ATJEHSCH LEGER MUSEUM - the Aceh Books website

c
Lf&l
ATJEHSCH LEGER MUSEUM
TE KOETARADJA
OPGERICHT 7 JANUARI 1937
9 E
SUPPLEMENT
OP DEN
INVENTARIS
DER
TEN GESCHENKE ONTVANGEN (C. Q AANGEKOCHTE)
BOEKWERKEN - FOTO'S-WAPENS- EERETEEKENS ENZ.
V/M 1 JANUARI 1939 T/M 30 JUNI 1939
NIET TE B E S C H O U W E N ALS
C A T A L O G U S .
TÏP ATJEH DRUKKERIJ.

2
BESCHERMHEER:
Kolonel der Infanterie G.F.V. GOSENSON, Ridder 4e kl. der M.W.O.,
Territoriaal Commandant van Atjeh en Onderhoorigheden en S. O. K.
BESTUUR:
Voorzitter: Majoor der Infanteiie A. D O U P, Cdt. v/h Korps Marechaussee
van A. en O.
Secretaris-Penningmeester: le Luit. Adj. v/h Korps Marechaussee F. D R IJ B E R.
Leden: Majoor der Infanterie A. M. DE TORBAL, fgd. PI. Mil.
Cdt. te Koeta Radja.
Heer J. BOON Jz.
Bibliothecaris, tevens Explicateur: Eur. Sergt. M. C. AALBERTS.
Het Bestuur wordt in Nederland welwillend vertegenwoordigd door den
Kapitein b. d. M. S C H O U T E N, Ridder 4e kl. der M.W.O. 's GRAVENHAGE
Berkstraat 5.

RECTIFICATIE:
Abusievelijk werden in het jaarverslag 1938 vermeld de data:
1 Februari 1901 voor de bestorming van Batèë Ilieë en 14 Juni 1902 voor
den glewangaanval op de colonne Matthes in Seunagan.
Deze data behooren te worden gelezen respectievelijk:
3 Februari 1901 en 13 Juli 1902.
MEDEDEELINGEN VAN HET BESTUUR.
1. Onder leiding van den le Luit. der Mar. K. B. A. Blom en met
medewerking der Marechaussee's van het detachement te Djeuram is
thans een eenvoudig gedenkteeken in den vorm van een steenen pyramide
met kruis en marmeren grafsteen opgericht op het massagraf van de
gesneuvelden van de colonne Matthes. (13 Juli 1902).
2. Op overeenkomstige wijze zal door het detachement Seulimeum op
het massagraf der gesneuvelde militairen tijdens de bestorming van Glé
Jeuëng in den nacht van 15 op 16 Mei 1897 een gedenkteeken worden
opgericht. De namen der 25 gesneuvelde minderen zijn bekend. (De
gesneuvelde Cies Cdtn H. Jacobs en G. M. P. Scheuer liggen begraven
te Peutjoet, de overigen te Indrapoeri).
3. Op 22 Juni heeft Z. E. de Commandant van het Leger in Ned. Indië
Luit. Generaal M. Boerstra het Atjehsche Leger Museum met een bezoek
vereerd. Hierbij waren o.a. aanwezig : de Territoriaal Commandant
en de te Koeta Radja woonachtige gepensionneerde militairen Ridders
der M. W. O.
4 In verband met het vrijkomen van nog één localiteit, zal deze zaal
worden ingericht en gewijd aan de herinneringen van Batèë Ilieë in de
perioden : Karei van der Heijden en J. B. van Heutsz.
5. Nu de plannen om een eigen en doelmatig Museumgebouw op te
richten, waarin ook de lijkwagen van de Atjehtram kan worden ondergebracht,
vaste vormen hebben aangenomen, heeft het bestuur besloten
de exploitatie uitgaven voor het Museum voorloopig te beperken tot
het hoog noodzakelijke.
Aan de uitbreiding van het in ad 4 gestelde, zijn haast geen onkosten
verbonden, aangezien het materiaal hiervoor in ruime mate aanwezig is.
3

