Interimresultate vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009 - Sanlam

Interimresultate
vir die ses maande
geëindig 30 Junie 2009

Inhoud
Oorsig 01
Kernresultate 01
Hooftrekke 02
Uitvoerende oorsig 03
Kommentaar op die resultate 07
Interim-finansiële state 21
Rekeningkundige beleid en grondslag van aanbieding 22
Eksterne ouditoorsig 24
Aandeelhouersinligting 27
Groep-ekwiteitswaarde 28
Verandering in Groep-ekwiteitswaarde 30
Opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde 30
Aangepaste opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde 31
Aandeelhouersfonds teen billike waarde 32
Aandeelhouersfonds se inkomstestaat 36
Aantekeninge by die aandeelhouersfondsinligting 40
Intrinsieke waarde van gedekte besigheid 47
Groep- finansiële state 55
Staat van finansiële posisie 56
Staat van omvattende inkomste 57
Staat van veranderinge in ekwiteit 58
Kontantvloeistaat 59
Aantekeninge by die finansiële state 60
Administrasie 62
Vooruitskouende stellings
In hierdie verslag maak ons sekere stellings wat nie historiese feite is
nie en betrekking het op ontledings en ander inligting gegrond op
voorspellings van vooruitskouende resultate wat nog nie bepaal kan
word nie en wat verband hou met onder meer nuwebesigheidsvolumes,
beleggingsopbrengs (met inbegrip van wisselkoersskommelinge) en
aktuariële aannames. Dit is vooruitskouende stellings soos omskryf in
die Verenigde State se Private Securities Litigation Reform Act van
1995. Woorde soos “glo”, “verwag”, “beoog”, “strewe”, “sal”,
“beplan”, “kan”, “poog” en “projekteer” en soortgelyke uitdrukkings is
bedoel om sodanige vooruitskouende stellings te identifiseer, maar is
nie die uitsluitlike wyse van sodanige identifikasie nie. Vooruitskouende
stellings behels inherente risiko’s en onsekerhede en, indien een of
meer van hierdie risiko’s verwerklik word, of indien onderliggende
aannames verkeerd blyk te wees, kan werklike resultate beduidend
verskil van verwagte resultate. Vooruitskouende stellings is net van
toepassing op die datum waarop dit gemaak word, en Sanlam aanvaar
geen verpligting om enige hiervan by te werk of te hersien nie, hetsy as
gevolg van nuwe inligting, vooruitskouende gebeure of andersins.
Interimresultate van die Sanlam Groep, Junie 2009
Kernresultate
Verdienste
› Netto resultaat van finansiële dienste per aandeel daal met 4%
› Kernverdienste per aandeel daal met 2%
› Genormaliseerde wesensverdienste per aandeel 34% hoër
Besigheidsvolumes
› Nuwebesigheidsvolumes styg met 1% tot R51 miljard
› Netto waarde van nuwe gedekte besigheid daal met 3% tot
R243 miljoen
› Marge van nuwe gedekte besigheid styg van 2,17% tot 2,23%
› Netto fondsinvloeie van R7,7 miljard, 40% hoër
Groep-ekwiteitswaarde
› Groep-ekwiteitswaarde per aandeel van R21,72
› Jaarlikse opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde per aandeel van 5,2%
Kapitaalbestuur
› Diskresionêre kapitaal beloop R2,8 miljard op 30 Junie 2009
› Sanlam Lewens se KTV 2,5 keer gedek
1

Hooftrekke
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Sanlam Groep
Verdienste
Netto resultaat van finansiële
2009 2008 ∆
dienste per aandeel sent 60,4 62,6 -4%
Kernverdienste per aandeel (1) Genormaliseerde wesensverdienste
sent 87,5 89,7 -2%
per aandeel (2) Verwaterde wesensverdienste per
sent 78,5 58,8 34%
aandeel
Netto resultaat van finansiële
sent 82,6 94,5 -13%
dienste R miljoen 1 234 1 334 -7%
Kernverdienste (1) R miljoen 1 789 1 913 -6%
Genormaliseerde wesensverdienste (2) R miljoen 1 605 1 254 28%
Wesensverdienste
Groep se administrasie-
R miljoen 1 664 1 955 -15%
kosteverhouding (3) % 26,8 28,0
Groep se bedryfsmarge (4) Besigheidsvolumes
% 15,1 17,8
Nuwebesigheidsvolumes R miljoen 51 485 50 985 1%
Netto fondsvloeie
Netto nuwe gedekte besigheid
Waarde van nuwe gedekte
R miljoen 7 677 5 470 40%
besigheid R miljoen 243 250 -3%
Gedekte besigheid HWNBP (5) Marge van nuwe gedekte
R miljoen 10 906 11 501 -5%
besigheid (6) Groep-ekwiteitswaarde
% 2,23 2,17
Groep-ekwiteitswaarde (7) R miljoen 44 490 45 238 -2%
Groep-ekwiteitswaarde per aandeel (7) Jaarlikse opbrengs op Groep-
sent 2 172 2 213 -2%
ekwiteitswaarde per aandeel (7) (8) Aangepaste jaarlikse opbrengs
op Groep-ekwiteitswaarde per
% 5,2 (1,7)
aandeel (7) % 12,2 12,4
Sanlam Lewensversekering Beperk
Aandeelhouersfonds (7) Kapitaaltoereikendheidsvereistes
R miljoen 31 620 34 419
(KTV) (7) R miljoen 8 200 8 075
KTV gedek deur regulatoriese kapitaal (7) keer 2,5 2,7
(1) Kernverdienste = netto resultaat van finansiële dienste en netto beleggingsinkomste (ingesluit dividende
ontvang van nie-bedryfsgeassosieerdes).
(2) Genormaliseerde wesensverdienste = kernverdienste, netto beleggingsurplusse, sekondêre belasting
op maatskappye en ekwiteitsverantwoorde wesensverdienste minus dividende ontvang van nie-bedryfsgeassosieerdes,
maar fondsoordragte uitgesluit. Wesensverdienste sluit fondsoordragte in.
(3) Administrasiekoste as ’n persentasie van inkomste ná verkoopsvergoeding.
(4) Resultaat van finansiële dienste as ’n persentasie van inkomste ná verkoopsvergoeding.
(5) HWNBP = huidige waarde van nuwebesigheidspremies en is gelyk aan die huidige waarde van nuwe
herhalende premies plus enkelpremies.
(6) Marge van nuwe gedekte besigheid = waarde van nuwe gedekte besigheid as ’n persentasie van HWNBP.
(7) Vergelykende syfers soos op 31 Desember 2008.
(8) Groei in Groep-ekwiteitswaarde per aandeel (met dividende betaal, kapitaalbewegings en koste van
tesourie-aandele verkry teruggetel) as ’n persentasie van Groep-ekwiteitswaarde per aandeel aan die
begin van die tydperk.
Uitvoerende oorsig
Die Sanlam Groep het in uitdagende markte aangename bestendigheid
getoon om vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009 ’n sterk
bedryfsprestasie te lewer. Die strategiese diversifikasie na verskillende
marksegmente en oplossingaanbiedings, asook die uitwerking van omsigtige
praktyke en aannames wat in die verlede gevolg is, het die Groep teen die
ergste impak van die ekonomiese afswaai beskerm.
Sake-omgewing
Die neerdrukkende finansiële en ekonomiese impak van die wêreldwye krisis
in finansiële markte het gedurende die eerste helfte van 2009 onverpoos
voortgeduur, alhoewel daar teen die einde van die verslagdoeningstydperk
tekens van ’n mate van herstel in internasionale aandelemarkte was.
’n Swakker vraag na hulpbronne ná die verlangsaming in die wêreld se
belangrikste ekonomieë het ’n negatiewe impak gehad op welvaartskepping
en groei in die kommoditeitsgebaseerde ekonomieë waarin die Groep sake
doen in Afrika. Die Groep se vernaamste blootstelling is steeds aan die
prestasie van die Suid-Afrikaanse ekonomie, wat sonder uitsondering die
ontwikkelde wêreld tot in ’n resessie gevolg het. Dit word weerspieël in
uitermatige druk op verbruikers se besteebare inkomste, benewens die
uitwerking van die hoë rentekoers- en inflasietoestande van die afgelope
twee jaar. Die gevolg was dalende verbruikersbesteding, veral in die
middelinkomstemark. Die rentekoersverlagings wat gedurende die afgelope
paar maande deur die Suid-Afrikaanse Reserwebank aangekondig is,
behoort verligting vir verbruikers te bring, maar dit sal waarskynlik ’n geruime
tyd neem voordat dit in groter verbruikersvraag sigbaar is.
Die Suid-Afrikaanse aandelemark het marginaal positiewe opbrengste vir die
ses maande geëindig 30 Junie 2009 aangeteken danksy sterker
internasionale markte en verwagtinge dat die ergste van die krisis in
finansiële markte moontlik verby is. Algehele markvlakke is egter steeds
heelwat laer as die vergelykende tydperk in 2008 en toon hoë vlakke van
onbestendigheid.
JSE-Indekse
33 000
31 000
29 000
27 000
25 000
23 000
21 000
19 000
17 000
15 000
Des 07
Jan 08
Feb 08
Mar 08
Apr 08
Mei 08
Jun 08
Jul 08
Aug 08
Sep 08
Okt 08
Nov 08
Des 08
Jan 09
Feb 09
Mar 09
Apr 09
Mei 09
Jun 09
Die JSE-Indekse van Alle Aandele en SWIX het gedurende die eerste helfte
van 2009 met 2,5% en 2,8% onderskeidelik gestyg en net ’n geringe
verbetering getoon op die uiters swak prestasie in die tweede helfte van
2008. Die Indeks van Alle Aandele is steeds 28% laer as die sluitingsvlak op
30 Junie 2008, en die SWIX is 21% laer. Gemiddelde fondse onder bestuur
was dienooreenkomstig in die eerste helfte van 2009 aansienlik laer as in die
ooreenstemmende tydperk in 2008, wat ’n negatiewe impak op die Groep se
fondsgebaseerde fooi-inkomste gehad het.
2 3
Alle aandele
5.0%
-1.9%
-29.3%
-22.9%
Alle aandele Swix
2.8%
2.5%
-20.7%
-27.5%
7 000
6 500
6 000
5 500
5 000
4 500
4 000
3 500
3 000
2 500
2 000
Swix

Prestasie-oorsig
Teen die agtergrond van die uitdagende omgewing het die Groep ’n
bevredigende bedryfsprestasie vir die eerste ses maande van die 2009finansiële
jaar aangeteken. Dit is aangehelp deur die gediversifiseerde aard
van die Groep se bedrywighede ten opsigte van marksegmentasie,
oplossingsaanbiedings en geografiese teenwoordigheid, wat ’n platform was
vir voortgesette groei in nuwebesigheidsvolumes en ’n gesonde
winsgewendheidsvlak. Die druk op die middelinkomstekleinhandelmark in
Suid-Afrika is egter sigbaar in dalende nuwebesigheidsvolumes by Sanlam
Persoonlike Finansies en Sanlam Private Beleggings, maar goeie prestasies
in die institusionele en intreevlakmark het hiervoor vergoed. Bedryfswins het
ook gemengde prestasie weerspieël, met ’n groot bydrae deur die
kleinhandellewensversekering- en kapitaalmarkbesighede. Dit het byna die
negatiewe impak van die heersende marktoestande op die verklaarde
verdienste van die korttermynversekerings- en beleggingsbestuurbesighede
geneutraliseer. Ondanks die druk op verdienste is die kernbedrywighede van
al die belangrikste Groep-besighede gesond.
Die primêre prestasiedoelwit van die Groep is om aandeelhouerswaarde te
optimaliseer deur die opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde (GEW) te
maksimaliseer. ’n Teiken is gestel vir die groei in GEW om die Groep se koste
van kapitaal op ’n volhoubare grondslag te oorskry. Koste van kapitaal is
vasgestel as die opbrengskoers op langtermynstaatseffekte plus 3%. Die
doelwit is om hierdie opbrengs met minstens 1% te oorskry. Die jaarlikse
opbrengs op GEW per aandeel van 5% vir die ses maande geëindig
30 Junie 2009 het nie hierdie doelwit bereik nie, maar verteenwoordig steeds
’n goeie prestasie gegewe die betreklik swak beleggingsmarkte en ’n styging
van 2% in langtermynrentekoerse (en dus risikoverdiskonterings-koerse wat
toegepas is) gedurende die tydperk. Veral die verhoging in
risikoverdiskonteringskoerse het die waardasie en GEW-verdienste van die
lewensversekerings- en welvaartbestuurbesighede verminder. Op ’n
genormaliseerde grondslag, d.w.s. as ’n genormaliseerde beleggingsmarkprestasie
veronderstel en enige eenmalige items uitgesluit word, het die
jaarlikse opbrengs van 12,2% vir die ses maande die teiken van 11,3%
oorskry.
Totale nuwebesigheidsvolumes, uitgesluit die wisselvallige en laemarge
“white label”-besigheid, het met 3% gegroei – ’n besonder bevredigende
resultaat in die huidige omstandighede. Kleinhandelbesigheidsverkope het
met 8% gedaal, en Sanlam Persoonlike Finansies en Sanlam Private
Beleggings het onderskeidelik afnames van 7% en 22% gerapporteer. Dit is
in ’n mate geneutraliseer deur Sanlam Ontwikkelende Markte se sterk groei
van 8%. Verkope deur institusionele besighede was uitstekend en het ’n
verbetering van 27% teenoor 2008 getoon. Meeste van die institusionele
besigheidseenhede het tot hierdie groei bygedra. Die waarde van nuwe
gedekte besigheid (ná minderheidsbelange) het met 3% afgeneem van
R250 miljoen in die eerste helfte van 2008 tot R243 miljoen in 2009. Dit
weerspieël die uitwerking van kleiner nuwe lewensbesigheidsvolumes in die
middel-inkomstemark. Die winsgewendheid van nuwe gedekte besigheid is
gehandhaaf deur voortgesette fokus op kostebestuur en die gehalte van
nuwe besigheid wat geskryf is, en algehele marges het van 2,17% in 2008
tot 2,23% in 2009 gestyg.
Kernverdienste van R1 789 miljoen is 6% laer as in 2008 weens die
gesamentlike uitwerking van ’n afname van 7% in die netto resultaat van
finansiële dienste en ’n daling van 4% in netto beleggingsinkomste op die
kapitaalportefeulje verdien. Die relatief laer basis van bates onder bestuur
het ’n negatiewe impak op die groei in fooi-inkomste en die winsgewendheid
van veral die beleggingsbestuurbesighede gehad. Dit is vererger deur
verskeie groot kommersiële-eiendomseise by Santam. Kernverdienste per
aandeel het met slegs 2% gedaal te wyte aan die uitwerking van die aandeel-
terugkoopprogram gedurende 2008, wat ’n vermindering van 4% in die
geweegde aantal uitgereikte aandele teenoor die eerste helfte van 2008 tot
gevolg gehad het.
Die beleggingsopbrengs op die Groep se kapitaalportefeulje was gedurende
die eerste ses maande van 2009 effens positief, met ’n positiewe plaaslike
aandelemarkopbrengs wat in ’n mate geneutraliseer is deur ’n afname in
die waardasie van rentedraende instrumente en buitelandse beleggings. Die
beleggingsopbrengs was egter aansienlik beter as die negatiewe prestasie in
die eerste helfte van 2008. Genormaliseerde wesensverdienste per aandeel
het voordeel getrek uit die ommekeer in beleggingsopbrengs en was 34%
hoër as in 2008. Verwaterde wesensverdienste per aandeel, wat die impak
van Internasionale Finansiële Verslagdoeningstandaarde (IFRS) op Sanlamen
Santam-aandele wat deur die polishouersfonds gehou word, insluit, is
13% laer as in 2008.
Uitvoering van strategie
Die Groep se gefokusde strategie het hom weereens goed te staan gekom in
die eerste ses maande van 2009, wat gekenmerk is deur die voortsetting van
die mees uitdagende omgewing waarmee die Groep in baie jare te kampe
gehad het. Die Direksie en bestuur is steeds verbind tot die Groep se
hoofdoelwit om aandeelhouerswaarde te maksimaliseer. Dit word ondersteun
deur die vyf pilare van optimale kapitaalaanwending, verdienstegroei, koste
beheer en doeltreffendheid, diversifikasie en transformasie. Geen aandeelterugkope
het gedurende die eerste ses maande van 2009 plaasgevind nie.
Soos aangedui in die Groep se 2008-jaarverslag word in die huidige finansiële
en ekonomiese omgewing ’n meer omsigtige benadering by die aanwending
van diskresionêre kapitaal vereis. Die fokus was gevolglik op die verdere
optimalisering van die Groep se kapitaalbasis, en slegs ’n paar uitgesoekte
beleggings is in bestaande bedrywighede en toekomstige groeimarkte
gedoen.
’n Groot deel van die Groep se kapitaal word deur die lewensversekeringsbesighede
aangewend. Daar word deurlopend aandag gegee aan
kapitaalbestuur en -modellering binne hierdie besighede om ’n optimale
kapitaalvlak te verseker, met inagneming van die impak van veranderinge in
die kapitaal-bestuurstruktuur op verwagte opbrengs op GEW. Hierdie proses
het getoon dat aandeelhouerswaarde verder verhoog kan word deur ’n meer
konserwatiewe batesamestelling te implementeer vir die kapitaal wat die
lewensversekeringsbesighede ondersteun en sodoende die vlak van vereiste
kapitaal te verlaag. Die Sanlam-direksie het as doelwit ’n 10%-verlaging in
die kapitaalportefeulje se blootstelling aan beide aandele en vasterenteinstrumente
en ’n gevolglike 20%-verhoging in die blootstelling aan kontant
goedgekeur. Dit sal minder wisselvalligheid in die kapitaalbasis tot gevolg hê
en het kapitaal van nagenoeg R900 miljoen aan die Groep se diskresionêre
kapitaalportefeulje vrygestel. Die verandering in die batesamestelling het ’n
styging in die koste van kapitaal en gevolglik ’n eenmalige vermindering van
R313 miljoen in die waarde van vankrag- gedekte besigheid veroorsaak
(verwys kommentaar op resultate hieronder). Hierdie negatiewe impak sal
deur die waardetoevoegende aanwending van die bykomende diskresionêre
kapitaal geneutraliseer word.
’n Totaal van R375 miljoen is gedurende die tydperk vir korporatiewe
bedrywighede aangewend. Die grootste transaksies wat aangegaan is, was
die volgende:
4 5
› Ongeveer R200 miljoen is aangewend om die belang van minderheidsaandeelhouers
in Channel Life te verkry, wat die Groep se belang tot net
minder as 100% vergroot het. Hierdie verkryging sal die Groep in staat
stel om sinergieë tussen die lewensbesighede wat in die intreevlakmarksegment
in Suid-Afrika werksaam is, verder te verbeter en die
kapitaal-vereistes van die groei in hierdie mark doeltreffender te bestuur.

