Afscheid Jan-Gerd Heetderks Kerk en media: Trouw ... - Kerk in Actie

Kerkinformatie
Nummer 132 147
December April 2007 2005
Afscheid Jan-Gerd Heetderks
Kerk en media: Trouw
Sirkelslag

Inhoud Inhoud
Intro
Eerste tekstregel
Kerkinformatie BERICHTEN December 2005
Vooraanstaand bericht met goedgevulde kop
3 Pasen IKON zendt bijzondere paasfilm uit
4 Synode Afscheid van preses Jan-Gerd Heetderks
6 Kroniek Nieuwe wegen in de oecumene
3 7 Vereniging Berichten Notariële akte Protestantse Kerk in Nederland ondertekend
4 8 Kerkdag Rechtspersoonlijkheid Voorbereidingen Registratie Kerkdag van 12 juni kerkgenootschappen in volle gang bij de overheid
10 6 Evangelisch Kroniek Dankbaarheid, Werkverband hoop, Vernieuwingsfestival toewijding en vertrouwen Evangelisch Werkverband
11 7 Synode ICCO Samenwerking Vooruitblik synodevergadering ICCO en Dienstenorganisatie 19 en 20 april Protestantse Kerk een feit
12 8 Kerk Berichten en Media Bezwaren Spanning tgen tussen verenigingsbesluit Protestantse afgewezen Kerk en Trouw ‘heel gezond’
14 9 Scholing Intervisie ‘Kaderschool Verhalen vertellen is netwerk en er van cursussen leren en trainingen’
15 10 Jubileum Rouwen Rouw Feestelijke heeft gemeenschap viering 60 jaar nodig Lutherse Wereldfederatie
Artikel van minder belang;
16 JOP Sirkelslag is top!
kop over een kolom
12 Berichten Nieuwe website documentatiecentra
13 18 Kerkmuziek Fusies Geelkerkianen Pleidooi voor werden deltaplan hervormd Kerkmuziek
Eerste 20 14 Kerk Moslims tekstregel in opbouw Tumeult Studiedag om conservatieve over twintigers moslimliteratuur en dertigers in de kerk
21 15 Monumenten Pastoraat Klinische Kerkgebouwen Pastorale Vorming: in coalitieakkoord draagvlak en ruggensteun
22 16 Berichten Huiselijk geweld Over sommige geheimen moet je praten
24 17 Komende Vredesmissies collecten Onherstelbaar beschadigd na een vredesmissie
25 18 Bijbelteksten
Berichten Het kerkplein als speelplek
26 19 Predikantswisselingen
Bijbelvertaling Leesestafette Nieuwe Bijbel Vertaling
27 20 Advertenties
Kerkgebouwen Beeldbepalend kerkgebouw moet behouden blijven
22 Beleid Werkboek beleidsplan kerkelijke gemeente
Artikel van minder belang;
23 Jeugdwerk Provider: cool catechese!
kop over een kolom
24 Migrantenkerken Migrantenkerken zijn onze zorg
Eerste 26 Kerkgebouw tekstregel Werkgroep Kerkbouw bezint zich op betekenis kerkgebouw
27 Predikantswisselingen
28 Bijbelteksten Juni 2004
32 Tentoonstelling Nederlanders en hun kerk in Sint-Petersburg
Bij de voorplaat: De commissie kerkelijke gebouwen van het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken
(CIO-K) schreef onlangs een brief naar het verantwoordelijke ministerie over de subsidie van monumentale
kerkgebouwen. Het is een voorbeeld van hoe het CIO-K de belangen behartigt van 22 aangesloten
kerkgenootschappen. Onlangs bracht zij haar Jaarverslag 2005-2006 uit. Zie verder p. 21. Foto: Interieur
Hervormde Kerk in Borculo (Foto: Jaap Broekhuizen)
2
Colofon
Nummer 147
April 2007
Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar
als officieel orgaan van de Protestantse Kerk
in Nederland.
Algemeen adres
Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in
Nederland, Joseph Haydnlaan 2a,
3533 AE Utrecht,
Postbus 8504, 3503 RM Utrecht,
telefoon (030) 880 18 80,
fax (030) 880 13 00.
Abonnementenadministratie
Abonnementsprijs € 17,50 per jaar; buitenland
€ 24,–. Vanaf 35 ex.: € 15,– per jaar.
U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden
bij de Abonnementen-administratie
Kerkinformatie, Postbus 8504,
3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25,
abonnementen@pkn.nl.
Dit blad is voor visueel gehandicapten in
aangepaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere
informatie CBB, Postbus 131,
3850 AC Ermelo. telefoon (0341) 56 54 99.
Redactie-adres
Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM
Utrecht, telefoon (030) 880 14 17.
Fax (030) 880 14 45.
E-mail: f.rozemond@pkn.nl
Advertenties:
kerkinformatie.advertenties@pkn.nl
tel. (030) 880 14 17.
Redactie
Ronald Bolwijn, Mieke Brak, Ad van Oost,
Frans Rozemond (eind redactie), Corinth van
Schaik (hoofdredactie).
Basisvormgeving
Total Identity, Amsterdam
Opmaak
Roto Smeets GrafiServices
Druk
Roto Smeets GrafiServices
Kerkinformatie op internet
www.pkn.nl
Overname van artikelen wordt op prijs gesteld,
mits met bronvermelding.
Overname van foto’s in overleg.
ISSN 1380-460X

Kerkinformatie
Het bijbelverhaal over het leven van Jezus is
velen bekend. De film Son of Man plaatst
het lijdensverhaal van Jezus midden in het
Afrika van vandaag. Alle bekende momenten
van het lijden van Christus zijn door regisseur
Mark Dornford-May vertaald naar
beelden die zo uit het Journaal zouden kunnen
zijn geplukt.
Son of Man speelt in de staat Judea ergens
in Zuid-Afrika, waar geweld, armoede en
sektarisme aan de orde van de dag zijn. De
Democratische Alliantie heeft het land bezet
om onder gewelddadige bedreiging ’vrede’
te brengen. Bloedige straattaferelen vergezellen
de bezetting. Beloftes om een weg te
effenen naar democratie gaan vergezeld
van standrechtelijke executies en meedogenloze
slachtpartijen.
‘Goddelijk kind’
Als de burgeroorlog een nieuwe fase in
gaat, wordt uit een eenvoudig ouderpaar
een goddelijk kind geboren. Als het kind
PASEN
Frans Rozemond
Paasverhaal vanuit Zuid-Afrika
opgroeit en getuige is van de onmenselijkheden
in de wereld waarin hij leeft, bieden
zijn beschermengelen hem aan te ontsnappen
naar de hemel. Hij weigert. Dit is zijn
wereld en hij moet deze wereld redden van
het werk van duistere machten…
Als volwassen man reist hij naar de grote
stad. Hij verzamelt leden van bewapende
groepen en rebellen om zich heen die kris
kras door het land reizen. Hij eist van zijn
volgelingen dat ze hun wapens inleveren.
Ook confronteert hij hun eigen corrupte leiders
met zijn visie van geweldloos protest
en solidariteit. Het is onontkoombaar: zijn
gedrag valt de Judeese ambtsdragers op.
Zij gooien het op een akkoordje met de kille
en afstandelijke gouverneur Pilatus. De man
van het volk moet omgebracht en vernietigd
worden. Het zou een hele gewone ‘verdwijning’
moeten worden, zoals vele andere…
‘Krachtige bezieling’
Deze opmerkelijke interpretatie van de
3
April 2007
In de nacht van Goede Vrijdag zendt de IKON de film ‘Son of Man’ uit. Het is een Zuid-
Afrikaans drama over het leven van Jezus. Overgebracht naar de 21ste eeuw en het
Zuid-Afrikaanse township Khayelitsha in de Oostkaap, krijgt de christelijke
boodschap een verrassende en confronterende uitwerking.
Beschermengelen van Jezus uit de film Son of Man. (foto: IKON)
christelijke boodschap van Mark Dornford-
May is gemaakt in samenwerking met de
Zuid-Afrikaanse theatergroep ‘Dimpho Di
Kopane’ en een koor. Net als in zijn eerste
film, waarvoor hij de klassieke opera Carmen
omzette in de Xhosa-taal en die hem in
2005 een Gouden Beer in Berlijn opleverde,
zien we ook hier traditionele dans, liederen
en ritmes die de film Son of Man een krachtige
bezieling geven.
Frans Rozemond is eindredacteur van
Kerkinformatie.
FILM OP GOEDE VRIJDAG
Son of Man wordt uitgezonden door IKON televisie
op vrijdag 6 april 2007, Nederland 2
24.00 – 01.30 uur.
Regie: Mark Donford-May; Jesus: Andile Kosi.
Dit is een productie van Spier Films, Film and
Music Entertainment en Nando. Zuid-Afrika,
2006.

Kerkinformatie
Jan-Gerd Heetderks (49) kwam in 1997 min
of meer bij toeval in de gereformeerde synode
terecht. Hij was in eerste instantie niet
afgevaardigd door de provinciale synode,
maar omdat de beoogde kandidaat op het
laatste moment moest afhaken, werd Heetderks
alsnog synodelid. Heetderks werd na
twee jaar gekozen tot voorzitter van de commissie
Kerk en Theologie. Een commissie
die de daaropvolgende jaren veel werk te
doen kreeg, onder meer naar aanleiding van
de ‘kwestie’ Den Heyer, de toenmalige kerkelijk
hoogleraar van de Theologische Universiteit
Kampen, die in zijn theologie naar
het oordeel van de synode te weinig de dialoog
met het belijden van de kerk had gezocht.
Mede door zijn optreden in de kwestie
Den Heyer werd Heetderks in de jaren op
weg naar de vorming van de Protestantse
Kerk in Nederland door veel synodeleden
beschouwd als een aansprekende en bekwame
middelaar tussen de verschillende
stromingen die aan het eind van de 20e
eeuw in de Gereformeerde Kerken in Nederland
waren ontstaan. Het was dan ook niet
SYNODE
Ronald Bolwijn
verbazend dat Heetderks in 2001 tot lid van
het moderamen en in 2003 tot preses van de
gereformeerde synode werd gekozen. Door
die functie trad hij meteen ook op de voorgrond
in het Samen op Weg-proces, onder
meer als voorzitter van de triosynode. Dat
hij nu drie jaar geleden ook tot de eerste
preses van de synode van de Protestantse
Kerk in Nederland werd gekozen, had hij in
eerste instantie niet verwacht. ‘Ik was er
eerst van overtuigd dat ik na de afronding
van de kerkvereniging begin 2004 weer terug
zou gaan naar mijn gemeente in Oosterhout.
Volgens mij zou de eerste preses van
de Protestantse Kerk in Nederland een heel
wijs persoon moeten zijn, en ik had niet het
idee dat ik dat was.’ De synode dacht er duidelijk
anders over, en zo was Jan-Gerd
Heetderks drie jaar het boegbeeld van de
Protestantse Kerk in Nederland. Een rol die
hem niet meteen op het lijf geschreven is. ‘Ik
ben niet iemand die zo nodig op de voorgrond
hoeft te treden, de leiding moet hebben.
Maar als preses van de synode ontkom
je er niet aan, en ik ben ook wel in die rol gegroeid.
Uiteindelijk heb ik er ook wel erg van
genoten. Dat geldt voor de synodevergaderingen,
maar meer nog voor de vele contacten
die ik heb opgebouwd, het verstevigen
van relaties, het bouwen aan eenheid, binnen
en buiten onze kerk. Ook is het verrijkend
hoeveel mensen je in zo’n functie mag
ontmoeten. Ik denk dan aan oecumenische
parters in binnen- en buitenland, maar ook
aan de velen in onze kerk die zich voor de
gemeenten inzetten. Als moderamen van
de synode hebben we in 2005 en 2006 een
ronde door het land gemaakt. Daar hebben
we ruim 2000 ambtsdragers ontmoet. Wel
vaak met vragen en zorgen, maar het is
goed om de grote betrokkenheid te voelen
van zovelen bij onze kerk.’
Missionaire roeping
De vorming van de Protestantse Kerk in Nederland
was in de synodejaren van Heetderks
een mijlpaal. ‘Het is goed dat we dit
met elkaar gedaan hebben. Ik geloof dat er
door de kerkvereniging krachten zijn vrijge-
4
April 2007
Synode-preses ds. Jan-Gerd Heetderks neemt afscheid:
‘Ik hoef niet zo nodig in het middelpunt
te staan...’
Na tien jaar neemt ds. Jan-Gerd Heetderks op 19 april afscheid van het synodewerk. Als eerste
preses van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland was hij de afgelopen jaren het
gezicht van de verenigde kerk. ‘De tijd is voorbij dat we het ons kunnen permitteren de onderlinge
verschillen te benadrukken.’
ds. J-G. Heetderks.
maakt die ruimte geven aan de missionaire
roeping van onze kerk. Ik zie dat in de synode,
en in de eerste plaats in tal van gemeenten.
Tegelijk moeten we ons realiseren dat
de afkalving van het kerkelijk leven de laatste
jaren heel hard is gegaan. Dat heeft echter
met de vorming van de Protestantse
Kerk in Nederland weinig te maken, het is
een trend in onze hele samenleving. De
vraag is dan ook of het ons zal lukken dat
nieuwe elan vast te houden.’
Levende kerk
Volgens Heetderks hangt er veel van af of
we er in slagen een levende kerk te zijn. ‘Het
hoort waarschijnlijk bij onze tijd, maar ik
constateer in onze kerk een groot consumenten-gedrag,
van links tot rechts. Te
makkelijk blijven we de oude paden bewandelen.
Er moet in het kerkelijk leven, in preken,
in kerkmuziek, in het kerkelijk aanbod
ook echt sprake zijn van kwaliteit. Dat zijn
we aan ons zelf verplicht. Wij moeten onszelf
en onze boodschap werkelijk serieus nemen
en werkelijk ook ons best doen. Te weinig
kijken we soms ook over de muren van
onze eigen kerk en gemeente heen. Er is in
de wereld en in de (wereld-)kerk zo veel
gaande. Predikanten zouden daar een grotere
rol in mogen spelen. Daarnaast: de spirituele
en theologische verschillen in onze
kerk zijn groot. Maar we moeten ons realiseren
dat we niet langer in onze eigen hokjes
kunnen blijven zitten. Pluriformiteit is prima,
maar het moet zich niet opsluiten in het eigen
gelijk. Alleen door ons geloof echt te delen,
kunnen wij ons kerkelijk leven aantrekkelijk
en levend houden. Ook met het oog
op onze missionaire pretenties is het van
belang de rijen te sluiten. De tijd is voorbij
dat we het ons kunnen permitteren onze onderlinge
verschillen te benadrukken. Als we
dat doen, zijn we over een paar jaar niet
meer dan een monument. Want wie wil er
lid worden van een verdeelde kerk?’
Ook als het de Protestantse Kerk lukt om de
eenheid te bewaren en te versterken, is het
de vraag of de kerk de afname van het le-

Kerkinformatie
dental kan keren. De westerse mens is
steeds minder geïnteresseerd in langdurige
binding aan instituten. Waarom zou een gemiddelde
Nederlander lid moeten worden
van een kerk? Heetderks: ‘Allereerst gun ik
het iedereen om de gemeenschap met God
en mensen te ervaren. Het verhaal van de
God van Israël en Jezus Christus is wezenlijk
voor mensen. Je mag er zijn, je bent waardevol
in Gods ogen, dat is een cruciaal gegeven
in deze tijd. De Bijbelse boodschap
geeft richting aan ons leven en aan onze
maatschappij. Natuurlijk moeten we in ons
kerk-zijn aansluiting zoeken bij ontwikkelingen
in de samenleving. Ook individualisering
en de afkeer van instituten horen daar
bij. Maar tegelijk moeten we een tegendraads
geluid durven laten horen. Mensen
hebben mensen nodig, ook om samen gemeente
van Christus te zijn. Dat kan niet alleen
via televisie of internet.’
Maatschappelijke thema’s
Die tegendraadsheid kan zich ook uiten in
het maatschappelijk debat. De afgelopen
jaren heeft Heetderks verschillende keren
namens de Protestantse Kerk bij de regering
aangeklopt om elementen van het overheidsbeleid
ter discussie te stellen. ‘Naast
alle pluriformiteit is het opvallend dat we in
de Protestantse Kerk relatief makkelijk consensus
bereiken over een aantal maatschappelijke
thema’s. Als ik naar de afgelopen
jaren kijk, denk ik vooral aan thema’s als
armoede in Nederland en de asielproblematiek.
Dat draagvlak maakt het ook makkelijk
om dit soort gevoelige onderwerpen bij een
minister aan de orde te stellen.’ Heetderks
realiseert zich ook dat een preses bij zo’n
optreden het beeld van de Protestantse Kerk
sterk kan beïnvloeden, positief én negatief:
‘In de mediacultuur van tegenwoordig is de
boodschapper haast belangrijker dan de
boodschap. En daar moet je goed rekening
mee houden. Ik zou me bij veel gelegenheden
veel bescheidener hebben opgesteld
als ik niet de Protestantse Kerk zou vertegenwoordigen.
Je weet dat er nadrukkelijk
naar je gekeken wordt, dat de kerk en de gemeenten
er op aangekeken worden. Kerkmensen
worden boos als ze zich niet vertegenwoordigd
voelen. Daarom moet je als
5
April 2007
Heetderks: ‘In de mediacultuur van tegenwoordig is de boodschapper haast belangrijker dan de boodschap. (…) Ik zou me bij veel gelegenheden veel bescheidener
hebben opgesteld als ik niet de Protestantse Kerk zou vertegenwoordigen.’ (foto: PKN/Freek Visser)
vertegenwoordiger van de synode ook weten
wanneer je draagvlak hebt om te spreken
en wanneer je je mond moet houden.’
Terug naar de gemeente
Op 19 april zal Heetderks als zittende preses
voor het laatst zijn functie uitoefenen. Hij zal
namelijk tijdens de eerste dag van de tweedaagse
synode de vergadering leiden waarin
de synode een nieuw moderamen zal kiezen.
Valt hij daarna in een gat? ‘Ik heb het
synodewerk altijd zeer waardevol gevonden.
Het heeft mijn hart. Maar met name de
laatste vier jaar als preses waren erg zwaar.
Ik ben werkelijk dankbaar dat ik dit werk heb
mogen doen en dat ik het allemaal zo goed
heb kunnen volhouden. Ik vind het fijn om
straks weer wat meer tijd voor mijn gezin en
mezelf te hebben en het gemeentewerk
weer op te pakken, tijd te hebben voor mensen.’
Ronald Bolwijn is voorlichter van de generale
synode en redactielid van Kerkinformatie.