4
INVENTARIS van foto's — boekwerken — wapens — eereteekens enz., welke ten ge­
schenke zijn ontvangen of werden aangekocht gedurende het tijdvak:
1 Januari 1939 — 30 Juni 1939.
F O T O 'S (c.q. vergroot en ingelijst) Bijdrage van :
557 Olieverfschilderij van den Kap. der Inf. R. H. Mevr. de Weduwe
Beijen, Ridder M. W. O. M. C. Beijen.
558 Gouverneur A. Pruys van der Hoeven. —
559 Generaal J. A. Vetter. —
560 Olifantentransport door de Kroeëng Barö. Maj. L.N.W. Vogelesang.
561 Een receptie bij den Ass. Res. van Groot-Atjeh. Generaal H.N.A. Swart.
562 Vervoer van een dame per draagstoel naar
Blang Kedjeren. Mevr. J. v.d. Meijde.
563 Dr. C. Snouck Hurgronje. Resident J. Pauw.
564 Zilveren plaquette van H. M. de Koningin. afkomstig v/h op 19-6-39
Uniformplaten (gekleurd) van militairen der: opgeheven det. Nieuw-
565 Artillerie (groot tenue) 1896. Singkel.
566 Marechaussee 1896.
567 Infanterie (marsch en klein tenue) 1896. idem
568 Infanterie (groot en klein tenue) 1896.
569 Bergartillerie (marschtenue) 1896. J
570 Het station van de Atjehtram te Padang Tidji
1902. Luit. P. van Ham.
571 Eur. Sergt. J. Hanff (Ridder M. W. O.) Heer J. Hanff.
572 Kolonel A. W. A. Michielsen (Ridder (M.W.O.) Gen. Maj. tit. b/d
A.W.A. Michielsen.
573 le Luit. Inf. J. H. C. van Dompseler (Ridder Mevr. de Weduwe van
M. W. O.) Dompseler.
574 Kolonel der Art. J.C.P.W.A. Steenkamp (Ridder Kolonel b/d J.C.P.W.A.
M.W.O.) Steenkamp.
575 le Luit. der Mar. J. Ch. A. Fischer (gesneuveld
1900). —
576 J. B. van Heutsz in Gouverneur-Generaalsuniform.
—
577 Dr. J. Van Leent (Ridder M.W.O.) Dr. J. Van Leent.
578 Gezaghebber F. W. Stammeshaus. Hr. F.W. Stammeshaus.
579 Kapt. der Mar. C. F. A. Wagener (gesneuveld
1897). —

Volg
N o
6
FOTO'S (c.q. vergroot en ingelijst). Bijdrage van
580 Gen. Maj. J. P.J. Verberne. Gen. Maj. tit. b/d
J. P.J. Verberne.
581 Luit. Kol. Th. van Ardenne ex. Cdt. Korps Mar. Luit. Kol. b/d Th. van
Ardenne.
582 Kapt. v.d. Staf G. C. E. van Daalen (Vader van Mevr. B. Wagner-Van
Generaal G. C. E. van Daalen). Daalen.
V
Nr 8
FOTO'S (voorloopig) op karton geplakt Bijdrage van
582a Gezicht op het bivak Lampasai 1875 (orig. Mevr. v.d. Mijll Dekker,
schets).
583 Gezicht op het bivak Poe Oe 1875 [idem], idem
584 Dr. C. Snouck Hurgronje in 1899. —
585 le Luit. G. Wieland [Ridder M.W.O.] Kap. H. Scheffraen.
586 le Luit. H. Colijn in het bivak Tripa. —
587 Uitreiking van ridderdiploma's door den Kan- Bond van Ridders beselier
der Ned. Orden, Luit. Gen. b.d. S. A. neden den rang van
Drijber. Officier.
588 Het massagraf van Sergt. Gruneveld 1926. —
589 Officieren en brig. Cdtn. van Takengon 1912.
[Luit. H. Meijer, Luit. L. H. C. P. D. Engles]. Heer Bartelink.
590 Een rottanhangbrug. Luit. E. L F. Couvreur.
591 Boschbivak aan de Kr. Gapa. Maj. b.d. J. C. Lamster.
592 Familie Colijn, Luit. Lamster, Vis enz. in 1896
te Tjot Iri. i d e m
593 Het marschbivak Beutong met rottan hangbrug. Luit. E. L. F. Couvreur.
594 Kapt. der Mar. M.W.C. van Bloemen Waanders
in een bendy te Samalanga [1902]. Legaat Ds. Thenu.
595 Kapt. der Mar. M.W.C. van Bloemen Waanders
met Officieren en brig. Comdtn. in Samalanga
[1902]. idem
596 Het bivak Samalanga in 1902. idem
597 Majoor Gallas met zijn Bataljon in het bivak
Bajan 1899. Kol. b.d. G. Nypels.
598 Gezicht op den post Lampeureunoet. —
599 Een afdeeling Mariniers 1897. _
5

