Raamwerk Bottendaal Galgenveld - Rijksdienst voor het Cultureel ...

R
a
a
m
w
e
r
k
Gemeente Nijmegen
Bas iisdocumen tt voo rr de ac ttua ll iise rr iing van he tt bes ttemm iingsp llan
Galgenveld
Nijmegen
Bottendaal
Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Inhoud
1. Inleiding ........................................................................................1
1.1. Aanleiding.....................................................................................2
1.2. Opgave.........................................................................................2
1.3. Plangebied ...................................................................................3
1.4. Vigerende bestemmingsplannen..................................................5
1.5. Leeswijzer ....................................................................................5
2. Algemeen kader ...........................................................................6
2.1. Coalitieakkoord.............................................................................7
2.2. Kansenboek .................................................................................8
3. Bestaande situatie........................................................................9
3.1. Cultuurhistorie ............................................................................10
3.2. Ruimtelijke structuur...................................................................16
3.3.1. Ruimer kader..............................................................................16
3.3.2. Inzoomen op Bottendaal ............................................................16
3.3.3. Inzoomen op Galgenveld. ..........................................................17
3.3. Hoogbouw ..................................................................................22
3.4. Beeldkwaliteit .............................................................................24
3.4.1. Algemeen ...................................................................................24
3.4.2. Toetsingniveaus .........................................................................24
3.4.3. Bouwstenen................................................................................24
3.5. Inventarisatie Maatschappelijke voorzieningen .........................28
3.5.1. Woonservicegebieden................................................................28
3.5.2. Bottendaal ..................................................................................28
3.5.3. Galgenveld .................................................................................28
3.5.4. Speelvoorzieningen....................................................................28
3.6. Economie ...................................................................................31
3.6.1. Algemeen ...................................................................................31
3.6.2. Huidige situatie...........................................................................31
3.7. Verkeer en vervoer.....................................................................34
3.6.1 Wegen en routes ........................................................................34
3.6.2 Parkeerregulering.......................................................................34
3.8. Groen, natuur en landschap.......................................................37
3.8.1. Groenstructuur ...........................................................................37
3.8.2. Natuur en landschap ..................................................................37
3.9. Water en bodem.........................................................................40
3.9.1. Algemeen ...................................................................................40
3.9.2. De watertoets. ............................................................................40
3.9.3. Oppervlaktewater .......................................................................40
3.9.4. Grondwater.................................................................................40
3.9.5. Riolering .....................................................................................40
3.9.6. Bodem ........................................................................................41
3.10. Woon- en leefklimaat..................................................................41
3.10.1. Bottendaal ..................................................................................41
3.10.2. Galgenveld .................................................................................42
4. Beleidskader...............................................................................43
4.1. Natuur.........................................................................................44
4.1.1. Soortbescherming - Flora- en faunawet.....................................44
4.1.2. De Groene Draad - Kansen voor het Nijmeegse groen (05-07) 44
4.1.3. Natuurwaardenkaart (2005) .......................................................44
4.2. Wonen ........................................................................................45
4.2.1. Regionaal Plan Stadsregio KAN 2006 .......................................45
4.2.2. Woonvisie Nijmegen 2005..........................................................45
4.3. Recreatie ....................................................................................47
4.3.1. Regionaal Plan Stadsregio KAN 2006 .......................................47
4.4. Economie ...................................................................................47
4.4.1. Buurteconomie ...........................................................................47
4.4.2. Detailhandel ...............................................................................47
4.4.3. Horeca........................................................................................48
4.4.4. Kantoren:....................................................................................48
4.5. Bedrijvigheid...............................................................................51
4.6. Geluid .........................................................................................51
4.7. Luchtkwaliteit..............................................................................52
4.7.1. Algemeen ...................................................................................52
4.7.2. Zeezoutcorrectie.........................................................................53
4.7.3. Saldering ....................................................................................53

4.7.4. Wet luchtkwaliteit........................................................................53
4.8. Externe veiligheid .......................................................................54
4.8.1. Inrichtingen en bedrijven ............................................................54
4.9. Water..........................................................................................55
4.9.1. Integraal Waterbeheersplan Gelders Rivierengebied (IWGR-2)55
4.9.2. Waterplan ...................................................................................55
4.9.3. Nieuw beleid...............................................................................55
4.9.4. Projectplan en plan van aanpak afkoppelen ..............................55
4.9.5. Riolering .....................................................................................56
4.10. Bodem ........................................................................................57
4.11. Archeologie ................................................................................58
4.11.1. Algemeen ...................................................................................58
4.11.2. De Nijmeegse situatie ................................................................59
4.11.3. Bescherming van het bodemarchief...........................................59
4.11.4. De archeologische aandachtsgebiedenkaart.............................60
5. Ontwikkelingen ...........................................................................62
5.1. Economische ontwikkelingen .....................................................63
5.2. Lopende nieuwbouwontwikkelingen...........................................63
5.3. Toekomstige nieuwbouwontwikkelingen....................................66
6. Onderzoeken..............................................................................69
6.1. Archeologie ................................................................................70
6.2. Flora- en fauna ...........................................................................71
6.3. Bedrijvigheid...............................................................................71
6.4. Geluid .........................................................................................73
6.4.1. Bronnen......................................................................................73
6.4.2. Wegverkeerslawaai ....................................................................73
6.4.3. Railverkeerslawaai .....................................................................73
6.5. Bodem ........................................................................................75
6.6. Luchtkwaliteit..............................................................................77
6.6.1. Wegverkeer en luchtkwaliteit .....................................................77
6.6.2. Rekenmethode luchtkwaliteit .....................................................77
6.6.3. Rekenresultaten .........................................................................77
6.6.4. Conclusies wegverkeer in Bottendaal - Galgenveld ..................78
6.6.5. Eventuele maatregelen ..............................................................78
6.6.6. Overige bronnen van luchtverontreiniging .................................78
6.7. Externe veiligheid .......................................................................80
6.7.1. Inrichtingen.................................................................................80
6.7.2. Vervoer van gevaarlijke stoffen..................................................80
6.7.3. Vervoer over het spoor...............................................................80
7. Juridische vormgeving................................................................81
7.1. Planvorm ....................................................................................82
7.2. Bestemmingen ...........................................................................82
7.3. Vrijstellings- en wijzigingsbevoegdheden...................................83
8. Handhaving ................................................................................84
8.1. Algemeen ...................................................................................85
8.2. Retrospectieve toets...................................................................85
9. Bijlagen.......................................................................................87

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 1 Gemeente Nijmegen
1. Inleiding
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 2 Gemeente Nijmegen
1.1. Aanleiding
Het college heeft op 12 maart 2002 besloten tot het actualiseren van
bestemmingsplannen.
Het doel van de actualiseringsinhaalslag is:
te komen tot een bestand van bestemmingsplannen met een leeftijd
conform de eisen vanuit de Wet op de Ruimtelijke Ordening;
eenduidigheid te creëren in de juridisch planologische regelgeving
met actuele gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden om:
- snel en adequaat in te kunnen spelen op initiatieven van particulieren
en bedrijven (geen lange procedures);
- gewenste ontwikkelingen te kunnen realiseren en ongewenste
ontwikkelingen te kunnen voorkomen;
- de rechtszekerheid en rechtsgelijkheid te vergroten;
- de handhaafbaarheid te vereenvoudigen;
- het risico van planschade te verkleinen;
de grote hoeveelheid bestemmingsplannen (ruim 600) te reduceren
door bestemmingsplannen te maken voor grotere gebiedseenheden;
een efficiënter beslag op de ambtelijke capaciteit door systematische
vernieuwing van bestemmingsplannen in plaats van ad hoc
opstellen van versnipperde kleine plannen.
In 2003 is gestart met Zuid en Midden, in 2004 met Oud West, Dukenburg
en Goffert/Winkelsteeg, in 2005 met Heyendaal en in 2006 met
Brakkenstein en de Landschapszone. In 2007 is gestart met Bottendaal -
Galgenveld.
1.2. Opgave
De afdeling Stadsontwikkeling van de directie Grondgebied van de gemeente
Nijmegen staat voor een drietal omvangrijke opgaven:
Het actualiseren van de bestemmingsplannen (o.a. bestemmingsplan
Nijmegen Bottendaal - Galgenveld);
Het opstellen van beeldkwaliteitscriteria voor bouwplannen en
ruimtelijke ontwikkelingen (Kadernota en Uitwerkingsnota Beeldkwaliteit);
Het verkennen van de ruimtelijke consequenties van de stadsvisie
(Kansenboek en Uitwerking Kansenboek).
Het onderhavige Raamwerk Nijmegen Bottendaal - Galgenveld vormt de
basis voor het gelijknamige bestemmingsplan. Het raamwerk omvat een
analyse van het plangebied, het relevante geldende beleid en een overzicht
van alle voorzienbare ruimtelijke ontwikkelingen.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 3 Gemeente Nijmegen
1.3. Plangebied
Het is belangrijk dat alle plangebieden naadloos op elkaar aansluiten. Op
grond van stedenbouwkundige overwegingen en bestaande infrastructuur
zijn de verschillende plangebieden begrensd, uiteraard ook rekening houdend
met diverse ontwikkelingen. Het plangebied Nijmegen Bottendaal -
Galgenveld (zie figuur 1) wordt begrensd door:
de westzijde door de plangrens van Nijmegen Midden, de spoorlijn
(met bijbehorende gronden, rangeerterreinen en moestuincomplexen)
en de Van Diemerbroeckstraat (zonder de busbaan),
de noordzijde door de Van Schaeck Mathonsingel (exclusief weg)
en het Keizer Karelplein (exclusief plein),
de oostzijde door de Groesbeekseweg (inclusief weg) en
de zuidzijde door de Groenewoudseweg (inclusief weg).
Kaart: plangebied
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 4 Gemeente Nijmegen
Raamwerk Bottendaal - Galgenveld Plangebied
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 5 Gemeente Nijmegen
1.4. Vigerende bestemmingsplannen
Voor het plangebied Nijmegen Bottendaal - Galgenveld zijn momenteel 53
bestemmingsplannen vigerend, waarvan 6 moederplannen en 47 deelplannen.
Er zijn 2 deelplannen in procedure. Met de actualisatie van Nijmegen
Bottendaal - Galgenveld zal het totaal van 55 bestemmingsplannen
voor dit gebied worden gereduceerd tot 1.
Een overzicht is opgenomen in Bijlage 1
1.5. Leeswijzer
In hoofdstuk 2 wordt het Algemeen kader beschreven. Dit zijn de politieke
uitgangspunten voor de leefbaarheid van Nijmegen en de
door de raad vastgestelde ontwikkelingsmogelijkheden.
In hoofdstuk 3 wordt de Bestaande situatie in en van de wijk beschreven
om zodoende de problematiek in beeld te brengen.
In hoofdstuk 4 wordt het Beleidskader beschreven waar bij de actualisering
van dit plangebied rekening gehouden moet worden.
In hoofdstuk 5 worden de Ontwikkelingen in de wijk beschreven die in
gang zijn gezet of die al door het college onderschreven
zijn.
In hoofdstuk 6 worden de al uitgevoerde of nog uit te voeren Onderzoeken
beschreven die nodig zijn om een juiste planologische
afweging te kunnen maken.
In hoofdstuk 7 wordt de Juridische vormgeving van het bestemmingsplan
beschreven.
In hoofdstuk 8 komt de retrospectieve toets aan de orde.
Tot slot komen de bijlagen van dit Raamwerk.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 6 Gemeente Nijmegen
2. Algemeen kader
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 7 Gemeente Nijmegen
2.1. Coalitieakkoord
In het Coalitieakkoord 2006-2010 “Samen Sterk - Bruggen bouwen aan de
Waal” staan enkele belangrijke uitgangspunten voor de ontwikkeling van
het nieuwe bestemmingsplan.
Ongedeeld Nijmegen
Nijmegen is een stad waar alle Nijmegenaren een goede woning kunnen
kiezen, in een voor hen aantrekkelijke buurt met een goed leefklimaat.
Waar Nijmegenaren uit verschillende delen van Nijmegen elkaar ontmoeten
en samen leven. En samen werken aan het verbeteren van kansen
voor Nijmegen. Bij nieuwbouw van woningen in Nijmegen sturen we op
tempo. Tot 2010 bouwen we 7.700 woningen en hebben we plannen voor
10.000 woningen. Voor de bouw van voldoende betaalbare en bereikbare
woningen is “bouwen voor de behoefte aan sociale woningbouw” ons uitgangspunt.
We willen netto 3.000 betaalbare huurwoningen toevoegen in
de sociale sector en 1.000 sociale koopwoningen bouwen.
Werkend Nijmegen
Een stad die aantrekkelijk is om in te werken en waar elke inwoner die wil
en kan werken, aan het werk is. We streven naar een goed ondernemersklimaat,
een sterke binnenstad, beter bereikbaar en een duurzame economische
groei.
Bruisend Nijmegen
Nijmegen: een bruisende stad om van te genieten. Van cultuur, sport, onze
mooie bosrijke omgeving en natuurlijk van onze grote evenementen. We
willen bereiken dat zoveel mogelijk mensen deelnemen en genieten van
wat Nijmegen te bieden heeft.
Veilig Nijmegen
Nijmegen, een stad waar mensen zich veilig kunnen voelen. Op straat, op
het werk, bij het uitgaan en thuis. Onze aanpak is een combinatie van repressie
en preventie. We werken zoveel mogelijk wijkgericht, samen met
onze partners.
Vernieuwend Nijmegen
Nijmegen is een stad in ontwikkeling. We streven naar een gezond leefklimaat
in een gezonde lucht. We zorgen er voor dat mensen woningen krijgen
die ze willen, dat bedrijven goed gehuisvest zijn en dat onze kinderen
les krijgen in eigentijdse schoolgebouwen. We passen de verkeersinfrastructuur
zo aan dat Nijmegen goed bereikbaar is. We gaan de projecten
die in gang zijn gezet afmaken. Ze zijn van essentieel belang voor de stedelijke
ontwikkeling. Projecten leggen een druk op de actualisatie van de
bestemmingsplannen. We willen deze actualisatie, daar waar mogelijk,
versneld afronden.
Bestuurlijk Nijmegen
Nijmegen, een stad waar burgers tevreden zijn over de dienstverlening,
waar bruggen zijn geslagen tussen bestuur, burgers, ondernemers en
instellingen en waar een gezond bestuurlijk klimaat heerst.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 8 Gemeente Nijmegen
2.2. Kansenboek
In “Kansen voor de Keizerstad: Ruimtelijke verkenning 2030” staat het
ruimtevraagstuk centraal. Een groot deel van Nijmegen en omgeving zal
wanneer we alle ruimtevragen honoreren van karakter veranderen. Dit
plaatst ons voor de noodzaak keuzes te maken. Niet alles kan immers
overal tegelijk. Tot nu toe hebben we met een beetje inschikken alle ruimtebehoeften
geaccommodeerd. Inmiddels is het besef doorgedrongen dat
dit niet ten koste mag gaan van de ruimtelijke kwaliteit en dat gestreefd
moet worden naar een stad in balans. Daarom zijn keuzes noodzakelijk:
willen we de door burgers gewenste kwaliteit waarborgen dan kan niet aan
alle kwantitatieve ruimtebehoeften onbeperkt worden voldaan. Ruimtelijke
ordening is in essentie een keuzeproces. Een en ander resulteert in de
volgende uitgangspunten:
Wij kiezen ervoor om nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen met respect in te
passen in het ons omringende, alom gewaardeerde landschap.
Door de stedelijke ontwikkelingen enerzijds te bundelen op locaties en
vervoersassen in de stad waar nu al dynamiek heerst en anderzijds de
extensieve gebieden zodanig te ontwikkelen dat ze toegevoegd worden
aan het stadsweefsel, worden de huidige woon- en verblijfskwaliteiten
van de stad ontzien.
Het versterken van de typisch Nijmeegse kenmerken.
In “Kansen voor de Keizerstad, uitwerking kansenboek” zijn deze uitgangspunten
verder uitgewerkt en worden de volgende thema’s onderscheiden:
sterke wijken, vitale werkgebieden, stad aan het water, herkenbare
stadsrand en stadspoorten, dynamische knopen, duurzame stedelijke
dragers, beleefbaar groen en water in de stad, stad en regio. De ruimtelijke
agenda in relatie tot het plangebied luidt als volgt:
Thema’s Lopende projecten Nieuwe kansen
Sterke wijken Woningbouw Woningbouw Spoorkuil
Vitale werkgebieden Kantoren Graafseweg/Spoorzone
Stad aan het water
Herkenbare stadsrand
en stadspoorten
Dynamische
knopen
Duurzame
stedelijke dragers
Beleefbaar stedelijk
groen en water
Groene stadsrand
diverse studies en
projecten
Vingerstructuur
groene stadsrand
Regiorail, initiatief
KAN
Graafseweg-St. annastraat-
Heyendaalseweg
Zuidelijke stadsrand,
mutaties sportvelden
Vingerstructuur
stadsrand
Visie Groene Stadsrand
& Stadspoorten
Nieuw perspectief
sportvelden
LV en OV routes
tussen de knopen
HOV Waalsprong-
Heyendaal
HOV Graafsweg-
Dukenburg
Versterken relaties
met groene stadsrand,
vingervormige
structuur
Laanbeplanting
hoofdwegen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 9 Gemeente Nijmegen
3. Bestaande situatie
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 10 Gemeente Nijmegen
3.1. Cultuurhistorie
Het terrein buiten de Nijmeegse vesting was al in de Karolingische tijd
gedeeltelijk ontgonnen en werd door de stad voor allerlei zaken gebruikt.
De voedselvoorziening was daar een van de belangrijkste van. Maar ook
ander functies zoals terechtstellingplaatsen, melaatsenhuis, afvalkuilen en
molens. De benamingen van de diverse gebieden houden de herinnering
daaraan tot op de huidige dag levend.
Zo wijst de naam Galgenveld naar de terechtstellingplaats waar misdadigers
werden opgehangen. Die plaats lag meer naar het westen, waar nu
de wijk Bottendaal ligt. Die naam herinnert aan de kuilen waarin de slagers
hun afval, vooral botten dumpten. Overigens werden daar ook de lijken
van de misdagers begraven. In de 17 de eeuw werd hier de vesting met een
lunet versterkt. Dat lunet kreeg toen de naam Bottendaal en nu houdt de
stadswijk de herinnering levend.
Als de stad belegerd werd, zoals in 1473 door Karel de Stoute, was het
terrein rondom de vesting vogelvrij. De legers sloegen er hun tenten op,
reden er met paarden en geschut rond en groeven er loopgraven. Door de
verbeteringen van het geschut moest de vesting vanaf de 16 de eeuw
steeds verder uitgebreid worden met bastions en buitenwerken. In het
voorterrein ontstond een ingewikkeld stelsel van droge grachten met houten
bruggen, kronkelige toegangswegen naar de stadspoorten, allerlei
oneffenheden en verschillende losse forten. Er mocht niets gebouwd worden
omdat het schootsveld van de vesting was.
Aan het eind van de 18 de eeuw werd duidelijk dat het krijgsbedrijf zodanig
veranderde dat de vestingen hun functie zouden verliezen. Het zou tot
1874 duren voordat de vesting definitief ontmanteld mocht worden. De
stad kocht het militaire terrein terug van de staat en toen was er ruimte
voor veel nieuwe woningen en ruime lanen en parken.
In 1878 kwam de adviseur van de Minister van Binnenlandse Zaken met
een eerste plan voor de stadsuitleg. Vervolgens droeg het stadsbestuur de
Commissie van de Uitleg op de werkzaamheden te begeleiden. Die vroeg
aan de stadsarchitect van Maastricht, Brander à Brandis, om ook een plan
te maken. Zijn ideeën vormden de basis waarop Bert Brouwer voor de
Commissie van de Uitleg het definitieve plan voor de uitbreiding opstelde.
Het plan behelsde twee parallel lopende gebogen boulevards en een drietal
pleinen als beëindiging van die boulevards: het ovaalvormige Keizer
Traianusplein , een rond plein (Keizer Karelplein) en een rechthoekig plein
(Nieuwe Markt, thans het (kleinere) Joris Ivensplein in de benedenstad).
De boulevards lagen als een tangent rondom de oude binnenstad en vingen
de oude radialen op, de uitvalswegen naar het landelijk gebied.
Rondom het Keizer Karelplein werden gerespecteerde publieke voorzieningen
gepland, zoals concertgebouw De Vereeniging. Naar Parijs’ voorbeeld
werden in het gehele gebied verder ruime en statige straten, pleinen
en parken ontworpen.
Aan de voornaamste wegen (singels en uitvalswegen) werden voorname
herenhuizen en villa’s gebouwd. De gebieden ertussen werden al vroeg in
de stadsuitleg opgevuld met eenvoudigere woningen. In eerste instantie
waren het particuliere bouwers die voor de bouw van deze woningen zorgden,
maar later werden ook arbeiderswoningen gebouwd door woningbouwverenigingen.
Verspreid over het gebied liggen kerken, scholen en
winkels.
Het plan hanteerde een sterk hiërarchische wegenstructuur: de belangrijkste
wegen waren de singels, daarna kwamen de uitvalswegen en tot slot
stonden de woonstraten hiertussen. Deze hiërarchie werd ondersteund
door de profilering van de straten: een breed profiel (omstreeks zeventig
meter) voor de singels met meerdere bomenrijen en middengroen en een
smaller profiel, eveneens zorgvuldig vormgegeven, voor de kleinere straten.
Het groen onderstreepte de structuur van het plan en vormde daarmee
een belangrijke structuurdrager. Voortuinzones (met ijzeren siertuinhekken),
bomenrijen en bij brede profielen ook aparte openbare groenstroken,
zorgden voor een omlijsting van de bouwblokken en samenhang in
het gebied.
Stedenbouw en architectuur werden in onderlinge samenhang ontworpen.
In het plan werd een hoge mate van uniformiteit in bouwhoogte, straatinrichting,
schaalgrootte en rooilijnen aangehouden, waarbij de onderlinge
variatie steeds gezocht werd in de straatbreedte, de vormgeving en het
materiaalgebruik, en de detaillering en accentuering van afzonderlijke
panden.
De gave structuur van het gebied werd door de gemeente gewaarborgd
door bij de verkoop van de gronden voorwaarden te stellen aan de aard
van de bebouwing (villa of herenhuis), de termijn van de bebouwing, finan-
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 11 Gemeente Nijmegen
ciële aspecten en dergelijke. Ook was het maken van tuinhekken verplicht;
winkeliers konden daar een ontheffing voor vragen.
De laat negentiende stadsuitbreidingen genieten een hoge waardering in
Nijmegen. De stedenbouwkundige eenheid, de gaafheid, de rijkdom van
de architectuur, de schaal, de stedelijke sfeer en levendigheid van het
gebied, de heldere hoofdstructuur met voldoende afwisseling in een duidelijke
hiërarchie van straatprofielen, al deze factoren hebben ertoe geleid
dat het gebied in zijn geheel is aangewezen als Beschermd Stadsbeeld.
De negentiende-eeuwse schil heeft inmiddels bewezen tegen de tand des
tijds bestand te zijn. Zowel de structuur van de openbare ruimte als de
bouwblokken vertonen een opmerkelijke capaciteit om veranderingen in
het gebruik op te nemen zonder noemenswaardig aan kwaliteit in te boeten.
Individuele gebouwen uit verschillende perioden zijn later toegevoegd
zonder dat de daarmee geïntroduceerde schaal- of stijlcontrasten tot een
hinderlijke verstoring van het stadsbeeld hebben geleid. Het absorptievermogen
is echter niet oneindig. Bedreigingen komen vooral uit andere richtingen:
verval door slecht onderhoud van de bebouwing, functieverandering
van woonhuizen naar kantoren en studentenkamers, toenemende
verkeers- en parkeerdruk en schaalvergroting van winkelvoorzieningen. Bij
vergelijking met historische foto’s valt vooral de verarming van de openbare
ruimte op.
