Meet the boss - BP

www.bpgeel.be
JAARGANG 8 25
Winter 2005
INFORMATIEBLAD VAN BP VOOR EINDHOUT, GROOT-VORST, OOSTERLO,
PUNT, STELEN, WINKELOMHEIDE, ZAMMEL EN ZITTAART
Meet the boss
Scholieren leggen BP-topman vuur aan de schenen
IN DIT NUMMER:
• Extra Muros
Kristine Verheyden van VITO . . . . . . . . . . . . . . . . . .p4
• Toekomst opnieuw hertekend
Innovene overgenomen door Ineos . . . . . . . . . . . . .p6
• Energiecoördinator Jef Reumers
BP draagt haar Kyoto-steentje bij . . . . . . . . . . . . . .p8
• Tips voor thuis en elders
Voor een veilige Kerst en Nieuwjaar . . . . . . . . . . . .p9
• Onderhoudsbeurt PX
Succesvol afgerond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .p10
Buren 25-v2.indd 3 08-12-2005 19:48:55

Colofon
Buren verschijnt viermaal per jaar
en is een uitgave van:
BP Chembel N.V.
Amocolaan 2
2440 Geel
Postadres & secretariaat:
PR-secretariaat
Lea Dries
BP
Amocolaan 2
2440 GEEL
Tel: 014 86 43 45
e-mail: lea.dries@bp.com
Verantwoordelijke Uitgever:
Patrick Claeys
BP
Amocolaan 2
2440 GEEL
Foto's:
BP
Eric De Vos
Foto Coolens & Deleuil
Ivan Daems
Lea Dries
Kinderpagina:
Wendy Onsea
Vormgeving:
FM graphics
Druk:
Grafilux Printing bvba
Productie:
FokZ Communications
2
GROENE TELEFOON
0800/134.59
www.bpgeel.be
Bij de cover
December, de laatste maand van het jaar, is een prima
moment om even terug te blikken op onze prestaties in
2005.
We kunnen stellen dat 2005 het jaar geweest is van het
groot onderhoud van al de eenheden en in het bijzonder
de PX-eenheid. Die laatste vormde een hele uitdaging,
omdat we ze voor het eerst na vijf jaar productie hebben
stilgelegd. Een goed onderhouden fabriek leidt immers tot
een betrouwbare fabriek. Iedereen heeft tijdens de werkzaamheden een schitterende
job gedaan. Met de hulp van 300 contractors zijn de werken veilig uitgevoerd en dat
zonder ernstige persoonlijke verwondingen. Ook met betrekking tot de emissies tijdens
de PX-stop is slechts eenmaal een concentratieverhoging geweest zonder echter
de wettelijke limiet van 1 ppm te bereiken. Ik ben dan ook fier op dit behaalde veiligheids-
en milieuresultaat!
In het voorjaar hebben we aangekondigd dat Innovene op het einde van 2005 naar de
beurs zou worden gebracht. Ondertussen heeft BP het bedrijf in zijn geheel verkocht
aan INEOS, een Brits bedrijf met ‘roots’ in België. Meer informatie hierover elders in
dit blad.
Een van de doelstellingen van BP betreft ‘educatie’, iets wat we concreet maken in
het project schoolbezoeken in verband met ‘chemie en de jeugd’. Tegelijk worden
projecten voor jongeren financieel ondersteund. Een voorbeeld hiervan is ‘Meet the
boss’, een initiatief van Fedichem Vlaanderen dat voor de tweede maal in Vlaanderen
is georganiseerd. Het hoe en waarom leest u op de volgende bladzijde.
Rest mij nog iedereen prettige eindejaarsfeesten toe te wensen en een gelukkig 2006!
Gijs Meerburg
gedelegeerd bestuurder
BP in Geel
Terugblikken
‘Meet the boss’: scholieren leggen BP-topman vuur aan de schenen
Op donderdag 17 november 2005 legden twee Vlaamse en twee Nederlandse klassen
uit het middelbaar onderwijs het vuur aan de schenen van Gijs Meerburg, gedelegeerd
bestuurder van BP in Geel. Een en ander kadert in het ‘Meet the boss’-initiatief van
Fedichem Vlaanderen waarbij een topman uit de sector het debat aangaat met middelbare
scholieren van het 5de en 6de jaar. Lees hiernaast verder.
Buren 25 - winter 2005 www.bpgeel.be
Buren 25-v2.indd 4 08-12-2005 19:49:03

Meet the boss
Scholieren leggen
BP-topman vuur
aan de schenen
Op donderdag 17 november 2005 legden twee Vlaamse
en twee Nederlandse klassen uit het middelbaar onderwijs
het vuur aan de schenen van Gijs Meerburg, gedelegeerd
bestuurder van BP in Geel. Een en ander kadert
in het ‘Meet the boss’-initiatief van Fedichem Vlaanderen,
de Vlaamse afdeling van de Federatie van de Chemische
Industrie van België. Plaats van het gebeuren
was De Bemt in Geel.
Fedichem organiseerde voor
de tweede maal (na BASF in
Antwerpen) deze debatnamiddag
tussen een topman uit de sector en
middelbare scholieren van het 5de
en 6de jaar. Het programma heet
Heel wat directe omwonenden liepen
het nieuwe wandelpad mee in.
‘Meet the boss’ en is al jaren een
succesconcept in Nederland. Net als
de eerste keer was het een gemengde
Vlaams/Nederlandse match, met
ditmaal voor Vlaanderen het Sint-
Dimpnacollege uit Geel en de Vrije
Sint-Lambertusschool uit Westerlo.
Uit Breda namen twee klassen uit
het Newmancollege deel.
Kunststoffen
uit olie
“Fabriceren van kunststoffen is
het meest duurzame gebruik van
onze aardoliereserves”, dat was de
centrale stelling die Gijs ontwikkelde
en verdedigde. De jongeren
formuleerden daarover afgeleide
stellingen, gevolgd door een debat
in de hele groep. De klas die dat
op de meest geïnspireerde manier
deed, won een mooie geldprijs.
De jongeren lieten zich
niet onbetuigd
www.bpgeel.be Buren 25 - winter 2005 3
Zin
De chemische sector wil met iedereen
praten over wat hij doet en dat
geldt zeker voor jongeren. Vaak is
chemie voor hen immers een grote
onbekende, terwijl de chemische
industrie via haar producten wel in
het dagelijks leven alomtegenwoordig
is en voor tal van problemen
duurzame oplossingen biedt.
Nog?
Dit initiatief loopt in samenwerking
met de Vereniging van de
Nederlandse Chemische Industrie.