6
Volg FOTO'S (voorloopig) op karton geplakt. Bijdrage van
Nr.
600 Ridderfuif te Koeta Alam 1905 [Lawalata-
Sitania-Pattiasina]. Gep. Sergt. Pattiasina.
601 Pötjoet Barin te midden van Officieren en
personeel van het landschapskantoor. Kapt. der Mar. H. Pel.
602 Pastoor H.C. Verbraak 1889. Mevr. v.d. Mijll Dekker.
603 De eerste Glenn Martin bommenwerper in
Lhö' Nga [1939]. —
604 2e Luitenant H. Colijn. —
605 Generaal C.J. Snijders en autoriteiten tijdens
het défilé der troepen bij de onthulling van
het Riddermonument der Genisten. Kol. P. W. Scharroo.
606 Het Riddermonument der Genisten in de Kromhoutkazerne,
'dem
607 De eerste auto van Blang Kedjeren naar
Agoesan. Mevr. J. v.d. Meijde.
608 Koeala Simpang 1913. Generaal H.N.A. Swart.
609 Troepentransport per Atjehtram. Legaat Ds. Thênu.
610 Kapt. H. v. Stipriaan Luiscius, de Luitenants
Darlang- en Dutrie v. Haeften met Marechaussees
in Boni [1905]. Maj. b.d. Walangitan.
611 Hotel de 1'Europe te Koeta Radja. Majoor J.C. Lamster.
612 Met de familie Polém op reis naar Glé Jeuèng. idem
613 Feestelijke inwijding van de Atjehtram Koeta-
Radja — Indrapoeri. idem
614 Bivak van Teukoe Oemar te Padang Tidji
[1898]. 'dem
615 Overste Van Daalen met zijn officieren in het
Officiersdagverblijf te Penampakan [Gajö
Loeös 1904]. idem
616 Gewondentransport langs de Triparivier [Gajö
Loeös 1904]. idem
617 De Meusigit Raja met één koepel. —
618 De Meusigit Raja met drie koepels. —

BOEKWERKEN - SCHRIFTUUR - KAARTEN. Bijdrage van
214 Opsporing van de patrouille Nutters [dagboek
van den Luit. Van Arkel]. Cdt. bivak Tangsé.
215 Een episode uit den Sumatraanschen peperhandel
met Amerika. [De slag van Kwala
Batoe in 1831, door G. G. van der Kop]. Cdt. bivak Blang Pidië.
216 Het conflict Snouck Hurgronje-Van Heutsz-
Van Daalen [Dr. J.W. Naarding]. Kapt. b.d. CA. Ruempol.
217 Het Brakel-Harderwijksche Geslacht Van Daalen. Heer O. L. Eschauzier.
218 Een bericht te velde geschreven door Luit.
Kolonel K. v. d. Heijden aan den Kapt. v.d.
Staf: G.C.E. van Daalen. Mevrouw van Daalen.
219 Het Officiersgeslacht Ruempol. Kapt. b d. CA. Ruempol.
220 Een ongewone promotie. [De Standaard van
15 October 1938]. idem
221 De Moderne Museumgedachte. Heer G. H. von Faber
222 Expeditieherinneringen [berijmd verslag van
7
[directeur Prov. en Stedelijk
Museum te Soerabaia].
Nicodemus]. Gen. H. M. Luchsinger.
223 Een wapenpas van Teukoe Bin Sarong, afge-
teekend door Kapt. W.B.J.A. Scheepens,
Sigli 1910]. Cdt. bivak Kwala Bhèë.
224 De gevangenneming van den ex-Pretendent
Sultan in 1907. [Overdruk uit de Indische
Gids]. Generaal R.G. Doorman.
225 Wereldkroniek Maart 1897 [het 3e Bat. Inf]. Lt. Kol. b.d H. A. Messe-
maeckers v/d. Graaff.
226 idem Mei 1897 [Glé Jeuëng], idem
227 Beelden uit het bezette gebied van Groot
Atjeh in 1890. aangekocht.
228 Koeta Radja in 1881 [Uit: Eigen Haard]. Dr. W. F. Bax.
229 Verslag van den aanslag op Luitenant Kolonel
W.B.J.A. Scheepens op 10 October 1913
te Sigli. Cdt. bivak Lam Meulo.
230 Militaire Nota van het troepen Co. Tjalang I. —
230a idem II. _