› MiWay het bykomende finansiering van R30 miljoen benodig om
die aanvangsverliese van hierdie besigheid te befonds. ’n Verdere
R17 miljoen is sedert die einde van Junie 2009 aangewend om ’n
proporsionele aandeel van die PSG Groep se belang in MiWay te verkry.
Die res van PSG se belang is deur bestaande aandeelhouers verkry.
› Sanlam UK is met ’n verdere R30 miljoen gekapitaliseer. Dit sluit ’n
verhoging van die Groep se belang in Principal van 86% tot 89% in.
› Die ooreenkoms vir die verkryging van Shriram Life Insurance het
voorsiening gemaak vir drie prestasiebetalings gegrond op die behaling
van groei in nuwe besigheid en uitgaweteikens. Die derde betaling van
R39 miljoen het gedurende die ses maande betaalbaar geword.
Die vrystelling van kapitaal van R900 miljoen uit gedekte besigheid,
beleggingsopbrengs en die aanwending van kapitaal vir korporatiewe
bedrywighede het bygedra tot ’n netto styging in die vlak van diskresionêre
kapitaal in die Groep tot R2,8 miljard aan die einde van Junie 2009. Die
Direksie bly verbind tot die aanwending van die diskresionêre kapitaal op die
doeltreffendste wyse, met ’n voorkeur vir nuwe waardetoevoegende
inisiatiewe. Die terugkoop van Sanlam-aandele is nie ’n prioriteit nie, maar
sal in tye van aandeelprysswakheid oorweeg word.
Ondanks druk weens die ekonomiese afswaai gaan die Groep voort met
inisiatiewe om sy groeiplatform te versterk. Vir hierdie doel brei Sanlam
Ontwikkelende Markte sy distribusienetwerk oor alle gebiede heen uit. Die
volgende belangrike mylpale is gedurende die ses maande bereik:
› Die getal adviseurs in Suid-Afrika het met 29% tot 1 786 toegeneem,
onwinsgewende besigheid is gestaak en die integrasie van die
ondersteunings- en administrasiefunksies van die Suid-Afrikaanse
besighede het begin;
› ’n Nuwe distribusiekanaal is deur Shriram Life Insurance bekendgestel
om die gebiede in die noorde van Indië te dek en vul die fokus tot op hede
op die suide van Indië aan, en
› Ooreenkomste vir bankversekering- gesamentlike ondernemings in Afrika
is versterk.
Sanlam Beleggings se internasionale uitbreiding verloop ook volgens plan.
Die totstandkoming van die SMC- gesamentlike ondernemings in welvaarten
beleggingsbestuur sal Sanlam Beleggings ’n toetreepunt tot die
snelgroeiende Indiese mark bied. Sanlam International Investment Partners
se bedryfstruktuur is vasgelê en verskeie internasionale nisverkrygingsgeleenthede
word tans geëvalueer.
Kostedoeltreffendheid is reeds die afgelope vyf jaar ’n strategiese fokuspunt,
maar het weens die krisis in finansiële markte en die daaropvolgende
resessionêre omgewing selfs meer aandag geniet. Die beleggingsbestuurbedrywighede
en Sanlam Persoonlike Finansies, wat die ergste geraak is
deur onderskeidelik laer bates onder bestuur en nuwebesigheidsvolumes,
het ’n doelbewuste poging aangewend om koste verder te verminder. Sanlam
Beleggings het ’n 9%-vermindering in uitgawes gerapporteer (die impak van
’n vrystelling van oorvoorsienings uitgesluit). Sanlam Persoonlike Finansies
het met planne begin om sy kostebasis met nagenoeg R100 miljoen te
verklein. Die beperking van koste in alle ander besigheidseenhede
geniet ook behoorlike aandag, maar nie tot nadeel van toekomstige
groeigeleenthede nie.
Pogings om die teenwoordigheid van voorheen benadeelde individue op
middel- en seniorbestuursvlak te vergroot, is ’n prioriteit vir die Groep se
transformasie. Dit bly ’n uitdaging gegewe Sanlam se tradisioneel lae
personeelomset, die moratorium op die vul van vakatures in die huidige
omgewing en ’n tekort aan individue met die nodige gespesialiseerde
kundigheid ten opsigte van finansiële dienste. Ons sal egter in die komende
jare voortgaan om alle beskikbare geleenthede te benut om ons doelwitte
te bereik.
Vooruitsigte
Internasionale sentiment het die afgelope paar maande verbeter, en talle
ontleders is van mening dat die wêreldekonomie by of verby die laagtepunt
van die huidige resessie is. Risikovermyding het ook begin afneem, en daar
is hernieude belangstelling van internasionale beleggers in ontwikkelende
markte. Dit is belowend vir die Suid-Afrikaanse aandelemark, wat sedert die
einde van Junie ’n groot verbetering toon. Verdere positiewe aandelemarkopbrengste
sal groter winsgewendheid in veral die Groep se beleggingsbestuurbedrywighede
ondersteun en behoort positief te wees vir fondsvloeie
na aandelegebaseerde oplossings. Onbestendigheid in beleggingsmarkte
het egter nog nie heeltemal bedaar nie en daar bestaan steeds ’n groot risiko
van mark swakte.
Die verbeterde sentiment bied ook ’n mate van ondersteuning aan
kommoditeitspryse, wat ’n verbetering in die reële ekonomie van baie van die
Afrika-lande waarin die Groep sake doen, tot gevolg behoort te hê. Die
negatiewe tendens in die Suid-Afrikaanse ekonomie sal na verwagting
stabiliseer en geleidelik verbeter danksy hoër kommoditeitspryse en groter
verbruikersvertroue en koopkrag namate die voordele van die onlangse
rentekoersverlagings oor die volgende paar maande na vore kom. Enige
wesenlike impak van die verbetering in ekonomiese toestande sal egter na
verwagting eers vanaf 2010 in die Groep se bedryfsresultate weerspieël
word.
Uitdagende handelstoestande sal dus na verwagting vir die res van die
2009-finansiële jaar voortduur, maar ons is vol vertroue dat ons besighede
goed geplaas is om die uitdagings die hoof te bied. Relatiewe markbewegings
gedurende die tweede helfte van die jaar sal ’n impak hê op die vlak van
verdienstegroei vir die volle 2009- finansiële jaar.
Kommentaar op die resultate
Inleiding
Die Sanlam Groep se resultate vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
word na aanleiding van en in ooreenstemming met Internasionale Finansiële
Verslagdoeningstandaarde (IFRS), soos van toepassing, aangebied.
Groep-ekwiteitswaarde (GEW)
6 7
GEW is die totaal van die volgende komponente:
› Die intrinsieke waarde van gedekte besigheid, synde die
lewensversekeringsbesighede van die Groep, wat bestaan uit die
vereiste kapitaal wat hierdie besighede ondersteun en die netto
waarde van hul vankrag-besigheid;
› Die billike waarde van ander Groep-besighede, gegrond op
langertermynaannames wat die beleggingsbestuur-, kapitaalmarkte-,
krediet-, korttermynversekering- en nie-gedekte welvaartbestuurbesighede
van die Groep insluit; en
› Die billike waarde van diskresionêre en ander kapitaal.
GEW gee ’n aanduiding van die waarde van die Groep se besighede,
maar sonder om enige waarde te plaas op toekomstige nuwe besigheid
wat deur die Groep se lewensversekeringsbesighede geskryf word.
Volhoubare opbrengs op GEW is die primêre prestasiemaatstaf wat deur
die Groep gebruik word by die evaluering van die sukses van sy strategie
om aandeelhouerswaarde te maksimaliseer.

Groep-ekwiteitswaarde op 30 Junie 2009
R miljoen Totaal
30 Junie 2009
Billike
waarde
van bates
Waarde van
vankrag
Intrinsieke waarde van gedekte
besigheid 27 773 14 502 13 271
Sanlam Persoonlike Finansies 18 939 8 032 10 907
Sanlam Ontwikkelende Markte 3 040 1 215 1 825
Sanlam UK 685 238 447
Sanlam Werknemervoordele 5 109 5 017 92
Ander Groep-bedrywighede 13 637 13 637 –
Kleinhandel-groepering 2 223 2 223 –
Institusionele groepering 5 778 5 778 –
Korttermynversekering 5 636 5 636 –
Kapitaaldiversifikasie
Ander kapitaal- en netto waarde
(1 137) (1 137) –
aanpassings 1 432 1 432 –
41 705 28 434 13 271
Diskresionêre kapitaal 2 785 2 785 –
Groep-ekwiteitswaarde 44 490 31 219 13 271
Uitgereikte aandele vir waarde
per aandeel (miljoen)
Groep-ekwiteitswaarde per
2 048,2
aandeel (sent) 2 172
Aandeelprys (sent) 1 728
Diskonto -20%
R miljoen Totaal
31 Desember 2008
Billike
waarde
van bates
Waarde van
vankrag
Intrinsieke waarde van gedekte
besigheid 28 591 15 013 13 578
Sanlam Persoonlike Finansies 19 574 8 275 11 299
Sanlam Ontwikkelende Markte 2 796 1 032 1 764
Sanlam UK 680 234 446
Sanlam Werknemervoordele 5 541 5 472 69
Ander Groep-bedrywighede 13 560 13 560 –
Kleinhandel-groepering 2 287 2 287 –
Institusionele groepering 6 000 6 000 –
Korttermynversekering 5 273 5 273 –
Kapitaaldiversifikasie
Ander kapitaal- en netto waarde
(1 429) (1 429) –
aanpassings 2 416 2 416 –
43 138 29 560 13 578
Diskresionêre kapitaal 2 100 2 100 –
Groep-ekwiteitswaarde 45 238 31 660 13 578
Uitgereikte aandele vir waarde
per aandeel (miljoen)
Groep-ekwiteitswaarde per
2 044,2
aandeel (sent) 2 213
Aandeelprys (sent) 1 700
Diskonto -23%
Op 30 Junie 2009 het die GEW R44,5 miljard beloop, wat 2% minder was as
die R45,2 miljard aan die einde van 2008. Op ’n per-aandeel-grondslag het
GEW met 2% verminder van 2 213 sent tot 2 172 sent op 30 Junie 2009,
inbegrepe die effek van die dividend van 98 sent per aandeel wat gedurende
2009 uitbetaal is. Die Sanlam-aandeelprys het teen sluiting op 30 Junie
2009 teen ’n korting van 20% teenoor GEW verhandel.
As ’n finansiëledienste-organisasie het die Groep aansienlike blootstelling
aan finansiële markte aangesien die aandeelhouerskapitaalportefeulje in
finansiële instrumente belê is en ’n gedeelte van die fooi-inkomstebasis aan
die vlak van bates onder bestuur gekoppel is, terwyl die waardasie van die
vankrag- gedekte besigheid beïnvloed word deur veranderinge in
langtermynrentekoerse en aannames aangaande beleggingsopbrengs.
Addisioneel tot die gedempte beleggingsmarkprestasie in die eerste helfte
van 2009 het ’n verhoging van 2% in langtermynrentekoerse ’n
ooreenstemmende verhoging in die risiko-aangepaste verdiskonteringskoers
wat vir die waardasie van die Groep se gedekte en welvaartbestuurbesighede
gebruik word, genoodsaak. In die lig van hierdie toestande was die jaarlikse
opbrengs op GEW per aandeel van 5% vir die eerste ses maande van 2009
in die geheel ’n bevredigende resultaat. Dit getuig van die defensiewe
eienskappe van die Groep se gediversifiseerde portefeulje besighede. Die
opbrengs op die Groep se internasionale besighede is negatief beïnvloed
deur ’n sterker rand en die impak van die resessie in die Verenigde Koninkryk
(VK) op die bedrywighede van Sanlam UK. ’n Bevredigende opbrengs op die
ander Groep-besighede het egter hiervoor vergoed.
8 9

Opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Junie 2009 Junie 2008
Verdienste
R miljoen
Opbrengs*
%
Verdienste
R miljoen
Opbrengs*
%
Gedekte besigheid
Sanlam Persoonlike
770 5,5 998 7,1
Finansies
Sanlam Ontwikkelende
446 4,6 490 4,9
Markte 86 6,2 180 17,4
Sanlam UK
Sanlam
4 1,2 139 32,5
Werknemervoordele 234 8,6 189 7,3
Ander besighede
Sanlam Persoonlike
790 12,0 (1 692) -20,7
Finansies
Sanlam Ontwikkelende
133 19,6 13 2,2
Markte 2 24,9 (7) -43,8
Sanlam UK (117) -25,7 25 8,5
Institusionele groepering 241 8,1 (301) -8,1
Korttermynversekering 531 21,2 (1 422) -39,6
Diskresionêre en ander
kapitaal (475) 119
Restant van portefeulje
Aandele gelewer
aan Sanlam
(180) 240
Demutualiseringstrust
Shriram-klandisiewaarde
minus waarde van
– (26)
vankrag-besigheid verkry (39) (43)
Tesourie-aandele en ander
Verandering in netto
(128) (130)
waarde-aanpassings (128) 78
Opbrengs op Groepekwiteitswaarde
1 085 4,9 (575) -2,2
Opbrengs op Groepekwiteitswaarde
per aandeel
* Jaarliks
5,2 0,0
Gedekte besigheid het ’n opbrengs van 6% behaal in vergelyking met 7% in
die eerste helfte van 2008. Hierdie laer opbrengs kan hoofsaaklik toegeskryf
word aan ’n styging in die koste verbonde aan die kapitaal wat nodig is om
hierdie besighede te ondersteun. Soos hierbo vermeld het die Sanlamdireksie
’n meer konserwatiewe batesamestelling vir die vereiste kapitaal
goedgekeur, wat die algehele kapitaal wat ten opsigte van gedekte besigheid
gehou moet word, met R900 miljoen verminder het. ’n Gevolg van die meer
konserwatiewe batesamestelling is ’n vermindering in die verwagte
beleggingsopbrengs wat in die toekoms op die vereiste kapitaal verdien sal
word. Dit het die geleentheidskoste om die kapitaal te hou, oftewel die koste
van kapitaal, met R313 miljoen vermeerder. As hierdie eenmalige netto
verhoging in die koste van kapitaal uitgesluit word, het die jaarlikse opbrengs
op gedekte besigheid 8% beloop. Die opbrengs op gedekte besigheid sluit
positiewe bedryfsondervindingafwykings van R289 miljoen in, waarvan die
meerderheid verband hou met onderskrywingsondervinding wat beter was
as die aannames gebruik in die akturiële basis. Die fokus op die gehalte van
besigheid geskryf, het ook bygedrae tot positiewe beëindigingsondervinding,
’n besonder bevredigende resultaat gegewe die algehele negatiewe
ondervinding in die mark. Dit was teengewerk deur negatiewe ekonomiese
aanname-veranderings as gevolg van die styging in risiko-aangepaste
verdiskonteringskoerse.
Die ander Groep-besighede het ’n algehele jaarlikse opbrengs van 12%
gelewer in vergelyking met ’n negatiewe opbrengs van 21% in die
ooreenstemmende tydperk in 2008. Sanlam Persoonlike Finansies en
Santam het ’n beduidende verbetering getoon op hul 2008-prestasie. Dit is
egter deur negatiewe verdienste van R117 miljoen deur Sanlam UK
geneutraliseer. Die meeste van Sanlam Persoonlike Finansies se ander
besighede het ’n goeie eerste ses maande van 2009 beleef, en toekomstige
verdienstevooruitsigte is steeds positief. Dit het die waardasies ondersteun,
ondanks die 2%-verhoging in die risikoverdiskonteringskoers gedurende die
tydperk. Die vrystelling van kapitaal van ongeveer R40 miljoen van Glacier
het ook ’n positiewe uitwerking op die opbrengs gehad. Die belegging in
Santam het ook goed gepresteer, en die Santam-aandeelprys het met 7%
gestyg ná voorsiening vir die betaling van sy finale dividend. Die Sanlam UKbesighede
is swaarder getref deur die nadraai van die krisis in finansiële
markte as die besighede in Suid-Afrika. Die ekonomiese en finansiëlemarktoestande
in die VK het ’n negatiewe impak op veral die vlak van bates
onder bestuur en winsgewendheid van Principal en Buckles gehad. Onder
hierdie omstandighede is ’n omsigtige benadering by die waardering van
hierdie besighede gevolg, wat ’n verdere afskrywing van R77 miljoen in hul
drawaarde vereis het. Die sterker rand teenoor die pond het ook
die negatiewe verdienste vererger. Die waardasie van die besighede in die
Institusionele groepering is oor die algemeen steeds in ooreenstemming met
dié aan die einde van 2008. Die GEW-verdienste vir die eerste ses maande
tot 30 Junie 2009 het hoofsaaklik bestaan uit die netto bedryfswins wat
gedurende die tydperk gemaak is.
Die opbrengs op diskresionêre en ander kapitaal is deur die volgende
beïnvloed:
› ’n Negatiewe beleggingsopbrengs van R180 miljoen op die balaans van
die kapitaalportefeulje. Dit kan hoofsaaklik toegeskryf word aan ’n
negatiewe opbrengs op die buitelandse blootstelling in die portefeulje
weens die verstewiging van die randwisselkoers, verliese ten opsigte van
die markwaarde-waardasies van die rentedraende instrumente wat gehou
is, in ooreenstemming met die opbrengs op die Indeks van Alle Effekte,
asook ’n negatiewe beleggingsopbrengs op die diskresionêre kapitaal wat
in die Botswana-aandelemarkte belê is;
› Die afskrywing vir GEW-doeleindes van die klandisiewaarde van
R39 miljoen ten opsigte van die laaste oorblywende prestasiebetaling aan
Shriram ingevolge die verkrygingsooreenkoms van Shriram Life Insurance
in Indië;
› ’n Negatiewe verandering van R128 miljoen in die netto waardeaanpassings.
Dit is hoofsaaklik as gevolg van ’n styging in die voorsiening
vir korporatiewe koste in ooreenstemming met die verwagte inflasionêre
styging in die jaarlikse korporatiewe uitgawes, en
› ’n Verlies van R128 miljoen ten opsigte van tesourie-aandele. Hierdie
verlies is grootliks toeskryfbaar aan verliese op die lewering van aandele in
die aandele-aansporingskema aan deelnemers teen die toepaslike
uitoefeningspryse.
10 11

Verdienste
Opgesomde inkomstestaat van die aandeelhouersfonds
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
R miljoen 2009 2008 ∆
Netto resultaat van finansiële dienste 1 234 1 334 -7%
Netto beleggingsinkomste 555 579 -4%
Kernverdienste 1 789 1 913 -6%
Projekuitgawes
Netto ekwiteitsverantwoorde
(15) (40) 63%
wesensverdienste 10 (4) >100%
SEB-transaksiekoste (3) (3) –
Netto beleggingsurplusse
Sekondêre belasting op maatskappye
23 (447) >100%
(SBM) (162) (99) -64%
Beëindigde bedrywighede
Amortisasie van waarde van besigheid
– (35) –
verkry (37) (31) -19%
Genormaliseerde wesensverdienste
Ander nie-wesensverdienste en
1 605 1 254 28%
waardedalings (58) (103) 44%
Genormaliseerde toeskryfbare verdienste 1 547 1 151 34%
Kernverdienste
Kernverdienste bestaan uit die netto resultaat van finansiële dienste
(bedryfswins) en netto beleggingsinkomste verdien op die
aandeelhouersfonds, maar sluit abnormale en nie-herhalende items
asook beleggingsurplusse uit. Netto beleggingsinkomste sluit dividende
ontvang van nie-bedryfsgeassosieerde maatskappye en gesamentlike
ondernemings in, maar sluit nie die ekwiteitsverantwoorde behoue
verdienste in nie.
Kernverdienste van R1 789 miljoen vir die ses maande is 6% laer as in 2008
weens die gesamentlike uitwerking van ’n daling van 7% in die netto resultaat
van finansiële dienste vir die tydperk en ’n daling van 4% in die netto
beleggingsinkomste. Op ’n per-aandeel-grondslag het kernverdienste met
2% afgeneem, wat die impak van die 4%-vermindering in die geweegde
aantal uitgereikte aandele weens die aandeleterugkope gedurende 2008
weerspieël.
Die netto resultaat van finansiële dienste van R1 234 miljoen vir die eerste
ses maande van 2009 is 7% swakker as in 2008. Soos voorheen aangedui,
het die volgende items ’n impak op hierdie resultaat:
› Ingevolge IFRS kan slegs veranderlike koste aangegaan met die skryf van
nuwe beleggingsbestuurpoliskontrakte gekapitaliseer en oor die duur van
die kontrak as uitgawe erken word in ooreenstemming met fooie verdien.
Alle vaste verkrygingskoste moet by die aanvang van beleggingsbestuurpolisse
as uitgawe erken word. Eweneens maak die Groep se
aktuariële waardasiebasis vir die meeste versekeringskontrakte nie
voorsiening vir die kapitalisasie van sekere voorverkrygingskoste nie, wat
dienooreenkomstig rekeningkundige verliese by die aanvang van hierdie
kontrakte tot gevolg het. Hierdie verliese, genoem nuwebesigheidstremming,
het ’n besonder groot impak op verdienste in scenario’s van
sterk nuwebesigheidgroei (soos deur Sanlam Ontwikkelende Markte
gerapporteer), en in gevalle van ’n verandering in besigheidsamestelling
(soos deur Sanlam Persoonlike Finansies geondervind) in die eerste helfte
van 2009.
› Die impak van MiWay wat eers gedurende Februarie 2008 ’n aanvang
geneem het.
Op ’n vergelykbare grondslag het die netto resultaat van finansiële dienste ’n
verbetering van 1% getoon teenoor 2008 – ’n baie bevredigende resultaat in
die huidige omstandighede.
Netto resultaat van finansiële dienste
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
R miljoen
Netto resultaat van finansiële dienste
2009 2008 ∆
op vergelykbare grondslag 1 872 1 848 1%
Kleinhandel-groepering 1 364 1 265 8%
Institusionele groepering 415 423 -2%
Santam 118 188 -37%
Korporatief en ander
MiWay (in Februarie 2008
(25) (28) 11%
bekendgestel) (36) (23) -57%
Nuwebesigheidstremming
Netto resultaat van finansiële
(602) (491) -23%
dienste 1 234 1 334 -7%
Die onderstaande tabel bied ’n ontleding van die netto resultaat van finansiële
dienste per individuele besigheid.
Netto resultaat van finansiële dienste
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
R miljoen 2009 2008 ∆
Kleinhandel-groepering 789 793 -1%
Sanlam Persoonlike Finansies 691 678 2%
Sanlam Ontwikkelende Markte 85 78 9%
Sanlam UK 13 37 -65%
Institusionele groepering 388 404 -4%
Sanlam Beleggings 264 287 -8%
Sanlam Werknemervoordele 65 83 -22%
Sanlam Kapitaalmarkte 59 34 74%
Korttermynversekering-groepering 82 165 -50%
Santam 118 188 -37%
MiWay (36) (23) -57%
Korporatief en ander
Netto resultaat van finansiële
(25) (28) 11%
dienste 1 234 1 334 -7%
› Sanlam Persoonlike Finansies se netto resultaat van finansiële dienste
van R691 miljoen vir die ses maande is 2% hoër as in 2008. Voor die
aftrekking van belasting en minderheidsbelange is die bruto resultaat van
finansiële dienste effens laer as in 2008. Risiko-onderskrywingswins het
met 28% gestyg tot R248 miljoen en is deur ’n beter onderskrywingsondervinding
ondersteun. Die betreklik laer vlakke van bates onder
bestuur gedurende die eerste helfte van 2009 het fondsgebaseerde fooiinkomste
verminder, wat ’n ooreenstemmende negatiewe impak op
administrasiefooi-inkomste gehad het. Die beperking van koste het egter
gehelp om die daling in algehele administrasiewins tot 11% te beperk.
12 13

