PocketBook_afr [Compatibility Mode] - Landbou.com

‘n Veldgids vir die identifikasie van siektes
Vir meer inligting, gaan na www.pannar.com

Hierdie veldgids is saamgestel om mieliesiektes en afwykings te
identifiseer. Ingesluit is inligting oor van die mees be langrike siektes
wat op mielies voorkom. Kleurfotos van die mees kenmerkende
simptome is ingesluit om identifikasie en onderskeid maklik te maak.
Volledige feiteblaaie vir elke siekte is beskikbaar op ons webtuiste
(www.pannar.com ) of op CD.

BAKTERIESE BLAARSTREEP

BAKTERIESE BLAARSTREEP
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Bakterie: Xanthomonas campestris pv. zeae
Simptome:
Simptome:
Letsels begin by die rante of op die middelrif van blare; letsels
vergroot en word langer; bruin, onreëlmatige vlekke of strepe
omring deur 'n geel rand; letsels loop parallel met en is beperk tot
die blaarare.
Notas:
Notas:
Maklik verwar met Grysblaarvlek (GBV); kyk vir bakteriese
uitvloei om tussen die siektes te onderskei.
Daar is geen swamdoders wat hierdie siekte beheer nie.

BRUINROES

BRUINROES
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Puccinia sorghi
Simptome:
Simptome:
Simptome:
Puisies vorm op die bo- en onderkante van die blaar; bruinrooi &
langwerpig; 'n roesband vorm naby die basis van die blaar.
Notas: Notas:
Notas:
Bruinroes is die mees algemene tipe roes wat in SA voorkom.
Matige temperature (16-25 C) en hoë humiditeit (>95%),
wat met langdurige periodes van mis/dou geassosieer
word, is gunstig vir ontwikkeling en verspreiding van roes.

DIPLODIA BLAARSTREEP

DIPLODIA BLAARSTREEP
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Stenocarpella macrospora (= Diplodia macrospora)
Simptome:
Simptome:
Simptome:
Bruin letsels met kenmerkende geel rand; ontwikkeling vanuit 'n
ovaal kern wat langs die are af strek; swart vrugliggaampies
ontwikkel in die middel van die letsel.
Notas:
Notas:
Algemeen in warm vogtige streke (veral in KZN in SA en
Zambi e).
Kan verwar word met Noordelike mielieblaarskroei (NMBS).

GRYSBLAARVLEK (GBV)

GRYSBLAA RVLEK
( GBV)
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Cercospora zeina
Simptome:
Simptome:
Letsels word grys soos wat dit verouder; is tipies reghoekig, word
beperk deur en loop parallel met die are; begin op onderste blare
en versprei opwaarts in die plant.
Notas: Notas:
Notas:
Een van die mees verwoestende blaarsiektes bekend op
mielies, plaaslik in SA maar ook wêreldwyd.
Minimum bewerking bevorder die voorkoms van die siekte.

MIELIESTREEPVIRUS (MSV)

MIELIESTREEPVIRUS (MSV)
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Virus: Mieliestreepvirus
Simptome:
Simptome:
Simptome:
Lang ligte strepe parallel met die blaarare wat lei to t wisselende
donker- & liggroen bont blare; verpotting; besmette plante is
geelgroen van kleur; misvormde mieliekoppe.
Notas:
Notas:
MSV word slegs deur middel van insekte oorgedra en
versprei (bladspringers, C. mbila).
Saadbehandeling met sistemiese insekdoders verskaf beheer
oor die insekvektor.
MSV word nie meganies, deur stuifmeel of saad oorgedra nie.

NOORDELIKE MIELIEBLAARSKROEI

NOORDELIKE MIELIEBLAARSKROEI
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Exserohilum turcicum (=Setosphaeria turcica )
Simptome:
Simptome:
Simptome:
Letsels is ovaal- of sigaarvormig; grysgroen wat ligbruin word met
kenmerkende donker sentrale dele waar spore vorm; letsels word
deur 'n liggroen, waterdeurdrenkte rand omring.
Notas Notas Notas :
:
Die mees algemene blaarsiekte op mielies in SA, veral in die
oostelike dele van die land soos KZN en Mpumalanga.
Grootskaalse blaarverlies lei ook dikwels tot omval later in die
seisoen wat die stroopproses erg nadelig beïnvloed .

