Urineweginfecties bij kinderen - Spaogs.org

Urineweginfecties
bij kinderen
Drs. N. H. Braafheid
Kinderarts
SVZ
21 november 2009

Belang van diagnostiseren van UWI
Etiologie & Risicofactoren voor UWI
Hoe wordt de diagnose gesteld
Beleid
Aanpak HA praktijk

Prevalentie
& Etiologie UWI
Een van de meest frequente infecties bij jonge
kinderen
VS: ♀ 3-5 5 % ♂ : 1% (muv 1 ste levensmndn ♂>♀)
Ned. : alg HA praktijk 1,1% Urine weg pathologie
Alg KA: 20% van verwachte pathologie bij ♀ na 1ste
UWI gemist
0-2 2 jaar hoge incidentie; < 1jaar freq. Pyelonefritis
Onbesneden jongens 4-20X 4 20X zo vaak als besneden.
Morbiditeit: uiteindelijk nierschade.
Jaren na 1ste UWI hypertensie en nierinsufficientie
mogelijk.

Prevalentie & Etiologie
In Europa: 10- 10 20% van de kinderen aan
nierdialyse of voor niertransplantatie
als primaire aandoening doorgemaakte
pyelonefritis +/- +/ vesico-ureterale
vesico ureterale
reflux.
Preventie nierschade door vroege
detectie en tijdige behandeling.

Etiologie
Vnl darm bacterien:
E.Coli 75- 75 90% (P-fimbriae (P fimbriae virulent )
Klebsiella
Proteus
verder staf. Saprofytes, pseudomonas, gram+
Darm bact koloniseren perineum , distale
urethra
Meestal opstijgende infectie van bact vanuit
distale urethra
Toegang tot blaas door turbulente flow,
Blaasdysfunctie, catheterisatie,
hematologisch (sepsis )

Risico Factoren voor UWI
Onderliggende urine weg pathologie of
neurologische afwijking van de urine wegen;
obstructieve uropathie
Vesico- Vesico ureterale reflux (VUR).
1ste levensjaar (♂) ( ) met UWI in 20- 20 50% van
de gevallen. ♂&♀ < 5j: 20%
Prevalentie ↓tot tot 10 % bij 12 jarigen.
Blaasfunctiestoornissen
Verkeerd verschonen
Worm infestatie
obstipatie

Risico factoren (2 )
VUR ( 5 gradaties). Afhankelijk van de
ernst verbetering met de tijd (gr1-3) (gr1 3) ;
ernstige vorm kan ook zonder UWI
nierschade veroorzaken.
Blaasfunctie dysfunctie:
aandrang sd
dysfunctional voiding
Mictie patroon uitvragen

VUR gradaties
Uit: Werkboek kinderradiologie

Kliniek UWI
bij kinderen
Frequent Atypische verschijnselen
DD: Hoge - (pyelonefritis ) of lage urine weg
infectie (cystitis ) moeilijk
I/d huisartsen praktijk ondergediagnostiseerd.
Belangrijk is om bij koorts zonder focus een
urine kweek in te zetten.
Kinderen met 3 dagen koorts: urine evaluatie

Kliniek (2)
Jonge kind 0-2mnd/ 0 2mnd/ neonaat: Aspecifieke
verschijnselen. Bij Dx al erge schade!
UWI ondekt bij evaluatie van neonatale sepsis
2mnd – 2j: onbegrepen koorts zelfs bij pyelonefritis
- koorts + prikkelbaarheid, ↓ eten, braken, buikpijn
- huilen bij plassen, riekende urine LO)
> 2 jaar: pyelonefritis: systemische klachten
↓ eetlust, flankpijn, mictie klachten
cystitis: subfebriel, dysurie, pollakisurie,
incontinentie LO)

Diagnostiek
Urine screening:
Sediment: > 5- 5 10 leuco’s/ leuco s/ gez veld,
bact
Nitriet test positief (E coli, klebsiella,
proteus )
20- 20 48% vals neg
Met pos leucocyten esterase test: suspect

Diagnostiek
Plaszakje: bijmenging van fluor of smegma ( bij
phimosis)
> 100.000 bact/ml reincultuur: UWI/ contaminatie
Urinekweek plaszak: Niet ideaal
- mengflora: bij koorts en leucocyturie
betrouwbare kweek inzetten.
- Reincultuur: > 100.000 bact/ml en ziek zijn
(kleiner kiemgetal: betrouwbare kweek inzetten)
Liefst betrouwbare kweek! Voor zekere diagnose

Diagnose
Urine sediment: niet voldoende
Betrouwbare urine kweek vóó vóór
r start met
antibiotica.
Koorts > 39ºC 39 C meest gunstige ‘risk risk- benefit’ benefit
ratio
Bij zindelijke kinderen:
gewassen midstream urinekweek.
Bij neonaten, zuigelingen en nog onzindelijke
peuters: blaaspunctie of catheter urinekweek

Diagnostiek
aanvullend lab onderzoek
Hb, Ht,
leuco’s, leuco s, thrombo’s, thrombo s,
CRP, Bse
Bloedkweek bij zieke kinderen
Ureum, kreat