Kerkinformatie KRONIEK
April 2007
Bas Plaisier
Nieuwe wegen in de oecumene
Voor de synodevergadering van april staat
de oecumene op de agenda. Aan de hand
van een gespreksnotitie zal er gesproken
worden over de relatie van de Protestantse
Kerk met andere kerken en oecumenische
relaties. Het is nodig dat we ons bezinnen,
want er is de afgelopen decennia op oecumenisch
gebied veel veranderd en aan het
veranderen.
Kerkmuren staan niet meer zo hoog overeind
als vroeger en het grensverkeer tussen
kerken en groepen die elkaar nog niet zo erg
lang geleden uitsloten, is enorm toegenomen.
Het blijft niet alleen bij wat grensverkeer,
in sommige gevallen ontstaan er ook
allianties die de kerkelijke grenzen stevig op
de proef stellen. Vanaf de jaren zeventig zijn
er oecumenische gemeenten gesticht,
waarin de Rooms-Katholieke Kerk participeerde.
Door allerlei praktische problemen
is het aanvankelijke elan soms verdwenen.
Nu zijn er ook andere bewegingen gaande,
onder andere binnen reformatorische kerken.
Een voorbeeld daarvan is een gemeente
die ontstaan is uit samenwerking tussen
de Protestantse Kerk, de Christelijke Gereformeerde
Kerken en de Nederlands Gereformeerde
Kerken. Zulke samenwerkingsvormen
zijn in feite het zichtbare topje van
de ijsberg. Want daaronder vinden allerlei
vormen van contact, uitwisseling en gesprek
plaats tussen individuele kerkleden en
kerkelijke groepen afkomstig uit kerken, die
nauwelijks of geen officiële vormen van samenwerking
kennen. De grenzen tussen
kerken lijken meer en meer virtueel te worden.
‘Kerk’ wordt zo langzamerhand de verzamelnaam
voor de hele christelijke kerk.
Verwachting
Het valt op dat daarbij vaak met enige verwachting
naar de Protestantse Kerk wordt
gekeken. Er is behoefte aan een (grote en
brede) kerk die als een soort ‘bewaarder’ en
richtingwijzer van de brede christelijke traditie
kan functioneren. Er is immers zoveel
versplintering en er zijn vele kleine christelijke
groepen van allerlei kleur en snit. Het
zicht op de eenheid en katholiciteit van de
kerk dreigt te vervagen. Juist de leden van
deze gemeenschappen ervaren dit soms als
een gemis en een gevaar. Er is behoefte aan
een kerk waarin de diepte en de breedte van
de christelijke traditie bewaard en vorm gegeven
wordt. Niet in eenvormigheid, maar
in grote gevarieerdheid. Er wordt beseft dat
in de uitdagingen die onze cultuur ons stelt,
het hele spectrum van de traditie nodig is.
Associatie met de Protestantse Kerk blijkt
dan een goede mogelijkheid te zijn .
Ik acht het winst dat de muren tussen kerken
minder relevant worden en dat mensen in
hun zoektocht naar levende woorden elkaar
vinden over de muren van de kerk heen. Op
dat vlak is er zeker geen sprake van een crisis
van de oecumene. De feitelijke oecumene
is springlevend en zal niet zonder gevolgen
blijven voor de institutionele
oecumene.
Dat wil niet zeggen dat we aan de vooravond
staan van nieuwe eenwordingsprocessen.
De huidige generatie is hierin veel
minder geïnteresseerd. De kritiek op instituten
en het wantrouwen tegen grote verbanden
behoort bij deze tijd. Er zijn echter wel
allerlei andere samenwerkingsverbanden
en associaties denkbaar. Het zal de uitdaging
van de komende decennia zijn om hiervoor
open te staan en nieuwe wegen te zoeken.
Kansen
We moeten echter niet onderschatten wat
binnen de kerken de nieuwe openheid voor
elkaar betekent en voor gevolgen zal hebben.
Wezenlijke ontmoetingen met migrantenkerken,
evangelicalen en pinksterkerken,
en niet te vergeten met andere
reformatorische kerken, krijgen steeds
meer impact op het kerkelijk leven. Zij openen
ogen en harten voor andere - nieuwe -
vormen van geloofsbeleving. Ze stimuleren
tot keuzes over onze identiteit, en
leiden tot nieuwe vrijmoedigheid. Zeker als
christenen of gemeenten tegen de eigen
grenzen en onmacht aanlopen, kan de ontmoeting
met andere christenen een nieuwe
impuls geven.
Verschillende tradities kunnen elkaar verrijken
en complementair zijn.
6
Het christendom zal er in de komende decennia
ongetwijfeld veel gekleurder en naar
mijn inschatting ook evangelicaler en open
orthodox uitzien. Er ontstaat op den duur
een ander gezicht van het christendom -
veelkleuriger, vloeiender maar wel met duidelijke
ankerpunten – en op een andere manier
institutioneel dan nu. De behoefte naar
gemeenschap blijft en de noodzaak van brede
kerken wordt niet minder, integendeel.
Naar mijn inschatting wordt juist op dit punt
steeds meer duidelijk hoe belangrijk het
was dat de Protestantse Kerk er gekomen is.
Zo’n breed verband is van wezenlijk belang
voor de voortgang en vernieuwing van het
christendom. Juist daarom is het nodig dat
de synode zich bezint op de nieuw mogelijkheden
die zich nu voordoen.
Bas Plaisier is scriba van de generale synode van de
Protestantse Kerk.

Kerkinformatie BERICHTEN April 2007
Nieuwe folders met bijbelteksten
De Protestantse Kerk heeft in samenwerking
met het Nederlands Bijbelgenootschap
twee nieuwe folders ontwikkeld
waarin de thema’s Pasen en Pinksteren
worden uitgewerkt. Beide folders bevatten
een aantal bijbelteksten rondom het feest,
aangevuld met een gedicht of een meditatieve
tekst. In elke folder is een afbeelding
van een prachtig schilderij opgenomen. De
folders zijn bedoeld om mensen nieuwsgierig
te maken naar de bijbel. Ze kunnen
worden meegenomen door bezoekers van
uw kerk. De folders zijn verkrijgbaar in sets
van 25 stuks. Een set kost € 1,25.
De folders vormen een aanvulling op de
vier eerder verschenen folders die als
Informatieavond basiscursus Geloven
Voor gemeenteleden, ambtsdragers en
predikanten vindt er op 12 april een informatieavond
plaats over de nieuwe geloofscursus
‘7+1 Basiscursus Geloven’. Deze cursus is
bedoeld voor mensen die willen weten wat
de christelijke geloofstraditie heeft te bieden.
Programma Zomerweek
Over het programma van de zomerweek
die van 13-20 juli in conferentiecentrum
Hydepark wordt gehouden is intussen
meer bekend. De week is gericht op bijbelstudie
en bezinning op ervaringen van
kerken, uitgezonden medewerkers en
partners overzee. Op de eerste aankondiging
in Kerkinformatie van februari kwamen
al enthousiaste reacties. Intussen zijn
een aantal onderdelen nader ingevuld.
De leiding van de zomerweek zal in handen
zijn van Elly Boon en Leni van der Zwaag.
Elly Boon (1941) werkte 22 jaar (van 1969-
1991) in Ethiopië in het onderwijs, de zorg
voor gehandicapten en in het ontwikkelingsbureau
van de Ethiopisch Orthodoxe
kerk. Aansluitend werkte ze tien jaar bij de
ICCO met de verantwoordelijkheid voor
Studiedag ‘Geloof in het debat’
Wat is de noodzaak van het publieke debat
in de multiculturele samenleving? Over die
vraag gaat de studiedag Geloof in het debat
op vrijdag 30 maart 2007 te Amersfoort. Het
programma is opgebouwd aan de hand
van twee volzinnen: Het publieke debat is
een mediaspektakel waarin fatsoen ver te
zoeken is en dat gevangen blijft binnen
kortzichtigheid. Het publieke debat is een
woordenwisseling tussen “assertieve”
mensen, die elkaars redelijkheid betwisten
en met elkaar al doende een clique in stand
houden.
pakket, mét een handig display, verkocht
worden: Het Kerstfeest, Het werk van uw
vingers, De verloren zoon en Richtlijnen
voor het leven. Dat pakket is nog te verkrijgen.
Het bevat van de vier folders 25 exemplaren,
een aanvullende folder met
beknopte informatie over de Protestantse
Kerk en het Nederlands Bijbelgenootschap.
Dit pakket is voor € 5,- verkrijgbaar.
De twee nieuwe folders zijn, evenals het
pakket, te bestellen bij de afdeling
Brochureverkoop van het Landelijk
Dienstencentrum, tel. (030) 880 13 37,
e-mail brochureverkoop@pkn.nl
U betaalt geen verzendkosten.
Voor de één zal de cursus een eerste kennismaking
met geloven zijn, voor de ander een
vernieuwing, een ‘upgrade’, voor weer een
ander is het een verdieping van het geloof.
Peter Hendriks, auteur van de cursus en van
het boek ‘Ontmoetingen met God’, zal
projecten in Afrika. Hoewel dus vooral
‘thuis’ in Afrika, is haar horizon wereldwijd.
Leni (1944) werkte 33 jaar in het basisonderwijs
en volgde daarnaast een hbostudie
theologie. Zij is werkzaam in het
pastoraat. Zij werken al lang samen en zijn
actief in het kerkenwerk en het pastoraat.
Tijdens de dagelijkse bijbelstudie wordt
geluisterd naar de manier waarop christenen
elders in de wereld de bijbel lezen.
Daarnaast zal er tijd zijn voor contacten met
kerken, uitgezondenen en partners overzee.
Verlofgangers komen op bezoek, er zijn
films en gespreksavonden. Er komt een
workshop Schilderen onder leiding van een
kunstenaar die de gave heeft iedereen te
laten genieten van kwast en verf. Er komt
een zangpedagoge die van elk gezelschap
De dag begint om 10.00 uur en staat onder
leiding van dagvoorzitter Harm Dane.
Sprekers: Marcel ten Hooven (Vrij
Nederland), Mediaspektakel, loopgravenoorlog
of trapezeacrobatiek; Bas van
Stokkom (Radbouduniversiteit), Geen
redelijkheid zonder fatsoen; Theo de Wit
(Universiteit van Tilburg), Het publieke
debat, reiken voorbij de horizon. Lunch van
12.30-13.30 uur, daarna: Govert Buijs (Vrije
Universiteit), De spanning tussen beginsel
en mening; Erik Borgman (Radboud-universiteit),
Uw redelijkheid is de mijne niet;
7
vertellen over de opzet van en de ervaringen
met deze cursus. Locatie: Protestants Landelijk
Dienstencentrum in Utrecht. Aanvang
19.30 uur. Aanmelden en informatie:
s.renting@pkn.nl, (030) 880 17 54, of
www.pkn.nl/7plus1
en koor weet te maken. Maar er blijft voldoende
tijd om op eigen gelegenheid de
omgeving te verkennen in de mooie landschappen
rond Hydepark.
Ook staan er verschillende excursies op het
programma. Zo zal in Utrecht in het
museum Het Catharijneconvent de tentoonstelling
‘In Gods naam! – 1000 jaar
kloosters’ bezocht worden. Dichter bij huis
krijgen we een rondleiding in Huize Doorn.
Elke dag wordt afgesloten met een gezamenlijke
avondsluiting in de prachtige
kapel van Hydepark. Kortom, een heerlijke
vakantieweek met een schat aan indrukken.
Informatie en aanmelding: Harm Dane
(0343) 51 40 41 en
www.pkn.nl/bezinningscentrum
Willem Breedveld (Universiteit van Leiden;
Trouw), Het publieke debat, elitair of voorbeeldig?
Om 15.45 uur volgt een plenair
debat, met om 16.30 uur een afsluitende
borrel.
De studiedag op 30 maart wordt georganiseerd
door het Bezinningscentrum van de
Protestantse Kerk in Nederland. Plaats:
Johanneskerk, Westsingel 30 te
Amersfoort. Deelname kost € 55,-.
Aanmelding (0343) 52 42 58 of n.de.jongberg@pkn.nl.
Meer informatie:
www.pkn.nl/Bezinningscentrum.

Kerkinformatie RECHTSPERSOONLIJKHEID
April 2007
In het basisbedrijvenregister legt de overheid
informatie over rechtspersonen vast.
Het is de bedoeling dat alle overheidsdiensten
van dit register gebruik gaan maken,
zodat je als rechtspersoon niet voortdurend
aan verschillende overheidsdiensten dezelfde
gegevens hoeft op te geven. Er zijn (of
komen) basisregistraties voor personen (de
GBA), rechtspersonen (het nieuwe handelsregister),
kadaster gebouwen, adressen en
gebouwen. Met al deze registraties hebben
de kerkgenootschappen te maken.
Het voornemen om ook kerken op te nemen
was voor het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken
(CIO), waarin 22 kerkgenootschappen
samenwerken, aanleiding om
contact op te nemen met het ministerie van
Economische zaken en in een later stadium
ook met verschillende kamerleden. Er waren
verschillende vragen te stellen:
- waarom worden kerkgenootschappen nu
in dit register opgenomen en op welke
wijze?
- welke gegevens zullen worden geregistreerd?
- welke administratieve lasten levert dit op
voor de kerken?
Tijdens de schriftelijke voorbereiding van
het wetsvoorstel in de Tweede Kamer heeft
het CIO aandacht gevraagd voor deze en andere
vragen. Daarbij is aangedrongen op
een beperkte registratie van de kerkgenootschappen
in dit register, gelet op
de geheel eigen aard van de kerkelijke
rechtspersonen en de inrichtingsvrijheid die
in Nederland is gegeven aan de kerkgenootschappen
in artikel 2 van boek 2 van het burgerlijk
wetboek. Dit laatste betekent onder
meer dat kerkgenootschappen zelf in hun
kerkorde (‘statuut’) bepalen welke onderdelen
rechtspersoonlijkheid bezitten. In de
Protestantse Kerk zijn dit de generale synode,
de evangelisch-lutherse synode, de
Dienstenorganisatie, de Protestantse Theologische
Universiteit, de classis, de gemeente
en de diaconie.
Opmerkelijk bij de voorbereiding van de
Jaap Broekhuizen
Registratie van kerkgenootschappen bij de
overheid
Medio februari kwam in de Tweede Kamer de wijziging van de Handelsregisterwet aan de orde.
Besloten werd het huidige handelsregister uit te breiden tot een basisbedrijvenregister. Daarin
moeten alle rechtspersonen worden opgenomen, ook die welke geen onderneming voeren. Dat
betekent dat in de toekomst ook kerkelijke rechtspersonen moeten worden geregistreerd, wat in het
huidige handelsregister nog niet het geval is.
De kerkelijke gemeente is geen bedrijf, maar wel een rechtspersoon die eigendommen bezit en optreedt in
het rechtsverkeer. (foto: Jaap Broekhuizen)
wetswijziging was dat de Raad van State de
Kamer adviseerde om de kerkgenootschappen
- gelet op hun bijzondere karakter - buiten
dit register te laten. Dit advies is evenwel
niet overgenomen. Daarom achtte de CIOdelegatie
het nodig om voorafgaande aan
de mondelinge behandeling van het wets-
8
voorstel de aandacht van verschillende kamerfracties
te vragen voor punten die naar
haar mening nog onduidelijk waren of niet
goed waren geregeld zoals:
- Kan de registratie van kerkgenootschappen
worden beperkt tot de gegevens van
de landelijke ‘koepels’?

Kerkinformatie April 2007
- Welke gegevens zullen worden opgenomen?
(datum van oprichting, hoofd- en
nevenvestigingen zijn bij kerkgenootschappen
niet aan de orde of anders georganiseerd)
- Hoe kan voorkomen worden dat de registratie
extra administratieve lasten oplevert
voor de kerken?
Deze en andere vragen kwamen, voorzien
van voorbeelden, in een plenair kamerdebat
aan de orde. Uiteindelijk nam de Tweede
Kamer het wetsvoorstel aan, nadat verschillende
aanvullingen waren aangebracht, die
ook de kerkgenootschappen betreffen. Geinteresseerden
kunnen de stukken over dit
wetsvoorstel onder nummer 30 656 raadplegen
via www.tweedekamer.nl of www.
overheid.nl
Nog geen actie ondernemen
De nadere uitwerking met betrekking tot de
kerkgenootschappen wordt vastgelegd in
een zogenaamde algemene maatregel van
bestuur (AMvB), waarover CIO momenteel
in gesprek is met het verantwoordelijke ministerie.
Een van de voorstellen is om de registratie
zoveel mogelijk via de landelijke
koepels van de kerkgenootschappen te laten
verlopen, zodat de plaatselijke gemeenten
hiervoor zo weinig mogelijk behoeven
te doen. Voorlopig hoeven plaatselijke gemeenten
en diaconieën dus geen actie te
ondernemen. Wanneer de regeling helemaal
is afgerond zullen zij hierover verder
worden geïnformeerd. Dit betekent dat de
verklaringen in het kader van de wet Identificatie
bij dienstverlening (zie Kerkinformatie
144 van januari 2007, p. 8 ) nog ongewijzigd
blijven.
Andere wetten
Bovengenoemd wetsvoorstel is een van de
vele voorbeelden van publiekrechtelijke
wetgeving die de positie van de kerkgenootschappen
en de kerkelijke gemeenten/kerken/parochies
raakt. Andere voorbeelden
zijn: de onroerende zaakbelasting (en de
vrijstelling daarin voor eredienstgebouwen),
de milieuwet (die een vrijstelling bevat
voor geluidsnormen bij eredienstelijke
geluiden), de belastingwet voor giften,
schenkingen en erfenissen aan ‘algemeen
nut beogende instellingen’ waaronder kerkgenootschappen,
waarvoor sinds 1 januari
2006 een nul-tarief geldt, maar waarvoor
Radiokerkdiensten Stille Week en Pasen 2007
In samenwerking met de stichting Kerken
zonder Grenzen zendt de IKON een serie
van vier radiokerkdiensten uit in de Stille
Week en op Eerste Paasdag. De diensten
worden opgenomen in twee fraaie, oude
kerken in Uitgeest. Thema van de diensten
is een uitspraak van de in 1992 overleden
theoloog en predikant Okke Jager: ‘Hoe
kostbaar is een kwetsbaar mens’.
Gemeenteleden, musici en predikant Aart
Mak van Kerk zonder Grenzen laten de bekende
teksten uit het Paasevangelie op-
nieuw horen, in allerlei toonaarden. De intocht
van Jezus in Jeruzalem, zijn laatste
maaltijd met zijn vrienden, de gang naar het
kruis en de kruisiging zelf, het wachten op
en het wonder van de verrijzenis – het zijn
niet alleen oude verhalen. Ze gaan ook over
vandaag, over het kostbare leven en de
kwetsbaarheid van het bestaan. Een kwetsbaarheid
die het leven juist kostbaar maakt.
Zo gaat de dienst op Palmpasen, zondag 1
april, over ‘niet begrepen worden’, op Witte
Donderdag 5 april over ‘het risico van
Open Monumentendag 2007
Dit jaar staat de Open Monumentendag in activiteiten, die de gemeente elke week
het teken van de monumenten van de twin- biedt. Zeker als de gemeente de Open Motigste
eeuw. Voor een kerkelijke gemeente numentendag (in het weekend van 8 en 9
biedt zo’n evenement een kans om mensen september) combineert met de startzondag,
van binnen maar vooral van buiten de kerk kan de hele gemeente betrokken raken bij
een positieve indruk te geven van de ge- de presentatie. In veel plaatsen is een comeente.
Kerkelijke gemeenten kunnen de mité voor de Open Monumentendag actief.
bezoekers iets laten beleven van de sfeer en Zie ook: www.openmonumentendag.nl. De
9
per 1 januari 2008 wel een aantal nieuwe
voorwaarden in werking zullen treden.
Jaap Broekhuizen is werkzaam bij de afdeling
Juridische Zaken, Colleges en Synodesecretariaat en
is secretaris van de commissie kerkelijke gebouwen
van het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken
(CIO-K).
ARTIKEL 2 BOEK 2 BURGERLIJK
WETBOEK
1. Kerkgenootschappen alsmede hun zelfstandige
onderdelen en lichamen waarin zij zijn
verenigd, bezitten rechtspersoonlijkheid.
2. Zij worden geregeerd door hun eigen statuut,
voor zover dit niet in strijd is met de wet. Met
uitzondering van artikel 5 gelden de volgende
artikelen van deze titel niet voor hen; overeenkomstige
toepassing daarvan is geoorloofd,
voor zover deze is te verenigen met hun statuut
en met de aard der onderlinge verhoudingen.
vriendschap aangaan’, op Goede Vrijdag 6
april over ‘de angst voor het zinloze van alles’
en op Eerse Paasdag 8 april over ‘het leven
als een Godsgeschenk’.
De Paasserie ‘Hoe kostbaar is een kwetsbaar
mens’ van IKON-radiokerkdiensten is
te beluisteren op 1 en 8 april om 10.07 uur
en op 5 en 6 april om 20.02 uur op Radio 5.
Wie de diensten thuis wil meevieren kan
een liturgieboekje bestellen door € 2,50 over
te maken op giro 606.000 t.n.v. IKON, Hilversum
o.v.v. ‘Pasen 2007’.
site heeft een zoekfunctie waarmee alle monumenten,
die bezocht kunnen worden, zijn
te vinden. Voor ideeën rond deze dagen en
contactadressen: Protestants Dienstencentrum
in uw regio of met de landelijke contactpersoon
Sietske Renting, e-mail
s.renting@kerkinactie.nl.