Ondertussen is er al een derde
‘Meet the Boss’ geweest en staan
er nieuwe edities voor 2006 op de
agenda. Ook daar zal Fedichem
Vlaanderen op andere plaatsen
een chemiebaas met middelbare
‘Amocobosje’
feestelijk
ingehuldigd
Het was een gemengde Vlaams/Nederlandse match, met voor Vlaanderen het Sint-
Dimpnacollege uit Geel en de Vrije Sint-Lambertusschool uit Westerlo. Uit Breda
namen twee klassen uit het Newmancollege deel.
Ook het goede weer was van de partij op 13 september
2005 bij de feestelijke inhuldiging van het zogenaamde
‘Amocobosje’. Ludo Helsen, bestendig afgevaardigde
bij de provincie Antwerpen en Gijs Meerburg, gedelegeerd
bestuurder van BP, waren de gelegenheidssprekers.
Gasten waren de directe omwonenden van het
nieuw stukje groen langs de E313 en afgevaardigden
van het schepencollege van Laakdal, van de Stichting
Kempens Landschap (SKL) en van Bosbeheer. Onder
scholieren confronteren. En oh
ja, de Vrije Sint-Lambertusschool
uit Westerlo werd door de jury
bekroond als debatwinnaars van de
BP in Geel-editie. Ze gingen naar
huis met 500 euro,
Onder het goedkeurend oog van Ludo Helsen en
Rik Peys (schepen milieu van Laakdal) knipt een
jonge buurtbewoner het officiële lint door.
Gijs Meerburg,
oog in oog met
de jongeren
een blauwe hemel liepen de zowat 65 aanwezigen de
eerste stappen langs het nieuwe wandelpad op het
heringerichte terrein. Dat terrein had SKL een poos
geleden en met steun van BP, aangekocht. Het oorspronkelijke
weiland van 1 ha 76 a ligt op de grens van
Eindhout en Geel en sluit aan bij een bestaand stuk
Eindhouts bos. Nu is het aan de natuur om de jonge
plantjes te laten volgroeien zodat de nieuwe recreatiezone
er binnenkort op haar best uitziet.
Buren 25-v2.indd 5 08-12-2005 19:49:10

In de rubriek Extra Muros, wat zoveel betekent als buiten
de muren, gaat Buren op bezoek bij iemand die geen
medewerker is van BP, maar wel van min of meer dichtbij,
betrokken is bij de onderneming. Een mens die als het
ware van buiten de muren naar binnen kijkt.
Voor dit nummer van Buren gingen we langs bij Kristine
Verheyden (42), communicatieverantwoordelijke bij
VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek).
VITO voert voor BP onder meer meetcampagnes uit.
Wat doet VITO?
Kristine Verheyden: “VITO is een
onafhankelijke onderzoeksorganisatie
op het vlak van energie, leefmilieu
en materialen. Er werken bij ons in
totaal zowat 500 mensen, die bijna
allemaal hooggekwalificeerd zijn. We
ontwikkelen dan ook innoverende
producten en processen, waarbij de
nieuwste kennis en technologieën
moeten vertaald worden in praktisch
toepasbare realisaties. Het vrijwaren
van het leefmilieu en het duurzaam
gebruik van energie en grondstoffen
staan daarbij voorop. We proberen
op die manier onafhankelijke adviezen
en oplossingen te bieden aan
bedrijven, in eigen land, maar ook in
het buitenland. Ook aan de overheid
geven we adviezen. Dat kan regionaal
zijn, maar ook federaal en zelfs
Europees.”
Kristine Verheyden: “BP maakt ook gebruik van onze
divisie ‘BBT’ of ‘Best Beschikbare Technologie’. Zo
bijvoorbeeld in verband met de economische haalbaarheid
van geluidsbeperkende maatregelen.”
Kristine
Verheyden (VITO)
De lucht in en rond de site van BP wordt op vele
manieren gecontroleerd en gemeten. Naast de
eigen bewaking van de emissies in de fabriek
(OPSIS-systeem), zijn er de vaste meetstations van
VMM (Vlaamse Milieumaatschappij) en de regelmatige
meetcampagnes van VITO. VITO (Vlaamse
Instelling voor Technologisch Onderzoek) is, net als
VMM, een onafhankelijke instantie, maar meet op
veel meer plekken naar de aanwezigheid van onder
andere benzeen. Kristine Verheyden is verantwoordelijk
voor de externe communicatie van VITO.
Wat doet u voor de overheid?
Kristine: “VITO is aangesteld als
Vlaams referentielaboratorium voor
alle milieuanalyses. Dat wil zeggen
dat we ook de structurele wetenschappelijke
partner zijn van de
Vlaamse milieuadministraties. Dat
is zo voor onder meer
de wetenschappelijke
onderbouwing van de
technische regelgeving
voor afval, bodem en
lucht. Op Europees
niveau is VITO binnen
Vlaanderen op
die manier dan ook
het aanknopingspunt
voor Europese programma’s rond
normalisatie van milieuanalysemethoden.”
Wat doet VITO voor BP in Geel?
Kristine: “VITO voert regelmatig
meetcampagnes uit naar benzeen,
tolueen, xylenen, methylacetaat
en methylbromide. Benzeen,
tolueen en xylenen zijn overal in
Vlaanderen in de lucht aanwezig
en dit zowel als gevolg van het
verkeer als van industriële bronnen.
Ook methylbromide komt
op meerdere plaatsen voor. Maar
methylacetaat is in de regio typisch
voor BP en daarom zit het ook
mee in de lijst. De meting van die
stof laat toe om de BP-bijdrage te
bepalen aan het algemeen concentratieniveau
van de verschillende
componenten in de omgeving.
Hoe zijn de resultaten tot nu toe?
Kristine: “Tijdens de laatste meetcampagne
van rond de jaarwisseling
2004-2005 waren de meetresultaten
vergelijkbaar met de
resultaten van de vorige meetcampagnes.
Ze waren evenmin substan-
“Wij ervaren BP in
Geel als een bedrijf
dat belang hecht
aan een eventuele
milieu-impact van
het bedrijf op de
omgeving.”
tieel verschillend van concentraties
gemeten in vergelijkbare gebieden
in Vlaanderen. De resultaten
worden daarnaast getoetst aan de
wetgeving en aan de milieuvergunning.
Omwille van de meerdere
metingen op geregelde tijdstippen
kan ook de evolutie
van het concentratieniveau
worden
nagegaan.”
Waar en wanneer
worden die meetcampagnes
dan wel
gehouden?
Kristine: “Vanaf de
campagne van oktober 2003 tot
januari 2004 koos VITO elf locaties
uit om metingen uit te voeren. Die
locaties werden gekozen op basis
van de plekken waar de hoogste
concentraties werden geregistreerd
tijdens vorige meetcampagnes.
