Fase 2: Valorisatie reststromen - Glastuinbouw Waterproof

Eisen
Voor de teelt van zeewier, een zilte teelt, is de nabijheid van vers zilt (zee) water belangrijk. Als de glastuinbouw nabij
de zee is, dan zou mogelijk het (zoute) afvalwater bijgemengd kunnen worden zodat de zeewieren de nutriënten kunnen
verwerken. Zeesla is dan het meest geëigende wier om dit uit te proberen 17 . Er zijn ook zeewieren bekend die het wellicht
onder brakke omstandigheden ook doen.
Afzetvolume en Marktwaarde
De inhoudstoffen β-caroteen, vitaminen en Omega 3 in bijvoorbeeld zeewier staan in de belangstelling bij de voedingsindustrie
(www.becel.nl, Bona, Unilever e.d.).
Huidige status (onderzoek en praktijk)
Er is een proeftuin met zilte groente op Texel. Het Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ) in Oudeschild heeft op
de eigen pier een opstelling met bassins en tuintjes gemaakt. Samen met verschillende organisaties wil NIOZ aquacultuur
naar een hoger plan te tillen. Zij willen een systeem ontwikkelen waarbij verschillende disciplines in balans zijn. Vissen,
schelpen, algen, wieren en zilte groenten moeten een werkbare cyclus vormen.
Ronald Osinga van de leerstoelgroep Aquacultuur en visserij van Wageningen UR doet onderzoek naar zeesla. Samen
met Willem Brandenburg (Plant Research International) rekende hij uit dat een zeetuin van 180.000 km 2 de totale
wereldbevolking van voldoende eiwit kan voorzien. Tevens kan deze teelt de pH van het zeewater met 0.1 verhogen om
de aantasting van koraal te voorkomen. Julia Wald van de zeeboerderij op de Oosterschelde gaat onderzoek doen naar
wieren telen op drijvende vlotten (juli 2011). Op dit moment loopt er onderzoek naar de teelt van zeewier en de productie
van inhoudstoffen.
Zeewier bio-energie en inhoudstoffen
(Bron: Technisch Weekblad, 3 september 2009).
De Nederlandse bedrijven en instellingen Bioclear, Technologie Centrum Noord-Nederland (TCNN), Oosterhof Holman
Milieutechniek, Hogeschool Van Hall Larenstein en de Duitse partners MaRenate en D. G. A. Die Gründeragentur hebben
gezamenlijk een subsidieaanvraag ingediend voor onderzoek naar het winnen van grondstoffen en energie uit aangespoeld
en opgevist zeewier in de Eems Dollard Regio. Dit zeewier wordt nu beschouwd als afval; vissers gooien deze ongewenste
bijvangst weer terug in zee. Bioclear zal kijken of het mogelijk is grondstoffen uit het zeewier te halen voor gebruik in de
farmaceutische industrie. De andere instellingen onderzoeken of er energie te winnen is uit de reststoffen van de wieren
door middel van vergisting. ‘Het wier spoelt nu als afval aan op de stranden of wordt door vissers onbedoeld opgevist’,
vertelt projectleider Doede Binnema van TCNN. ‘Als het wier een economische waarde kan krijgen, zou dat mooi zijn. In
eerste instantie gaat het om het nuttig gebruik van afval en eventueel een kweek van nieuwe, interessante biomassa in
een gesloten systeem.’
Onderzoek van het Duitse MaRenate heeft al veelbelovende resultaten opgeleverd voor het winnen van energie uit de
wiermassa. Oosterhof Holman Milieutechniek zal na verder laboratoriumonderzoek de pilotvergistingsinstallatie bouwen.
‘Er zijn nog geen vergisters die op zoute biomassa draaien, dus het is een geheel nieuw concept, al blijft het principe
van het vergisten hetzelfde’, legt adjunct-directeur van Oosterhof Holman Rinus Rinia uit. ‘Eerst moeten we weten welke
bacteriën het meest geschikt zijn en hoe deze zich tijdens het gehele vergistingsproces houden. Daarnaast moet ook het
voorbewerken van de zoute biomassa onderzocht worden. Pas daarna gaan we met alle partijen rond de tafel zitten voor
het ontwerp van de pilotinstallatie.’
De subsidieaanvraag van 1,3 miljoen euro is bijna rond. Naar verwachting begint de bouw van de pilotinstallatie zes
maanden tot een jaar na de start van het project. Het gehele project duurt drie jaar.
17 Persoonlijke communicatie dr. Willem Brandenburg (WUR).
65