8
Vo
'g
No.
BOEKWERKEN — SCHRIFTUUR — KAARTEN. Bijdrage van
231a. Jaarverslag 1935 van het Koloniaal Instituut. Secr. v/h Kol. Instituut.
231b idem 1937 idem
231c idem 1938 idem
232 Verslag van de Jubileumfeesten van het Korps
Marechaussee in 1930. —
233 Extra jubileum nummer ter gelegenheid van
het Marechaussee Jubileum in 1930 [Nieuws
van den Dag]. —
234 Idem [Algemeen Indisch Dagblad]
235 Wet van 30 April 1815 Nr. 5 houdende de
instelling v/d Militaire Willemsorde.
236 De A jeh Onlusten in 1896. Mevrouw Korndörffer.
237 Het familie en kampongleven op Groot Atjeh
[Dr. Julius Jacobs] deel I aangekocht.
237a idem deel II. idem
238 Jaarverslag 1937 van het Nederlandsche Gen. Maj. tit. A. W. A.
Museum. Michielsen.
239 Colijn over Indiè [Prof. Dr.C.SnoukHurgronje]. idem
240 Het conflict Van Heutsz-Van Daalen. idem
241 Koloniale vraagstukken van heden en morgen
[H. Colijn]. idem
242 Roseboek van de Muiterij. idem
243 Een strijd in Atjeh [Een oogarts op het oorlogspad],
idem
244a Franr^ois Valentijn's oud en nieuw Oost Indien
[deel I]. idem
244b idem [deel II]. idem
244c idem [deel III]. idem
245 Ned. Indië onder het regentschap van Koningin
Emma. idem
246 De Atjeh Oorlog. E. S. de Klerck deel I. idem
247 Bundel afschriften Stamboeken van:
Generaal G.CE. van Daalen.
Generaal H. N. A. Swart. I _
Generaal K. v d. Maaten.
Generaal S. A. Drijber.
Kolonel H. Behrens. J

§ BOEKWERKEN — SCHRIFTUUR — KAARTEN. Bijdrage van
No.
V o l
Luit. Kolonel W.B.J.A. Scheepens. \
Luit. Kolonel G. G J. Notten. I —
Luit. Kolonel Jhr. G.J.W C. H. Graafland. J
248 Jubileummarsch [opgedragen a/d Oud-Cadetten
te Koeta Radja ter gelegenheid vh 110 jarig Kapelmeester
bestaan der K. M. A ] Sergt. D. van Zanten.
249 Bij het Regeeringsjubileum 1898-1938. —
250 Bundel: oprichting van het Van Heutszmonument
en van de Marechaussee monumenten
te Peutjoet en op het Vredespark. Heer J. Boon Jz.
251 Pastoor H. C. Verbraak [S. Kalff]. Heer Van Oyen.
252a Militaire Nota v/h troepen Co. Lhö' Soekoen
deel I.
252b idem deel II. —
253a Militaire Nota van het troepen Co. te Tapa
Toean deel I. —
253b idem deel II.
254 idem van het troepen Co. te Sigli. —
255 idem van het troepen Co. Lam Meulo.
256a idem v/h troepen te Takengon deel I. —
256b idem idem deel II. —
257a idem v/h troepen Co. te Meulaboh dl. I. —
257b idem idem deel II.
258 Afstandwijzer van het gewest Atjeh. aangekocht.
259 Topografische kaart van den aanval op Batèë
Ilië op 3 Februari 1901 [schaal 1 : 20.000]. —
260 fdem van Samalanga en omstreken
met de schootsrichtingen van het land- en
zeegeschut [schaal 1 : 80.000]. —
261 Hikajat Prang Atjeh [Maleisch karakterschrift]. Kapt. Adj. H.J.M. Klaar.
262 Indeeling en standplaatsen van het Korps Mar.
en van de Garnizoens Infanterie in 1921. —
263 Commandementsorder van 1912. [Algemeene
instructie voor Commandanten van patrouilles
en colonnes]. —
264 Topografische kaart van de geconcentreerde Kapt. der Mar. F. A. M.
linie in 1894 [4 bladen. Schaal 1 : 20.000]. Harterink.
9

10
V o l g
No.
BOEKWERKEN —SCHRIFTUUR —KAARTEN. Bijdrage van
265 Bundel afschriften Stamboeken van:
le Luit. J. W. C. Vuyk.
„ C. F. A. Wagener.
ii H.M. Vis. _
„ E. L A. Bouman.
„ J.J. Burger.
„ P. A. Charbon.
266 Idem van:
Kapitein G.J.A. Webb.
„ M. J. J. B. Campioni.
J. Paris.
„ C. E. Schmid.
A.J. Haga.
le Luit. T. van der Zee.
„ J. H. C. Vastenou.
„ W. A. Molenaar.
„ J. C. A. Fischer.
267 Heldenserie IV: De oudste geschiedenis v/d
Kraton en zijn verdere ontwikkeling tot het
huidige Koeta Radja van af 24 Januari 1874 —
24 Januari 1939. —
268 Heldenserie V: [Van Heutsz in 1899 Van Seulimeum
tot Paja BakongJ. —
269 25 jaar Militaire Luchtvaart. aangekocht.
270 Hikajat Prang Sabil [Pameuë]. Kapt. der Mar. H. Pel.
271 Jaarverslag 1938 Atjehsch Leger Museum. —
272 Land en Volk van Atjeh vroeger en nu. Oud Res. J. Jongejans.