De eerste meetcampagne dateert
van de periode december 1997 tot
februari 1998. Er zijn tot nu toe zes
meetcampagnes geweest.”
Hoe verloopt het contact met
BP?
Kristine: “Tijdens
de meetcampagnes
wordt er regelmatig
overleg gepleegd voor
afspraken rond het
omwisselen van de
bemonsteringsapparaatjes.
Na de meetcampagnes is
er communicatie rond de rapportering.
Deze afspraken verlopen altijd
op een correcte manier. Wij ervaren
BP als een bedrijf dat belang hecht
aan een eventuele milieu-impact van
het bedrijf op de omgeving. In deze
context kaderen ook de verschillende
meetcampagnes.”
Hoe scoort BP in Geel op milieugebied
in de metingen tot nu toe?
Kristine: “Enkel voor benzeen is
er een Europese grenswaarde van
kracht, voor de overige polluenten
(vervuilende stoffen) zijn er geen
grenswaarden in omgevingslucht
beschikbaar. Daarom worden als
toetsingscriterium de concentraties
genomen vanaf dewelke er een
impact is op de volksgezondheid.
We gebruiken daarvoor de grenswaarden
van de Wereldgezondheid
sorganisatie (WHO). De metingen
rond BP voldoen zowel aan de benzeengrenswaarden
als aan die van
de WHO.”
Wanneer is de eerstvolgende meetcampagne?
Kristine: “De zevende meetcampagne
is nu aan het lopen. Ze is
gestart in september en ze loopt
nog tot januari 2006.”
Maakt BP in Geel nog op andere
manieren gebruik van de diensten
van VITO?
Kristine: “BP maakt ook gebruik
van onze divisie ‘BBT’ of ‘Best
Beschikbare Technologie’. Het
BBT-kenniscentrum van VITO
heeft al geruime tijd goede contacten
met BP. Die samenwerking
De zevende VITO-meetcampagne is nu aan
het lopen. Ze is gestart in september en ze
loopt nog tot januari 2006. Op de foto, een
van de ‘bemonsteringsapparaatjes’.
4 Buren 25 - winter 2005 www.bpgeel.be
Buren 25-v2.indd 6 08-12-2005 19:49:16

Kristine Verheyden: “VITO ontwikkelt innoverende
producten en processen, waarbij de nieuwste
kennis en technologieën moeten vertaald
worden in praktisch toepasbare realisaties.”
heeft onder meer in juni 2005
geleid tot een project bij BP
in Geel. Dat handelde over de
economische haalbaarheid van
geluidsbeperkende maatregelen.
Bij de recentste hervergunning was
de bijzondere voorwaarde opgenomen
dat BP moest streven naar
een geluidsniveau van 45 dB(A)
voor alle bestaande installaties,
ter hoogte van de dichtstbijzijnde
bebouwing. Het VITO-onderzoek
vormde mee de basis van het
onderhandelingsdossier van BP bij
het overleg met de overheid.”
Resultaten meetcampagnes VITO
methylacetaat gem
max
benzeen gem
max
tolueen gem
max
o-xyleen gem
max
M/p-xyleen gem
max
dec.99
mrt.98
geen
geen
2,3
3,1
5,5
19,9
1
3,3
6,1
80,9
okt.99
jan.00
2,3
15,9
1,4
1,9
4,5
10,3
0,8
2,1
3,1
11
jun.00
sep.00
1,6
16,6
1
2,4
3,3
7
0,7
3,1
2,6
12,4
jan.02
apr.02
3,3
31,6
0,8
2,2
2,3
5,8
0,5
1,5
2,2
8,7
okt.03
jan.04
2,3
22,9
1,7
2,9
2,9
4,4
0,7
1,7
4,1
12,5
okt.04
jan.05
• De waarden in de tabel zijn uitgedrukt in microgram per kubieke meter.
• ‘gem’ staat voor het gemiddelde over de volledige periode en over het volledige gebied.
• ‘max’ staat voor het absolute maximum over 1 maand op 1 punt.
• Methylbromide kon in geen enkele campagne gemeten worden. De waarden waren met andere
woorden altijd lager dan de detectiegrens.
Zondag van
de Chemie
Kristine Verheyden: “De metingen rond BP voldoen zowel
aan de benzeengrenswaarden als aan die WHO-richtwaarden.
Methylacetaat is in de regio typisch voor BP en daarom
zit het ook mee in het rijtje van de gemeten stoffen.”
Zin om (nog eens) de fabriek
te bezoeken? Op zondag
14 mei 2006 openen BP en
BP en Innovene openen de deuren voor het grote
Innovene in Geel opnieuw
publiek. Afspraak op zondag 14 mei 2006.
de deuren voor het grote
publiek. Zoals vorige edities
gebeurt dat samen met andere
bedrijven uit de chemie, farmacie, kunststofverwerking, biotechnologie…
Initiatiefnemer is opnieuw Fedichem, de federatie van de chemische
industrie van België. Voor het eerst wordt afgestapt van de algemene
naam ‘opendeurdagen’ en resoluut gekozen voor één dag, de zondag.
Die dag is in de loop der jaren immers een echte publieksdag geworden.
Vandaar ook de campagnenaam ‘Zondag van de Chemie’. Zet het in je
agenda: 14 mei 2006.
1,6
8,7
1,6
2,6
2,9
4,6
0,7
1,9
2,7
6,4
Pc’s naar scholen
De computer is niet meer weg te denken uit de moderne
maatschappij, of je nu zelf een ‘pc-geletterde’ bent, dan wel
een overtuigde ‘digibeet’. Kinderen kunnen dus maar best
vanaf jonge leeftijd leren omgaan met dit medium. In september
2005 heeft BP een 250-tal oudere pc’s verdeeld bij
scholen in Geel, Laakdal en Meerhout. Ook onderwijsinstellingen
waar kinderen van medewerkers school lopen, kwamen
in aanmerking. De geste werd gewaardeerd, waarvan
deze dankbrieven en -mails getuigen.
Innovene door
Ineos overgenomen
De BP-groep heeft met de Britse groep Ineos een principeovereenkomst
afgesloten voor de verkoop van Innovene. Innovene is de BP-dochter
waarin de olefinen- en derivatenactiviteiten zijn samengebracht, aangevuld
met raffinaderijen. De verkoopsom bedraagt 9 miljard US dollar en
omvat alle productiesites, markten en technologie. De verkoop is afhankelijk
van de goedkeuring van de autoriteiten en wordt naar verwachting
afgerond in december van 2005.