De rijkdom van het gebied is op alle schaalniveaus aanwezig, mede dankzij
een breed palet aan architectuurstijlen, die rijke detaillering en ornamentiek
gemeen hebben. De eclectische bouwstijl, de neorenaissance en
andere neostijlen, maar ook de Zwitserse Chaletstijl en Art-Nouveau zijn
veel gebruikt. De veelvuldige toepassing van architectonische elementen
als erkers, balkons, kroonlijsten en serres levert een decoratieve bijdrage
aan het straatbeeld. Vaak zijn deze elementen voorzien van fraai houtsnijwerk
of ornamenten van natuursteen. Karakteristiek zijn ook de smeedijzeren
tuinhekken langs de straten. Prominente locaties in het gebied hebben
een bijzondere architectuur. Vele in het oog springende panden op hoeken
of aan zichtlijnen zijn voorzien van torentjes of andere accenten. Doordat
de uiteenlopende stijlen gevat zijn in duidelijke straatwanden en rooilijnen
is er toch een sterke samenhang. De bouw (voornamelijk drie lagen met
een souterrain) wordt bovendien gekenmerkt door beperkingen in het materiaalgebruik:
voornamelijk baksteen, afgewisseld met gepleisterde speklagen
en ornamenten. De daken zijn voornamelijk platte daken voorzien
van een dakschild aan de voorkant, bedekt met leien of keramische pannen.
Beschermde gebieden
Verschillende delen van het gebied zijn nu aangewezen als van Gemeentewege
beschermd Stadsbeeld. Het oudste is het Beschermd Stadsbeeld
19 de eeuwse Stadsuitleg dat in 1989 als zodanig werd aangewezen. In
voorbereiding is het Beschermd Stadsbeeld Indische buurt (Galgenveld).
Voor het Beschermd Stadsbeeld 19 e eeuwse Stadsuitleg heeft het Rijk een
aanwijzing als van Beschermd Stadsgezicht in voorbereiding. Als die aanwijzing
een feit is vervalt de gemeentelijke aanwijzing als Beschermd
Stadsbeeld. Daarbij zullen iets andere grenzen gehanteerd worden. Met
name de zuidelijke uitloper langs de Jan van Galenstraat zal dan vervallen;
de belangrijkste panden blijven daar echter wel beschermd als Gemeentelijk
Monument.
Monumenten
In het gebied komen diverse panden voor die aangewezen zijn als Rijks of
Gemeentelijk Monument.
Kaarten:
Beschermd stadsbeeld,
Stadsbeeldobjecten,
Monumenten.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 12 Gemeente Nijmegen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007
Raamwerk Bottendaal - Galgenveld Gemeentelijk beschermd stadsbeeld 19 e eeuwse stadsuitleg

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 13 Gemeente Nijmegen
Raamwerk Bottendaal- Galgenveld In voorber.: Gemeentelijk beschermd Stadsbeeld Indische buurt
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 14 Gemeente Nijmegen
Raamwerk Bottendaal- Galgenveld Stadsbeeldobjecten
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 15 Gemeente Nijmegen
Raamwerk Bottendaal- Galgenveld Monumenten (rood: rijk, groen: gemeente)
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 16 Gemeente Nijmegen
3.2. Ruimtelijke structuur
3.3.1. Ruimer kader
De wijken Bottendaal en Galgenveld liggen ingeklemd tussen de spoorlijn
naar Venlo en de Groesbeekseweg. De St. Annastraat vormt de grens
tussen beide wijken. Vanuit het centrum van Nijmegen loopt een aantal
radialen richting de randen van de stad en verder. Deze radialen zijn oude
verbindingslijnen naar de omliggende dorpskernen en stedelijke nederzettingen;
de Graafseweg loopt naar Grave, de Groesbeekseweg naar
Groesbeek en de St. Annastraat naar Malden. De eerste oorspronkelijke
bebouwing treffen we langs deze lijnen aan. In een later stadium is tussen
de radialen bebouwing toegevoegd waardoor de wijken ontstonden.
Door de ligging van het stadscentrum aan de Waal kon Nijmegen na de
ontmanteling eind 19 e eeuw alleen in zuidelijke, in westelijke en een beetje
in oostelijke richting uitbreiden. Hierdoor ligt het centrum van Nijmegen niet
centraal op Nijmeegs grondgebied. Met de komst van de Waalsprong komt
het centrum van de stad wat centraler binnen de nieuwe gemeentegrens te
liggen.
In de stadsplattegrond van Nijmegen vormen de wijken Bottendaal en Galgenveld
dichtbevolkte wijken in de nabijheid van het stadscentrum. Gelijktijdig
met de wijken Bottendaal en Galgenveld zijn de wijken Altrade en ten
westen van het spoor de wijken Biezen/Waterkwartier en Wolfskuil gerealiseerd.
Rondom het centrum van Nijmegen is in de eerste helft van vorige eeuw in
een halve cirkel een band van wijken gerealiseerd. Kenmerkend voor deze
wijken is de hoge bebouwingsdichtheid en de gedifferentieerdheid aan
bebouwing en functies.
Vanaf de jaren ’50, ’60 vorige eeuw is Nijmegen in zuidwestelijke richting
verder uitgebouwd tot aan het Maas Waal Kanaal, in zuidoostelijke richting
tot tegen het groene stuwwalgebied. Vanaf eind jaren ’60 is een sprong
over het kanaal gemaakt met de wijk Dukenburg en later in de jaren ’80 de
wijk Lindenholt.
3.3.2. Inzoomen op Bottendaal
Gedeelten van Bottendaal en Galgenveld maken deel uit van de samenhangende
stadsuitleg van eind 19 e eeuw. Bottendaal wordt gekenmerkt
door vooroorlogse woningbouw. De negentiende eeuwse bebouwing is
vaak gedetailleerd, afwisselend en bepaald het sfeervolle karakter van de
wijk. De overige bebouwing dateert uit de jaren 1930, 1950 en 1960.
Van oudsher heeft Bottendaal een aantal grotere en kleine bedrijven gekend.
Daarvan zijn er de nodige inmiddels verdwenen zoals ASW, Thieme
en recentelijk Dobbelman.
In de jaren ‘70/’80 vorige eeuw heeft in het kader van de stadsvernieuwing
op diverse plekken in Bottendaal vervangende nieuwbouw plaatsgevonden.
Voorbeelden hiervan zijn te vinden in de Dr. Jan Berendsstraat, Stephanusstraat
en Schoolstraat. Het voorzieningen niveau werd eveneens
hersteld. Van een wijk in verval ontwikkelde Bottendaal zich tot een geliefd
woongebied voor gevarieerde doelgroepen.
In stedenbouwkundige zin zijn in de wijk Bottendaal 7 samenhangende
deelgebieden te onderscheiden:
1. a. 19 e / vroeg 20 e eeuwse schil, waaronder de driehoek tussen Graafseweg
en spoor;
2. driehoek Dr. Jan Berendsstraat - De Ruyterstraat - Piet Heinstraat;
3. vierkant Dr. Jan Berendsstraat - St. Annastraat - De Ruyterstraat - Jan
van Galenstraat;
4. Dobbelmanterrein / zone speeltuin / W. de Withstraat;
5. driehoek Semmerlinkstraat;
6. spoorzone;
7. Witte de Withstraat.
Voor het kaartbeeld van de Deelgebieden wordt verwezen naar de nummering
op de kaart Ruimtelijke structuur. Deelgebied 1 is verdeeld over
zowel Bottendaal als Galgenveld. Het onderscheid is met ‘a’ en ‘b’ weergegeven.
Deelgebied 1a.
19 e vroeg 20 e eeuwse schil
Voor beschrijving van dit deelgebied wordt verwezen naar de paragraaf
Cultuurhistorie.
Allerlei voorzieningen zijn met name in dit gedeelte van Bottendaal te vinden,
zoals het wijkcentrum, winkels, horeca, bedrijfjes e.d..
De driehoek Graafseweg, Van Schaeck Mathonsingel, spoor is qua structuur
nog 19 e eeuws. Alleen is de aansluiting Vondelstraat op de Van Schaeck
Mathonsingel met de bouw van de losse flatbebouwing aan de singel
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 17 Gemeente Nijmegen
verdwenen. Binnen de driehoek heeft wel de nodige functieverandering en
vervangende nieuwbouw plaatsgevonden. Het Vihamijterrein is vervangen
door een park, Van Gend en Loos is vervangen door de nieuwbouw ROC.
Het bedrijfsgebouw van Turmac is getransformeerd naar een woongebouw
en tot slot is aan de Arend Noorduijnstraat en aan de Vondelstraat vervangende
woningbouw in de vorm van appartementen gerealiseerd.
Deelgebied 2.
Driehoek Dr. Jan Berendsstraat - De Ruyterstraat - Piet Heinstraat
In dit samenhangende deel treffen we van origine arbeiderswoningen in
één bouwlaag met kap aan langs lange rechte straten, opgespannen tussen
De Ruyterstraat en Dr. Jan Berendsstraat. De meeste straten hebben
een kleine voortuin, sommige straten niet. Op diverse plekken zijn de oorspronkelijke
ijzeren hekwerken nog aanwezig. Het straatbeeld oogt enigszins
rommelig omdat parkeerplaatsen en bomen afwisselend aan de oosten
westzijde van de straat zijn te vinden.
Deelgebied 3.
Vierkant Dr. Jan Berendsstraat - St. Annastraat - De Ruyterstraat - Jan van
Galenstraat
Kenmerkend is het rechthoekige verkavelingspatroon. De bebouwing is
gedifferentieerder qua massa en functie. Hoe dichter bij de St. Annastraat
hoe statiger de bebouwing. In dit deel is veel vervangende nieuwbouw in
het kader van de stadsvernieuwing gerealiseerd, zowel in de vorm van
grondgebonden woningen als in de vorm van gestapelde woningen. Op de
binnenterreinen treffen we een aantal woon-werkpanden aan.
Deelgebied 4.
Dobbelmanterrein/speeltuin/W. de Withstraat
Na de sloop van de voormalige zeepfabriek Dobbelman ondergaat het
terrein een metamorfose. Zie onder Ontwikkelingen.
Deelgebied 5.
Driehoek Semmerlinkstraat
In deze driehoek staan de eerste complexmatige flatwoningen van Nijmegen,
kort na de tweede wereldoorlog gerealiseerd. De straten hebben een
stenig karakter door het ontbreken van voortuinen. De flats bestaan uit 3
bouwlagen met een kap. In de meest oostelijke zone staan de statige huizen
aan de St. Annastraat. Tussen de woonbebouwing en het spoor ligt in
de spoorkuil een groene zone die als wandel- en hondenuitlaatgebied
wordt gebruikt.
Deelgebied 6.
Spoorkuil
De (zuid)westzijde van het gebied Bottendaal-Galgenveld wordt door de
spoorzone gevormd. De spoorzone is momenteel een zeer extensief gebruikte
strook, temidden van compacte woonmilieus als Nijmegen West,
Willemskwartier, Bottendaal en het centrum. De spoorzone strekt zich uit
vanaf de Voorstadslaan tot de Sint Annastraat en beslaat twee omvangrijke
rangeerterreinen, het station en de overgangszones rondom het spoor.
Het rangeerterrein ten zuiden van Bottendaal staat ook wel bekend als de
Spoorkuil. De leegte en de ruimtelijkheid van de rangeerterreinen (zoals
die zich onder andere mooi manifesteert vanaf de Graafseweg en de st.
Annastraat) is een belangrijke ruimtelijke karakteristiek van dit gebied. Aan
beide zijden van het rangeerterrein liggen in de spoorkuil groene zones
met daarin sport- en speelgelegenheden.
Deelgebied 7.
Witte de Withstraat
Dit is een nieuwbouwproject van de eindjaren van de vorige eeuw tussen
de Sint Stephanusstraat en de Dr. Jan Berendsstraat en wordt gekenmerkt
door een compacte bebouwing in drie lagen. Aan beide straten staan twee
blokken met een onderdoorgang die verbonden worden door de Witte de
Withstraat met ook weer twee blokken.
3.3.3. Inzoomen op Galgenveld.
De hoofdstructuur van Galgenveld is ontstaan aan het eind van de negentiende
eeuw, begin twintigste eeuw en wordt in hoofdzaak gevormd door
drie radialen (de St. Annastraat en de Groesbeekseweg vanaf het Keizer
Karelplein en de Heyendaalseweg vanuit de binnenstad) met centraal
daartussen een tangentiale verbindingsweg; de Archipelstraat. Deze
hoofdwegen zijn voorzien van forse laanbeplanting.
De invulling van het gebied heeft in verschillende perioden op basis van
verschillende plannen plaatsgevonden. Aansluitend op de structuur van de
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 18 Gemeente Nijmegen
negentiende eeuwse schil is vanaf het begin van de twintigste eeuw de
Indische buurt aangelegd. Na de tweede wereldoorlog is de Professorenbuurt
aangelegd met een nieuwe rechtlijnige, min of meer orthogonale
structuur. De wig tussen de Heyendaalseweg en de Groesbeekseweg is in
verschillende tijdsperioden in de twintigste eeuw bebouwd.
In Galgenveld zijn vier samenhangende gebieden te onderscheiden:
1. b. 19 e / vroeg 20 e eeuwse schil;
8. Indische buurt;
9. Professorenbuurt;
10. Wig Heyendaalseweg - Groesbeekseweg;
11. HAN-complex Heyendaalseweg en Prof. Molkenboerstraat;
12. Hoek Heyendaalseweg - Groesbeekseweg.
Voor het kaartbeeld van de Deelgebieden wordt verwezen naar de nummering
op de kaart Ruimtelijke structuur.
Deelgebied 1b.
19 e vroeg 20 e eeuwse schil
Het noordelijk deel van Galgenveld is onderdeel van de compacte 19 e
eeuwse schil om het centrum, een gebied dat globaal overeenkomt met
het oorspronkelijke vestinggebied, uitgebreid met een aantal uitlopers
langs de hoofdassen (Graafseweg, St. Annastraat en Berg en Dalseweg).
De aaneengeschakelde woningbouw in het gebied van de 19de-eeuwse
schil vertoont een sterke samenhang in het bebouwingsbeeld, zowel typologisch
als stilistisch. Dit monumentale stadsbeeld maakt onderdeel uit van
het beschermde stadsbeeld. De gesloten bouwblokken bestaat veelal uit
bebouwing in twee relatief hoge bouwlagen met een forse kap of drie lagen
met een dakschild. Entreezones, portieken, balkons en trappartijen,
erf- en balkonafscheidingen zijn rijkelijk vormgegeven en bepalen het statige
straatbeeld in hoge mate.
In dit gedeelte van Galgenveld zijn veelvuldig voorzieningen als winkels,
horeca, bedrijfjes e.d. tussen de woningen aanwezig. De grote verdiepingshoogte
van de begane grond maakt deze bebouwing hier uitermate
geschikt voor. Het binnengebied tussen de Javastraat en de Sint Annastraat
is typerend voor een fenomeen dat zich ook elders in het gebied
(op kleinschaliger wijze) voordoet. De tuinen binnen de bouwblokken blij-
ken hier groot genoeg om plaats te bieden aan kleine bedrijfjes, kantoren
of kleine groengebieden, publiek toegankelijk vanaf de straat middels poorten
of steegjes. Zo bevindt zich in dit blok onder andere een architectenbureau,
een natuurpark, een parkeervoorziening en een tuincentrum.
Deelgebied 8.
De Indische buurt
De Indische buurt is qua ruimtelijke structuur en formele opbouw van
openbare ruimten een voortzetting van de 19 e eeuwse gordel. Kenmerkend
voor de Indische buurt is het stedenbouwkundige concept van de
monumentale stad; een complex patroon van rechte en gebogen straten,
diagonalen en enkele pleinvormige ruimten. De langgerekte Javastraat en
de pleinen vormen bijzondere waardevolle, in het oog springende elementen
in de structuur. De Indische buurt is zeer karakteristiek. De buurt kent
fraaie architectuur en de meeste bebouwing is rijk aan detail. De pleinruimtes
laten de diversiteit aan gebouwen meer tot uiting komen. Ruimte en
groen naast statige architectuur.
De buurt is in hoofdlijnen tot stand gekomen op basis van het uitbreidingsplan
voor Galgenveld uit 1906, maar het plan is in de volgende decennia
een aantal malen aangepast. Dit is vooral herkenbaar in de architectuur
van de bebouwing. De vooroorlogse woningbouwprojecten, hoofdzakelijk
herenhuizen en middenstandswoningen, hebben ondanks hun kleine omvang
een overwegend grootschalig en stedelijk karakter. Na de oorlog zijn
in de jaren vijftig de bouwblokken langs de Molukkenstraat en de Palembangstraat
voltooid met portiekflats uit drie tot vier lagen met een kap.
Tussen de Atjehstraat en Delistraat is destijds ook een bouwblok gerealiseerd
in een traditionalistische naoorlogse architectuur.
Deelgebied 9.
De professorenbuurt
Vanaf de tweede helft van de jaren vijftig is de Professorenbuurt gebouwd.
Het stedenbouwkundige concept van de wijkgedachte vormde de basis
voor het gebied tussen de Prof. Cornelissenstraat, de Archipelstraat, de
Heyendaalseweg en de Groenewoudseweg. De structuur van de Professorenbuurt
is radicaal anders dan de monumentale stedenbouwkundige
structuur van de Indische buurt. Dit gebied heeft een rechtlijnige, min of
meer orthogonale structuur, waarbinnen een diversiteit van buurten uit de
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 19 Gemeente Nijmegen
wederopbouw periode te herkennen is, die op kaart zijn aangegeven met
een volgletter.
a. Het noordoostelijk deel van de buurt (tussen de Archipelstraat en de
Prof Schrijnenstraat) bestaat uit alzijdige portiekflats uit drie en vier lagen
in een open stroken verkaveling. Aan de zijde van de Archipelstraat zijn
aan de kopse gevels van de portiekflats winkels gesitueerd.
b. In het zuidoostelijk deel van de Professorenbuurt staan voornamelijk
rijtjes en halfvrijstaande woningen in een min of meer gesloten blokverkaveling.
De westzijde van de Professorenbuurt heeft een hybride karakter. Oorspronkelijk
was in dit deel van Galgenveld de noordelijke zone van de universiteitscampus
gedacht waar onder andere de mensa, de studentenkerk,
aula en bibliotheek rondom een groot plein gesitueerd waren. Het gebied
bestaat thans uit drie deelgebieden.
c. In het noorden tussen de Archipelstraat en de Van Weliestraat staan de
relicten van de universiteitscampus; de voormalige mensa en studentenkerk.
De rest van het terrein wordt benut voor het Oud Burgeren Gasthuis
waarvan de nieuwbouw door de ovale grondvorm een markant element in
de buurt vormt.
d. Het gebied tussen de Molukkenstraat, Prof Van Weliestraat, Prof Cornelissenstraat
en de Prof Huijbersstraat is in de jaren zeventig van de vorige
eeuw ingevuld met een aantal stroken geschakelde kubusvormige woningen
uit een en twee lagen.
e. In zuidelijk deel van het voormalige universiteitsterrein (tussen de Prof
Huijbersstraat en de (oude) Groenewoudseweg) is een studentencomplex
met ruim 750 flatwoningen gelegen. Hier staan een aantal grootschalige
langwerpige gebouwen uit drie tot vier bouwlagen. De uit veertien lagen
bestaande woontoren van dit complex vormt een landmark op de kruising
van de Groenewoudseweg en de spoorbaan.
Deelgebied 10.
Wig Heyendaalseweg / Groesbeekseweg
De zone tussen de Heyendaalseweg en de Groesbeekseweg sluit qua
structuur aan bij de monumentale stedenbouw van de Indische buurt, maar
ligt door de begrenzende wegen enigszins geïsoleerd ten opzichte van de
rest van Galgenveld. Het deel ten noorden van de Curaçaoweg wordt gekenmerkt
door vooroorlogse, gesloten bouwblokken met bebouwing uit
twee lagen met een forse kap. Ten zuiden van de Curaçaoweg heeft het
gebied half open bouwblokken waarvan de bebouwing deels voor en deels
na de tweede wereldoorlog is gerealiseerd. Het plein op de kruising van de
Surinameweg en de Witsenburgselaan vormt de groene spil van dit gebied.
De bomenlaan in de laatste straat draagt in belangrijke mate bij aan
het statige karakter van dit gebied.
Deelgebied 11.
HAN-compex Heyendaalseweg en prof. Molkenboerstraat
Dit gebied wordt gekenmerkt door de grootschalige bebouwing van de
schoolbebouwing van de HAN en de kerk.
Deelgebied 12.
Hoek Heyendaalseweg - Groesbeekseweg
Dit gebied wordt gekenmerkt door de grootschalige monumentale bebouwing
van het voormalige schoolcomplex.
Kaarten:
Ruimer kader
Totale structuurkaart
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 20 Gemeente Nijmegen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 21 Gemeente Nijmegen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 22 Gemeente Nijmegen
3.3. Hoogbouw
De notitie ‘Hoogbouw; Nijmegen boven de boomgrens’ spreekt zich uit
over de kansen en mogelijkheden van hoogbouw.
De definitie van hoogbouw wordt gerelateerd aan de stedenbouwkundige
context, de situatie waarin men de hoogbouw beschouwt. Voor Nijmegen
wordt de volgende indeling gehanteerd:
Laagbouw: 2-3 lagen, al dan niet met kap;
Middelhoogbouw: 4-8 lagen (ca. 12-25 m.);
Hoogbouw: > 8 lagen (hoger dan ca. 25 m.).
Uit inventarisatie blijkt dat in Bottendaal en Galgenveld weinig sprake is
van middelhoog- of hoogbouw. In Bottendaal is vooral aan de randen
langs de spoorzone en de Van Schaeck Mathonsingel middelhoogbouw
aanwezig. Op het kruispunt van de Graafseweg en de spoorzone wordt
aansluitend op het Dobbelmanterrein een woontoren van veertien lagen
gebouwd.
De negentiende eeuwse schil en de Indische buurt bestaan voornamelijk
uit lage woningbouw, hoewel de historische panden door hun hoge verdiepingen
en halfverdiepte kelders soms zeer fors kunnen zijn. De hoogste
elementen zijn hier voornamelijk kerktorens en torens van andere historische
gebouwen. Deze steken als kaarsjes boven het stedelijk dek uit. Het
voormalige klooster aan de Groesbeekseweg en de Heyendaalseweg
vormt samen met de naastgelegen gebouwen een middelhoge bebouwingswand.
In de Professorenbuurt liggen een aantal middelhoogbouwcomplexen,
veelal het residu van het naoorlogse uitbreidingsplan ‘Galgenveld - Heyendaal’
uit 1954. Rondom de Prof. Mulderstraat zijn eind jaren vijftig van
de vorige eeuw een zevental woonblokken van vier lagen opgetrokken. In
het zuiden van de Professorenbuurt ligt het studentencomplex van de
SSHN dat voornamelijk uit middelhoge strokenbouw bestaat. Aan de zijde
van het spoor vormt een hoge woontoren een markant herkenningspunt.
Het gebouwencluster van het Oud Burgeren Gasthuis, naast de voormalige
Mensa, bestaat grotendeels uit middelhoogbouw; het noordelijke deel
van de nieuwbouw valt in de categorie hoogbouw. Op het terrein van de
voormalige Mensa zijn een hoog en een middelhoog gebouw gepland (zie
bij Ontwikkelingen).
Lopende hoogbouwobjecten
studentenflat, Oude Groenewoudseweg
flat Oud Burger Gasthuis, Prof. Cornelissenstraat
Castellatoren
Kaart: Bouwhoogten + mogelijkheden gestapelde bouw
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 23 Gemeente Nijmegen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 24 Gemeente Nijmegen
3.4. Beeldkwaliteit
3.4.1. Algemeen
Met de Kadernota Beeldkwaliteit geeft de gemeente aan de kwaliteit en
samenhang van het stadsbeeld te willen behouden en versterken. Alle
benodigde vakdisciplines zullen daarbij samenwerken en gebiedsgericht
worden ingezet. De cultuurhistorie van de stad wordt als inspirator en katalysator
gebruikt om nieuwe ontwikkelingen te plaatsen binnen de context
van de bestaande stad.
Het begrip beeldkwaliteit is verbonden met de mate waarin we een positief
of negatief beeld van onze omgeving hebben. Als een omgeving of gebouw
een slechte indruk achterlaat kunnen we spreken van een lage
beeldkwaliteit. Er is sprake van een hoge beeldkwaliteit wanneer een
straat, plein of gebouw een positieve indruk oproept. Structuur, identiteit en
belevingswaarde zijn bepalend voor de uiteindelijke beeldkwaliteit.
In de Uitwerkingsnota Beeldkwaliteit zijn de ambities voor wat betreft de
beeldkwaliteit van de stad vertaald in criteria voor bouwplannen en ruimtelijke
ontwikkelingen.
3.4.2. Toetsingniveaus
De gemeente onderscheidt bij de ruimtelijke ontwikkeling van de stad twee
zogenaamde toetsingsniveaus: een bijzonder en een regulier toetsingsniveau.