Kerkinformatie EVANGELISCH WERKVERBAND
April 2007
Het Evangelisch Werkverband (EW) omschrijft
haar taak als ‘biddend zoeken naar
en werken aan geestelijke vernieuwing voor
de Protestantse kerk in Nederland’. Daarbij
wijst zij op het feit dat de kerk jaarlijks duizenden
leden verliest. Maar er is een kentering
mogelijk, aldus het EW. ‘Buiten de kerk
zien we een toenemende belangstelling
voor religie en geloof. Als de kerk met een
eerlijk en helder verhaal durft komen over
Jezus, zijn er heel veel mensen die daar belangstelling
voor hebben. Binnen de kerk
zien we een verlangen naar verdieping en
vernieuwing van het geloofsleven. Ook
zoekt de kerk nieuwe wegen om naar buiten
te treden.’
Het festivalweekend is breed opgezet voor
alle leeftijden. Naast workshops met namen
als Ben Tiggelaar, Ria de Baat en ds. Jelle de
Kok zijn er lezingen, vieringen, theatervoorstellingen
en concerten.
Irene Versnel
Vernieuwingsfestival Evangelisch
Werkverband
De landelijke conferentie van het Evangelisch Werkverband staat dit jaar in het teken van
vernieuwing en verandering. Het thema luidt: ‘De Koning komt met kracht en heerlijkheid’. Een van de
workshops tijdens het vernieuwingsweekend wordt geleid ds. Jacques Helder. Hij wil de deelnemers
aansporen om creatief nieuwe christelijke gemeenschappen op te zetten.
Jaques Helder zal een workshop verzorgen over
Protestantse Pionier Plekken. (foto: Evangelisch
Werkverband)
Ook Jacques Helder (1957), predikant in de
Protestantse Kerk, verleent zijn medewerking
aan het Vernieuwingsfestival. Hij is
sinds januari werkzaam bij het Evangelisch
Werkverband. Helder onderhoudt contacten
met andere organisaties die werken aan
missionaire pioniersplekken, zoals het Protestants
Landelijk Dienstencentrum, de Inwendige
Zendingsbond en de Christelijke
Hogeschool Ede. Verder is het zijn taak
vorm te geven aan de visie voor de zogeheten
Protestantse Pioniers Plekken. Deze
plekken kunnen overal ontstaan waar mensen
van gelijke of verschillende afkomst samenkomen
om God te zoeken. Het Evangelisch
Werkverband kan daarbij voor
begeleiding zorgen. In zijn workshop zal
Helder hier verder op in gaan. ‘Ik wil de
mensen graag creatief op weg helpen om
samen als ‘gelovigen onderweg’ te gaan pionieren.
Mijn doel is de mensen aanmoedigen
om Gods Koninkrijk in de praktijk van
het dagelijks leven te blijven zoeken, voor
zichzelf én voor de ander. Dit baseer ik op
wat er in de liturgie van
een avondmaalsdienst
doorklinkt: samen blijven
vieren en Hem gedenken
‘totdat Hij komt’. Een vernieuwde
kerk heeft veel te
bieden om nieuwe christelijke
gemeenschappen te
stichten.’
Gemeenschapsvorming
Uit de toenemende belangstelling
voor kerk en religie
maakt Helder op dat er een
nieuwe tijd is aangebroken.
‘Dit biedt de kerk ongekende
kansen om niet
alleen aanwezig te zijn,
maar ook om geloof, hoop
en liefde van Christus te
presenteren. De tijd is rijp
om zending weer hoog op
de agenda te plaatsen’,
meent Helder. Hij stelt dat
het evangelie van de kerk
niet zal veranderen, maar
10
AANMELDEN
Het EW Festivalweekend wordt gehouden op
20-22 april in conferentiecentrum De Betteld
te Zelhem. Aanmelden kan bij het Evangelisch
Werkverband, tel. (0342) 46 00 10,
e-mail evenementen@ewv.nl
Meer informatie: www.ewv.nl en
www.jongerenvernieuwingsfestival.nl
wel de vorm waarin dit wordt verkondigd.
Doorgeven en voorleven gebeurt aan de basis:
in huiskamers, kleine kringen en samenkomsten
op het werk, in het buurthuis of in
een sporthal. Belangrijk is dat de kerk niet
blijft proberen de mensen naar de kerk te
laten komen, maar dat de kerk naar de mensen
toegaat. Jacques Helder: ‘De kerk moet
dus in kaart brengen waar mensen verblijven.
Elke sociale groep is daarbij belangrijk,
of het nu gaat om een jeugdgroep, een etnische
groep, een culturele groep of wat voor
groep dan ook.’
De belangstelling voor het Vernieuwingsfestival
van het Evangelisch Werkverband is
boven verwachting. Helder verklaart het
succes uit het grote aantal gemeente-groeigroepen
die materiaal van het Evangelisch
Werkverband gebruiken. ‘Zij worden enthousiast
om elkaar te ontmoeten en om opgebouwd
en bemoedigd te worden. Er zijn
ook groepen die het festival gebruiken als
afsluiting voor de plaatselijke
(gespreks)kringen.’
Barcelona
Om nieuwe ideeen op te doen gaat Helder
binnenkort naar Barcelona om deel te nemen
aan een internationale conferentie van
het European Church Planting Network
(ECPN). Vijftien teams gaan zich bezighouden
met de vraag hoe nieuwe christelijke
gemeenschappen gesticht kunnen worden.
De deelnemers leren missionaire principes
en modellen kennen die aansluiten bij de
Europese cultuur.
Irene Versnel is projectmedewerkster communicatie.

Kerkinformatie
Al sinds enkele jaren wordt er in de Protestantse
Kerk gesproken over een opvolger
van het bestaande Liedboek voor de Kerken,
dat dateert van 1973. De Interkerkelijke
Stichting voor het Kerklied (ISK) heeft inmiddels
een voorstel gedaan aan de Protestantse
Kerk en de drie andere deelnemers
(Algemene Doopsgezinde Sociëteit, de
Broederschap der Remonstranten en de
Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB) om
in een periode van vijf jaar een nieuw liedboek
tot stand te brengen. De synode van
de Protestantse Kerk zal hier op 20 april over
spreken en zo mogelijk een besluit nemen.
Volgens het besluitvoorstel van het moderamen
van de synode kent ‘het liedboek van
1973 een taaleigen en muzikaal karakter
waar niet iedereen zich meer in kan vinden.’
Dit heeft in de gemeenten geleid tot het gebruik
van allerlei andere liederen en bundels,
naast of in plaats van het Liedboek
voor de Kerken. Volgens het moderamen
SYNODE
Ronald Bolwijn
Generale Synode bijeen op 19 en 20 april
Komt er een nieuw Liedboek?
kan een nieuw gezamenlijk liedboek bijdragen
aan de eenheid van de Protestantse
Kerk. In dat kader acht het moderamen het
noodzakelijk dat de toekomstige gebruikers
hun zegje kunnen doen over het nieuwe
liedboek. Daartoe zullen klankbordgroepen
vanuit de breedte van de kerk ingesteld
moeten worden. En daaraan voorafgaand
wordt aan gemeenten en classes gevraagd
zich uit te spreken over een opzet van het
nieuwe liedboek. Als de synode op 20 april
instemt met deze voorstellen, krijgen classes
en kerkenraden hierover nader bericht.
Oecumene
Op 19 april voert de Generale Synode een
verkennend gesprek over de oecumene. In
dat gesprek dient onder meer de positie van
de Protestantse Kerk in Nederland in de nationale
en internationale oecumene aan de
orde te komen. In de bijbehorende gespreksnotitie
(Oecumene van A tot Z) gaat
het onder meer om de volgende vragen:
11
April 2007
Moet er een nieuw liedboek komen als opvolger voor het uit 1973 daterende Liedboek voor de
Kerken? Dit is één van de onderwerpen voor de komende vergadering van de Generale Synode, 19 en
20 april in Lunteren. Ook de oecumene, het werk van de IKON en de verkiezing van een nieuwe preses
staan in Lunteren op de agenda.
VOORLOPIGE AGENDA GENERALE
SYNODE
Donderdag 19 april
• Verkiezing moderamen
• Samenstelling kleine synode
• Rapport Gravamencommissie De Ronde
• Mission Statement IKON
• Gespreksnotitie Oecumene
Vrijdag 20 april
• Presentatie JOP (Jongerenorganisatie
Protestantse Kerk)
• Nota “Een nieuw Liedboek”
• Voortgangsrapportage “Pastor in Beweging”
De Generale Synode wordt gehouden in
Conferentiecentrum De Werelt in Lunteren
(Westhofflaan 2) en is grotendeels openbaar.
Op donderdagochtend is er een besloten zitting
(de verkiezing van nieuw moderamen en leden
kleine synode). De definitieve agenda is begin
april beschikbaar op de website www.pkn.nl. Ook
de beschikbare synoderapporten zijn daar dan
te vinden. Na de synode worden de belangrijkste
besluiten op de website gepubliceerd.
(Foto: PKN)
• Hoe kijkt de Protestantse Kerk aan tegen
de institutionele oecumene (waaronder
de Wereldraad van Kerken, de Raad van
Kerken in Nederland)?
• Wat zijn mogelijkheden tot vernieuwing?
Bijvoorbeeld in de samenwerking tussen
de kerkfamilies en met de rooms-katholieken
en pinksterkerken.
• Hoe kan de Protestantse Kerk als verenigde
kerk een bijdragen leveren aan de
eenheid van kerken?
• Hoe kan de oecumene in Nederland meer
naar de basis worden gebracht, zodat de
leden van de kerk zich daadwerkelijk betrokken
voelen?
Zoals gezegd gaat het in de april-synode
nog om meningsvorming. In een volgende
synode zal deze bespreking leiden tot besluitvorming.
Ronald Bolwijn is voorlichter van de generale
synode.

Kerkinformatie KERK EN MEDIA
April 2007
Dirk Visser
Trouw-hoofdredacteur Frits van Exter:
Spanning tussen Protestantse Kerk
en Trouw is ‘heel gezond’
‘Er is een wat gespannen verhouding tussen een deel van de Protestantse Kerk in Nederland en het
dagblad Trouw. Dat heb ik rechtstreeks of indirect wel gemerkt’, zegt hoofdredacteur Frits van Exter
(51). ‘Maar die spanning is juist heel gezond. Je kunt het min of meer vergelijken met een gespannen
verhouding tussen Het Parool en het Amsterdamse stadsbestuur. Die moet er ook zijn.’
Er is volgens hem nog een oorzaak. ‘De Protestantse
Kerk heeft een probleem. Zij heeft
enerzijds een woord voor de wereld. Anderzijds
kan zij door haar niet-hiërarchische
structuur moeilijk een eigen gezicht tonen,
zoals de rooms-katholieken. Dat heb ik ook
wel eens tegen het bestuur gezegd. Als
voorbeeld noem ik Israël en de cartoons
over moslims. Dan komt de Protestantse
Kerk met verklaringen waar niemand echt
gelukkig mee is. Die zijn ondoorgrondelijk
omdat ze zijn dichtgemetseld: het is vaak
een wollige tekst met veel enerzijds anderzijds,
waarin vaak de kool en de geit worden
gespaard. Begrijpelijk maar daardoor niet
erg aansprekend.’
‘Bij een deel van de Protestantse Kerk proef
je nog een verwantschap met Trouw. Van
ons wordt verwacht dat we daar een journalistieke
invulling aan geven. Dat doet Trouw
juist niet. Wat zij belangrijk vinden, vinden
wij vaak saai. En de Protestantse Kerk is af
en toe niet blij met wat wij wel schrijven. Bijvoorbeeld
de kwestie van de kerkrentmeesters
die zware kritiek op de PKN-leiding hadden.
Die zaak is via Trouw naar buiten
gekomen. Dat gaf veel ruis. Ook het fusieproces
is niet alleen met instemming en gejuich
door Trouw begeleid. We zouden geen
knip voor onze neus waard zijn, als we dat
wel hadden gedaan.’
Lastig
Wat ons meer bezig houdt, is wat er ín de
kerken gebeurt. We zoeken naar dingen op
plaatselijk vlak. Daaruit is bijvoorbeeld de
serie God in Nederland voortgekomen.
Daarmee wilden we laten zien: Zo is de
praktijk van het dagelijks geloven, niet alleen
in de Protestantse maar ook in de
Rooms-Katholieke Kerk. Verder is het best
lastig elke dag een hele pagina Religie & filosofie
met lezenswaardige stukken vol te
krijgen.
Van het Engelse dagblad The Times heb ik
‘de preek van het jaar’ afgekeken. Dat is
geen echte wedstrijd, maar een formule die
kopij oplevert en die voor wat beweging
zorgt. Bovendien kan de kwaliteit van de
prediking ook eens onder de aandacht komen.
Als krant moet je af en toe zelf in de kijker
komen. Soms moet je daarvoor wat lawaai
maken. De huidige chef van de
redactie Religie & filosofie, Lodewijk Dros,
heeft daar een goede neus voor.
We proberen in de krant het brede terrein
van religie en filosofie aan bod te laten komen.
Dat gaat vaak niet over synode-onderwerpen.
Die volgen we nog veel selectiever
dan vroeger. Onze indruk is overigens ook
dat er minder institutioneel nieuws uit de
kerken komt dan wel het geval is geweest.’
Van Kerknieuws naar Religie & Filosofie
‘Voor het voortbestaan van de krant was
eind jaren zeventig religie een te smalle basis.
Daarom hebben we naar verbreding gezocht,
met nadruk op onderwijs en gezondheidszorg.
Trouw is stapje voor stapje
veranderd. Bij de Volkskrant ging dat proces
veel radicaler, met de breuk met de Rooms
Katholieke Kerk als belangrijkste punt. Voor
ons was het meest symbolisch toen we in
1999 de Kerkpagina omdoopten in de pagina
Religie & filosofie. Toen leefde bij ons
ook al het idee voor een nieuwe formule van
de krant. De concurrenten Volkskrant en
NRC Handelsblad kregen steeds meer themakaternen.
Dat hielden wij niet bij. Wij besloten
toen om in een dagelijks katern de
SERIE KERK & MEDIA
De Protestantse Kerk doet regelmatig van zich
spreken in de media. Dat is soms een risico,
maar vaak ook een kans voor een kerk die
midden in deze wereld wil staan. Bovendien valt
er met christelijke omroepen, dagbladen en opiniërende
pers op allerlei manieren samen te
werken. Daarom is het boeiend om hoofdredacteuren
en omroepbazen eens te bevragen op
de verhouding ‘Kerk en media’. In het lopende
jaar vindt u in Kerkinformatie telkens een interview
met een hoofdredacteur of directeur van
een omroep, krant of opinieblad waarmee de
Protestantse Kerk zich verwant weet. Vorige
maand stond de Evangelische Omroep centraal,
volgende maand het Centraal Weekblad.
12
achtergronden van het nieuws te brengen.
Dat werd de Verdieping, waarmee we in
1999 begonnen. Daarmee onderscheidden
we ons van andere kranten.
De nieuwe pagina Religie & filosofie ging
toen mee naar de Verdieping, maar behield
wel een eigen redactie. De vlag van
kerknieuws dekte de lading al niet meer. Die
verandering is goed opgepakt door de bestaande
en de nieuwe lezers. Mijn toenmalige
medehoofdredacteur Jaap de Berg
heeft in een brief aan de lezers uitgelegd dat
de krant er niet alleen voor hen, maar ook
voor hun kinderen en kleinkinderen is. Die
kijken anders tegen de dingen aan, ook ten
opzichte van religie.
We zochten dus naar een manier waarop je
de identiteit van de krant een nieuwe plek
kunt geven zodat zowel de oude als de nieuwe
lezers de krant de moeite waard vinden.
Naar mijn mening is die verandering ons
gelukt. We hadden altijd al het idee dat er
wellicht meer mensen waren die Trouw een
goede krant zouden vinden, maar die de
stap nog niet hadden gezet. Een van de redenen
voor die aarzeling was ons imagoprobleem.
Trouw werd gezien als een ‘benauwde’
christelijke krant, die ten onrechte
als saai, braaf, burgerlijk en bangelijk werd
gezien. Dat was voor die groep een belemmering
hoewel zulke lezers Trouw best een
aardige krant vonden. Maar dat imagoprobleem
bleek taai te zijn.’
Eigen broek ophouden
‘Het woord Verdieping heeft ons geholpen
die ambitie om de krant te verbreden, waar
te maken. Dankzij die dagelijkse katern met
achtergrondverhalen is tegen de trend in de
daling van het aantal abonnees tot stilstand
gebracht. En dankzij de overgang op tabloidformaat
in 2005 zijn we zelfs behoorlijk
gestegen. Bij de laatste peiling bedroeg de
betaalde oplage 107.000 exemplaren. Verder
was het nodig dat de krant ook financieel
gezond zou worden, wat blijkens de boeken
nog nooit het geval was geweest.
In 2002 bleek dat Trouw een verlies van 7,5
miljoen euro per jaar leed. Dat we niet eer-

Kerkinformatie
der wisten dat Trouw met zoveel verlies
draaide, was het gevolg van een mysterie
binnen PCM, de uitgeverij van onder meer
Trouw. Tot die tijd kregen we slechts een
deel van de verlies- en winstrekening te
zien, maar niet de zogenaamde toegerekende
kosten. Het is goed voor het bestaansrecht
van de krant dat we zelf onze broek
kunnen ophouden. Van dat bedrag van 7,5
miljoen schrokken we hevig. We hebben
toen tot radicale ingrepen besloten. De bezetting
van de redactie ging omlaag. Er gingen
twintig fte’s verloren; gelukkig zonder
ontslagen. Verder is er ook flink in andere
kosten gesneden. In 2005 kregen we nog
een behoorlijke tegenslag doordat de advertentie-inkomsten
fors daalden. Nu staan we
er financieel goed voor. Dat moet ook, willen
we een rol kunnen spelen wat betreft de
nieuwe media. Daarin investeren lukt niet
als je geen vlees op de botten hebt.
De uitgever PCM is voor ons geen doel,
maar een middel. Het bedrijf heeft bepaalde
voordelen, zoals gezamenlijke advertentieverkoop,
hoewel we een deel ook zelf doen.
Zolang we van PCM meer plezier dan last
hebben, blijven we er.’
Bijbelse opdracht in redactiestatuut
‘Voor de nieuwe lezers, nog los van hun levensbeschouwelijke
achtergrond, is de pagina
Religie & filosofie een belangrijk motief
om zich op de krant te abonneren. Zij zien
dat als een heel onderscheidend en prettig
onderdeel van de krant. Die nieuwe opzet
van die pagina, overigens ook al weer zo’n
acht jaar oud, verbinden ze veel minder dan
de ‘oude pagina’ met kerkelijk institutioneel
nieuws.
De samenleving ontwikkelt zich. Het blijkt
dat mensen wel degelijk religieus georiënteerd
zijn, maar dat ze in hun krant niet zitten
te wachten op alleen maar berichten uit
de kerken. Ze zijn meer geïnteresseerd in
stukken waarin ze zichzelf herkennen en die
over de inspiratie van mensen gaan. In die
zin beweegt Trouw mee met de tijd. Er zijn
lezers geweest die ons om die verschuiving
hebben verlaten. Degenen die bleven, overi-
Frits van Exter: ‘Trouw is stapje voor stapje veranderd.’ (Foto:Trouw/Maartje Geels)
gens veruit de meesten, hebben veel veranderingen
in de krant meegemaakt. Maar ook
in hun eigen leven is in die tijd veel veranderd.
De krant is net als een mens, toch best een
complex geheel. Zelf kom ik niet uit het protestants-christelijk
milieu. Ik denk dat een
protestant die de krant niet zou kennen, er
toch iets in herkent. De traditie zit er nog wel
in. Dat is ook goed. Daarop bouw je voort en
op basis daarvan verken je het brede terrein
van de samenleving. We zijn nieuwsgierig
en open. Dat eerste is ook een aardige journalistieke
eigenschap om naar de wijde wereld
van de levensbeschouwing te kijken.’
‘De toon van de krant zou ik menselijk en betrokken
noemen. Betrokken namelijk bij het
VERTREKKENDE HOOFDREDACTEUR
13
April 2007
wel en wee van ons land en van de wereld.
Wij proberen op een journalistiek goede
manier daarover te berichten en dat niet al
te hyperig. Trouw is meer dan andere kranten
geïnteresseerd in wat de maatschappij
bindt. De keuze voor prioriteiten als onderwijs
en gezondheidszorg duidt op een bepaalde
mentaliteit. In het redactiestatuut
staat daarover een zin dat de bijbelse opdracht
tot vrede, vrijheid en gerechtigheid
een van onze richtlijnen is. Dat is nog steeds
herkenbaar. Trouw heeft nog steeds een
scherp oog voor de zwakken in de samenleving,
is nog steeds kritisch ten aanzien van
een verder doorslaande individualisering,
maar is niet in partijpolitieke zin in te delen.’
Frits van Exter, die sinds 1978 bij Trouw werkt, vertrekt per 1 april bij Trouw. Na op de stads- en buitenlandredactie
te hebben gewerkt, is hij sinds 1996 lid van de hoofdredactie, waarvan sinds 1998 als hoofdredacteur.
‘Het wordt na negen jaar hoofdredacteurschap tijd voor verandering.’ Voorzitter Co Welgraven van de
redactieraad noemde het vertrek van de hoofdredacteur ‘heel erg jammer. Dankzij hem is Trouw zowel journalistiek
als financieel een gezonde krant. Hij heeft ervoor gezorgd dat de aandacht van de redactie veel
meer op de lezer is gericht. Dankzij Frits is het bevlogen en kritische karakter van de krant behouden. We
hebben een mooie mix gevonden die door onze lezers heel erg gewaardeerd wordt’, aldus de voorzitter van
de redactieraad. Voor het eerst sinds de krant onderdeel uitmaakt van PCM Uitgevers, was Trouw vorig jaar
winstgevend. ‘Op onconventionele en moedige manier heeft Van Exter de krant nieuw elan gegeven en een
onderscheidende formule gelanceerd’, zei Philip Alberdingk Thijm, lid van de Raad van Bestuur van PCM.

