetiese veld in enkelfase-motors te verkry.
Identifiseer en verduidelik die funksie van komponente op
diagramme en verduidelik die funksie van die relevante
motorbeheerstroombane.
Toets draagbare toerusting vir isolasie, kontinuïteit en
aardkontinuïteit.
Konstrueer 'n fasebeheerstroombane.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
Modulasie bv. AM en FM.
Demodulasie.
Medium wat as dragolf gebruik word.
27

12.4.1
12.3.1
12.3.3
Graad 12
Die leerder is in staat om beginsels (LU3) en praktyke (LU4) verwant aan Elektriese
Tegnologie toe te pas. Ons weet dit wanneer die leerder in staat is om:
ASSESSERING-
STANDAARD
Onveilige toestande en handelinge
te identifiseer, en gereedskap en
instrumente korrek aan te wend.
Die Wet of BGV en regulasies toe
te pas waar van toepassing.
Driefase-WS-opwekking te
verduidelik.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
MOONTLIKE INHOUD
Die kies, gebruik en versorging van die relevante instrumente
moet by praktiese aktiwiteite geïntegreer word.
• Voor- en nadele van een- en driefasige stesels - nie net
beperk tot motors alleen nie.
• Identifisering en sketsing van die golfvorms en
fasordiagramme om die verskil tussen enkel- en driefasige
stelsels aan te toon
• Onderskeiding tussen skematiese (skets sonder
aanduiding van komponente) en die diagrammatiese
voorstelling (skets met komponente) van die driefasige
stelsels
• Drywing in gebalanseerde driefasige stelsels
• Slegs gebalanseerde las
• Inleiding tot ster en delta berekeninge met verwysing
na basiese lyn / fase waardes
• Drywing in gebalanseerde 3 faas stelsels, berekeninge
P = √3 VI cos φ
• Vir eksamendoeleindes moet die rendement as 100%
geneem word.
• Alleenlik die konsep van arbeidsfaktor verbetering –
geen berekeninge vir eksamen doeleindes
• Identifiseer en verduidelik die funksie van die
wattmeter, kWh-meter en arbeidsfaktormeter wanneer
instrumente in stroombane verbind word. (Alle
diagramme en stroombane moet gegee word, en dan
moet die vrae met verwysing na die diagramme/
stroombane gestel word)
• Verwysing sal gemaak word na kW, kVA
Die klem sal op aktiewe- en skyndrywing wees
28

12.3.4
12.4.1
12.3.1
12.3.6
12.4.3
12.3.7
12.4.3
12.3.8
12.3.10
12.4.4
Die uitwerking van WS op serie- en
parallel R-, L- en C-
komponentkombinasiestroombane
te bepaal.
Onveilige toestande en handelinge
te identifiseer, en gereedskap en
instrumente korrek aan te wend.
Die Wet of BGV en regulasies toe
te pas waar van toepassing.
Die bedryfsbeginsels van skakel- en
beheerstroombane te verduidelik.
Elektroniese stroombane te
konstrueer en te ontleed.
Die uitwerking op die uitset van
versterkers te analiseer deur
eienskappe en terugkoppeling in ag
te neem.
Elektroniese stroombane te
konstrueer en te analiseer.
Die werking en gebruik van
driefase-transformators te
verduidelik.
Logiese konsepte as 'n inleiding tot
programmeerbare beheer te
kombineer.
Programmeerbare logiese
stroombane te konstrueer en te
ontleed.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
• Berekenings met verwysing na 'n fasordiagram of
ontleding van 'n fasordiagram, waarna verlangde inligting
bepaal word
• Vasstel van basiese begrippe in serie- en parallelle
stroombane. Die klem sal hoofsaaklik gelê word op
stroombane wat uit slegs EEN weerstand, EEN spoel en
EEN kapasitor bestaan.
• Insigvrae soos byvoorbeeld die volgende kan gestel word:
“Wat sal met die helderheid van die lig in ‘n
seriestroombaan gebeur indien die frekwensie
verhoog/verlaag word?”
• Berekenings en fasordiagramme.
In parallelresonansiestroombane mag die benaderde
formules gebruik word indien XL > 10R.
• Integreer praktiese aktiwiteite om 12.3.4 te verifieer.
• Alle stroombane moet gegee word en vrae moet dan met
verwysing na die diagramme gestel word
• Identifisering van komponente
• Kenkrommes
• Funksie, werking en doel van komponente
• Geen konstruksie van komponente
• Konstrueer tiristorbeheerstroombane en ondersoek die
inset en uitset.
• Kenmerke van Op-amp
• Teken, identifiseer, verduidelik en gee toepassings van
vergelyker-, omkeer- en nie-omkeerversterkerstroombane
• Teken die inset- en uitsetgolwe
• Die uitwerking van terugkoppeling
• Integreer praktiese aktiwiteite om 12.3.7 te verifieer.
• Vir eksamendoeleindes moet die rendement as 100%
geneem word.
• Verduidelik die werking en koppelings van driefasetransformators.
• Transformator berekenings kan gevra word van en na
die lading.
• Kosep en begrip van verliese (geen berekeninge oor
verliese)
• Vir eksamendoeleindes sal slegs eenvoudige ontwerpe
gevra word.
• Diagramme kan gegee word en vrae word dan met
verwysing na die diagramme gestel .
• Definisies en toepassings van programmmeerbare beheer.
• Programmeerbare logiese terminologie, simbole
• Beskryf logiese elemente as bou-blok toestelle
• Beskryf leerdiagram “ladder diagram” formaat
• Verduidelik en toon begrip van konsepte soos:
Kontaktors, spoele, telers, grendels en tydreëlaars
• Integreer praktiese aktiwiteite om 12.3.10 te verifieer.
29