Markverwante wins van R514 miljoen was ook 7% minder as in 2008,
hoofsaaklik as gevolg van minder rente verdien op bedryfskapitaal en die
vrystelling van ’n kleiner wins uit die voorsiening vir batewanpassing. Die
saldo van die voorsiening vir batewanpassing was ongeveer R500 miljoen
minder aan die einde van 2008 in vergelyking met 2007, wat ’n relatief
laer basis waarvandaan wins vrygestel word, tot gevolg gehad het.
› Sanlam Ontwikkelende Markte se netto resultaat van finansiële dienste
van R85 miljoen is 9% hoër as in 2008 (13% hoër voor aftrekking van
belasting en minderheidsbelange).
› Die Suid-Afrikaanse besighede se bydrae tot die bruto resultaat van
finansiële dienste het meer as verdubbel. Sanlam Sky Solutions het
hoër verdienste gerapporteer, maar die hoofbydraer was Channel Life,
waar uitgawes met betrekking tot die sluiting van sy oproepsentrum ’n
uitwerking op 2008-verdienste gehad het.
› Botswana Life het sy bruto resultaat van finansiële dienste met 8%
verbeter. Positiewe sterfte-ondervinding op die lyfrenteboek en ’n
vermindering in die voorsiening vir kredietwanprestasie is gedeeltelik
geneutraliseer deur die negatiewe impak van die swak aandelemarkte
en wanpassingsverliese in die jaargeldportefeulje
› Die besighede in die res van Afrika het in die geheel laer verdienste
gerapporteer. Die meeste gebiede het in die huidige ekonomiese
omgewing ’n daling in nuwebesigheidsvolumes ervaar, wat ’n
onderverhaling van vaste koste tot gevolg gehad het. Bykomende
voorsienings vir slegte skuld, ’n versterking van instandhoudingsbasisse,
asook minder kredietlewensbesigheid ná ’n algemene afname
in kredietverleningsbedrywighede van banke in die huidige omgewing,
het ook tot die laer verdienste bygedra.
› Soos reeds genoem, is die kleinhandelmark in die Verenigde Koninkryk
swaarder getref deur die finansiële krisis as in Suid-Afrika. Ondanks ’n
onlangse verbetering in sentiment en ekonomiese statistiek is die eerste
ses maande van 2009 gekenmerk deur voortgesette ekonomiese
onsekerheid, toenemende werkloosheid, swak verbruikersvertroue en
bedrukte finansiële en huismarkte. Dit het ’n besonder negatiewe impak
gehad op die Punter Southall Group, Principal en Buckles, wie se resultate
regstreeks deur beleggingsmarkprestasie en besigheidsvolumes geraak
word. Albei hierdie aanwysers het in die eerste helfte van die 2009-
finansiële jaar onderpresteer, wat ’n negatiewe uitwerking op die
verklaarde verdienste van hierdie besighede gehad het. Merchant
Investors was meer lewenskragtig en het beter gevaar. Die groei in
randgebaseerde verdienste is verder negatief beïnvloed deur ’n
gemiddelde 9%-verstewiging van die rand teenoor die Britse pond, wat
bygedra het tot ’n algehele verswakking van 65% in Sanlam UK se netto
resultaat van finansiële dienste.
› Sanlam Werknemervoordele se netto resultaat van finansiële dienste
het met 22% van R83 miljoen in 2008 tot R65 miljoen vir die eerste
helfte van 2009 gedaal. Goeie groei in risiko-onderskrywingswins is
geneutraliseer deur ’n onderverhaling van vaste koste by Sanlam
Structured Solutions ná lae nuwebesigheidsvolumes en ’n daling in
rente op bedryfskapitaal verdien.
› Sanlam Kapitaalmarkte het ’n welkome terugkeer na winsgewendheid
gemaak en ’n bruto resultaat van finansiële dienste van R61 miljoen
aangeteken vergeleke met ’n gelykbreekposisie in die eerste helfte van
2008. Ná belasting het die netto resultaat van finansiële dienste met
74% verbeter van R34 miljoen in 2008 tot R59 miljoen. Die aandeleafdeling
het ’n baie goeie ses maande beleef en is aangedryf deur
aandelegesteunde finansieringstransaksies. Die skuldafdeling het ook
bevredigende resultate behaal ondanks voortgesette druk weens
kredietwaardasies. Transaksie-invloeie na die markbedrywigheidsafdeling
was egter steeds gedemp, wat bygedra het tot die
onderprestasie van hierdie afdeling. Kapitaaltoedeling aan Sanlam
Kapitaalmarkte is gedurende die tydperk met R50 miljoen vermeerder,
wat ’n opbrengs van 26% op die kapitaalbasis van R450 miljoen
beteken – ’n baie bevredigende resultaat in die heersende toestande.
› Die onderskrywingsresultate van die korttermynversekering-groepering is
erg geknou deur verskeie groot brandverwante korporatiewe eise, in
ooreenstemming met ’n algemene toename in hierdie eise oor die hele
bedryf heen. Dit het bygedra tot ’n verswakking van 50% in die groepering
se netto resultaat van finansiële dienste. Santam het nogtans daarin
geslaag om ’n onderskrywingswins van 1,5% aan te teken – ’n
bevredigende resultaat in vergelyking met die gemiddeld van die bedryf.
Inkomste verdien op Santam se bedryfskapitaal was heelwat hoër as
gevolg van ’n hoër vlak van bedryfskapitaal.
› Korporatiewe administratiewe uitgawes was 11% laer as in 2008 as gevolg
van die gesamentlike uitwerking van tydberekeningsverskille in die
erkenning van uitgawes en gefokusde kostebestuur.
Netto beleggingsinkomste het met 4% gedaal. Dit kan hoofsaaklik toegeskryf
word aan ’n laer absolute vlak van kapitaal ná die aanwending van
diskresionêre kapitaal vir aandeelterugkope en korporatiewe bedrywighede
in 2008 en 2009.
Genormaliseerde wesensverdienste
Genormaliseerde wesensverdienste van R1 605 miljoen is 28% hoër as in
die ooreenstemmende tydperk in 2008. Die styging in genormaliseerde
wesensverdienste is hoofsaaklik aan die volgende toeskryfbaar:
› ’n Afname van 6% in kernverdienste soos hierbo bespreek.
› Die besighede in die Institusionele groepering is veral geraak deur ’n laer
› Beleggingsmarkte het in die eerste ses maande van 2009 relatief beter
gemiddelde vlak van bates onder bestuur ná die onderprestasie in
gevaar as in die ooreenstemmende tydperk in 2008 (verwys bespreking
beleggingsmarkte sedert Junie 2008.
van sake-omgewing hierbo). Die prestasie van die kapitaalportefeulje in
vergelyking met sy mandaat het ook verbeter. Dit het daartoe gelei dat die
› Sanlam Beleggings se netto resultaat van finansiële dienste van
R264 miljoen is 8% laer as in die ooreenstemmende tydperk in 2008
(12%-daling tot R370 miljoen voor aftrekking van belasting en
minderheidsbelange). Uitgesluit die impak van ’n vrystelling van
negatiewe beleggingsurplusse van R447 miljoen wat in 2008 behaal is, in
2009 omgekeer is na ’n netto positiewe opbrengs van R23 miljoen.
› Die styging van 64% in die koste van sekondêre belasting op maatskappye
oorvoorsienings van nagenoeg R40 miljoen (ná belasting), het die
(SBM) kan hoofsaaklik toegeskryf word aan die aanwending van
netto resultaat van finansiële dienste met 22% gedaal, wat hoofsaaklik
beskikbare SBM-krediete vir die dividend wat in Mei 2009 uitbetaal is.
toegeskryf kan word aan ’n daling in die gemiddelde vlak van bates
SBM-krediete wat in die eerste helfte van 2009 gegenereer is, was minder
onder bestuur in 2009 in vergelyking met dieselfde tydperk in 2008,
as in 2008 weens die aanwending van diskresionêre kapitaal vir
asook ’n afname van R14 miljoen in prestasiefooie verdien. ’n
aandeelterugkope en ander korporatiewe bedrywighede gedurende 2008
Positiewe ontwikkeling is dat SIM Global sowel as Octane die
en 2009 (waardeur die absolute vlak van kapitaal waarop beleggings-
hoogwatermerk vir verskeie van hul portefeuljes bereik het en
inkomste verdien word, verlaag is), asook ’n verlaging in die
weereens prestasiefooie begin verdien het. Koste is ook goed bestuur
en is 9% laer as in 2008, as die positiewe uitwerking van die vrystelling
van voorsienings uitgesluit word.
kapitaalportefeulje se blootstelling aan aandele.
14 15

Besigheidsvolumes
Nuwebesigheidsvloeie
Nuwebesigheidsvolumes, uitgesluit “white label”, was 3% hoër as in die
eerste ses maande van 2008.
Nuwebesigheidsvolumes vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
R miljoen 2009 2008 ∆
Sanlam Persoonlike Finansies 14 700 15 824 -7%
Suid-Afrika 10 214 11 559 -12%
Afrika 4 486 4 265 5%
Sanlam Ontwikkelende Markte 1 316 1 214 8%
Suid-Afrika 635 665 -5%
Afrika 605 449 35%
Ander internasionaal 76 100 -24%
Sanlam UK 955 807 18%
Institusionele groepering 25 550 23 305 10%
Sanlam Beleggings 25 408 23 035 10%
Sanlam Werknemervoordele 142 270 -47%
Santam
Nuwe besigheid, white label
6 179 6 085 2%
uitgesluit 48 700 47 235 3%
White label 2 785 3 750 -26%
Totale nuwe besigheid 51 485 50 985 1%
Sanlam Persoonlike Finansies se nuwebesigheidsverkope het afgeneem
deurdat die uitdagende ekonomiese en sake-omgewing ’n impak op veral
Topaz se verkope in die middelinkomstemark gehad het. Die Topaz-mark is
meer gevoelig vir die huidige ekonomiese omgewing en onbestendigheid in
beleggingsmarkte. Die gesamentlike lewens- en nie-lewensverkope is 7%
laer as in die ooreenstemmende tydperk in 2008.
› Totale Suid-Afrikaanse nuwebesigheidsvolumes het met 12% afgeneem
in vergelyking met 2008.
› Herhalendepremie-lewensversekeringsverkope is 10% laer as in
dieselfde tydperk in 2008. Die omgewing van hoë rentekoerse en
inflasie van 2007 en 2008 het steeds ’n negatiewe impak op besteebare
inkomste, met ’n gepaardgaande negatiewe impak op spaar- en aftreeoplossings.
Herhalende risikobesigheid is minder gevoelig vir hierdie
toestande en is 7% hoër as in 2008.
› Enkelpremielewensverkope is 13% laer as in 2008. Die marktoestande
begin ook nou ’n impak op Glacier se volumes hê, en dié is 8% laer as
in die ooreenstemmende tydperk in 2008. Die swakker vraag kan
gedeeltelik toegeskryf word aan kliënte se voorkeur om hul persoonlike
skuld te verminder, maar alternatiewe beleggingsklasse, byvoorbeeld
eiendom, het ook meer aantreklik geword as ’n beleggingskeuse ná
dalende waardasies oor die afgelope twee jaar. Enkelpremieverkope
van Topaz-lewensoplossings is 17% minder as in 2008. Waarborgplanne
het in 2008 goed gevaar, maar vraag het in die eerste ses
maande van 2009 afgeneem omdat die onlangse rentekoersverlagings
gewaarborgde koerse minder aantreklik gemaak het.
› Beleggingsbesigheid het ook te kampe met swakker vraag na Glacierbeleggingsoplossings.
Dieselfde faktore wat Glacier se lewensverkope
raak, het ook ’n impak op die verkope van beleggingsoplossings. Dit
het bygedra tot ’n afname van 10% in nuwe beleggingsbesigheidsvolumes.
› Die Namibiese besighede het ’n styging van 5% in volumes getoon, wat
toegeskryf kan word aan vraag na lewensversekeringsoplossings en
effektetrusts. Dieselfde faktore wat ’n impak op die Suid-Afrikaanse
besighede het, beïnvloed ook Namibië.
Sanlam Ontwikkelende Markte se invloeie is 8% meer as in 2008. Uitgesluit
die beëindigde Suid-Afrikaanse enkelpremiebesigheid het nuwebesigheidsvolumes
met 17% toegeneem – ’n prysenswaardige resultaat.
› Suid-Afrikaanse invloeie is 5% minder as in die ooreenstemmende
tydperk in 2008, maar dit sluit die impak van beëindigde enkelpremiebesigheid
in. Enkelpremies wat aangeteken is, bestaan uit voortsettings
van bestaande besigheid wat uitkeerdatum bereik het en sal na verwagting
mettertyd afneem namate die vankragboek afloop. Die kernherhalendepremiebesigheid
is 5% meer as in 2008. Sanlam Sky Solutions het sy
nuwe herhalendepremieverkope met 8% opgeskuif, met ’n sterk
onderliggende prestasie wat verbloem is deur ’n doelbewuste besluit om
laemargebesigheid direk van makelaars af te skaal. Hierdie besluit het ’n
merkbare verbetering in die gehalte en winsgewendheid (soos gemeet
aan die waarde van nuwebesigheidsmarge) tot gevolg gehad. Channel
Life se verkope van individuele lewensbesigheid het gedurende die eerste
ses maande van 2009 onderpresteer en ’n andersins gesonde groeibydrae
deur Safrican en groepvoordelebesigheid geneutraliseer.
› Afrika-invloeie is 35% hoër as in 2008 en is deur ’n skitterende prestasie
deur Botswana, die grootste Afrika-besigheid, aangedryf. Herhalende
premies het met 30% toegeneem en enkelpremies was 37% hoër as in
2008. Verkope van individuele lewensbesigheid sowel as annuïteite in
Botswana was goed en bankversekeringvolumes was ook heelwat beter as
in die ooreenstemmende tydperk in 2008. ’n Swakker randwisselkoers
het ook ’n positiewe uitwerking gehad op die randgebaseerde groei wat
deur Botswana Life behaal is. Afgesien van Ghana het die ander Afrikabesighede
oor die algemeen gesukkel om hoër groei as in die vorige jaar
te behaal as gevolg van die ekonomiese afswaai weens lae kommoditeitspryse
en die sluiting van myne.
› Shriram se nuwebesigheidsvolumes van R76 miljoen is 24% minder as in
2008, deels weens ’n duidelike verskuiwing van enkelpremie- na
herhalendepremiebesigheid. Laasgenoemde is 57% hoër as in 2008.
Enkelpremies is heelwat minder omdat die Indiese mark nie die impak
van die stram ekonomiese toestande vrygespring het nie. Die vooruitsigte
vir die res van die jaar het verbeter, en die nuwe distribusiekanaal sal na
verwagting tot nuwebesigheidsvolumes begin bydra.
Sanlam UK het teen die einde van 2008 ’n afname in nuwebesigheidsvolumes
begin ervaar namate die VK-ekonomie verder verswak het. Hierdie tendens
het in die eerste ses maande van 2009 voortgeduur en nuwe lewensbesigheidsvolumes
was 44% minder as in die eerste helfte van 2008.
Principal het nuwe besigheid van R504 miljoen bygedra vir die eerste ses
maande. Die gesamentlike nuwe lewens- en beleggingsbesigheidsvolumes is
18% meer as in 2008. Nuwebesigheidsvolumes sal na verwagting eers in
2010 verbeter namate die VK-ekonomie van sy ergste resessie in jare herstel.
Die Institusionele groepering het ’n algehele toename van 10% in
nuwebesigheidsvolumes behaal. Kleinhandelbesigheidsvolumes weerspieël
’n resultaat soortgelyk aan dié van Sanlam Persoonlike Finansies, omdat die
kliëntebasisse dieselfde geraak word deur die druk op verbruikers se
koopkrag en risikovermyding weens markonbestendigheid. In teenstelling
hiermee was institusionele besigheidsvloeie besonder sterk.
› Sanlam Beleggings se nuwebesigheidsvolumes was 10% beter as in 2008.
› Die Suid-Afrikaanse besighede het in die huidige omgewing goed
gepresteer en die 2008-nuwebesigheidsverkope met 9% oorskry. Die
RSA se derdepartybesigheid het die grootste bydrae gelewer en groei
van 24% aangeteken. Derdepartybesigheid sluit ’n verhoging van
R2,7 miljard in die mandaat wat deur die Openbare Beleggingskorporasie
toegeken is, in. Die druk op die kleinhandel-middelinkomstemark word
weerspieël deur die afname van 10% teenoor 2008 in die nuwe
kleinhandelbesigheid wat deur Sanlam Kollektiewe Beleggings behaal
16 17