OOGVLEK

OOGVLEK
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Aureobasidium zeae (=Kabatiella zeae )
Simptome:
Simptome:
Simptome:
Klein, sirkelvormige tot ovaalvormige letsels met ligbruin kern,
omring deur 'n bruinpers en 'n kenmerkende geel rand.
Notas Notas :
:
Algemeen in koeler gebiede of gedurende koeler seisoene.
Word maklik verwar met fisiologiese en genetiese blaarvlekke:
verwyder 'n gedeelte van 'n blaar met simptome, na 'n paar
minute sal die voorkoms van genetiese vlekke dieselfde bly,
terwyl 'n swart, waterige rand rondom die oogvlek-letsel vorm.

PHAEOSPHAERIA BLAARVLEK

PHAEOSPHAERIA BLAARVLEK
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Phaeosphaeria maydis en Phoma sorghina
Simptome:
Simptome:
Verbleikte, droë, sirkelvormige tot verlengde vlekke met
donkerbruin randte; soortgelyk aan paraquat skade
(Gramoxone); speldekopgrootte swart vrugliggaampies
ontwikkel in die letsels.
Notas:
Notas:
Eers sigbaar op kante van mielielande of op boonste blare.
Kom voor met koue toestande en veral teen die einde van die
seisoen soos die winter nader kom.
Swamdoders bied nie voldoende beheer nie.

POLYSORA ROES

POLYSORA ROES
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Puccinia polysora
Simptome:
Simptome:
Simptome:
Lig-oranje tot kaneelkleurig, sirkel- tot ovaalvormig, verhewe
puisies wat dig oor die boonste blaaroppervlak versprei is.
Notas: Notas:
Notas:
Word verwar met bruinroes.
Veral destruktief onder laat-aangeplante mielies.
In matige streke, word hierdie siekte dikwels aangetref later
in die seisoen.

SORGHUM DONSIGE MEELDOU

SORGHUM DONSIGE MEELDOU
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
organisme:
Swam: Peronosclerospora sorghi
Simptome:
Simptome:
Besmette plante soms gestrem; witgestreepte blare; blaar-chlorose
sluit die basisblare ook in; 'n rand definieer duidelik die besmette
en gesonde weefsel ('halfblaarsimptoom'); blare nouer en meer
regop.
Notas: Notas:
Notas:
'n Ernstige siekte van mielies in tropiese en subtro piese streke.
Oöspore oorleef in die grond; vatbare saailinge word deur
ondergrondse dele aangeval, wat sistemies geïnfekteer raak.
Vereis vry water.

DIPLODIA STAMVROT

DIPLODIA STAMVROT
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
organisme:
Swam: Stenocarpella maydis (= Diplodia maydis )
Simptome:
Simptome:
Simptome:
Bruinerig by die basale internodes; swart spikkels ingebed in die
stamweefsel naby verrotte internodes; die vaatweefsel
disintegreer; die stam verswak, wat tot omval lei.
Notas:
Notas:
Onder gunstige omstandighede vind infeksie gewoonlik 2-3
weke na baardvorming plaas.
'n Nat, vroeë seisoen, gevolg deur droër toestande of
hittestres kan tot meer wydverspreide Diplodia stamvrot lei.

ERWINIA STAMVROT

ERWINIA STAMVROT
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Bakterie: Erwinia chrysanthemi pv. zeae
Simptome:
Simptome:
Die plant verwelk skielik en kan omval; waterdeurdrenkte, donker
areas by die basis van die stam; die mees kenmerkende
simptoom van Erwinia infeksie is die slegte reuk van besmette,
slymerige plantdele.
Notas:
Notas:
Verkies temperature van 32-35°C en 'n relatiewe hoë
humiditeit – hoë reënval en/of besproeiing met vloed of
sprinkelbesproeiers; ernstig wanneer water in die kelk staan
en op landerye waar water in die lande staan.

FUSARIUM STAMVROT

FUSARIUM STAMVROT
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Fusarium verticilioides (= F. moniliforme )
Simptome:
Simptome:
Plante verouder voortydig en val om; pienkwit
vaatweefselverkleuring wat dikwels verwar word met die rooi kleur
van Gibberella stamvrot; verwering aan die binnekant van die
stam; afwesigheid van swart vrugliggaampies.
Notas:
Notas:
Kom voor in warm, droë gebiede en dikwels in
verwantskap met ander wortel- en stamvrotpatogene.
Infeksie van plante word aangehelp deur wonde wat deur
hael of insekte veroorsaak word.

