Fase 2: Valorisatie reststromen - Glastuinbouw Waterproof

6 Conclusies
6 Conclusies
Telers beperken hun afval-, drain- en spuistromen zoveel mogelijk door efficiënt gebruik van water en meststoffen, maar
soms moet er toch geloosd worden (zie Figuur 4.). Met membraan destillatie of omgekeerde osmose kunnen telers dan
ca. 80-90% van hun lozingswater terug winnen als gietwater. Afhankelijk van de bedrijfssituatie en de inzet van het type
waterbehandeling, blijft er dan een afvalwaterstroom over met vooral stikstof en fosfaat en mogelijk een hoge natrium
concentratie, welke nuttig kan worden afgezet of moet worden geloosd. De meststoffen daarin vertegenwoordigen een
waarde van ca. €1,75/m 3 , en hergebruik daarvan in andere teelten is dus interessant. Het liefst op eigen bedrijf omdat
milieuwetgeving voor het hergebruik van spui voor een andere toepassing buiten het eigen bedrijf mogelijk belemmerend
kan werken. Indien dit niet kan, dan is hergebruik buiten het eigen bedrijf een alternatief, mits dit financieel aantrekkelijk kan
zijn. De kosten van lozen op termijn (benchmark) zijn niet bekend maar voorlopige schattingen gaan uit van bijvoorbeeld
€5,-/m 3 . Het transport is relatief duur (ca. € 2,50/m 3 Telers beperken hun afval, drain en spuistromen zoveel mogelijk door efficiënt gebruik van water en meststoffen,
maar soms moet er toch geloosd worden (zie Figuur 4). Met membraan destillatie of omgekeerde osmose kunnen
telers dan ca. 800% van hun lozingswater terug winnen als gietwater. Afhankelijk van de bedrijfssituatie en de inzet
van het type waterbehandeling, blijft er dan een afvalwaterstroom over met vooral stikstof en fosfaat en mogelijk een
hoge natrium concentratie, welke nuttig kan worden afgezet of moet worden geloosd. De meststoffen daarin
vertegenwoordigen een waarde van ca. 1,75/m
per vracht, bij 25 km), waardoor de haalbaarheid van valorisatie dan
vooral afhangt van de aanwezigheid van lokale geïnteresseerde afnemers (teelt nabij) of de mogelijkheid om het volume
drastisch te reduceren (teelt elders). De discussie daarbij zal worden wie de vracht betaalt: de afnemer of de aanbieder?
Een desktop-studie geeft aan dat de afzetkosten naar verwachting op termijn lager kunnen zijn dan de kosten van lozing,
mits er ─ net als voor het hergebruik van dierlijke mest ─ een ontheffing komt voor de afzet van de afvalwaterstroom.
3 , en hergebruik daarvan in andere teelten is dus interessant. Het
liefst op eigen bedrijf omdat milieuwetgeving voor het hergebruik van spui voor een andere toepassing buiten het
eigen bedrijf mogelijk belemmerend kan werken. Indien dit niet kan, dan is hergebruik buiten het eigen bedrijf een
alternatief, mits dit financieel aantrekkelijk kan zijn. De kosten van lozen op termijn (benchmark) zijn niet bekend
maar voorlopige schattingen gaan uit van bijvoorbeeld 5,/m3 . Het transport is relatief duur (ca. 2,50/m3 per
vracht, bij 25 km), waardoor de haalbaarheid van valorisatie dan vooral afhangt van de aanwezigheid van lokale
geïnteresseerde afnemers (teelt nabij) of de mogelijkheid om het volume drastisch te reduceren (teelt elders). De
discussie daarbij zal worden wie de vracht betaalt: de afnemer of de aanbieder? Een desktopstudie geeft aan dat de
afzetkosten naar verwachting op termijn lager kunnen zijn dan de kosten van lozing, mits er ─ net als voor het
hergebruik van dierlijke mest ─ een ontheffing komt voor de afzet van de afvalwaterstroom.
Figuur 4. Overzicht mogelijke afzetroutes.
Figuur 4. Overzicht mogelijke afzetroutes.
Het vinden van een afnemer is in de praktijk lastig omdat elke toepassing eigen eisen stelt qua meststofsamenstelling en
Het vinden van een afnemer is in de praktijk lastig omdat elke toepassing eigen eisen stelt qua
de aanwezigheid van natrium, ziektekiemen of gewasbeschermingsmiddelen. Bewerking van het concentraat is daarom
meststofsamenstelling en de aanwezigheid van natrium, ziektekiemen of gewasbeschermingsmiddelen. Bewerking
van vaak het nodig. concentraat Met geavanceerde is daarom oxidatie vaak nodig. (H O Met met geavanceerde UV) kunnen ca. oxidatie 80% van (H de
2Ogewasbeschermingsmiddelen 2 met UV) kunnen ca. 80% van en de 100% van
2 2
gewasbeschermingsmiddelen de ziektekiemen uit het water verwijderd en 100% van worden. de ziektekiemen Elektrochemische uit het flocculatie water verwijderd en O worden. Elektrochemische
3 met actief kool kunnen op termijn
flocculatie
daarvoor mogelijk
en O3 met
ook
actief
ingezet
kool
worden.
kunnen
Nano-filtratie
op termijn
(scheiden
daarvoor
van
mogelijk
eenwaardige
ook ingezet
en tweewaardige
worden. Nanofiltratie
ionen) en elektrodialyse
(scheiden
van eenwaardige en tweewaardige ionen) en elektrodialyse kunnen mogelijk ingezet worden om de
kunnen mogelijk ingezet worden om de nutriëntensamenstelling aan te passen.
nutriëntensamenstelling aan te passen.
Voor de korte termijn, tot tot 2020, 2020, worden worden er kansen er kansen gezien gezien voor afzet voor naar afzet regionale naar regionale markten markten zoals de zoals substraat(glas)tuinbouw
de
substraat(glas)tuinbouw met centrale zuivering en met opwaardering. centrale zuivering Deze variant en opwaardering. is mogelijk zinvol Deze voor variant nieuw is te mogelijk ontwikkelen zinvol glastuinbouwgebieden
voor nieuw te
ontwikkelen
waarbij het water
glastuinbouwgebieden
alleen decentraal
waarbij
wordt behandeld,
het water alleen
niet in
decentraal
de kas zelf,
wordt
en de
behandeld,
logistiek kosteneffectief
niet in de kas zelf,
gemaakt
en de
kan
logistiek kosteneffectief gemaakt kan worden. Een variant hierop is een waarbij een meststoffenleverancier het
worden. Een variant hierop is een waarbij een meststoffenleverancier het spuiwater (na concentratie op eigen bedrijf)
spuiwater (na concentratie op eigen bedrijf) inzamelt, vervoert en buiten de regio zelf verwerkt tot een vloeibare
mengmeststof inzamelt, vervoert voor en de buiten landbouw. de regio Daarnaast zelf verwerkt zou mogelijk tot een op vloeibare korte termijn mengmeststof het natriumrijke voor de spuiwater landbouw. of Daarnaast het zou
concentraat mogelijk op korte ingezet termijn kunnen het worden natriumrijke voor spuiwater grasland of bemesting. het concentraat Wel moet ingezet daarvoor kunnen het worden spuiwater voor grasland van bemesting.
gewasbeschermingsmiddelen ontdaan zijn. Deze stroom moet op de markt concurreren met andere rijkere
33