Kerkinformatie CURSUSSEN EN TRAININGEN
April 2007
In de kerk verrichten allerlei soorten vrijwilligers
en ambtsdragers veel en uiteenlopend
werk, van kerkbeheer tot pastoraat,
van jeugdwerk tot opvang van daklozen. Op
al deze terreinen worden zij door de Dienstenorganisatie
van de Protestantse Kerk
ondersteund met een groot aanbod van cursussen
en trainingen. Deze zijn er op classicaal
en regionaal niveau, maar ook op landelijk
niveau. Ze worden gegeven door
specialisten van het Protestants Landelijk
Dienstencentrum: Kerk en Israël, Bureau
Kerkmuziek, JOP (jeugdwerk), en noem
maar op.
Zeker zo groot is het aanbod van de provinciale
medewerkers en de classisconsulenten:
per jaar geven zij aan plaatselijke gemeenten
en classes zo’n 8.000 tot 10.000
uren cursuswerk. Dat loopt uiteen van een
cursus ‘Verhalen vertellen’ voor de medewerkers
van de kindernevendienst tot een
thema-avond over seksueel misbruik, voor
werkgroepen pastoraat.
Vanaf 1 juni zal de Kaderschool dit alles coordineren
en zichtbaar maken. Annelies
Bouwman maakt de aantekening dat de Kaderschool
vooralsnog gaat over het cursusaanbod
aan de ‘vrijwilligers’: ‘Het postacademisch
onderwijs voor predikanten en
kerkelijk werkers wordt verzorgd door de
nieuwe Protestantse Theologische Universiteit
en de hbo-opleidingen theologie. Het
staat nog open of de Kaderschool in de toekomst
aanvullende cursussen gaat aanbieden.’
Website als entree Kaderschool
Op welke manier gaat de Kaderschool dit uitgebreide
cursusaanbod zichtbaar maken?
Annelies Bouwman: ‘De site van de Kaderschool
krijgt een centrale plek in dit web van
cursussen en trainingen. Daar zal het complete
aanbod van de Protestantse Kerk te vinden
zijn. Hier kun je bekijken welke cursussen
er worden aangeboden, wat de opzet en
de inhoud van een cursus is, wie de cursus
geeft, waar en wanneer de cursussen worden
gegeven. En, een belangrijke vernieu-
Mieke Brak
Annelies Bouwman:
‘Kaderschool is netwerk van cursussen
en trainingen’
Vanaf 1 juni 2007 kunnen gemeenten voor hun cursussen en trainingen terecht bij de Kaderschool
van de Protestantse Kerk. Dit wordt de centrale plek voor alles wat te maken heeft met scholing en
training van het kerkelijk kader. Wat houdt dit concreet in? Wat heeft de kaderschool precies te
bieden? Annelies Bouwman, verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de Kaderschool, zet de
plannen uiteen.
wing: je kunt je meteen inschrijven!‘
Op de website is niet alleen te zoeken op negen
categorieën: pastoraat, eredienst, kerkbeheer,
jeugdwerk, gemeenteopbouw, zending-werelddiaconaat-ontwikkelingssamenwerking,
geestelijke vorming, diaconaat en
missionair werk binnenland. Er is ook te
zoeken op datum en locatie: noord, midden,
zuid- west, zuid-oost en landelijk.
Gemeenteadviseur houdt centrale rol
Voor de plaatselijke gemeenten blijft de eigen
gemeenteadviseur het aanspreekpunt.
Zij kunnen met hem of haar contact opnemen
voor een cursus op maat. In dat geval
meldt de gemeenteadviseur de cursus aan
bij de kaderschool, die de verdere administratie
verzorgt. Annelies: ‘Dat gaat allemaal
via een ingenieus systeem achter de website,
dat bijhoudt wanneer er voldoende
mensen zijn voor de cursus, wanneer de uit-
14
FEESTELIJKE START
Op zaterdag 2 juni 2007 kunt u kennismaken met
de Kaderschool. Op Hydepark in Doorn krijgt u
een voorproefje van wat de Kaderschool zoal te
bieden heeft aan toerustings- en cursusmateriaal.
Dit alles wordt feestelijk versierd met koorzang
in de open lucht, activiteiten voor kinderen,
en een speurtocht over het landgoed. Op een
uitgebreide infomarkt zullen uitgeverijen, zusterorganisaties
en de Protestantse Kerk hun cursusmateriaal
laten zien.
nodiging verstuurd moet worden, de facturen
uitgedraaid, de certificaten gemaakt en
verzonden enzovoorts. Het zal ons veel administratief
werk uit handen nemen. Die tijd
kan dus gestoken worden in de cursussen
zelf! Iets waar iedereen erg blij mee is!’
Mieke Brak is redactielid van Kerkinformatie.
Annelies Bouwman: ontwikkeling Kaderschool Protestantse Kerk. (foto: Mieke Brak)

Kerkinformatie BERICHTEN April 2007
Symposium: een kerk op zoek naar jong
Onder de titel: ‘Youthful?! A church-search
for motives, means and communication’
hebben belangstellenden op zaterdag 21
april 2007 de mogelijkheid om op zoek te
gaan naar een succesvolle manier om
jongeren aan te spreken en te boeien voor
wat de kerk hen te bieden heeft. In een
plenair gedeelte komen seculiere organisaties
aan het woord die bewezen hebben
jongeren te binden, ’s middags kunnen
deelnemers in een vijftal workshops zelf
aan de slag om de vertaling naar de kerk te
maken. De onderwerpen van de workshops
variëren tussen theologisch, communicatief
en praktisch.
Het symposium wordt georganiseerd door
de Evangelisch-Lutherse Synode van de
Protestantse Kerk in samenwerking met de
Europese lutherse communicatieclub
KALME. Aanleiding van de samenwerking
is het feit dat KALME in de twee dagen
voorafgaand aan het symposium haar
assemblee in Nederland houdt. Dat betekent
dat afgevaardigden van lutherse
kerken uit 22 Europese landen in Nederland
zijn. Bovendien wordt de vergadering
bezocht door een delegatie van de LWF
(Lutherse Wereldfederatie). Een uitstekende
gelegenheid om met al die internationale
gasten te laten zien hoe nauw de
internationale banden tussen lutheranen
zijn.
Het symposium vindt plaats in de
Augustanakerk in Amsterdam, aanvang
9.45 uur, einde 17.15 uur. Gezien de verhouding
aantal deelnemers en de beschikbare
ruimte wél even vooraf aanmelden.
Voor meer informatie én eventuele
aanmelding:
praxedisbouwman@praxedisproducties.nl
KALME
Jibbo Poppen was van 1981-2004 actief
betrokken bij KALME (Kommunikations
Ausschuss Lutherischer Minderheitskirchen
in Europa). In een persoonlijke herinnering
bij het 30-jarig jubileum van KALME
beschreef hij zijn eerste ervaringen met dit
communicatienetwerk, in 1981 te Berlijn.
‘Een paar jaar daarvoor, in 1977, hadden
König, Thomas, Weiland en Woytowicz
elkaar in Güstrow, DDR, ontmoet. Onder
invloed van de Europaconferentie van de
LWF, die kort daarvoor was gehouden, was
de behoefte aan meer contact tussen kleine
lutherse kerken in Europa ontstaan. De
kleintjes zouden meer stem moeten krijgen,
temidden van de grote lutherse
(staats)kerken in Scandinavië en West-
Duitsland. Uitwisseling van artikelen uit de
verschillende kerkbladen zou een eerste
stap kunnen zijn. In Oost-Berlijn wordt dit
voornemen verder uitgewerkt.’
Het motief voor het ontstaan van KALME is
Viering 60 jaar Lutherse Wereldfederatie
In een feestelijke eredienst te Amsterdam
op zondag 22 april 2007 vieren de
Nederlandse lutheranen hun 60-jarige
verbondenheid met de Lutherse
Wereldfederatie. De afgelopen maand
troffen kerkleiders uit de hele wereld elkaar
in het Zweedse Lund om bij dit feit stil te
staan. Gezien de aanwezigheid van vele
internationale gasten (communicatieclub
KALME en de LWF) is de Evangelisch-
Lutherse Synode in staat om met alle
geïnteresseerde lutheranen en belangstellenden
in een Nederlandse viering de
Nederlandse betrokkenheid bij de LWF te
benadrukken. Naast de 60-jarige verbintenis
wordt ook stilgestaan bij het 30-jarige
jubileum van KALME. Voorgangers in de
dienst zijn Ilona Fritz, presidente van de
Evangelisch-Lutherse Synode, en
Chandran Paul Martin, plaatsvervangend
secretaris-generaal van de Lutherse
Wereldfederatie. Aanvang: 10.30, plaats:
Oude Lutherse Kerk aan het Spui,
Amsterdam. Na afloop van de dienst is er
een feestelijk samenzijn.
Wat is de LWF?
De Lutherse Wereld Federatie is een
wereldwijde gemeenschap van lutherse
kerken. Inmiddels heeft de organisatie, die
in 1947 in het Zweedse Lund werd opgericht,
140 lidkerken. Het totale aantal leden
van die lidkerken is in het afgelopen jaar
gestegen van 66,2 miljoen mensen naar
15
volgens Poppen de drijfveer van het evangelie
in een politiek en staatkundig verdeeld
Europa. Jean-Paul Haas verwoordde
het tijdens de oprichtingbijeenkomst in
Berlijn met het antwoord van Petrus en
Johannes, als hen door de Joodse Raad in
Jeruzalem verboden wordt nog verder over
Jezus te spreken:
‘Kunnen wij het tegenover God verantwoorden
om wel naar u te luisteren en niet naar
hem? Oordeelt u zelf! We moeten immers
wel spreken over wat we gezien en gehoord
hebben.’ (Handelingen 4 : 20).
Ondanks de tegenslagen waarmee zusterkerken
binnen KALME te maken kregen
bleef dit de drijfveer. Vaak trachtten overheden
het kerkelijke werk het zwijgen op te
leggen of in te perken. Ontroerend is het te
zien hoe de over het algemeen kleine
kerken en gemeenten de moed er in houden.
Poppen: ‘De vlam van het evangelie
blijft branden. Blijdschap is er als gemeenten
bezoek krijgen, in het kader van een
KALME-activiteit, van broeders en zusters
uit andere Europese landen. Altijd is er een
warme ontvangst en wordt het geloof
gedeeld. Het maakt op mij een onuitwisbare
indruk.’
Meer informatie: www.kalme.net
een kleine 66,7 miljoen uit 78 landen.
Het LWF-secretariaat heeft domicilie in het
Zwitserse Genève. Juist die vestigingsplaats
maakt nauwe samenwerking met
onder meer de Wereldraad van Kerken en
andere internationale christelijke organisaties.
De LWF beweegt zich als verbindend
orgaan vooral op het gebied van bijvoorbeeld
oecumenische en interreligieuze
verhoudingen, theologie, humanitaire
hulp, mensenrechten, communicatie en
verschillende aspecten van missie- en
ontwikkelingswerk.
Voor meer informatie:
www.lutheranworld.org

Kerkinformatie
Sirkelslag is top!
JOP-SPEL
Jonna van den Berge
16
April 2007
JOP is geen flop / en Sirkelslag is top / Yo yo yo / Het is vermoeiend / maar wel heel boeiend / Ye ye ye /
We hebben lol / en bij ons schoot het in de bol / Ya ya ya he he he / JOP is geen flop / en Sirkelslag is
top! Yeah…
Wat is dit?! Het is een enigszins vreemd begin
van een artikel. Maar niet als je weet dat
het over Sirkelslag gaat, het kinder- en tienerspel
van JOP, de Jeugdorganisatie van
de Protestantse Kerk in Nederland. U las zojuist
de rap die de winnende groep van regio
Gelderland, Extract 1, uit Heerde maakte.
Deze opdracht, en nog veel meer andere
werden op 2 en 9 februari door verschillende
kinder- en tienergroepen uitgevoerd.
Lees meer over het spel dat in twee jaar tijd
uitgroeide van 85 tot in totaal 330 deelnemende
groepen.
Sirkelslag is een spel dat in verschillende
plaatsen tegelijk wordt gespeeld en kent
twee varianten: KIDS en YOUNG. Dit jaar
deden er 278 tienergroepen mee en (een
week eerder) 50 kindergroepen. Dat zijn respectievelijk
2500 tieners en 450 kinderen. Bij
beide varianten was het thema: ‘Reis door
de tijd’. Het thema wordt vooraf niet bekend
gemaakt om de uitdaging voor de deelnemers
zo groot mogelijk te houden. Alle spelen
zijn op dit thema afgestemd. Bij het ene
spel moeten de deelnemers een Middeleeuws
tafereel namaken, bij het andere
moeten ze een oude trouwfoto te pakken
zien te krijgen, om maar twee voorbeelden
te noemen.
Reis door de tijd
Groepen schrijven zich in voor Sirkelslag en
een paar dagen voor de spelavond wordt de
spelenveloppe thuis bezorgd. De leiding
van de groepen krijgen dus zomaar een ideale
‘kant-en-klaaravond’ in de schoot geworpen.
Op de spelavond mag de enveloppe
met de spelen pas om 19.30 uur worden
opengemaakt. De deelnemende groepen
zitten dan meestal al een half uur gespannen
te wachten… Als de enveloppe open is,
vinden ze nog een stapel enveloppen met
daarin de spelen die ze in volgorde moeten
uitvoeren. Een jury, die bijvoorbeeld bestaat
uit de predikant en een leider uit het jeugdwerk,
beoordelen de spelen en kennen punten
toe. Dit jaar waren dat nano’s, een eenheid
van tijd, geheel in lijn met het thema
‘Reis door de tijd’. Het is de bedoeling om
zoveel mogelijk punten te verdienen, maar
ook om zo snel mogelijk met alle spelen
klaar te zijn. De laatste opdracht bestaat uit
het kopen van karakters voor een te raden
slagzin. Per karakter moet een aantal punten
worden ingeleverd. Denkt de groep de slagzin
te weten, dan bellen ze naar het telefoonteam
in hun regio. Die bepalen aan de hand
van het aantal punten dat over is, en het tijdstip
waarop de groep belt, op welke plaats
de groep is beland. Een ingewikkeld, maar
rechtvaardig systeem.
(foto: JOP)
Speldoel
Gaat het bij Sirkelslag primair om het winnen?
Is het puur een competitief spel? Nee,
dat niet, al zetten de groepen natuurlijk alles
op alles om de opdrachten goed te doen én
als eerste klaar te zijn. Tieners vinden het
leuk om de strijd met elkaar aan te gaan en
de beste te zijn. Dat blijkt wel uit de reactie
die we kregen van de leiding van één van de
winnende groepen bij Sirkelslag KIDS: ‘We
vonden het geweldig om mee te doen. Onze
clubkinderen waren enorm enthousiast en
fanatiek. Ze gingen helemaal uit hun dak,
toen ze hoorden dat ze gewonnen hadden.
Volgend jaar kunnen jullie weer op ons rekenen.’
(Jeugdvereniging Ottoland).
Maar het competitieve element van het spel
heeft ook een andere kant: juist doordat
groepen het tegen elkaar op nemen, heeft
dat een positief effect op de groep zelf. De
bedoeling van het spel is om met z’n allen
de opdrachten zo goed en zo snel mogelijk
uit te voeren. Hierdoor leren de tieners in de
groep samen de problemen waarvoor ze
worden gesteld, op te lossen. Want hoe
zorg je er in het zogenaamde ‘Haalspel’ voor
dat je zo snel mogelijk één trouwfoto uit de
jaren vijfitg, iemand van 50 jaar en een paar
Friese doorlopers hebt verzameld? En hoe
maak je met negen mensen samen, een tijdmachine
van het materiaal dat voorhanden
is? Als groep word je gedwongen om samen
een plannetje te bedenken en dat uit te
voeren. Daardoor raakt de groep beter op
elkaar ingespeeld en dat is winst voor de andere
avonden met je tienergroep. Daarnaast
komen verschillende vaardigheden van tieners
en tieners met verschillende vaardigheden
aan bod. De ene tiener is vooral creatief,
de andere weet vooral veel. Alle
soorten tieners kunnen hun ei kwijt in Sirkelslag.
De spelen die hierboven werden genoemd,
zijn vooral doespelen. Daarnaast
zijn er ook denkspelen en creatieve spelen,
bijvoorbeeld een spel in een quizvorm, een
spel waarbij een stripverhaal moet worden
gemaakt en een spel waarbij een verhaal
moet worden verzonnen aan de hand van
één gegeven foto (in dit geval van een man
die aan het ‘bungeejumpen’ is). Dat levert
creatieve ideeën op: ‘De foto-opdracht met