GIBBERELLA STAMVROT

GIBBERELLA STAMVROT
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Gibberella zeae (= Fusarium graminearum )
Simptome:
Simptome:
Simptome:
Die wortels breek en stam val om; laer internodes word
strooikleurig, interne rooierige verkleuring, oppervlakkige swart
vrugliggaampies op stam, dikwels by die internodes.
Notas: Notas:
Notas:
Verkies koeler, vogtige weerstoestande.
Infeksie van die stam kom gewoonlik kort na bestuiwing voor
en ontwikkel by die oorsprong van die blaarskedes of
rondom die stutwortels.

HOUTSKOOLVROT

HOUTSKOOLVROT
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Macrophomina phaseolina
Simptome:
Simptome:
Swart verkleuring van internodes op die laer stam; verwering van
die binnekant; talle klein swart spikkeltjies (mikrosklerotia) sigbaar
op vaatweefsel.
Notas: Notas:
Notas:
Hoë grondtemperature (30-42°C) en stremming (droogte),
veral na bestuiwing, is gunstig vir infeksie.
Die patogeen kan nie beheer word deur wisselbou nie as
gevolg van die wye gasheerreeks wat sojabone,
sonneblomme en sorghum insluit.

BLAASBRAND

BLAASBRAND
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
organisme:
Swam: Ustilago zeae (= Ustilago maydis )
Simptome:
Simptome:
Galle vervang pitte of koppe; galle is kenmerkend ferm en
silwergrys wat dan later swart verkleur; membraan bars oop en
stel bruin, poeieragtige spore vry.
Notas:
Notas:
Die siekte is die ergste nadat jong, aktiefgroeiende
plantweefsel seerkry.
Toestande wat op swak bestuiwing uitloop, kan die voorkoms
van die siekte verhoog.

DIPLODIA KOPVROT

DIPLODIA KOPVROT
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Stenocarpella maydis (= Diplodia maydis )
Simptome:
Simptome:
Digte, witterige swamgroei tussen die pitte en tussen die kop en
die stronkskedes; begin by die basis van die kop en ontwikkel na
die punt toe; klein, swart, vrugliggaampies ingebed in die
kopweefsel en pitbasisse.
Notas: Notas:
Notas:
Geïnfekteerde koppe kan selfs soveel as 35% minder wee g as
gesonde koppe.
'n Mikotoksien wat diplodiosis veroorsaak, kan deur
S. maydis op geïnfekteerde koppe geproduseer word.

FUSARIUM KOPVROT

FUSARIUM KOPVROT
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Fusarium verticilioides (=F. moniliforme )
Simptome:
Simptome:
Simptome:
Watte-agtige, pienkwit swamgroei kom lukraak op die kop voor;
geïnfekteerde pitte vertoon 'n starburst -simptoom (wit
streepvorming met strepe wat vanuit die basis ontspring); infeksie
word tipies geassosieer met insek- en voëlskade en is dikwels
sigbaar langs die stronkboordertonnels.
Notas:
Notas:
Skade word veroorsaak deur 'n direkte verlies aan opbrengs
en deur die produksie van mikotoksiene (fumonisin),
skadelik vir mens en dier.

GIBBERELLA KOPVROT

GIBBERELLA KOPVROT
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
organisme:
Swam: Gibberella zeae (= Fusarium graminearum )
Simptome:
Simptome:
Pienkrooi verkleuring wat gewoonlik by die punt van die kop
ontstaan; swamgroei ontwikkel tussen kopskedes en koppe;
oppervlakkige swart spikkels ontwikkel op die kopskede & stele.
Notas:
Notas:
Skade word veroorsaak deur 'n direkte verlies aan opbrengs
en deur die produksie van mikotoksiene (ZEA, DON/vomitoxin
en nivalenol) wat skadelik vir mens en dier is.
Koel, vogtige weerstoestande tydens baardvorming verhoog
risiko van infeksie.

