dpo_4835.pdf

BOEK.
4^ PE AFVAL DER
werden de Nederlanden de gewigtige
Stapelplaats tusfchen 't Noorden en Zuiden.
Het gebruik van 't kompas was
nog niet algemeen, en men zeilde nog
langfaam en niet zonder omwegen langs
de kusten. De Havens van de Oostzee
waren in de wintermaanden grotendeels
toegevroren, en voor gene vaartuigen
toegankelijk. Die fchepen derhalven
, welke dep verren weg van de
Middellandfche Zee en de Belt, in een
zelfde jaargetijde, niet wel konden afleggen,
kozen geredelijk ene plaats van
vereniging, in het midden van beide delen
gelegen. Agter zig een onmetelijk
vast land hebbende, waarmede zij door
de vaarbare Aromen verbonden waren ,
terwijl tegen het Westen en Noorden
de Oceaan door veilige Havens voor
hun geopend was, fchenen deze Gewesten
opzettelijk tot een verzamelplaats
der Volken, en tot een middenpunt van
den Handel gefchapen. De voornaamfte
Nederlandfche Steden werden tot Stapelplaatfen
gemaakt. Portugezen , Spanjaarden
, Italianen , Franfchen , Britten ,
Duitfchers, Decnen en Zweden vloeiden
hier zamen met voortbrengfels uit alle
oorden der wereld. De menigte en
naarijver der verkoperen verminderden den
prijs der waaren ; de nijverheid werd
aangewakkerd, dewijl de markt voor de
deur was. Met den noodzakelijken omloop
van geld kwam de wisfelhandel op,
welke ene nieuwe vrugtbare bron yafl