Hulpmeststoffen Inzet en werking in de open teelten - Louis Bolk ...

Hulpmeststoffen Inzet en werking in de open teelten - Louis Bolk ... Hulpmeststoffen Inzet en werking in de open teelten - Louis Bolk ...

louisbolk.org
from louisbolk.org More from this publisher
02.05.2013 Views

8 Beslisboom hulpmeststoffen Hiernaast staat een eerste aanzet voor een beslisboom rondom de inzet van hulpmeststoffen op het bedrijf. De hoeveelheid hulpmeststoffen die ingezet kan worden, is niet alleen sterk afhankelijk van het gewas en de groeiperiode, maar ook van de vruchtwisseling, het gebruik van groenbemesters, de bodemeigenschappen en de bemestingsgeschiedenis. Om deze reden worden in deze brochure geen kant- en klare bemestingsadviezen gegeven wat betreft de grootte van de inzet van hulpmeststoffen in de praktijk. Voor het bereiken van een duurzame bemestingsstrategie is de bedrijfsspecifieke kennis en ervaring van de teler van belang, maar een hulpmiddel zoals NDICEA (hoofdstuk 5) kan nuttig zijn om meer inzicht te krijgen in het effect van verschillende strategieën. Om deze reden wordt NDICEA als basis voor de beslisboom gebruikt. Vervolgens geeft de beslisboom meer inzicht in de afwegingen die gemaakt kunnen worden wat betreft de inzet van hulpmeststoffen: • zijn producten van biologische oorsprong of niet? • hoe snel komt de stikstof beschikbaar uit de hulpmeststoffen? • is de meststof vloeibaar, vast, of strooibaar in korrelvorm? • is de meststof plantaardig of dierlijk van oorsprong? • wat is een globale indicatie van het prijsniveau van de verschillende meststoffen? Hiermee zijn een aantal belangrijke overwegingen samengevat die een rol kunnen spelen bij de meststoffenkeuze. Meer detail informatie over de verschillende meststoffen is te vinden in hoofdstuk 3. Beslisboom hulpmeststoffen: moet ik bemesten en zo ja, waarmee? (1) LET OP: deze waarden zijn richtlijnen. Beoordeel uw eigen situatie ook naar bodemtype, bemestingsgeschiedenis etc. (2) stikstoftekort kan betekenen dat er geen stikstof meer aanwezig is, of dat de gehaltes in de bodem te laag worden, afhankelijk van de ervaring met het betreffende gewas en de grondsoort. (3) verse mest in het groeiseizoen kan gewasschade geven en moet ingewerkt worden. (4) om te beoordelen of kippenmest of digestaat snel of minder snel werkt, is de verhouding tussen minerale stikstof en organische stikstof van belang. Vooral de minerale stikstof zorgt voor een snelle werking. Voor digestaat geldt bovendien dat de dunne fractie in het algemeen sneller werkt dan de dikke fractie. bio drijfmest bui kippenmest bio digestaat bio luzernebrok Bepaal gewaskeuze en opbrengstniveau productiekosten ( oplopend) productiekosten (oplopend) gb drijfmest protamylasse vinasse verenmeel samengest. hulpm. ricinusschroot productiekosten (oplopend) scharrelkippenmest gb digestaat Monterra malt luzernebrok Reken door met NDICEA: gewenste opbrengst, voorvrucht, basisbemesting en evt. gebruik van hulpmeststoffen in de afgelopen 2 jaar. Meet hoeveel nitraat-N in de bouwvoor aanwezig is, kort voor de start van de teelt bio kippenmest bio digistaat bg drijfmest samengest. hulpm. gb digestaat scharrelkippenmest dierlijk of plantaardig bio luzernebrok dierlijk of plantaardig vinasse protamylasse ricinusschroot dierlijk of plantaardig Monterra malt gb luzernebrok Is er voldoende (1) N aanwezig in de bouwvoor (0-30 cm) 1-2 weken na opkomst/planten? * >25 kg N/ha granen * >40 kg N/ha overige gewassen * >75 kg N/ha veeleisende gewassen bio kippenmest bio luzernebrok ja nee vast/korrels of vloeibaar ricinusschroot samengest. hulpm. scharrelkippenmest Monterra malt gb luzernebrok bio digistaat vast/korrels of vloeibaar gb drijfmest protamylasse vinasse vast/korrels of vloeibaar gb digestaat Ontstaan er volgens NDICEA gedurende het seizoen langdurige of grote stikstoftekorten (2 ) ? nee snelwerkend Bijbemesting onnodig Bijbemesting voorafgaand aan het groeiseizoen bio drijfmest (3) bio kippenmest (3,4) bio digestaat (3,4) bio luzernebrok ja Bijbemesting voorafgaand aan of tijdens het groeiseizoen langzaam werkend snelwerkend gb drijfmest (3) scharrelkippenmest (3,4) gb digestaat (3,4) protamylasse vinasse verenmeel ricinusschroot samengest. hulpm. langzaam werkend Monterra malt gb luzernebrok Met producten van biologische oorsprong? Met producten van gangbare oorsprong?