In gebieden waar een bijzonder toetsingsniveau geldt, zal de gemeente
een meer actieve rol spelen bij de totstandkoming van nieuwe
ontwikkelingen. Er zullen ook hogere eisen worden gesteld aan initiatieven
en bouwplannen van derden. In gebieden waar een regulier toetsingsniveau
van kracht is, zullen minder strenge eisen worden gesteld aan bouwplannen.
Er wordt wel gewaakt voor achteruitgang en verlies van bestaande
ruimtelijke kwaliteiten.
In het gehele gebied Bottendaal is het bijzondere toetsingniveau van
kracht, vanwege de belangrijke positie van het gebied binnen de stad, de
gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en de waardering voor de
architectuur uit de periode waarin dit deel van de stad tot stand kwam.
Het toetsingsniveau van het gebied Galgenveld is hoofdzakelijk regulier.
Op de Javabuurt is het bijzondere toetsingsniveau van kracht vanwege de
architectonische en stedenbouwkundige kwaliteiten. Het betreft hier beschermd
stadsbeeld en de bebouwingstypologie sluit aan op de negentiende
eeuwse schil.
De stedelijke verbindingen (St. Annastraat, Heyendaalseweg, Groesbeekseweg
en de Groenewoudseweg) vervullen een belangrijke positie in de
structuur van de stad en krijgen om die reden het bijzondere toetsingsniveau.
Op de gehele Spoorkuil is, vanwege de strategische ligging en de potentie
van het gebied, het bijzonder toetsingsniveau van kracht.
Er dient rekening te worden gehouden met het feit dat op alle adressen,
welke een ruimtelijk visuele relatie met een van de oranje lijnen of vlakken
hebben, ook het bijzondere toetsingsniveau van kracht is.
3.4.3. Bouwstenen
In Nijmegen komen samenhangende ruimtelijke eenheden voor met eigen
beeldkenmerken. Dit kunnen bijvoorbeeld buurten, wijken of kleinere ensembles
zijn. Om de eenheden te kunnen benoemen en beschrijven, is het
begrip bouwstenen geïntroduceerd.
Bottendaal bestaat hoofdzakelijk uit laat 19 e eeuwse bebouwing en arbeiderswoningen
uit het begin van de twintigste eeuw. In de jaren ‘70/’80
vorige eeuw heeft in het kader van de stadsvernieuwing op diverse plekken
vervangende nieuwbouw plaatsgevonden. Ook zijn sinds het eind van
de vorige eeuw een aantal voormalige bedrijfsterreinen in Bottendaal omgevormd
tot woongebieden. De spoorkuil valt binnen de bouwsteen Werkgebieden.
Het noordelijk deel van Galgenveld is onderdeel van de compacte 19 e
eeuwse schil om het centrum, het zuidelijk deel heeft een meer open structuur
met het karakter van een tuindorp. Binnen dit deel van Galgenveld zijn
de volgende bouwstenen herkenbaar:
Verder inzoomend op het plangebied zijn de volgende bouwstenen herkenbaar:
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 25 Gemeente Nijmegen
B1 Werkgebieden (de spoorkuil);
H2 Historische bebouwingslinten (langs de Groesbeekseweg);
H3 Laat negentiende-eeuwse bebouwing;
V1 Voorzieningen (scholen en kerk tussen de Heyendaalseweg en
de Prof. Molkenboerstraat)
W2 Tuinwijk;
W5 Naoorlogse grootschalige uitbreidingen (portiekflats en woningen
rondom de Prof. Hoogveldstraat, Prof. Van der Veldenstraat
en het studentencomplex aan de Prof. Huijbersstraat);
W7 Inbreidingen en stadsvernieuwing vanaf 1970 ( woonbuurtje met
geschakelde woningen rondom Professorenpad).
Kaarten:
Beeldkwaliteit Bouwstenen
Beeldkwaliteit Toetsingsniveaus
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 26 Gemeente Nijmegen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 27 Gemeente Nijmegen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 28 Gemeente Nijmegen
3.5. Inventarisatie Maatschappelijke voorzieningen
3.5.1. Woonservicegebieden
Het wonen voor ouderen en mensen met een functiebeperking in relatie tot
het leveren van zorg en welzijnsdiensten.
Een woonservicegebied is een wijk waarin, behalve “gewoon wonen”, optimale
condities zijn geschapen voor wonen met zorg en welzijn/dienstverlening,
tot en met niet-planbare 24 uurs zorg. Dit noemen we
ook wel ‘levensloopbestendige’ wijken.
Gestuurd wordt op uitvoering ‘op maat’, dat wil zeggen dat iedere wijk zijn
eigen aanpak vraagt en dat het concept woonservicegebieden niet als
blauwdruk gezien moet worden. We streven naar een stad met levensloopbestendige
wijken, die allemaal een eigen invulling en accenten kunnen
hebben.
Belangrijke onderdelen van ieder woonservicegebied zijn het wonen, de
woonomgeving (de toegankelijkheid) en de voorzieningen.
De kern van een woonservicegebied is dan ook meestal een wijkservicepunt
(zorgkruispunt) met een ‘intramurale’ voorziening en een dienstencentrum.
Daaromheen staan vormen van beschermd en verzorgd wonen
temidden van ‘gewone’ woningen. Het beleid is er gericht op een “dekkende”
situatie, c.q. spreiding van wijkservicepunten en steunpunten over de
gehele stad. Waar mogelijk wordt ook de eerstelijnsgezondheidszorg betrokken
bij de ontwikkeling van wijkservicepunten. Soms bevindt de eerstelijnszorg
zich in de directe omgeving; waar dat niet het geval is zal dat
bevorderd worden.
3.5.2. Bottendaal
Wijkservicepunt: het Dobbelman terrein
Talis Woondiensten, Driestroom (dienstverlening voor verstandelijk gehandicapten)
, RIBW (Regionale Instelling voor Beschermende Woonvormen
voor mensen met psychiatrische problemen) en zorgaanbieder ZZG
werken samen om te komen tot een gevarieerd project met wonen voor
verschillende doelgroepen. Met de realisatie is begonnen. Dit project is
extra bijzonder omdat hier ook voor het eerst nadrukkelijk aandacht wordt
besteed aan het wonen van allochtone ouderen.
3.5.3. Galgenveld
Wijkservicepunt: Oud Burgeren Gasthuis
Van oorsprong een verzorgingshuis. Nu de eerste instelling waar wonen
en zorg volledig zijn gescheiden. In totaal 175 plaatsen verzorgd wonen
(huur en koop). Bewoners moeten een dienstverleningsovereenkomst met
het OBG sluiten. Zij zijn wel vrij in de keuze van een zorgaanbieder. Wanneer
de mogelijkheid zich voordoet, wil het OBG uitbreiden met PGplaatsen.
Het OBG werkt al wijkgericht en wil dit nog uitbreiden.
Kloosterverzorgingshuis Piushove
Dit is een kleinschalige woonvoorziening voor 32 dementerende ouderen.
Deze kleinschalige verpleegvoorziening zal na 2010 een nieuwe functie
krijgen (wooncomplex). De verpleegcapaciteit zal dan verplaatst worden
naar Hatert. Talis Woondiensten heeft het pand gekocht. ZZG is zorgaanbieder.
3.5.4. Speelvoorzieningen
Voor de gehele stad is een analyse gemaakt om tot een verdeling van
speelplekken te komen. Daar is een verdeelsleutel uit gekomen. Op grond
van deze verdeelsleutel is per wijk onderzocht of in het benodigd aantal
speelvoorzieningen wordt voorzien. Het aantal speelplekken is afgestemd
op de stedelijke Nijmeegse norm per wijk, namelijk 1,5 speelplek per 100
kinderen van de basisgeneratie en op de specifieke kenmerken van de
wijk. (Kinderen uit de wijk van 5 t/m 11 en 30% van de 12 jarigen) Voor de
wijken Bottendaal en Galgenveld is vastgesteld dat aan die norm wordt
voldaan.
Door middel van spelen maakt een kind zich sociale vaardigheden eigen,
leert contacten leggen en maakt kennis met grenzen en normen en waarden.
Wij moeten er voor zorgen dat kinderen veilig in de eigen woonomgeving
kunnen spelen.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 29 Gemeente Nijmegen
Voorziening Adres Beleidsontwikkelingen/wensen
basisonderwijs
- de Driemaster
- Vrije school Meander
- Montessorischool Klein Heyendaal
- De blauwe Buut
- Cortenaerpad 32
- Groesbeekseweg 146
- prof. Huijbersstraat 1
- Molukkenstraat 1
De doordecentralisatie van de onderwijshuisvesting
heeft tot gevolg dat in de toekomst de huisvestingsontwikkelingen
van de scholen door de schoolbesturen
worden geëntameerd.
Overigens zijn er geen ontwikkelingen te vermelden
t.a.v. de scholen in deze wijk.
voortgezet onderwijs
- Praktijkschool Joannes. - Celebesstraat 12 geen ontwikkelingen te vermelden
sportvoorzieningen
- sportzaal Bottendaal
- gymzaal
- Cortenaerpad 1
- Palembangstraat
geen ontwikkelingen te vermelden t.a.v. sport
wijkcentra
- Burghardt - B. v.d. Berghtstraat 114 geen ontwikkelingen te vermelden
zorg en welzijn
- Oud Burgeren Gasthuis
- verpleeghuis Piushove
speelvoorzieningen
- speeltuin
- speelplek
- sportplek
- prof. Cornelissenstraat 2
- Van Slichtenhorststraat
- wijkspeeltuin ’t Kraaienest, van Dulkenstraat 29
- Willem Barendtzstraat (achter nr.15)
- Karel Doormanstraat (achter nr. 1)
- Jan de Witstraat 4
- Willem Barendtzstraat (achter nr. 14)
- Karel Doormanstraat (achter nr. 2)
- Prof. de Langen Wendelstraat
- Palembangstraat
- oude Groenewoudseweg
- Prof Huijbersstraat (klein Heyendaal)
- ir. Wevestraat
Er zijn een aantal belangrijke ontwikkelingen (o.a.
woonservicegebieden) op het terrein van de ouderenzorg
die extra aandacht vragen. (zie de tekst boven
de matrix over de ontwikkelingen van de ouderenzorg)
De wijken Bottendaal en Galgenveld voldoen aan de
stedelijke Nijmeegse norm voor speelplekken.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 30 Gemeente Nijmegen
Inventarisatie van benodigde vormen van wonen voor ouderen en mensen met een functiebeperking in Nijmegen
ideaal actueel over 10 jaar nog te realiseren
WIJK inwoners beschermd verzorgd zelfstandig beschermd verzorgd zelfstandig beschermd verzorgd zelfstandig beschermd verzorgd zelfstandig
met thuisz met thuisz met thuisz met thuisz
Bottendaal 4500 25 60-120 95-380 12 50 35 69 30+dobb 0 20 200
Galgenveld 6000 30 80-160 125-500 51 199 50 81 199 150 0 0 200
totaal 10.500 55 140-280 220-880 51 211 100 116 268 180+dobb 0 20 400
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 31 Gemeente Nijmegen
3.6. Economie
3.6.1. Algemeen
Het voorliggende bestemmingsplan heeft betrekking op de woonwijken
Bottendaal & Galgenveld. De economische activiteiten vinden verspreid
plaats, met name in de wijk Bottendaal. Galgenveld kan meer getypeerd
worden als een woonwijk. De activiteiten zijn veelal gekoppeld aan de
grote uitvalswegen, als de Graafseweg, Sint Annastraat en de Groesbeekseweg.
3.6.2. Huidige situatie
In het totale plangebied zijn ruim 530 bedrijven en instellingen gevestigd.
In tabel 1 zijn de 10 meest voorkomende sectoren weergegeven.
1. Bedrijvigheid
De zakelijke dienstverlening is de meest voorkomende sector in het plangebied.
Op afstand gevolgd door de gezondheids- / welzijnssector en de
detailhandel. Deze drie activiteiten vinden vaak plaats in en rond de buurtwinkelcentra.
Dit geldt ook voor de horeca en persoonlijke dienstverlening
(kapper, schoonheidssalon, etc.).
2. Bedrijf aan huis
Het overige deel van de bedrijvigheid bevindt zich in woonhuizen in het
gebied 1 . Hierbij gaat het vaak om bouwbedrijven, bedrijven in de IT en
automatisering, handel en autorijscholen. Dit is toegestaan met een maximum
van 50 m 2 oppervlakte en indien het geen overlast veroorzaakt.
3. Winkelcentra
De buurtwinkelcentra in het plangebied omvatten een belangrijk deel van
de economische activiteiten in het plangebied. In de tabel hieronder staan
de aanwezige branches vermeld per winkelcentrum.
1 (Uit ervaring blijkt dat dit voor 25% alleen postadressen zijn waar geen
bedrijfsmatige activiteiten plaats vinden.)
Tabel 1. Aantal bedrijven en instellingen naar sector
Nr. SBI
code
Categorie aantal
01 7412 organisatieadviesbureaus 35
02 5530 restaurant & café 24
03 7440 reclame -, reclameontwerp- en -adviesbureaus 21
04 8514 praktijken van psychotherapeuten en psychologen
18
05 7420 architecten- en tech. ontwerpbureaus voor burgers
en utiliteitsbouw
16
06 7222 ontwikkelen en produceren van maatwerk software;
consultancy
14
07 4521 algemene burgerlijke en utiliteitsbouw 13
08 8042 studiebegeleiding, vorming en onderwijs n.e.g. 13
09 51** groothandel 13
10 9231 beoefening van scheppende kunst 11
overige categorieën +/-350
Totaal +/-530
De inmiddels meer dan 100 jaar aan de Burghardt van den Berghstraat
gevestigde COÖP omvat bijna 700 m 2 winkelvloeroppervlakte. De winkel is
in 2003 flink verbouwd. Dit betrof meer een aanpassing aan de eisen van
de tijd dan uitbreiding. De winkel draait goed, ondanks de krappe inpassing
in een drukke wijk. De winkel heeft wat eigen parkeerruimte. De druk
daarop is groot, ook al omdat op straat betaald moet worden voor het parkeren.
Rond de supermarkt treffen we een aantal winkels aan van etnische
ondernemers. Hierdoor wordt in een heel compacte setting een basispakket
in de dagelijkse artikelen geboden. Er vallen vanuit standaardnormen
voor detailhandel best nog wel verbeteringen te bedenken, het totale functioneren
van alle winkels tezamen wordt daarom als matig getypeerd.
Desondanks oogt het geheel samen met de aanwezige horeca, erg stads
en sfeervol.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 32 Gemeente Nijmegen
Sector Burghardt van der Bergstraat Archipelstraat
Detailhandel
horeca
Overig
dagelijkse
nietdagelijks
- Voedingsmiddelen ‘Can Bazar’
97
- Voedingsmiddelen ‘COOPcodis’
78
- Vleeswaren 'Zümra Market’ 179
- Deegwaren ‘The Churros Factory’
85
- Fotografie Harm-Jan van Dijk 72
- Grafische reproductie DTP E. v.
Bijl 31
- Groothandel in vleeswaren ‘Birtat’
93a
- Restaurant ‘Avrupa’173
- Restaurant ‘Chipito’103
- Restaurant ‘Ankara’ 44
- Restaurant ‘Kluizenaar’ 96
- Hotel ‘La residance’ 50
- Café ‘Maxim Bar’ 87 - 89
- Wijkcentra ‘De Burghardt’ 114
- Kinderopvang ‘Bottendaal’ 112
- Rechtskundige adviesbureau
‘Mirhra’ 14
- Groothandelondernemning ‘De
Moor’ 155
- Dienstverlener t.b.v. evenementen
J. Crone 169
- Boekhoudbureau ‘Budel’ 45
* Bronnen: PWE 2005 en inventarisatie, mei 2005
** Bron m2 supermarkten: supermarktgids dec. 2004
Lijst met (waarschijnlijk) ondersteunende horeca
Straat Nummer Naam
Prof. Weliestraat 6 Fitness ‘Basement’
- Voedingsmiddelen ‘COOPcompact
Walraven’ 21-23
- Brood en banket ‘’t Kraaijennest’
33
- Medische & orthopedisch
‘Avos medical’17
- Lokale postdiensten/Macoshop
19
- Ontwikkelen maatwerk software
‘Hertech’ 226
- Banken ‘ABN-AMRO’ 27
- Adviesbureau ‘BUYS’ 276
- Schoonheidsverzorging ‘Soyer’
48
- Pers en journalistiek ‘Koster &
de Haan’ 9
Kaart: Functiekaart
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 33 Gemeente Nijmegen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 34 Gemeente Nijmegen
3.7. Verkeer en vervoer
3.6.1 Wegen en routes
In het plangebied is sprake van een diversiteit aan wegen en routes. Deze
zijn op voorgaande kaart weergegeven.
Het tracé Van Oldenbarneveldstraat – Stijn Buijsstraat is volgens het categoriseringsplan
een gebiedsontsluitingsweg categorie B, omdat er een
busroute over loopt. Inmiddels rijden er geen bussen meer, het ligt dus
voor de hand dat het een 30 km-gebied kan worden.
Er bestaat een plan voor de aanleg van een fietspad over de Spoorkuil
tussen Bottendaal en Willemskwartier. Dit is echter nog niet concreet gemaakt.
Verder staat er in het Regionaal Plan een recreatieve fietsroute
tussen Nijmegen-Oost en Heyendaal gepland.
3.6.2 Parkeerregulering
Citaat uit de Parkeervisie (vastgesteld in de Raad op 20-10-2004)
Als gevolg van het betaald parkeren in het Centrum is er parkeerdruk ontstaan
in de omliggende wijken. In combinatie met de toenemende parkeerbehoefte
van de bewoners van deze gebieden leidt dit tot grote druk
op de leefomgeving. Om deze overlast tegen te gaan en vooral het parkeren
voor bewoners mogelijk te maken wordt het invloedsgebied stap voor
stap gereguleerd. Het gebied zal zich geleidelijk uitbreiden. Naast gebied
oost en Bottendaal, waarvoor nu al parkeerregulering wordt ingevoerd zal
er ook worden onderzocht of in West (Biezen, Waterkwartier) en in de Ooij
moet worden gereguleerd. Op 22 december 2005 heeft de raad een besluit
genomen over de uitbreiding van het betaald parkeren. Daarin is voorzien
in een geleidelijke uitbreiding van het betaald parkeren in Bottendaal en
Galgenveld, die deels verder gaat dan de grenzen in de Parkeervisie.
Huidige stand van zaken:
Bottendaal: is volledig betaald parkeren. Gebied is per 01-8-07 uitgebreid.
Galgenveld: dit gebied is in 2007 uitgebreid (3e/4e kwartaal).
Kaarten:
Wegen en routes
Betaald parkeren
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 35 Gemeente Nijmegen
Rangeerterrein
P
Gebiedsontsluitingsweg categorie A (50km/uur)
Gebiedsontsluitingsweg categorie B (50km/uur)
Overige wegen: Erftoegangswegen (30km/uur)
Busbaan (tevens route Hoogwaardig Openbaar vervoer)
Hoofdfietsroutes
Spoorweg
Aandachtspunten (onderbroken strepen):
Raamwerk Bottendaal- Galgenveld Wegen en routes
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 36 Gemeente Nijmegen
Kaart Parkeervisie 2004 Kaart betaald parkeren buiten centrum 2007
Raamwerk Bottendaal- Galgenveld Betaald parkeren
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 37 Gemeente Nijmegen
3.8. Groen, natuur en landschap
3.8.1. Groenstructuur
Bottendaal vormt samen met Altrade en het noordelijke deel van de wijk
Galgenveld de negentiende eeuwse schil rondom de historische binnenstad.
De opbouw kent een sterk hiërarchische wegenstructuur: met brede
statige uitvalswegen en de smalle woonstraten. Bij de ontwikkeling van dit
stadsdeel maakte het groen onderdeel van het ontwerp, stevige laanstructuur
langs de uitvalswegen en een boomstructuur in de tussenliggende
straten. Hierdoor kreeg de wijk een lommerrijke uitstraling met een relatief
groen karakter. Als gevolg van het enorm toegenomen autoverkeer en de
daarbij behorende parkeerdruk is de inrichting van de openbare ruimte in
dit gebied drastisch veranderd. De karakteristieke laanbeplanting is op
diverse plaatsen verdwenen en er is geen samenhangende visie meer te
herkennen. Steeds meer voortuinen veranderen in parkeerplaatsen en de
karakteristieke hekwerken worden vervangen door moderne hekken.
Naast laanbeplanting bestaat het groen in Bottendaal uit een aantal buurtparkjes
zoals de Natuurtuin Bottendaal, het Thiemepark en het recent
aangelegde Vondelparkje. In de spoorkuil liggen enkele functionele terreinen
zoals een hondenuitlaatplek, een tennisveld en een trapveld.
In het noordelijke deel van Galgenveld is relatief weinig openbaar groen
aanwezig. De zware bomenstructuur in de omgeving van de Archipelstraat
en de kleine groengebieden op kruispunten van wegen ( o.a. Sumatraplein,
Borneostraat, Lombokstraat en Balistraat) vormen samen met de
grote tuinen en binnenterreinen het groene karakter van de wijk. Het Javabosje
gelegen tussen de tuinen van de St. Annastraat en de Javastraat
vormt een bijzonder groen element. Het is een natuurlijke plek in een sterk
verstedelijkte omgeving.
In het zuidelijke deel van Galgenveld is een aantal buurten te onderscheiden
die sterk van elkaar verschillen: de Indische buurt en de Professorenbuurt.
De wijk heeft een open karakter met vrij veel groen, zowel openbaar
als privé. Het groen bestaat uit laanbomen langs belangrijke verbindingswegen,
groenstroken en plantsoenen in de woonstraten. De omgeving van
het Oud Burgeren Gasthuis en de voormalige Mensa heeft een sterk groen
karakter.
Het parkje Groene Perron parallel aan de spoorlijn is aangelegd als compensatie
voor het groen dat moest verdwijnen voor de aanleg van de busbaan
en het fietspad in de spoorkuil.
Kansen voor het groen
Herstructurering van woningbouw of andere bebouwing, dienen te worden
aangegrepen om nieuw groen toe te voegen of de kwaliteit van het bestaande
groen te versterken. Vooral in Bottendaal liggen er kansen om op
kleine schaal buurtgroen toe te voegen en de gebruiksmogelijkheden van
bestaand groen kan verder uitgebouwd worden. Bij nieuwe ontwikkelingen
in de spoorkuil onderzoeken of nieuw groen aan de aangrenzende woonwijken
toegevoegd kan worden.
3.8.2. Natuur en landschap
De bijzondere ligging van Nijmegen op een kruispunt van het rivierengebied,
de hogere zandgronden en het stuwwallencomplex zorgt ervoor dat
niet alleen rondom Nijmegen, maar ook binnen de stadsgrenzen een verscheidenheid
aan leefmilieus voor planten en diersoorten aanwezig is.
Grootschalige natuurgebieden om de stad, zoals de Gelderse Poort, de
uiterwaarden van de Waal, De Ooijpolder, het Hatertse Vennengebied,
Heumensoord fungeren hierbij als brongebied voor de natuurwaarden in
de stad.
Het plangebied grenst aan de spoorlijn Nijmegen - Venlo, die de verbinding
vormt vanuit de stad naar het omliggende landschap. Via deze spoorlijn
met de daarbij behorende spoorbermen ontstaat een directe relatie
tussen het omliggende landschap en de groengebieden binnen het plangebied.
De spoorlijn vormt een belangrijke droge ecologische dooradering
en is van grote waarde voor de natuur in de stad. Binnen het plangebied
liggen een tweetal ecologisch waardevolle plekken: de Natuurtuin Bottendaal
en het Javabosje. Beide gebieden worden door bewonersorganisaties
beheerd en hebben daarmee ook een educatieve functie.
Kansen voor natuur
Bij nieuwe ontwikkelingen vooral in de spoorkuil streven we naar handhaving
en versterking van de aanwezige natuurwaarden, vooral gericht op
meer verblijfsplaatsen voor vogels en vleermuizen.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 38 Gemeente Nijmegen
Bij de verdere uitwerking van de ontwikkelingslocaties dient een zorgvuldige
afweging gemaakt te worden of een natuurwaardenonderzoek, een
inventarisatie naar beschermde flora en fauna, noodzakelijk is. Bij de start
van iedere ontwikkeling dient een afweging gemaakt te worden in hoeverre
een inventarisatie in het kader van de natuurwetgeving noodzakelijk is.
