Ken die mielie.pdf - Pannar Seed

More documents

Recommendations

Info

4 Medium Groeiers HITTE-EENHEDE – BRANDSTOF VIR DIE MIELIEFABRIEK Hitte-eenhede is die mees belangrikste omgewingsfaktor wat die grootste bydrae lewer op die tempo van die mielieplant se ontwikkeling. Dit sluit die totale ontwikkeling in van wortels, stam en die blare. Die plant kan nie van die een stadium tot die volgende meer gevorderde fase ontwikkel, indien die benodigde hitte-eenhede bevredig is nie. Wat is die ideale temperature? Navorsing in dié opsig toon dat die ideale temperatuur vir die mielieplant se ontwikkeling, ongeveer 30°C is. By temperature onder 6°C en bo 45°C kom die fotosintese proses tot stilstand, wat ook beseringstyd vir die mielieplant beteken. Hoe word hitte-eenhede gemeet? Wat die bepaling van eenhede by die mielieplant betref, is die volgende formule spesifiek vir die mielie ontwikkel. Die formule word baie algemeen gebruik waar mielies verbou word. Hitte-eenhede = Max + Min - 10°C 2 Die formule kom op die volgende neer. Die maksimum temperatuur en die minimum temperature word oor 24 uur gemeet. Die twee syfers word bymekaar getel en deur twee (2) gedeel, van die syfer word ’n verdere 10°C afgetrek, omrede die mielieplant onder 10°C nie ontwikkel nie. Hoe werk die mieliefabriek? Die mielieplant kan as ’n “styselfabriek” gesien word. Die plant gebruik water en voeding uit die grond, koolsuurgas uit die lug en sonlig (hitteeenhede) as energiebron, om plantvoedsel te vervaardig, waarvan stysel die hoofbestanddeel is. In die proses speel hitte-eenhede ’n essensiële rol, wat die opbrengs en kwaliteit van die eindproduk betref. MIELIES IS KORT DAG PLANTE Wat beteken, hoe korter die dae word, hoe vinniger word hulle ryp. Verder hoe korter die dae word, hoe minder hitte-eenhede kom per dag voor en hoe gouer kom graanvulling tot ’n einde. Dit is een rede hoekom laat aanplantings meestal teleurstel met swakker as verwagte opbrengste. Nie net die opbrengs word benadeel nie, maar ook die kwaliteit. Groeityd word verkort met gebrekkige hitte-eenhede, dit is veral van groter toepassing by koeler produksiestreke. Onder dié omstandighede kom daar nie net onvoldoende hitte-eenhede voor nie, maar die mieliefabriek sluit ook vroeër af. Tipiese simptome by laat aanplantings, is dat blare soms verpersing toon, dit is ’n aanduiding dat suikervloei van die blaar na die kop teen ’n vertraagde tempo plaasvind, a.g.v. lae temperature. Fotosintate (suikers) begin ophoop in die blare, vandaar die verpersing. KULTIVARTIPE, GRAANPRODUKSIE EN HITTE-EENHEDE Wat kultivartipes betref, besit die langer groeiers oor ’n groter blaaroppervlakte, wat beter van hitte-eenhede gebruik maak. Van die basters is meestal sterk meerkoppig en kan veral onder laer plantbevolkings, hoër opbrengste lewer. Daarteenoor besit vinniger Table A: Mielieplant se ontwikkeling in verskillende produksiestreke (Plantdatum 1 November) Baster tipe en Ontwikkelingstadium Lokaliteit Blom Fisiologies Ryp Datum Dae Datum Dae Ultra Kort groeiers Hoopstad 27 Desember 57 11 Februarie 103 Potchefstroom 1 Januarie 62 20 Februarie 112 Babsfontein 13 Januarie 74 17 Maart 137 Ermelo 25 Januarie 86 17 April 168 32 Hoopstad 29 Desember 59 17 Februarie 109 Potchefstroom 4 Januarie 65 27 Februarie 119 Babsfontein 16 Januarie 77 27 Maart 147 Ermelo 29 Januarie 90 25 April 176