WAPENS — GESCHUT — EERETEEKENS — enz. Bijdrage van
210 Steekwapen [gegolfde kris] uit Padang Tidji. Sergt. Mangelep.
211 Gouden medaille voor trouwen dienst. Wed. van den te Paja
Bakong in 1938 verdronken
Amb. Mar. Souissa.
212 Staande koperen Atjehsche lamp. aangekocht.
213 Glewang uit Keumala Dalem. Kapt. Mar. M.Kooistra.
214 Gouden Atjehsche munt [durham]. Kapt J F.A. van de Wall.
215 Rapa'i [Atjehsche hand trom]. Luit. W. Rumemper.
216 Bronzen plaquette van Karei v.d. Heijden. •> Gen. Maj. b/d A.W.A.
217 Bronzen plaquette van Generaal C.J. Snijders.) Michielsen.
218 Eereteeken en lint voor belangrijke krijgsverrichtingen
Atjeh 1873 - 1878. Mejuf. A H. van Deun.
219 idem 1873 1880. idem
220 Het Commandeurskruis der M. W. O. van Generaal
G. C E. van Daalen. In bruikleen afgestaan.
221 Het Ridderkruis der Orde van den Nederlandschen
Leeuw van Generaal G.C.E. van Daalen. idem
222 Officierspistool van 1877 [gevonden te Meu-
'aböh[. Kapt. der Mar. H. Pel.
223 Steekwapen uit de Alaslanden. aangekocht.
224 Rentjong uit Groot-Atjeh. idem
225 Brisante granaat landgeschut. gevonden in Toengkob.
226 Zilveren ster van verdienste met brevet [af­
komstig van een overleden Atjehsch hoofd]. Kapt Adj. H.J.M. Klaar.
227 Het dagboek van een spion ] 1926 - 1927]. idem
228 De zwarte uniform van wijlen Kapitein der Mevrouw C. Hendriks-
Mar. M.J.J.B. H. Campioni, bestaande uit: Kerlen.
atilla met vergulde tressen
broek
3 oranje sjerpen
buiten model Mar. distinctieven
zwarte helm compleet.
229 Oud model wandelsabel met dragon van idem. idem
230 M W.O. 4e kl. „ „ idem
231 Eereteeken voor eervolle vermelding |
met 2 gespen. \ „ „ idem
232 Lombokkruis. J
11

12
Volg WAPENS - GESCHUT — EERETEEKENS — enz. Bijdrage van
No. i .
Atjehsche wapens afkomstig van wijlen Kapt. Mevrouw C. Hendriks -
der Mar. M.J.J.B. H. Campioni: Kerlen.
233
t/m
236
Rentjongs
5
237 Gegolfde kris
238 Badé
^1
240/
Glewangs s
241 Oud model kapmes
242 Klein model rentjong Kapt. A.J. de Wilde.
243 Kapt. A. J. de Wilde,
t/m Drie bade s.
246 Oud model Officierssabel uit 1874.
M e v r
i d e m
" ^ Mij»
247 Oud model Officiersuniform, bestaande uit witte aangemaakt door firma
attila met tressen, witte broek en oud model
A l S a v e I k o u l
zwarte pet. ^ n
248 Atjehsch schild van rottan met koper beslag.
K a
P L
J-
u v a n o r
~
molen.
249 1 stel model uitrusting van een Inl. veroordeelde,
ingedeeld bij den trein van een mi­
litaire patrouille (1938).
-

KASOVERZICHT
OVER HET
1* EN 2e KWARTAAL 1939.

14
ATJEHSCH LEGER MUSEUM
O N T V A N G S T E N
K A S O V E R Z I C H T over het
Saldo kas op 1 Januari 1939 . . . . f 12249
Bijdragen Marechaussee Detachementen :
Lho Soekoen . . . . . f 15 —
Panton Laboe . . . . . . „ 5 —
Blang Kedjeren . . . . . . „ 1 5 —
Takengon . . . . . 15 —
Koeala Bhèë . . . . . 15 —
Lam Meulo . . . . . . 25— „ 90 —
Bijdragen Infanterie Detachementen:
Meureudoe . . . . . f 5 40
Bireuën . . . . . . 8 05
Sigli 25 —
Lokop . . . . . . „ 15 —
Tapa Toean . . . . . . 15— „ 6845
Bijdragen Officieren :
Luitenant van Dormolen J. G. . . . f 5 —
Lamers J. J. F. . . . . 8 50
Kolonel b.d. A. Geertsema Beckeringh . . 5 —
Luit. Adj. Korps Mar. . . . . 10 —
Generaal b d. S. A. Drijber . . . . „ 25— ,, 5350
Bijdragen Particulieren :
Heer F. Bronsing. Dir. Mij. „Nederland" . f 25 —
„ Crena de Iongh . . . . ,, 25 —
„ G. Schmidbauer . . . . . „ 5 —
„ A. M. Luymes . . . ,, 5 —
„ J. Ch. Goedman . . . . ,, 5 — ., 65 —
'l 2 Opbrengst Museumbus (') • . . . . . ,, 6—
Opbrengst verkoop briefkaarten . . . ,, 678
id. id. Heldenseries . . . . .,, 126 20
id. id. Luxe uitgave Mar. lied . . . 117 50
Rentebijschrijving 1938 (Spaarboekje) . . . . „ '156
(') Een gelijk bedrag werd gestort in het fonds der
Ver. onder de Zinspreuk: „Moed-Beleid en Trouw". T O T A A L f 657|48