Waardevolle bomen
Dit zijn individuele exemplaren die dusdanig waardevol zijn, dat specifieke
bescherming gewenst is.
Om de monumentale status te bepalen zijn meerdere criteria gehanteerd:
- leeftijd (minimaal 50 jaar), conditie (levensverwachting minimaal
10 jaar) en habitus;
- ruimtelijke betekenis voor de omgeving (sfeerbepalend, structuurbepalend,
herkenningspunt);
- cultuurhistorische betekenis;
- ecologische betekenis, genetische waarde;
- uitzonderlijk formaat, snoeiwijze e.d.
In de lijst maken we onderscheid in bomen die geregistreerd staan bij de
Bomenstichting en de voorlopige gemeentelijke monumentale bomenlijst.
De groeicondities van deze monumentale bomen en boomgroepen worden
in het bestemmingsplan veiliggesteld.
locatie soort aantal eigendom
Bomenstichting
St. Annastraat 175 Rode beuk 1 particulier
voorlopige lijst
Sumatraplein zilveresdoorn 18 gemeente
Archipelstraat witte paardenkastanje 55 gemeente
Kaart: Groenstruur
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 39 Gemeente Nijmegen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 40 Gemeente Nijmegen
3.9. Water en bodem
3.9.1. Algemeen
Het plangebied maakt deel uit van de bestaande waterhuishoudkundige
inrichting van het gemeentelijk grondgebied ten oosten van het Maas-
Waalkanaal en ten zuiden van de Waal. Voor dit gebied is het “Waterplan
Nijmegen” relevant. het noordelijke deel, (Benedenstad) ligt laag de zuidelijke
delen (Centrum en Centrumrand) liggen hoog en droog.
Er vinden geen waterhuishoudkundige ontwikkelingen plaats,anders dan
toekomstige afkoppelplannen. Maar dit is weinig van invloed op de aan te
wijzen bestemmingen.
3.9.2. De watertoets.
In het kader van de watertoets heeft het overleg met het waterschap
plaatsgevonden en is de volgende inhoud voor de waterparagraaf vastgesteld.
3.9.3. Oppervlaktewater
Binnen het plangebied is geen oppervlaktewater aanwezig. Er is wel een
vijver aan de Archipelstraat tussen de Molukkenstraat en de bebouwing
aan de Prof. Cornelissenstraat aanwezig, maar dit is een bovengronds
onderdeel van het gemeentelijk rioleringstelsel (zie Riolering).
3.9.4. Grondwater
Het grondwater in het plangebied ligt op gemiddeld circa 20 a 25 meter
beneden maaiveld (bron: Milieuatlas)
Het plangebied bevindt zich voor een deel in het grondwaterbeschermingsgebied
Nieuwe Markt. Het gaat dan om het noordelijke deel van het
plangebied ten noorden van de De Ruyterstraat, Van Goorstraat, Fransestraat,
en de Van Spaenstraat. Voor dit grondwaterbeschermingsgebied
is de gemeente bevoegd gezag vanwege het speciale karakter (teveel
bodemvervuiling).
In de bodemparagraaf zijn randvoorwaarden voor infiltreren aangegeven.
Bij infiltratie van hemelwater zal in dat deelgebied bij de gemeente ontheffing
moeten worden aangevraagd. Ook bij nieuwbouw of grootschalige
herbouw zal contact met de gemeente moeten worden opgenomen, indien
de bodem dieper dan 2 meter geroerd wordt. Ook de aanleg van huizen,
wegen, parkeervoorzieningen etc. is aan regels gebonden.
Het plangebied ligt op een overgang van de stuwwal naar de laaggelegen
delen van de stad. De bodemsamenstelling gaat dus over van zandig naar
kleiig en de grondwaterstanden komen steeds dichter bij het maaiveld. In
droge tijden zit het grondwater op de hoge delen 5-10m diep. Aan de lage
kant (omgeving van Park West) is de grondwaterstand gemiddeld 7,5m
NAP en dus 2-3m onder maaiveld wat op 9,5 tot 10m NAP ligt. Echter ten
tijde van hoge waterpeilen in de Waal komt het grondwaterniveau tot net
onder het maaiveld. Er is in dit lage deel van het plangebied dus sprake
van mogelijke grondwateroverlast. Bij nieuwbouw in deze hoek moet
daarmee rekening worden gehouden (Watertoets!).
3.9.5. Riolering
Voor het hele plangebied geldt, in het kader van het bevorderen van het
duurzaam omgaan met water, het gemeentelijk beleid om schoon hemelwater
af te koppelen van het gemengde rioolstelsel. Schoon hemelwater
dient in de bodem te worden geïnfiltreerd. Bij infiltratie van hemelwater
dient waar mogelijk gebruik te worden gemaakt van duurzame bouwmaterialen
(conform convenant Duurzaam bouwen Gelderland ’99).
In het plangebied ligt een gemengd rioolstelsel d.w.z. het (huishoudelijk)
afvalwater en het hemelwater van daken en wegen wordt gezamenlijk
ingezameld en getransporteerd.
Aan de Archipelstraat ligt een zogenaamde overstortvijver. De functie van
vijver is het tijdelijk bufferen van rioolwater (afvalwater vermengd met hemelwater)
tijdens perioden van hevige neerslag. De vijver is niet aan te
merken als oppervlaktewater, maar vormt een onderdeel van de gemeentelijke
riolering.
Op een paar locaties (o.a. vm. Dobbelmanterrein en deels parallelweg St.
Annastraat) is de hemelwaterafvoer afgekoppeld van de (gemengde) riolering.
Dit hemelwater wordt geïnfiltreerd in de bodem.
Het beleid van de gemeente Nijmegen is er op gericht om schoon hemelwater
en vuil afvalwater zoveel mogelijk te scheiden; aangrijpingsmomenten
hiervoor zijn bouwplannen, vervanging van (openbare) riolering en
herstructureringsprojecten
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 41 Gemeente Nijmegen
3.9.6. Bodem
Het plangebied omvat veel bedrijvigheid van waaruit diverse verontreinigingen
bestaan. In paragraaf 6.5 is de bestaande situatie op basis van het
onderzoek vastgelegd.
3.10. Woon- en leefklimaat
Bottendaal en Galgenveld liggen beiden in Nijmegen-Oost. Beide wijken
hebben een goed woonmilieu in een gewilde woonomgeving. Van Bottendaal
(stadsbuurt) naar Galgenveld gaat het woonmilieu over van stadsbuurt
naar een meer ontspannen woonomgeving/milieu; waarbij de functiemenging
verminderd; de bebouwingsdichtheid afneemt en in het algemeen
de woningen ruimer worden en de kavels ruimer.
3.10.1. Bottendaal
Bottendaal is een grotendeels 19 e eeuwse wijk, vlakbij het centrum gelegen,
tussen de twee grote (verkeers)radialen St. Annastraat en Graafseweg.
De noordelijke helft ligt in de karakteristieke 19 e eeuwse schil, de
zuidelijke is opgebouwd uit minder uitbundige woningen en straten, veelal
van recentere datum. De meest noordelijke straten zijn door de Graafseweg
als het ware van de rest van de wijk afgesneden. De wijk heeft te
maken met afgeleide parkeerdruk vanuit het nabijgelegen stadscentrum.
In Bottendaal is sprake van een grote bebouwingsdichtheid en krappe
achtertuinen. Veel woningen zijn inmiddels gerenoveerd. Door de hoge
bebouwingsdichtheid, de functiemenging en de gerealiseerde stadsvernieuwingsprojecten
levert de wijk een sterk gevarieerd beeld op. De wijk
heeft geen echt centrum. Als zodanig functioneert informeel de Burghardt
van de Berghstraat. In Bottendaal bevinden zich nogal wat werkfuncties.
De bebouwing en ruimtelijke structuur van de wijk dienen als broedplaats
voor kleine startende bedrijven, vaak op binnenterreinen. Op de plaats van
een voormalige drukkerij is een buurtparkje aangelegd.
Bottendaal heeft altijd een gevarieerd woon- en leefklimaat gehad, met
uiteenlopende bevolkingsgroepen (waaronder 'echte Nijmegenaren', studenten
en allochtone bewoners). In sociaal opzicht zijn er geen echte
buurten met een eigen identiteit. Bottendaal is een levendige wijk in een
mooie woonomgeving.
Nieuwbouw
Het terrein van de voormalige zeepfabriek Dobbelman ondergaat momenteel
een complete metamorfose. Hier is inmiddels een start gemaakt met
nieuwbouw: waaronder 128 woningen en appartementen en een bijzonder
woon-zorgcomplex. Naast woningen komen er ook verschillende voorzieningen
voor wijk en stad op het gebied van zorg, cultuur en sport.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 42 Gemeente Nijmegen
Woonmilieu
Bottendaal wordt vanuit dit beleid getypeerd als een “stadsbuurt”-milieu.
Een geliefd woonmilieu waar binnen Nijmegen een tekort aan bestaat.
Andere wijken die op dit moment binnen deze categorie vallen zijn Benedenstad
en Altrade. Kenmerken voor dit milieu zijn: accent op middelhoog,
afgewisseld met hoog- en/of laagbouw. In Bottendaal bestaat de woningvoorraad
hoofdzakelijk uit etagebouw. De schakeling is voornamelijk in
gesloten bouwblokken waarbij de bebouwingsdichtheid compact is (gemiddeld
48 woningen/ha). Er is een mix van koop en huur, waarbij het
accent op huur ligt in zowel alle prijsklassen: goedkoop, middelduur en
duur. Bij dit woonmilieu is er sprake van functiemenging, voornamelijk
geconcentreerd op de assen.
3.10.2. Galgenveld
Galgenveld is een mooie, middeloude wijk. Ruim de helft van de woningen
is uit de periode van voor de oorlog. De straten binnen de 19 e eeuwse schil
(o.a. Van Spaenstraat, Fransestraat, Van Slichtenhorststraat) zijn heel
populair door het monumentale karakter, de fraaie architectuur en de rijkdom
aan details met weliswaar weinig openbaar groen, maar wel veel
straatbomen. Ten zuiden hiervan ligt de evenzeer aantrekkelijke Indische
buurt uit de 20’er jaren (Berlage-architectuur). Ten zuiden daarvan is de
wijk naoorlogs, voor het grootste deel bestaande uit een ruim opgezet
laagbouwgedeelte en een dichtere strook met flatbebouwing. Min of meer
daartussen bevindt zich het gebouw van de voormalige mensa en het studentenflatcomplex
Galgenveld. De buurt in de zuidoosthoek van de wijk,
tussen Groesbeekseweg en Heyendaalseweg is weer wat statiger.
Door de ruime aanwezigheid van bedrijven en instellingen is er sprake van
een aangename levendigheid. Vanwege een aantal hoofdwegen en de
nabijheid van het stadscentrum heeft de wijk te maken met een verhoogde
verkeersdruk. In Galgenveld wonen veel (alleenstaande) ouderen en wat
minder kinderen. In de wijk wonen verder veel studenten (op kamers en
het complex Galgenveld). Sociaaleconomisch gaat het om een sterke wijk
met een hoog opleidingsniveau.
Woonmilieu
Galgenveld is in een wat meer ontspannen woonmilieu dan in Bottendaal.
Het ligt net wat verder van de stad. We noemen dit woonmilieu: ‘tuinstad
gedifferentieerd’. Andere wijken die op dit moment binnen deze categorie
vallen zijn Hengstdal en St. Anna. Kenmerken voor dit woonmilieu zijn: mix
van vooral laagbouw en middelhoog, in mindere mate hoogbouw (

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 43 Gemeente Nijmegen
4. Beleidskader
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 44 Gemeente Nijmegen
4.1. Natuur
4.1.1. Soortbescherming - Flora- en faunawet
De Flora- en faunawet beschermt een groot aantal soorten, waaronder
vrijwel alle gewervelde dieren (vissen, amfibieën, reptielen, vogels en
zoogdieren) en een aantal planten. Deze mogen onder meer niet gedood,
verjaagd, gevangen of verontrust worden. Als bij uitvoering van werkzaamheden
in de openbare ruimte zulke beschermde soorten aanwezig
zijn, lopen we de kans dat we handelen in strijd met de wet. In veel gevallen
kunnen plannen echter zo uitgevoerd worden dat overtreding van de
verbodsbepalingen niet aan de orde is. Wanneer dit niet mogelijk blijkt te
zijn, en de wet geen mogelijkheden biedt voor een vrijstelling, dan moet
een ontheffing aangevraagd worden. Deze kan alleen onder bepaalde
voorwaarden worden verstrekt. De ontheffingsaanvraag moet onderbouwd
zijn door een goed onderzoek naar het voorkomen van en de effecten op
beschermde soorten. Ook moet aangetoond worden dat er sprake is van
een zwaarwegend maatschappelijk belang (het ‘nee-tenzij’-beginsel).
In de Flora- en faunawet is daarnaast een zogenaamde “algemene zorgplicht”
opgenomen. De zorgplicht is van toepassing op alle planten en dieren,
of ze wettelijk beschermd zijn of niet. De zorgplicht houdt in dat er bij
ingrepen zoals bouwactiviteiten altijd zorgvuldig moet worden omgegaan
met de aanwezige planten en dieren. Dat betekent dat schadelijke activiteiten
voor planten en dieren in alle gevallen zoveel mogelijk moeten worden
voorkomen. Een voorbeeld hiervan is de regel dat het kappen van bomen
alleen mag plaatsvinden buiten het broedseizoen.
4.1.2. De Groene Draad - Kansen voor het Nijmeegse groen (05-07)
Dit nieuwe groenplan geeft de mogelijkheid om actief te sturen aan ontwikkelingen
op het gebied van groen in de stad. Daarnaast levert het de
handvatten om groen een sterke positie te geven binnen de dynamiek van
de verschillende stedelijke ontwikkelingen. In het groenplan is beschreven
hoe we omgaan met het bestaande groen in de stad; welke randvoorwaarden
belangrijk zijn. Voor alle wijken zijn de karakteristieke kenmerken van
het wijkgroen beschreven die als toetsingskader dient voor verschillende
plannen en ontwikkelingen in de stad. Naast de beschrijving van het groe-
ne karakter is ook gekeken wat de behoefte of kansen zijn voor het groen
in de wijk.
4.1.3. Natuurwaardenkaart (2005)
De wijze waarop in Nijmegen omgegaan wordt met de natuurwetgeving is
nader uitgewerkt in de Richtlijn Natuur die doorvertaald is naar de Natuurwaardenkaart.
Op basis van deze kaart kan een inschatting gemaakt worden
in hoeverre binnen een gebied beschermde en bedreigde planten- en
diersoorten voorkomen.
Het grootste deel van het plangebied heeft een gemiddelde natuurwaarde,
de spoorkuil kent een relatief hoge natuurwaarde. In gebieden met een
hoge natuurwaarde wordt aanbevolen om bij ruimtelijke ingrepen te inventariseren
op het voorkomen van beschermde en bedreigde soorten. Binnen
het plangebied moet vooral aandacht gegeven worden aan vleermuizen,
steenmarters en vogels.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 45 Gemeente Nijmegen
4.2. Wonen
4.2.1. Regionaal Plan Stadsregio KAN 2006
Dit plan kent een woningbouwcontour (rode lijn op de kaart). Binnen deze
contouren bepalen gemeenten zelf de te ontwikkelen locaties en de aantallen
nieuw te bouwen woningen. Buiten de contouren bestaan specifieke
randvoorwaarden. Het plangebied ligt geheel binnen deze contouren.
Een in het kader van dit plan lopend project is “Externe profilering centrumstedelijk
leefklimaat steden”. Het gehele plangebied ligt binnen deze
projectbegrenzing. In dit gebied wordt de ontwikkeling van een centrumstedelijk
(woon)milieu nagestreefd.
4.2.2. Woonvisie Nijmegen 2005
Wonen is een alledaags woord voor een alledaagse zaak. De betekenis is
voor alle inwoners van Nijmegen groot. Tegelijkertijd is die betekenis voor
iedereen anders. Een goed leefklimaat draagt bij aan een goede leefbaarheid.
Een goed woonklimaat is de basis voor een leefbaar, sociaal en vitaal
Nijmegen. Als gemeente bouwen we geen woningen. Bij de gemeente
gaat het om stellen van inhoudelijke en procesmatige kaders om gewenste
uitkomsten te bereiken. Hiervoor heeft Nijmegen de “Woonvisie Nijmegen
2005” opgesteld. Hierin zijn een aantal uitgangspunten voor het wonen in
Nijmegen geformuleerd:
In de Woonvisie Nijmegen 2005, welke door de raad is vastgesteld in juni
2001 zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:
Een ongedeelde stad.
Wijken zijn geen getto’s van “dure tweekappers’ of “goedkope huurwoningen’.
Wijken zijn een afspiegeling van de stad, niet letterlijk: figuurlijk.
De woningvraag vraagt om een gedifferentieerd woonmilieu op
stedelijk niveau.
Bewoners binden.
Met het oog op leefbaarheid van straat, buurt en wijk willen we bewoners
binden door te zorgen dat ze een positieve keuze kunnen maken.
Bewoners binden is ook het uitgangspunt bij onze zoektocht naar variatie
in wijken en buurten.
Bouwen voor de buurt van de toekomst.
Bouwen voor de buurt van morgen betekent bouwen voor de vraag
van morgen, met oog voor maatschappelijke veranderingen. Dus oog
voor vergrijzing (woon- zorgarrangementen) woonverdunning, verdere
verspreiding ICT en het multiculturele karakter van Nijmegen.
We stellen de wijk centraal, met als doel het realiseren van een woonmilieu
waarin mensen graag samen leven. Een positief gewaardeerd woonmilieu,
leefbaar, veilig en met variatie in het aanbod zodat mensen niet
noodgedwongen hun wijk uitmoeten als ze aan een stap in hun wooncarrière
toe zijn. Dit houdt ook wijkgerelateerde sociale netwerken in stand. We
doen dit met respect voor de identiteit van buurten en wijken. Want elke
wijk is anders. Samen vormen ze de stad, die ongedeeld moet zijn.
Kaart: Huur- koopwoningen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 46 Gemeente Nijmegen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 47 Gemeente Nijmegen
4.3. Recreatie
4.3.1. Regionaal Plan Stadsregio KAN 2006
Vanuit dit plan is de ontwikkelingsgerichte landschapsstrategie van belang.
Daarbij zijn onder andere recreatieve verbindingen belangrijk. Het gaat om
het ontwikkelen van een fijnmazig, openbaar toegankelijk netwerk van
paden en routes voor meerdere doeleinden. Hierop aanhakend zijn er
mogelijkheden voor kleinschalige ontwikkelingen als logeren bij de boer of
het gebruik maken van cultuurhistorie. De recreatieve verbindingen maken
het landschap beleefbaar. Dit Kernnetwerk Recreatieve Verbindingen staat
als groene lijn op de kaart van het regionaal plan aangegeven. De recreatieve
verbindingen in Bottendaal - Galgenveld lopen min of meer langs de
randen van plangebied heen (sluiten aan bij groene lobben structuur en
het verbinden van stad met ommeland).
4.4. Economie
4.4.1. Buurteconomie
Een van de speerpunten van het Nijmeegse economische beleid is het
terugbrengen van economische activiteiten naar de stad én de wijken.
Hierbij gaat het met name om de vestiging van kleinschalige (ambachtelijke)
ondernemingen en het stimuleren van starters. Ruimtelijk kan dit zich
uiten in:
- ondernemen in / aan huis (met een maximum van 50 m 2 oppervlakte);
- behoefte aan woon-werkpanden;
- economische herontwikkeling van kleinschalige bedrijvigheid.
In de wijken kan ook gedacht worden aan het ontwikkelen en stimuleren
van bedrijfspanden voor starters, huiskamerondernemingen en woonwerkcombinaties.
De aard en omvang van de activiteiten moet uiteraard
aansluiten bij de functie van de directe omgeving (wonen) en de behoefte.
Gedacht dient te worden aan ambacht, nijverheid, financiële en zakelijke
dienstverlening.
4.4.2. Detailhandel
In de jaren ’70 en ’80 is binnen de Nederlandse distributieplanologie een
fijnmazig netwerk van detailhandelsvoorzieningen gerealiseerd. Vanuit een
theoretische benadering werd het distributielandschap verdeeld in winkelcentra
van verschillende niveaus, logisch gespreid over de ruimte. In de
wijken Bottendaal en Galgenveld zijn de voorzieningen gericht op het
buurtniveau. Veel economische voorzieningen van Bottendaal zitten in en
rond de Burghardt Van Der Berghstraat, voor Galgenveld zit er een concentratie
detailhandel in de Archipelstraat.
Beleidslijn 1993 e.v.
Voor Nijmegen Oost is in 1993 een advies opgesteld over de winkelstructuur.
In dat winkelonderzoek werd geconcludeerd dat sterkere buurtwinkelcentra
een tegenwicht moesten bieden aan de verdere centralisatie van de
detailhandel richting o.m. Daalseweg - Tooropstraat. Ondanks een klein
draagvlak in die wijk werd uitgegaan van het voortbestaan van de winkelconcentratie
daar rond de COOP-supermarkt in de Burghardt van den
Berghstraat.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 48 Gemeente Nijmegen
Een tweede verzorgingspunt kon volgens de nota ontstaan in het zuiden
van Galgenveld. In latere notities is de locatie uiteindelijk bepaald op de
plek van de voormalige Mensa aan de Molukkenstraat als vervanging of
opvolger van de incomplete strips aan de Archipelstraat, Prof. Molkenboerstraat
en aan de St. Annastraat. Het zou hier gaan om een concentratie
met 2600 m 2 bvo, waarvan 1600 m 2 supermarkt.
4.4.3. Horeca
Het horecabeleid bepaalt dat er in Nijmegen met name ruimte is voor horeca
in het stadscentrum. Daarbuiten wordt alleen horeca toegestaan die
bestemd is voor eigen bewoners en dus een wijkfunctie vervult. In het
plangebied is het horeca-aanbod gekoppeld aan de detailhandelsvoorzieningen.
Uitbreiding van het bestaande aanbod ligt niet voor de hand.
Nieuwe horeca in de wijken
Nijmegen heeft een aanzienlijk aanbod aan horeca buiten het stadscentrum.
De aanwezigheid van voldoende parkeermogelijkheden, sfeer, persoonlijke
aandacht en veiligheid zijn factoren die hieraan hebben bijgedragen.
De horeca in de Nijmeegse wijken is aanvullend op de horeca in het
stadscentrum. De horeca buiten het centrum richt zich op een ander publiek
(25+ publiek) dan de horeca in het centrum (jongeren, studenten,
toeristen en winkelend publiek).
In de woonwijken heeft horeca in de eerste plaats een verzorgende functie.
Horeca speelt een rol in de kwaliteit van de dagelijkse leefomgevingen
in de wijken en buurten van de stad, soms als een risicofactor maar veel
vaker als een pluspunt. Horeca in woonwijken is voor veel bewoners een
aantrekkelijke verrijking van hun wijk.
Met name Nijmegen-Oost en Bottendaal kennen een aanzienlijk horeca
aanbod. In deze wijken zal het accent voor de komende jaren liggen op
versterking van bestaande bedrijfsvoeringen. Voor de andere wijken geldt
dat nieuwe horeca kansen worden geboden, mits deze aanvullend is en
kleinschalig van omvang is (bijvoorbeeld een restaurant of café).
Naast reguliere horeca kennen we in Nijmegen ook ondersteunende horeca.
Er is sprake van ondersteunende horeca wanneer men in een zaak die
geen (planologische) hoofdbestemming horeca heeft iets kan consumeren
en daarvoor moet betalen. Het gaat dan om een zaak met een detailhandelsbestemming
of de bestemming bijzondere doeleinden, waar een beperkt
deel van het oppervlak gebruikt wordt voor het plaatsen van tafels en
stoeltjes. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om een boekenwinkel met een
koffiecorner of om een museum met een restaurant. Deze ondersteunende
horeca is echter aan beperkingen onderhevig:
Ondersteunende horeca bij bestemming*:
fooddetailhandel
oppervlakte 20 m 2 /
max. 25% vvo
per bouwblok
per straatzijde
non-food
detailhandel
50 m 2 /
max. 25%
max. 1 bedrijf max. 1 bedrijf n.v.t.
max. 1 bedrijf n.v.t. n.v.t.
* bron: Beleidsnotitie Ondersteunende horeca, najaar 2001
** zie beleidsnotitie p.11
bijzondere doeleinden
en recreatieve doeleinden
max. 10% (bijzondere
doeleinden)
max. 12% (sporthallen)
sportveld** 150 m2 plus
per extra veld, 75m2,
met max. van 375 m2.