Zie ook het interview met Luc
Goffings en Clint Herring op
pagina 10 en 11 en het volledige
persbericht op de website van
BP in Geel. Ons bedrijf Innovene
www.bpgeel.be Buren 25 - winter 2005
Buren 25-v2.indd 7 08-12-2005 19:49:20
5

Op een rollercoaster van verandering naar verandering
Innovene overgenomen
door INEOS
Luc Goffings en Clint Herring - beiden van Innovene en
respectievelijk gedelegeerd bestuurder van de sites in
Geel en Lillo en site operational manager van Geel - steken
het niet onder stoelen of banken: “We zitten op een
rollercoaster (achtbaan - red.). We rollen in een rotvaart
van de ene naar de andere verandering.” Nog geen jaar
nadat Innovene - toen nog NewCo genoemd - juridisch
van BP werd losgekoppeld, wordt bekend dat INEOS Innovene
heeft overgenomen. En nauwelijks meer dan een half
jaar nadat de nieuwe naam Innovene en het bijbehorende
logo feestelijk werden geïntroduceerd (maart 2005) is de
kans heel groot dat ze snel weer zullen verdwijnen. Naar
verwachting wordt INEOS op 16 december 2005 immers
de officiële nieuwe eigenaar.
Luc Goffings: “De naam en het
logo van Innovene waren in maart
van dit jaar erg positief onthaald
door de medewerkers. Ze verhoogden
de teamgeest en brachten heel
wat dynamiek op gang. We stonden
immers samen aan de start van een
volledig nieuw bedrijf en er heerste
een enthousiast gevoel van ‘we
gaan ervoor’.” Met de introductie
van de naam en het logo kreeg de
aanzet van een eigen bedrijfscultuur
ook concreet gestalte. “Want het
gaat natuurlijk niet om namen en
logo’s zelf,” zo weet Clint Herring,
Steeds sneller veranderen
Je kunt je vragen stellen over waar het moet eindigen. Het
industrielandschap verandert in een rotvaart: het aantal
overnames, naamsveranderingen, splitsingen en joint ventures
lijkt almaar toe te nemen en doet zelfs het hoofd tollen
van de mensen uit de industrie zelf. Voor de werknemers
van de betrokken bedrijven of afdelingen is het een kwestie
van datzelfde hoofd koel te houden en te hopen op rustiger
tijden. Neem de fabriek in Geel: gebouwd in 1967 werd die
meer dan 30 jaar onveranderd door Amoco gerund. Een nu
onvoorstelbaar lange tijd als je ziet wat er sinds de laatste
paar jaren veranderd is:
1998: joint venture BP Amoco
2000: BP Amoco wordt BP
2004: de beslissing valt om een deel van de
chemieactiviteiten (waaronder de PPproductie
voor Geel) te verzelfstandigen
1 oktober 2004: NewCo, zoals Innovene toen tijdelijk
heette, wordt juridisch onafhankelijk
21 maart 2005: feestelijke voorstelling van de naam
Innovene en het logo
7 oktober 2005: BP kondigt aan dat Innovene wordt
verkocht aan INEOS
16 december 2005: feitelijke overname door INEOS van wat
nu Innovene is (onder voorbehoud van
goedkeuring door de controlerende
instanties)
“maar om waar de onderneming
voor staat. Wij waren Innovene
en stonden klaar om helemaal op
eigen koers te varen, los van BP.
Maar toen de BP-groep in oktober
2005 onverwacht aankondigde dat
het Innovene zou verkopen aan
INEOS, ging er een schok door de
gelederen. In één klap was het zorgvuldig
opgebouwde toekomstbeeld
weg. In plaats van op eigen benen
staan, zouden we het onderdeel
worden van een bestaand bedrijf,
INEOS.”
Belgisch kleurtje
van INEOS
Luc: “Niet dat we hier nu met
zijn allen ontgoocheld rondlopen.
Want er zijn ook heel wat positieve
kanten aan het verhaal. Om te
beginnen bleek dat Innovene voor
INEOS (en vele andere geïnteresseerde
ondernemingen) zo interessant
en waardevol was dat er veel
geld voor op tafel werd gelegd, zo’n
9 miljard dollar. Daarnaast heeft
INEOS een uitstekende reputatie
als een groeibedrijf met een focus
op chemie en op productie. We
hadden evengoed in de handen
kunnen vallen van een bankenconsortium
of iets dergelijks, die voor
het korte gewin gaan. Ten slotte
heeft INEOS in België twee succesvolle
fabrieken (Zwijndrecht en
Doel). Meer nog, het ontstaansverhaal
van INEOS is erg Belgisch
gekleurd (zie kadertje).”
Geen onrust
Er is dan ook weinig onrust of
onzekerheid te bespeuren, noch
hier in Geel, noch in de vestiging
Clint Herring (site operational manager van Innovene in Geel):
“INEOS is een productiegerichte onderneming en werkt erg
gedecentraliseerd. Er is nauwelijks sprake van een hoofdkantoor
- de nadruk ligt op de productiesites.”
in Lillo. Clint: “INEOS werkt erg
gedecentraliseerd. Er is nauwelijks
sprake van een hoofdkantoor - de
nadruk ligt op de productiesites.
We zullen dus waarschijnlijk de
kans krijgen om onszelf te bewijzen.
In die zin zal er waarschijnlijk
niet echt veel veranderen.”
Betrouwbaar is
veilig en milieuvriendelijk
Luc: “Ook op het gebied van gezondheid,
veiligheid en milieu hebben we
er een goed oog op. INEOS wordt
gerund door ingenieurs die vooral
goed willen produceren. Dat vraagt
om fabrieken die betrouwbaar zijn
- ‘reliability’ is de term die doorgaans
gebruikt wordt.
En wat blijkt? “We verwachten
Dat reliability weinig verschil op
en gezondheid, het gebied van
veiligheid en communicatie en
milieu hand gezondheid, vei-
in hand gaan. ligheid en milieu.”
Een betrouwbaar
proces is
een schoon en veilig proces, kortom.
Daarnaast zijn de ongevallenstatistieken
bij de INEOS-bedrijven zeer
goed en ook dat boezemt natuurlijk
vertrouwen in.”
En de buren?
Clint: “Er is op dit moment (21-11-
2005 - red.) nog maar weinig contact
geweest tussen de verantwoordelijken
van de sites van INEOS en
Innovene in België. We kunnen daar
dus niet veel over zeggen. Wel weten
we dat INEOS in Zwijndrecht,
samen met een groot aantal buurbedrijven
ook een burenblad hebben.