le KWARTAAL 193 9.
U I T G A V E N
15
KOETARADJ A.
1. Reproductiekosten . . . . . f 40 25
2. Lijstwerk . . . . 27 75
3. Teeken en verfwerk . . , . . „ 18 —
4. Meubilair en aankleeding . . . . . , , 125 69
4a. Wapens, modellen, maquettes, affuiten e.d . . „ 49 —
5. Porto , . . . . . . 30 —
6. Postpakketten . . . . . . ,,
7. Administratiekosten . . . . . „ 19 29
8. Tik en schrijfloon . . . . . „
9. Onderhoudkosten . . . . 8 50
10. Telegrammen . . . . , , ,,
11. Transportkosten . . . . . 9 98
12. Reclamedoeleinden . . . . . . . . — —
13. Drukwerk . . . . . . . . .
13a. Drukwerk (Heldenseries) . . . . 12515
14. Briefkaarten bestemd v.d. verkoop . . . ,, 15 75
15. Archief en bibliotheek . . . . „ 5 40
16. Diversen . . . . . . 17 95
Saldo kas op 1 April 1939 . . ,. 164 77
T O T A A L f 657 48

16
ATJEHSCH LEGER MUSEUM
O N T V A N G S T E N
KASOVERZICHT over het
Saldo kas op 1 April 1939 f 16477
Bijdragen van Mil. Sociëteiten . . f 300 —
Bijdragen Mar. Detachementen:
Blang Kedjeren . . . f 15 —
Paja Bakong . . . . 15 —
Djeuram . . . . „ 20 —
Lam lë . . . 10 —
Bakongan . . . . 20 — „ 80 —
Bijdragen Inf. Detachementen :
Bireuën . . . . . . „ 535
Bijdragen Officieren :
Lt. J. H. W. Nix . . f 5 —
„ F. de Raadt . . . „ 5 —
„ J. C. A. Faber . . 10 —
„ P. FJ. van Veen . . . 10— „ 30 —
Opbrengst verkoop briefkaarten. . . „ 1 15
.. „ Heldenseries . . . 10130
., „ Luxe uitgave Mar. lied . . „ 44 —
'/ 2 opbrengst Museumbus ') . . ,, 9 75
Totaal ontvangen 2e kwartaal 1939 „ 57155
') Een gelijk bedrag werd gestort in het fonds der TOTAAL f 736 32
Ver. onder de Zinspreuk: „Moed-Beleid en Trouw".

2e KW A'R TAAL 1939
U I T G A V E N
17
KOETARA DJ A.
1. Reproductiekosten . . . • • . f 40 20
2. Lijstwerk . . • • • 19 95
3 Teeken en verfwerk • . • • • >
4. Meubilair en aankleeding . . • • 59 05
4a. Wapens, modellen, maquettes, affuiten e.d. . . 1190
5. Porti . . . • • • • . „ 55 —
6. Postpakketten . • . • • • »
7. Administratiekosten . . • • • 27 35
8. Tik en schrijfloon . . . • • . . .
9. Onderhoudskosten . . . • • . ,, 3 40
10. Telegrammen . . • • • i » 9 65
11. Transportkosten . . • • . ,, 0 45
12. Reclamedoeleinden ') . . 1^9 06
13. Drukwerk (Jaarverslag) . . • • 57 65
13a. Drukwerk (Heldenseries) . , . • . , , 11150
14. Briefkaarten bestemd voor verkoop . . • . ,, 5 75
15. Archief en bibliotheek . . • • . ,, 15 20
16. Diversen . . • • • • 27 35
Zie voor de verantwoording der bijdragen
t.b.v. het Museumgebouw de laatste bladzijde
van dit supplement.
') N. L. kleurfoto's bestemd voor het jaarverslag 1938
TOTAAL f 633 46
Saldo 1 -7- 1939 „ 102 86
TOTAAL f 736 32