4.4.4. Kantoren:
In 1999 is een kantorenonderzoek verricht waaruit voldoende ruimte voor
uitbreiding van het aanbod bleek. De toevoeging sinds 1999 is (wordt) met
name ontwikkeld in de Brabantse Poort, Stationsomgeving, Mercator en de
Waalsprong. Door het verslechterende economisch klimaat is de marktopname
sterk afgenomen, terwijl het aanbod sterk is gestegen.
Voor het plangebied spreken we voornamelijk over kleinschalige kantoren,
waarvoor vanuit de economische doelstellingen ruimte dient te zijn. Voor
de vraag tot 500 m2 kan worden voorzien in woonwijken. Hierbij dient een
afweging te worden gemaakt of de nieuwe kantoorfunctie bijdraagt aan
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 49 Gemeente Nijmegen
een evenwichtige ontwikkeling van de wijk gelet op verkeersdruk, parkeerdruk,
milieuwetgeving, etc. Vertrekpunt is het beperkten van de overlast
voor de buurt. Het is niet toegestaan om woningen volledig als kantoor te
gebruiken, maar een kantoor aan huis is (onder beperkende voorwaarden)
wel mogelijk.
Kaart: Huidige detailhandelsstructuur en buurt- en wijkwinkelcentra
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 50 Gemeente Nijmegen
Legenda
Stadscentrum
Wijkwinkelcentrum
Buurtwinkelcentrum
Aanvullend winkelgebied
Raamwerk Bottendaal- Galgenveld Huidige detailhandelsstructuur en buurt- en wijkwinkelcentra
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007
OOST
1. Burghardt van den Berghstraat
2. Daalseweg/Tooropstraat
3. Hengstdal (Van Santstraat)
4. Mensa

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 51 Gemeente Nijmegen
4.5. Bedrijvigheid
Bedrijvigheid is in de zin van de Wet milieubeheer die bedrijvigheid die
vermeld staat in het Inrichtingen en vergunningen Besluit (IvB) en als zodanig
als inrichting aangemerkt zou kunnen worden. In het nieuwe bestemmingsplan
zal de toelaatbaarheid van bedrijven en bedrijfsactiviteiten
gekoppeld worden aan de Staat van Bedrijfsactiviteiten Model Nijmegen.
Dit is een lijst waarin de meest voorkomende bedrijven en bedrijfsactiviteiten
in Nijmegen al naar gelang de te verwachten belasting voor het milieu
zijn ingedeeld in een aantal categorieën. Omdat de Staat van Bedrijfsactiviteiten
wordt gebruikt voor de milieuzonering in het kader van bestemmingsplannen
zijn hierbij alleen de ruimtelijk relevante milieuaspecten
waaronder geluid, geur, stof, gevaar (vooral brand- en explosiegevaar),
verkeer en visuele aspecten van belang. De Staat van Bedrijfsactiviteiten
Model Nijmegen is een verbijzonderde afgeleide van de VNG publicatie
“Bedrijven en milieuzonering”. Uiteraard bevat de Staat van Bedrijfsactiviteiten
Model Nijmegen ook typen bedrijven die binnen het plangebied Bottendaal-
Galgenveld zeker niet gewenst zijn.
4.6. Geluid
In een bestemmingsplan worden de functies in een gebied (op)nieuw vastgelegd.
Bij nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen zoals wonen en onderwijs
moet worden onderzocht of de geluidsbelasting niet te hoog is. De
Wet geluidhinder stelt eisen aan de geluidsbelasting veroorzaakt door
wegverkeer, railverkeer en gezoneerde industrieterreinen.
Aanvullend hierop hanteren wij de Beleidsregels Hogere Waarde Wet geluidhinder
dat een aanvulling en uitwerking is van de eerdergenoemde Wet
geluidhinder.
Hierna gaan we in op de geluidsbronnen die vallen onder de Wet geluidhinder.
De Wet Milieubeheer regelt de geluidsbelasting van bedrijven,
hierop is in het hoofdstuk 5.1 bedrijvigheid al ingegaan.
Wet Geluidhinder
De Wet Geluidhinder heeft tot doel geluidshinder veroorzaakt door wegverkeer,
railverkeer en gezoneerde industrieterreinen te beperken. Daartoe
zijn in de wet grenswaarden opgenomen die bij voorkeur niet mogen worden
overschreden, de zogenaamde voorkeurswaarden.
Bij geluidsbelastingen tot deze voorkeurswaarden is er over het algemeen
sprake van een acceptabel akoestisch klimaat.
De voorkeurswaarden gelden alleen binnen de wettelijk vastgelegde zones
langs de verkeers- en spoorwegen en de vastgestelde zones rond gezoneerde
industrieterreinen. Deze zones zijn aandachtsgebieden waarbinnen
aandacht moet worden besteed aan de geluidsbelasting op geluidsgevoelige
bestemmingen. Bij nieuwe ontwikkelingen binnen de zone is altijd een
akoestisch onderzoek vereist als het gaat om geluidgevoelige bestemmingen.
Geluidsbron Voorkeurswaarde
(voor woningen)
Wegverkeerslawaai 48 dB (Lden)
Railverkeerslawaai 55 dB (Lden)
Industrielawaai 50 dB(A)(Laeq)
Wegen waarop een 30 km/uur regime van toepassing kennen geen wettelijke
zone. Er is dan geen wettelijke plicht deze wegen in een akoestisch
onderzoek te betrekken.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 52 Gemeente Nijmegen
Om uiteenlopende redenen kan het toch wenselijk zijn om een hogere
geluidsbelasting dan de voorkeursgrenswaarde toe te staan.
De Wet Geluidhinder en het daarop gebaseerde Besluit geluidhinder geven
deze mogelijkheid, maar kennen ook maximale waarden die niet mogen
worden overschreden. Hogere geluidsbelastingen mogen pas worden
toegestaan als hiervoor een aparte (Hogere Waarde) procedure is doorlopen.
In de Beleidsregels Hogere Waarde Wet geluidhinder die hiervoor zijn
ontwikkeld staan de specifieke vereisten die dan van toepassing zijn.
De procedure Hogere waarde moet gelijk oplopen met de ruimtelijke ordeningsprocedure.
Het conceptbesluit Hogere waarde moet tegelijkertijd met
het ontwerpbestemmingsplan 6 weken ter inzage worden gelegd. Het college
van B&W neemt vervolgens een definitief besluit. In geval van een
artikel 19 WRO procedure geldt een inzagentermijn van 2 weken.
4.7. Luchtkwaliteit
4.7.1. Algemeen
Diverse bronnen veroorzaken luchtverontreiniging. Ten aanzien hiervan
zijn in het op 19 juli 2001 van kracht geworden Besluit Luchtkwaliteit ingevolge
de Wet milieubeheer (Wm) nadere uitwerkingen van de luchtkwaliteitsgrenswaarden
opgenomen. Het betreft hier de grenswaarden voor:
Stikstofdioxide (NO2); Fijn stof (PM10); Benzeen (C6H6); Zwaveldioxide
(SO2); Koolmonoxide (CO) en Benzo(a)pyreen (BaP). In Nederland worden
in het algemeen alleen voor NO2 en PM10 mogelijk overschrijdingen
verwacht.
De grenswaarden betreffen bestuurlijke normen, ook beneden de grenswaarden
zijn in studies gezondheidseffecten waargenomen. Het Besluit
Luchtkwaliteit laat gemeenten vrij om beneden de grenswaarden andere
normen te hanteren, bijvoorbeeld ten aanzien van bepaalde gebieden of
bestemmingen (bijvoorbeeld scholen etc.). Een dergelijk beleid is in Nijmegen
(nog) niet voorhanden. Op 6 januari 2004 is het "Uitvoeringsprogramma
Verbetering Luchtkwaliteit Nijmegen 2004-2007" door het college
vastgesteld. In dit uitvoeringsprogramma wordt vooralsnog geen strenger
beleid vastgesteld voor extra gevoelige bestemmingen dan al in de normering
van het Besluit Luchtkwaliteit is vastgelegd. Wel wordt samen met de
provincie Gelderland de noodzaak van een dergelijk beleid beoordeeld en
zo nodig alsnog vastgesteld.
Op 5 augustus 2005 is een herzien besluit van kracht geworden (“Besluit
luchtkwaliteit 2005”). In dit Besluit luchtkwaliteit 2005 zijn de grenswaarden
getalsmatig niet aangepast. Wel kent het besluit van 2005 een aantal belangrijke
aanpassingen, t.w. (1) zeezoutcorrectie; (2) mogelijkheid tot salderen
en (3) het buiten werking stellen van het “stand still-beginsel” van de
Wet milieubeheer.
Aanleiding voor het nieuwe Besluit waren de vele recente uitspraken van
de Raad van State waarbij diverse besluiten werden en nog steeds worden
vernietigd wegens ontoereikende onderbouwing. De grote maatschappelijke
en economische gevolgen van deze ontwikkelingen maakte het noodzakelijk
het Besluit luchtkwaliteit van 2001 aan te passen. Ook in het nieuwe
besluit blijft toetsing aan de grenswaarden uitgangspunt.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 53 Gemeente Nijmegen
4.7.2. Zeezoutcorrectie
Het besluit geeft ruimte voor een aftrek van fijn stof afkomstig van natuurlijke
bronnen, t.w. zeezoutcorrectie. Dit is nader uitgewerkt in de “Meetregeling
luchtkwaliteit 2005”. Voor Nijmegen betekent het concreet dat de
berekende jaargemiddelde fijn stof concentratie verlaagd mag worden met
4 \g/m³. Het aantal overschrijdingen van de 24-uursgemiddelde concentratie
fijn stof mag verminderd worden met 6 dagen.
4.7.3. Saldering
Naast de zeezoutaftrek biedt het besluit ruimte voor plannen die de heersende
concentratie niet of slechts in beperkte mate verslechteren. Als
plannen de luchtkwaliteit op een bepaalde plek verslechteren, bestaat de
mogelijkheid tot salderen. De salderingsregeling is terug te vinden in
artikel 7 lid 3 van het BLK2005. Saldering betekent dat ruimtelijke plannen
die de luchtkwaliteit ter plekke iets verslechteren (boven de grenswaarde)
kunnen doorgaan, mits de luchtkwaliteit in een groter gebied rondom het
project per saldo verbetert. De saldobenadering is wel aan drie beperkingen
onderhevig:
- beperking naar inhoud: de uitvoering van het compenserende deel van
het project, dan wel de afzonderlijke compenserende maatregel, dient
gegarandeerd te zijn in de vorm van een maatregel of besluit, waarbij
gelet moet worden op de financiering, uitvoerbaarheid en haalbaarheid
van genoemde maatregel of besluit. Ook dient de saldering binnen dezelfde
stof plaats te vinden (dus PM10 niet compenseren met NO2);
- beperking naar plaats: de compensatie dient in de directe nabijheid
van het project gezocht te worden. Pas als dat redelijkerwijs niet mogelijk
is, kan naar compensatie in een ruimer gebied worden gekeken.
Daarbij dient het voorts te gaan om een beperkte verslechtering die
wordt gecompenseerd door een verbetering in een groter gebied, opdat
het aantal blootgestelden per saldo zal verminderen;
- beperking in de tijd: de verslechtering en de compensatie dienen in
principe tegelijkertijd te worden gerealiseerd.
In de Regeling saldering luchtkwaliteit 2005, die op 17 maart 2006 van
kracht is geworden, zijn de salderingsregels nader uitgewerkt.
In de tekst van deze rapportage wordt alleen ingegaan op de rekenresultaten
voor PM10 en NO2. Voor de overige stoffen zoals bovengenoemd,
worden geen overschrijdingen geconstateerd.
Getalsmatig kan de normering voor NO2 en PM10 als volgt weergegeven
worden:
norm ingangsdatum
plandrempel NO2 44 ug/m3 1-1-2008
grenswaarde NO2 40 ug/m3 1-1-2010
jaargemiddelde grenswaarde PM10 40 ug/m3 1-1-2005
daggemiddelde grenswaarde PM10 max. 35 dagen/jaar
> 50 ug/m3
1-1-2005
Grenswaarden geven een niveau van de buitenluchtkwaliteit aan dat, in het belang van
de bescherming van de gezondheid van de mens en van het milieu, binnen een
bepaalde termijn moet worden bereikt. Grenswaarden zijn harde normen.
Plandrempels zijn uit de grenswaarden afgeleid. Deze worden elk jaar strenger totdat de
grenswaarde is bereikt in het jaar waarop deze van kracht wordt. Wanneer de
plandrempel overschreden wordt geeft dat aanleiding tot het opstellen van een plan met
maatregelen om aan de waarde te kunnen voldoen.
4.7.4. Wet luchtkwaliteit
De geplande invoering is eind 2007. Bestemmingsplannen die ná de ingangsdatum
gepubliceerd worden, moeten met de Wet luchtkwaliteit rekening
houden. Kern van de wet is het NSL (Nationaal Samenwerkingsprogramma
Luchtkwaliteit). Overschrijdingsgebieden (w.o. KAN) maken gebiedsprogramma’s
(dit is een bundeling van ruimtelijke ontwikkelingen en
regionale en lokale luchtmaatregelen).
Alleen grote projecten (projecten die “in betekenende mate bijdragen” zoals
Waalsprong, Waalfront en Stadsbrug) worden meegenomen in het
gebiedsprogramma. Overige “niet in betekenende mate”- projecten worden
gesaldeerd met generieke maatregelen. Deze “niet in betekenende mate”
projecten hoeven dan niet meer getoetst te worden aan de grenswaarden.
Afzonderlijke plannen in een gebiedsprogramma worden ook niet meer
getoetst aan de grenswaarden (zgn. flexibele koppeling). De overheden
blijven overigens wel verplicht eventuele overschrijdingen op te lossen,
maar bestemmingsplannen stranden niet meer op grenswaarden.
Om pragmatische redenen en vanwege onzekerheden rond de invoering
van de Wet luchtkwaliteit (zoals het recente kritische oordeel van de RvS)
worden vooralsnog alle projecten getoetst op Besluit luchtkwaliteit 2005 en
nog niet op de Wet luchtkwaliteit.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 54 Gemeente Nijmegen
4.8. Externe veiligheid
Met betrekking tot externe veiligheid kunnen twee typen risico’s worden
onderscheiden
a. Externe veiligheid door inrichtingen c.q. bedrijven.
b. Externe veiligheid door het vervoer van gevaarlijke stoffen over
transportwegen.
4.8.1. Inrichtingen en bedrijven
Het gestelde onder a. wordt geregeld in het "Besluit externe veiligheid
inrichtingen" (BEVI). Dit besluit kent een nadere verdeling naar plaatsgebonden
risico’s (PR) en groepsgebonden risico’s (GR). Voor wat betreft
het plaatsgebonden risico zijn grenswaarden als toetsingswaarden (ijkpunten)
aangegeven, het groepsrisico wordt getoetst aan de zogenaamde
oriënterende waarden. Van de oriënterende waarde kan eventueel in voorkomende
gevallen worden afgeweken. Hieraan dient wel een Collegebesluit
ten grondslag te liggen waarin de onderbouwing van de afwijking is
opgenomen (verantwoordingsplicht groepsrisico). Voorafgaand aan het
Collegebesluit stelt het bevoegd gezag het bestuur van de Regionale
Brandweer in de gelegenheid advies uit te brengen met betrekking tot het
groepsrisico.
Met betrekking tot de externe veiligheid voor wat betreft het vervoer van
gevaarlijke stoffen over de transportassen binnen de gemeente Nijmegen
is vooralsnog het rapport van Arcadis, van 16 januari 2003 "Bouwstenen
voor een inhaalslag", maatgevend. Ook voor het vervoer van gevaarlijke
stoffen over transportassen zal een Algemene Maatregel van Bestuur
(AMvB) worden opgesteld, het "Besluit milieukwaliteitseisen externe veiligheid
voor transport".
Toepassing dient te worden gegeven aan het BEVI. In Artikel 5 lid 1 van
het besluit staat omschreven: “Het bevoegd gezag neemt bij de vaststelling
van een besluit als bedoeld in de artikelen 10, 11, eerste en tweede
lid, 15, 17, eerste lid, 19, eerste, tweede en derde lid, 28, 37, 39b en 40,
eerste lid, van de Wet op de Ruimtelijke Ordening en van een besluit tot
het verlenen van vrijstelling als bedoeld in artikel 11 van de Woningwet, op
grond waarvan de bouw of vestiging van kwetsbare objecten wordt toegelaten,
de grenswaarde, genoemd in artikel 8, eerste lid, en de afstanden
krachtens artikel 8.40 van de wet in acht. Het artikel 5 lid 1 betekent con-
creet dat een berekening naar het Plaats- en Groepsgebonden risico moet
worden uitgevoerd en de waarden getoetst moeten worden aan de grensc.q.
voorkeurswaarden. Het besluit is van toepassing op risicovolle bedrijven,
waaronder LPG-tankstations, BRZO-bedrijven, koel- of vriesinstallatie(s)
met een inhoud van meer dan 200 kg ammoniak, etc.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 55 Gemeente Nijmegen
4.9. Water
4.9.1. Integraal Waterbeheersplan Gelders Rivierengebied (IWGR-2)
De waterkwantiteits- en kwaliteitsbeheerders binnen het Gelders rivierengebied
presenteren in dit plan hun beleid voor de periode 2002-2006. Het
belangrijkste streven in dit plan is te komen tot 'ecologisch gezond' water,
waar planten en dieren goed kunnen gedijen. Emissies vanuit de waterketen
vormen hierbij een bedreiging.
In het IWGR-2 is het volgende beleid vastgesteld:
1. De sanering van de gemeentelijke riolering met kracht voortzetten;
2. Stikstof- en fosfaatreducerende maatregelen bij de RWZI's nemen;
3. De aanpak van diffuse bronnen voort zetten en zo nodig intensiveren.
Voor het overstorten van gemengde stelsels in het stedelijk gebied zijn de
volgende beleidsregels vastgesteld:
1. Sinds 1992 geldt voor het beperken van de vuiluitstoot de basisinspanning;
2. Gemeenten dienen in 2006 de vuiluitstoot uit overstorten met 50%
gereduceerd te hebben;
3. Aangezien er in het bereiken van de basisinspanning een achterstand
is ontstaan, zal er via rioleringsplannen en handhaving in overleg met
gemeenten tot een inhaalslag gekomen moeten worden.
4.9.2. Waterplan
Het in juni 2001 vastgestelde Waterplan Nijmegen vormt voor de Nijmeegse
waterpartners de inhoudelijke en procesmatige basis voor het samen
werken aan een duurzame waterketen, een gezond veerkrachtig watersysteem
en een aantrekkelijke leefomgeving in Nijmegen tegen de laagst
maatschappelijke kosten. Het plan geeft vanuit een visie op de lange termijn
(50 jaar) een beschrijving van het totale waterbeleid voor de middellange
termijn (15 jaar) met een programma voor de eerste 5 jaar. Belangrijke
doelstellingen zijn:
1. Optimalisatie van de waterbeheerketen samen met de waterpartners;
2. Gezond maken van de stadswateren;
3. Afkoppelen van regenwater op een liefst zichtbare wijze;
4. Bevordering van het waterbewustzijn bij de Nijmegenaren.
De doelstellingen uit het Waterplan zijn overgenomen in het Gemeentelijk
Rioleringsplan (GRP)
In het Waterplan Nijmegen is het afkoppelen van verhard oppervlak (gebouwen
en openbare ruimte) in gebieden met een gemengd rioolstelsel
één van de speerpunten. Doel daarbij is om het percentage van 7% afgekoppeld
oppervlak in 2000 te verhogen tot 14% in 2005 en 26% in 2010.
Deze duurzaamheidsdoelstelling vanuit het Waterplan is gebaseerd op de
landelijke afspraak om de vuiluitworp van de riolering te verminderen met
50%. Dit wordt de basisinspanning genoemd.
De basisinspanning kan aangepakt worden met “end-of-pipe”-strategieën
(bergbezinkbassins bouwen) of met een bronaanpak (verhard oppervlak
afkoppelen). De gemeente Nijmegen heeft samen met de waterpartners
gekozen voor het laatste. Tevens is afgesproken dat de basisinspanning
pas gehaald behoeft te worden in 2010 door naast het afkoppelen voor
2005 een zandfiltratie bij de RWZI aan te leggen voor extra zuivering.
4.9.3. Nieuw beleid
In 2003 zijn een drietal deelovereenkomsten met Rijkswaterstaat en het
Waterschap Rivierenland afgesloten, waarin (financiële) afspraken zijn
gemaakt over het bouwen en beheren van het zandfilter bij RWZI. Tevens
is overeengekomen dat de eindtermijn voor de basisinspanning verlengd is
tot 2019 (emissie op de Waal).
In het kader van het nieuwe Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP) 2005-
2009, dat in 2005 is vastgesteld, zijn nieuwe doorrekeningen uitgevoerd
voor de oppervlakten verhard oppervlak (t.b.v. de lozingsvergunning) en
de daarmee samenhangende benodigde afkoppelinspanning. Voorlopig
geldt als nieuwe doelstelling voor de emissie op de Waal om per 01-01-
2004 nog ca. 175 ha. af te koppelen en voor emissie op de watergangen
van het Waterschap (Hatert) nog ca. 11 à 12 ha.. Zodra de lozingsvergunning
is afgegeven komen definitieve cijfers.
4.9.4. Projectplan en plan van aanpak afkoppelen
Bij het evalueren van het tot 2003 uitgevoerde afkoppelprogramma moet
de conclusie worden getrokken dat het in het waterplan beoogde passieve
afkoppelbeleid (meeliften met rioolvervanging) te weinig rendement oplevert.
Daarom is een projectplan en een plan van aanpak geschreven,
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 56 Gemeente Nijmegen
waarin ook actievere methoden van afkoppelen zijn bedacht. Ze hebben
allen een verschillende invalshoek. Getracht moet worden om middels een
digitaal overzicht (kaarten en databases) de verschillende sporen in onderling
verband te zien. Door de wisselwerking ontstaan kansen voor meeliften
op ieders succes.
Globaal worden de volgende afkoppeltrajecten in de bestaande stad ingezet:
1. Afkoppeling bij rioolreconstructies (passief)
Dit heeft vooral zin daar waar ruimte aanwezig is voor berging/infiltratie
(boven/ondergronds). Toe te passen technieken zijn permeobuizen (openbare
ruimte) en kratjes, infiltratievelden (particulier).
2. Afkoppeling bij wijk- en wegreconstructies (herstructureringsgebieden)
(passief)
Dit heeft vooral zin in die delen van de stad waar ruimte aanwezig is voor
berging/infiltratie (boven/ondergronds). Toe te passen technieken zijn infiltratieverharding,
wadi's, goten etc. .
3. Afkoppeling van gemeentelijke gebouwen/verhardingen (actief)
Naast de gebouwen zelf moet ook de omringende verharding worden
meegenomen. Ook andere grote oppervlakten verharding worden nog
onderzocht. Dit onderzoek moet omgezet worden in een plan van aanpak
voor kansrijke projecten.
Nadrukkelijk moet hier de link worden gelegd met spoor 5 vanwege de
voorbeeldwerking en de mogelijkheid tot educatie/voorlichting (scholen en
kinderdagverblijven).
4. Afkoppeling van gebouwen woningbouwcorporaties (actief)
Dit betreft de wijken waar de woningbouwcorporaties grootschalig eigendommen
hebben liggen, die (voorlopig) niet rigoureus aangepakt worden.
Onontbeerlijke informatie voor dit spoor komt uit de wijkperspectiefplannen/wijkaanpakplannen
etc. Hier lopen inmiddels al voorbeeldprojecten.
5. Afkoppeling van particuliere huizen (actief)
Actief benaderen straten/huizen voor afkoppeling. Op basis van de afkoppelkansenkaarten
(TAUW) en de gegevens van de SOM over reeds afgekoppelde
panden worden kansrijke projecten geselecteerd.
6. Afkoppeling van bedrijfspanden/verhardingen (actief)
Actief benaderen bedrijven voor afkoppeling van zowel daken als verhardingen.
Op basis van de afkoppelkansenkaarten (TAUW) worden kansrijke
projecten geselecteerd.