‘Open’, zo heet het blad, wordt net
zoals ‘Buren’ verdeeld in de buurgemeenten
en heeft een vergelijkbare
inhoud en aanpak. Het toont op zijn
minst aan dat er aandacht is voor de
omwonenden. Voor de onmiddellijke
toekomst, en dan spreken we over
2006, zal er niet veel veranderen
op het gebied van communicatie.
We blijven zeker tot het einde van
dat jaar deelnemen aan Buren, de
Groene Telefoon, het Burenplatform
en de Overlegcommissie. We gaan
6 Buren 25 - winter 2005 www.bpgeel.be
Buren 25-v2.indd 8 08-12-2005 19:49:29

De naam en het logo van Innovene
waren in maart van dit jaar erg positief
onthaald door de medewerkers
Luc Goffings (gedelegeerd bestuurder van de sites van Innovene in Geel en
Lillo): “INEOS heeft een uitstekende reputatie als een groeibedrijf met een
focus op chemie en op productie.”
INEOS in Zwijndrecht heeft, samen met een groot aantal buurbedrijven, een
burenblad - ‘Open’ - dat net zoals ‘Buren’ verdeeld wordt in de buurgemeenten
en een vergelijkbare inhoud en aanpak heeft.
ook samen met BP in Geel meedoen
aan de Zondag van de Chemie (zie
p. 5 - red.). Ook de vestigingen van
Innovene in Lillo en Feluy nemen
deel aan dat initiatief van Fedichem,
de federatie van de chemische industrie
in België.”
Kortom
Luc besluit: “Het leven gaat verder.
We hadden onszelf graag als
Innovene bewezen, op eigen benen
gestaan en een competitief, veilig
en gezond bedrijf uit de grond
gestampt. Maar al met al vermoed
ik dat we min of meer hetzelfde
zullen moeten doen voor INEOS.
We verwachten inderdaad weinig
verschil op het gebied van communicatie
en gezondheid, veiligheid en
milieu en ik acht de kans groot dat
we in een gedecentraliseerde onderneming
als INEOS ook erg op
eigen benen zullen moeten staan.
Zo heel anders ziet de toekomst er
dan toch ook weer niet uit.”
INEOS
INEOS is een Brits bedrijf, maar
de oorsprong ervan is nauw verbonden
met een fabriek in het
Belgische Zwijndrecht. In 1998
werd INEOS namelijk opgericht
naar aanleiding van de overname
van die fabriek door het lokale
management en de Britse entrepreneur
Jim Ratcliffe. Twee jaar later
werd een productiebedrijf in de VS
verworven en vanaf 2001 volgde
de ene overname na de andere.
Ook het Duitse Phenolchemie in
Doel kwam in handen van INEOS,
waardoor de onderneming nu twee
vestigingen in België heeft (Doel
en Zwijndrecht). Op dit moment
heeft INEOS wereldwijd zo’n 46
fabrieken in 14 landen, 7000 medewerkers
en een omzet van 8 miljard
US dollar. Met de overname van
Innovene wordt de onderneming
meer dan dubbel zo groot. Volgens
topman Ratcliffe wordt INEOS
hiermee de op drie na grootste chemiegroep
ter wereld. Een onvoorstelbare
prestatie als je bedenkt dat
het bedrijf dan nog geen acht jaar
bestaat.
Ook BASF Antwerpen structureert
overleg met omwonenden
Net zoals BP in Geel dat al jaren
doet, is ook BASF in Antwerpen
begonnen met een regelmatig burenoverleg.
Het ‘BurenOverleg BASF’,
of kort ‘BOB’, komt vier keer per
jaar bij elkaar. Het BOB doet denken
aan het Burenplatform zoals BP en
Innovene dat hanteren bij het overleg
met inwoners uit Geel, Laakdal en
Meerhout. BASF praat met mensen
uit Zandvliet, Berendrecht, Stabroek
en twee Nederlandse gemeenten van
net over de grens. En net zoals het
Burenplatform zijn projecten, veiligheid,
milieu en communicatie typische
gespreksonderwerpen van het BOB.
BP is meest gerespecteerde
energiebedrijf
Al acht jaar lang houdt de krant The
Financial Times in samenwerking met
PricewaterhouseCoopers een enquête bij ondermeer
de toplui van grote bedrijven en van ngo’s.
Het doel is te achterhalen wie zij de meest gerespecteerde
firma’s ter wereld vinden. Dit jaar
werden meer dan 1000 personen uit 25 landen
bevraagd om de bedrijven en businessleiders te
identificeren die het meest door hun gelijken
worden gewaardeerd. BP kwam bij de energiebedrijven
wereldwijd uit als de meest gerespecteerde
onderneming (zie grafiek). Dit zijn enkele
andere categorieën waarin BP voorkwam:
• Wereldwijd meest gerespecteerde bedrijven
www.bpgeel.be Buren 25 - winter 2005 7
1. BP
2. ExxonMobil
3. DuPont
4. Royal Dutch/Shell
De deelnemers aan het eerste
‘BurenOverleg BASF’
(ongeacht sector): BP 7de
• Wereldwijd meest gerespecteerde bedrijven
- maatschappelijk engagement: BP 4de
• Wereldwijd meest gerespecteerde bedrijven
- appreciatie ngo’s: BP 8ste
• Wereldwijd meest gerespecteerde bedrijven
- waarde voor de aandeelhouder: BP 4de
Bron: The Financial Times
De meest gerespecteerde energiebedrijven in de wereld
5. Dow Chemical
6. BASF
7. Bayer
8. E•ON
Bron: The Financial Times
Buren 25-v2.indd 9 08-12-2005 19:49:32

Energiecoördinator Jef Reumers
Jef Reumers is energiecoördinator bij BP in Geel. Hij bedenkt plannen
om de CO 2 -uitstoot te verminderen. Dat moet gebeuren in het
kader van de zogenaamde 'Kyoto-akkoorden', een internationale
afspraak die het broeikaseffect op aarde moet verminderen. “Mijn
taak is energiebesparende maatregelen uitdenken. En minder
energie verbruiken is gelijk aan minder CO 2 uitstoten.”
De Akkoorden van Kyoto verplichten
België om tegen 2012 de
uitstoot van CO 2 met 7,5 procent
te verminderen in vergelijking met
1990. Geen gemakkelijke opdracht.
Om die vermindering te halen,
heeft de chemiesector met de overheid
convenanten afgesloten. Dat
zijn overeenkomsten waarbij de
ledenbedrijven beloven om qua
energie-efficiëntie de wereldtop te
halen. Eenvoudig gesteld: wanneer
een fabriek die doelstelling haalt,
zal de overheid als beloning geen
extra taks heffen en worden aan
het bedrijf de nodige ‘CO 2 -uitstootrechten’
toegekend.