12.3.12
12.4.2
12.4.1
12.3.1
Die bedryfsbeginsels en toepassing
van driefase-motors en beheer te
verduidelik.
Enkelfase- en driefase-stroombane
te konstrueer en te ontleed.
Onveilige toestande en handelinge
te identifiseer, en gereedskap en
instrumente korrek aan te wend.
Die Wet of BGV en regulasies toe
te pas waar van toepassing.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
• Vir eksamendoeleindes moet die rendement as 100%
geneem word.
• Geen berekening or glip
• Alleenlik drie fase induksiemotors
• Ontleed en beskryf elektriese en meganiese
foutopsporing.
• Identifiseer en verduidelik die funksie van die
komponente op die diagramme en verduidelik die funksie
van benoemde motorbeheerkring (Vir eksamendoeleindes
sal alle beheerstroombane gegee word, en vrae met
verwysing na die beheerstroombane sal dan gestel word)
• Verduidelik die funksionele werking van driefase
induksiemotors
• Identifiseer, verduidelik, vergelyk en diagrammatiese
voorstellings van die verskillende tipes motor aansitters.
Identifiseer, verduidelik, vergelyk en teken
diagrammatiese voorstellings van verskillende tipes
motoraansitters (Vir eksamendoeleindes sal alle
beheerstroombane gegee word, en vrae met verwysing na
die beheerstroombane sal dan gestel word)
• Voorgestelde beheerkringe: Direk op lyn,
voorentoe/agtertoe, opeenvolgende aansit en outomatiese/
hand Ster-Delta
• Bedraad verskillende soorte beheerstroombane wat
beveiligings- en tydreëltoestelle insluit vir die beheer van
motors.
• Toets, analiseer en beskryf elektriese en meganiese foute
op driefase-toerusting.
30