is. Sterk groothandelbesigheidsinvloeie, wat bygedra het tot ’n algehele
toename van 16% in Sanlam Kollektiewe Beleggings se
nuwebesigheidsverkope in vergelyking met 2008, het egter hiervoor
vergoed. Sanlam Private Beleggings voel ook die uitwerking van die
druk op die kleinhandelmark en hul volumes het met 22% gedaal
vanaf die hoë basis in 2008.
› Nuwe invloeie na die Res van Afrika het met 35% toegeneem, en veral
derdepartybesigheid het besonder goed gevaar.
› Internasionale (nie-Afrika) beleggingsbesigheidsinvloeie is 23% laer as
in die eerste ses maande van 2008. Die onbestendige internasionale
beleggingsmarkte het ’n verdere impak op Octane en SIM Global
gehad en albei besighede het swakker gevaar as in die
ooreenstemmende tydperk in 2008. Onlangse prestasies wat beter as
beleggingsmandate was, tesame met ’n afname in beleggers se
risikovermyding, behoort positief te wees vir toekomstige netto invloeie
na hierdie besighede.
› Sanlam Werknemervoordele se nuwebesigheidsvolumes is 47% laer as
die invloeie in die ooreenstemmende tydperk in 2008 – ’n teleurstellende
algehele resultaat. Dit kan hoofsaaklik toegeskryf word aan kleiner
enkelpremievolumes (65% minder as in 2008), en ’n afname van 7% in
nuwe herhalende premies. Die mededingendheid van Sanlam
Werknemervoordele se prysvasstelling word tans ondersoek as deel van
die proses om markaandeel te herwin. Die Groep word egter steeds deur
winsgewendheid aangedryf en nie suiwer markaandeel nie.
Santam het in die eerste ses maande van 2009 ’n toename van 2% in netto
premie-invloeie behaal. Netto geskrewe premies van voortgesette
bedrywighede het met 7% gestyg – ’n baie bevredigende resultaat in die
moeilike bedryfstoestande. Die betreklik lae vlak van groei kan gedeeltelik
toegeskryf word aan herversekering-herstellingspremies wat betaal is ná die
groot korporatiewe eise.
Netto fondsinvloeie
Die Groep was baie suksesvol met die behoud van fondse onder bestuur en
het netto invloeie van R8,2 miljard (“white label”-besigheid uitgesluit) vir
die ses maande aangeteken. Dit is 12% meer as die R7,3 miljard in die
ooreenstemmende tydperk in 2008. As ’n laemarge-uitvloei uit Sanlam
Private Beleggings (verwys hieronder) uitgesluit word, het netto fondsinvloeie
met 74% tot R12,7 miljard toegeneem – ’n besonder bevredigende resultaat
in die huidige omstandighede. Totale invloeie het met 2% gestyg tot
R59,4 miljard, terwyl uitvloeie ten opsigte van fondsonttrekkings en
polisvoordele op R51,7 miljard 2% laer was.
Netto fondsvloeie vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
R miljoen 2009 2008
Sanlam Persoonlike Finansies 3 411 2 221
Lewensbesigheid 929 861
Beleggingsbesigheid 2 482 1 360
Sanlam Ontwikkelende Markte 610 673
Sanlam UK (111) 91
Institusionele groepering 2 571 2 538
Sanlam Werknemervoordele (499) (517)
Sanlam Beleggings 3 070 3 055
Santam 1 676 1 768
Netto fondsinvloeie white label uitgesluit 8 157 7 291
White label (480) (1 821)
Totale netto fondsinvloeie 7 677 5 470
Sanlam Persoonlike Finansies en Sanlam Beleggingsbestuur het die grootste
bydrae tot die styging in netto invloeie gelewer.
› Netto invloeie van beleggingsbesigheid by Sanlam Persoonlike Finansies
is ondersteun deur goeie behoud van Namibiese effektetrusts. Ondanks
kleiner nuwe lewensbesigheidsvolumes het Sanlam Persoonlike Finansies
daarin geslaag om sy netto invloei van lewensbesigheid te verhoog. Dit is
die gesamentlike resultaat van beter behoud sowel as swakker
aandelemarkte wat die waarde van voordelebetalings verminder het.
Die instandhoudingsvlakke van lewensbesigheid gedurende die ses
maande, gemeet aan totale vervallings, afkopings en opbetaaldmakings,
het slegs marginaal verswak in vergelyking met dié van die eerste ses
maande van 2008.
› Sanlam Beleggings se netto invloeie van R3,1 miljard sluit ’n onttrekking
van laemargebewaringsbesigheid van R4,5 miljard by Sanlam Private
Beleggings in, wat ’n geringe impak op verdienste sal hê. As hierdie
uitvloei buite rekening gelaat word, het Sanlam Beleggings hul netto
invloeie met R4,5 miljard vermeerder. R2,7 miljard hiervan kan aan die
nuwe Openbare Beleggingskorporasie-mandaat toegeskryf word.
Waarde van nuwe gedekte besigheid
Ondanks ’n algehele vermindering van 7% in die volumes van nuwe
lewensversekeringsbesigheid, het die Groep die winsgewendheid van nuwe
besigheid behou. Die totale waarde van nuwe lewensbesigheid (WNB) van
R276 miljoen is 5% minder as in 2008. Ná minderheidsbelange het WNB
met 3% gedaal tot R243 miljoen. Die algehele gemiddelde nuwelewensbesigheidsmarge
(ná aftrekking van minderheidsbelange) het van 2,17% tot
2,23% gestyg.
Waarde van nuwe gedekte besigheid vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
R miljoen 2009 2008 ∆
Waarde van nuwe gedekte
besigheid 276 290 -5%
Sanlam Persoonlike
Finansies 135 160 -16%
Sanlam Ontwikkelende
Markte 136 113 20%
Sanlam UK – 3 -100%
Sanlam Werknemervoordele 5 14 -64%
Ná minderheidsaandeelhouersbelang
243 250 -3%
Huidige waarde van
nuwebesigheidspremies 11 469 12 141 -6%
Sanlam Persoonlike
Finansies 7 488 8 089 -7%
Sanlam Ontwikkelende
Markte 2 814 2 330 21%
Sanlam UK 463 836 -45%
Sanlam Werknemervoordele 704 886 -21%
Ná minderheidsaandeelhouersbelang
10 906 11 501 -5%
Marge van nuwe gedekte
besigheid 2,41% 2,39%
Sanlam Persoonlike
Finansies 1,80% 1,98%
Sanlam Ontwikkelende
Markte 4,83% 4,85%
Sanlam UK – 0,36%
Sanlam Werknemervoordele 0,71% 1,58%
Ná minderheidsaandeelhouersbelang
2,23% 2,17%
18 19

Sanlam Persoonlike Finansies se WNB het met 16% gedaal tot
R135 miljoen. Dit kan toegeskryf word aan die laer nuwebesigheidsvolumes,
waarvoor deels vergoed is deur die verandering in die besigheidsamestelling
na risiko-onderskrywing en ’n sterk fokus op die beperking van koste. Die
gemiddelde WNB-marge het van 1,98% in 2008 tot 1,80% gedaal, wat
steeds ’n bevredigende prestasie verteenwoordig.
Die Sanlam Ontwikkelende Markte-besighede het ’n prysenswaardige
styging van 20% in bruto WNB tot R136 miljoen gerapporteer en sy
groeitendens voortgesit. Die gemiddelde WNB-marge het marginaal van
4,85% tot 4,83% gedaal. Die Suid-Afrikaanse besighede se marges het
verbeter, hoofsaaklik danksy die doelbewuste verandering in die
besigheidsamestelling weg van die laemargebesigheid direk van makelaars.
Botswana Life se WNB-marge het effens verswak in vergelyking met die
eerste ses maande van 2008. Dit was as gevolg van ’n versterking van die
instandhoudingsbasis en ’n verlaging in annuïteitsmarges ná ’n rentekoersverlaging.
Die WNB en marges van ander Afrika besighede was negatief
geraak deur laer verkoopsvolumes en ’n algemene versterking van die
instandhoudingsbasisse.
Sanlam UK sowel as Sanlam Werknemervoordele het ’n beduidende daling
in WNB in ooreenstemming met hul nuwebesigheidsprestasie gerapporteer.
Solvensie
Al die lewensversekeringsbesighede binne die Groep was aan die einde van
Junie 2009 voldoende gekapitaliseer. Die totale kapitaal van Sanlam
Lewensversekering Beperk, die beheermaatskappy van die Groep se
belangrikste lewensversekeringsfiliale, het op 30 Junie 2009 R31,6 miljard
beloop. Die toelaatbare regulatoriese kapitaal aan die einde van Junie 2009
het R20,7 miljard bedra, wat sy regulatoriese kapitaaltoereikendheidsvereistes
(KTV) 2,5 keer gedek het in vergelyking met 2,7 keer op 31 Desember 2008.
Geen polishouersportefeulje het aan die einde van Junie 2009 ’n negatiewe
bonusstabiliseringsreserwe van meer as 7,5% van polishouersverpligtinge
gehou nie.
Op 30 Junie 2009 het Santam se kapitaal (aandeelhouersfonds met inbegrip
van effekte) 42% van netto verdiende premies uitgemaak, wat aan die hoër
kant is van die teikenband van 35% tot 45% vasgestel deur Santam.
FitchRatings het in 2009 die volgende graderings van die Groep bevestig:
Sanlam Beperk:
› Nasionale Langtermyn: AA-(zaf)
Sanlam Lewensversekering Beperk:
› Nasionale Versekeraar Finansiële Sterkte: AA+(zaf)
› Nasionale Langtermyn: AA(zaf)
› Nasionale Korttermyn: F1+(zaf)
› Ondergeskikte skuld: AA-(zaf)
Santam Beperk:
› Nasionale Versekeraar Finansiële Sterkte: AA+(zaf)
› Nasionale Langtermyn: AA(zaf)
Dividend
Geen tussentydse dividend is verklaar nie. Dit is Sanlam se gebruik om slegs
’n jaarlikse dividend te betaal gegewe die koste verbonde aan die uitkering
van ’n dividend aan ons groot aandeelhouersbasis.
Roy Andersen Johan van Zyl
Voorsitter Groep Uitvoerende Hoof
Sanlam Beperk
Kaapstad
2 September 2009
20
Sanlam Groep
Interim finansiële state
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009

Rekeningkundige beleid en grondslag van aanbieding
Die rekeningkundige beleid wat vir die doeleindes van die finansiële state
toegepas is, voldoen aan Internasionale Finansiële Verslagdoeningstandaarde
(IFRS), in die besonder IAS 34 oor interim finansiële verslagdoening, en aan
toepaslike wetgewing. Die verkorte finansiële state word ooreenkomstig IAS
34 aangebied, met bykomende openbaarmaking waar van toepassing.
Rekeningkundige beleid wat ooreenstem met dié wat in die 2008- finansiële
state toegepas is, is gebruik, afgesien van die wysigings voortspruitend uit die
nuwe en hersiene standaarde (verwys hieronder). Die reëls aangaande
polisverpligtinge en winsaanspraak word bepaal ingevolge bestaande
wetgewing, algemeen aanvaarde aktuariële praktyk en die bepalings vervat
in die demutualiseringsvoorstel. Afgesien van veranderinge in die ekonomiese
aannames was daar sedert 31 Desember 2008 geen wesenlike veranderinge
in die finansiële gesondheidwaarderingsgrondslag nie.
Die grondslag van voorbereiding en aanbieding van die aandeelhouersinligting
is ook in ooreenstemming met dié wat in die 2008- finansiële state
toegepas is.
Toepassing van nuwe en hersiene IFRS’e en interpretasies
Die volgende nuwe of hersiene IFRS’e en interpretasies word in die Groep se
2009- finansiële jaar toegepas:
› IAS 1 Revised Presentation of Financial Statements
› IAS 1 Amended Presentation of Financial Statements – Puttable Financial
Instruments and Obligations Arising on Liquidation
› IAS 32 Amended Financial Instruments: Presentation – Puttable Financial
Instruments and Obligations Arising on Liquidation
› IFRS 2 Amended Share-based Payment – Vesting Conditions and
Cancellations
› May 2008 Improvements to IFRS
› Amendment to IFRIC 9 – Reassessment of Embedded Derivatives and
IAS 39 Financial Instruments: Recognition and Measurement – Embedded
Derivatives
› Amendment to IFRS 7 Financial Instruments: Disclosure – Improving
Disclosures about Financial Instruments
› AC 503: Amendment to AC 503 – Accounting for Black Economic
Empowerment (BEE) Transactions
Die toepassing van hierdie standaarde en interpretasies het nie ’n wesenlike
uitwerking op die Groep se gerapporteerde resultate en kontantvloei vir die
ses maande geëindig 30 Junie 2009 en die finansiële posisie op 30 Junie
2009 gehad nie. Die volgende aanbiedingsveranderinge is aangebring met
die aanvaarding van die hersiene IAS 1:
› Die Groep se inkomstestaat is vervang deur ’n staat van omvattende
inkomste wat alle items van erkende inkomste en uitgawes in een staat
aantoon;
› Die Staat van veranderinge in ekwiteit sluit slegs besonderhede van
transaksies met eienaars in – nie-eienaarveranderinge in ekwiteit word in
’n enkele reël aangetoon; en
› Die naam van die Groep se balansstaat is verander na die staat van
finansiële posisie.
Die volgende nuwe of hersiene IFRS’e en interpretasies het effektiewe
datums wat op toekomstige finansiële jare van toepassing is en is nie
voortydig aanvaar is nie:
› IAS 27 Amended Consolidated and Separate Financial Statements (met
ingang van 1 Julie 2009)
› IAS 39 Amended Financial Instruments: Recognition and Measurement
– Eligible Hedged Items (met ingang van 1 Julie 2009)
› IFRS 3 Revised Business Combinations (met ingang van 1 Julie 2009)
› IFRS 5 Amended Non-current Assets Held for Sale and Discontinued
Operations (met ingang van 1 Julie 2009)
› IFRIC 17 Distribution of Non-cash Assets to Owners (met ingang van
1 Julie 2009)
› April 2009 Improvements to IFRS (hoofsaaklik met ingang van
1 Januarie 2010)
› Amendments to IFRS 2: Group Cash-settled Share-based Payment
Transactions (met ingang van 1 Januarie 2010)
› AC 504: IAS 19 – The Limit on a Defined Benefit Asset, Minimum Funding
Requirements and their Interaction in a South African Pension Fund
Environment (met ingang van 1 April 2009)
Die toepassing van hierdie hersiene standaarde en interprestasies in
toekomstige finansiële verslagdoeningstydperke sal na verwagting nie ’n
wesenlike uitwerking op die Groep se gerapporteerde resultate, finansiële
posisie en kontantvloei hê nie, behalwe IFRS 3 Revised en IAS 27 Amended
waarvoor die impak nie gekwantifiseer kan word nie, aangesien dit van die
aard en struktuur van ’n bepaalde besigheidskombinasie afhang.
22 23

Eksterne oudit oorsig
Verslag oor die oorsig van interim verkorte finansiële state
Aan die direkteure van Sanlam Beperk
Inleiding
Ons het die meegaande gekonsolideerde verkorte staat van finansiele posisie
van Sanlam Beperk op 30 Junie 2009 en die verwante staat van omvattende
inkomste, veranderinge in ekwiteit en die kontantvloei vir die sesmaandetydperk
wat op daardie datum geëindig het, en ander verklarende
aantekeninge soos uiteengesit op bladsye 22, 23 en 56 tot 61 nagegaan.
Direkteure se verantwoordelikheid
Die Groep se direkteure is verantwoordelik vir die opstel en redelike
voorstelling van hierdie interim verkorte finansiele state ooreenkomstig
International Financial Reporting Standard IAS 34, “Interim Financial
Reporting”.
Ouditeur se verantwoordelikheid
Ons verantwoordelikheid is om op grond van ons oorsig tot ’n gevolgtrekking
te kom oor hierdie interim verkorte finansiële state.
Omvang van oorsig
Ons het ons oorsig ooreenkomstig International Standard of Review
Engagements 2410, “Review of Interim Financial Information Performed by
the Independent Auditor of the Entity” uitgevoer. ’n Oorsig van interim
finansiële inligting behels die rig van navrae, hoofsaaklik van persone
verantwoordelik vir finansiële en rekeningkundige aangeleenthede en die
uitvoer van analitiese en ander oorsigprosedures. ’n Oorsig is wesenlik
kleiner in omvang as ’n oudit uitgevoer ooreenkomstig Internasionale
Ouditstandaarde en laat ons gevolglik nie toe om gerusstelling te verkry oor
alle wesenlike aangeleenthede wat ons andersins met ’n oudit sou kon
identifiseer nie. Gevolglik spreek ons nie ’n ouditmening uit nie.
Gevolgtrekking
Op grond van ons oorsig, het niks onder ons aandag gekom wat ons sal laat
glo dat die meegaande interim verkorte finansiële state van Sanlam Beperk,
in alle wesenlike opsigte, nie ooreenkomstig International Financial Reporting
Standard IAS 34, “Interim Financial Reporting” opgestel is nie.
Ernst & Young Ing.
Direkteur: MP Rapson
Geregistreerde Ouditeur
Kaapstad
2 September 2009
Beperkte gerusstellingsverslag van die onafhanklike ouditeure oor Sanlam
Beperk se finansiële inligting vir die Aandeelhouersfonds
Aan die direkteure van Sanlam Beperk
Inleiding
Ons het ’n beperkte gerusstellingsaanstelling van Sanlam Beperk se
finansiële inligting vir die Aandeelhouersfonds (“Sanlam Beperk se Aandeelhouersinligting”)
vir die sesmaandetydperk wat geëindig het op
30 Junie 2009, soos uiteengesit op bladsye 28 tot 54, uitgevoer. Hierdie
inligting is opgestel ooreenkomstig die grondslag van voorbereiding en
aanbieding soos uiteengesit op bladsye 22 tot 23. Ons verslag moet saam
met die hersiende interim verkorte finansiële state gelees word, waar die
polisaanspreeklikheid bereken is op die finansiële gesondheidswaardasiebasis.
Onderskeie verantwoordelikhede van die direkteure en die
onafhanklike ouditeure
Die direkteure is verantwoordelik vir die opstel van Sanlam Beperk se Interim
Groep Finansiële State en Aandeelhouersinligting. Ons verantwoordelikheid
in verband met die interim groep finansiële state is om die inligting te hersien
soos uiteengesit op bladsy 24.
Ons verantwoordelikhede, as onafhanklike voorsieners van gerusstelling, in
verband met Sanlam Beperk se Aandeelhouersinligting is om beperkte
gerusstelling aan die raad van direkteure te verskaf wat bevestig dat niks
onder ons aandag gekom het gedurende die beperkte gerusstellingsaanstelling
wat veroorsaak dat ons glo Sanlam Beperk se Aandeelhouersinligting op
30 Junie 2009 nie opgestel was ooreenkomstig die grondslag van
voorbereiding en aanbieding soos uiteengesit op bladsye 22 tot 23 nie.
Omvang van die aanstelling
Ons het die beperkte gerusstellingsaanstelling uitgevoer ooreenkomstig die
International Standards on Assurance Engagements: ISAE 3000, Assurance
Engagements Other Than Audits or Reviews of Historical Financial
Information. ’n Beperkte gerusstellingsaanstelling bestaan uit die rig van
navrae, hoofsaaklik van die persone verantwoordelik vir die finansiële,
rekeningkundige en aktuariële aangeleenthede, en deur toepassing van
analitiese en ander oorsigprosedures. ’n Beperkte gerusstelingsaanstelling is
wesenlik kleiner in omvang as ’n oudit uitgevoer ooreenkomstig Internasionale
Ouditstandaarde en laat ons gevolglik nie toe om gerustelling te verkry oor
alle wesenlike aangeleenthede wat ons andersins met ’n oudit sou kon
identifiseer nie. Gevolglik spreek ons nie ’n ouditmening uit nie.
Beperkte gerusstellingsgevolgtrekking
Op grond van ons oorsig, het niks onder ons aandag gekom wat ons sal laat
glo dat die meegaande Sanlam Beperk se Aandeelhouersinligting op
30 Junie 2009, in alle wesenlike opsigte, nie behoorlik opgestel is in
ooreenstemming met die grondslag van voorbereiding en aanbieding soos
uiteengesit op bladsye 22 tot 23 nie.
Ernst & Young Ing.
Direkteur: MP Rapson
Geregistreerde Ouditeur
Kaapstad
2 September 2009
24 25

Aandeelhouersinligting
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Inhoud
Groep-ekwiteitswaarde 28
Verandering in Groep-ekwiteitswaarde 30
Opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde 30
Aangepaste opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde 31
Aandeelhouersfonds teen billike waarde 32
Aandeelhouersfonds se inkomstestaat 36
Aantekeninge by die aandeelhouersfondsinligting 40
Intrinsieke waarde van gedekte besigheid 47
27