4.9.5. Riolering
Voor het hele plangebied geldt, in het kader van het bevorderen van het
duurzaam omgaan met water, het gemeentelijk beleid om schoon hemelwater
af te koppelen van het gemengde rioolstelsel. Schoon hemelwater
dient in de bodem te worden geïnfiltreerd. Bij infiltratie van hemelwater
dient conform het convenant "Duurzaam bouwen in het KAN 2000" gebruik
te worden gemaakt van duurzame bouwmaterialen. De riolering in het
gehele plangebied is uitgevoerd als een gemengd stelsel. Er ligt een overstortvijver
in het plangebied op de hoek van de Houtlaan en de Burggraafstraat.
Dit is een "interne" overstort met een dichte bodem en deze maakt
onderdeel uit van het gemengde systeem.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 57 Gemeente Nijmegen
4.10. Bodem
Het beleid ten aanzien van bodem in bestemmingplannen wordt bepaald
door de Wet Ruimtelijke Ordening en de Wet bodembescherming. Bij de
voorbereiding van een ontwerp voor een bestemmingsplan dient onderzoek
plaats te vinden naar de uitvoerbaarheid van het plan. Dit betekent,
dat het plan vanaf het begin, hoe globaal ook opgezet, in zijn totaliteit uitvoerbaar
moet zijn. Het begrip financiële uitvoerbaarheid kan worden omschreven
als een (rekenkundige) opzet van kosten en baten van een plan.
Het gaat hierbij om grondproductiekosten die onvermijdbaar, meetbaar en
voorzienbaar zijn voor het leveren van bouwrijpe grond. Het verontreinigd
zijn van de bodem is een omstandigheid die invloed kan hebben op de
uitvoerbaarheid. Bij gevallen van ernstige bodemverontreiniging moet voldoende
inzicht worden gegeven in de financiële realiseerbaarheid van het
plan middels een opgesteld saneringsplan.
Onderstaand zijn de belangrijkste formeel-juridische uitgangspunten voor
bodemonderzoek aangegeven evenals de beleidsmatige nuanceringen op
die uitgangspunten:
- iedere ontwikkelingslocatie in het bestemmingsplan dient in principe
vergezeld te gaan van een bodemonderzoek.
- indien burgemeester en wethouders echter kenbaar hebben gemaakt
dat zij met gebruikmaking van de hun daartoe in de bouwverordening
gegeven bevoegdheid vrijstelling zullen verlenen van de verplichting
bodemonderzoek te verrichten in het kader van de bouwvergunningverlening
of dat in het kader van de bouwvergunning geen onderzoek
noodzakelijk is, dan hoeft het betreffende plandeel niet vergezeld te
gaan van een bodemonderzoek.
- dit laatste is ook het geval in het hoogst uitzonderlijke geval dat een
plandeel enkel en alleen betrekking heeft op een lichtvergunningplichtig
bouwwerk.
- bij verbouwing van panden kan onderzoek achterwege blijven als het
"casco" inclusief de vloeren intact wordt gehouden en geen grond
wordt vergraven. Tevens dient er geen sprake te zijn van functieverandering
van het erf.
- het bodemonderzoek dient te worden uitgevoerd conform de bij iedere
gemeente bekende norm NEN-5740. Daar kan in twee gevallen van
worden afgeweken:
a. indien het te onderzoeken terrein groter is dan 10 hectare én de
locatie is op grond van historisch onderzoek als onverdacht aan te
merken, dan mag de boorintensiteit en het aantal analyses worden
gehalveerd;
b. op het betreffende terrein is al onderzoek verricht dat nog geldig is.
- de vraag of aanvullend onderzoek noodzakelijk is, is afhankelijk van de
conclusies uit het historisch en veldonderzoek in relatie tot de beoogde
functie. Maakt de beoogde functie verder onderzoek noodzakelijk, dan
dient dat verdere onderzoek te zijn afgerond voor de vaststelling van
het bestemmingsplan.
- de geldigheid van een bodemonderzoek bedraagt maximaal 5 jaar.
- het is niet toegestaan om in (mogelijke) gevallen van bodemverontreiniging
grondverzet te plegen.
Voor de onderstaande bouwaanvragen is geen bodemonderzoek noodzakelijk:
- bouwwerken waarin mensen minder dan 2 uur/dag structureel verblijven;
- bouwwerken geen gebouw zijnde, bv. grond-, weg-, waterbouwwerken
en bouwwerken voor de waterhuishouding of -zuivering;
- bouwwerken die de grond niet raken, en waarbij het bestaande, niet
wederrechtelijke gebruik wordt gehandhaafd bv. dakkapel, interne verbouwing.
- de bouw van een kelder.
- tevens is in het bodeminformatiesysteem geen aanwijzing gevonden
voor een 'redelijk vermoeden' van een ernstige bodemverontreiniging.
Voor de onderstaande bouwwerken kan vrijstelling van het uitvoeren van
een bodemonderzoek worden verleend:
- het te bouwen pand/aanbouw is kleiner dan 50 m 2 ;
- tijdelijke gebouwen (ongeacht grootte) echter niet langer dan 5 jaar;
- tevens is in het bodeminformatiesysteem geen aanwijzing gevonden
dat hier verdachte bodembedreigende activiteiten hebben plaatsgevonden.
Voor iedere locatie binnen het plangebied waar veranderingen in functie of
bouw plaats gaan vinden moet nagegaan worden of een bodemonderzoek
nodig is of niet. Wanneer er onderzoek nodig is en er geen recent onder-
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 58 Gemeente Nijmegen
zoek voorhanden is, dient onderzoek door de initiatiefnemer uitgevoerd te
worden. Het onderzoek wordt door het bureau bodem beoordeeld. Hieruit
blijkt of de bodemkwaliteit voldoende is voor de gewenste ontwikkelingen
of dat er een bodemsanering nodig is. Wanneer bodemsanering nodig is,
dient de initiatiefnemer een saneringsplan in te dienen, waarin ook de kosten
van de sanering geraamd worden. De saneringskosten worden meegenomen
in de exploitatieopzet.
4.11. Archeologie
4.11.1. Algemeen
Met de ondertekening van het Verdrag van Valletta (Malta) in 1992 is de
beleidsmatige zorg voor het archeologisch bodemarchief aanzienlijk toegenomen.
In het verdrag staat: Archeologische waarden dienen als onvervangbaar
onderdeel van het culturele erfgoed te worden meegenomen en
te worden ontzien bij de ontwikkeling en besluitvorming van ruimtelijke
plannen (artikel 1). Mocht bescherming onvoldoende mogelijk zijn dan
dient, volgens dit verdrag, de informatie te worden onttrokken aan de bodem
via archeologisch onderzoek, dat wil zeggen een opgraving (artikel 5).
Uitgangspunt hierbij is dat de initiatiefnemer van de verstoring van het
bodemarchief de kosten van het onderzoek dient te dragen (artikel 6). De
belangrijkste uitgangspunten van het verdrag worden nader geregeld met
de herziening van de monumentenwet. In het kader van deze zogenaamde
Wet op de archeologische monumentenzorg komen nieuwe archeologische
taken en verplichtingen op provincies, maar vooral ook op gemeenten
af. De verantwoordelijkheid voor het bodemarchief komt met name bij
de gemeenten te liggen. Van hen wordt verwacht dat zij een archeologisch
beleid met bijbehorende instrumenten ontwikkelen. De belangrijkste verplichting
ingevolge de nieuwe wet is dat de gemeenteraad bij de vaststelling
van bestemmingsplannen rekening moet houden met de in de grond
aanwezige dan wel te verwachten archeologische waarden (29259, artikel
38a). Ook bij het voeren van vrijstellingsprocedures dient het archeologisch
belang expliciet te worden meegewogen (artikel 41). Het impliceert
de plicht voor de gemeente om kennis te vergaren omtrent het bodemarchief
ter plaatse. Het vervaardigen van een archeologische beleidskaart is
in dit verband een nuttig hulpmiddel; daarover later meer.
Wel behoort het tot de beleidsvrijheid van de gemeenteraad om te bepalen
waar welke bestemming moet worden toegekend en in hoeverre de verwachte
archeologische waarden worden beschermd. De gemeenteraad
kan andere belangen laten prevaleren boven het belang van behoud van
archeologische waarden in situ. Dit gegeven van wat mag wordt weerspiegeld
door te differentiëren in de toekenning van het archeologisch
belang aan terreinen en de bijbehorende voorschriften waarin de verplichtingen
zijn opgenomen (zie hierna). Door in het bestemmingsplan de verplichtingen
juridisch te verankeren worden de rekeningen hiervoor bij de
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 59 Gemeente Nijmegen
aanvrager gelegd. De wet waarin het verdrag is uitgewerkt, is op 19 december
2006 door de Eerste Kamer aangenomen, nadat de Tweede Kamer
op 4 april 2006 haar goedkeuring had gegeven aan de Wet op archeologische
monumentenzorg. Naar verwachting treedt de wet in medio 2007
in werking.
4.11.2. De Nijmeegse situatie
Nijmegen mag, als het gaat om de rijkdom van het bodemarchief, zonder
twijfel worden gerekend tot de archeologisch meest rijke, zo niet dé rijkste
gemeente van Nederland. Het bodemarchief is niet alleen rijk in kwaliteit,
maar ook in uitgestrektheid. De inhoudelijke onderbouwing hiervan is te
lezen in de beschrijving van de terreinen die hoort bij de archeologische
beleidskaart. Hierin wordt per gebied op hoofdlijnen aangegeven wat de
aangetroffen of te verwachten archeologische resten zijn en wat het archeologisch
belang ervan is.
Het omvangrijke bodemarchief heeft baat bij een gemeente die zich opstelt
als een bekwame schatbewaarder. Inmiddels heeft Nijmegen zich op dit
terrein al bewezen. De gemeente Nijmegen werkt sinds het verschijnen
van de archeologienota In de grond van de zaak in 1988 al ‘in de geest
van Malta’; dus voordat het Verdrag van Valletta bestond, werden in Nijmegen
ontwikkelaars (zowel gemeente als private partijen) gevraagd bij te
dragen in de kosten van archeologisch onderzoek. Deze bijdragen worden
hoofdzakelijk aangewend voor de uitvoering van het onderzoek in het veld.
Om aan deze situatie een eind te maken en om aan te sluiten bij het bestaande
interim beleid, heeft de Directeur Grondgebied een memo (d.d. 7
maart 2005) uitgevaardigd waarin wordt aangegeven dat archeologisch
onderzoek ruimer moet worden opgevat dan alleen het doen van opgravingen
op archeologisch waardevolle terreinen, maar dat ook de uitwerking
en het maken van de standaardrapportage tot de kosten moeten worden
gerekend. Alleen zo kan kostendekkend binnen de financiële paragraaf
van de betreffende projectbegrotingen worden gewerkt. Uitgangspunt is
derhalve dat bij alle projecten, waarbij de gemeente Nijmegen betrokken
is, te allen tijde de kosten van archeologisch onderzoek inclusief standaardrapportage
(volgens KNA normering) uit het project dienen te worden
gefinancierd. Deze regel wordt sindsdien ook gehanteerd bij nietgemeentelijke
projecten.
4.11.3. Bescherming van het bodemarchief
Het zal duidelijk zijn dat een betere bescherming van het bodemarchief en
vooral ook het tijdig meewegen van de archeologische belangen vraagt om
een zo goed mogelijk inzicht in de verwachte ligging, verspreiding en aard
van het bodemarchief. Daarbij moeten we rekening houden met bekende
en onbekende archeologische waarden. De bekende waarden zijn de
vindplaatsen waarvan het aangetoond is dat daar archeologische resten in
de bodem aanwezig zijn. Op nationaal niveau zijn deze vindplaatsen vast-
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 60 Gemeente Nijmegen
gelegd op de Archeologische Monumentenkaart (AMK), maar ook op provinciale
en gemeentelijke schaal zijn er allerlei kaarten ontwikkeld waarop
bekende archeologische vindplaatsen worden weergegeven.
Om grip te krijgen op de onbekende archeologische waarden doen de
archeologen voorspellingen door bekende gegevens te extrapoleren. Met
andere woorden, een voorspelling van de te verwachten waarden is gebaseerd
op gedetailleerde kennis van de bodem: de geologie en geomorfologie
spelen mee, maar ook vondsten in de directe omgeving kunnen een
hoge verwachting voor een bepaalde plek genereren. Zo is de Indicatieve
Kaart van Archeologische Waarden (IKAW) ontstaan 2 .
Deze kaart geeft een globaal inzicht in de mate waarin archeologische
resten aangetroffen kunnen worden. De voorspelling van onbekende archeologische
vindplaatsen wordt weergegeven in een te verwachten hoge,
middelhoge of lage dichtheid (ook wel trefkans genoemd)van archeologische
resten.
4.11.4. De archeologische aandachtsgebiedenkaart
In Nijmegen heeft de gemeenteraad in 1988 met de beleidsnota “In de
grond van de zaak” grote delen van het gebied op de stuwwal vanaf de
Hunerberg in Nijmegen-Oost tot en met het voormalige stadsgebied van
Ulpia Noviomagus in Nijmegen-West aangegeven als archeologisch waardevol
gebied. Het gaat daarbij om gebieden waarvan is “aangetoond, dat
zich daar sporen uit het verre verleden of archeologische monumenten
bevinden ofwel ten aanzien waarvan het sterke vermoeden bestaat dat
deze zaken daarin voorkomen.” Met andere woorden, niet alleen gekende
waarden vormden een aanleiding, maar ook de verwachting dat archeologische
sporen zullen voorkomen, geeft onderbouwing aan de aanwijzing
van de waardevolle gebieden. De Raad heeft bepaald dat in het archeologisch
aandachtsgebied alle werkzaamheden in de bodem moeten worden
voorafgegaan door archeologisch onderzoek. Deze voorwaarde wordt in
de bestemmingsplannen van de betreffende gebieden opgenomen en
moet worden overgenomen in elke vergunning waarbij grondwerkzaamheden
te verwachten zijn. Eind jaren negentig van de vorige eeuw is de bij de
beleidsnota behorende kaart geactualiseerd; deze kaart heette vanaf dat
2
De IKAW is opgesteld door de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten
(RACM).
moment de archeologische aandachtsgebiedenkaart. 3
Hoewel de sporen uit de Romeinse tijd een belangrijke plaats innemen op
deze kaart, bevat de bodem van Nijmegen ook veel resten uit andere periodes.
De geschiedenis van de bewoning en begraving loopt van de Steentijd
tot het zeer recente verleden.
Op deze kaart staan bekende (met name categorieën 1 en 2) en de verwachte
( vooral categorieën 3 en 4) archeologische waarden. 4
De omtrek van de terreinen in Nijmegen-Zuid op deze vernieuwde kaart
zijn gebaseerd op gegevens van opgravingen en waarnemingen in het
verleden. Daarentegen zijn de vindplaatsen van het Nijmeegse deel ten
noorden van de Waal op grond van een archeologisch karteringsonderzoek
vastgesteld. Dit onderzoek was noodzakelijk om voorafgaand aan de
3
Voor het aangewezen gebied gold tevens een metaaldetectorverbod. Sinds 14 november
2006 geldt het metaaldetectorverbod voor het hele Nijmeegse grondgebied.
4
Toelichting bij de verschillende categorieën op de Archeologische Aandachtsgebiedenkaart:
1. Archeologische Rijksmonumenten; bescherming
Het Rijk heeft deze terreinen aangewezen als beschermde archeologische monumenten.
Het Ministerie van OCenW heeft deze aanwijzing bepaald en alleen de minister kan dit tijdelijk
en onder voorwaarden opheffen (Monumentenwet 1988).
2. Archeologisch aandachtsgebied;opgravingverplichting
In het archeologisch aandachtsgebied moeten alle werkzaamheden in de bodem worden
voorafgegaan door archeologisch onderzoek. Deze voorwaarde is in de bestemmingsplannen
van de betreffende gebieden opgenomen en moet worden overgenomen in elke vergunning
waarbij grondwerkzaamheden te verwachten zijn.
3. Gebied met bekend archeologisch belang; archeologische begeleiding
Onder deze noemer vallen de terreinen waarin met hoge waarschijnlijkheid oudheidkundige
sporen in de bodem zijn verborgen, zonder dat precies duidelijk is wat er verwacht kan
worden. Het Bureau Archeologie moet elke vergunningaanvraag waarbij grondwerkzaamheden
te verwachten zijn, beoordelen. Daarbij wordt bepaald of er al dan niet archeologische
begeleiding of een opgraving moet plaatsvinden.
4. Gebied met nader te onderzoeken archeologisch belang; archeologische begeleiding
In de resterende delen van Nijmegen zijn op elke plaats archeologische resten te verwachten.
Ook in die gebieden kunnen verstoringen van de bodem leiden tot de vondst van nog
onbekende sporen uit het verleden. Het Bureau Archeologie inspecteert dergelijke bouwterreinen
op archeologische vondsten en zal bij aantreffen daarvan in overleg treden met
de betrokken partijen om, indien nodig, aanvullende waarnemingen te verrichten.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 61 Gemeente Nijmegen
bouwwerkzaamheden de belangrijkste vindplaatsen te kunnen opgraven of
te beschermen.
In 2008 zal de aandachtsgebiedenkaart vervangen worden door de archeologische
beleidskaart. Voor de aangewezen aandachtsgebieden zal dan
het volgende gaan gelden: bij werkzaamheden op deze terreinen is het
uitgangspunt behoud in situ via planaanpassing of eventueel inpassing van
archeologische resten en moeten alle werkzaamheden in de bodem beneden
een bepaald niveau worden voorafgegaan door archeologisch onderzoek.
Deze terreinen krijgen in het bestemmingsplan de aanduiding: archeologisch
waardevol terrein. Voor de bestemmingen waarover deze
aanduiding ligt, gelden specifieke bouw- en aanlegvoorschriften. Elke vergunningaanvraag
waarbij grondwerkzaamheden te verwachten zijn, wordt
door Bureau Archeologie van de gemeente Nijmegen beoordeeld. Daarbij
wordt bepaald of, en zo ja in welke vorm, archeologisch onderzoek moet
plaatsvinden, of er voorschriften aan de vrijstelling moeten worden gesteld
en of er randvoorwaarden aan de aanlegvergunning moeten worden gesteld.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 62 Gemeente Nijmegen
5. Ontwikkelingen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 63 Gemeente Nijmegen
5.1. Economische ontwikkelingen
Op dit moment kent de wijk Galgenveld nog een versnipperd en onvolledig
aanbod. Er is geen winkelcentrumvoorziening in de wijk. Het aanbod is
verspreid over de Archipelstraat, Prof. Molkenboerstraat, Fransestraat en
St. Annastraat. Het huidige winkelaanbod aan dagelijkse artikelen functioneert
“redelijk”. Er zijn echter belangrijke trends en ontwikkelingen die de
huidige situatie de komende jaren zullen beïnvloeden. Zo staan speciaalzaken
op buurtniveau onder druk en neemt de rol van supermarkten door
schaalvergroting en branchevervaging toe.
Er staat een nieuw winkelcentrum gepland voor de wijk Galgenveld op de
locatie van de Mensa. Eind 2007 wordt gestart met de bouw en naar verwachting
zal eind 2008 / begin 2009 het nieuwe winkelcentrum gerealiseerd
zijn. Deze centrale winkelvoorziening kan rekenen op een uitgebreid
marktgebied, uitgaande van het inwoneraantal in Galgenveld (primair verzorgingsgebied)
en Groenewoud (secundair verzorgingsgebied) en de
daaraan gekoppelde bestedingen. Een supermarkt vormt de spil van een
buurtwinkelcentrum. Bij supermarkten zien we de trend van schaalvergroting.
Om de levensvatbaarheid van een nieuw buurtwinkelcentrum zo groot
mogelijk te maken past een supermarkt met een omvang van 1.600 m2
bedrijfsvloeroppervlakte (bvo) bij het inwoneraantal en de daaraan gekoppelde
bestedingen. Naast de supermarkt is er in het buurtcentrum ruimte
voor aanvullend aanbod, 1.000 m2 (bvo) detailhandel en 200 m2 (bvo)
horeca.
Bundeling van winkels in de wijk rond het buurtcentrum zal dit centrum nog
verder versterken. Voor de twee overige kleine concentraties in de Archipelstraat
en de Prof. Molkenboerstraat geldt dat de komende jaren een
proces van transformatie zich zal voortzetten. In de Prof. Molkenboerstraat
heeft al een verschuiving plaats gevonden van detailhandel in dagelijkse
artikelen naar meer diversiteit in functies (schoonheidssalon, kookstudio).
Ook in de Archipelstraat mag verwacht worden dat er een min of meer
autonoom voltrekkend proces van profielwijziging naar “dienstverlening” en
“wonen” zal gaan plaats vinden. De overige verspreide detailhandel is
beperkt van omvang, kent haar eigen klantenkring en is niet belemmerend
voor het functioneren van het nieuwe centrum. De huidige situatie kan
gehandhaafd worden. Bij verdwijnen van de detailhandel, zal een andere
invulling, zijnde kantoren, dienstverlening, maatschappelijke voorzieningen
of wonen, mogelijk worden gemaakt.
5.2. Lopende nieuwbouwontwikkelingen
Ieder stadsdeel maakt een eigen ontwikkeling door. We kunnen hierbij
spreken van een levenscyclus, die begint met de ontwikkelingsfase van
het gebied. In een ontwikkelingsgebied ontstaat een nieuw woon- of werkgebied
op een plek die daarvoor voor een ander gebruik diende. Nadat de
ontwikkelingsfase is afgerond, is het nieuwe gebied voltooid en zal het
beheerd en onderhouden moeten worden. Het gebied komt dan in de beheerfase.
Na verloop van tijd kunnen er door maatschappelijke en ruimtelijke
veranderingen knelpunten ontstaan in het gebied. Om problemen te
voorkomen of aan te pakken kan ervoor gekozen worden om het gebied te
herstructureren of te revitaliseren. Daardoor kan het weer beter gaan functioneren.
Ook komt het voor dat gebieden zo goed functioneren en gewaardeerd
worden dat men besluit het gebied een beschermde status te geven. Het
gebied kan bijvoorbeeld worden aangewezen als gemeentelijk beschermd
stadsbeeld indien er cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige
kwaliteiten aanwezig zijn die het waard zijn om behouden te blijven.
In Bottendaal en Galgenveld overheerst de categorie beheer. De 19eeeuwse
gordel en de Javabuurt zijn aangewezen als beschermingsgebied.
Er zijn geen plannen voor grootschalige vervanging, wel is een complexgewijze
verbetering hier en daar noodzakelijk. Er zijn twee transformatiegebieden,
namelijk de voormalige mensa met de kantoren erboven en de
studentenkerk aan de Prof. Van Weliestraat / Molukkenstraat en het Dobbelmanterrein.
Daarnaast zijn er nog twee ingrepen aan de Van Slichtenhorststraat
(Piushove) en op de hoek van de Groesbeekseweg/Heyendaalseweg
doorlopend naar de Archipelstraat.
Dobbelman
Een voor het gebied Bottendaal zeldzame grootschalige ingreep zal de
herontwikkeling van het Dobbelmanterrein zijn. Het terrein, ingesloten door
de Graafseweg, de Graafse dwarsstraat, de De Ruyterstraat en de
Leemptstraat, verliest zijn industriële functie en wordt uiteindelijk ingelijfd
door de woonbuurten die aanvankelijk om het fabrieksterrein heen gegroeid
zijn.
Het terrein van deze voormalige zeepfabriek ondergaat een complete metamorfose.
Naast woningen komen er ook verschillende voorzieningen
voor wijk en stad op het gebied van zorg, cultuur en sport.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 64 Gemeente Nijmegen
Het plan wordt ontwikkeld in fasen, waarvan de laatste een driehoekig
kavel aan de Graafseweg is, Deze locatie is prominent in het stadsbeeld,
zodat een landmark hier op zijn plaats is. De betekenis van deze locatie
stijgt duidelijk uit boven het belang van de buurt. Dit plan zal moeten worden
beoordeeld in het kader van de ambities, plannen en richtlijnen voor
de Graafseweg als stedelijke radiaal.
De Dobbelman is in twee delen te scheiden: het voormalige fabrieksterrein
en het zogenaamde Hallenterrein. Het fabrieksterrein ligt tussen de Graafseweg,
de Graafse Dwarsstraat, de Leemptstraat en de De Ruyterstraat.