BYLAE B:
VOORBEELDE VAN WERKSKEDULES VIR ELEKTRIESE TEGNOLOGIE
Voorbeeld van ‘n Graad 10-werkskedule
Sleutel tot kode wat in tabel gebruik word bv. 10.1.1.
Die eerste getal dui die graad aan, die tweede nommmer dui die LU aan, terwyl die derde nommer die no. van die AS
aandui.
1 STE KWARTAAL
Weke LU's en
AS'e
1 Inleiding
10.1.1 en
10.1.5 en
2
3
4
5
6
10.2.1
10.1.3 en
10.3.1 en
10.3.4 en
10.4.2
7 10.3.3
8
9
10.4.1
10.3.1 en
10.3.2
10.4.1 en
10.4.2
10 Assessering
INHOUD ASSESSERING HULPBRONNE
Tegnologie, klaskamerorganisasie en projek Klaskamer
Beginsels van elektrisiteit en veiligheid:
• Teorie van stroomvloeiing.
• Ohm se wet.
• Seriestroombane as spanningsdeler.
• Parallelstroombane as
stroomverdeler.
• Kombinasiestroombane
• Spesifieke weerstand.
• Temperatuurkoëffisiënt.
• Verifieer Ohm se wet.
• Ondersoek spesifieke weerstand en
uitwerking van temperatuur.
Beskryf die beginsels van magnetisme:
• Definieer magnetisme, bv.
natuurlike en elektromagnetiese.
• Faraday se wet.
• Lenz se wet.
• Self- en wedersydse induksie.
• Induktansie.
• Toepassing van magnetisme bv.
magnetiese motor.
Versorging en gebruik van meetinstrumente:
• Multimeter.
• Kontinuïteit/isolasietoetser.
• Ossilloskoop.
• Toepaslike gereedskap moet
gedurende die praktiese sessies
behandel word.
• Verifieer Ohm se wet.
• Ondersoek spesifieke weerstand en
uitwerking van temperatuur.
• Toets draagbare toerusting vir
isolasie, kontinuïteit en
aardkontinuïteit.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
Opdragte (portuur) en
eksperimente
(taakgebaseer).
Opdragte
(taakgebaseer).
Opdragte (portuur) en
eksperimente
(taakgebaseer).
Rekenaarlab. en
swakstroom-lab.
Rekenaarlab. en
swakstroom-lab.
Swakstroom-lab.
31

Weke LU's en
AS'e
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
10.1.3 en
10.1.4 en
10.3.1 en
10.3.2 en
10.3.4 en
3.4.1 en
3.4.2
10.1.1 en
10.1.2 en
10.2.1 en
10.3.4 en
10.3.9 en
10.4.2
10.1.3 en
10.1.4 en
10.3.5
Weke LU's en
AS'e
21
22
23
24
25
26
27
28
29
2 DE KWARTAAL
INHOUD ASSESSERING HULPBRONNE
Versorging en gebruik van gereedskap en
meetinstrumente:
• Beskryf die gebruik en versorging
van meetinstrumente.
• Verifieer elektriese wette in gs-
stroombane
Opwekking van elektrisiteit:
• Die impak van opwekking van
elektriese energie op die omgewing
en energie as 'n basiese behoefte.
Elektrostatika
Assessering – Halfjaareksamen
10.1.4 en
10.1.5 en
10.2.2 en
10.2.3 en
10.2.4 en
10.2.5 en
10.3.4 en
10.4.3
10.1.4 en
10.3.13 en
10.4.3
30 Assessering
• Basiese beginsels van elektrostatiese
lading en kapasitansie.
3 DE KWARTAAL
Opdragte (portuur) en
eksperimente
(taakgebaseer).
Opdragte
(taakgebaseer)
Opdragte
(taakgebaseer)
Rekenaarlab. en
swakstroom-lab.
Veldwerktoer na
kragstasie.
Rekenaarlab. en
swakstroom-lab.
INHOUD ASSESSERING HULPBRONNE
Werkbeginsels en konstruksie van
elektroniese stroombane en voltooiing van
projek:
• Resistor/kapasitor/induktor/en
ander.
• Halfgeleiertoestelle, kenmerkende
kromme en simbole, bv. diodes,
LED's, Zener diodes.
• Diodestroombane.
• Omskakeling van
stroombaandiagramme na
praktiese toepassings.
Elektroniese kommunikasie deur middel
van seining
• Resistor/kapasitor/induktor/en
ander.
• Halfgeleiertoestelle, kenmerkende
kromme en simbole, bv. diodes,
LED's, Zener diodes.
• Diodestroombane.
• Omskakeling van
stroombaandiagramme na
praktiese toepassings.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
Gevallestudies,
eksperimente,
toegepaste teorie en
projek
(taakgebaseer).
Opdragte
(taakgebaseer).
Rekenaarlab,
swakstroom-lab.,
werkswinkel en
GK-afdeling.
Rekenaarlab. en
swakstroom-lab.
32