Beeldvormend onderzoek
Doel: obstructieve uropathie, VUR en risico op
nierschade of blijvende nierschade opsporen
Echografie *
Mictie cystogram *
DMSA scan
Renogram (MAG 3 )
Renogram (MAG 3 )
CT met contrast *
CT met contrast *
IVP *
Urodynamisch onderzoek

Beeldvormend onderzoek
Echografie:
Obstructieve aandoeningen
Dilatatie nierbekken, ureteren
UPJ stenose,
Anatomische afwijkingen: dubbelsysteem,
ectopische nier etc.
Nierparenchym afwijkingen
zwelling van de nier tpv haard/
gehele nier
Geeft geen uitsluitsel over VUR

Myctie Cystogram
< 4 - 6 weken na UWI
VUR
Blaas afwijkingen
Urethra kleppen: bromtol aspect
ureterocèle
ureteroc le

Mictie Cystogram

DMSA scan
(Dimercaptosuccinylzuur )
Radio isotoop cummuleert in actief wfs
Acute infectie: verminderde
uitscheiding ter plaatse van
pyelonefritis haard
Bij herhaling na 6 maanden: litteken
weefsel ter plaatse van oud infect vast
te stellen.

CT scan

Therapie
Zuigeling < 8weken met UWI en koorts: hospitalisatie
en IV antibiotica ( gentamycine & amoxil bij fei); fei);
evt.
na ≥ 24 uur koortsvrije periode orale antibiotica;
totaal 10- 10 14 dagen. (VS).
Zuigeling of peuter UWI met koorts: koorts:
3 dagen Iv en
daarna oraal totaal 10- 10 14 dagen.( dagen.(
iv cefotaxim/
cefotaxim/
amoxi, amoxi,
genta; genta;
oraal augmentin/
augmentin/
afh v resistentie)
resistentie)
Dagelijkse folluwup
Gecompliceerd: Gecompliceerd:
IV R) continueren tot 24- 24 36u koorts
vrij
Hierna Antibiotische profylaxe en aanvullende
diagnostiek

Suriname: UWI 01-03/ 01 03/’06 06 KIND < 16jaar
aantal kweken
30
25
20
15
10
5
0
2
totaal
Amikacin
0
E. Coli
resistent
19
Amoxicillin
16
E.coli kinderen
26 26 26 26 26 26
Cefotaxime
0 0
Ciprofloxacin
Doxycycline
antibioticum
9
Gentamicin
3
1
Nitrofurantoin
20
Trimethoprim/Sulfamethoxaz
ole

aant. kweken
25
20
15
10
5
0
totaal
resistent
5
Amikacin
1
13
Amoxicillin
12
Gram negatieven
staven
GNR bij kinderen
20 20 20 20 20 20
Cefotaxime
2
Ciprofloxacin
0
Doxycycline
antibioticum
9
Gentamicin
6 6
Nitrofurantoin
rimethoprim/Sulfamethoxazole
9

aantal kweken
7
6
5
4
3
2
1
0
totaal
resistent
3
Amikacin
0
Klebsiella
4
Amoxicillin
4
Klebsiella bij kinderen
6 6 6 6 6 6
Cefotaxime
2
Ciprofloxacin
0
Doxycycline
5
antibioticum
Gentamicin
3
Nitrofurantoin
2
3
Trimethoprim/Sulfamethoxazo
le

aant kweken
7
6
5
4
3
2
1
0
Staphylococcus sp kinderen
6 6 6 6 6 6
Doxycycline
0
Gentamicin
Stafylococcen
species
2
Methicillin
3
Nitrofurantoin
0
Penicillin G
4
1
rimethoprim/Sulfamethoxa
zole
totaal
resistent

Beleid
Kinderen < 5 jaar en koorts zonder duidelijke focus:
betrouwbare urine kweek vόό vόόr
r het starten van
antibiotica en ook
Grotere kinderen met een mogelijke UWI: UWI:
kweken
Zindelijke kinderen: volstaan met een midstream
urinekweek.
Neonaten, Neonaten,
zuigelingen en nog onzindelijke peuters:
blaaspunctie of catheter urinekweek vóó vóór
r het
starten van antbiotica. antbiotica
Bij zekere diagnose van UWI (pos. urine kweek )
aanvullende diagnostiek verrichten.
AB profylaxe en afh van bevindingen

Aanpak in HA praktijk
Verdachte UWI: goede kweek inzetten
Niet zondermeer antbiotica starten bij plasproblemen
kweek bij: bij:
Jong kind met koorts zonder focus
> 3 dagen koortsend kind urine evaluatie
Ouder, Ouder,
matig zieke kind:
per os AB na midstream kweek en afwijkend sed; sed;
augmentin 50mg/kg, 7 – 10 dagen; dagen;
cystitis: nitrofurantoïne nitrofuranto 6mg/kg in 4 dd
Aanvullend diagnostisch onderzoek voor opsporen
onderliggende pathologie: pathologie:
ECHO
Jong kind verdacht voor urine weg infectie insturen *
Circumcisie ??? (phimosis ( phimosis met recid. recid.
UWI of VUR)

Bescherm onze
nieren