KOP- & PLUIMBRAND

KOP- & PLUIMBRAND
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Sphacelotheca reiliana
Simptome:
Simptome:
Blomstrukture word gedeeltelik of in geheel vervang deur
sakagtige strukture wat massas swart spore bevat; pluime
vermenigvuldig om bisarre blaarstrukture te vorm; koppe is
gestrem of geaborteer, klein, rond tot druppelvormig, met geen
teken van ʼn stronk of pitte binne nie en die baard ontbreek.
Notas:
Notas:
Plante wat besmet is, is normaalweg ietwat verpot.
Saadbehandeling met sistemiese swamdoders bied 'n mate
van beheer.

MALMIELIEKOPSIEKTE

MALMIELIEKOPSIEKTE
Siekteveroorsakende Siekteveroorsakende organisme:
organisme:
Swam: Sclerophthora macrospora
Simptome:
Simptome:
Die mees kenmerkende simptoom is die gedeeltelike of algehele
vervanging van normale pluim deur klein blaartjies.
Notas:
Notas:
Die siekte is van weinig ekonomiese belang alhoewel dit
aansienlike verliese in gelokaliseerde gebiede kan
veroorsaak.
Beheer met sistemiese swamdoders as saadbehandeling .

VERPIENKING

VERPIENKING
Oorsaak:
Oorsaak:
Verpienking is 'n fisiologiese afwyking wat sporadies voorkom as
gevolg van die interaksie tussen sekere witbasters en
omgewingstoestande. Beperkte inligting is beskikbaar oor die
spesifieke toestande.
Voorkoms Voorkoms & & belangrikheid:
belangrikheid:
Die verkleuring is beperk tot die saadhuid, en affekteer nie die
kleur van die meel nadat dit gemaal is nie. Graan kan afgegradeer
word by silo's en meule, wat direkte finansiële implikasies het. Die
pienk verkleuring kan verwar word met Fusarium spp.

BAARDBOLVORMING (SILK JAMMING)

BAARDBOLVORMING (SILK JAMMING)
Oorsaak: Oorsaak:
Oorsaak:
Word primêr veroorsaak deur droogtestremming
Hitte en/of vogstremming voor/tydens bestuiwing
Hoë plantpopulasies en voedingstekorte
Algemeen by basters met digte kopskede wanneer koue
nagte tydens baardvorming deur warm nagte gevolg word
Voorkoms Voorkoms & & belangrikheid:
belangrikheid:
Traagheid van baard om uit die kopblare te verskyn; stuifmeel
storting byna/heeltemal klaar voordat die baarde beskikbaar is;
gedeeltelik/totaal onbestuifde koppe. Algemeen onder sekere
genetiese agtergronde; by kommersiële basters word die
voorkoms deur omgewingsfaktore vererger.

GENETIESE STREPE, KOLLE & VLEKKE

GENETIESE STREPE, KOLLE & VLEKKE
Oorsaak:
Oorsaak:
Genetiese afwyking veroorsaak abnormale morfologie en
kleurpatrone by plante. Sommige gene verander of beperk die
vermoë van die mielieplant om chlorofil te produseer en die
resultaat is albino plante of plante met wit tot geel strepe of ander
verkleuring. Party vlekke en mosaïekpatrone boots siektesimptome na.
Voorkoms Voorkoms & & belangrikheid:
belangrikheid:
Nie algemeen nie en veroorsaak selde oesverliese.
Verwar met Oogvlek(Kabatiella zeae )

VOORTYDIGE ONTKIEMING

VOORTYDIGE ONTKIEMING
Oorsaak:
Oorsaak:
Geneties en geaffekteer deur omgewingsfaktore.
Kom voor tydens seisoene met lae fotoperiode, baie
oortrokke toestande en lae temperature.
Hoë T°C gedurende pitgroei verbreek embrio-dormansie,
pitte ontkiem op die kop as reën met oestyd voorkom.
Sommige kopsiektes (Diplodia kopvrot).
Molibdeentekorte en swaar, laat toedienings van N-kunsmis.
Voorkoms Voorkoms & & belangrikheid:
belangrikheid:
Normaalweg eers tydens oestyd sigbaar.
Waargeneem in areas van KwaZulu-Natal en Mpumalanga.

STIKSTOF TEKORT

KALIUM TEKORT

2,4-D SKADE

SULFONIELUREUM SKADE

KOUE SKADE