Groep-ekwiteitswaarde
op 30 Junie 2009
R miljoen
Aantekening
Totaal
Junie Nagegaan Junie Nagegaan Desember Geouditeerd
2009 2008 2008
Billike
waarde
van bates
Waarde
van
vankrag Totaal
Billike
waarde
van bates
28 29
Waarde
van
vankrag Totaal
Sanlam Persoonlike Finansies 20 364 9 457 10 907 21 099 9 425 11 674 20 997 9 698 11 299
Billike
waarde
van bates
Gedekte besigheid (1) 18 939 8 032 10 907 19 974 8 300 11 674 19 574 8 275 11 299
Glacier 695 695 – 584 584 – 696 696 –
Sanlam Persoonlike Lenings 73 73 – 73 73 – 71 71 –
Multi-Data 172 172 – 172 172 – 190 190 –
Sanlam Trust 149 149 – 111 111 – 144 144 –
Sanlam Huislenings 120 120 – 61 61 – 133 133 –
Anglo African Finance 40 40 – 54 54 – 33 33 –
Sanlam Gesondheidsorgbestuur 93 93 – – – – 78 78 –
Sanlam Namibia Holdings 83 83 – 70 70 – 78 78 –
Sanlam Ontwikkelende Markte 3 062 1 237 1 825 2 302 946 1 356 2 813 1 049 1 764
Gedekte besigheid (1) 3 040 1 215 1 825 2 281 925 1 356 2 796 1 032 1 764
Alfinanz 22 22 – 21 21 – 17 17 –
Sanlam UK 1 461 1 014 447 2 335 1 815 520 1 527 1 081 446
Gedekte besigheid (1) 685 238 447 1 030 510 520 680 234 446
Principal 253 253 – 584 584 – 299 299 –
Buckles 38 38 – 78 78 – 69 69 –
Punter Southall Group 236 236 – 318 318 – 219 219 –
Ander VK-bedrywighede – – – 56 56 – 18 18 –
Voorkeuraandele en rentedraende instrumente 249 249 – 269 269 – 242 242 –
Institusionele groepering 10 887 10 795 92 11 582 11 369 213 11 541 11 472 69
Gedekte besigheid (1) 5 109 5 017 92 5 333 5 120 213 5 541 5 472 69
Sanlam Beleggings 5 244 5 244 – 5 769 5 769 – 5 581 5 581 –
Coris Administrasie 24 24 – 46 46 – 54 54 –
Kapitaalmarkte 510 510 – 434 434 – 365 365 –
Korttermynversekering 5 636 5 636 – 5 235 5 235 – 5 273 5 273 –
MiWay 110 110 – 110 110 – 110 110 –
Shriram General Insurance 115 115 – 115 115 – 115 115 –
Santam 5 411 5 411 – 5 010 5 010 – 5 048 5 048 –
Groep-bedrywighede 41 410 28 139 13 271 42 553 28 790 13 763 42 151 28 573 13 578
Kapitaaldiversifikasie (1 137) (1 137) – (1 057) (1 057) – (1 429) (1 429) –
Diskresionêre kapitaal 2 785 2 785 – 3 000 3 000 – 2 100 2 100 –
Gebalanseerde portefeulje – ander 2 643 2 643 – 2 852 2 852 – 3 499 3 499 –
Groep-ekwiteitswaarde vóór aanpassings na netto
waarde 45 701 32 430 13 271 47 348 33 585 13 763 46 321 32 743 13 578
Aanpassings aan netto waarde (1 211) (1 211) – (809) (809) – (1 083) (1 083) –
Huidige waarde van korporatiewe uitgawes
Billike waarde van uitstaande
aandeelkompensasie-aandele deur filiale op eie
(1 194) (1 194) – (763) (763) – (1 052) (1 052) –
aandele toegestaan (17) (17) – (46) (46) – (31) (31) –
Groep-ekwiteitswaarde 44 490 31 219 13 271 46 539 32 776 13 763 45 238 31 660 13 578
Waarde per aandeel (sent) 6 2 172 1 524 648 2 254 1 587 667 2 213 1 549 664
Ontleding per soort besigheid
Gedekte besigheid (1) 27 773 14 502 13 271 28 618 14 855 13 763 28 591 15 013 13 578
Sanlam Persoonlike Finansies 18 939 8 032 10 907 19 974 8 300 11 674 19 574 8 275 11 299
Sanlam Ontwikkelende Markte 3 040 1 215 1 825 2 281 925 1 356 2 796 1 032 1 764
Sanlam UK 685 238 447 1 030 510 520 680 234 446
Institusionele groepering 5 109 5 017 92 5 333 5 120 213 5 541 5 472 69
Ander Groep-bedrywighede 5 13 637 13 637 – 13 935 13 935 – 13 560 13 560 –
Diskresionêre en ander kapitaal 3 080 3 080 – 3 986 3 986 – 3 087 3 087 –
Groep-ekwiteitswaarde 44 490 31 219 13 271 46 539 32 776 13 763 45 238 31 660 13 578
(1) Verwys na intrinsieke waarde van gedekte besigheid op bladsy 47.
Waarde
van
vankrag

Verandering in Groep-ekwiteitswaarde
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Ses maande Nagegaan
Volle jaar
Geouditeerd
R miljoen 2009 2008 2008
Verdienste uit gedekte besigheid (1) 770 998 919
Verdienste uit ander Groep-bedrywighede
Bedrywighede gewaardeer op grond van verhouding
790 (1 692) (1 885)
van prys tot bates onder bestuur 187 ( 335) (715)
Veranderings in aannames (30) 10 ( 99)
Verandering in bates onder bestuur
Verdienste vir die tydperk en verandering in
119 (430) (1 005)
kapitaalvereistes 323 ( 103) 188
Valuta-omrekeningsverskille en ander
Bedrywighede gewaardeer op grond van
(225) 188 201
verdiskonteerde kontantvloei 12 31 144
Verwagte opbrengs 156 132 275
Bedryfsondervinding-afwykings en ander 44 12 (6)
Verandering in aannames (160) (194) (104)
Valuta-omrekeningsverskille
Bedrywighede gewaarder teen netto batewaarde
(28) 81 (21)
– verdienste vir die tydperk 60 34 (35)
Genoteerde bedrywighede – beleggingsopbrengs 531 (1 422) (1 279)
Verdienste uit diskresionêre en ander kapitaal (475) 119 (440)
Beleggingsopbrengs
Shriram Life Insurance klandisiewaarde minus
(180) 214 68
waarde van vankrag verkry (39) (43) (43)
Tesourie-aandele en ander (128) (130) (269)
Verandering in aanpassings aan netto waarde (128) 78 (196)
Verdienste op Groep-ekwiteitswaarde 1 085 (575) (1 406)
Dividende betaal (1 978) (1 968) (1 968)
Aandele gekanselleer (615) (1 439) (2 481)
Koste van tesourie-aandele verkry 760 (772) (200)
Sanlam-aandeelterugkope – (1 616) (2 238)
Oordrag na aandele gekanselleer 615 1 439 2 481
Aandele-aansporingskema en ander 145 (595) (443)
Groep-ekwiteitswaarde aan begin van die tydperk 45 238 51 293 51 293
Groep-ekwiteitswaarde aan die einde van die tydperk 44 490 46 539 45 238
(1) Verwys na intrinsieke waarde van gedekte besigheid op bladsy 48.
Opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Ses maande Nagegaan Volle jaar Geouditeerd
2009 2008 2008
Verdienste Opbrengs Verdienste Opbrengs Verdienste Opbrengs
R miljoen % R miljoen % R miljoen %
Sanlam Persoonlike
Finansies 579 5,6 503 4,8 744 3,5
Gedekte besigheid (1) 446 4,6 490 4,9 453 2,3
Ander bedrywighede
Sanlam Ontwikkelende
133 19,6 13 2,2 291 24,4
Markte 88 6,4 173 16,4 648 29,6
Gedekte besigheid (1) 86 6,2 180 17,4 659 30,5
Ander bedrywighede 2 24,9 (7) (43,8) (11) (39,3)
Sanlam UK (113) (14,3) 164 22,7 ( 356) (23,4)
Gedekte besigheid (1) 4 1,2 139 32,5 (36) (3,9)
Ander bedrywighede (117) (25,7) 25 8,5 (320) (53,3)
Institusionele groepering 475 8,4 (112) (1,8) (723) (5,8)
Gedekte besigheid (1) 234 8,6 189 7,3 (157) (3,0)
Sanlam Beleggings 227 8,3 (343) (10,0) (547) (8,2)
Coris Administrasie (46) (97,8) 8 46,5 16 42,1
Kapitaalmarkte 60 28,4 34 17,7 (35) (8,8)
Korttermynversekering 531 21,2 (1 422) (39,6) (1 279) (20,1)
Opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde (vervolg)
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Verdienste
R miljoen
30 31
Ses maande Nagegaan Volle jaar Geouditeerd
2009 2008 2008
Opbrengs
%
Verdienste
R miljoen
Opbrengs
%
Verdienste
R miljoen
Diskresionêre en ander kapitaal (475) 119 (440)
Restant van portefeulje (180) 240 114
Aandele aan Sanlam
Demutualiseringstrust gelewer – (26) (46)
Shriram Life Insurance
klandisiewaarde minus
waarde van vankrag verkry (39) (43) (43)
Tesourie-aandele (128) (130) (269)
Verandering in aanpassings
van netto waarde (128) 78 (196)
Opbrengs
%
Opbrengs op Groepekwiteitswaarde
Opbrengs op Groep-
1 085 4,9 (575) (2,2) (1 406) (2,7)
ekwiteitswaarde per aandeel 5,2 0,0 (1,7)
(1) Verwys na intrinsieke waarde van gedekte besigheid op bladsy 48.
Ses maande Nagegaan
Volle jaar
Geouditeerd
R miljoen 2009 2008 2008
Rekonsiliasie van opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde:
Die opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde rekonsilieer soos volg
met genormaliseerde toeskryfbare verdienste:
Genormaliseerde toeskryfbare verdienste per
aandeelhouersfonds-inkomstestaat op bladsy 36 1 547 1 151 1 758
Verdienste direk in ekwiteit erken (263) 481 175
Netto wins uit valuta-omrekeningsverskille (303) 461 60
Verwatering van Santam-tesourie-aandeletransaksies (5) (29) (19)
Aandeelgebaseerde betalings
Beweging in billike waarde-aanpassing – aandeelhouersfonds
45 49 134
teen billike waarde 444 (2 168) (2 724)
Beweging in aanpassings in netto waarde (171) 50 (200)
Huidige waarde van korporatiewe uitgawes
Billike waarde van uitstaande aandeelkompensasie-aandele
(142) 30 (259)
deur filiale op eie aandele toegeken 14 48 63
Verandering in ontasbare bates minus waarde van vankrag verkry (43) (28) (4)
Tesourie-aandele en ander (121) (130) (271)
Groei uit gedekte besigheid: waarde van vankrag (1) (351) 41 (144)
Opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde 1 085 (575) (1 406)
(1) Verwys na intrinsieke waarde van gedekte besigheid op bladsy 48.
Aangepaste opbrengs op Groep-ekwiteitswaarde
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Ses maande Nagegaan Volle jaar Geouditeerd
2009 2008 2008
Verdienste Opbrengs Verdienste Opbrengs Verdienste Opbrengs
R miljoen % R miljoen % R miljoen %
Sanlam Persoonlike
Finansies 1 392 13,7 1 441 14,0 2 697 12,7
Gedekte besigheid 1 259 13,3 1 428 14,7 2 406 12,0
Ander bedrywighede 133 19,6 13 2,2 291 24,4
Sanlam Ontwikkelende
Markte 292 21,8 221 21,2 561 25,6
Gedekte besigheid 290 21,8 228 22,2 572 26,5
Ander bedrywighede 2 24,9 (7) (43,8) (11) (39,3)
Sanlam UK (68) (8,7) 74 10,0 (52) (3,4)
Gedekte besigheid 32 9,6 49 10,9 141 15,3
Ander bedrywighede (100) (22,2) 25 8,5 (193) (32,2)
Institusionele groepering 867 15,5 318 5,2 980 7,9
Gedekte besigheid 353 13,1 333 13,1 558 10,6
Ander bedrywighede 514 17,6 (15) (0,4) 422 5,9
Korttermynversekering 243 9,4 335 10,8 669 10,5
Diskresionêre en ander
kapitaal (134) 285 549
Aangepaste opbrengs op
Groep-ekwiteitswaarde 2 592 11,8 2 674 10,7 5 404 10,5
Aangepaste opbrengs op
Groep-ekwiteitswaarde per
aandeel 12,2 13,6 12,4

Aandeelhouersfonds teen billike waarde
op 30 Junie 2009
R miljoen
Billike
waarde
Junie Nagegaan Junie Nagegaan Desember Geouditeerd
2009 2008 2008
Billike
waarde
Netto
aanpassing batewaarde
Billike
waarde
Billike
waarde
32 33
Netto
aanpassing batewaarde
Billike
waarde
Billike
waarde
Netto
aanpassing batewaarde
Gedekte besigheid, diskresionêre en ander kapitaal 20 277 120 20 157 21 068 169 20 899 20 577 120 20 457
Eiendom en toerusting 209 – 209 204 – 204 228 – 228
Eienaar-geokkupeerde eiendomme 613 – 613 610 – 610 613 – 613
Klandisiewaarde (2) 497 – 497 475 – 475 473 – 473
Waarde van besigheid verkry (2) 774 – 774 826 – 826 802 – 802
Ander ontasbare bates 48 – 48 – – – – – –
Uitgestelde verkrygingskoste 1 348 – 1 348 1 177 – 1 177 1 260 – 1 260
Beleggings 18 422 120 18 302 19 990 169 19 821 18 247 120 18 127
Aandele en soortgelyke instrumente 8 472 112 8 360 11 346 112 11 234 9 036 112 8 924
Geassosieerde maatskappye 225 8 217 336 15 321 234 8 226
Gesamentlike ondernemings
Safair Lease Finance – – – 254 48 206 – – –
Shriram Life Insurance en ander (3) 247 – 247 211 – 211 208 – 208
Openbare sektor: effekte en lenings 550 – 550 1 171 – 1 171 1 411 – 1 411
Beleggingseiendomme 491 – 491 360 – 360 491 – 491
Ander rentedraende beleggings en voorkeuraandele 8 437 – 8 437 6 312 (6) 6 318 6 867 – 6 867
Netto termynfinansiering – – – – – – – – –
Termynfinansiering (4 790) – (4 790) (4 933) – (4 933) (5 101) – (5 101)
Bates gehou ten opsigte van termynfinansiering 4 790 – 4 790 4 933 – 4 933 5 101 – 5 101
Netto uitgestelde belasting 279 – 279 – – – 352 – 352
Netto bedryfskapitaal (1 165) – (1 165) (1 273) – (1 273) (451) – (451)
Belang van minderheidsaandeelhouers (748) – (748) (941) – (941) (947) – (947)
Ander Groep-besighede 13 637 6 271 7 366 13 935 6 334 7 601 13 560 5 827 7 733
Sanlam Beleggings 5 244 3 973 1 271 5 769 4 417 1 352 5 581 3 949 1 632
SBB Groothandel 3 603 2 793 810 3 778 3 010 768 3 903 2 844 1 059
Internasionaal 1 314 912 402 1 682 1 174 508 1 358 854 504
Sanlam Kollektiewe Beleggings 327 268 59 309 233 76 320 251 69
Sanlam Persoonlike Finansies 1 425 895 530 1 125 656 469 1 423 837 586
Glacier 695 414 281 584 317 267 696 387 309
Sanlam Persoonlike Lenings (4) 73 33 40 73 (18) 91 71 27 44
Multi-Data 172 160 12 172 159 13 190 164 26
Sanlam Trust 149 142 7 111 105 6 144 127 17
Sanlam Huislenings 120 – 120 61 – 61 133 – 133
Anglo African Finance 40 18 22 54 40 14 33 19 14
Sanlam Gesondheidsorgbestuur 93 68 25 – – – 78 58 20
Sanlam Namibia Holdings 83 60 23 70 53 17 78 55 23
Sanlam UK 776 28 748 1 305 141 1 164 847 28 819
Principal 253 1 252 584 24 560 299 2 297
Buckles 38 (5) 43 78 (1) 79 69 8 61
Punter Southall Group 236 19 217 318 62 256 219 – 219
Ander VK-bedrywighede – 13 (13) 56 56 – 18 18 –
Voorkeuraandele en rentedraende instrumente 249 – 249 269 – 269 242 – 242
Alfinanz 22 18 4 21 21 – 17 13 4
Coris Administrasie 24 – 24 46 20 26 54 28 26
Sanlam Kapitaalmarkte 510 – 510 434 – 434 365 – 365
MiWay 110 84 26 110 34 76 110 58 52
Shriram General Insurance 115 – 115 115 – 115 115 – 115
Santam 5 411 2 520 2 891 5 010 2 292 2 718 5 048 2 161 2 887
Klandisiewaarde op Groep-vlak gehou ten opsigte van
bogenoemde besighede – (1 247) 1 247 – (1 247) 1 247 – (1 247) 1 247
Aandeelhouersfonds teen billike waarde 33 914 6 391 27 523 35 003 6 503 28 500 34 137 5 947 28 190
Waarde per aandeel (sent) 1 656 312 1 344 1 696 315 1 381 1 670 291 1 379

Aandeelhouersfonds teen billike waarde (vervolg)
op 30 Junie 2009
R miljoen Totaal
Junie Nagegaan Junie Nagegaan Desember Geouditeerd
2009 2008 2008
Billike
waarde
van bates
Waarde
van
vankrag Totaal
Billike
waarde
van bates
34 35
Waarde
van
vankrag Totaal
Rekonsiliasie met Groep-ekwiteitswaarde
Groep-ekwiteitswaarde vóór aanpassings aan netto waarde
Plus: Klandisiewaarde en waarde van besigheid verkry, deur
45 701 32 430 13 271 47 348 33 585 13 763 46 321 32 743 13 578
waarde van vankrag vervang 1 484 1 484 – 1 418 1 418 – 1 394 1 394 –
Merchant Investors 356 356 – 356 356 – 356 356 –
Sanlam Sky Solutions 786 786 – 778 778 – 760 760 –
Channel Life 136 136 – 115 115 – 110 110 –
Shriram Life Insurance (3) 190 190 – 151 151 – 151 151 –
Ander 16 16 – 18 18 – 17 17 –
Minus: Waarde van vankrag (13 271) – (13 271) (13 763) – (13 763) (13 578) – (13 578)
Aandeelhouersfonds teen billike waarde 33 914 33 914 – 35 003 35 003 – 34 137 34 137 –
Junie Nagegaan
Desember
Geouditeerd
R miljoen 2009 2008 2008
Rekonsiliasie met staat van finansiële posisie
Aandeelhouersfonds teen netto batewaarde 27 523 28 500 28 190
Konsolidasiereserwe (460) (834) (539)
Aandeelhouersfonds per staat van finansiële posisie 27 063 27 666 27 651
(1) Groep-besigheid hierbo aangetoon, is nie gekonsolideer nie, maar word as beleggings teen billike
waarde weerspieël.
(2) Die waarde van besigheid verkry en klandisiewaarde het hoofsaalik betrekking op die konsolidasie van
Sanlam Sky Solutions, Channel Life en Merchant Investors en word nie by die opbou van die
Groep-ekwiteitswaarde ingesluit nie aangesien die huidige waarde van vankrag-besigheid vir dié
lewensversekeringsmaatskappye by die intrinsieke waarde van gedekte besigheid ingesluit is.
(3) Die drawaarde van Shriram Life Insurance sluit klandisiewaarde van R190 miljoen in wat in die opbou
van die Groep-ekwiteitswaarde uitgesluit word aangesien die huidige waarde van Shriram Life
Insurance se vankrag-besigheid by die intrinsieke waarde van gedekte besigheid ingesluit word.
(4) Die lewensversekeringskomponent van Sanlam Persoonlike Lenings se bedrywighede is by die waarde
van vankrag-besigheid ingesluit en word gevolglik van Sanlam Persoonlike Lenings se billike waarde
uitgesluit.
Billike
waarde
van bates
Waarde
van
vankrag