(foto: JOP)
Kerkinformatie
verkleden, daar zaten ze op te wachten. In
‘no time’ had iedereen zich verkleed. Het
verzinnen van een verhaal was moeilijker.
Uiteindelijk werd het verhaal zo: het “bungeejumpen”
ging niet helemaal goed. De
“bungeejumpende” man (met badmuts)
kwam bewusteloos op de oever terecht en
droomde daar van sprookjesfiguren. Toen
hij ontwaakte stonden ze allemaal om hem
heen’ (Snuffelridders uit Bunnik). Door de
opdrachten met steeds een verschillend karakter
leren tieners ook elkaars kwaliteiten
kennen en waarderen. Sirkelslag draagt dus
bij aan groepsvorming en dat heeft ook effect
op andere dingen die je met elkaar doet,
bijvoorbeeld het voeren van discussie op
een andere avond.
Verbondenheid
Dat er meerdere groepen tegelijk hetzelfde
spel spelen, geeft naast competitie, ook een
gevoel van verbondenheid. Je doet hetzelfde
en belangrijker: je ervaart dat de kerk is groter
dan alleen jouw eigen gemeente. Het is
voor tieners leuk om eens te merken dat er
meer tieners zijn die bij de kerk betrokken
zijn, omdat zij in hun eigen vriendenkring
misschien wel de enigen zijn. Deze verbondenheid
willen we ook zichtbaar maken tijdens
het spel, daarom worden er twee groepen
aan elkaar verbonden in het ‘SMS-spel’.
De ene groep stuurt een bericht naar een andere
groep, die vervolgens weer een sms-je
terug stuurt. Hierdoor komen de groepen
met elkaar in contact. En op de website kunnen
ze de namen, plaatsen en foto’s van de
groepen zien, tegen wie ze aan het spelen
zijn. Het blijft dus niet alleen bij een gevoel
van verbondenheid, maar het wordt voor de
tieners ook zichtbaar gemaakt.
Waarom kiest JOP ervoor om juist Sirkelslag
te organiseren? Hoe past Sirkelslag
binnen het concept van JOP? Allereerst gaat
JOP uit van het eigen initiatief en de participatie
van tieners. Eigen initiatief wil zeggen
dat JOP niet alleen vóór tieners wil werken,
maar juist ook mét tieners. Bij Sirkelslag zijn
er tieners uitgenodigd om mee te werken
aan de ontwikkeling van het spel. Zij kregen
de ruimte om zelf spelen te bedenken en uit
te werken en om commentaar te leveren op
spelen die anderen hadden bedacht. JOP
stimuleert dit graag, omdat tieners het beste
weten wat hun leeftijdgenoten leuk en niet
leuk vinden. Op die manier kan JOP producten
afleveren die op tieners toegesneden
zijn. En zo kunnen tieners hun creativiteit
kwijt, die daadwerkelijk gebruikt wordt om
(foto: JOP)
17
April 2007
producten te maken. Daarnaast wil JOP tieners
activeren tot participatie. Ze mogen zelf
aan de slag. Meedoen en niet alleen consumeren:
Sirkelslag staat voor een hele actieve
spelavond. Je kunt niet onderuit blijven
zitten, omdat je alles met de hele groep
moet doen.
Sirkelslag lijkt in eerste instantie een spel te
zijn dat zich richt op het hebben van een leuke
avond. Gewoon een avondje ontspannen,
en verder niet met inhoud bezig zijn.
Toch willen we ook in Sirkelslag de vier dimensies
van JOP naar voren laten komen.
Deze dimensies zijn: ik, God, de ander en de
wereld. In het spel laten we deze elementen
naar voren komen door bijvoorbeeld in een
quizvorm aandacht te geven aan wat er in
de bijbel staat en wat er in de wereld gebeurt.
Daarmee biedt JOP in Sirkelslag een
spel met evenwicht tussen inhoud en ontspanning.
En dat blijkt elk jaar bij steeds
meer deelnemers goed te bevallen. Een
deelnemer uit Kampen: ‘Vrijdag de negende
februari hebben we weer aan het spel Sirkelslag
meegedaan. Het was net als vorig
jaar weer erg leuk! Er waren veel verschillende
opdrachten, bijvoorbeeld vragen beantwoorden
en een tijdmachine maken. Ook
moesten we dansen uit andere tijden gaan
doen! Er was ook een haalspel, daarin
moesten we verschillende personen en
voorwerpen gaan verzamelen (onder andere
Friese doorlopers en een Statenvertaling
van de bijbel). Helaas zijn we niet eerste
geworden, maar volgend jaar is er weer een
kans!’
Meer informatie, foto’s en reacties van de
330 deelnemende groepen is te vinden op
www.jop.nl/kids en www.jop.nl/young.
Jonna van Berge is medewerkster van JOP.

Kerkinformatie
KERKMUZIEK
Frans Rozemond
18
April 2007
Pleidooi voor deltaplan Kerkmuziek
De kerkmusicus dreigt gemangeld te raken tussen de verschillende modaliteiten en stromingen van
de plaatselijke gemeente. Die zorgelijke conclusie trok Wim Ruessink uit Winterswijk onlangs op een
symposium van de Stichting Landelijk Samenwerkingsverband Kerkmuziek (SLSK). Binnen één
gemeente bestaan soms zulke uiteenlopende wensen op muziekgebied dat het kwalitatief niet is bij te
benen, vindt Ruessink. Hij droeg een aantal ideeën aan, waarvan hij hoopt dat de kerk ze zal
oppakken.
‘Ik heb met mijn verhaal vooral de kussens
eens op willen schudden, dat was mij ook
door de organisatoren van het symposium
gevraagd’, vertelt Ruessink, in het dagelijks
leven cantor-organist van de Protestantse
Gemeente Winterswijk. Hij sprak de samengekomen
kerkmusici toe vanuit zijn ervaring
als beleidsmedewerker Protestantse Kerkmuziek
bij Kunstfactor (tot voor kort Unisono
genaamd), het landelijk steunpunt voor
amateur-muziek in Utrecht, waar hij tot september
2006 negen jaar lang werkzaam
was. Ruessink bepaalde zijn gehoor bij de
toekomst: welke eisen worden er gesteld
aan de kerkmuziek en dus aan de kerkmusicus
anno 2020? ‘Of we het willen of niet: vier
hoofdslagaders laten het hart van protestants
Nederland kloppen: calvinistisch/orthodox,
vrijzinnig, oecumenisch/katholiek
en evangelicaal. In dat theologische meerstromenland
weerspiegelt zich het kerklied.
Nergens kun je je eigen vaargeultje beter
mee bepalen en afpalen en op diepte houden
dan met liederen. Het begint er op te lijken
dat alleen kerkmusici die in zeven sloten
tegelijk lopen uit de voeten kunnen in de
protestantse rivierdelta’, aldus Wim Ruessink.
Kerkmusici reageren hier heel verschillend
op. Ruessink kwam vragenderwijs tot
een aantal karakteriseringen:
1. De generalist. Kan en wil ik mij, samen
met de gemeente, veelkleurig ontwikkelen?
Wil ik van alles een beetje weten,
weet ik zo’n beetje van alles wat?
2. De specialist. Kan en wil ik me beperken
tot een stijl of vaardigheid? Weet ik echt
alles van één ding, weet ik van alles maar
één ding?
3. De bruggenbouwer. Heb ik de competentie
en het geduld om bruggen te bouwen
in de gemeente? Heb ik de vaardigheden
om verbanden te zien of aan te brengen in
de rivierdelta?
4. De aristocraat. Denk je dat ik niet zou weten
wat goed is voor de gemeente? Verlicht
despotisme op de orgelbank, feodale
praktijken in Gods huis. Ik bepaal wel wat
goed voor jou is. Gemeente, dans naar
mijn pijpen!
5. De opportunist. Hoe behoud ik mijn populariteit?
Hoe waai ik met alle winden mee?
Hoe strekke het tot mijn zegen?
6. De Cynicus. Wil ik me eigenlijk wel voegen
naar de waan van theologen, kerkliedproducenten
en wereldverbeteraars?
7. De nerd. De quintadeen van het bovenwerk?
Met een woord: fantastisch!’
Opleiding
Volgens Ruessink moet ‘de kerkmusicus
anno 2020’ nu al met deze existentiële vragen
aan de slag. Behalve zelfreflectie is er
volgens hem ook dringend behoefte aan
onderzoek naar de mate waarin de kerkmusicus
harmonieert met de gemeente. Er
moet verder gewerkt worden aan vakbekwaamheid,
maar wel met de inbreng van
alle betrokkenen. Die gezamenlijke inbreng
moet aandacht krijgen in de opleiding van
nieuwe kerkmusici, maar ook bij het functioneren
van kerkmusici in een snel veranderende
beroepspraktijk.
Wat de opleiding betreft denkt Ruessink met
een lectoraat een nieuwe impuls te kunnen
geven aan de opleiding tot professionele
kerkmusicus. Lectoraten zijn onderzoeksgroepen
aan hogescholen die de verbinding
leggen tussen onderwijs, praktijk en toegepast
onderzoek. Bij het ontwikkelen van
nieuwe kennis werken ze samen met bedrijven
en instellingen op lokaal, regionaal, landelijk
en internationaal niveau. Het mes
snijdt daarbij aan twee kanten: de docenten
en onderwijsprogramma’s blijven voortdurend
betrokken op de beroepspraktijk en de
Wim Ruessink
meewerkende instellingen hebben baat bij
de innovatieve impuls die van lectoraten
uitgaat. Een lectoraat voor Kerkmuziek,
waarbij de kerk, de opleidingen en vakorganisaties
voor kerkmusici samenwerken zou
volgens Ruessink veel opleveren. Als andere
mogelijkheid noemt hij een leerstoel.
‘Een paar maanden geleden werd Martin
Hoondert benoemd tot bijzonder hoogleraar
Muziek en christendom aan de Universiteit
van Tilburg. Zijn opdracht is: het bevorderen
van kennis van liturgische muziek
en het stimuleren van de wetenschappelijke
bestudering van muziek in religie en christelijke
ritualiteit. Waarom kent het protestantisme
nog geen bijzondere leerstoel Muziek
en christendom?’ Er liggen juist nu kansen,
meent Ruessink. Hij las dat de onlangs geopende
Protestantse Theologische Universiteit
zich gaat richten op de christelijke geloofstraditie,
het opleiden van predikanten
en geestelijk verzorgers, maar ook op een
theologische waardering van het gevoelsleven,
waarbij het gezamenlijk vieren van het
geloof heel belangrijk wordt genoemd. ‘Het
ligt erg voor de hand om eens met de PThU
te gaan praten’. Hij riep het Landelijk Samenwerkingsverband
Kerkmuziek met klem
op om samen met anderen initiatieven in
die richting te nemen.
‘De hele boel moet op de schop’
Ruessink vindt dat de kerkmusicus zich bewust
moet blijven van de context waarin hij
of zij functioneert. Daarom legde hij tijdens
zijn lezing de vinger bij de verkokering onder
kerkmusici. ‘Samen sta je sterk! Dat
blijkt zelfs in een verzuild gebied als kerkmuziek
waar te zijn. Alle organisaties en hun
goede bedoelingen ten spijt ontbreekt het
aan een branche-organisatie voor kerkmusici.
Natuurlijk zijn veel collega’s aangesloten
bij organisaties als de KNOV, KDOV,
GOV-Vereniging voor Kerkmuziek, KNTV,
VGK of het Centrum voor de Kerkzang. Wat
ik beoog met een brancheorganisatie gaat
echter verder. Bij de branche-organisatie,
oecumenisch van aard, kunnen uitsluitend
kerkmusici met een bevoegdheidsverklaring
I, II of III aangesloten zijn. De brancheorganisatie
kan gesprekspartner en aanspreekpunt
zijn voor rechtspositie en

Kerkinformatie
Tekort aan organisten: hoe lang nog? (Foto: PKN)
De tekst van de lezingen van Wim Ruessink en
dr. Hans Mudde zijn te raadplegen op www.pkn.
nl, zoek in de rubriek Dienstenorganisatie op de
pagina Kerkmuziek.
salariëring, onderhoudt nationale en internationale
netwerken en ontwikkelt samen
met anderen Lifelong Learning-programma’s.’
Als voorbeeld van het laatste noemde Ruessink
het lectoraat Lifelong Learning voor
Musici aan de Hanzehogeschool Groningen,
onder leiding van drs. Rineke Smilde. Dat
heeft als doel leeromgevingen te creëren,
waar conservatoriumstudenten worden
voorbereid op het flexibel functioneren in
een snel veranderende beroepspraktijk. Het
gaat daarbij onder meer om de vraag hoe
de ‘employability’ van musici vergroot kan
worden en hoe het beroepsveld van musici
kan worden verbreed. In de harmonie- en
fanfarewereld zijn hiermee inmiddels goede
ervaringen opgedaan. Volgens Ruessink
kan een branche-organisatie voor kerkmusici
een cruciale rol spelen bij de totstandkoming
en het instandhouden van dergelijke
programma’s voor studenten en afgestudeerden.
Hij sloot zijn verhaal af met een
prikkelende stelling: ‘De hele boel moet de
komende tien jaar op de schop! Alleen een
deltaplan voor de kerkmuziek kan ons redden!
Willen we als kerkmusici nog van enige
importantie blijven dan moeten we ons
breed, oecumenisch en uniek organiseren.’
Wat kan de kerk doen?
Een paar weken nadat Ruessink zijn pleidooi
voor een deltaplan had afgestoken
vroegen we hem wat ‘de kerk’ kan doen
om goede kerkmuziek te houden. Ook binnen
de Protestantse Kerk in Nederland
loopt het aantal organisten en cantores terug
en dat baart zorg. Momenteel inventariseert
onderzoeksbureau Kaski hoeveel
kerkmusici er zijn in de Protestantse Kerk
en tegen welke knelpunten ze aanlopen.
Het onderzoek vindt plaats in opdracht van
het Bureau Kerkmuziek van de Protestantse
Kerk, de Interkerkelijke Stichting Opleiding
Kerkmuziek (ISOK) en Kunstfactor
(voorheen Unisono), het landelijk steunpunt
voor amateurmuziek. De resultaten
worden deze zomer verwacht.
Ruessink is erg blij met dit onderzoek, omdat
er kennis over de problematiek mee
wordt verkregen. ‘Ik zou graag willen dat
kerk en gemeenten gaan nadenken over de
19
April 2007
vraag: welke plaats krijgt de
kerkmuziek in ons theologische
meer stromenland? Hoe
krijgt de kerkmuziek dezelfde
dynamiek als de kerk zelf?
Elke dienst vraagt om een
bepaalde kerkmuzikale inzet,
maar die kan heel verschillend
zijn. Laat je incidenteel
mensen opdraven of maak je
er beleid op? De hoofdstroom
bestaat nu nog uit organisten,
die liederen uit zeer
uiteenlopende genres moeten
begeleiden. We moeten
af van de incidentenpolitiek,
waarbij we voor een keertje
ergens een piano vandaan
slepen en iemand zoeken die
er geluid uit krijgt. Nee, als je
naast het orgel ook een piano
in de dienst toelaat, investeer
dan in een goed instrument
en in iemand die er
behoorlijk op spelen kan. Wil
je begeleiding door een band, zorg dan dat
de spelers de mogelijkheid krijgen om iets
goeds ten gehore te brengen. De kerk heeft
veel te danken aan amateurs, maar ondersteunt
ze niet altijd optimaal. Stimuleer dat
ze cursussen volgen, dat ze regelmatig
repeteren, zorg voor instrumenten,
inspireer ze tot kwaliteit.
In grotere plaatsen blijft kerkmuziek vaak
niet beperkt tot de liturgie in een dienst.
Kunst, religie, cultuur en muziek staan
steeds meer in de belangstelling. Bedenk
welke missionaire kansen hier liggen. Een
bekend voorbeeld zijn de cantatediensten
die her en der gehouden worden, waar
honderden mensen op af komen. Denk
daar als kerkenraad aan zodra je de paragraaf
Kerkmuziek van je beleidsplan gaat
schrijven. Schep de voorwaarden en creeer
kansen.‘
Frans Rozemond is eindredacteur van Kerkinformatie.
COLLECTE EREDIENST EN KERKMUZIEK 6 MEI
In de meeste kerkdiensten wordt de gemeentezang begeleid op een orgel. De vraag is hoelang nog. Er dreigt
een groot tekort aan organisten, pianisten en koorleiders. Het aantal conservatoriumstudenten dat voor de
Protestantse Kerk in Nederland voor kerkmuziek afstudeert, is jaarlijks minder dan acht. Driekwart van de
musici in de plaatselijke kerken is geen beroepsmusicus. Meestal zijn deze amateurs lid van de gemeente
waar zij spelen. Zij spelen vaak op vrijwillige basis. Wat zouden we zonder hen moeten? Maar ook deze
amateursector loopt ernstig terug. Onderzoeksbureau Kaski onderzoekt momenteel mede namens de
Protestantse Kerk waar de knelpunten liggen.
De Protestantse Kerk wil het vak kerkmuziek weer aantrekkelijk maken voor beroeps- en amateurkerkmusici.
Het werkklimaat en de ondersteuning van de musici zijn daarin belangrijke aandachtspunten. De collecte
op zondag 6 mei is bestemd voor ‘eredienst en kerkmuziek’, onder meer voor de opleiding van beroepsen
amateurkerkmusici. Opdat kerken in de toekomst kunnen blijven beschikken over goed opgeleide musici.

Kerkinformatie
KERK IN OPBOUW
Carla van der Vlist
Studiedag over twintigers en dertigers:
‘Het gat van de kerk’
20
April 2007
Nogal wat plaatselijke gemeenten missen een belangrijke schakel in hun gemeenschap: de
twintigers en dertigers. De geringe betrokkenheid van deze tussengeneratie wordt door kerkenraden
en oudere gemeenteleden met lede ogen aangezien. Wat kun je er aan doen? Op het Protestants
Dienstencentrum in Zuid-Holland is in de afgelopen periode met het project ‘Het gat van de kerk’
gezocht naar invalshoeken voor kerken om adequaat in te spelen op de behoeften van deze
doelgroep.
Het afhaken van de tussengeneratie heeft
enerzijds te maken met allerlei samenhangende
sociologische en theologische ontwikkelingen,
waarvan de wortels liggen halverwege
de vorige eeuw. Daarnaast is er de
nuchtere constatering dat studie en het opbouwen
van werkervaring alle aandacht
vraagt. In jonge gezinnen is vrije tijd
schaars. Kenmerkend is dat men zich niet
wil binden. Het instituut kerk heeft hen weinig
te zeggen. Een onderzoek van Motivaction
naar leefstijltypen illustreert de kloof
die er is tussen degenen die de kerk een
warm hart toedragen en het kerkelijk beleid
uitzetten en het deel van de samenleving
waar deze tussengeneratie zeker onder valt.
Is het op voorhand zinloos om energie te
steken deze doelgroep? De evangelicale beweging
heeft met haar doelgerichte en bevlogen
uitstraling deze kloof voor een deel
weten te overbruggen. In het project ‘het gat
van de kerk’ is ervoor gekozen om de focus
te richten op een breder publiek, dat zich
niet verwant voelt met een evangelicale of
orthodoxe wijze van geloven, maar breed
religieus zoekende is. Centraal staat de
vraag hoe er beter aangesloten kan worden
bij hun vragen en behoeften, zodat de kerk
als relevant en aantrekkelijk wordt ervaren.
Netwerken
Op verzoek van de projectgroep zijn door
een viertal plaatselijke kerken verkennende
gesprekken gehouden met zowel mensen
uit de tussengeneratie die de kerk links laten
liggen, als twijfelaars en kerkelijk meelevenden.
De gehanteerde interviewmethode,
ontleend aan Peter Hendriks (‘Geloof ligt op
straat’) biedt alle ruimte voor een open gesprek,
zodat een scherp beeld ontstaat van
hun levens- en geloofsvragen. Het waren
gesprekken zonder hen via een verborgen
agenda te stimuleren tot meer kerkelijke betrokkenheid.
Het resultaat is een pril contact,
dat uitdaagt tot vervolg.
Bij het verzamelen van een twintigtal goedlopende
voorbeelden van kerken in Zuid-
Holland, waar de tussengeneratie wel haar
eigen partij wil meeblazen in het kerk-zijn,
valt op dat de inzet gericht is op het opbou-
wen van een netwerk. Ontmoeting staat
centraal bij allerlei activiteiten, die niet volgens
een strak schema worden georganiseerd.
De tussengeneratie wil vooral met
leeftijdsgenoten alledaagse en diepgravende
maatschappelijk relevante onderwerpen
te bespreken. In de Laurenskerk in Rotterdam
is naast de betrokken kern van oudere
gemeenteleden, een apart netwerk ontstaan.
Sleutelrol hierbij is weggelegd voor
de pastor, die tijd beschikbaar heeft om zich
Waar blijft de tussengeneratie in de kerk? (foto: PKN/
Freek Visser)
te richten op deze groep, ze te e-mailen en
te benaderen voor kortlopende activiteiten,
die hun interesse wekken. Kwaliteit is een
hoog goed dat nagestreefd wordt bij vieringen
en bijeenkomsten. Een overzicht van al
deze praktijkvoorbeelden zal gepresenteerd
worden op de studiedag.
Studiedag 24 mei
De projectgroep organiseert een studiebijeenkomst
voor kerken die zich willen focussen
op deze tussengeneratie. Deze zal wor-
den gehouden op 24 mei van 16.00 – 21.30
uur in Rotterdam Alexanderpolder. Piet
Schelling, gemeentepredikant en auteur
van ‘Een huis met vele kamers’ zal ingaan
op de vraag hoe de kerk ruimte kan bieden
aan deze tussengeneratie. Studentenpredikant
Dick van Kampen zal verwoorden hoe
ervaring is opgedaan met het leggen van
contacten met (ex)studenten, die het instituut
kerk niet zien zitten, maar wel open
staan voor zingevingvragen en hoe taal en
communicatie hierin een rol spelen. Er zijn
workshops over beleid, de methode ‘verkennende
gesprekken’, de goedlopende
praktijkvoorbeelden en landelijke trends.
Kunstenares Machteld Teekens zal aanreiken
hoe de relatie tussen kunst en religie
openingen kan bieden. Er wordt een projectmap
samengesteld. Meer informatie is
te vinden op www.zuidholland.pkn.nl
Carla van der Vlist is gemeenteadviseur PDC Zuid-
Holland en lid van de projectgroep.