Vergelijken
“Eerst heb ik aan benchmarking
gedaan, dat is het bepalen van de
doelstelling door te vergelijken
met anderen. Daarna moeten
er plannen gemaakt worden om
daadwerkelijk energie te besparen.”
Jef werkt als het ware voor de overheid.
“Benchmarking, plannen,
opvolgen… het is een voltijdse job
geworden om die taken te coördineren.”
Hoewel uit de vergelijkende
De Japanse stad Kyoto staat symbool voor de poging
om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
8
studie is gebleken dat de fabriek
in Geel voor vrijwel alle productieeenheden
de wereldtop benadert
wat betreft efficiënt energieverbruik
per geproduceerde ton, is er
voortdurend werk aan de winkel.
De concurrentie staat immers
ook niet stil waardoor die wereldtop
voortdurend verschuift naar
betere waarden. Een niet aflatende
inhaalrace dus. Kyoto bestaat al
sinds 1997, maar is door Europa
en Vlaanderen pas in 2002 geratificeerd.
Jef heeft eerst de CO 2 -uitstoot
van 2004 in kaart gebracht.
Toen al is er aan energiebesparing
gedaan. “We hebben zo’n 80 % van
onze doelstelling gehaald.”
Schone lucht
kopen
Wat als BP de doelstellingen niet
haalt? “Er is nog altijd de emissiehandel.
Dat is een mechanisme
dat toelaat uitstootrechten aan te
kopen en de naam ‘Verhandelbare
Emissierechten’ meekreeg. Die
regelingen zijn nodig. Als de overheid
eenzijdig een uitstootgrens
bepaalt, heeft dat ernstige gevolgen
voor de groei van de bedrijven
en dus voor de werkgelegenheid.
Daarom hebben overheid en industrie
er alle baat bij dat bedrijven
efficiënter met energie omspringen.
Maar energiebesparing, hoewel
die de energierekening doet dalen,
vergt een financiële inspanning.
Nieuwe processen uitwerken en de
installaties aanpassen kost geld.
Plannen
“Een proces verander je niet
zomaar, je zet een productie-eenheid
niet zomaar stil. Wanneer we
een proces gaan wijzigen, moet dat
gebeuren in de enkele dagen dat
de installatie stilligt voor onderhoud.
En dat gebeurt maar af en
toe, soms een paar keer per jaar,
soms maar één keer om de vijf
jaar. Dan ligt de installatie één of
enkele weken stil en moet alles in
die periode gebeuren, ook de energiebesparende
ingrepen.” Zullen de
doelstellingen van Kyoto wereldwijd
gehaald worden? “Wij hier in Geel
dragen er alvast ons steentje toe bij
en je kunt zonder meer stellen dat
de BP-groep een voortrekker is bij
de CO 2 -reductie. Maar of de grote,
wereldwijde doelstelling gehaald
wordt? Wie zal het zeggen?”
Jef Reumers: “Zowel de overheid als de
industrie heeft er baat bij dat bedrijven
efficiënter met energie omspringen.”
Handelen in schone lucht
De Verhandelbare Emissierechten
laat bedrijven toe boetes te vermijden
door ‘schone lucht’ te kopen
in landen die een overschot hebben
omdat ze de normen al gehaald
hadden. Stel dat een bedrijf 100
ton CO 2 mag uitstoten, maar er
110 ton produceert. Die 10 te veel
kunnen worden goedgemaakt door
ofwel energiebesparende maatregelen,
ofwel de aankoop van ‘schone
lucht’ elders. Wie de doelstellingen
niet haalt, betaalt een boete. Die
is momenteel 40 euro per ton. De
prijs van schone lucht stijgt overigens
snel en staat nu al op 20 euro.
Naarmate de eerste deadline - 2007
- nadert, zal de prijs ervan de 40
euro naderen. Vanaf 2008 is de
boete zelfs 100 euro per ton CO 2 -
uitstoot.
Jef Reumers: “Een productie-installatie zet je niet zomaar stil
om energiebesparende maatregelen in te voeren.”
Buren 25 - winter 2005 www.bpgeel.be
Buren 25-v2.indd 10 08-12-2005 19:49:37

Tips voor thuis en elders
De eindejaarsfeesten zijn voor velen dé familievieringen
van het jaar. Daar horen doorgaans kerstbomen,
kaarsjes, vuurwerk en ander moois bij. Dat je met open
vuur voorzichtig moet zijn, is een open deur instampen.
Er zijn echter heel wat tips te rapen die niet zo voor de
hand liggen, maar wel het verschil kunnen maken tussen
gezellige en rampzalige feesten.
Tips voor een goede kerstboom
• Koop bij voorkeur een kerstboom met wortels in volle grond. Controleer de
versheid door met uw vingers over de dennennaalden te strijken en door met
de boom te schudden. Indien er reeds naalden afvallen, kies een andere.
• Plant de boom in een geschikte pot en vul verder aan met aarde. Geef hem
iedere dag overvloedig water; hij zal langer blijven leven en waarschijnlijk overleven.
Zo kunt u hem later eventueel in de tuin planten.
• Kiest u voor een afgezaagde boom, neem dan ‘vers’ exemplaar en controleer
ook deze op het verlies van naalden. Geef de boom een inkeping onderaan de
stam van ongeveer 3 centimeter en plaats hem in een emmer met water, liefst
buiten, tot u de boom gaat versieren.
• Plaats hem ook binnen in een recipiënt met
water. Dit houdt de uitdroging tegen en laat
hem er gezonder uitzien.
• Als de boom zijn naalden verliest, haal hem
weg uit uw huis. Een droge boom is een brandgevaar
en is niet bestand tegen de warmte van
de elektrische sierverlichting.
• Plaats de kerstboom bij voorkeur waar het koel
is en ver van trappen en deuren. Mocht de
boom in brand schieten, mag hij immers nooit
de vluchtweg versperren.
• Kijk of de kerstboom stevig genoeg staat zodat
kinderen of huisdieren hem niet omver lopen.
Tips voor vuurwerk
Tips voor een veilige
kerstverlichting
• Controleer de kerstverlichting vooraf. Neem geen risico’s
met kapotte of ontblootte draden. Koop liever een nieuwe
set kerstverlichting.
• Eens de verlichting in de boom hangt, moet het makkelijk
zijn om de lampjes uit te schakelen. Laat de kerstlampjes
nooit branden als u weggaat of ’s nachts.
• Zet geen kaarsen in de onmiddellijke nabijheid van de
kerstboom en gebruik ze zeker niet als kerstboomversiering.