Hier komen onder meer appartementengebouwen in vier tot zeven bouwlagen
en herenhuizen in drie bouwlagen. De gebouwen staan om een
openbaar binnenplein heen. Het plein is autovrij en geeft fietsers en voet-
gangers een doorgang van de Graafseweg naar het Thiemepark. Bij de
herinrichting is ervoor gekozen om het industriële verleden van het terrein
tot uiting te laten komen. Daarom blijft een aantal gebouwen of bouwwerken
behouden in de nieuwe opzet. Het meest markante deel is de fabriekspijp
die is blijven staan. Ook de unieke lichtreclame “Bio-tex” blijft.
Het gebouw waar dit opzit, blijft ook behouden en krijgt een nieuwe bestemming
als lofts. Verder blijven de portierswoning, het kerkgebouw aan
de Graafseweg 101 en de opslagloods van voorheen Thieme Drukkerij
behouden. Dit laatste gebouw zal naast kantoorruimte ook een horecafunctie
krijgen.
Het Hallenterrein ligt aan de andere kant van de De Ruyterstraat. Deze
locatie, waar de opslaghallen van de Dobbelmanfabriek stonden, ligt tussen
de bestaande woningen aan de Jan van Galenstraat en de Piet Heinstraat.
Hier komen langs de De Ruyterstraat twee blokken herenhuizen
met daarachter een hofje met patiowoningen uit twee lagen met een platdak.
De laatste fase van het plan is een driehoekig kavel aan de Graafseweg
die prominent in het stadsbeeld gelegen is. Op deze locatie komt een
nieuwe landmark; de Castella-toren. De toren zal veertien bouwlagen krijgen
op basis van een uitgerekte wiebervorm. De beide langsgevels worden
opgebouwd uit transparante en gesloten delen, waarbij de gesloten
delen bestaan uit verschillend gekleurde aluminium platen. Aan de zijde
van het Dobbelmanterrein is een groenzone gedacht die, wanneer deze de
woontoren nadert als een soort groene hellingbaan van grasdaken omhoog
meandert.
Mensa/studentenkerk
Het mensacomplex aan de Molukkenstraat/Prof. van Weliestraat heeft
ruim 10 jaar geleden haar functie verloren. Sindsdien staat het gebouw
grotendeels leeg. Alleen het kantoor boven het mensagebouw is tot op
heden in gebruik gebleven. Met het vertrek van de mensa is deze locatie in
beeld gekomen voor een nieuw winkelcentrum. In de wijken Galgenveld en
Groenewoud met ruim 6000 bewoners ontbreekt n.l. een winkelcentrum.
De locatie ligt goed bereikbaar in de wijk voor zowel auto, fiets of te voet.
Naast de winkelfunctie is de locatie ook beschikt voor woningbouw. De
bestaande kantoorfunctie blijft gehandhaafd.
In grote lijnen ziet het plan er als volgt uit:
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 65 Gemeente Nijmegen
Aan de Prof. van Weliestraat komen grondgebonden woningen in 3 bouwlagen
tegen het winkelcentrum aan. Hierdoor ontstaat een aantrekkelijk
voorgevelbeeld aan deze straat. Aan de Molukkenstraat ligt de hoofdentree
van het winkelcentrum. Onder het kantoorgebouw komt een intern
plein waaraan de supermarkt en een deel van de overige winkels liggen.
Boven de supermarkt is in de noordoost hoek een woontoren in 7 bouwlagen
met 20 appartementen geprojecteerd. De entree van de woontoren ligt
aan de vijver.
Bevoorrading wordt geregeld in de noordwest hoek van het gebouw, zo
dicht mogelijk bij de Archipelstraat. Onder de supermarkt komt een parkeergarage
die ontsloten wordt vanaf de
Prof. van Weliestraat. Parkeren voor bezoekers is op maaiveld gesitueerd
aan de zijde van de Molukkenstraat.
Tussen het geprojecteerde winkelcentrum en het Oud Burgeren Gasthuis
ligt het perceel van de studentenkerk met pastorie. Het perceel is aange-
kocht door een woningbouwcorporatie. Het bestaande parkeerterrein aan
de Prof. van Weliestraat wordt in de ontwikkeling meegenomen.
Op basis van door de gemeente opgestelde randvoorwaarden worden hier
3 woontorens gebouwd waarvan de toren nabij de vijver uit maximaal 6
bouwlagen mag bestaan en de andere twee maximaal 3 bouwlagen. De
noord - zuid lopende groenstructuur moet behouden blijven; de woongebouwen
worden dus los in het groen gesitueerd. Het parkeren wordt ondergronds
opgelost.
Piushove
Voor de locatie van het verzorgingshuis Piushove in de Van Slichtenhorststraat
wordt door woningcorporatie Talis een studie uitgevoerd naar een
mogelijke herontwikkeling. Beoogd wordt de locatie in te zetten voor zelfstandige
woningen binnen een woongroep voor ouderen.
De Van Slichtenhorststraat bevindt zich in het gebied dat in aanmerking
komt voor aanwijzing als beschermd stadsbeeld (Indische buurt). Het gebouw
Piushove zal echter niet als individueel beschermd stadsbeeldobject
aangewezen worden. Enerzijds omdat het gebouw in de loop der tijd een
aantal wijzigingen heeft ondergaan die als aantastingen kunnen worden
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 66 Gemeente Nijmegen
beschouwd, anderzijds omdat de schaal van het gebouw zodanig is dat
het zich als een kolossaal volume tussen meer fijnmazige belendingen
manifesteert. In het onderzoek wordt dan ook naast herbestemming van
het gebouw gestudeerd op een passende invulling van het terrein met
nieuwbouw.
Hoek Groesbeekseweg/Heyendaalseweg.
Wanneer het beeldbepalende schoolgebouw op de hoek Groesbeekseweg/Heyendaalseweg
haar functie als school verliest wordt het gebouw
verbouwd naar woonappartementen. Aansluitend op deze herontwikkeling
worden aan de zijde van de Archipelstraat grondgebonden woningen gerealiseerd.
5.3. Toekomstige nieuwbouwontwikkelingen
In de ruimtelijke verkenning tot 2030 ‘Kansen voor de Keizerstad’ is aangegeven
waar in Nijmegen de komende jaren de kansen liggen voor stedelijke
ontwikkelingen. Deze verkenningen richten zich voor een belangrijk
deel op de ruimtelijke hoofdstructuur van de stad en het beter benutten
daarvan. De volgende ruimtelijke thema’s komen in Galgenveld - Bottendaal
voor:
Duurzame stedelijke dragers stadsas
(Oranjesingel, St. Canisiussingel, Van Schaeck Mathonsingel, Graafseweg),
Spoorzone
Dynamische knopen: stationsomgeving Heyendaal (campus en stationsomgeving)
Sterke wijken: enkele toekomstge woningbouwvlekken
Groen in de stad: 19 e eeuwse bebouwingsgordel; inrichting openbare
ruimte, voortuinen, laanbeplanting hoofdwegen
Graafseweg, Sint Annastraat, Groesbeekseweg
Spoorzone/spoorkuil
De Spoorzone strekt zich uit vanaf de Voorstadslaan tot de Sint Annastraat
en beslaat twee omvangrijke rangeerterreinen van de NS, het station, en
de overgangszones rondom het spoor. Voor de Spoorzone staan omvangrijke
ontwikkelingen op stapel. De zogenaamde Spoorkuil is deelgebied c
van de spoorzone.
Het enorme rangeerterrein tussen Bottendaal en Willemskwartier biedt in
meerdere opzichten kansen voor stedelijke vernieuwing. Voor de Spoorkuil
staan dan ook in de verre toekomst omvangrijke ontwikkelingen op stapel.
Binnen de horizon van dit raamwerk zijn er echter nog geen concrete ontwikkelingen
te voorzien.
In het Spoorboekje Nijmegen is geschets hoe de spoorkuil ingericht zou
kunnen worden. Na de herinrichting van het rangeerterrein kunnen nieuwe
functies in de spoorkuil worden ingebracht en kan de barrièrewerking van
deze zone worden verminderd. De huidige kwaliteit van het gebied als
grote open ruimte in de stad geldt als vertrekpunt bij de toekomstige plan-
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 67 Gemeente Nijmegen
ontwikkelingen. De karakteristieke hoogteverschillen zullen zoveel mogelijk
worden ingepast in creatieve oplossingen, waarbij de milieuproblematiek
van het rangeerterrein wordt aangepakt.
In het gedeelte ten zuiden van de Graafseweg, het gebied van de spoorkuil,
kan gedacht worden aan een combinatie van (recreatief) groen en
woningbouw, mogelijk aangevuld met een wijkvoorziening voor Willemskwartier
en Bottendaal. De kop van het gebied bij de Graafseweg zou een
intensievere bebouwing kunnen krijgen terwijl langs de randen wordt gestreefd
naar een opener planopzet met ruime doorzichten naar de kuil.
Ook de ruimtelijke relatie tussen Willemskwartier en Bottendaal kan door
de ontwikkeling van de spoorkuil in de toekomst verbeterd worden.
Kaart: Ontwikkelingslocaties
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 68 Gemeente Nijmegen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 69 Gemeente Nijmegen
6. Onderzoeken
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 70 Gemeente Nijmegen
6.1. Archeologie
Voor het plangebied zijn ten behoeve van deze actualisering van het bestemmingsplan
geen specifieke onderzoeken verricht, anders dan incidentele
onderzoeken ten behoeve van de realisering van gerealiseerde en in
uitvoering zijnde projecten. De Archeologische waardenkaart geeft ook
geen directe aanleiding voor een specifiek documentatieonderzoek. Daarbij
komt dat er in het kader van het gemeentelijk beleid al veel documentatieonderzoek
is verricht.
In het plangebied zijn de volgende zaken van archeologisch belang:
In Galgenveld langs de Heyendaalseweg en in de zone aan weerszijden
ervan wordt het tracé van de Romeinse weg naar Mook en Cuijk verwacht.
Deze weg liep in de Romeinse tijd van het centrum van Nijmegen naar de
Romeinse nederzettingen in Mook en Cuijk. De weg was één van de twee
belangrijkste doorgaande wegen en had in verschillende periodes ook een
militair belang. Zowel de weg zelf als de vermoede begeleidende sporen
van bewoning of grafvelden kunnen dan ook belangrijke informatie opleveren
over wisselingen in de invloed van het Romeinse (militaire) gezag over
dit deel van de limesregio.
Het tracé staat op de kaart als een “Gebied met bekend archeologisch
belang”. Onder deze noemer vallen de terreinen waarin met hoge waarschijnlijkheid
oudheidkundige sporen in de bodem zijn verborgen, zonder
dat precies duidelijk is wat er verwacht kan worden. Het Bureau Archeologie
moet elke vergunningaanvraag waarbij grondwerkzaamheden te verwachten
zijn, beoordelen. Daarbij wordt bepaald of er al dan niet archeologische
begeleiding of een opgraving moet plaatsvinden.
In Bottendaal langs de Graafseweg zijn sporen van het tracé van de Romeinse
weg naar Wijchen te verwachten. Volgens de vigerende archeologische
aandachtsgebiedenkaart geldt voor dit tracé niet de beschrijving
“gebied met bekend archeologisch belang”, maar valt dit in het gebied
onder de beschrijving “Nader te onderzoeken archeologisch belang”. Het
Bureau Archeologie inspecteert in gebieden met die onder deze noemer
vallen terreinen op archeologische vondsten en zal bij aantreffen daarvan
in overleg treden met de betrokken partijen om, indien nodig, aanvullende
waarnemingen te verrichten. Op de volgende versie van de kaart zal deze
zone dezelfde status als het tracé langs de Heyendaalseweg krijgen.
In het noordelijk deel van Bottendaal zijn de resten van vestingwerken uit
de 17e en 18e eeuw te verwachten. Ook hier voor geldt dat Bureau Archeologie
elke vergunningaanvraag waarbij grondwerkzaamheden te verwachten
zijn, moet beoordelen. Daarbij wordt bepaald of er al dan niet
archeologische begeleiding of een opgraving moet plaatsvinden.
Verder geldt voor zowel Bottendaal als Galgenberg dat het gebieden zijn
met nader te onderzoeken archeologisch belang. Het Bureau Archeologie
inspecteert hier bouwterreinen op archeologische vondsten en zal bij aantreffen
daarvan in overleg treden met de betrokken partijen om, indien
nodig, aanvullende waarnemingen te verrichten.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 71 Gemeente Nijmegen
6.2. Flora- en fauna
Voor het plangebied zijn geen specifieke onderzoeken verricht. Wel is er
een algemeen onderzoek naar de natuurkwaliteiten van Nijmegen. Daaruit
blijkt dat er in het centrum niet veel natuurwaarden voorkomen. Vleermuizen
zijn de grootste groep waarvan winterverblijven zijn geconstateerd.
Daarnaast zijn er strikter beschermde plantensoorten geconstateerd in de
spoorzone, amfibieën rondom het Traianusplein en een Steenmarter in het
Kronenburgerpark.
Uit dit ecologisch onderzoek is wel gebleken dat in de spoorkuil een aantal
bedreigde plantensoorten voorkomen, waarvan de Wilde averuit de meest
bekende is. Bij de ontwikkelingen in de spoorkuil in de toekomst moet onderzocht
worden op welke wijze het leefgebied van deze plant behouden
kan worden. Op dit moment volstaat het huidige extensieve gebruik en
hierbij horende extensieve beheer van de vegetatie.
6.3. Bedrijvigheid
De wijken Bottendaal en Galgenveld zijn overwegend rustige woongebieden
omsloten en doorsneden door een aantal hoofdverkeersaders. Uitgangspunt
is dat vooral de bedrijvigheid, die is ingedeeld in de categorieën
SBI 1 en 2, passend is binnen een woongebied. Uitgangspunt is echter
ook dat bestaande bedrijvigheid, die qua milieubelasting in principe niet
thuishoort in een woongebied en waarvoor verplaatsing op korte termijn
niet haalbaar is, op basis van verworven rechten moet worden geaccepteerd.
Deze bedrijvigheid zal als een verbijzondering op de toegelaten
categorieën worden toegestaan.
Bij deze acceptatie dient er uiteraard wel van te worden uitgegaan dat
deze bedrijvigheid dan ook aan de criteria moet voldoen die de Wet milieubeheer
(Wm) hierbij oplegt, zodat niet van een onaanvaardbare hinder
naar de omgeving sprake is. Overigens zal duidelijk zijn dat de van oudsher
aanwezige bedrijvigheid langs de boven al aangegeven hoofdverkeersaders
en ontsluitingswegen (Graafseweg, Groesbeekseweg, Groenewoudseweg
en in beperktere mate Archipelstraat minder snel tot onaanvaardbare
overlast aanleiding zal geven dan in de erachter gelegen rustige
woonwijken c.q. -straten. Hiervoor kan dan ook in beperkte mate een wat
ruimer beleid worden gehanteerd.
Een uitzonderingspositie binnen het bestemmingsplan is de zogenaamde
spoorkuil met daarin het rangeerterrein van Prorail (Nederlandse Spoorwegen),
met voornamelijk stalling van treinstellen.
Dit wordt aangemerkt als een categorie 4 bedrijf, opgenomen in de onderstaande
lijst op het adres Stationsplein 1-5. Uiteraard is hier verplaatsing
niet aan de orde. Dit rangeerterrein veroorzaakt overigens de meeste hinder
richting de Thijmstraat en de Tollensstraat, dit omdat tussen dit emplacement
en de (woon)bebouwing van de wijk Bottendaal nog de doorgaande
sporen van de lijn Nijmegen - Venlo zijn gelegen.
In het overzicht op de volgende pagina zijn de bedrijven binnen het plangebied
aangegeven die niet onder de categorieën horeca, sportvoorzieningen,
kantoren, woongebouwen, opleidingsinstituten, detailhandel en
medische praktijken vallen.
Er zijn geen inrichtingen buiten het plangebied aanwezig die ontwikkelingen
kunnen beïnvloeden binnen het plangebied.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 72 Gemeente Nijmegen
Straat
Huis Naam SBI SBI Omschrijving Cat Milieunr.
Aspect
De Ruyterstraat 5 Glasservice 4544 Glaszetterij 3 G50
Dr. Jan Berendsstraat. 55 Nijmeegse Motorwinkel 5040.2 Motorfietsenhandel 2 G30
Fransestraat 28 Tandtechniek de Jong BV 3310.1 Tandtechnisch lab 2 G-GE30
Groesbeekseweg 20 Othodontic Technics 3310.1 Tandtechnisch lab 2 G-GE30
Groesbeekseweg 246 Tandtechnisch Lab. Tammes 3310.1 Tandtechnisch lab 2 G-GE30
Pontanusstraat 4 Janssen Lichtdrukkerij 2222.6 Copyshop 2 G30
Pontanusstraat 20 Drukkerij Iken/Kurt face 2222.3 Offset-/zeefdrukkerij 2 G30
Pontanusstraat 46 Hennes Automobielen 5010.4 Garagebedrijf 2 G30
Prof. Schrijnenstraat 2 Garage van der Peyl 5010.4 Garagebedrijf 2 G30
Stationsplein 1-5 Prorail 6010 Emplacement NS 4 G300
St. Annastraat 3 Drukkerij Sky 2225 Copyshop 2 G-GE30
St. Annastraat 72 Efficiënt Drukkerij 2222.6 Offsetdrukkerij 2 G30
Timorstraat 46 Garage Igam 5010.4 Garagebedrijf 2 G30
Van Dulckenstraat 10 Auto Electra Bronk 5020.3 Reparatie auto-elektronica 2 G30
Van Dulckenstraat 29 Las-/constructiebedr. Rijksen 2811 Constructiewerkplaats 3 G100
Van Goorstraat 84 De Jong 5010.4 Garagebedrijf 2 G30
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 73 Gemeente Nijmegen
6.4. Geluid
6.4.1. Bronnen
In en rond het plangebied liggen de volgende gezoneerde bronnen die het
plangebied (kunnen) belasten:
Groesbeekseweg
Heyendaalseweg
Archipelstraat (gedeeltelijk) / Koolemans Beynenstraat
St. Annastraat
Stijn Buijsstraat
Oranjesingel
van Schaeck Mathonsingel
Keizer Karelplein
Graafseweg
Willemsweg
van Oldenbarneveldstraat
Arend Noorduijnstraat
Groenewoudseweg
Busbaan langs het spoor Nijmegen - Venlo (Centraal Station - Heyendaal)
Spoorlijn Nijmegen - Venlo
Spoorlijn Nijmegen - den Bosch
In of nabij het plangebied bevindt zich geen, op grond van de Wet geluidhinder
gezoneerd, industrieterrein.
6.4.2. Wegverkeerslawaai
Aan de hand van het verkeersmodel 2020, waarin ook de 2 e Stadsbrug en
de ontwikkeling van het Waalfront is meegenomen, is langs de hiervoor
genoemde wegen de ligging van de 48 dB contour op een hoogte van 5
meter boven maaiveld bepaald. De contouren staan in de tabel op de volgende
pagina genoemd en kunnen worden overgenomen op de plankaart.
6.4.3. Railverkeerslawaai
Aan de hand van het akoestisch spoorboekje resp. de daarin aangegeven
prognose 2015 is ligging van de 55 dB contour op een hoogte van 5 meter
boven maaiveld bepaald. De contouren staan in bijgaande tabel genoemd
en kunnen worden overgenomen op de plankaart.
trajectgedeelte
spoorweg van tot
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007
55 dB
contour*
Spoorlijn Nijmegen-Venlo
(traject 759) Nijmegen CS halte Heyendaal 100
Spoorlijn Nijmegen-Den Bosch
viaduct Graafse-
(traject 745) Nijmegen CS weg 150
* ligging contour in meters uit hart spoorlijn
Op dit moment is nog niet bekend of er nieuwe geluidsgevoelige ontwikkelingen
mogelijk worden gemaakt binnen de 48 dB contouren van de wegen
en de 55 dB(A) van de spoorlijnen. Ook aanpassingen aan spoorwegen,
wegen of kruispunten kunnen t.z.t. aan de orde zijn. Zijn er geen nieuwe
ontwikkelingen dan is er voor de Wet geluidhinder niets aan de hand.
Nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen zijn altijd toegestaan buiten de 48
dB en de 55 dB(A) contouren voor wegverkeerslawaai respectievelijk railverkeerslawaai.
Binnen deze contouren zijn ze alleen toegestaan als uit
akoestisch onderzoek blijkt dat de geluidsbelasting niet hoger is dan de
voorkeursgrenswaarde(n) of als er een Hogere Waarde voor is vastgesteld.

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 74 Gemeente Nijmegen
wegvak
48 dB
weg van tot
contour*
Keizer Karelplein nvt nvt 350
Graafseweg
Keizer Karelplein Arend Noorduijnstraat 350
Arend Noorduijnstraat Rozenstraat 350
Van Schaeck Mathonsingel
(zuid+noord)
Keizer Karelplein Stationsplein 175
Van Oldenbarneveldtstraat Graafseweg Stationsplein 125
Arend Noorduijnstraat Graafseweg V. Diemerbroeckstraat 90
Willemsweg Graafseweg Tollenstraat 175
Tollenstraat Thijmstraat 140
St. Annastraat
Groenewoudseweg Oude Groenewoudseweg 285
Oude Groenewoudseweg Stijn Buijsstraat 285
Stijn Buijsstraat Groesbeekseweg 235
Groesbeekseweg Keizer Karelplein 350
Stijn Buijsstraat
Graafseweg van Trieststraat 190
van Trieststraat St. Annastraat 150
Oranjesingel Keizer Karelplein Pr. Bernhardtstraat 350
Groenewoudseweg St. Annastraat Groesbeekseweg 220
Koolemans Beijnenstraat Groesbeekseweg van 't Santstraat 350
Postweg Groesbeekseweg Gelderselaan 185
Coehoornstraat Groesbeekseweg Gorisstraat 270
Heyendaalseweg
Groesbeekseweg Archipelstraat 155
Archipelstraat Groenewoudseweg 260
Groesbeekseweg
St. Annastraat Fransestraat 180
Fransestraat Heyendaalseweg 180
Heyendaalseweg Archipelstraat 180
Archipelstraat Groenewoudseweg 155
Archipelstraat Heyendaalseweg Groesbeekseweg 250
Busbaan langs spoor Station Graafseweg 100
Graafseweg St. Annastraat 70
St. Annastraat Heyendaalseweg 50
* ligging contour in meters uit hart weg
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 75 Gemeente Nijmegen
6.5. Bodem
Veel bedrijvigheid, diversiteit
In het gebied is op verschillende locaties bodemonderzoek is gedaan.
Deze zijn in de afbeelding in groen aangegeven. Bij een aantal van deze
locaties is geconstateerd dat de bodem matig tot ernstig is verontreinigd
en/of al gesaneerd.
Ernstige bodemverontreinigingen
Omdat in het plangebied veel bedrijvigheid is (geweest), zijn er relatief veel
verdachte locaties voor bodemverontreiniging en zijn er een aantal omvangrijke,
diepe grondwaterverontreinigingen met veelal gechloreerde
koolwaterstoffen. Die bevinden zich op het vroegere ASW (dr. Jan Berendsstraat
en het spoor). De grondwaterverontreinigingen brengen geen
risico’s voor de volksgezondheid omdat ze diep zitten.
Nieuwbouwlocaties
In het bestemmingsplangebied zijn diverse inbreidingslocaties. Voorbeeld
hiervan is het Dobbelmanterrein (de Ruyterstraat ). Voor die locaties geldt
dat altijd een bodemonderzoek nodig is om vast te kunnen stellen of op de
locatie geen ernstig geval van bodemverontreiniging aanwezig is.
Bodeminformatiesysteem Nijmegen
Hierna is een afbeelding uit het bodeminformatiesysteem van de gemeente
Nijmegen opgenomen. Locaties die op de kaart een paarse of rode stip
hebben zijn bodemverontreiniging vanwege vroegere bedrijfsactiviteiten.
De locaties zijn geselecteerd om een landsdekkend beeld te krijgen van
welke locaties misschien een bodemverontreiniging hebben. Voordat
nieuwe ontwikkelingen op deze locaties plaatsvinden, moeten deze locaties
zeker onderzocht worden. Ook voordat infiltratie van regenwater
plaatsvindt, moet onderzocht worden wat de bodemkwaliteit is en of die
wel geschikt is voor infiltratie van regenwater. Datzelfde geldt ook voor
locaties die gemarkeerd zijn als zogenaamde Globislocatie = ernstig verontreinigde
of al gesaneerde locaties. Voor al deze locaties geldt maatwerk.
