02.05.2013 Views

Julie - Gkkandelaar.co.za

Julie - Gkkandelaar.co.za

Julie - Gkkandelaar.co.za

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Die oorlog wat nie ’n oorlog was nie<br />

“If the Boers did not at once lay<br />

down their arms, they should<br />

be exterminated wherever they<br />

fell into our power” – Londonse<br />

dagblad, Daily Gazette, Oktober<br />

1900, na groot oorwinnings<br />

deur generaal De Wet. Toe begin<br />

moordkampe. Boerderye met kos<br />

word vernietig. Verskroeide aarde.<br />

Kerke word afgebrand.<br />

Dit is nie ’n koerantjoernalis wat<br />

met hierdie opskrif die aandag wil<br />

trek nie, maar dit is ’n historiese<br />

feit dat die Anglo-Boereoorlog<br />

aldus beskryf is: Dis geen oorlog<br />

nie! En let wel, dit was ’n Engelsman<br />

self, die leier van die Britse<br />

Opposisie in hulle parlement wat<br />

openlik verklaar het: “Ons oorlog<br />

in Suid-Afrika is barbarisme!”. Dit<br />

was op die 14de Junie 1901 wat<br />

sir Harry Campbell-Bannerman<br />

uitdagend uitgeroep het: “When<br />

is a war not a war?” Hierop was<br />

sy duidelike antwoord volgens die<br />

stem van sy gewete: “When it is<br />

carried out by methods of barbarism”<br />

(SB Spies, Methods of Barbarism,<br />

p. 9).<br />

Groot-Brittanje kon die<br />

oorlog nie op die slagveld<br />

wen nie<br />

Dit is ’n onomstootlike feit wat<br />

vandag selfs deur Engelse historici<br />

erken word: Op die militêre<br />

slagveld was Groot-Brittanje met<br />

sy oormag van 10 teen 1 soldate<br />

en oorweldigende wapentuig en<br />

swawel-gif van die Howitzerkanonne<br />

(liddiet-bomme, bv.<br />

by Magersfontein), nie in staat<br />

om die Boere te oorwin nie. Die<br />

grootste en beroemdste Engelse<br />

generaals soos Roberts of Kandahar<br />

(Afganistan), Kitchener of<br />

Khartoem (Sudan) en Methuen<br />

het telkens in die stof gebyt teen<br />

die strategie van manne soos De<br />

Wet en De la Rey. Na generaal<br />

De Wet se ongeloofl ike oortog<br />

en oorwinning by die Magaliesberge<br />

op 18 Augustus 1900, was<br />

22 • Augustus 2012<br />

– Herdenking van die Anglo-Boereoorlog. 110 jaar gelede –<br />

lord Roberts, die hoofgeneraal,<br />

so moedeloos dat hy sinies uitgeroep<br />

het: “It is only a waste of<br />

men and power wandering about<br />

the bush after an enemy who will<br />

never be captured” (L. Scholltz,<br />

Generaal De Wet as Veldheer, p.<br />

165). Hierop het Roberts sy tasse<br />

gepak en na Engeland teruggekeer.<br />

Op 7 Maart 1902, het<br />

generaal De la Rey die Engelse<br />

oormag van Methuen so verpletterend<br />

by Tweebosch (digby die<br />

dorp Coligny) verslaan, dat hulle<br />

hom as ’n gewonde gevang het.<br />

Die skok was so groot vir generaal<br />

Kitchener dat hy fl ou ineengestort<br />

het en vir drie dae op sy bed in<br />

afsondering gelê het en op ’n eetstaking<br />

gegaan het (PG Cloete,<br />

The Anglo-Boer War, p. 310). Op<br />

28 Desember 1901 is Kitchener so<br />

platgeslaan deur De Wet se verpletterende<br />

oorwinning oor die<br />

Engelse by die slag van Groenkop,<br />

te noorde van die dorp Kestell,<br />

dat hy in paniek na Londen telegrafeer:<br />

“As long as De Wet is out<br />

I can see no end of the war. If we<br />

can only manage to catch him,<br />

I believe all others are heartily<br />

sick of it” (PG Cloete, The Anglo-<br />

Boer War, p. 287). En so het die<br />

Engelse die “methods of barbarism”<br />

nog erger gemaak totdat die<br />

Boere geen keuse meer gehad het<br />

nie, as om oor te gee.<br />

Enkele skokkende feite<br />

en statistieke oor die<br />

barbaarse oorlog<br />

1. Teenoor die 7 865 Boere-krygers<br />

(op die slagveld en in<br />

krygsgevange-kampe) wat<br />

gesterf het (Ensiklopedie vd<br />

Wêreld, deel 1, p. 398b), het<br />

ten minste 34 000 vroue en<br />

kinders in ’n korter tyd in 58<br />

konsentrasiekampe gesterf en<br />

is op plase vermoor (Rapport,<br />

20 Mei, p. 12). Waar in die<br />

wêreld was daar ooit so ’n oorlog?<br />

7 000 soldate sneuwel op<br />

die slagveld – 34 000 weerlose<br />

vroue en kinders word gedood;<br />

byna 5 keer soveel!<br />

2. 65 000 plaaswonings en<br />

buitegeboue is verbrand en<br />

alle boerderye verwoes (T<br />

Packanham, The Boer War,<br />

p. 537). In die dorp Vryheid<br />

is die Gereformeerde Kerk se<br />

kerkgebou afgebreek om ’n<br />

Engelse fort te bou (Eerste<br />

notule van die kerkraad in<br />

1903). Baie kerke en pastorieë<br />

is eenvoudig afgebrand; van<br />

die Gereformeerde Kerke bv.<br />

Ventersburg, Petrusburg en<br />

Lindley en van die NG Kerk<br />

baie meer. President Kruger<br />

se predikant hier in Pretoria,<br />

ds. Petrus Postma, is tronk<br />

toe gestuur en later na Indië<br />

verban.<br />

3. In die Vrystaat alleen is 7 miljoen<br />

skape van kant gemaak<br />

sodat die mense wat oorgebly<br />

het, geen kos kon kry nie (SB<br />

Spies, Methods of Barbarism,<br />

foto nr. 29). Lord Roberts,<br />

opperbevelvoerder van die<br />

Engelse, se goddelose proklamasie<br />

op 18 November 1900<br />

was soos volg: “All cattle and<br />

food stuffs are to be removed<br />

from all farms, if that is to<br />

be found impossible, they are<br />

to be destroyed!” (PG Cloete,<br />

The Anglo-Boer War, p. 199).<br />

So is feitlik alle vee met bajonette<br />

en Lee Metfords uitgedelg.<br />

4. In 1902 het die Engelse in<br />

Transvaal alleen, 50 488<br />

(in die Vrystaat minstens<br />

20 000) van die inheemse<br />

bevolking (swartmense) met<br />

Lee Metford-gewere teen die<br />

Boere bewapen en het daardeur<br />

die euwel “rassisme”<br />

in Suid-Afrika geplant (SB<br />

Spies, Methods of Barbarism,<br />

p. 279). Die Boeremag wat oorgebly<br />

het was skaars 4 000!<br />

Dit was nog nie die ergste

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!