Kerkinformatie
MONUMENTEN
Jaap Broekhuizen
Kerkgebouwen in coalitieakkoord
21
April 2007
In het coalitieakkoord tussen de Tweede Kamerfracties van CDA, PvdA en ChristenUnie staat een
passage die van belang kan zijn voor het in standhouden van kerkgebouwen in ons land. De commissie
kerkelijke gebouwen van het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO-K) heeft daarom in een
brief aan minister Ronald Plasterk gevraagd hoe deze passage verder ingevuld gaat worden.
In de paragraaf kunst en cultuur van het coalitieaccoord
staat het zo: ‘De overheid
draagt daadwerkelijk zorg voor behoud van
(religieus) cultureel erfgoed. De uitwerking
van de BRIM-regeling (besluit Rijkssubsidiëring
Instandhouding Monumenten) wordt in
dit licht geëvalueerd’. Voor CIO-K was dit
voldoende aanleiding om zich in een brief te
wenden tot de nieuwe bewindspersoon
voor cultuur en media, minister R. Plasterk.
Daarin vraagt de commissie om over de
concretisering van deze alinea uit het coalitieakkoord
het gesprek aan te gaan. Ook de
woordvoerders cultuur van de regeringsfracties
zijn hierover benaderd.
Het gesprek met de nieuwe minister hangt
samen met het Besluit Rijkssubsidiëring
Instandhouding Monumenten (BRIM) dat
sinds 1 januari 2006 van kracht is. CIO-K was
aanvankelijk positief over deze regeling
maar signaleert een aantal belangrijke knelpunten
voor kerkelijke gebouwen:
- De subsidiepercentages voor kerkelijke
gebouwen dalen gestaag: van 90 % eind
tachtiger jaren naar nu 65 % in de BRIM.
- Kerkgebouwen kunnen pas vanaf 2010
van de BRIM-regeling gebruik maken.
Tot die tijd zijn er nauwelijks reguliere
subsidiemogelijkheden.
- Het subsidieplafond voor BRIM-subsidie
is € 100.000 per 6 jaren. Dit is voor herstelwerkzaamheden
van enige omvang
te weinig.
- Voor orgels kunnen geen afzonderlijke
subsidies meer worden aangevraagd;
herstel dient in het meerjarenplan voor
het kerkgebouw te worden opgenomen.
In december 2006 is opnieuw € 140 miljoen
extra geld toegezegd voor ‘restauratie-achterstandgevallen’.
Hieruit komt drie keer 2
miljoen voor monumentale orgels beschikbaar.
Jaarverslag
Het aangevraagde gesprek is een voorbeeld
van de wijze waarop CIO-K te werk gaat
namens een flink aantal Nederlandse kerkgenootschappen.
Onlangs verscheen het
jaarverslag over 2005 en 2006 van CIO-K.
De leden van CIO-K na de 100-e commissievergadering in april 2004: van links naar rechts: mw. J.N. van der
Marel-Veerman (secr.), de heren D. Hoogendoorn (PKN), J.H. Zwart (PKN), J. Broekhuizen (secretaris), A. de
Jong (NIK), B.M.A. Wanders (RK), J. Hoogendoorn (Chr. Geref.), J.M.C. Klok (RKK), H.W.C. Boudewijns (RKK),
H. Akkerman (doopsgezind), J. van Beuzekom (PKN) en T. Snaterse (PKN) (afwezig: C.P. Voorberg (Geref.
Vrijg.), J.T. van den Berg (Ger. Gem.) en J.A.W. Berkeveld. (foto: CIO-K)
De commissie behartigt de belangen van de
22 bij CIO aangesloten kerkgenootschappen
als het gaat om de kerkelijke gebouwen:
monumentenbeleid en –subsidies, WOZ en
OZB, brandveiligheid enzovoort.
Ook op andere plaatsen staat de instandhouding
van kerkgebouwen in de aandacht:
- De taskforce Kerkgebouwen – een burgerinitiatief
– timmert flink aan de weg.
Deze werkgroep vraagt de aandacht van
politiek en samenleving voor het behoud
van het monumentale kerkgebouw. Zie
onder andere:
www.toekomstkerkgebouwen.nl
- Binnen de Protestantse Kerk is ook een
taskforce Kerkgebouwen actief, die dit
jaar komt met een publicatie over Kansen
voor kerkgebouwen; deze taskforce
organiseert samen met de werkgroep
kerkbouw van de Protestantse Kerk een
studiemiddag op vrijdag 1 juni a.s. in de
Sionkerk in Arnhem.
- De algemene ledenvergadering van de
Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer
op zaterdag 22 april in Ede is
(ook)gewijd aan het kerkgebouw. Zie verder
het blad kerkbeheer en de website
www.kerkrentmeester.nl
Er staan nog veel meer onderwerpen vermeld
in het jaarverslag van CIO-K, zoals het
gebruiksbesluit, waarvan de ingangsdatum
inmiddels opschuift naar 1 januari 2008; de
omgevingsvergunning (WABO), de energieinkoop,
de zondagswet en de Arbo-wet. De
volledige tekst van het jaarverslag is als
PDF-bestand te downloaden via
www.cioweb.nl.
Jaap Broekhuizen is secretaris van CIO-K en
werkzaam bij de afdeling juridische zaken, colleges
en synodebureau van het Protestants Landelijk
Dienstencentrum.

Kerkinformatie BERICHTEN April 2007
Missionaire oriëntatie in Londen
Het Hendrik Kraemer Instituut van de
Protestantse Kerk in Nederland en de
vereniging voor zending in Nederland IZB
organiseren een missionaire oriëntatie in
Londen van 7 tot en met 10 mei. Het thema
is ‘To be or not to be – de vraag voor een
missionaire kerk’.
In Londen nemen de kerken hun roeping
om van het evangelie te getuigen serieus.
Studeren voor een zinvol beroep?
De Christelijke Hogeschool Windesheim en
de NBI Hogeschool voor Theologie verzorgen
een breed aanbod van opleidingen en
cursussen op het gebied van theologie en
levensbeschouwing. Waar mogelijk wordt
samengewerkt met de nieuwe Protestantse
Theologische Universiteit en de Vrije Universiteit
in Amsterdam. De opleidingen
voorzien in de groeiende behoefte aan goed
opgeleide professionals en vrijwilligers in
kerk, zorg en onderwijs. Religieuze thema’s
en levensbeschouwelijke bezinning staan
Balkenende ontving eerste bijbel voor Zorg
‘Bij de huidige zorgvragen is het belangrijk
de bijbel toegankelijk te maken. De noodzaak
van spiritualiteit in de zorg heb ik zelf
ervaren tijdens mijn periode in het ziekenhuis’.
Dat zei premier Jan Peter Balkenende
toen hij het eerste exemplaar van de Bijbel
voor de Zorg ontving uit handen van dr. Myriam
Steemers-Van Winkoop, directeur van
Relief, een christelijke vereniging van zorgaanbieders.
De uitgeverij van het Nederlands Bijbelgenootschap
heeft de bijbel ontwikkeld samen
met Reliëf. Deze uitgave van de Bijbel is bedoeld
om iedereen in de zorg te ondersteunen
met levensvragen. De Bijbel voor de
Zorg biedt de complete tekst van De Nieuwe
Bijbelvertaling met extra leeswijzers over
vragen rond ziekte, lijden, genezing, kracht,
Cursus: de rol van de kerk na een ramp
De aandacht voor de rol van de kerk bij ingrijpende
gebeurtenissen neemt toe. Daarom
biedt Kerk in Actie een cursus aan op 19
en 20 april 2007. De cursus is bedoeld voor
iedereen die – als vrijwilliger of beroepskracht
– vanuit de kerken betrokken is bij de
pastorale hulpverlening na een plaatselijke
ramp. Tijdens de cursus leren zij hoe ze vanuit
de kerk betrokken kunnen zijn wanneer
zich een ramp voordoet. Op verzoek van
Kerk in Actie heeft het Hendrik Kraemer Instituut
een driedaagse cursus over nazorg
bij rampen ontwikkeld. Het gaat om twee
Het bruist er van de ideeën en initiatieven.
Na een decennium van evangelisatie laten
de kerken in Engeland door middel van
verrassende initiatieven zien dat hedendaagse
netwerken een nieuwe kans voor de
kerk zijn. De beweging ‘Fresh expressions
of church’ is daarom zeer interessant. Het is
echter niet zo eenvoudig om over te brengen
wat daar nu zo inspirerend aan is.
hoog op de agenda van publieke organisaties
en instellingen.
Windesheim Theologie & Levensbeschouwing
biedt vernieuwde hbo-bachelor opleidingen
voor kerkelijk werkers, geestelijk
verzorgers, leraren godsdienst en levensbeschouwing,
werkers in diaconaat en pastoraat.
Ook is er een groeiend aanbod van
(post-hbo) cursussen en trainingen voor
professionals en geschoolde vrijwilligers,
bijvoorbeeld een cursus Preken, Liturgie bij
begrafenis en crematie, of Presentatietech-
hoop, leven en sterven.
Het is voor het eerst dat er in Nederland een
bijbel verschijnt die speciaal toegesneden is
op de zorgsector. Door de voortschrijdende
secularisatie enerzijds en de groeiende
waardering voor spiritualiteit anderzijds bestaat
er behoefte aan teksten die een positieve
rol kunnen spelen in de zorgsituatie.
Mensen weten niet altijd de weg meer in
een bijbel, zodat een uitvoering met duidelijke
handvaten kan helpen om mensen vanuit
hun geestelijke vragen te verstaan.
Reliëf vervult als koepel voor de zorgorganisaties
een belangrijke rol in de formulering
van de identiteit. Ook het demissionaire kabinet
onderkent het belang van een goed
functionerende zorgsector.
cursusdagen achter elkaar en een terugkomdag.
De cursus vindt plaats in het Protestants
Landelijk Dienstencentrum, Joseph
Haydnlaan 2A te Utrecht. De cursus duurt
van donderdag 19 april 2007 vanaf 9.30 uur
(inclusief de donderdagavond), tot en met
vrijdag 20 april 2007, 17.00 uur. Daarop
volgt een terugkomdag, waarvan de datum
in overleg met de deelnemers wordt vastgesteld.
De kosten bedragen € 70,- per persoon.
Voor de maaltijden (2 keer lunch en 1
keer diner) wordt € 26,50 in rekening gebracht.
Aanmelding uiterlijk op 30 maart
22
Daarom is zelf gaan kijken een unieke kans.
De oriëntatiereis is bedoeld voor predikanten.
Aan de reis gaan twee studiebijeenkomsten
vooraf. In een nabespreking worden de
ervaringen geëvalueerd. Deelname aan
deze bijeenkomsten is verplicht. Zie voor
programma en opgave www.izb.nl
nieken. Met HOVO worden inspirerende
cursussen aangeboden aan ouderen.
Voorlichtingsbijeenkomsten: in Utrecht op
31 maart en 16 juni van 10.00-14.00 uur en
in Zwolle op 8 juni en 28 augustus van
19.00-21.00 uur.
Inlichtingen: Windesheim Informatiecentrum,
tel. (038) 469 96 99 of
e-mail: info@windesheim.nl.
Zie ook: www.windesheim.nl
Premier Balkenende neemt de Bijbel voor de Zorg in
ontvangst. (foto: Jongbloed Uitgevers)
2007. Plaatsing op volgorde van aanmelding.
Bij afmelding na 12 april wordt 50 procent
van de cursuskosten in rekening gebracht.
Deelnemers die van buiten Utrecht
komen, kunnen logeren in het gastenverblijf.
Kosten voor overnachting en ontbijt
€ 78,- p.p Opgave bij het secretariaat van het
Hendrik Kraemer Instituut: hki@pkn.nl o.v.v.
uw volledige adresgegevens, uw
e-mailadres en telefoonnummer. Voor meer
informatie: www.kerkinactie.nl.

Kerkinformatie BERICHTEN April 2007
Kerkmuziekdagen voor jongeren te Dwingeloo 2007
Het Centrum voor de Kerkzang organiseert
van woensdagavond 16 mei tot zondagmiddag
20 mei 2007 de jaarlijkse kerkmuziekdagen
voor jongeren. Het evenement
wordt gehouden in De Hooge Haer te Lhee
(bij Dwingeloo). Er wordt gewerkt in twee
leeftijdsgroepen: 8-15 jaar en 16 jaar en
ouder.
Geschiedenis hervormd emigratiewerk
De emigratiegolf van na de Tweede-
Wereldoorlog is bijzonder ingrijpend
geweest voor emigranten én achterblijvers.
Welke invloed had de emigratie op de
emigranten zelf en hoe konden zij hun
geloof, dat juist zo ver van huis zo belangrijk
bleek, voeden en bewaren? Welke
invloed had dit bij het vormgeven van eigen
Nes Ammim in perspectief Geïnteresseerden zijn van harte welkom.
Zaterdag 31 maart 2007 vindt in Apeldoorn
de Nes Ammimdag plaats. Centraal staat op
deze dag het perspectief voor Nes Ammim
na de Libanon-oorlog en temidden van alle
spanningen in het Midden Oosten. Ook
wordt er aandacht besteed aan het tegengaan
van het toenemende antisemitisme,
een kerndoel van Nes Ammim.
NCRV-serie Het hoogste woord
Teksten uit de bijbel zijn van blijvende
waarde. Dat wordt zichtbaar in een nieuwe
12-delige serie van ‘Het hoogste woord’
van de NCRV. In Het hoogste woord legt
presentator Klaas Drupsteen de bekende
Nederlander drie teksten uit de bijbel voor.
Teksten die inspireren, confronteren,
irriteren en herinneringen oproepen.
Bijbelkennis is zeker geen vereiste in het
Onder het thema ‘Zing van de dieren!’
studeren we gevarieerde kerkmuziek in:
van mega-oud tot super-hip. Daarnaast is
er alle gelegenheid voor sport en spel. We
voeren de muziek uit in een kerkdienst op
zondagmorgen in de Dwingeloo en een
concert voor ouders en andere belangstellenden.
Bovendien werken we mee aan de
kerkgemeenschappen en welke rol vervulde
de Nederlandse Hervormde Kerk daarbij?
De heer Niek J. Prinsen, jarenlang emigratiesecretaris
vanwege de Nederlandse
Hervormde Kerk, heeft die geschiedenis in
2005 beschreven. Er zijn nog een aantal
exemplaren in voorraad. Het zestig pagina’s
tellende boek is interessant voor
Locatie: Kerkelijk Centrum ‘De Drie Ranken’,
Eglantierlaan 202, Apeldoorn tel. (055) 533
25 39 (per bus ong. 8 minuten van het
station). Er is parkeergelegenheid rondom
het Kerkelijk Centrum. Tijden: 10.30 tot
16.00 uur (deur open vanaf 10.00 uur),
onderbroken door een lunch en een muzikaal
intermezzo. Tot slot een informeel
samenzijn tot 17.30 uur. Toegangsprijs:
gesprek, openhartigheid wel. Aan de hand
van deze bijbelteksten vertelt de gast zijn
verhaal op drie verschillende, voor hem of
haar belangrijke, lokaties.
In deze serie gaat Klaas Drupsteen in
gesprek met onder anderen: Agnes Kant,
Leon de Winter, Halina Reijn, Arie
Boomsma, Naema Tahir, Daniel Lohues,
Bisschop Bär, Kees Torn en Antoine Bodar.
JOP COACH magazine ringen en artikelen te downloaden op www.
Nog voordat het eerste nummer in 2007 van
de pers rolt, heeft het nieuwe tijdschrift van
de Protestantse Kerk, JOP COACH magazine,
al 1500 abonnementen geregistreerd.
JOP COACH magazine bevat verdiepende
artikelen over jeugd en geloof, nieuws,
trends en kant-en-klare programma’s en
werkvormen om te gebruiken in de catechese.
Elk nummer bevat twee vaste katernen:
het KIDS-katern, met programma’s gericht
op kinderen; het YOUNG-katern met programma’s
om met jongeren te doen. JOP
COACH magazine telt 64 full colour pagina’s
en verschijnt vijf keer per jaar. Bij het magazine
zijn extra werkvormen, gebruikserva-
jop.nl/coach.
Het eerste nummer lag ongeveer half
maart bij abonnees op de mat. In dat nummer
gaat het KIDS-katern over het thema
‘sportief’. Naast ideeën voor sportieve
groepsactiviteiten wordt ook stilgestaan bij
sportief gedrag in het omgaan met anderen.
Het YOUNG-katern behandelt het thema
‘humor’. Wat is humor eigenlijk? Waar ligt
de grens tussen ‘leuk’ en ‘te ver gaan’? En:
kunnen humor en heiligheid samengaan?
Ook in dit nummer een artikel over ’inwijdingscatechese’
voor achttienplussers en
een praktijkschets over ‘basiscatechese
nieuwe stijl’. Verder aandacht voor de Kerk
23
landelijke Liedboekdag op zaterdag 16 juni
in Deventer. De kosten bedragen € 80,-
(voor een tweede kind uit een gezin € 60,-).
Aanmelding en nadere informatie:
http://home.planet.nl/~kerkzang/kmdj of
e-mail: dwingeloo2007@yahoo.com.
Bellen kan ook: 06 – 28 13 88 14 (Jurrian
Fahner).
(kerk)historici en voor degenen die familieleden
hebben zien vertrekken. Wie dit boek
zou willen hebben, kan het verkrijgen bij
het Protestants Landelijk Dienstencentrum,
afd. Binnenland, t.a.v. mw. J. A. Postma,
Postbus 8504, 3503 RM te Utrecht of per email:
j.postma@pkn.nl Het boek is gratis,
maar de voorraad is beperkt, dus: op is op!
€ 15,00 p.p., incl. koffie/thee, soep en broodjes.
Kinderen van 3-12 jaar: € 7,30 euro p.p.
Aanmelding door middel van overmaking
van genoemd(e) bedrag(en) naar postgiro
55 55 6 van Stichting Nes Ammim
Nederland te Apeldoorn, onder vermelding
van “Nes Ammimdag 2007”. Meer informatie
en opgave: Nes Ammim, mw. Beatrice
Hoffer, tel. (055) 534 93 39 en op de website
www.nesammim.nl
Het hoogste woord is inmiddels uitgegroeid
tot een multimediaal project. Het
begon in 2004 als een rubriek in de NCRVgids,
werd een radiorubriek in Schepper &
Co op Radio 5 en vorig jaar verscheen Het
hoogste woord in boekvorm. Daaraan
wordt dit jaar met Pinksteren een nieuw
medium toegevoegd, de site
www.hethoogstewoord.ncrv.nl
in Actie-campagne ‘Zoek de balans’, met
concrete ideeën om daarmee aan de slag te
gaan met kinderen en jongeren.
JOP is de jeugdorganisatie van de Protestantse
Kerk in Nederland. JOP COACH magazine
is de opvolger van de tijdschriften
KIOSK, GR!P en Impuls. Een abonnement
op JOP COACH magazine kost € 45, - per
jaar. Aanmelden als abonnee kan door een
e-mail te sturen naar abonnementen@pkn.
nl of door te bellen naar (030) 880 17 25. Wilt
u liever eerst een gratis proefnummer? Of
wilt u iemand anders een proefnummer cadeau
doen, dan kan dat ook. Mail daarvoor
naar brochureverkoop@pkn.nl of bel (030)
880 17 24.