8 Beslisboom<br />

hulpmeststoff<strong>en</strong><br />

Hiernaast staat e<strong>en</strong> eerste aanzet voor e<strong>en</strong> beslisboom rondom<br />

<strong>de</strong> <strong>in</strong>zet van hulpmeststoff<strong>en</strong> op het bedrijf. De hoeveelheid<br />

hulpmeststoff<strong>en</strong> die <strong>in</strong>gezet kan word<strong>en</strong>, is niet alle<strong>en</strong> sterk<br />

afhankelijk van het gewas <strong>en</strong> <strong>de</strong> groeiperio<strong>de</strong>, maar ook<br />

van <strong>de</strong> vruchtwissel<strong>in</strong>g, het gebruik van gro<strong>en</strong>bemesters, <strong>de</strong><br />

bo<strong>de</strong>meig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> bemest<strong>in</strong>gsgeschied<strong>en</strong>is. Om<br />

<strong>de</strong>ze red<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze brochure ge<strong>en</strong> kant- <strong>en</strong> klare<br />

bemest<strong>in</strong>gsadviez<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> wat betreft <strong>de</strong> grootte van <strong>de</strong><br />

<strong>in</strong>zet van hulpmeststoff<strong>en</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> praktijk. Voor het bereik<strong>en</strong><br />

van e<strong>en</strong> duurzame bemest<strong>in</strong>gsstrategie is <strong>de</strong> bedrijfsspecifieke<br />

k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> ervar<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> teler van belang, maar e<strong>en</strong><br />

hulpmid<strong>de</strong>l zoals NDICEA (hoofdstuk 5) kan nuttig zijn<br />

om meer <strong>in</strong>zicht te krijg<strong>en</strong> <strong>in</strong> het effect van verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

strategieën. Om <strong>de</strong>ze red<strong>en</strong> wordt NDICEA als basis voor <strong>de</strong><br />

beslisboom gebruikt.<br />

Vervolg<strong>en</strong>s geeft <strong>de</strong> beslisboom meer <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> <strong>de</strong> afweg<strong>in</strong>g<strong>en</strong><br />

die gemaakt kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> wat betreft <strong>de</strong> <strong>in</strong>zet van<br />

hulpmeststoff<strong>en</strong>:<br />

• zijn product<strong>en</strong> van biologische oorsprong of niet?<br />

• hoe snel komt <strong>de</strong> stikstof beschikbaar uit <strong>de</strong><br />

hulpmeststoff<strong>en</strong>?<br />

• is <strong>de</strong> meststof vloeibaar, vast, of strooibaar <strong>in</strong> korrelvorm?<br />

• is <strong>de</strong> meststof plantaardig of dierlijk van oorsprong?<br />

• wat is e<strong>en</strong> globale <strong>in</strong>dicatie van het prijsniveau van <strong>de</strong><br />

verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> meststoff<strong>en</strong>?<br />

Hiermee zijn e<strong>en</strong> aantal belangrijke overweg<strong>in</strong>g<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>gevat<br />

die e<strong>en</strong> rol kunn<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> meststoff<strong>en</strong>keuze. Meer <strong>de</strong>tail<br />

<strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> meststoff<strong>en</strong> is te v<strong>in</strong>d<strong>en</strong> <strong>in</strong><br />

hoofdstuk 3.<br />

Beslisboom hulpmeststoff<strong>en</strong>: moet ik bemest<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo ja, waarmee?<br />

(1) LET OP: <strong>de</strong>ze waard<strong>en</strong> zijn richtlijn<strong>en</strong>. Beoor<strong>de</strong>el uw<br />

eig<strong>en</strong> situatie ook naar bo<strong>de</strong>mtype, bemest<strong>in</strong>gsgeschied<strong>en</strong>is<br />

etc.<br />

(2)<br />

stikstoftekort kan betek<strong>en</strong><strong>en</strong> dat er ge<strong>en</strong> stikstof meer<br />

aanwezig is, of dat <strong>de</strong> gehaltes <strong>in</strong> <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m te laag<br />

word<strong>en</strong>, afhankelijk van <strong>de</strong> ervar<strong>in</strong>g met het betreff<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

gewas <strong>en</strong> <strong>de</strong> grondsoort.<br />

(3)<br />

verse mest <strong>in</strong> het groeiseizo<strong>en</strong> kan gewasscha<strong>de</strong> gev<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> moet <strong>in</strong>gewerkt word<strong>en</strong>.<br />