18
Grepen uit dagbladartikels, voorkomende in de Nederlandsch Indische
en Nederlandsche pers inzake de oprichting van het Atjehsch Leger
Museum :
De Java Bode 19 Augustus 1936
Militaria.
Met een enkel woord werd onlangs in dit blad melding gemaakt van
het plan tot stichting eener „Heldengalerij" van het Korps Marechaussee.
Het is, meenen wij, de eerste poging van dezen aard : het verzamelen
van materiaal dat de schitterende daden van een corps van ons Leger
voortdurend in herinnering houdt.
Natuurlijk moet die herinnering blijven leven ; alleen met het aaneggen
van een soort museum of galerij is men er niet. Er zal moeten
worden gezorgd voor levend contact tusschen deze oude herinneringen en
een jonger militair geslacht, en dan op eene andere dan de conventioneele
wijze, welke zoo spoedig doodloopt in dorre vormen.
Met tact moet worden gewerkt aan de geestelijke benutting der
waarden, welke door het herinneringsmateriaal worden vertegenwoordigd;
uit den aard der zaak zal dit bij de officieren der Marechaussee in goede
handen zijn.
A. I. D. 5 - 9 - '3 6.
Heldengalerij der Marechaussee.
De bedoeling is dat het instituut ten slotte groeit tot een algemeen
militair museum.
Eervolle herinnering.
In het Korpsbureau der Marechaussee te Koeta Radja zijn twee eenvoudige
lokalen ingericht tot een merkwaardig museum, dat een aandenken
vormt aan de roemruchtige Atjehsche jaren, waarin vele gebeurtenissen en
feiten waardig zijn in herinnering gehouden te worden voor het nageslacht.
Het is thans nog een eenvoudige inrichting, die speciaal bedoeld is voor
het Korps Mareehaussee, doch in de toekomst hoopt men haar te kunnen
uitbreiden tot een historisch krijgsmuseum voor Atjeh, dat de dagen van
strijd en heldenmoed uit de laatste zeventig jaren door middel van foto's,
kaarten, wapenen en verdere geschenken zal toonen.
In de eenvoudige kamer blikken vele helden in zwijgende staring
voor zich uit, gekleed in de uniformen die zij droegen tot het einde, hun

orst gesierd met de eereteekenen die slechts den besten worden uitgereikt.
En temidden van dit alles staat het vaandel, ontplooid en gedecoreerd
met de door H. M. de Koningin geschonken Militaire Willemsorde,
aan de voet getooid met zilveren lauwerkransen, een symbool van de eenheid
die onder allen bestond en die hen bond tot de macht en den wil,
die tot de overwinning voerde.
Behoefte aan ruimte.
De opzet der heldengalerij is zeer eenvoudig : men heeft een kleine
kamer volledig tot zijn beschikking en daarnaast ten deele nog de kamer
van den Korps Commandant. Er is echter over eenigen tijd dringend behoefte
aan uitbreiding en het is in Atjeh een vurigen wensch, dat men
toestemming zal kunnen verkrijgen tot het maken van een uitbreiding, die
een zorgvuldig en doelmatig bewaren en exposeeren van de voorwerpen
mogelijk zal maken.
Indië- Hou zee. 14 Mei (Bloeimaand) 1938.
Te Koeta Radja heeft zich een evenement voorgedaan, waaraan-met
een enkele gunstige uitzondering-door de Indische pers geen aandacht is
besteed, terwijl het naar onze meening die aandacht juist ten volle waard is.
De Commandant der Marechaussee in Atjeh met garnizoensplaats
Koeta Radja, heeft aldaar een Legermuseum opgericht.
Het doel van dit Museum is : het levendig houden van de prestaties
door het Koninklijk Nederlandsch-Indische Leger in Atjeh verricht, zoowel
op militair als civiel gebied.
Deze daad en het streven dat eraan ten grondslag ligt, moet naar
onze overtuiging hartelijk worden toegejuicht, omdat hierdoor gaandeweg
ook onder het „groote publiek'' de wetenschap zal doordringen, dat de
pacificatie van de gewesten, waarin zij thans op zoo rustige wijze hun belegde
boterham verdienen, slechts ten koste van welhaast bovenmenschelijken
moed, taaie volharding en schitterende plichtsbetrachting, gevoegd bij
tallooze offers aan menschenlevens, is tot stand gebracht.
Dcli Courant, 20 Maart 1939.
Sumatra nieuws
Het Leger Museum te Koeta Radja. Twintig mille voor den bouw
noodig.
Zooals men uit vorige berichten in dit blad weet bestond reeds geruimen
tijd het voornemen het Leger Museum te Koeta Radja in een eigen
19