Kerkinformatie KOMENDE COLLECTEN April 2007
Pinksterzendingsweek 20-27 mei
Tijdens de Pinksterzendingsweek 2007, van
20-27 mei, staat een zendingsproject in
Cambodja centraal. Liefdevol omgaan met
je kinderen lijkt zo vanzelfsprekend. In Cambodja
is dat lang niet altijd het geval. Het
Rode Khmer-regime eind jaren zeventig
kostte twee miljoen mensen het leven. In
die tijd werden veel ouders en kinderen van
elkaar gescheiden. De kinderen van toen
zijn de ouders van nu. Ze hebben grote
moeite om voor hun kinderen te zorgen en
hen lief te hebben. Veel kinderen groeien op
in chaotische, ongedisciplineerde, getraumatiseerde
thuissituaties. Vaak worden ze
groot gebracht door alleen een vader of
moeder en raken van het rechte pad af.
Nieuwe hoop
Cambodja heeft nieuwe hoop nodig. Het
‘Hope’ programma van World Relief Cambodja
wil kinderen, tieners en volwassenen
deze Hoop geven. De Nederlandse Joke van
Opstal staat aan het begin van dit project.
Vanuit haar visie kunnen mensen vervuld
met de Heilige Geest kanalen van Gods
Collecte voor JOP 3 juni
Op zondag 3 juni staat de collecte voor JOP
op het landelijke collecterooster. JOP, de
jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk,
is een beweging van, door en voor kinderen
en jongeren. De opbrengst van deze
collecte is bestemd voor diverse projecten
van JOP, zoals:
JOP KIDSboekjes
JOP KIDSboekjes zijn kleine, spannende en
verrassende boekjes voor kinderen in de
leeftijd van 8 -12 jaar. Met de JOP
KIDSboekjes daag je kinderen in de kerk en
thuis uit om bezig te zijn met zichzelf, God,
elkaar en de wereld om hen heen.
JOP Wereldexpress
Een mobiele tentoonstelling over de millenniumdoelen
die door heel Nederland
gaat reizen. Kinderen en jonge tieners
krijgen op een interactieve wijze inzicht in
ontwikkelingsvraagstukken en worden
uitgedaagd zelf ook in actie te komen voor
een rechtvaardiger wereld.
JOP-bende’s
JOP wil samen met jongeren de activiteiten
of programma’s die zij zelf bedacht hebben,
uitwerken tot landelijke JOP- projecten. Zo
kunnen ook andere jeugdgroepen daar
weer gebruik van maken.
liefde zijn. Het Hope programma zet in op
bijbelonderwijs aan kinderen, juist omdat zij
een sleutelrol spelen in het opnieuw vinden
van hoop. Door drama en poppenspel leren
kinderen dat ze in Gods ogen van waarde
zijn en dat Hij van hen houdt. Een betere
boodschap is er niet, als het niet vanzelfsprekend
voor je is om liefdevol omringd te
worden. Ook leren de kinderen basisvaardigheden
over hygiëne en hoe ze met hun
ouders om kunnen gaan. 138 medewerkers
en ruim 3.000 vrijwilligers van Hope bereiken
34.000 kinderen met deze liefdevolle
boodschap.
Uitstraling
De boodschap die deze jongens en meisjes
meekrijgen straalt uit op het hele gezin.
Ouders merken de veranderingen in hun
kinderen en komen uit nieuwsgierigheid
naar de bijeenkomsten. In kindertaal horen
ook zij het evangelie. Als hun belangstelling
gewekt is, sluiten velen zich aan bij een
bestaande kerk of zetten onder begeleiding
van Hope een eigen huisgemeente op. Ook
JOP Wake up call
Zondag 30 september 2007 organiseert
JOP een evenement voor en door tieners
en jongeren. Als aftrap van een nieuw
seizoen. Een enerverende dag vol ontmoe-
24
de oudere broers en zussen horen de Pinksterboodschap.
Jongeren tussen de twaalf
en achttien jaar komen wekelijks bij elkaar
in aparte jongens- en meiden groepen. Ze
discussiëren onder begeleiding over onder
andere een verantwoorde leefstijl op basis
van bijbelse waarden. Naast deze persoonlijke
ontwikkeling, zetten ze zich ook in voor
anderen. Zo zijn ze mentor voor jonge,
soms ernstig zieke kinderen. En leren ze om
echt een geestelijke broeder of zuster te
zijn. Door deze mensen werkt Gods Geest
in Cambodja en keert langzaam de hoop
terug in dit land dat zoveel te lijden heeft
gehad.
Materiaal
U kunt in uw gemeente aandacht besteden
aan dit collectemoment, o.a. door collectefolders
uit te delen, posters in het kerkgebouw
op te hangen en er inhoudelijk aandacht
aan te besteden in de dienst. Kijk voor
liturgiesuggesties, een bericht voor in het
kerkblad, een kanselafkondiging en meer op
www.kerkinactie.nl/collectes.
ting, muziek, film, debat en uitwisseling
van leuke ideeën.
Meer informatie is te vinden op:
www.jop.nl

Kerkinformatie BIJBELTEKSTEN
April 2007
Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé
is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag
herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door middel
van het gebruiken van dit rooster verbonden met de wereldoecumene.
zo 1 Toen Jezus dichtbij Jeruzalem was,
begon de hele groep leerlingen vol
vreugde en met luide stem God te
prijzen om alle wonderdaden die ze
hadden gezien. Ze riepen: “Gezegend
hij die komt in de naam van de Heer!”
(Lucas 19: 28-40)
ma 2 Voor zijn lijden zei Jezus tot zijn
leerlingen: Jullie hebben nu verdriet,
maar ik zal jullie terugzien, en dan zul je
blij zijn, en niemand zal je je vreugde
afnemen. (Johannes 16: 19-22)
di 3 God bewijst ons zijn liefde doordat
Christus voor ons gestorven is toen wij
nog zondaars waren. Des te zekerder is
het dat wij, nu we met hem zijn
verzoend door de dood van zijn Zoon,
worden gered door diens leven.
(Romeinen 5: 1-11)
wo 4 Paulus schreef: We hebben het zwaar
te verduren gehad, boven onze
krachten. Dat liet ons beseffen dat we
niet op onszelf moeten vertrouwen,
maar alleen op de God die de doden
opwekt. (2 Korintiërs 1: 8-11)
do 5 Christus is voor allen gestorven
opdat de levenden niet langer voor
zichzelf zouden leven, maar voor hem
die voor hen is gestorven en is
opgewekt. (2 Korintiërs 5: 13-17)
vr 6 Aan het kruis zei Jezus: Vader, vergeef
hun, want ze weten niet wat ze doen.
(Lucas 23: 33-34)
za 7 Paulus schreef: We zijn door de doop
in zijn dood met Christus begraven om
een nieuw leven te leiden.
(Romeinen 6: 3-11)
zo 8 Bij het lege graf zeiden twee engelen
tegen de vrouwen: Waarom zoekt u de
levende onder de doden? (Lucas 24: 1-8)
ma 9 Christus werd gelijk aan een mens. Hij
heeft zich vernederd en werd
gehoorzaam tot in de dood – de dood aan
het kruis. Daarom heeft God hem hoog
verheven en hem de naam geschonken
die elke naam te boven gaat.
(Filippenzen 2: 1-11)
di 10 Span u in om door de
samenbindende kracht van de vrede de
eenheid te bewaren die de Geest u
geeft: één lichaam en één geest, zoals u
één hoop hebt op grond van uw
roeping. (Efeziërs 4: 1-6)
wo 11 Johannes schreef: Wij weten dat we
van de dood zijn overgegaan naar het
leven omdat we elkaar liefhebben. (1
Johannes 3: 11-16)
do 12 God had de wereld zo lief dat hij zijn
enige Zoon heeft gegeven, opdat
iedereen die in hem gelooft niet
verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.
(Johannes 3: 13-17)
vr 13 Jezus zei tot zijn leerlingen:
Gelukkig jullie ogen omdat ze zien, en
jullie oren omdat ze horen!
(Matteüs 13: 1-23)
za 14 De opgestane Christus zegt: Ik sta
voor de deur en klop aan. Als iemand
mijn stem hoort en de deur opent, zal ik
binnenkomen, en we zullen samen
eten, ik met hem en hij met mij.
(Openbaring 3: 20-22)
zo 15 De opgestane Jezus zei tot zijn
leerlingen: “Ik wens jullie vrede! Zoals
de Vader mij heeft uitgezonden, zo zend
ik jullie uit.” Na deze woorden blies hij
over hen heen en zei: “Ontvang de
heilige Geest.” (Johannes 20: 19-23)
ma 16 Jezus zegt: Het is met het koninkrijk
van God als met een mens die zaad
uitstrooit op de aarde: dag in dag uit
ontkiemt het zaad en schiet op, ook al
weet hij niet hoe. (Marcus 4: 26-29)
di 17 Als u nu met Christus uit de dood
bent opgewekt, streef dan naar wat
boven is, niet op wat op aarde is. U bent
immers gestorven, en uw leven ligt met
Christus verborgen in God.
(Kolossenzen 3: 1-5)
wo 18 De Heer zegt: Ik weet van uw ellende
en armoede, hoewel u rijk bent. Wees niet
bang voor wat u nog te wachten staat.
Wees trouw tot in de dood, dan zal ik u als
lauwerkrans het leven geven.
(Openbaring 2: 8-11)
do 19 Vergeld geen kwaad met kwaad, maar
probeer voor alle mensen het goede te
doen. Leef, voorzover het in uw macht
ligt, met alle mensen in vrede.
(Romeinen 12: 14-18, 21)
25
April 2007
vr 20 U bent geroepen om vrij te zijn.
Dien elkaar in liefde. (Galaten 5:13-14)
za 21 Jezus zegt: Ik ben het levende brood
dat uit de hemel is neergedaald;
wanneer iemand dit brood eet zal hij
eeuwig leven. (Johannes 6: 47-51)
zo 22 Jezus vroeg aan Petrus: “Houd je
van me?” Petrus antwoordde: “Heer, u
weet alles, u weet toch dat ik van u
houd.” (Johannes 21: 15-17)
ma 23 Het wezenlijke van de liefde is niet
dat wij God hebben liefgehad, maar dat
hij ons heeft liefgehad en zijn Zoon
heeft gezonden om verzoening te
brengen voor onze zonden.
(1 Johannes 4: 7-11)
di 24 Jezus zegt: Gelukkig wie hongeren
en dorsten naar gerechtigheid, want zij
zullen verzadigd worden. Gelukkig de
barmhartigen, want zij zullen
barmhartigheid ondervinden.
(Matteüs 5: 1-12)
wo 25 Na Jezus’ hemelvaart gingen zijn
leerlingen op weg om overal het
nieuws bekend te maken. De Heer hielp
hen daarbij en zette hun verkondiging
kracht bij. (Marcus 16: 15-20)
do 26 Paulus schreef: Wees eensgezind en
één in liefde. Handel niet uit
geldingsdrang. Laat onder u de
gezindheid heersen die Christus Jezus
had. (Filippenzen 2: 1-11)
vr 27 Jeremia bad: U bent onze hoop,
Heer. U bent toch in ons midden, wij
behoren u toch toe? (Jeremia 14: 8-9)
za 28 Van alles waarover je waakt, waak
vooral over je hart, het is de bron van je
leven. (Spreuken 4: 23)
zo 29 Jezus zegt: Mijn schapen luisteren
naar mijn stem, ik ken ze en zij volgen
mij. Ik geef ze eeuwig leven: ze zullen
nooit verloren gaan en niemand zal ze
uit mijn hand roven. (Johannes 10: 22-30)
ma 30 Door zijn geloof ging Abraham, toen
God hem riep, op weg naar een plaats die
hij in bezit zou krijgen, en hij ging op weg
zonder te weten waarheen.
(Hebreeën 11: 8-16)

Kerkinformatie
Predikantwisselingen
Beroepen
te Ameide-Tienhoven (herv.), ds. J. Niesing
te Kootwijk-Kootwijkerbroek; te Barendrecht
(geref. Zuid-Oost Triomfatorkerk), ds. C.
Romkes te Zwijndrecht; te Barneveld (herv.
wijkgem. 1), ds. G. Lustig te Voorthuizen; te
Bruchem, Kerkwijk en Delwijnen (herv.), ds.
M. Messemaker te Oud-Beijerland; te Ederveen
(herv.), te Hasselt (herv.), en te Rouveen
(herv.) ds. M. Maas te Hellouw;
te Genemuiden (herv. wijkgem. 2), ds. M.
Messemaker te Oud-Beijerland; te Hoogeveen
(herv. wijkgem. 3), ds. C. Cluistra te
Ridderkerk; te Lekkerkerk (herv. gem. ‘t Anker),
ds. W.P. Emaus te IJsselstein; te Lienden
(herv.), ds. M. Maas te Hellouw; te Numansdorp
(geref.; parttime), ds. mw. M.J.
den Bakker te Rotterdam-Centrum (diac.
missionair. werk); te Papendrecht (wijkgem.
West), ds. E. van den Ham te Middelburg
(prot. wijkgem. De Ontmoeting); te Ridderkerk
(herv.), ds. M. Messemaker te Oud-Beijerland;
te Urk (De Bron), ds. M.A. van den
Berg te Zoetermeer; te Waardenburg-Neerijnen
(herv.), ds. D. van Duijvenbode te Urk;
te Waddinxveen (herv. Wijkgem. Oost), ds.
P. Nobel te Linschoten; te Wouterswoude
(herv.), ds. G. van Wijk te Wezep.
Aangenomen:
naar Amerongen-Overberg (herv.; wijk 2
Overberg), ds. A.J. de Kieviet te Zuidland;
naar Antwerpen-Oost (VPKB), proponent J.
H. Visser te Bergambacht, die bedankte voor
Well-Ammerzoden (herv.); naar Arnemuiden,
ds. C. Bijman te Urk; naar Den Haag
(wijkgem. Laak; pt), ds. R. van Essen te Den
Haag-Loosduinen; naar Doorn (g.v. Zonnehuis),
ds. J.C.R. Wijngaard te Vinkeveen en
Waverveen (g.v. St. Zuwe Zorg); naar Eindhoven
(prot. Adventskerkgem.), ds. mw. T.
C.M. Boekenstijn-Dronkert te Renswoude;
naar Hellendoorn (wijk West), ds. H. Engelsma
te IJsselmuiden-Grafhorst (De Hoeksteen);
naar Meppel, ds. W.P Sarolea te Niekerk-Oldekerk-Faan;
naar Oldehove (geref.),
proponent mw. A.M. Westra te Grijpskerk;
naar Ommen (herv.; wijk 2), ds. W. Tijink te
Zwartsluis; naar Schettens-Schraard-Longerhouw
en Wons, ds. mw. E.K. Zwerver te
Rotterdam-Zuid; naar Steggerda, Vinkega
en De Hoeve, proponent mw. M. Veenstra-
Oving te Steggerda; naar Wezep (herv. wijk
3), ds. C. van de Worp te Ede; naar Zetten &
Andelst (herv.), ds. J. Muller te Wapenveld
(herv.); naar Zoetermeer (geref. wijkgemeente
1), proponent mw. M.C. Kapteyn te
Zoetermeer; naar Zoetermeer (herv. wijkg.
Ichthuskerk-Oost, wijk 4), ds. E. van den
Ham te Middelburg (De Ontmoeting), die
bedankte voor Papendrecht (West).
Bedankt
voor Bergambacht (herv.) en voor Giessendam/Neder-Hardinxveld,
ds. G. Lustig te
Voorthuizen; voor Ermelo (wijk Nieuwe Kerk
Noord), ds. W.G. Hulsman te Genemuiden;
voor Genemuiden (herv. wijkgem. 2) en
voor Ridderkerk (herv.), ds. M. Messemaker
te Oud-Beijerland; voor Gouda herv.; wijk
B), ds. P.J. Visser te Den Haag; (Ds. Visser
neemt geen beroepen meer in overweging.);
voor Huizen (herv. wijkgem. Nieuwe
Kerk), ds. W. Markus te Bergschenhoek;
voor Kootwijk-Kootwijkerbroek (herv.), ds.
G. van Wijk te Wezep; voor Nieuwleusen
(herv. wijkgem. Noord), ds. O.C. Kerssen te
Gouda; voor Sint Anthoniepolder (herv.),
ds. J.A.van den Berg te Nieuw-Lekkerland;
voor Stolwijk (herv. wijk 2), ds. J.A.van den
Berg te Nieuw-Lekkerland. voor Zijderveld
(herv.), ds. S.A. Doolaard te Besoyen (Waalwijk
West).
Beroepbaar
proponent H.F. Kling, Van Kanstraat 32,
6412 ZW Heerlen (beroepbaar);
proponent T.J. Houweling, Valckslootlaan
26, 2181 TR Hillegom (nog niet beroepbaar);
proponent mw. J.J. van der Vaart, Pieter
Vlamingstraat 278, 1093 DK Amsterdam
(beroepbaar);
proponent mw. T.J. Beyen, Drumptselaan 2,
4003 HD Tiel (beroepbaar);
proponent J.D. Oudshoorn, Johannes van
Andelstraat 11, 3553 TG Utrecht (beroepbaar);
proponent R.B. Kuyvenhoven, Hofmeyerstraat
37B, 1091 LX Amsterdam (kan voor
1-1-2008 geen beroepen in overweging nemen);
26
April 2007
proponent mw. J.C.M. van der Wilt, Orfeo 34,
2907 JE Capelle aan den IJssel (beroepbaar);
proponent D. van Keulen, Pottenbakkerstraat
25, 8043 BM Zwolle (kan voor 2010
geen beroepen in overweging nemen).
proponent C.A. van der Graaf, Meskampersteeg
18A, 3882 SJ Putten;
proponent mw. K. Jansen-Oberink, Giezenbosweg
1, 7121 MK Aalten;
proponent G.B.H. Brunsveld, Burchtmuur
15, 3991 EK Houten.
Toegelaten:
proponent mw. J. Heuvelink, Marco Polostraat
73-2, 1057 WG Amsterdam (zij kan
voorlopig geen beroepen in overweging nemen).
Overleden
1 januari E.T. de Haan (geb. 8 april 1936);
6 januari K. van Liere (geb. 25 dec. 1922);
7 januari W. Sierag (geb. 2 augustus 1916);
8 januari ds. J. Haitsma (geb. 14 september
1913); 16 januari ds. J.A. Kwast (geb.
13 januari 1922); 22 januari J. Korpershoek
(geb. 22 augustus 1921); 7 februari ds. E.M.
Pannekoek (geb. 15 december 1921);
10 februari ds. H. Ommering (geb. 12 juli
1935); 15 februari A. Moolenaar (geb. 5 september
1913).
Wilt u berichten over predikantswisselingen
en beroepbaarstellingen doorgeven aan het
Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ
Utrecht, e-mail: jaarboek@pkn.nl
Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven
worden aan Persbureau Scheps, Postbus 103,
3770 AC Barneveld, e-mail: scheps@solcon.nl