Weke LU's en
AS'e
31
32
33
10.3.4 en
10.3.11 en
10.3.12 en
10.4.2
34 10.3.4 en
10.3.11 en
10.3.12 en
10.4.1
35
36
37
38
39
40
4 DE KWARTAAL
INHOUD ASSESSERING HULPBRONNE
Konstrueer enkelfasige stroombane met
beskermingmeganismes in die huisomgewing
• Teorie van stroomvloeiing.
• Seriestroombaan as spanningsdeler.
• Parallelstroombaan as
stroomverdeler.
• Kombinasiestroombaan.
• Stroom/spanningbedieningstoestelle.
• Aardlekkasietoestelle.
• Skakeling.
• Verdeelborde.
• Konstrueer skakelstroombane vir
beligting.
Voer toetse uit op draagbare elektriese
toerusting:
• Toets draagbare toerusting vir
isolasie, kontinuïteit en
aardkontinuïteit.
10.3.4 en Logiese konsepte en stroombane:
10.3.10 en
10.4.4
• Die gebruik van tallestelsels in
digitale elektronika.
• Basiese logiese funksies en hekke
bv. EN, OF en NIE.
• Konstrueer basiese logiese
skakelstroombane bv. EN, OF en
NIE.
Hersiening en Assessering
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
Toegepaste teorie,
(waarneming),
foutspeuring
(taakgebaseer).
Foutspeuring
(waarneming en
taakgebaseer).
Opdragte (portuur) en
eksperimente
(taakgebaseer).
Klaskamer en
swaarstroom-lab.
Klaskamer en
swaarstroom-lab.
Rekenaarlab. en
swakstroom-lab.
33

Voorbeeld van ‘n Graad 11-werkskedule
Sleutel tot kode wat in tabel gebruik word bv. 10.1.1.
Die eerste getal dui die graad aan, die tweede nommmer dui die LU aan, terwyl die derde nommer die no. van die
AS aandui.
1 STE KWARTAAL
Weke LU's en AS'e INHOUD ASSESSERING HULP-
BRONNE
1 Inleiding.
11.1.1 en
11.1.2 en
11.1.6 en
2
3
4
5
6
7
8
9
11.2.1
11.1.1 en
11.1.5 en
11.3.1 en
11.3.2
11.3.1 en
11.3.3 en
11.4.2 en
11.4.3
10 Assessering
Tegnologie, klaskamer-organisasie en
projek.
Verduidelik die beginsels van WSopwekking
en verifieer elektrisiteitswette
in beide WS- en GS-stroombane en
veiligheid.
Verduidelik en pas ossilloskoop en
funksie-opwekker toe om die uitwerking
van WS op stroombane met 'n
kombinasie van R-, L- en C- komponente
te bepaal.
Opdragte
(taakgebaseer).
Opdragte
(portuur)
en
eksperimente
(taakgebaseer).
2 DE Weke LU's en AS'e
KWARTAAL
INHOUD ASSESSERING HULP-
BRONNE
11
12
13
14
11.3.7 en
11.4.8
11.3.1 en
11.3.8 en
11.3.10 en
11.4.1 en
11.4.6
15 11.3.5 en
11.4.2 en
11.2.2
16
17
18
11.3.6 en
11.4.5 en
11.2.2 en
11.2.3 en
11.2.4 en 11.2.5
Beginsels en werking van enkelfasetransformators.
Opdragte
en
toegepaste teorie
(taakgebaseer).
Werking en toepassing van kragbronne. Opdragte
en
toegepaste teorie
(taakgebaseer).
Halfgeleiers. Opdragte
(portuur) en
eksperimente
(taakgebaseer).
Werking en konstruksie van versterkers. Gevallestudies,
eksperimente,
toegepaste teorie en
projek
(taakgebaseer).
19 Hersiening. Opdragte
(portuur).
20
21
Assessering – Halfjaar eksamen
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
34