Aandeelhouersfonds se inkomstestaat
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Sanlam
Persoonlike
Finansies
Sanlam
Ontwikkelende
Markte Sanlam UK
Sanlam
Werknemervoordele
Korttermynversekering
Sanlam
Beleggings
36 37
Sanlam
Kapitaalmarkte
Subtotaal:
bedryfsbesighede
R miljoen 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008
Inkomste uit finansiële dienste 3 184 3 090 1 794 1 504 182 182 1 056 1 006 6 415 5 829 928 1 097 162 97 13 721 12 805
Verkoopsvergoeding (532) (508) (462) (419) (28) (23) (19) (18) (969) (837) – – – – (2 010) (1 805)
Inkomste ná verkoopsvergoeding 2 652 2 582 1 332 1 085 154 159 1 037 988 5 446 4 992 928 1 097 162 97 11 711 11 000
Onderskrywingspolisvoordele (808) (782) (736) (559) – – (815) (726) (4 503) (3 937) – – – – (6 862) (6 004)
Administrasiekoste (952) (905) (454) (400) (141) (113) (130) (145) (699) (652) (558) (676) (101) (97) (3 035) (2 988)
Resultaat van finansiële dienste vóór belasting 892 895 142 126 13 46 92 117 244 403 370 421 61 – 1 814 2 008
Belasting op resultaat van finansiële dienste (189) (203) (20) (12) (3) (8) (27) (34) (71) (92) (91) (96) (2) 34 ( 403) (411)
Resultaat van finansiële dienste ná belasting 703 692 122 114 10 38 65 83 173 311 279 325 59 34 1 411 1 597
Belang van minderheidsaandeelhouers (12) (14) (37) (36) 3 (1) – – (91) (146) (15) (38) – – (152) (235)
Netto resultaat van finansiële dienste 691 678 85 78 13 37 65 83 82 165 264 287 59 34 1 259 1 362
Netto beleggingsinkomste 343 401 34 38 1 11 122 95 54 53 3 19 – – 557 617
Dividende ontvang – Groep-maatskappye 110 86 – – – – – – – – – – – – 110 86
Ander beleggingsinkomste 270 391 66 78 1 12 142 117 85 103 9 29 – – 573 730
Belasting op beleggingsinkomste (37) (76) (16) (14) – (1) (20) (22) 15 (4) (2) (4) – – (60) (121)
Belang van minderheidsaandeelhouers – – (16) (26) – – – – (46) (46) (4) (6) – – (66) (78)
Kernverdienste 1 034 1 079 119 116 14 48 187 178 136 218 267 306 59 34 1 816 1 979
Projekuitgawes (13) (32) (2) – – – – – – (3) – – – – (15) (35)
Amortisasie van waarde van besigheid verkry – – (23) (21) (12) (10) – – (2) – – – – – (37) (31)
BEE-transaksiekoste – – – – – – – – (3) (3) – – – – (3) (3)
Netto ekwiteitsverantwoorde wesensverdienste – – – 3 – – – – 10 6 – (19) – – 10 (10)
Ekwiteitsverantwoorde wesensverdienste – – (1) 6 – – – – 17 11 – (16) – – 16 1
Belang van minderheidsaandeelhouers – – 1 (3) – – – – (7) (5) – (3) – – (6) (11)
Netto beleggingsurplusse (44) (998) (48) (37) – – 15 (56) 20 (137) (4) (36) – – (61) (1 264)
Beleggingsurplusse – Groep-maatskappye (63) (945) – – – – – – – – – – – – (63) (945)
Ander beleggingsurplusse 28 (72) (97) (71) – – 21 (65) 56 (396) (2) (35) – – 6 (639)
Belasting op beleggingsurplusse (9) 19 30 4 – – (6) 9 (18) 138 1 – – – (2) 170
Belang van minderheidsaandeelhouers – – 19 30 – – – – (18) 121 (3) (1) – – (2) 150
Sekondêre belasting op maatskappye – ná
minderheidsbelange (119) (136) – (14) – – – – (5) (10) – – – – (124) (160)
Netto verlies uit beëindigde bedrywighede – – – – – – – – – (35) – – – – – (35)
Verlies uit beëindigde bedrywighede – – – – – – – – – (63) – – – – – (63)
Belang van minderheidsaandeelhouers – – – – – – – – – 28 – – – – – 28
Genormaliseeerde wesensverdienste 858 (87) 46 47 2 38 202 122 156 36 263 251 59 34 1 586 441
Ander ekwiteitsverantwoorde verdienste – – – – – 32 – – – – – – – – – 32
Wins met verkoop van filiale – – – – – – – – – – – – – – – –
Waardedalings (3) (120) – (1) (43) – (8) – (3) (3) (1) (2) – – (58) (126)
Genormaliseerde toeskryfbare verdienste 855 (207) 46 46 (41) 70 194 122 153 33 262 249 59 34 1 528 347
Fondsoordragte
Toeskryfbare wins per Groep-staat van
– – – – – – – – – – – – – – – –
omvattende inkomste
Verhoudings
855 (207) 46 46 (41) 70 194 122 153 33 262 249 59 34 1 528 347
Administrasiekoste-verhouding (1) 35,9% 35,1% 34,1% 36,9% 91,6% 71,1% 12,5% 14,7% 12,8% 13,1% 60,1% 61,6% 62,3% 100,0% 25,9% 27,2%
Bedryfsmarge (2) Verwaterde verdienste per aandeel
Aangepaste geweegde gemiddelde aantal
aandele (miljoen)
33,6% 34,7% 10,7% 11,6% 8,4% 28,9% 8,9% 11,8% 4,5% 8,1% 39,9% 38,4% 37,7% 0,0% 15,5% 18,3%
Netto resultaat van finansiële dienste (sent)
Kernverdienste (sent)
33,8 31,8 4,2 3,7 0,6 1,7 3,2 3,9 4,0 7,7 12,9 13,5 2,9 1,6 61,6 63,9
(1) Administrasiekoste as ’n persentasie van inkomste deur die aandeelhouersfonds verdien minus
verkoopsvergoeding.
(2) Resultaat van finansiële dienste vóór belasting as ’n persentasie van inkomste deur die
aandeelhouersfonds verdien minus verkoopsvergoeding.
(3) Vergelykende inligting vir Sanlam UK en Sanlam Beleggings is hersaamgestel vir
die hertoedeling van Sanlam Multi-Manager International vanaf Sanlam UK na Sanlam Beleggings.

Aandeelhouersfonds se inkomstestaat (vervolg)
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Subtotaal:
Bedryfsbesighede Korporatief & ander Konsolidasie-inskrywings
38 39
Totaal
Ses maande
Nagegaan
R miljoen 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2008
Inkomste uit finansiële dienste 13 721 12 805 87 75 – – 13 808 12 880 26 969
Verkoopsvergoeding (2 010) (1 805) – – – – (2 010) (1 805) (3 861)
Inkomste ná verkoopsvergoeding 11 711 11 000 87 75 – – 11 798 11 075 23 108
Onderskrywingspolisvoordele (6 862) (6 004) – – – – (6 862) (6 004) (12 287)
Administrasiekoste (3 035) (2 988) (123) (117) – – (3 158) (3 105) (6 561)
Resultaat van finansiële dienste vóór belasting 1 814 2 008 (36) (42) – – 1 778 1 966 4 260
Belasting op resultaat van finansiële dienste (403) (411) 11 14 – – (392) (397) ( 966)
Resultaat van finansiële dienste ná belasting 1 411 1 597 (25) (28) – – 1 386 1 569 3 294
Belang van minderheidsaandeelhouers (152) (235) – – – – (152) (235) (492)
Netto resultaat van finansiële dienste 1 259 1 362 (25) (28) – – 1 234 1 334 2 802
Netto beleggingsinkomste 557 617 108 48 (110) (86) 555 579 1 068
Dividende ontvang – Groep-maatskappye 110 86 – – (110) (86) – – –
Ander beleggingsinkomste 573 730 118 32 – – 691 762 1 432
Belasting op beleggingsinkomste (60) (121) (10) 16 – – (70) (105) (221)
Belang van minderheidsaandeelhouers (66) (78) – – – – (66) (78) (143)
Kernverdienste 1 816 1 979 83 20 (110) (86) 1 789 1 913 3 870
Projekuitgawes (15) (35) – ( 5) – – (15) (40) (56)
Amortisasie van waarde van besigheid verkry (37) (31) – – – – (37) (31) (77)
BEE-transaksiekoste (3) (3) – – – – (3) (3) (7)
Netto ekwiteitsverantwoorde wesensverdienste 10 (10) – 6 – – 10 (4) 16
Ekwiteitsverantwoorde wesensverdienste 16 1 – 6 – – 16 7 24
Belang van minderheidsaandeelhouers (6) (11) – – – – (6) (11) (8)
Netto beleggingsurplusse (61) (1 264) 21 (128) 63 945 23 (447) (1 699)
Beleggingsurplusse – Groep-maatskappye (63) (945) – – 63 945 – – –
Ander beleggingsurplusse 6 (639) 21 (128) – – 27 (767) (2 515)
Belasting op beleggingsurplusse (2) 170 – – – – (2) 170 625
Belang van minderheidsaandeelhouers (2) 150 – – – – (2) 150 191
Sekondêre belasting op maatskappye – ná minderheidsbelange (124) (160) (38) 61 – – (162) (99) (59)
Netto verlies uit beëindigde bedrywighede – (35) – – – – – (35) (22)
Verlies uit beëindigde bedrywighede – (63) – – – – – (63) (41)
Belang van minderheidsaandeelhouers – 28 – – – – – 28 19
Genormaliseeerde wesensverdienste 1 586 441 66 (46) (47) 859 1 605 1 254 1 966
Ander ekwiteitsverantwoorde verdienste – 32 – – – – – 32 33
Wins met verkoop van filiale – – – – – – – – 3
Waardedalings (58) (126) – (9) – – (58) (135) (244)
Genormaliseerde toeskryfbare verdienste 1 528 347 66 (55) (47) 859 1 547 1 151 1 758
Fondsoordragte – – – – 59 701 59 701 736
Toeskryfbare wins per Groep-staat van omvattende inkomste 1 528 347 66 (55) 12 1 560 1 606 1 852 2 494
Verhoudings
Administrasiekoste-verhouding 25,9% 27,2% 26,8% 28,0% 28,4%
Bedryfsmarge 15,5% 18,3% 15,1% 17,8% 18,4%
Verwaterde verdienste per aandeel
Aangepaste geweegde gemiddelde aantal aandele (miljoen) 2 044,4 2 132,6 2 094,0
Netto resultaat van finansiële dienste (sent) 61,6 63,9 (1,2) (1,3) – – 60,4 62,6 133,8
Kernverdienste (sent) 87,5 89,7 184,8
Volle jaar
Geouditeerd

Aantekeninge by die aandeelhouersfondsinligting
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
1. Ontleding van nuwe besigheid en totale fondse ontvang
Ontleding per besigheid, met die verdeling tussen lewens- en nie-lewensbesigheid aangedui
Totaal Lewensversekering (1) Lewenslisensie (2) Ander
R miljoen 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008
Sanlam Persoonlike Finansies 14 700 15 824 5 433 6 014 – – 9 267 9 810
Suid-Afrika 10 214 11 559 5 061 5 820 – – 5 153 5 739
Herhalend 487 558 452 505 – – 35 53
Enkel 8 995 10 164 3 877 4 478 – – 5 118 5 686
Voortsettings 732 837 732 837 – – – –
Afrika 4 486 4 265 372 194 – – 4 114 4 071
Herhalend 38 32 38 32 – – – –
Enkel
Sanlam Ontwikkelende
4 448 4 233 334 162 – – 4 114 4 071
Markte 1 316 1 214 1 316 1 214 – – – –
Suid-Afrika 635 665 635 665 – – – –
Herhalend 370 352 370 352 – – – –
Enkel 265 313 265 313 – – – –
Afrika 605 449 605 449 – – – –
Herhalend 195 150 195 150 – – – –
Enkel 410 299 410 299 – – – –
Ander internasionaal 76 100 76 100 – – – –
Herhalend 58 37 58 37 – – – –
Enkel 18 63 18 63 – – – –
Sanlam UK 955 807 451 807 – – 504 –
Ander internasionaal 955 807 451 807 – – 504 –
Herhalend 5 10 5 10 – – – –
Enkel 950 797 446 797 – – 504 –
Sanlam Werknemervoordele 142 270 142 270 – – – –
Suid-Afrika 142 270 142 270 – – – –
Herhalend 76 82 76 82 – – – –
Enkel 66 188 66 188 – – – –
Sanlam Beleggings 25 408 23 035 – – 991 686 24 417 22 349
Werknemervoordele 410 207 – – 410 207 – –
Herhalend 6 – – – 6 – – –
Enkel 404 207 – – 404 207 – –
Kollektiewe beleggingskemas 10 269 8 839 – – – – 10 269 8 839
Kleinhandelfondse 5 031 5 603 – – – – 5 031 5 603
Groothandelbesigheid 5 238 3 236 – – – – 5 238 3 236
Derdepartyfondse 12 821 12 494 – – – – 12 821 12 494
Groothandelbesigheid 9 688 8 478 – – – – 9 688 8 478
Private Beleggings 3 133 4 016 – – – – 3 133 4 016
Nie-Suid-Afrikaans 1 908 1 495 – – 581 479 1 327 1 016
Korttermynversekering
Nuwe besigheid uitgesluit
6 179 6 085 – – – – 6 179 6 085
white label 48 700 47 235 7 342 8 305 991 686 40 367 38 244
White label
Sanlam Kollektiewe
2 785 3 750 – – – – 2 785 3 750
Beleggings
Sanlam Ontwikkelende
2 785 3 750 – – – – 2 785 3 750
Markte – – – – – – – –
Totale nuwe besigheid 51 485 50 985 7 342 8 305 991 686 43 152 41 994
Herhalende premies uit
bestaande besigheid:
Sanlam Persoonlike Finansies 4 763 4 525
Sanlam Ontwikkelende Markte 1 337 1 106
Sanlam UK 300 286
Institusionele groepering 1 484 1 462
Totale fondse ontvang 59 369 58 364
(1) Lewensversekeringsbesigheid het betrekking op besigheid geskryf onder ’n lewenslisensie wat by die
berekening van die intrinsieke waarde van gedekte besigheid ingesluit is.
R miljoen 2009 2008
Ontleed per mark
Kleinhandel
Lewensbesigheid 5 696 6 485
Sanlam Persoonlike Finansies 5 061 5 820
Sanlam Ontwikkelende Markte 635 665
Nie-lewensbesigheid 13 317 15 358
Sanlam Persoonlike Finansies 5 153 5 739
Sanlam Private Beleggings 3 133 4 016
Sanlam Kollektiewe Beleggings 5 031 5 603
Suid-Afrikaans 19 013 21 843
Nie-Suid-Afrikaans 6 122 5 621
Sanlam Persoonlike Finansies 4 486 4 265
Sanlam Ontwikkelende Markte 681 549
Sanlam UK 955 807
Totaal kleinhandel
Institusioneel
25 135 27 464
Groeplewensbesigheid 552 477
Sanlam Werknemervoordele 142 270
Beleggingsbestuur 410 207
Nie-lewensbesigheid 14 926 11 714
Derdeparty 7 920 6 379
Sanlam Multi-Bestuurder 1 768 2 099
Sanlam Kollektiewe Beleggings 5 238 3 236
Suid-Afrikaans 15 478 12 191
Beleggingsbestuur Nie-Suid-Afrikaans 1 908 1 495
Totaal institusioneel 17 386 13 686
White label 2 785 3 750
Sanlam Kollektiewe Beleggings 2 785 3 750
Sanlam Ontwikkelende Markte – –
Korttermynversekering 6 179 6 085
Totale nuwe besigheid 51 485 50 985
(2) Lewenslisensiebesigheid het betrekking op beleggingsprodukte wat deur middel van ’n
lewensversekeringspolis voorsien word en waar daar weinig of geen versekeringsrisiko is nie.
Lewenslisensiebesigheid is uitgesluit by die berekening van die intrinsieke waarde van gedekte
besigheid.
40 41

Aantekeninge by die aandeelhouersfondsinligting (vervolg)
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
2. Ontleding van betalings aan kliënte
Totaal Lewensversekering (1) Lewenslisensie (2) Ander
R miljoen 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008
Sanlam Persoonlike
Finansies
16 052 18 128 9 221 9 677 – – 6 831 8 451
Suid-Afrika 12 755 13 791 8 804 9 351 – – 3 951 4 440
Afkopings 1 777 1 962 1 777 1 962 – – – –
Ander 10 978 11 829 7 027 7 389 – – 3 951 4 440
Afrika 3 297 4 337 417 326 – – 2 880 4 011
Afkopings 130 62 130 62 – – – –
Ander 3 167 4 275 287 264 – – 2 880 4 011
Sanlam Ontwikkelende
Markte
2 043 1 647 2 043 1 647 – – – –
Suid-Afrika 1 664 1 326 1 664 1 326 – – – –
Afkopings 162 202 162 202 – – – –
Ander 1 502 1 124 1 502 1 124 – – – –
Afrika 374 321 374 321 – – – –
Afkopings 75 91 75 91 – – – –
Ander 299 230 299 230 – – – –
Ander internasionaal 5 – 5 – – – – –
Afkopings 5 – 5 – – – – –
Ander – – – – – – – –
Sanlam UK 1 366 1 002 759 1 002 – – 607 –
Ander internasionaal 1 366 1 002 759 1 002 – – 607 –
Afkopings 1 224 740 617 740 – – 607 –
Ander 142 262 142 262 – – – –
Sanlam Werknemervoordele 1 852 1 993 1 852 1 993 – – – –
Suid-Afrika 1 852 1 993 1 852 1 993 – – – –
Beëindigings 134 195 134 195 – – – –
Ander 1 718 1 798 1 718 1 798 – – – –
Sanlam Beleggings 22 611 20 236 – – 972 1 411 21 639 18 825
Werknemervoordele 957 1 164 – – 957 1 164 – –
Beëindigings 422 687 – – 422 687 – –
Ander 535 477 – – 535 477 – –
Kollektiewe beleggingskemas 7 587 7 873 – – – – 7 587 7 873
Kleinhandelfondse 4 265 5 564 – – – – 4 265 5 564
Groothandelbesigheid 3 322 2 309 – – – – 3 322 2 309
Derdepartyfondse 12 570 9 286 – – – – 12 570 9 286
Groothandelbesigheid 6 866 7 853 – – – – 6 866 7 853
Private Beleggings 5 704 1 433 – – – – 5 704 1 433
Nie-Suid-Afrikaans 1 497 1 913 – – 15 247 1 482 1 666
Korttermynversekering
Betalings aan kliënte white
4 503 4 317 – – – – 4 503 4 317
label uitgesluit 48 427 47 323 13 875 14 319 972 1 411 33 580 31 593
White label
Sanlam Kollektiewe
3 265 5 571 – – – – 3 265 5 571
Beleggings
Sanlam Ontwikkelende
3 265 5 571 – – – – 3 265 5 571
Markte – – – – – – – –
Totale betalings aan kliënte 51 692 52 894 13 875 14 319 972 1 411 36 845 37 164
(1) Lewensversekeringsbesigheid het betrekking op besigheid geskryf onder ’n lewenslisensie wat by die
berekening van die intrinsieke waarde van gedekte besigheid ingesluit is.
(2) Lewenslisensiebesigheid het betrekking op beleggingsprodukte wat deur middel van ’n
lewensversekeringspolis voorsien word en waar daar weinig of geen versekeringsrisiko is nie.
Lewenslisensiebesigheid is uitgesluit by die berekening van die intrinsieke waarde van gedekte
besigheid.
3. Ontleding van netto invloei/(uitvloei) van fondse
42 43
Totaal Lewensversekering (1) Lewenslisensie (2) Ander
R miljoen 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008
Sanlam Persoonlike
Finansies 3 411 2 221 929 861 – – 2 482 1 360
Suid-Afrika 1 989 2 068 741 768 – – 1 248 1 300
Afrika
Sanlam Ontwikkelende
1 422 153 188 93 – – 1 234 60
Markte 610 673 610 673 – – – –
Suid-Afrika (132) 83 (132) 83 – – – –
Afrika 636 471 636 471 – – – –
Ander internasionaal 106 119 106 119 – – – –
Sanlam UK (111) 91 (8) 91 – – (103) –
Sanlam Werknemervoordele (499) (517) (499) (517) – – – –
Sanlam Beleggings 3 070 3 055 – – 292 (469) 2 778 3 524
Werknemervoordele
Kollektiewe
(274) (701) – – (274) (701) – –
beleggingskemas 2 682 966 – – – – 2 682 966
Kleinhandelfondse 766 39 – – – – 766 39
Groothandelbesigheid 1 916 927 – – – – 1 916 927
Derdepartyfondse 251 3 208 – – – – 251 3 208
Groothandelbesigheid 2 822 625 – – – – 2 822 625
Private Beleggings (2 571) 2 583 – – – – (2 571) 2 583
Nie-Suid-Afrikaans 411 (418) – – 566 232 (155) (650)
Korttermynversekering 1 676 1 768 – – – – 1 676 1 768
Netto invloei/(uitvloei)
white label uitgesluit 8 157 7 291 1 032 1 108 292 (469) 6 833 6 652
White label
Sanlam Kollektiewe
(480) (1 821) – – – – (480) (1 821)
Beleggings
Sanlam Ontwikkelende
(480) (1 821) – – – – (480) (1 821)
Markte – – – – – – – –
Totale netto invloei/
(uitvloei) 7 677 5 470 1 032 1 108 292 (469) 6 353 4 831
(1) Lewensversekeringsbesigheid het betrekking op besigheid geskryf onder ’n lewenslisensie wat by die
berekening van die intrinsieke waarde van gedekte besigheid ingesluit is.
(2) Lewenslisensiebesigheid het betrekking op beleggingsprodukte wat deur middel van ’n
lewensverskeringspolis voorsien word en waar daar weinig of geen versekeringsrisiko is nie.
Lewenslisensiebesigheid is uitgesluit by die berekening van die intrinsieke waarde van gedekte
besigheid.