Kerkinformatie ADVERTENTIES
Advertenties
Kerkinformatie kent twee soorten advertenties:
vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten
en andere advertenties.
Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen
in vier verschillende formaten geplaatst
worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal
(tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden)
en Zeer groot (tot 520 woorden/hele pagina).
Voor deze formaten gelden respectievelijk
de volgende tarieven: € 174, € 348, €
698 en € 1.394.
De Protestantse Kerk Amsterdam
zoekt een
kerkelijk opbouwwerker
Andere advertenties bestaan in de formaten:
1/8, 1/4, 1/2 en 1/1. De prijzen zijn respectievelijk:
€ 348, € 698, € 1.394, € 2.788.
Aanlevering
Per e-mail aan:
kerkinformatie.advertenties@pkn.nl
(de kale tekst in een Word-bestand en logo’s
uitsluitend apart in een jpg-bestand), per fax
aan (030) 880 14 45, of in papieren vorm per
post aan: Kerkinformatie Advertenties
(F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM
Utrecht.
voor het project Kerk op IJburg. De nieuwe woonwijk IJburg groeit. Er liggen
kansen voor de opbouw van een geloofsgemeenschap vanuit ons huis ‘De Tronk’.
De opbouwwerker wordt gesteund door de al actieve werkgroep Kerk op IJburg.
De vacature beslaat 0,5 FTE, voor de duur van het project, dat wil zeggen tot 1
juni 2009.
Salariëring in schaal 9 arbeidsvoorwaardenregeling PKN voor kerkelijk werkers.
Profiel
De kerkelijk werker heeft kennis van en ervaring met gemeenteopbouw.
Hij/zij is bereid zich te verdiepen in de belevingswereld van alle IJburgers.
Hij/zij heeft gevoel voor de spirituele mogelijkheden en eisen van deze tijd.
Hij/zij is oecumenisch ingesteld.
Taakomschrijving
Hij/zij bouwt een geloofsgemeenschap van en met IJburgers voor geheel IJburg
op.
Hij/zij ontwikkelt een zelfstandig project voor Kerk&Buurtwerk.
Hij/zij gaat de pastorale bearbeiding van IJburg organiseren.
Hij/zij luistert naar wensen en plannen van IJburgers en ondersteunt IJburgers
hun wensen en plannen in activiteiten om te zetten.
Hij/zij gaat taakgroepen opzetten voor de verschillende activiteiten en vindt uit bij
welke taakgroepen zijn/haar participatie noodzakelijk is.
Voor alle taken en zaken geldt, dat ze waar mogelijk in oecumenisch verband
gestalte krijgen.
Sollicitaties kunnen tot uiterlijk 10 april 2007 worden gericht aan:
J.S. van Rijn
Zeeburgerkade 610
1019 HS Amsterdam
(020) 362 26 15 of juliavanrijn@planet.nl (voor meer informatie)
www.tronk.nl
www.protestantsamsterdam.nl
27
April 2007
Uiterste aanleverdata:
Juninummer: 27 april 2007
Juli/augustusnummer: 25 mei 2007
Septembernummer: 27 juli 2007
De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk
voor de inhoud van advertenties.
Bij de opmaak zal zoveel mogelijk
rekening worden gehouden met de wensen
van de adverteerder.
Wijkgemeente Noord van de Gereformeerde Kerk
(PKN) te Gouda is op zoek naar een
predikant
(v/m 100%)
Onze actieve gemeente bestaat uit ca 1100 leden
met een eigen kerkelijk gebouw, ‘De Veste’. Onze
gemeente wil een open gemeenschap zijn met
ruimte voor verschillende geloofsbelevingen.
Wij zoeken een predikant die
– inspirerend voorgaat in erediensten en daarbij
vormen zoekt die passen bij de veelkleurigheid
van de gemeente
– als trainer en coach de gemeenteleden kan
stimuleren en ondersteunen
– contact weet te leggen met mensen aan de rand
van de kerk, met een open oog voor de
samenleving
– hart heeft voor mensen in elke levensfase, zowel
jong als oud
– tenminste in één gemeente ervaring heeft
opgedaan
Meer informatie over de kerkelijke en de burgerlijke
gemeente en de profielschets zijn verkrijgbaar bij de
secretaris van de beroepingscommissie,
mevrouw Eveline de Rooij-’t Hart
Jan van Riebeecklaan 33
2803 WR Gouda
(0182) 52 43 88
eveline0801@lycos.nl
Ook kunt u informatie vinden op de website van de
Veste: www.devestegouda.nl
Uw sollicitatie met CV zien wij graag uiterlijk 23 april
2007 tegemoet op bovenstaand adres.

Kerkinformatie ADVERTENTIES April 2007
De Protestantse Gemeente te Wageningen omvat sinds begin 2007 drie
wijkgemeenten: Mattheüs, Markus en Lukas. Onze wijkgemeente Lukas
is een leergemeenschap rond de geopende Schriften, oecumenisch
georiënteerd en diaconaal geëngageerd. In verband met de pensionering
van de diaconaal-pastoraal predikante per 1 januari jl. is de Protestantse
Gemeente te Wageningen op zoek naar een
diaconaal-maatschappelijk werker (50%) v/m
Wij zoeken iemand, die:
– vanuit een gelovig perspectief sociaal en pastoraal begaan is met mensen in nood.
– Het wijkdiaconaat weet te verbinden met het wijkpastoraat.
– Communicatief sterk is:
– contact kan onderhouden met mensen in diaconale nood
– vrijwilligers kan inspireren en begeleiden in hun diaconale taken.
– Met visie de hele gemeente ondersteunt bij het vertalen van maatschappelijke
ontwikkelingen naar persoonlijke situaties en diaconale actie, en het College van
Diakenen hierbij adviseert.
– Bijdraagt aan de verdere ontwikkeling van het professionele team.
Wij vragen:
– een praktisch georiënteerde netwerker met een HBO opleiding Maatschappelijk Werk en
Dienstverlening of een vergelijkbare achtergrond.
– iemand met oog voor diversiteit in opvattingen over, en visies op diaconaat.
– bij voorkeur iemand die preekconsent heeft.
Aanstelling voor een jaar met mogelijkheid tot vaste aanstelling. De PKN-CAO kerkelijk
werkers is van toepassing.
Nadere informatie op onze website www.pgwageningen.nl U kunt ook contact opnemen
met de voorzitter van de selectiecommissie: Willemijn Lammers, Bowlespark 32, 6701 DS
Wageningen, tel. (0317) 42 09 00 of 06-12 91 44 25. Sollicitaties kunt u tot 4 weken na
verschijnen van dit blad richten aan: Roel ter Horst, Laantje van Jetses 1, 6708 SH
Wageningen, tel. (0317) 42 52 56.
28
De Protestantse Gemeente Apeldoorn (i.w.)
heeft voor het uitvoeren van haar
missionaire taak een missionair werker in
dienst. Die heeft tot taak: “het stimuleren
van ontmoetingen op het grensgebied van
kerk en samenleving”. Dit gebeurt door het
organiseren en ondersteunen van
uiteenlopende activiteiten op het gebied
van kunst, literatuur, cultuur en creativiteit
rondom de Bijbelse verhalen èn het
vergroten van de bekendheid van de
Protestantse Gemeente Apeldoorn (i.w.).”
De missionaire werkgroep noemt zich ABRI.
Vanwege het vertrek van de huidige
missionair werker is ABRI op zoek naar een
missionair werker (m/v) 50%
Profiel
Minimaal HBO werk- en denkniveau,
agogisch en theologisch.
Liefde voor de Bijbelse verhalen en de
vaardigheid om hier creatief en persoonlijk
mee om te gaan.
Creatief, inspirerend, flexibel en initiatiefrijk.
Goed kunnen communiceren en schrijven
Samenwerken met andere godsdienstige
stromingen (ook niet-christelijke)
Kennis hebben van de breedte van de kerk
en actief lid van de PKN kerk.
Goede organisator en netwerker.
Taakomschrijving
Samen met wijkgemeenten ontwikkelen
van missionaire activiteiten.
Zelf initiëren van vernieuwende activiteiten.
Toerusten vrijwilligers op missionair
gebied.
Samenwerken met collega’s kerkelijk
werkers
Wij bieden:
Prettige werksfeer
Professionele secretariële ondersteuning.
Salaris conform de CAO kerkelijk werkers.
Een uitgebreid informatiepakket is
beschikbaar.
Informatie is te verkrijgen bij het bestuur
van ABRI, P/a De Herberg
Deventerstraat 40
7311 LW Apeldoorn
Tel. (055) 576 36 61
e-mail: abri.cmb@planet.nl
Schriftelijke sollicitaties dienen binnen twee
weken na verschijning van deze advertentie
gericht te worden aan het bestuur van ABRI

Kerkinformatie ADVERTENTIES April 2007
De Protestantse Gemeente te Raalte
zoekt een parttime
predikant (60%-80%)
die:
– wil samenwerken met een mannelijke
fulltime collega en een vrouwelijke
parttime kerkelijk werker;
– het aantrekkelijk vindt te werken in een
van oorsprong plattelandsgemeente met
3.000 leden, die thans meer pluriform is
samengesteld;
– inspirerend is in erediensten en
pastoraat voor jong en oud en die
vernieuwingen niet uit de weg gaat;
– zich met ons geroepen voelt vanuit de
beloften van God te leven. Beloften die
wij vinden in de Heilige Schrift en die ons
uit de geschiedenis van God met zijn volk
en kerk bekend geworden zijn.
Wat hebben wij te bieden:
– een goed functionerende gemeente die
het SOW-proces zonder problemen heeft
doorlopen;
– een gemeente waarin actief beleid met
betrekking tot de jeugd wordt gevoerd;
– middelen als leerhuizen en
groothuisbezoeken om de
gemeenteleden te voeden.
Raalte is een centrumgemeente in Salland
met veel mooie natuur rondom. De A-1 en
de A 28 zijn gemakkelijk te bereiken en er is
ook een NS-station. De onderwijsvoorzieningen
zijn gevarieerd.
Voor meer informatie en een profielschets
kunt u zich wenden tot de voorzitter van de
beroepingscommissie de heer W. Geerts,
telefoon (0572) 35 81 20 (na 18.00 uur).
U kunt ook onze website
www.protestantsegemeenteraalte.nl
raadplegen.
Uw brief met uw gemotiveerde
belangstelling kunt u binnen drie weken na
het verschijnen van deze advertentie richten
aan de secretaris van de beroepingscommissie,
de heer J. de Jong, Reiger 33,
8103 AL Raalte of via injodejong@planet.nl
De kerkenraad van de PKN-gemeente van
Sumar zoekt voor de vervulling van de
predikantsvacature een
predikant m/v
voor een fulltime dienstverband.
Wij zoeken een predikant die:
– belangstelling en aandacht voor het
kerkelijk werk in brede zin heeft.
– bereid is in teamverband met
vrijwilligers samen te werken.
– bereid is de vorming en toerusting van
de gemeenteleden wil stimuleren en
begeleiden d.m.v gesprekskringen en
(groot) huisbezoek.
– huiscatechese wil ondersteunen.
– (belijdenis) catechisatie geeft.
– actief betrokken is bij het jeugd- en
jongerenwerk en tevens inhoud weet te
geven aan het ontplooien van activiteiten
voor oudere jongeren.
– de Friese taal, wil leren verstaan, zo
mogelijk spreekt.
Pastoraal werk / eredienst
De predikant
– moet proberen om vanuit een heldere
bijbelse inspiratie en op basis van de
belijdenisgeschriften zodanig invulling te
geven aan de eredienst, dat jong en oud
zich er vandaag de dag in kunnen
herkennen.
– inspireert en begeleidt de gemeente bij
haar activiteiten, daarbij ondersteund
door de kerkenraad.
– is actief in de gemeente en wil
samenbindend zijn.
Uw sollicitatie, per brief of e-mail, kunt u
uiterlijk tot 14 dagen na het verschijnen van
dit blad richten tot de voorzitter van de
beroepingscommissie:
Mevrouw G. de Jong-Tiekstra,
J. v.d. Meerweg 7
9262 SP Sumar
Tel. (0511) 52 22 15.
e-mail: joh.jong@planet.nl
Op dit adres kunt u ook informatie
inwinnen.
29
De Protestantse gemeente Halfambt
(Den Andel, Eenrum, Saaxumhuizen en
Westernieland)
zoekt een:
predikant (v/m) 5/12
We zoeken iemand die:
– De woorden vieren, leren en dienen samen
met de gemeente inhoud wil geven;
– Een warme en enthousiaste voorganger
wil zijn die gebruik maakt van eenvoudige
en duidelijke taal;
– Zich dienstbaar kan maken als pastor.
Hij/zij zal liefde en eerbied moeten hebben
voor de mens in het Groninger land;
– Als inspirerend theoloog samen met de
gemeente zich wil verdiepen in geloofslevens
en zinvragen;
– Een visie heeft t.a.v. ‘gemeente zijn’;
– Zicht heeft op de beleidslijnen en een
voortrekkersrol kan vervullen bij de
vorming van nieuw beleid.
Kortom: we zoeken iemand die naast stimulator
en coördinator vooral ook voorganger
en pastor kan en wil zijn.
We bieden:
– Een 5/12 predikantsplaats
– Aanvullend de mogelijkheid tot het
geven van godsdienstonderwijs voor 5
uur per week.
De gemeente Halfambt ligt in het noordwesten
van de provincie Groningen: het Hogeland.
De gemeente kent vier dorpen te
weten: Den Andel, Eenrum, Saaxumhuizen
en Westernieland en heeft ca. 700 zielen. Er
is een goede verbinding via het openbaar
vervoer met de stad Groningen (30 min.).
Nadere informatie kunt u opvragen bij de
secretaris van de beroepingscommissie,
mevr. J. Engel (tel. 0595-49 18 72) of bij de
voorzitter, dhr. B. Poolman (tel. 0595-49 13
28). E-mail: be.poolman@planet.nl.
Uw schriftelijke sollicitatie met curriculum
vitae kunt u richten aan mevr. J. Engel,
Kerkstraat 2 9967 RK Eenrum
(e-mail: molengel@hetnet.nl) tot uiterlijk
drie weken na verschijningsdatum van deze
advertentie.

Kerkinformatie ADVERTENTIES
De Protestantse Gemeente i.w. te
Oosterwolde c.a. (Fr.) zoekt een
predikant m/v (fulltime)
Onze voorkeur gaat uit naar een van
oorsprong hervormde predikant, maar
uiteindelijk geeft de kwaliteit de doorslag.
Wij komen graag in contact met iemand die:
– op een eigentijdse en inspirerende wijze
voorgaat in de erediensten, zodat
jongeren en ouderen erdoor worden
aangesproken en daarbij open staat voor
liturgische vernieuwingen
– de Bijbelse boodschap kan verbinden
met de actualiteit en met persoonlijke
levensvragen
– een warm hart heeft voor het pastoraat
en daaraan samen met de wijkteams
vorm en inhoud wil geven
– open staat voor wat er leeft in de
samenleving en wil meewerken aan het
kerk-zijn in het dorp
– zich goed kan inleven in wat jongeren
bezighoudt en hen kan inspireren
– in nauwe samenwerking met de reeds
aanwezige predikant stimulerend en
vernieuwend werkzaam wil zijn in onze
gemeente
– beschikt over goede communicatieve en
organisatorische kwaliteiten
– creatief en flexibel is en gevoel voor
humor heeft.
Als u geïnteresseerd bent, kunt u een
informatiepakket aanvragen via het emailadres:informatiepakket@pknoosterwolde.nl
Voor inlichtingen kunt u contact opnemen
met de voorzitter van de beroepingscommissie:
dhr. J. van der Weerd,
Evertsmaad 3, 8431 TC Oosterwolde,
tel. (0516) 51 48 02
30
April 2007
De Hervormde Gemeente Maarland zoekt contact met een enthousiaste en stimulerende
fulltime
predikant(e)
die een beroep naar onze gemeente zou willen overwegen.
Wie zijn wij?
De Hervormde Gemeente Maarland is in mei 2004 tot stand gekomen door een fusie van
drie voormalige gemeenten: Herv. gem. Loppersum, Herv. gem. Zeerijp-Eenum-
Westeremden en Herv. gem. De Wierden ( Godlinze, Leermens, Oosterwijtwerd,
’t Zandt en Zijldijk); mooie dorpen, gelegen op het Groninger Hogeland.
Voor de hele gemeente is 1,6 predikantsplaats beschikbaar.
Sinds 30 augustus 1998 is ds. Marion Hartman in parttime dienstverband (60 %) verbonden
aan de gemeente. De vacature is ontstaan per 1 oktober 2006 door het vertrek van ds. Ton v.
d. Lingen naar de Waalse gemeente Den Haag na een dienstverband van 10 jaar.
Wat kenmerkt onze gemeente?
Wij zijn een actieve en vrolijke gemeente waarin de vieringen, de leerhuizen en het
pastoraat centraal staan.
De predikanten worden in hun werk ondersteund door een actieve kerkenraad. Op allerlei
terreinen zijn werkgroepen en commissies actief.
Wat biedt onze gemeente?
Een fijne werkomgeving, waar de predikant(e) niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk
ruimte krijgt, een gemeente, waarin een aantal zeer fraaie middeleeuwse kerken met
prachtige orgels gebruikt worden.
In het dorp Loppersum is een ruime pastorie met tuin beschikbaar.
Is uw interesse gewekt?
Vraag dan een informatiepakket aan met daarin o.a. uitgebreide profielschetsen van
gemeente en te beroepen predikant(e) bij de secretaris van de beroepingscommissie:
mevr. W. Kempenaar-Wildeboer, Tuinbouwstraat 2, 9919 HH Loppersum
Tel. (0596) 57 27 42, email: kempenaar94@zonnet.nl
Meer informatie vindt u op de website van onze gemeente:
Informatie over onze gemeente kunt u www.hervormdegemeentemaarland.nl
vinden op: www.pkn-oosterwolde.nl.
Uw sollicitatie met c.v. kunt u vóór 23 april
2007 richten aan dhr. K. Glas, Iris 22,
8431 SJ Oosterwolde. De Igreja Evangélica Reformada in Arapoti (Brazilië) zoekt een:
predikant(e) (0,8 fte)
– minstens één jaar, naast een fulltime Braziliaanse collega;
– pastoraat en voorgaan in Nederlandstalige diensten;
– iemand uit de gereformeerde traditie, niet ouder dan 70 jaar.
– enthousiaste Nederlandse emigrantengemeente in Braziliaanse context.
– gemeubileerde woning en aantrekkelijke faciliteiten.
Informatie: ds. M. van ’t Hof te Veendam (13.00-13.30 uur), tel. (0598) 63 68 66 of bij de
beroepingscommissie, de heer Sibma (vz; Braz.), tel. 0055 - 43-3357 -1170.
Website: www.ierb.org.br/arapoti
Brieven vóór 23 april naar mevr. Kool (secr.): koolfamily@gmail.com

Kerkinformatie ADVERTENTIES RUBRIEK
April 2007
De PKN dorpsgemeente te Moordrecht aan de Hollandse
IJssel van ca. 600 leden zoekt een
die
fulltime predikant(e
– enthousiast, betrokken en creatief is, en over humor
beschikt
– de eredienst en het pastoraat ziet als zijn/haar kerntaken
– jong en oud weet te inspireren en te betrekken bij het
geloof en de kerk
– ervaring heeft opgedaan in tenminste één gemeente.
Wij bieden:
– een enthousiaste en praktisch ingestelde gemeente, die
op veel terreinen samenwerkt met de Hervormde
Dorpskerk
– een moderne pastorie in Moordrecht
Nieuwsgierig geworden?
Verdere inlichtingen zijn te verkrijgen bij de voorzitter van
de beroepingscommissie
Mevr. A. van Lange - Hanemaayer,
Telefoonnummer: (0182) 37 23 31,
e-mail: jeannetvanlange@zonnet.nl
www.kerkeninmoordrecht.nl
Sollicitaties vóór 20 april naar de secretaris van de
beroepingscommissie:
Mevr. W.J.A. Alderliesten-de Jong,
Rietgors 13, 2841 RS Moordrecht,
e-mail: wilmy.alderliesten@planet.nl
De Gereformeerde Kerk van ’s Gravenmoer (PKN)
zoekt een
predikant(e) voor 50 %
Onze gemeente telt 350 leden.
’s Gravenmoer is een landelijk gelegen dorp in Midden-Brabant met ca.
2400 inwoners.
De vele oude bomen en karakteristieke oude boerderijen en huizen geven
het dorp een eigen gezicht in de omgeving. Het is van oudsher een
protestantse enclave in een rooms katholiek gebied.
Wij zoeken een predikant die:
– vasthoudt aan het Woord van God.
– het pastoraat als spil van de gemeente ziet
– zich kan inleven in de gedachtewereld van jong en oud
– stimulerend bezig wil zijn tot opbouw van de gemeente
– bij voorkeur ervaring heeft met het werk in een gemeente.
Een pastorie naast de kerk is beschikbaar.
Voor wie meer informatie wil over deze vacature kan contact opnemen
met de voorzitter van de beroepingscommissie de heer G. Verhagen, tel.
(0162) 31 59 78, e-mail: g.verhagen@hotmail.com
Uw sollicitatie kunt U (binnen drie weken na het verschijnen van dit blad)
sturen naar:
G. Verhagen, Lange Veertel 1, 5109 BE ’s Gravenmoer.
31