• Bij aankoop van een kerstboom uit kunststof, controleer
dan of deze uit onontvlambaar materiaal is gemaakt.
• Vuurwerk en alcohol zijn geen goede
vrienden. Zorg voor een ‘Bob’ of laat de
kurken pas na het vuurwerk knallen.
• Ontsteek vuurwerk op een open en veilige plaats: dus bijvoorbeeld niet bij droog hout of op een
plaats waar veel mensen samen zijn.
• Houd toeschouwers op voldoende afstand van de plaats waar het vuurwerk wordt afgestoken.
• Ontsteek vuurwerk met iets dat smeult, zoals een lont. Gebruik geen open vlam (lucifer of aansteker).
Houd de arm gestrekt bij het aansteken van de lont en buig het lichaam niet over het
vuurwerk.
• Plaats een vuurpijl in een buis die verticaal in de grond vastzit. De buis moet minstens even lang
zijn als de stok van de vuurpijl. Flessen zijn niet geschikt voor het afschieten van vuurpijlen.
• Ontsteek elk stuk vuurwerk afzonderlijk.
• Vuurwerk dat niet ontploft, mag u nooit opnieuw aansteken. Giet er een emmer water over en
laat het een nachtje liggen.
• Kies bij voorkeur voor siervuurwerk. Knalvuurwerk is té gevaarlijk.
• Vuurfonteinen zoals die op taarten zijn ook niet zonder gevaren. Heel wat mensen denken dat dit
‘koud vuur’ is, maar niets is minder waar. De temperatuur van zo’n fontein loopt snel op tot 800°
Celsius. Afblijven dus.
Brandende kaarsen horen
niet in de kerstboom.
Laat uw eindejaarsfeesten
niet in een ramp ontaarden.
gezondheid, veiligheid, milieu en kwaliteit
veiligheid veiligheid thuis en elders
www.bpgeel.be Buren 25 - winter 2005 9
Buren 25-v2.indd 11 08-12-2005 19:49:42

Na anderhalf jaar voorbereiding en met hulp van 300 contractors
De PX-eenheid (paraxyleen) van BP in Geel heeft voor het
eerst in haar vijfjarig bestaan een grote onderhoudsbeurt
gekregen. Tegelijk met die beurt heeft het bedrijf enkele aanpassingen
ingebouwd om de capaciteit van de eenheid te verhogen.
De werken, waar zo’n anderhalf jaar voorbereiding aan
voorafging en waar zo’n 300 mensen hard aan gewerkt hebben,
waren erg succesvol. De veiligheidsprestatie was bijna
perfect met slechts één eerstehulpongeval. Ook op technisch
en milieugebied heerste grote tevredenheid, ondanks de kortstondige
en beperkte benzeenoverschrijding (die verder geen
schade berokkende). Het is een opgetogen Geert Paumen
(process supervisor) die op de praatstoel zit.
Geert Paumen: “Je kan een turnaround
of TAR zoals wij hier
dergelijke onderhoudsbeurten
noemen, vergelijken met een grote
onderhoudsbeurt van je auto. Zoals
een auto om de zoveel kilometer
naar de garage moet, dienen ook de
installaties van de PX-
eenheid om de 5 jaar
volledig gestopt, leeggemaakt
en geopend te
worden. Op die manier
kunnen we de nodige
inspecties, herstellingen
en verbeteringen
uitvoeren. Die werkwijze geeft je de
grootste garantie dat je de volgende
vijf jaar verder veilig en betrouwbaar
kunt blijven produceren. Het
klinkt simpel maar het is een heel
complexe inspanning. In plaats van
één of twee garagisten, werkten er
Geert Paumen: “Het mooiste compliment kwam van de contractors
zelf, die onze operators vertelden dat ze zelden zo’n
goeie samenwerking hadden meegemaakt. "
10
tijdens piekmomenten zo’n 300
mensen aan de TAR van de PX-eenheid,
die zo’n vijf weken in beslag
nam. En alles moet veilig verlopen.
Dit is altijd en overal onze topprioriteit.
Je begrijpt dat dit een heel
goede voorbereiding eist van de
ganse organisatie.
40 000 manuren
gewerkt met
slechts één eerstehulpongeval
Bottleneck
De planning en dergelijke
is dan ook al
anderhalf jaar voor
de eigenlijke TAR
begonnen.”
“De volledige stillegging was een
unieke gelegenheid om meteen
de efficiëntie en de capaciteit van
de eenheid te verhogen. Om die
capaciteit te verhogen - dat is de
hoeveelheid productie die de eenheid
in een jaar kan maken - heeft
BP gebruik gemaakt van de techniek
die in de chemie bekend staat
als debottlenecking. Daarbij werden
zogenaamde flessenhalzen die de
capaciteit beperken, uit de installatie
weggewerkt. De bedoeling was
de capaciteit met zo’n 7 tot 8 % te
verhogen. Die aanpassingen hebben
overigens niets aan het uitzicht
van de eenheid veranderd. Meteen
hebben we ook nieuwe technologie
kunnen inbouwen die beter is voor
het milieu. In het zogenaamde ‘fornuis’
zijn de nieuwste soort branders
geïnstalleerd en een grotere
compressor verbetert de energiebalans
van de eenheid.”
Veiligheid
“Deze TAR is heel veilig verlopen:
op een totaal van 40 000 gewerkte
uren is er maar één ongeval
gebeurd dat eerste hulp vereiste.
Dankzij de intensieve voorbereiding
en ervaringsuitwisseling
met gelijkaardige eenheden in de
Verenigde Staten is er nooit enig
risico geweest voor de medewerkers
of de omgeving tijdens het openen
van de installaties. We hebben
ook altijd gesteld dat gedurende
de ganse periode van de TAR
het OPSIS-systeem (intern emissiedetectiesysteem
- red.) in dienst
moest blijven, zodat de minste lek
naar de omgeving zou worden gedetecteerd.
Maar we leren altijd bij
natuurlijk: ten eerste moeten we de
geluidsoverlast van de fakkel tijdens
het stoppen van de eenheid meer
beperken. Hiervoor zijn er al een
aantal interne maatregelen afge-
sproken. Ten tweede was er slechts
één benzeenoverschrijding.”
Overschrijding
“Je moet die benzeenoverschrijding
wel in zijn context plaatsen. BP in
Geel heeft zich verplicht om een
benzeenoverschrijding te rapporteren
aan de autoriteiten vanaf een
concentratie van 0,03 ppm (parts
per million of deeltjes per miljoen)
tijdens ten minste een half uur
gemeten aan de grenzen van de PXeenheid.