Aantekeninge by die aandeelhouersfondsinligting (vervolg)
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
3. Ontleding van netto invloei/(uitvloei) van fondse (vervolg)
R miljoen 2009 2008
Ontleed per mark
Kleinhandel
Lewensbesigheid 609 851
Sanlam Persoonlike Finansies 741 768
Sanlam Ontwikkelende Markte (132) 83
Nie-lewensbesigheid (557) 3 922
Sanlam Persoonlike Finansies 1 248 1 300
Sanlam Private Beleggings (2 571) 2 583
Sanlam Kollektiewe Beleggings 766 39
Suid-Afrikaans 52 4 773
Nie-Suid-Afrikaans 2 053 834
Sanlam Persoonlike Finansies 1 422 153
Sanlam Ontwikkelende Markte 742 590
Sanlam UK (111) 91
Totaal kleinhandel
Institusioneel
2 105 5 607
Groeplewensbesigheid (773) (1 218)
Sanlam Werknemervoordele (499) (517)
Beleggingsbestuur (274) (701)
Nie-lewensbesigheid 4 738 1 552
Derdeparty 3 032 2 974
Sanlam Multi-Bestuurder (210) (2 349)
Sanlam Kollektiewe Beleggings 1 916 927
Suid-Afrikaans 3 965 334
Beleggingsbestuur Nie-Suid-Afrikaans 411 (418)
Totaal institusioneel 4 376 (84)
White label (480) (1 821)
Sanlam Kollektiewe Beleggings (480) (1 821)
Sanlam Ontwikkelende Markte – –
Korttermynversekering 1 676 1 768
Totale netto invloei 7 677 5 470
4. Genormaliseerde verwaterde verdienste per aandeel
Ingevolge IFRS word die polishouerfonds se beleggings in Sanlam-aandele en Groep-filiale nie as
aandeelbeleggings in die Sanlam-staat van finansiële posisie weerspieël nie, maar by konsolidasie ten
volle van ekwiteit afgetrek (ten opsigte van Sanlam-aandele) of teen netto batewaarde aangetoon (in die
geval van filiale). Die waardasie van die toepaslike polisverpligtinge sluit egter die billike waarde van dié
aandele in wat ’n wanpassing tussen polisverpligtinge en polishouersbeleggings tot gevolg het en
gevolglik ’n uitwerking op die Groep se verdienste het. Die aantal uitgereikte aandele moet ook verminder
word met die tesourie-aandele wat deur die polishouersfonds gehou word vir die berekening van basiese
en verwaterde IFRS-verdienste per aandeel. Uit bestuur se oogpunt is dit nie ’n getroue voorstelling van
die verdienste wat aan die Groep se aandeelhouers toeskryfbaar is nie, veral in gevalle waar die
aandeelprys en/of die aantal aandele wat deur die polishouersfonds gehou word, betekenisvol verskil.
Gevolglik bereken die Groep genormaliseerde verwaterde verdienste per aandeel om die uitwerking van
beleggings in Sanlam-aandele en Groep-filiale wat deur die polishouersfonds gehou word, uit te skakel.
44 45
Ses maande Nagegaan
2009
sent
2008
sent
Volle
jaar
Geouditeerd
2008
sent
Genormaliseerde verwaterde verdienste per aandeel:
Netto resultaat van finansiële dienste 60,4 62,6 133,8
Kernverdienste 87,5 89,7 184,8
Wesensverdienste 78,5 58,8 93,9
Wins toeskryfbaar aan aandeelhouersfonds 75,7 54,0 84,0
R miljoen R miljoen R miljoen
Ontleding van genormaliseerde verdienste (verwys na
aandeelhouersfonds se inkomstestaat op bladsy 36):
Netto resultaat van finansiële dienste 1 234 1 334 2 802
Kernverdienste 1 789 1 913 3 870
Wesensverdienste 1 605 1 254 1 966
Wins toeskryfbaar aan aandeelhouersfonds 1 547 1 151 1 758
Rekonsiliasie van genormaliseerde wesensverdienste:
Wesensverdienste per aantekening 1 op bladsy 60 1 664 1 955 2 702
Minus: Fondsoordragte (59) (701) (736)
Genormaliseerde wesensverdiente 1 605 1 254 1 966
miljoen miljoen miljoen
Aangepaste aantal aandele:
Geweegde gemiddelde aantal aandele vir verwaterde
verdienste per aandeel (verwys na aantekening 1 op
bladsy 60)
Plus: Geweegde gemiddelde aantal Sanlam-aandele
2 015,1 2 068,1 2 043,5
deur polishouers gehou
Aangepaste geweegde gemiddelde aantal aandele vir
29,3 64,5 50,5
genormaliseerde verwaterde verdienste per aandeel 2 044,4 2 132,6 2 094,0

Aantekeninge by die aandeelhouersfondsinligting (vervolg)
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
5. Billike waarde van ander Groep-besighede
Die aandeelhouersfonds teen billike waarde sluit die waarde van die Sanlam-besighede gegrond op
die direkteure se waardasie in, behalwe in die geval van Santam, wat teen heersende aandeelpryse
gewaardeer word.
Waarderingsmetodologie
Die billike waarde van ongenoteerde Sanlam-besighede is deur die toepassing van die volgende
waarderingsmetodologieë bepaal:
Billike waarde
Desember
Waarderingsmetodologie Junie Nagegaan Geouditeerd
R miljoen 2009 2008 2008
Verhouding tussen prys en bates onder bestuur 5 580 5 839 5 958
SBB Groothandel 3 603 3 778 3 903
SBB Internasionaal 1 314 1 682 1 358
Sanlam Kollektiewe Beleggings 327 309 320
Principal 253 – 299
Sanlam Namibia Holdings 83 70 78
Verdiskonteerde kontantvloei 1 911 1 765 1 964
Glacier 695 584 696
Sanlam Persoonlike Lenings 73 73 71
Multi-Data 172 172 190
Sanlam Trust 149 111 144
Sanlam Huislenings 120 61 133
Punter Southall Group 236 318 219
Ander 466 446 511
Netto batewaarde 735 1 321 590
Principal – 584 –
Buckles – 78 –
MiWay 110 110 110
Shriram General Insurance 115 115 115
Sanlam Kapitaalmarkte 510 434 365
Billike waarde van ongenoteerde besighede 8 226 8 925 8 512
Die belangrikste aannames wat in die primêre waardering van die ongenoteerde besighede toegepas
is, word hieronder getoon. Die sensitiwiteitsontleding is op die volgende aannameveranderinge
gegrond:
Aanname Aannameverandering
Verhouding tussen prys en bates onder bestuur (P/BoB) 0,1%
Risikoverdiskonteringskoers (RVK) 1,0%
Voortdurende groeikoers (VGK) 1,0%
R miljoen
Verhouding tussen prys en bates
onder bestuur
Geweegde
gemiddelde
aanname
Billike waarde van Sanlam-besighede
Basiswaarde
Afname in
aanname
Toename in
aanname
P/BoB = 1,46%
(Des 2008: 1,44%) 5 580 5 096 6 064
Verdiskonteerde kontantvloeie RVK = 18,3% (Dec
2008: 17,9%)
VGK = 2,5% – 5%
(Des 2008:
1 911 2 032 1 809
2,5% – 5%) 1 911 1 869 1 959
6. Waarde per aandeel
46 47
Junie nagegaan
2009
miljoen
2008
miljoen
Desember
Geouditeerd
2008
miljoen
Aantal aandele vir waarde per aandeel:
Aantal gewone aandele uitgereik aan begin van die
tydperk 2 190,1 2 303,6 2 303,6
Aandele gekanselleer (30,1) (63,5) (113,5)
Aantal gewone aandele uitgereik 2 160,0 2 240,1 2 190,1
Aandele deur filiale in aandeelhouersfonds gehou
Uitstaande aandele en aandele-opsies ten opsigte van
(159,8) (218,5) (197,3)
Sanlam Beperk-langtermynaansporingskemas
Aantal aandele (onder opsie) wat teen billike waarde
37,6 43,2 45,5
uitgereik sou word
Omskepbare uitgestelde aandele deur Ubuntu-Botho
(10,5) (14,4) (12,7)
gehou 20,9 13,9 18,6
Aangepaste aantal aandele vir waarde per aandeel 2 048,2 2 064,3 2 044,2
7. Aandeelterugkope
Die Sanlam-aandeelhouers het by die 2009- en 2008-jaarvergaderings aan die Groep algemene
magtiging gegee om Sanlam-aandele in die mark terug te koop. Die Groep het nie ingevolge dié
algemene magtiging enige aandele gedurende 2009 verkry nie.
Intrinsieke waarde van gedekte besigheid
Intrinsieke waarde van gedekte besigheid
op 30 Junie 2009
Desember
Junie Nagegaan Geouditeerd
R miljoen
Aantekening
2009 2008 2008
Sanlam Persoonlike Finansies 18 939 19 974 19 574
Aangepaste netto waarde 8 032 8 300 8 275
Netto waarde van vankrag- gedekte besigheid 10 907 11 674 11 299
Waarde van vankrag- gedekte besigheid 12 649 13 309 12 809
Koste van kapitaal (1 613) (1 528) (1 378)
Belang van minderheidsaandeelhouers (129) (107) (132)
Sanlam Ontwikkelende Markte 3 040 2 281 2 796
Aangepaste netto waarde 1 215 925 1 032
Netto waarde van vankrag- gedekte besigheid 1 825 1 356 1 764
Waarde van vankrag- gedekte besigheid 2 428 1 956 2 432
Koste van kapitaal (273) (280) (284)
Belang van minderheidsaandeelhouers (330) (320) (384)
Sanlam UK 685 1 030 680
Aangepaste netto waarde 238 510 234
Netto waarde van vankrag- gedekte besigheid 447 520 446
Waarde van vankrag- gedekte besigheid 479 560 481
Koste van kapitaal (32) (40) (35)
Belang van minderheidsaandeelhouers – – –
Sanlam Werknemervoordele 5 109 5 333 5 541
Aangepaste netto waarde 5 017 5 120 5 472
Netto waarde van vankrag- gedekte besigheid 92 213 69
Waarde van vankrag- gedekte besigheid 1 014 1 075 824
Koste van kapitaal (922) (862) (755)
Belang van minderheidsaandeelhouers – – –
Intrinsieke waarde van gedekte besigheid 27 773 28 618 28 591
Aangepaste netto waarde (1) 14 502 14 855 15 013
Netto waarde van vankrag- gedekte besigheid 1 13 271 13 763 13 578
Intrinsieke waarde van gedekte besigheid 27 773 28 618 28 591
(1) Sluit ondergeskikte skuldbefondsing van Sanlam Lewens uit.

Intrinsieke waarde van gedekte besigheid (vervolg)
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Verandering in intrinsieke waarde van gedekte besigheid
R miljoen
Aantekening
Totaal
Ses maande Nagegaan
Waarde
van
vankrag
Ses maande Nagegaan
48 49
Volle jaar
Geouditeerd
2009 2008 2008
Koste
van
kapitaal
Aangepaste
netto
waarde Totaal
Waarde
van
vankrag
Koste
van
kapitaal
Aangepaste
netto
waarde Totaal
Intrinsieke waarde van gedekte besigheid aan
begin van die tydperk
28 591 15 939 (2 361) 15 013
28 432 16 316 (2 594) 14 710 28 432
Waarde van nuwe besigheid
Netto verdienste uit bestaande gedekte
2 243 882 (37) (602) 250 777 (36) (491) 612
besigheid
Verwagte opbrengs op waarde van
1 145 (307) 83 1 369 1 200 (188) 112 1 276 1 885
vankrag-besigheid
Verwagte oordrag van wins na aangepaste
839 771 68 –
886 857 29 – 1 838
netto waarde – (1 155) – 1 155 – (1 070) – 1 070 –
Bedryfsondervinding-afwykings 3 289 102 (1) 188 250 71 6 173 278
Verandering in bedryfsaannames
Verwagte beleggingsopbrengs op aangepaste
4 17 (25) 16 26 64 (46) 77 33 (231)
netto waarde 546 – – 546 588 – – 588 1 180
Intrinsieke waarde-verdienste uit bedrywighede 1 934 575 46 1 313 2 038 589 76 1 373 3 677
Verandering in ekonomiese aannames
Belastingveranderings – wysiging in
5 (1 020) (526) (487) (7) (705) (532) (157) (16) 356
maatskappybelastingkoerse – – – – 196 191 5 – 215
Beleggingsafwykings – waarde van vankrag
Beleggingsafwykings – beleggingsopbrengs op
176 88 41 47 (234) (288) 54 – (1 435)
aangepaste netto waarde (209) – – (209) (368) – – (368) (1 864)
Wisselkoersbewegings (96) (95) 7 (8) 103 113 (10) – 23
Netto projekuitgawes 6 (15) – – (15) (32) – – (32) (53)
Intrinsieke waarde-verdienste uit gedekte
besigheid 770 42 (393) 1 121 998 73 (32) 957 919
Waarde van vankrag-besigheid verkry
Verandering in aanwending van
228 72 (28) 184 – – – – –
kapitaaldiversifikasie (292) – – (292) (175) – – (175) 197
Oordragte vanaf gedekte besigheid (1 524) – – (1 524) (637) – – (637) (957)
Intrinsieke waarde van gedekte besigheid aan
einde van die tydperk
Ontleding van verdienste uit gedekte besigheid
27 773
16 053
(2 782)
14 502
28 618
16 389
(2 626)
14 855 28 591
Sanlam Persoonlike Finansies 446 (157) (235) 838 490 (158) 28 620 453
Sanlam Ontwikkelende Markte 86 11 6 69 180 63 (7) 124 659
Sanlam UK 4 (2) 3 3 139 54 (8) 93 (36)
Sanlam Werknemervoordele
Intrinsieke waarde-verdienste uit gedekte
234 190 (167) 211 189 114 (45) 120 (157)
besigheid 770 42 (393) 1 121 998 73 (32) 957 919
(1) Die vergelykende inligting van Junie 2008 is hersaamgestel ten einde die verandering in
belang van minderheidsaandeelhouers aan die individuele lyn-items toe te wys. Alle
lyn-items word gevolglik netto van minderheidsbelange aangetoon.

Intrinsieke waarde van gedekte besigheid (vervolg)
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Waarde van nuwe besigheid
R miljoen
Waarde van nuwe besigheid (by uitreiking):
Ses maande Nagegaan
Volle jaar
Geouditeerd
Aantekening
2009 2008 2008
Bruto waarde van nuwe besigheid 321 332 787
Sanlam Persoonlike Finansies 154 178 419
Sanlam Ontwikkelende Markte 156 128 343
Sanlam UK 1 6 6
Sanlam Werknemervoordele 10 20 19
Koste van kapitaal (45) (42) (89)
Sanlam Persoonlike Finansies (19) (18) (33)
Sanlam Ontwikkelende Markte (20) (15) (41)
Sanlam UK (1) (3) (5)
Sanlam Werknemervoordele (5) (6) (10)
Waarde van nuwe besigheid 276 290 698
Sanlam Persoonlike Finansies 135 160 386
Sanlam Ontwikkelende Markte 136 113 302
Sanlam UK – 3 1
Sanlam Werknemervoordele 5 14 9
Waarde van nuwe besigheid toeskryfbaar
aan:
Aandeelhouersfonds 2 243 250 612
Sanlam Persoonlike Finansies 133 157 377
Sanlam Ontwikkelende Markte 105 76 225
Sanlam UK – 3 1
Sanlam Werknemervoordele 5 14 9
Belang van
minderheidsaandeelhouers 33 40 86
Sanlam Persoonlike Finansies 2 3 9
Sanlam Ontwikkelende Markte 31 37 77
Sanlam UK – – –
Sanlam Werknemervoordele – – –
Waarde van nuwe besigheid 276 290 698
Geografiese ontleding:
Suid-Afrika 196 198 507
Afrika 77 85 181
Ander internasionaal 3 7 10
Waarde van nuwe besigheid 276 290 698
50 51
Ses maande Nagegaan
Volle jaar
Geouditeerd
R miljoen 2009 2008 2008
Ontleding van nuwe besigheid se
winsgewendheid:
Vóór minderhede:
Huidige waarde van
nuwebesigheidspremies 11 469 12 141 26 033
Sanlam Persoonlike Finansies 7 488 8 089 17 371
Sanlam Ontwikkelende Markte 2 814 2 330 5 332
Sanlam UK 463 836 1 484
Sanlam Werknemervoordele 704 886 1 846
Marge van nuwe besigheid 2,41% 2,39% 2,68%
Sanlam Persoonlike Finansies 1,80% 1,98% 2,22%
Sanlam Ontwikkelende Markte 4,83% 4,85% 5,66%
Sanlam UK 0,00% 0,36% 0,07%
Sanlam Werknemervoordele 0,71% 1,58% 0,49%
Ná minderhede
Huidige waarde van
nuwebesigheidspremies 10 906 11 501 24 459
Sanlam Persoonlike Finansies 7 395 8 020 17 080
Sanlam Ontwikkelende Markte 2 344 1 759 4 049
Sanlam UK 463 836 1 484
Sanlam Werknemervoordele 704 886 1 846
Marge van nuwe besigheid 2,23% 2,17% 2,50%
Sanlam Persoonlike Finansies 1,80% 1,96% 2,21%
Sanlam Ontwikkelende Markte 4,48% 4,32% 5,56%
Sanlam UK 0,00% 0,36% 0,07%
Sanlam Werknemervoordele 0,71% 1,58% 0,49%

