Fase 2: Valorisatie reststromen - Glastuinbouw Waterproof

o Scheiding van Na met nanofiltratie is nog niet succesvol, o.a. door benodigde voorbehandeling.
o Als er wel natrium inzit, en dus ook andere stoffen als gewasbeschermingsmiddelen en organische stof dan kan je het
alleen op grasland gebruiken (“wie wil het dan nog hebben?”). Koeien en gras hebben beide natrium nodig.
o Om natriuminname te voorkomen moet voldoende regenwater worden opgevangen en een goede RO aanwezig zijn.
Daarnaast geen meststoffen of chelaten met natrium gebruiken.
o Het drainpercentage zou met Nutronic omlaag kunnen naar 10-20% bij groentegewassen. Bij rozen is een ander
verhaal omdat deze met de bloem heel veel verdampend oppervlak wegsnijden en de ene plant dus na pluk maar 1 l/
m2 nodig heeft en de naast staande plant, die morgen pas wordt geoogst, wel 7 l/m2. Daarom wel 50% nodig.
o Telers zouden flexibeler in hun regeling moeten willen zijn: ze gebruiken A/B bak en leggen zich voor dagen vast, ze
gebruiken dagvoorraadtank, en kunnen niet meer wisselen op de dag. Wel wordt vaak al een hoger drainpercentage
hergebruikt als de tanks vol raken. Nadelig is nog dat niet gelijk het water dat je geeft bij alle druppelaars aankomt,
traagheid in leidingensysteem veroorzaakt dit. EC verlaging op basis van licht is daardoor nauwelijks mogelijk.
o Combinatie met online sensoren zou ideaal zijn, maar nog steeds niet haalbaar. Ook Capillix en Greengro gaan het
nog niet maken.
o Geavanceerde oxidatie kan voor telers met UV een goede oplossing zijn om groeiremmers en GBM af te breken.
o Spui zit tussen de oren; een technische oplossing verdient nauwelijks voorkeur.
o Op demokwekerij al enkele jaren proeven aan het doen met aangepast NFT: druppelaar + zijdelingse afvoer.
o Uitfaseren verhitting t.g.v. UV is voor Priva commercieel gunstig, maar verhitten is veel minder energie efficiënt, er is
te weinig restwarmte aanwezig, dus op termijn naar geavanceerde oxidatie met UV.
7.4.4 Verslag gesprek Horticoop
Gesproken met Peter van der Drift (manager research & development) en Peter Klein (productmanager meststoffen) dd
22 augustus 2012, door Eric van Os en Carin van der Lans
In het gesprek is uitgelegd dat we zoeken naar een mogelijkheid /mogelijkheden voor benutting van spuiwater bij de
glastelers op andere wijze dan lozen. Ziet Horticoop mogelijkheden om deze reststroom te gebruiken of op te waarderen
tot een product met marktwaarde. Conclusies uit het gesprek en andere opmerkingen:
o Bij indikken / concentreren van het spuiwater zullen als eerste calciumfosfaat en -sulfaat gaan neerslaan. Hier ligt dan
de beperking qua indikmogelijkheden. Wanneer calciumsulfaat gaat neerslaan (sulfaat is een kostbare grondstof), dan
daalt de waarde van het spuiconcentraat.
o Horticoop kan de marktwaarde en opwerkmogelijkheden pas bepalen als inzicht is in de spui analyse cijfers. WUR zal
deze cijfers aanleveren op basis van meetresultaten in een ander project.
o Het wordt lastig voor telers om water te (blijven) recirculeren, wanneer er te veel Na in zit. Hier kan op gestuurd
worden, door een andere keuze van meststoffen bij het klaarmaken van de voedingsoplossing. Er kan eventueel
ook via de voorkant al gestuurd worden op de aanwezigheid van zware metalen in de reststroom, maar de huidige
concentraties in het spuiwater zijn volgens Peter Klein niet echt een probleem in de reststroom.
o Het Na gehalte is afhankelijk van het geteelde gewas, soms ook van cultivars.
o H2O2 met UV kan worden gebruikt als nabehandeling op drainwater/spui om gewasbeschermingsmiddelen af te
breken. De vraag is of deze handeling moet gebeuren op het teeltbedrijf, ter borging van de veiligheid van het
meststoffen-product dat Horticoop op de markt zou kunnen brengen bij dit scenario, zal ook Horticoop zelf een
dergelijke behandeling ten alle tijde willen doen (om schadeclaims te voorkomen).
o Horticoop vind het moeilijk om op dit moment een inschatting te geven van de afzetmogelijkheden. Onduidelijk is of
een teler dit product (dat immers door een collega teler niet voor niets is gespuid) wil gebruiken. Horticoop bespreekt
mogelijkheden ook met Agrifirm (met wie ze samenwerken), die vooral actief zijn op AGV.
o Peter Klein wil n.a.v. dit gesprek met de meststoffenfabrikant gaan overleggen of die een dergelijke reststroom kan
opwaarderen tot een vermarktbaar en bruikbaar product. Denk daarbij aan toevoeging van bepaalde nutriënten of
onttrekking van bepaalde nutriënten via chemische reacties. Een en ander is afhankelijk van hoe dergelijk drainwater
is samengesteld. WUR zoekt dit uit, ook wat telers in de voedingsoplossing meegegeven qua meststof en merk van
meststof. Aandachtspunten bij een dergelijk traject zijn:
71