groeiers meer oor regop tipe blare en kan hulle by hoër plantbevolkings, sonenergie beter benut en onder die toestande hoë opbrengste lewer. PRAKTIESE IMPLIKASIES VAN HITTE-EENHEDE EN GESKIKTE PLANTDATUMS Die optimale planttyd wissel baie tussen produksiestreke. Die langtermyn temperature (hitte-eenhede) is die belangrikste faktor wat dit bepaal. Onder droëlandverbouing speel die langtermyn voorkoms en verspreiding van reënval, ook ’n belangrike rol by die bepaling van die optimum planttyd. In Tabel A word die groot verskille in die ontwikkeling van die mielieplant in vier uiteenlopende produksiestreke aangetoon. Die verskil in ontwikkeling tussen die verskillende produksiestreke toon duidelik die groot invloed van daaglikse temperature (hitte-eenhede) op die ontwikkeling van die mielieplant. As voorbeeld sal ’n ultra kort groeiseisoen baster met ’n plantdatum van 1 November onderskeidelik by Hoopstad en Ermelo een maand tot blom en twee maande tot rypwording verskil. Hitte-eenhede speel dus ’n geweldige groot rol in die bepaling van geskikte plantdatums en die groeiseisoen van mieliebasters. Dit is waar langtermyn reënvalsyfers veral onder droëland produksie noukeurig bestudeer moet word, om die beste OPBRENGS 5.5 5.5 4.5 4 3.5 3 2.5 REËNVALVERSPREIDING KROONSTAD - 55 JAAR Langtermyn reënvalverspreiding vir Klerksdorp en Kroonstad toon duidelik die tradisionele midsomer droogte. In die weste is voldoende hitte-eenhede vir ’n groot plantvenster besikbaar. Die plantdatum met die kleinste risiko oor jare is die waar die grootste gedeelte van die mielieaanplanting na middel Januarie blom. voordeel uit hitte-eenhede, langtermyn reënval en baster tipes te kry. Hoe word groeiseisoen lengtes van mieliebasters bepaal? Saadmaatskappye gebruik die formule soos reeds bespreek om byvoorbeeld die blomdatum en fisiologiese rypwordingsdatum van basters met verskillende groeiseisoenlengte vir warm en koeler produksiegebiede te bepaal. Pannar gebruik dit ook om mieliebasters in klasse van bv. ultra vinnig, vinnig, medium vinnig, medium en medium laat te verdeel. Dit is breë riglyne om onderskeid tussen verskillende bastertipes aan te toon. LANK (r=0.79) MEDIUM (r=0.80) KORT (r=0.82) PLANTDATUM Figuur 1: Mielie opbrengste soos beïnvloed deur verskillende plantdatums vir verskillende groeiklasse oor 22 jaar te Wildebeesfontein (Bethal). Die optimum plantdatum soos beïnvloed deur die beskikbare hitte-eenhede vir die oostelike produksiestreek word goed gedemonstreer. 25 Sept 10 Okt 6 Okt 11 Okt 16 Okt 21 Okt 26 Okt 31 Okt 5 Nov 10 Nov 15 Nov 20 Nov REËNVALVERSPREIDING KLERKSDORP - 57 JAAR 33
Page 3 and 4: Van Plant tot Opkoms Die Mieliefabr
Page 5 and 6: 2 27°C 20°C G4 G3 G2 G1 G0 14°C
Page 7 and 8: 7 8 DIE LAASTE WORTELSTELSEL Gedure
Page 10 and 11: 2 10 DIE MIELIEFABRIEK: VEGATIEWE G
Page 12 and 13: Foto 9: ’n Plant in die negeblaar
Page 14: 15 14 Die pluim is volwasse ongevee
Page 17 and 18: skade as gevolg van droogte ook dan
Page 19 and 20: 9 VINNIG MEDIUM KORT MEDIUM Foto 9:
Page 21 and 22: In gebiede waar koueskade ’n prob
Page 26 and 27: 5 BASIESE 34 INVLOED VAN SIEKTES Fi
Page 28 and 29: 6MIELIESIEKTES IN SUIDER AFRIKA MIE
Page 30: NOTAS

Ken die mielie.pdf - Pannar Seed

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?