3 DE KWARTAAL
Weke LU's en AS'e INHOUD ASSESSERING HULP-
BRONNE
22
23
24
11.3.1 en
11.3.10 en
11.3.11 en
11.4.1 en
11.4.6
Werking en konstruksie van
drywingsbeheerde stroombaan en voltooi
projek.
25 11.3.10 en
11.4.4
Beveiligingstoestelle
26 11.3.10 en Ontwerp en konstrueer enkelfase-
27 11.3.11 en stroombaan en die toets van installasies
28 11.4.4 and
11.4.8
en motors.
29
30
31
Hersiening Opdragte
(portuur).
Gevallestudies,
eksperimente,
toegepaste teorie en
projek
(taakgebaseer).
Opdragte
en
toegepaste teorie
(taakgebaseer).
4 DE Weke LU's en AS'e
KWARTAAL
INHOUD ASSESSERING HULP-
BRONNE
32
33
34
35
36
37
38
39
40
11.1.5 en
11.3.1 en
11.3.5 en
11.3.12 en
11.4.5
11.3.1 en
11.3.9 en
11.4.7
Hersiening en Assessering
Modulasie, demodulasie en mediums. Opdragte
en
toegepaste teorie
(taakgebaseer).
Logiese konsepte en stroombane. Opdragte
en
toegepaste teorie
(taakgebaseer).
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
35

Voorbeeld van ‘n Graad 12-werkskedule
Sleutel tot kode wat in tabel gebruik word bv. 10.1.1.
Die eerste getal dui die graad aan, die tweede nommmer dui die LU aan, terwyl die derde nommer die no. van die
AS aandui.
1 STE TERMYN
Weke LU's en AS'e INHOUD ASSESSERING HULP-
1 Inleiding.
12.1.1 en
12.1.2 en
12.1.5 en
2
3
4
5
6
7
8
9
10
12.2.1
12.3.4 en
12.4.1
12.1.2
12.1.1
12.1.4
12.1.5
12.3.3
12.4.1
Hersiening.
Assessering
Tegnologie, Klaskamer-organisasie en projek. Gevallestudie
Opdragte en
toegepaste teorie
(taakgebaseer)
Verduidelik die uitwerking van WS op RLCstroombane
deur 'n Ossilloskoop en funksieopwekker
te gebruik
• Bepaal die uitwerking van WS en
•
frekwensie-verskuiwing op R-, L-, en C-
stroombane. 'n Seriestroombaan moet
slegs EEN resistor, EEN induktor en EEN
kapasitor bevat. In parallelstroombane
moet daar slegs een komponent per tak
wees.
Berekenings en fasordiagramme.
• In parallelresonansie-stroombane mag die
benaderde formules gebruik word indien
XL > 10R.
• Integreer praktiese aktiwiteite om 12.3.4 te
verifieer.
Driefase-WS-opwekking en
-distribusie, impak op die omgewing en
veiligheid.
• Opwekking van driefase-bron deur 'n
geleier se verbindings deur 'n tweepool
magnetiese veld te roteer.
• Voordele en nadele van een- en driefasestelsels
– nie net beperk tot motors nie.
• Identifiseer en skets die golfvorm en
faseerdiagramme om die verskil tussen
een- en driefase- stelsels aan te toon.
• Onderskei tussen skematiese (skets sonder
aanduiding van komponente) en
•
diagrammatiese (skets met komponente)
uitbeeldings van driefase-stelsels.
Krag in gebalanseerde driefase-stelsels,
berekenings.
• Konsep van krag en arbeidsfaktor-
•
korreksie en berekenings.
Identifiseer en verduidelik die funksie van
die wattmeter, kWh-meter en
•
arbeidsfaktormeter wanneer instrumente in
stroombane gekoppel word.
Integreer praktiese aktiwiteite om 12.3.4 te
verifieer.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
Opdragte
(waarneming)
en
eksperimente
(taakgebaseer).
Gevallestudie,
opdragte
en
toegepaste teorie
(taakgebaseer).
BRONNE
Klaskamer en
werkswinkel
Klaskamer en
elektroniese
laboratorium.
Klaskamer en
werkswinkel.
36