Kaart: Bodemverontreinigingen
Legenda
blauwe stippen = Globis locatie = geval van ernstige bodemverontreiniging
paars en rode stippen = potentieel bodemverdachte locaties volgens
landsdekkend beeld
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 76 Gemeente Nijmegen
Raamwerk Bottendaal- Galgenveld Bodemverontreinigingen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 77 Gemeente Nijmegen
6.6. Luchtkwaliteit
6.6.1. Wegverkeer en luchtkwaliteit
Net ten zuiden van het plangebied Bottendaal - Galgenveld bevinden zich
het Radboud Ziekenhuis en de Radboud Universiteit. Deze trekken veel
woon-werkverkeer en ook veel bezoekend verkeer. Derhalve is het wenselijk
om aandacht aan de verkeersaantrekkende werking te besteden. Bij
eventuele overschrijding van grenswaarden kunnen eventuele geplande
maatregelen (vervoersmanagement, routering etc.) gebruikt worden om
aan grenswaarden te voldoen.
Voor de luchtkwaliteit in het plangebied zijn naast de heersende achtergrondconcentraties
de volgende wegen van belang: Graafseweg, St. Annastraat,
Heyendaalseweg, Groesbeekseweg, Groenewoudseweg en de
busbaan door de spoorkuil. Deze wegen vormen min of meer ook de begrenzing
van het plangebied.
Overigens zijn de bestaande verkeersstromen opgenomen in het rekenmodel
in de heersende achtergrondconcentratie.
Alleen bij ontwikkellocaties die extra verkeersbewegingen gaan opleveren
is een nadere toets nodig.
6.6.2. Rekenmethode luchtkwaliteit
In het kader van de rapportageplicht uit het Besluit Luchtkwaliteit is geprobeerd
om een zo goed mogelijke benadering van de luchtkwaliteit in Nijmegen
in beeld te krijgen. Voor zover beschikbaar, zijn voor deze rapportageplicht
de aanwezige bronnen in en rond Nijmegen in beeld gebracht.
Het gaat daarbij om wegverkeer, de belangrijke industriële bronnen op het
industrieterrein Nijmegen-West, de scheepvaart op de Waal en de dieseltreinen
op de verschillende spoorwegtracés. De bijdrage van de huishoudens
is reeds in de achtergrondconcentraties verwerkt. De bijdrage van
gemeentelijke wegen is bepaald met het CAR II 5.0 model (door TNO ontwikkeld
in het kader van het Besluit Luchtkwaliteit). Het CAR model wordt
door de rijksoverheid in maart/april steeds beschikbaar gesteld waarmee
voor het afgelopen kalenderjaar gerekend kan worden evenals nieuwe
prognoses voor toekomstige jaren. De bijdrage van de rijksweg A73 is
overgenomen uit de door RWS aangeleverde informatie.
De berekeningen zijn uitgevoerd voor de jaren 2005 en 2010 en voor heel
het grondgebied van de gemeente Nijmegen. Overigens zijn voor bereke-
ningen voor 2010 de verkeersgegevens voor 2015 gebruikt. De berekeningen
voor 2010 zijn derhalve ook een worst-case-benadering voor het jaar
2015. De resultaten zijn weergegeven in het eindconcept “Rapport Luchtkwaliteit
Nijmegen 2006”. Deze rapportage is nog niet bestuurlijk vastgesteld.
Uit deze rapportage kan worden opgemaakt waar in 2006 overschrijdingen
voorkwamen, die in relatie tot ontwikkelingslocaties mogelijk
problemen kunnen opleveren voor het bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld.
Indien ontwikkelingen mogelijk gemaakt worden met dit bestemmingsplan,
die door hun verkeersaantrekkende werking een verslechtering
van de luchtkwaliteit bewerkstelligen op plaatsen waar al een overschrijding
is, dan kunnen deze ontwikkelingen gefrustreerd worden. Deze ontwikkelingen
kunnen alleen doorgaan indien gebruik gemaakt wordt van de
salderingsregeling (zie boven).
In het verdere deel van deze luchtparagraaf wordt alleen ingegaan op de
luchtkwaliteit in het plangebied.
6.6.3. Rekenresultaten
Zie voor grafische weergave van de rekenresultaten de kaarten op de volgende
pagina’s.
Bestaande situatie 2005 in plangebied (verkeersgegevens en emissies
2006):
- bij vergelijking van de berekende concentraties in 2006 met de uiteindelijk
geldende normen in 2010, blijkt in 2006 een overschrijding van
de norm voor het jaargemiddelde NO2 langs de volgende wegen:
Graafseweg, Keizer Karelplein, St. Annastraat en Groesbeekseweg.
De overschrijdingen beperken zich grotendeels tot de wegprofielen
zelf. Er vallen binnen het plangebied geen woningen binnen deze
overschrijdingen. De plandrempel wordt niet overschreden.
- bij vergelijking van de berekende concentraties in 2006 met de norm,
blijkt geen overschrijding van de norm voor het jaargemiddelde PM10.
- bij vergelijking van de berekende concentraties in 2006 met de norm,
blijkt in 2006 overschrijding van de grenswaarde voor 24uursgemiddelden
voor PM10 (t.w. niet vaker dan 35 keer per jaar een
24-uursgemiddelde dat hoger ligt dan 50 ug/m3) langs de volgende
wegen: Graafseweg, Keizer Karelplein, St. Annastraat - Groesbeekseweg
en de Heyendaalseweg. De overschrijdingen beperken zich
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 78 Gemeente Nijmegen
NO2 - concentratie in 2006 NO2-concentratie in 2010
grotendeels tot de wegprofielen zelf. Er vallen binnen het plangebied
geen woningen binnen deze overschrijdingen.
Toekomstige situatie 2010 in plangebied (verkeersgegevens 2015 en
emissiefactoren 2010):
- de grenswaarde voor jaargemiddelde NO2 wordt in 2010 overschreden
langs geringe delen van de Graafseweg, Keizer Karelplein en de
St. Annastraat. De overschrijdingen vallen binnen de wegprofielen zelf.
Er vallen derhalve ook geen woningen binnen deze overschrijdingen.
- de grenswaarde voor jaargemiddelde PM10 wordt niet overschreden.
- de grenswaarde voor 24-uursgemiddelden voor PM10 (t.w. niet vaker
dan 35 keer per jaar een 24-uursgemiddelde dat hoger ligt dan 50
ug/m3) wordt niet overschreden
6.6.4. Conclusies wegverkeer in Bottendaal - Galgenveld
- In 2006 wordt in het plangebied langs de Graafseweg, Keizer Karelplein,
St. Annastraat, Heyendaalseweg en de Groesbeekseweg op een
klein deel van deze wegen buiten het wegprofiel de grenswaarde voor
het daggemiddelde PM10 overschreden en de grenswaarde voor stikstofdioxide
die in 2010 gehaald moet worden. Er vallen geen woningen
binnen deze overschrijdingen. De plandrempel voor stikstofdioxide
wordt niet overschreden.
- In 2010 worden buiten het wegprofiel de grenswaarden overschreden
voor stikstofdioxide.
- Wanneer nieuwbouw van woningen en andere gevoelige objecten
gepland wordt langs de bovengenoemde wegen, dan dient hierover
nader advies ingewonnen te worden.
- bij bestaande scholen, kinderdagverblijven, zorginstellingen of sportterreinen
in de eerstelijns-bebouwing langs de genoemde wegen dient
bij ingrijpende wijzigingen nader advies gevraagd te worden. Dit om de
herinrichting zodanig uit te voeren dat de belasting van kwetsbare
groepen door de luchtkwaliteit zoveel mogelijk te beperken.
- Bij ontwikkellocaties die extra verkeersbewegingen gaan opleveren is
een nadere toets op luchtkwaliteit nodig. Bij eventuele (toename van)
overschrijding van grenswaarden door ontwikkelingen kunnen eventuele
geplande maatregelen (vervoersmanagement, routering, transferia
etc.) gebruikt worden om aan grenswaarden te voldoen.
6.6.5. Eventuele maatregelen
De huidige en toekomstige berekende concentraties kunnen belemmeringen
opleveren voor ontwikkelingen in het plangebied. Om de belemmeringen
op te heffen kunnen maatregelen gepland worden om de luchtkwaliteit
te volgen (monitoren) en zo mogelijk de luchtkwaliteit te verbeteren.
Op eigen initiatief en zonder wettelijke noodzaak is gemeente Nijmegen in
2003 reeds gestart met het opstellen van een "Uitvoeringsprogramma Verbetering
Luchtkwaliteit Nijmegen 2004-2007" om de overschrijdingen van
NO2 en PM10 in de gehele gemeente Nijmegen terug te dringen. In mei
2005 is een actualisatie van dit plan verschenen, t.w. het “voorontwerp
Uitvoeringsprogramma Verbetering Luchtkwaliteit Nijmegen 2005-2010”. In
dit voorontwerp worden de 33 maatregelen op hun effect doorberekend en
aangevuld met zwaardere maatregelen die het mogelijk maken om aan de
Europese normen te voldoen. Diverse van deze maatregelen zullen ook
effect hebben op de luchtkwaliteit in het plangebied.
In de jaarlijkse rapportage luchtkwaliteit zal de ontwikkeling van de luchtkwaliteit
door middel van modelberekeningen gevolgd worden.
6.6.6. Overige bronnen van luchtverontreiniging
In het plangebied zijn geen relevante industriële bronnen aanwezig.
Door middel van een rekenonderzoek van adviesbureau Witteveen&Bos is
de invloedsfeer van het treinverkeer op de lijn Nijmegen - Venlo onderzocht
en deze heeft geen relevante bijdrage in het plangebied.
Kaarten: Relevante luchtkwaliteitskaarten (Rapportage luchtkwaliteit
2006)
Raamwerk Bottendaal- Galgenveld NO2-concentraties
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 79 Gemeente Nijmegen
Overschrijdingen daggemiddelde grenswaarde PM10 in 2006
Raamwerk Bottendaal- Galgenveld PM10-concentraties
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 80 Gemeente Nijmegen
6.7. Externe veiligheid
6.7.1. Inrichtingen
Een inrichting waarop het besluit van toepassing zou zijn is binnen het
plangebied niet aanwezig. Er zijn bovendien geen inrichtingen buiten het
plangebied gelegen waarvan de invloedssfeer tot in het plangebied reiken.
6.7.2. Vervoer van gevaarlijke stoffen
In en nabij het plangebied is er de volgende potentiële risicobron:
- vervoer van gevaarlijke stoffen per spoor
In de nabijheid van het plangebied zijn, behoudens de spoorlijn Arnhem -
Nijmegen - Den Bosch, verder geen modaliteiten aanwezig waarover vervoer
van gevaarlijke stoffen mogelijk is. Ook zijn er geen hogedrukaardgasleidingen
aanwezig.
Om de risico’s ten gevolge van het vervoer van gevaarlijke stoffen over
weg, water, spoor en door buisleidingen in beeld te brengen is onder meer
een inventariserend onderzoek uitgevoerd dat zijn weerslag heeft gekregen
in het rapport "Bouwstenen voor een inhaalslag" van 16 januari 2003.
6.7.3. Vervoer over het spoor
In het plangebied ligt het station Nijmegen met doorgaande verbindingen
naar Arnhem, Den Bosch en Venlo. Over het traject naar Venlo vindt momenteel
geen vervoer van gevaarlijke stoffen plaats.
In de nabijheid van het plangebied loopt door het station ook nog het traject
Arnhem - Nijmegen - Den Bosch. Over dit traject vindt momenteel nog
vervoer van gevaarlijke stoffen plaats maar is er nergens een overschrijding
van het plaatsgebonden- of het groepsrisico.
In de nabije toekomst zal er, met de ingebruikname van de Betuweroute,
over de spoortrajecten in Nijmegen geen of zo weinig vervoer van gevaarlijke
stoffen plaatsvinden dat deze spoortrajecten geen belemmeringen
geven voor ruimtelijke ontwikkelingen.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 81 Gemeente Nijmegen
7. Juridische vormgeving
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 82 Gemeente Nijmegen
7.1. Planvorm
De planvorm moet er op gericht zijn alle aanwezige functies in het plangebied
te voorzien van een zodanige bestemmingsregeling dat enerzijds in
zekere mate ontwikkelingen mogelijk zijn en anderzijds de ruimtelijke kwaliteit
voldoende gewaarborgd blijft. Uitgangspunt is een flexibel en toekomstgericht
bestemmingsplan. Dit betekent dat niet alleen het bestaande
gebruik van een perceel of pand wordt vastgelegd, maar ook wordt bekeken
of ander gebruik aanvaardbaar is. En het betekent dat niet alleen de
bestaande bebouwing wordt vastgelegd, maar ook wordt bekeken in hoeverre
extra bebouwingsmogelijkheden geboden kunnen worden. Overigens
is de vraag in hoeverre nieuwe ontwikkelingen in het bestemmingsplan
kunnen worden opgenomen. Gelet op de dynamiek van het stedelijk
gebied zal op elk willekeurig moment, dat een actualisatie ter hand wordt
genomen, sprake zijn van nieuwe ontwikkelingen. Om die reden is uitgangspunt
dat alleen vastgesteld beleid en concrete ontwikkelingen worden
meegenomen in de actualisatie. Voor nog niet concrete ontwikkelingen,
die voorzienbaar zijn binnen de planperiode, kan eventueel een wijzigingsbevoegdheid
worden opgenomen.
7.2. Bestemmingen
Voor de actualisatie van bestemmingsplannen zal gebruik worden gemaakt
van het Standaardbestemmingsplan van de gemeente Nijmegen,
waarin standaardvoorschriften en kaartbeeld zijn geformuleerd. Hierdoor
wordt de beoogde eenduidigheid in de juridisch planologische regelgeving
voor de bestaande stad beter zichtbaar. Parallel aan de actualisatie van
bestemmingsplannen loopt de digitalisering van bestemmingsplannen.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 83 Gemeente Nijmegen
7.3. Vrijstellings- en wijzigingsbevoegdheden
Naast de flexibiliteit die de gebruiks- en bouwbepalingen reeds bieden
kunnen onder voorwaarden nog extra mogelijkheden worden geboden via
vrijstellings- en wijzigingsbevoegdheden. Uitgangspunt is echter om het
aantal vrijstellings- en wijzigingsbevoegdheden tot een minimum te beperken
ter voorkoming van overbodige, kostbare en tijdrovende vergunningprocedures.
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 84 Gemeente Nijmegen
8. Handhaving
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 85 Gemeente Nijmegen
8.1. Algemeen
Het bestemmingsplan is bindend voor een ieder. De primaire verantwoordelijkheid
voor daadwerkelijke controle en handhaving ligt bij de gemeente.
Doel van handhaven is het verkrijgen van een verbeterde leefbaarheid,
veiligheid en verhoogde kwaliteit van de woon- en werkomgeving. Bouwen
en gebruik conform het bestemmingsplan is uitgangspunt. Afwijkingen zijn
alleen toelaatbaar als daarvoor een vergunning of ontheffing is verleend.
Handhaving kan plaats vinden via publiekrechtelijke, privaatrechtelijke en
strafrechtelijke weg. Bij deze laatste vorm is het Openbaar Ministerie betrokken.
In het ruimtelijk bestuursrecht is de gemeente op grond van de
Gemeentewet en de Algemene wet bestuursrecht bevoegd tot het toepassen
van bestuursdwang ten aanzien van ontwikkelingen die strijdig zijn
met de bepalingen van het bestemmingsplan. Een bestuursorgaan dat
bevoegd is bestuursdwang toe te passen, kan in plaats daarvan aan een
overtreder een last onder dwangsom opleggen. Deze vormen van handhaving
vallen onder de zogenoemde repressieve handhaving. Hiermee wordt
gedoeld op de middelen en/of het instrumentarium waarmee de gemeente
naleving kan afdwingen, dan wel tegen normafwijkend gedrag correctief
kan optreden.
Naast repressieve wordt preventieve handhaving onderscheiden, gericht
op het voorkómen dat overtredingen ontstaan. Deze komt voornamelijk tot
uitdrukking in het toezicht op bouwen en gebruik van gronden en gebouwen.
Preventieve handhaving geschiedt over het algemeen door informele
middelen zoals informeel contact tussen de met handhaving belaste personen
en de gebruikers en bouwers. Aan het hebben van voldoende
draagvlak voor het gevoerde beleid kan essentiële betekenis worden toegekend.
Bij het opstellen van het bestemmingsplan wordt door regelmatig
bestuurlijk en maatschappelijk overleg en het instellen van een projectgroep
met vertegenwoordigers van verschillende disciplines gestreefd naar
consensus over het te voeren beleid. De grondslag voor een goed werkend
handhavingsbeleid wordt gevormd door een grondige inventarisatie
van de feitelijke situatie (gebruik en bebouwing) van het plangebied tijdens
de voorbereiding van het bestemmingsplan. Ook voor de rechtszekerheid
is het vastleggen van de bestaande toestand belangrijk. Bij het opstellen
van dit bestemmingsplan wordt ruim aandacht besteed aan de (technische)
handhaafbaarheid van de voorschriften. Deze dienen eenduidig te
zijn.
8.2. Retrospectieve toets
Een retrospectieve toets geeft aan welke situaties in bouw en gebruik er
bestaan die niet in overeenstemming zijn met de vigerende
bestemmingsplannen en verleende vrijstellingen. In deze toets wordt
aangegeven in welke situaties de oude bestemming wordt gehandhaafd
(na de strijdige situatie te hebben gewraakt) en in welke situaties een
nieuwe bestemming wordt gegeven, waarmee de strijdige situatie
gelegaliseerd wordt. De derde mogelijkheid is het brengen onder het
overgangsrecht, maar dit verdient niet de voorkeur.
De retrospectieve toets van het plangebied is opgenomen in de
navolgende lijst.
Groesbeekseweg/Van Slichtenhorststraat/Fransestraat e.o.:
in panden langs zitten veel kantoren (begane grond) terwijl de bestemming
EM is (een- en meergezinshuizen)
St. Annastraat 1 / Groesbeekseweg 4:
parkeren op achterterrein
Javabosje:
parkeren; er zijn wel 2 aantastingen op basis van overgangsrecht.
Gaat om parkeerterreintjes achter pand St. Annastraat 101 en achter
Javastraat (bloemenwinkel)
OBG:
toevoeging vorm van horeca, zaalverhuur e.d.
Achterterrein St. Annastraat 183:
behoeft aandacht voor functionele invulling. Men wilde daar parkeren
t.b.v. kantoren in St. Annastraat 183. Ontsluiting alleen via grond derden.
Buurt tegen parkeren. Zie ook volgende punt:
Binnenterrein Javastraat /Archipelstraat/St. Annastraat/Oude Groenewoudseweg:
Enkele loodsen op binnenterrein. Eén ervan bewoond via soort uitsterfconstructie
(niet positief bestemmen voor wonen)
Timorstraat:
garagebedrijf positief bestemming of is verplaatsing haalbaar?
Dr. Jan Berendsstraat 47-67:
bedrijfsverzamelgebouw. Meerdere functies, niet brandveilig. Medio
2006 bij handhavingestafette geconstateerd dat hier ‘hobbymatige’ au-
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 86 Gemeente Nijmegen
toreparatie plaats vindt; verder motorenstalling, meubelmakerij, computersoftwarebedrijf,
kunstenaar
Van Herveltplaats:
binnenterrein. Hier diverse opstallen: garageboxen maar wellicht ook
bedrijvigheid.
Van Oldenbarneveltstraat:
wonen binnenterrein
Vondelstraat:
paraplufabriek Div. bedrijven en wonen.
Graafseweg 10, 28, 33, 61 en 74:
Voortuinparkeren in de beschermde 19 e Eeuwse schil:
aanschrijvingen verzonden:
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 87 Gemeente Nijmegen
9. Bijlagen
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 88 Gemeente Nijmegen
Bijlage 1. Vigerende bestemmingsplannen
Bestemmingsplan Nummer M/D Omschrijving
1 Bottendaal 20 M
2 Spoorzone 9 M Stationsplein tot St. Annastraat
3 Willemskwartier/Landbouwbuurt 51 M
4 St. Annastraat 126 M Weggedeelte Groesbeekseweg - Thijmstraat
5 Spoorzone 2 9-2 D Busbaan Oude Groenewoudseweg - verlengde Groeneweg
7 Bottendaal I 20-I D Voormalig A.S.W.-terrein (woningbouw
8 Bottendaal II 20-II D Stijn Buijsstraat 38-40
99 Bottendaal VII 20-VII D Sportzaal De Ruyterstraat
10 Bottendaal IX 20-IX D Middengebied (woningbouw voormalig .A.S.W.-terrein)
11 Bottendaal XI 20-XI D Trompstraat en omgeving (woningbouw)
12 Bottendaal XII 20-XII D Woningbouw dr. Jan Berendsstraat
13 Bottendaal XIV 20-XIV D Schoolstraat (renovatie 14 panden + bedrijf )
14 Bottendaal XV 20-XV D Aanpassing Graafseweg
15 Bottendaal XVI 20-XVI D St. Annastraat 12 en 14
16 Bottendaal XVIII 20-XVIII D St. Annastraat 98a
17 Bottendaal XIX 20-XXIX D St. Annastraat 174
18 Bottendaal XXII 20-XXII D St. Annastraat 2
19 Bottendaal XXIV 20-XXIV D St. Annastraat 166
20 Bottendaal XXV 20-XXV D Dr. Jan Berendsstraat (woningbouw)
21 Bottendaal XXVII 20-XXVII D St. Annastraat
22 Bottendaal XXX 20-XXX D Graafseweg 23-25/Stijn Buijsstraat 1
23 Bottendaal XXXI 20-XXXI D De Ruyterstraat 63-65 (centrum psychotherapie)
24 Bottendaal XXXIII 20-XXXIII D St. Annastraat/Stijn Buijsstraat
25 Bottendaal 35 20-35 D Cortenaerpad 35
26 Bottendaal 36 20-36 D omgeving voormalige Dobbelmanfabriek
27 Galgenveld I 1974 21 M
28 Galgenveld I 1974 - B 21 B D Hoek Groesbeekseweg/Fransestraat (kantoor)
29 Galgenveld I 1974 - C 21 C D Bouw 33 woningen Prof. Huijbersstraat - Prof. Regoutstraat - Prof. Cornelissenstraat
30 Galgenveld I 1974 - E 21 E D Vergroting woning prof. v.d. Heijdenstraat 3
31 Galgenveld I 1974 - F 21 F D Atjehstraat (woningbouw)
32 Galgenveld I 1974 - H 21 H D Antillenweg 12 (praktijkruimte)
33 Galgenveld I 1974 - J 21 J D Groesbeekseweg 34-34a-34b
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 89 Gemeente Nijmegen
Bestemmingsplan Nummer M/D Omschrijving
34 Galgenveld I 1974 - K 21 K D Oude Groenewoudseweg 276
35 Galgenveld I 1974 - M 21 M D Fransestraat 2
36 Galgenveld I 1974 - N 21 N D Groesbeekseweg 98
37 Galgenveld I 1974 - Q 21 Q D St. Annastraat 21/23 (kantoor)
38 Galgenveld I 1974 - S 21 S D Pontanusstraat 18-22
39 Galgenveld I 1974 - T 21 T D Heyendaalseweg 52
40 Galgenveld I 1974 - V 21 V D Prof. van Ginnekenstraat 4
41 Galgenveld I 1974 - Z 21 Z D Archipelstraat (woningbouw)
42 Galgenveld I 1974 - 27 21-27 D Groesbeekseweg 118 B
43 Galgenveld I 1974 - 28 21-28 D Prof. van Ginnekenstraat 12
44 Galgenveld I 1974 - 31 21-31 D Pontanusstraat 49/51 (café Frowijn)
45 Galgenveld I 1974 - 32 21-32 D Prof. Asselbergsstraat 1 t/m 7
46 Galgenveld I 1974 - 34 21-34 D Prof. Cornelissenstraat / Oud Burgeren Gasthuis
47 Galgenveld I 1974 - 35 21-35 D Molukkenstraat 148
48 Galgenveld III 1974 23 M
49 Galgenveld III 1974 - 1 23-1 D Javastraat 16-18
50 Galgenveld III 1974 - 2 23-2 Dp Kantoorgebouw St. Annastraat 141-147
51 Galgenveld III 1974 - A 23 A D Kantoor St. Annastraat 127
52 Galgenveld III 1974 - B 23 B D St. Annastraat 125
53 Galgenveld III 1974 - D 23 D D Javastraat 104
54 Galgenveld III 1974 - E 23 E Dp St. Annastraat 183
55 Galgenveld III 1974 - F 23 F D St. Annastraat
M = Moederplan
D = Deelplan
Dp = Deelplan in procedure
Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007