Intrinsieke waarde van gedekte besigheid (vervolg)
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Aantekeninge by die intrinsieke waarde van gedekte besigheid
1. Waarde van vankrag-sensitiwiteitsontleding
Bruto
waarde
van
vankragbesigheid
Koste
van
kapitaal
Netto
waarde
van
vankragbesigheid
Verandering
teenoor
basiswaarde
R miljoen R miljoen R miljoen %
Basiswaarde 16 053 (2 782) 13 271
• Risikoverdiskonteringskoers verhoog met 1% 15 108 (3 382) 11 726 (12)
2. Waarde van nuwe besigheid-sensitiwiteitsontleding
Bruto
waarde
van
nuwe
besigheid
Koste
van
kapitaal
Netto
waarde
van
nuwe
besigheid
Verandering
teenoor
basiswaarde
R miljoen R miljoen R miljoen %
Basiswaarde 280 (37) 243
• Risikoverdiskonteringskoers verhoog met 1% 241 (43) 198 (19)
Volle jaar
Ses maande Nagegaan Geouditeerd
R miljoen 2009 2008 2008
3. Bedryfsondervinding-afwykings
Risiko-ondervinding 167 90 307
Beleggingswaarborgreserwe 64 24 (117)
Bedryfskapitaal en ander 58 136 88
Totale bedryfsondervinding-afwykings 289 250 278
4. Verandering in bedryfsaannames
Sterfte en ongeskiktheid 34 (13) (196)
Beëindigings (6) (34) (31)
Verbeteringe aan modelle en ander (11) 111 (4)
Totale verandering in bedryfsaannames 17 64 (231)
5. Verandering in ekonomiese aannames
Beleggingsopbrengste en risiko-premies (707) (710) 363
Langtermynbatesamestelling-aannames (313) 5 (7)
Totale verandering in ekonomiese aannames (1 020) (705) 356
6. Netto projekuitgawes
Netto projekuitgawes hou verband met eenmalige uitgawes op die Groep se distribusieplatforms
waarvoor daar nie in die intrinsieke waarde-aannames toegelaat is nie.
52 53
Junie Nagegaan
Desember
Geouditeerd
% 2009 2008 2008
7. Ekonomiese aannames
Bruto beleggingsopbrengs, risikoverdiskonteringskoers
en inflasie
Sanlam Lewens
Punt gebruik op die relevante opbrengskurwe 9 jaar 9 jaar 9 jaar
Vaste rente-beleggings 9,2 10,7 7,3
Aandele en buitelandse beleggings 12,7 14,2 10,8
Verskanste aandele 9,7 11,2 7,8
Vaste eiendom 10,2 11,7 8,3
Kontant 8,2 9,7 6,3
Opbrengs op vereiste kapitaal 10,0 12,2 8,8
Inflasiekoers 6,2 7,7 4,3
Risikoverdiskonteringskoers 11,7 13,2 9,8
SDM Beperk
Punt gebruik op die relevante opbrengskurwe 6 jaar 6 jaar 6 jaar
Vaste rente-beleggings 8,7 11,0 7,3
Aandele en buitelandse beleggings 12,2 14,5 10,8
Verskanste aandele nvt nvt nvt
Vaste eiendom 9,7 12,0 8,3
Kontant 7,7 10,0 6,3
Opbrengs op vereiste kapitaal 10,0 12,3 8,6
Inflasiekoers 5,7 8,0 4,3
Risikoverdiskonteringskoers 11,2 13,5 9,8
Merchant Investors
Punt gebruik op die relevante opbrengskurwe 15 jaar 15 jaar 15 jaar
Vaste rente-beleggings 4,1 5,2 3,7
Aandele en buitelandse beleggings 7,3 8,4 7,0
Verskanste aandele 7,3 8,4 7,0
Vaste eiendom 7,3 8,4 7,0
Kontant 4,1 5,2 3,7
Opbrengs op vereiste kapitaal 4,1 5,2 3,7
Inflasiekoers 3,3 4,5 2,9
Risikoverdiskonteringskoers 7,8 8,9 7,5
Botswana Life Insurance
Vaste rente-beleggings 10,5 10,5 10,5
Aandele en buitelandse beleggings 14,0 14,0 14,0
Verskanste aandele nvt nvt nvt
Vaste eiendom 11,5 11,5 11,5
Kontant 9,5 9,5 9,5
Opbrengs op vereiste kapitaal 10,6 10,6 10,6
Inflasiekoers 7,5 7,5 7,5
Risikoverdiskonteringskoers 14,0 14,0 14,0

Intrinsieke waarde van gedekte besigheid (vervolg)
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Aantekeninge by die intrinsieke waarde van gedekte besigheid
7. Ekonomiese aannames (vervolg)
Junie Nagegaan
Desember
Geouditeerd
% 2009 2008 2008
Samestelling van bates wat vereiste kapitaal ondersteun
Sanlam Lewens
Aandele 34 44 44
Verskanste aandele 13 13 13
Vaste eiendom 3 3 3
Vaste rente-beleggings 15 25 25
Kontant 35 15 15
SDM Beperk
100 100 100
Aandele 50 50 50
Verskanste aandele – – –
Vaste eiendom – – –
Vaste rente-beleggings – – –
Kontant 50 50 50
Merchant Investors
100 100 100
Aandele – – –
Verskanste aandele – – –
Vaste eiendom – – –
Vaste rente-beleggings – – –
Kontant 100 100 100
Botswana Life Insurance
100 100 100
Aandele 15 15 15
Verskanste aandele – – –
Vaste eiendom 10 10 10
Vaste rente-beleggings 25 25 25
Kontant 50 50 50
100 100 100
Groep- finansiële state
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Inhoud
Staat van finansiële posisie 56
Staat van omvattende inkomste 57
Staat van veranderinge in ekwiteit 58
Kontantvloeistaat 59
Aantekeninge by die finansiële state 60
54 55

Staat van finansiële posisie
op 30 Junie 2009
Junie
Nagegaan
Desember
Geouditeerd
R miljoen 2009 2008
Bates
Eiendom en toerusting 376 382
Eienaar-geokkupeerde eiendomme 651 652
Klandisiewaarde 2 668 2 623
Ander ontasbare bates 50 –
Waarde van besigheid verkry 1 205 1 309
Uitgestelde verkrygingskoste 2 047 1 970
Langtermynherversekeringsbates 493 506
Beleggings 262 316 268 530
Eiendomme 15 490 15 981
Ekwiteitsverantwoorde beleggings 1 314 1 317
Aandele en soortgelyke instrumente 119 926 120 284
Openbare sektor: effekte en lenings
Skuldbriewe, versekeringspolisse, voorkeuraandele
46 460 50 531
en ander lenings 34 763 35 309
Kontant, deposito's en soorgelyke instrumente 44 363 45 108
Uitgestelde belasting 572 712
Tegniese korttermynversekeringsbates 2 665 2 250
Bedryfsbates 34 981 38 974
Handels- en ander debiteure 26 396 28 908
Kontant, deposito's en soortgelyke instrumente 8 585 10 066
Totale bates 308 024 317 908
Ekwiteit en laste
Kapitaal en reserwes
Aandelekapitaal en -premie 23 23
Tesourie-aandele (3 359) (4 142)
Ander reserwes 9 100 9 312
Behoue verdienste 21 299 22 458
Aandeelhouersfonds 27 063 27 651
Belang van minderheidsaandeelhouers 2 370 2 596
Totale ekwiteit 29 433 30 247
Langtermynpolisverpligtinge 225 111 229 268
Versekeringskontrakte 116 101 120 879
Beleggingskontrakte 109 010 108 389
Termynfinansiering 6 471 6 763
Margebesigheid 2 882 2 830
Ander rentedraende verpligtinge 3 589 3 933
Eksterne beleggers in gekonsolideerde fondse 9 273 9 822
Belang van sel-eienaars 475 447
Uitgestelde belasting 303 440
Tegniese korttermynversekeringsvoorsienings 8 700 8 229
Bedryfslaste 28 258 32 692
Handels- en ander krediteure 25 428 29 325
Voorsienings 1 541 1 453
Belasting 1 289 1 914
Totale ekwiteit en laste 308 024 317 908
Staat van omvattende inkomste
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
R miljoen
56 57
Nagegaan Nagegaan
Aantekening
2009 2008
Netto inkomste 15 854 6 572
Inkomste uit finansiële dienste 15 034 13 816
Herversekeringspremies betaal (1 765) (1 624)
Herversekeringskommissie ontvang 147 195
Beleggingsinkomste 8 863 8 250
Beleggingsurplusse (6 519) (14 212)
Finansieringskoste – margebesigheid (114) (126)
Verandering in billike waarde van eksterne
beleggers-verpligting 208 273
Netto versekerings- en beleggingskontrakvoordele
en -eise
Langtermynversekering- en
(7 513) 1 446
beleggingskontrakvoordele (3 219) 5 205
Korttermynversekeringseise (5 776) (5 107)
Herversekeringseise ontvang 1 482 1 348
Uitgawes (5 383) (5 173)
Verkoopsvergoeding (2 127) (1 987)
Administrasiekoste (3 256) (3 186)
Waardedalings (62) (135)
Amortisasie van waarde van besigheid verkry (37) (31)
Netto bedryfsresultaat 2 859 2 679
Ekwiteitsverantwoorde verdienste (5) 63
Finansieringskoste – ander (164) (160)
Wins vóór belasting 2 690 2 582
Belasting (853) (528)
Aandeelhouersfonds (613) (419)
Polishouersfonds (240) (109)
Wins van voortgesette bedrywighede 1 837 2 054
Beëindigde bedrywighede – (63)
Wins vir die tydperk
Ander omvattende inkomste
1 837 1 991
Beweging in valuta-omrekeningsreserwe (383) 587
Omvattende inkomste vir die tydperk 1 454 2 578
Toedeling van omvattende inkomste
Wins vir die tydperk 1 837 1 991
Aandeelhouersfonds 1 606 1 852
Belang van minderheidsaandeelhouers 231 139
Omvattende inkomste vir die tydperk 1 454 2 578
Aandeelhouersfonds 1 303 2 313
Belang van minderheidsaandeelhouers 151 265
Verdienste toeskryfbaar aan aandeelhouers van die
maatskappy (sent):
Wins vir die tydperk
Basiese verdienste per aandeel 1 81,6 91,4
Verwaterde verdienste per aandeel
Verdienste toeskryfbaar aan aandeelhouers van die
maatskappy uit voortgesette bedrywighede (sent):
Wins vir die tydperk
1 79,7 89,5
Basiese verdienste per aandeel 1 81,6 93,1
Verwaterde verdienste per aandeel 1 79,7 91,2

Staat van veranderinge in ekwiteit
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Nagegaan Nagegaan
R miljoen 2009 2008
Aandeelhouersfonds:
Saldo aan begin van die tydperk 27 651 29 334
Omvattende inkomste 1 303 2 313
Wins vir die tydperk
Ander omvattende inkomste: beweging in
1 606 1 852
valuta-omrekeningsreserwe (303) 461
Netto beweging in tesourie-aandele
Netto gerealiseerde beleggingsurplusse op
633 ( 684)
tesourie-aandele (146) (159)
Koste van netto tesourie-aandele verkoop/(gekoop) (1) 779 (525)
Aandeelgebaseerde betalings 45 49
Dividende betaal (2) (1 954) (1 907)
Aandele gekanselleer (615) (1 439)
Saldo aan einde van die tydperk 27 063 27 666
Belang van minderheidsaandeelhouers
Saldo aan begin van die tydperk 2 596 2 220
Omvattende inkomste 151 265
Wins vir die tydperk
Ander omvattende inkomste: beweging in
231 139
valuta-omrekeningsreserwe (80) 126
Netto beweging in tesourie-aandele
Netto gerealiseerde beleggingsurplusse op
9 69
tesourie-aandele (13) 47
Koste van netto tesourie-aandele verkoop (1) 22 22
Aandeelgebaseerde betalings 9 7
Dividende betaal
Verkrygings, verkope en ander bewegings in
(279) (245)
minderheidsbelange (116) 168
Saldo aan einde van die tydperk 2 370 2 484
Aandeelhouersfonds 27 651 29 334
Belang van minderheidsaandeelhouers 2 596 2 220
Totale ekwiteit aan begin van die tydperk 30 247 31 554
Aandeelhouersfonds 27 063 27 666
Belang van minderheidsaandeelhouers 2 370 2 484
Totale ekwiteit aan einde van die tydperk 29 433 30 150
(1) Behels beweging in koste van aandele deur filiale en aandele-aansporingtrust gehou.
(2) Dividend van 98 sent per aandeel wat gedurende 2009 ten opsigte van die 2008- finansiële jaar betaal
is (2008: 93 sent per aandeel).
Kontantvloeistaat
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
58 59
Nagegaan Nagegaan
R miljoen 2009 2008
Kontantvloei uit bedryfsaktiwiteite 357 5 746
Kontantvloei uit beleggingsaktiwiteite (2 411) 4 679
Kontantvloei uit finansieringsaktiwiteite (147) (1 881)
Netto (afname)/toename in kontant en
kontant-ekwivalente
Kontant, deposito’s en soortgelyke instrumente aan
(2 201) 8 544
begin van die tydperk
Kontant, deposito's en soortgelyke instrumente aan
55 145 51 309
einde van die tydperk
52 944 59 853
Nie-bedryfsbates as gehou vir verkoop geklassifiseer – (915)
Kontant, deposito’s en soortgelyke instrumente aan
einde van die tydperk – voortgesette bedrywighede
Kontantvloei met betrekking tot beëindigde
bedrywighede
Die volgende kontantvloei uit beëindigde
bedrywighede is hierbo ingesluit:
52 944 58 938
Bedryfskontantvloei – (215)
Beleggingskontantvloei – 318
Finansieringskontantvloei – –
Netto toename in kontant en kontant-ekwivalente
Kontant, deposito’s en soortgelyke instrumente aan
– 103
begin van die tydperk – beëindigde bedrywighede
Kontant, deposito’s en soortgelyke instrumente aan
– 812
einde van die tydperk – beëindigde bedrywighede – 915

Aantekeninge by die finansiële state
vir die ses maande geëindig 30 Junie 2009
Nagegaan Nagegaan
2009 2008
1. Verdienste per aandeel
Vir basiese verdienste per aandeel word die geweegde gemiddelde aantal gewone aandele
aangepas vir tesourie-aandele deur filiale gehou. Basiese verdienste per aandeel word bereken
deur verdienste deur die aangepaste geweegde gemiddelde aantal uitgereikte aandele te deel.
Vir verwaterde verdienste per aandeel word die geweegde gemiddelde aantal gewone aandele
aangepas vir die aandele wat nog nie onder Sanlam se aandele-aansporingskema uitgereik is nie,
tesourie-aandele wat deur filiale gehou word en die omskakeling van uitgestelde aandele.
Verwaterde verdienste per aandeel word bereken deur verdienste deur die aangepaste verwaterde
geweegde gemiddelde aantal uitgereikte aandele te deel.
Verwys na bladsy 45 vir genormaliseerde verdienste per aandeel, wat op die ekonomiese verdienste
toeskryfbaar aan die aandeelhouersfonds gegrond is en gebruik moet word wanneer die Groep se
ekonomiese prestasie beoordeel word.
sent sent
Basiese verdienste per aandeel:
Wesensverdienste 84,6 96,5
Wins toeskryfbaar aan aandeelhouersfonds
Verwaterde verdienste per aandeel:
81,6 91,4
Wesensverdienste 82,6 94,5
Wins toeskryfbaar aan aandeelhouersfonds
Basiese verdienste per aandeel van voortgesette
bedrywighede:
79,7 89,5
Wins toeskryfbaar aan aandeelhouersfonds
Verwaterde verdienste per aandeel van
voortgesette bedrywighede:
81,6 93,1
Wins toeskryfbaar aan aandeelhouersfonds 79,7 91,2
Ontleding van verdienste:
R miljoen R miljoen
Wins toeskryfbaar aan aandeelhouersfonds 1 606 1 852
Minus: Ekwiteitsverantwoorde nie-wesensverdienste – (32)
Plus: Waardedalings 58 135
Waardedalings 60 135
Belang van minderheidsaandeelhouers (2) –
Wesensverdienste
By wesensverdienste is herwaardasie van
beleggingseiendomme ingesluit, wat hoofsaaklik aan
polishouerfondse toeskryfbaar is.
Ontleding van verdienste van voortgesette
bedrywighede:
1 664 1 955
Wins toeskryfbaar aan aandeelhouersfonds 1 606 1 852
Beëindigde bedrywighede – 35
Verlies van beëindigde bedrywighede – 74
Belasting op verlies van beëindigde
bedrywighede
– (11)
Belang van minderheidsaandeelhouers – (28)
Wins van voortgesette bedrywighede toeskryfbaar
aan aandeelhouersfonds 1 606 1 887
miljoen miljoen
Aantal aandele:
Aantal gewone aandele uitgereik aan begin van die
tydperk 2 190,1 2 303,6
Minus: Geweegde aantal aandele gekanselleer
Minus: Geweegde Sanlam-aandele deur filiale
(20,1) (31,8)
gehou (polishouers ingesluit)
Aangepaste geweegde gemiddelde aantal aandele
(202,0) (245,6)
vir basiese verdienste per aandeel
Plus: Geweegde omskakeling van uitgestelde
1 968,0 2 026,2
aandele 20,0 13,1
Plus: Totale aantal aandele en opsies
Minus: Aantal aandele (onder opsie) wat teen billike
37,6 43,2
waarde uitgereik sou word
Aangepaste geweegde gemiddelde aantal aandele
(10,5) (14,4)
vir verwaterde verdienste per aandeel 2 015,1 2 068,1
60 61
Nagegaan Nagegaan
R miljoen 2009 2008
2. Rekonsiliasie van segmentele inligting
Segmentele inkomste uit finansiële dienste
(per aandeelhouersfondsinligting) 13 808 12 880
Sanlam Persoonlike Finansies 3 184 3 090
Sanlam Ontwikkelende Markte 1 794 1 504
Sanlam UK 182 182
Sanlam Werknemervoordele 1 056 1 006
Korttermynversekering 6 415 5 829
Sanlam Beleggings 928 1 097
Sanlam Kapitaalmarkte 162 97
Korporatief, konsolidasie en ander 87 75
IFRS-aanpassings 1 226 936
Totale inkomste uit finansiële dienste 15 034 13 816
Segmentresultate (per aandeelhouersfondsinligting
ná belasting en minderhede) 1 547 1 151
Sanlam Persoonlike Finansies 855 (207)
Sanlam Ontwikkelende Markte 46 46
Sanlam UK (41) 70
Sanlam Werknemervoordele 194 122
Korttermynversekering 153 33
Sanlam Beleggings 262 249
Sanlam Kapitaalmarkte 59 34
Korporatief, konsolidasie en ander
Belang van minderheidsaandeelhouers wat by
19 804
segmentresultate ingesluit is, teruggeskryf 231 139
Fondsoordragte 59 701
Totale wins vir die tydperk
Bykomende segmentele inligting word in die aandeelhouersinligting
voorsien (verwys bladsy 32 tot 39).
3. Pensioen- en aftreefondsondersoek
1 837 1 991
Aandeelhouers word verwys na die voortgaande ondersoeke van die Finansiële Diensteraad (FDR)
en die Nasionale Vervolgingsgesag na beweerde bedrog by ’n aantal pensioen- en afreefondse. Die
gebeure het plaasgevind in die middel tot laat 1990’s. Sanlam het opgetree as administrateur vir
drie van hierdie fondse op daardie tydstip en het die owerhede sedert hul ondersoek in 2004
ondersteun.
Sanlam het in 2006 ’n bedrag te goede trou terugbetaal aan drie van die fondse. Die betaling
verteenwoordig die voordeel, met inbegrip van rente, wat Sanlam indirek ontvang het deur ’n
maatskappy wat voorheen deel gevorm het van die Sanlam Groep, en wat die beherende
aandeelhouer van die deelnemende werkgewers van die fondse was.
Die kurator van die fondse het vervolgens siviele eise vir beweerde verliese teen ’n aantal partye, wat
Sanlam insluit, ingedien. Sanlam en die kurator van die fondse is betrokke in ’n regsproses in
verband met die meriete van sy eise. Sanlam was nie betrokke in bedrieglike of onwettige aktiwiteite
in verband met hierdie sake nie.
Ons bly vol vertroue dat, onder andere met die betrokkendheid van die FDR, ’n toepaslike oplossing
tot hierdie aangeleentheid binnekort bereik kan word.
4. Voorwaardelike aanspreeklikhede
Aandeelhouers word verwys na die voorwaardelike aanspreeklikhede wat in die 2008-jaarverslag
geopenbaar is. Die omstandighede rondom dié voorwaardelike aanspreeklikhede het wesenlik
onveranderd gebly.
5. Na-balansstaat gebeure
Geen wesenlike feite of omstandighede het tussen die datums van die staat van finansiële posisie en
dié verslag ontstaan wat die finansiële posisie van die Sanlam Groep op 30 Junie 2009 soos
weerspieël in dié finansiële state, beïnvloed nie.

Groepsekretaris
Johan Bester
Geregistreerde kantoor
Strandweg 2, Bellville 7530, Suid-Afrika
Telefoon +27 (0)21 947-9111
Faks +27 (0)21 947-3670
Posadres
Posbus 1, Sanlamhof 7532, Suid-Afrika
Geregistreerde naam: Sanlam Beperk
(Registrasienommer 1959/001562/06)
JSE-aandeelkode: SLM
NSX-aandeelkode: SLA
ISIN-nommer: ZAE000070660
Geïnkorporeer in Suid-Afrika
Oordragsekretarisse
Computershare Investor Services (Eiendoms) Beperk
(Registrasienommer 2004/003647/07)
Marshallstraat 70, Johannesburg 2001, Suid-Afrika
Posbus 61051, Marshalltown 2107, Suid-Afrika
Telefoon +27 (0)11 373-0000
Faks +27 (0)11 688-5200
www.sanlam.co.za
Direkteure: RC Andersen (Voorsitter), PT Motsepe (Ondervoorsitter),
J van Zyl (1) (Groep Uitvoerende Hoof), MMM Bakane-Tuoane,
AD Botha, AS du Plessis, FA du Plessis, MV Moosa, JP Möller (1) ,
SA Nkosi, I Plenderleith (2) , GE Rudman, RV Simelane, DK Smith,
ZB Swanepoel, PL Zim
(1) Uitvoerend
(2) Britse burger
62
Notas

www.sanlam.co.za