Vergelijk dat met de wettelijke
limiet van 1 ppm. Tijdens de
voornoemde overschrijding beliep
het maximum halfuurgemiddelde
0,06 ppm. De ontsnapping was het
gevolg van het reinigen onder hoge
druk van een koeler. De oorzaak
was snel gevonden en verholpen
en niemand heeft gevaar gelopen
of schade ondervonden. Maar we
mogen dit voorval ook niet minimaliseren.
Zulke incidenten worden
intern grondig onderzocht. Daarbij
Geert Paumen met mensen van het TAR-team: “Je kan een TAR vergelijken met een grote onderhoudsbeurt van
je auto. Zoals een auto om de zoveel kilometer naar de garage moet, dienen ook de installaties van de PX-eenheid
om de vijf jaar volledig gestopt, leeggemaakt en geopend te worden.”
Buren 25 - winter 2005 www.bpgeel.be
Buren 25-v2.indd 12 08-12-2005 19:49:49

epalen we de nodige acties om
een herhaling in de toekomst te
vermijden.”
Contractors
“Vermits je maar om de vijf jaar
een TAR moet organiseren met
werk voor 300 personen, maken we
gebruik van zogenaamde contractors.
Dat zijn externe werknemers
die ons helpen, vooral tijdens
periodes van grote activiteit. Het is
dus van groot belang dat je de beste
contractors in huis haalt, omdat
je heel intensief met hen moet
samenwerken. Je kunt ook alleen
maar goede resultaten neerzetten
op het gebied van veiligheid, milieu,
duurtijd en kosten als iedereen
vlot met elkaar samenwerkt. Het
mooiste compliment kwam van de
contractors zelf, die onze operators
vertelden dat ze zelden zo’n goede
samenwerking hadden meegemaakt.
En veel van die contractors waren
ouwe rotten in het vak.”
ons bedrijf wat we
doen productie PX
Zesde verkeersdag op donderdag 22 september 2005
Een overdonderend succes was het. De zesde
versie van de verkeersdag in 2005 was gezegend
met een blauwe hemel en een stralende
zon. Het merendeel van de 539 leerlingen kwam
per fiets de Zwaardvoerstraat in Geel opgereden.
Opnieuw werd de verkeersdag ingevuld met workshops zoals het verkeerspark,
dag agent, initiatie EHBO, het nut van de airbag, de gevaren van de
dode hoek en het pc-verkeersspel om de kennis te testen. Een team van
vrijwilligers uit verschillende bedrijven en uit de drie omliggende gemeenten
hebben met de medewerking van de politie de kinderen begeleid in deze
wirwar van activiteiten.
Hees gejoeld
Dit jaar was de afsluiter grandioos te noemen. Door het quizzen, zingen en
de interactie tussen de presentator en de kinderen moesten velen met een
hees geroepen stem huiswaarts keren. En of ze het goed vonden? “Keigoed,
maar ik kan nu niet zoveel meer zeggen...” zo klonk het veeleer stil.
www.bpgeel.be Buren 25 - winter 2005
Buren 25-v2.indd 13 08-12-2005 19:49:57
11

'T BUURTJE
Lke snwvrw zkt
zchte pngn
Peter Pinguïn – zo’n 8 winters oud
was nog steeds een vrijgezel
strandenvol pinguïnmeisjes – hij bleef ongetrouwd
geen eentje kroop onder zijn vleugelvel.
Zijn ouders verlangden naar ‘t nageslacht
en nodigden de heupwiegendste diva’s uit
maar Peter snoof: ‘Mijn gedacht!’
‘Die pinguïngrieten zien er altijd eender uit!’
Alle pinguïns vonden ‘t een schandaal –
‘Die Peter met zijn dikke nek,
zelfs de keizer(in)pinguïn is hem te banaal!’
Ze uitten hun woede met veel gekwek.
Dus wilde Peter een gokje wagen
en schreef zich in op een dating-site
Zijn ouders bleven zagen en klagen:
‘En je hebt al zóveel onrust gezaaid!’
Peter tuurde ‘t hele internet af
tot hij een interessante zoeker vond:
‘Lke snwvrw zkt zchte pngn’
Was er dan toch een meisje dat voor hem bestond ?
Na veel over-en-weer-gechat
was Peters nieuwsgierigheid eindelijk gewekt;
hij vroeg om een foto en niet alleen omdat
hij wou zien welke vogel zo vlot was gebekt!
Een vrolijke witsnuitijsberin blikte hem aan,
en leer je dat er op de Noordpool geen pinguïns bestaan,
dan maakt de leraar toch een dikke fout,
want die foto liet Peter niet ijskoud
en lokte hem zelfs naar ‘t ander halfrond
waar hij nu rondwaggelt - en wel beregezond!
12
WINTERLANDSCHAP IN
SCHOENDOOS
Neem een grote schoendoos en kleef er watten in. Gebruik de tekeningen
hierbij of teken zelf winterfiguurtjes (ijsbeer, eland, sneeuwman,
dennenboom, pinguïn, ijsberg enz...) en kleef ze in de doos. Maak er
een deurtje en een raampje in. Nu heb je een leuke kijkdoos of een
winterhuisje voor je cavia, hamster of dwergkonijn!
WOORDPUZZEL
OPLOSSINGEN
NAAMGEDICHT
Geen inspiratie voor kerstcadeautjes? Probeer eens
een persoonlijk gedichtje te maken. Start elke regel
met de eerste letter van de naam van je vriend/
vriendin. Het hoeft natuurlijk niet altijd te rijmen...
L enig en sportief
E n steeds druk in de weer
N ooit schreef ik een brief
A an mijn lieve knuffelbeer!
Z e is een heus babbelwater
I s ieders kameraad,
T ater tater tater
A ltijd aan de praat!
1 1. huis van Eskimo
2 2. ligt in het hoge noorden
3 3. daar wonen ijsberen
4 4. voertuig van de kerstman
5 5. dat brengt de kerstman
6 6. koudste seizoen
7 7. ‘paard’ van de kerstman
7 R E N D I E R
6 W I N T E R
5 P A K J E S
4 A R R E S L E E
3 N O O R D P O O L
2 A L A S K A
1 I G L O
Doe mee!
Je kunt ons steeds een tekening, gedichtje of verhaal
opsturen en een bon van 13 EUR verdienen. Stuur
jouw werkstuk naar:
REDACTIE BUREN - jeugdwedstrijd
BP
PR-secretariaat
Amocolaan 2
2440 GEEL
Vergeet je naam, adres en leeftijd niet te vermelden!
De winnaars worden schriftelijk verwittigd.
Buren 25-v2.indd 2 08-12-2005 19:48:43