(4)<br />

om te beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> of kipp<strong>en</strong>mest of digestaat snel of<br />

m<strong>in</strong><strong>de</strong>r snel werkt, is <strong>de</strong> verhoud<strong>in</strong>g tuss<strong>en</strong> m<strong>in</strong>erale<br />

stikstof <strong>en</strong> organische stikstof van belang. Vooral <strong>de</strong><br />

m<strong>in</strong>erale stikstof zorgt voor e<strong>en</strong> snelle <strong>werk<strong>in</strong>g</strong>. Voor<br />

digestaat geldt bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> dunne fractie <strong>in</strong> het<br />

algeme<strong>en</strong> sneller werkt dan <strong>de</strong> dikke fractie.<br />

bio drijfmest<br />

bui kipp<strong>en</strong>mest<br />

bio digestaat<br />

bio luzernebrok<br />

Bepaal gewaskeuze<br />

<strong>en</strong> opbr<strong>en</strong>gstniveau<br />

productiekost<strong>en</strong> ( oplop<strong>en</strong>d)<br />

productiekost<strong>en</strong> (oplop<strong>en</strong>d)<br />

gb drijfmest<br />

protamylasse<br />

v<strong>in</strong>asse<br />

ver<strong>en</strong>meel<br />

sam<strong>en</strong>gest. hulpm.<br />

ric<strong>in</strong>usschroot<br />

productiekost<strong>en</strong> (oplop<strong>en</strong>d)<br />

scharrelkipp<strong>en</strong>mest<br />

gb digestaat<br />

Monterra malt<br />

luzernebrok<br />

Rek<strong>en</strong> door met NDICEA: gew<strong>en</strong>ste<br />

opbr<strong>en</strong>gst, voorvrucht, basisbemest<strong>in</strong>g<br />

<strong>en</strong> evt. gebruik van hulpmeststoff<strong>en</strong> <strong>in</strong><br />

<strong>de</strong> afgelop<strong>en</strong> 2 jaar.<br />

Meet hoeveel nitraat-N <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />

bouwvoor aanwezig is, kort voor <strong>de</strong><br />

start van <strong>de</strong> teelt<br />

bio kipp<strong>en</strong>mest<br />

bio digistaat<br />

bg drijfmest<br />

sam<strong>en</strong>gest. hulpm.<br />

gb digestaat<br />

scharrelkipp<strong>en</strong>mest<br />

dierlijk of plantaardig<br />

bio luzernebrok<br />

dierlijk of plantaardig<br />

v<strong>in</strong>asse<br />

protamylasse<br />

ric<strong>in</strong>usschroot<br />

dierlijk of plantaardig<br />

Monterra malt<br />

gb luzernebrok<br />

Is er voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> (1) N aanwezig <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />

bouwvoor (0-30 cm) 1-2 wek<strong>en</strong> na<br />

opkomst/plant<strong>en</strong>?<br />

* >25 kg N/ha gran<strong>en</strong><br />

* >40 kg N/ha overige gewass<strong>en</strong><br />

* >75 kg N/ha veeleis<strong>en</strong><strong>de</strong> gewass<strong>en</strong><br />

bio kipp<strong>en</strong>mest<br />

bio luzernebrok<br />

ja<br />

nee<br />

vast/korrels of vloeibaar<br />

ric<strong>in</strong>usschroot<br />

sam<strong>en</strong>gest. hulpm.<br />

scharrelkipp<strong>en</strong>mest<br />

Monterra malt<br />

gb luzernebrok<br />

bio digistaat<br />

vast/korrels of vloeibaar<br />

gb drijfmest<br />

protamylasse<br />

v<strong>in</strong>asse<br />

vast/korrels of vloeibaar<br />

gb digestaat<br />

Ontstaan er volg<strong>en</strong>s<br />

NDICEA gedur<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

het seizo<strong>en</strong><br />

langdurige of grote<br />

stikstoftekort<strong>en</strong> (2 ) ?<br />

nee<br />

snelwerk<strong>en</strong>d<br />

Bijbemest<strong>in</strong>g onnodig<br />

Bijbemest<strong>in</strong>g voorafgaand aan het groeiseizo<strong>en</strong><br />

bio drijfmest (3)<br />

bio kipp<strong>en</strong>mest (3,4)<br />

bio digestaat (3,4)<br />

bio luzernebrok<br />

ja Bijbemest<strong>in</strong>g voorafgaand aan<br />

of tijd<strong>en</strong>s het groeiseizo<strong>en</strong><br />

langzaam werk<strong>en</strong>d<br />

snelwerk<strong>en</strong>d<br />

gb drijfmest (3)<br />

scharrelkipp<strong>en</strong>mest (3,4)<br />

gb digestaat (3,4)<br />

protamylasse<br />

v<strong>in</strong>asse<br />

ver<strong>en</strong>meel<br />

ric<strong>in</strong>usschroot<br />

sam<strong>en</strong>gest. hulpm.<br />

langzaam werk<strong>en</strong>d<br />

Monterra malt<br />

gb luzernebrok<br />

Met product<strong>en</strong><br />

van biologische<br />

oorsprong?<br />

Met product<strong>en</strong><br />

van gangbare<br />

oorsprong?

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!