2 DE KWARTAAL
Weke LU's en AS'e INHOUD ASSESSERING HULP-
11
12
13
14
15
16
17
18
12.3.8
12.4.2
12.3.7
12.4.3
12.3.10 en
12.2.2 en
12.2.3 en
12.2.4 en
12.2.5
12.4.4
Transformators en driefase-transformators en
stroombane:
• Verduidelik die werking en koppeling van
driefase-transformators. Kragberekenings
moet van die las terug na die bron geneem
word. (Vir die doel van berekenings,
oorweeg ideale transformators).
• Konsep en 'n begrip van verliese.
Integreer praktiese aktiwiteite om 12.3.4 te
verifieer.
Versterkers en ossillators:
• Verduidelik die eienskappe van 'n Opversterker
bv. vergelyker, omkeer- en nieomkeerversterker
• Identifiseer en verduidelik die uitwerking
van positiewe terugkoppeling op
versterkerstroombane en bereken die
ossillasiefrekwensie.
Integreer praktiese aktiwiteite om 12.3.7 te
verifieer.
19 Hersiening.
20
21
Assessering – Halfjaareksamen
Logiese konsepte, stroombane en beheer en
voltooi projek:
• Vereenvoudiging van logiese vergelykings
deur Karnaugh-kaarte te gebruik en logiese
stroombane te teken.
• Toepassings van De Morgan se wette.
• Ontwerp en teken half en vol optel
stroombane (hek- en blokverteenwoordiging
met insette en uitsette).
• Gebruik logiese insette, tellers en
ontstekingsdiagramme as 'n inleiding tot
programmeerbare beheer.
Integreer praktiese aktiwiteite om 12.3.10 te
verifieer.
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
Opdragte en
toegepaste teorie.
Opdragte en
eksperimente.
Gevallestudies,
eksperimente,
toegepaste teorie
en projek.
BRONNE
Klaskamer en
werkwinkel.
Klaskamer en
elektroniese
laboratorium.
Klaskamer en
elektroniese
laboratorium.
37

3 DE KWARTAAL
Weke LU's en AS'e INHOUD ASSESSERING HULP-
22
23
24
25
26
27
30
31
12.3.6 Tiristorfamilie-kontrole:
• Werking van tiristorfamilie (Diak en
Triak) en toepassing van praktiese
kontrolestroombane.
• Konstrueer tiristor-kontrolestroombane
en ondersoek die inset en uitset.
12.1.4 en
12.3.12 en
12.3.12
12.4.1
12.4.2
Assessering - Proefeksamen.
.
Ontwerp en konstrueer driefase-
motorstroombane. Toets van driefase-
toerusting:
• Werking van driefase-induksiemotors.
Funksie van motoraansitters en
vertolking van skematiese diagramme.
• Motorberekenings insluitend
doeltreffendheid.
• Bedraad verskillende soorte
beheerstroombane wat beveiligende en
tydreëltoestelle insluit vir die beheer
van motors.
• Toets, analiseer en beskryf elektriese en
meganiese foute of driefase- toerusting.
Opdragte
(portuur) en
eksperimente
(taakgebaseer).
Opdragte
(waarneming) en
toegepaste teorie
(taakgebaseer).
Opdragte en
toetsing/
foutspeuring
(taakgebaseer).
BRONNE
Klaskamer en
elektroniese
laboratorium.
4 DE KWARTAAL
Weke LU's en AS'e INHOUD ASSESSERING HULP-
32 12.4.1
12.4.2
33
34
Toets, analiseer en beskryf elektriese en
meganiese foute op driefasige toerusting
Toetsing/foutopsporing
(taakgebaseer)
LU1 – LU4 Voltooi praktiese assesseringstaak Praktiese Model
Produk
BRONNE
Klaskamer
Elektroniese
laboratorium
Klaskamer
Elektroniese
laboratorium
35 LU1 – LU4 Hersien dele waarin leeerders swak presteer het. Klaskamer
Elektroniese
laboratorium
36- 40 Finale assessering – Eksterne Eksamen
Leerprogramriglyne Elektriese Tegnologie – Januarie 2008
38