Fase 2: Valorisatie reststromen - Glastuinbouw Waterproof

Teelt van prei op water
(Uit: Groenten en Fruit, 11 april 2012, VOLLEGROND; Blz. 13 Ed. 66 Nr. 15. Copyright 2012 Reed Business BV, Stan
Verstegen).
Prei op water gaat de praktijk in
Komend seizoen gaat een teler in Zeeland prei op water zetten. De praktijkproef wordt ondersteund met gelden van het
ministerie van EL&I en het Productschap Tuinbouw. Voorzitter Ton Besouw van de LLTB-vakgroep Vollegrond omschreef
het vorige week treffend op een bijeenkomst van preitelers bij de Boerenbond in Panningen, mede georganiseerd door
LTO-vollegrondsgroente.net: “Het is onvoorstelbaar hoe ver we na vier jaar onderzoek met deze teeltwijze zijn gekomen en
er lijkt perspectief in te zitten. Als iemand mij dit vier jaar geleden had verteld, had ik hem voor gek verklaard.” Het grote
punt blijft natuurlijk het financiële plaatje van deze teeltwijze, gekoppeld aan de marktkansen voor een dergelijk speciaal
product. Onderzoeker Jos Wilms van PPO stelt dat vier teelten per jaar op het watersysteem mogelijk zijn met een totale
productie van 300 ton per hectare.
Tevens geeft hij de beperking aan, want in het meest praktische systeem met pvc-buisjes is de dikte van de prei -
afhankelijk van de doorsnede van het pvc-buisje - 2,8 tot 3,4 centimeter. “Dikker kan niet, want dan groeit de prei vast
en krijg je hem niet meer uit de buisjes.” Een drijvend systeem lijkt tot nu toe de meeste potentie te hebben als het om
teelttechniek gaat. Een voordeel is dat er nauwelijks gewasbescherming nodig is, omdat de prei continu aan de groei
blijft. Zo zijn tegen trips nog nooit bespuitingen nodig geweest. De invloed van vorst werd in 2011 duidelijk. “We hebben
afgedekt, maar op een gegeven moment hebben we het systeem toch moeten uitzetten. Dan is de prei dus weg.” In de
winter van 2011/12 werd door afdekking met tunneltjes en vliesdoek voorkomen dat de prei bevroor en kon wel worden
geoogst. In 2012 gaat verder gekeken worden naar de optimale pH en EC van het water. Daarnaast zullen smaak- en
houdbaarheidsproeven worden gedaan. PPO spreekt voor 2013 de ambitie uit om op dit in onderzoek zijnde systeem
zonder gewasbeschermingsmiddelen een kwaliteitsproduct te kunnen telen, wellicht met uitzondering van de najaarsteelt
waar schimmels normaal gesproken wel nadrukkelijker aanwezig zijn.
Prei op water voldoet het beste in pvc buisjes.
Algenproductie op glastuinbouw spuiwater
Business-cases nadere haalbaarheidsanalyses
In de glastuinbouw wordt regelmatig nutriëntrijk restwater geloosd, omdat het niet meer gerecirculeerd kan worden
door bijvoorbeeld een te hoge concentratie natrium (Beerling, 2011). Het lijkt mogelijk deze restwaterstroom van de
substraatteelt te valoriseren, door het te gebruiken in de productie van algen. Algenproductie is een belangrijke pijler in
het idee van de biobased economy, het produceren van consumptiegoederen uit biomassa. Waar veel landbouwproducten
in de biobased economy gebruik maken van dezelfde vruchtbare grond waar ook voedsel geproduceerd kan worden,
kunnen algen geteeld worden op onvruchtbare grond (Richardson et al. 2012). Algen zijn daarnaast in staat om te groeien
in nutriëntrijke restwaterstromen (Christenson et al. 2011). De restwaterstromen uit de glastuinbouw lijken een geschikte
bron van nutriënten te vormen voor de productie van algen, waarmee een proces is gevonden wat een reststroom kan
valoriseren 18 .
De samenstelling van spuiwater uit substraatteelten in de glastuinbouw verschilt per gewas, afhankelijk van de behoefte en
de opname van nutriënten en de noodzaak tot het gebruiken van gewasbeschermingsmiddelen. Er is een ‘standaard water’
gedefinieerd door Wageningen UR Glastuinbouw voor het vergelijken van waterzuiveringstechnieken (Jansen et al. 2012).
Dit standaard water is representatief voor de glastuinbouw, maar heeft een redelijk extreme samenstelling qua nutriënten,
met een EC van 3mS/cm. Verder zitten er 12 gewasbeschermingsmiddelen in, die ingezet worden als insecticide en als
fungicide.
18 Niet verder uitgewerkt is hoe de preciese verhoudingen van nutriënten die specifieke algen nodig hebben om goed te groeien moeten zijn.
Mogelijk is et al. intern al onderzoek naar gedaan? Kan uit de literatuur wel uitgezocht worden voor een aantal verschillende algensoorten, al
werken ze daar wel vaak met nutriëntenverhoudingen die uit de biomassaformule (bijvoorbeeld CH1.18O0.9N0.63P0.3) naar voren komen (WUR,
Ruijven, Jim van).
66