20
gebouw onder te brengen. Er is nu een aantal lokalen in de marechausseekazerne
voor ingeruimd, maar men gevoelt hoe langer hoe meer het gebrek
aan plaatsruimte De kostbare en boeiende verzameling curiositeiten uit
Atjeh's rijke militaire historie breidt zich gedurig uit. Wie deze schepping
wel eens gezien heeft, zal haar niet spoedig vergeten zijn.
Zij maakt op iederen bezoeker een grooten indruk.
Naar wij vernemen zijn de teekeningen voor het nieuwe gebouw
thans door het Departement van Oorlog geheel goedgekeurd. Men zou
dus met den bouw kunnen beginnen
Echter, de omstandigheden hebben meegebracht dat voor dezen bouw
van Landswege niet voldoende geld beschikbaar is. De noodzaak om de
financiën voor Defensie voor vliegtuigen en andere bewapeningsmiddelen
aan te wenden ligt voor de hand.
Naar wij hooren ligt het nu in de bedoeling over eenigen tijd een
beroep op het particulier initiatief te doen teneinde de benoodigde gelden
bijeen te brengen.
Het gaat hier om een bedrag van rond twintig mille.
Wij hopen en vertrouwen, dat dit beroep niet tevergeefs zal worden
gedaan.
En men bedenke in dit verband, dat het corps marechaussee in Atjeh
het volgend jaar een halve eeuw bestaat. Een mooie gelegenheid voor
hen, die dank zij de door het keurcorps geschapen orde en rust dit land
tot welvaart en ontwikkeling konden brengen, om hunne erkentelijkheid
met een daad te betoonen 1
Sumatra Post - 20 Maart 1939.
Leger Museum krijgt een eigen gebouw.
Naast het kleedingmagazijn te Koeta Radja. Kosten ad f 20.000
moeten door giften worden bestreden.
Naar wij vernemen ligt het in de bedoeling om het Atjehsch Leger
Museum binnen afzienbaren tijd in een nieuw en eigen gebouw onder te
brengen dat opgericht moet worden op een nog open terrein naast het
Kleedingmagazijn te Koeta Radja aan den weg welke naar Oleh leh leidt.
Deze verplaatsing, welke allerwegen ongetwijfeld ten zeerste zal worden
toegejuicht, zal de interessante collectie van dit museum zeer zeker ten
goede komen en het lijdt dan ook geen twijfel of het benoodigde! bedrag
zal ten spoedigste bijeen zijn.

Nieuwsblad voor de Residentie Atjeh en Onderhoorigheden. •—
Het Atjehsch Leger Museum-
21
25 Maart 1939.
Voor de burgerij van Koeta Radja en voor de meeste Europeesche
inwonners in Atjeh zal dit eerste Leger Museum van Ned. Indië, dat op
bescheiden schaal ter stede is opgebouwd, geen onbekende instelling meer
zijn.
Uit het door ons gepubliceerde jaarverslag van .het Museumbestuur
is gebleken, dat de krijgshistorische verzameling zich met den dag uitbreidt,
zoodat het bestuur hoe langer hoe meer behoefte gevoelt aan meerdere
plaatsruimte en vooral aan localiteiten, welke voldoen aan de eischen om
de merkwaardige verzameling goed tot haar recht te doen komen.
De tijdsomstandigheden laten echter niet toe, dat het nieuwe gebouw,
waarvan het ontwerp geheel door de Genie ter plaatse is uitgewerkt, van
Landswege wordt bekostigd. Het militaire terrein naast het kleedingmagazijn
(opzij van het Atjeh Hotel) is welwillend door het Leger Bestuur ter
beschikking gesteld voor den bouw van het nieuwe Museum.
Het Bestuur zal thans wel een beroep moeten doen op het particuliere
initiatief in Nederlandsch-Indië en in Nederland om de benoodigde
fondsen bijeen te brengen.
De bouwkosten worden geraamd op twintig mille.
Waar de belangstelling voor het Museum in dit Gewest in populariteit
toeneemt hopen wij, dat niet vergeefs een beroep zal worden gedaan
op den financieelen steun van Atjeh's inwoners en van handels- en
cultuurlichamen.
Deli Courant 10 Mei 1939.
Het Atjeh Museum.
In het wekelijksche koloniale bijblad van de ..Avondpost" van
9 April komt een hoofdartikel van den kolonel b.d. de Winter voor,
waarin hij pleit voor den nieuwbouw van het Atjehsch Leger Museum te
Koeta Radja. Er wordt een beroep gedaan op allen in Holland, die in
Atjeh hebben gediend, om het bekende plan met giften te steunen. Voorts
wordt het idéé geopperd van een loterij ten bate van het Atjehsch Leger
Museum-gebouw, waarbij de verkoop van loten zich niet tot Indië zou
behoeven te beperken.
De schrijver noemt dit museum voor het latere geslacht van „groote

22
moreele beteekenis". Het is, betoogt hij, de plicht van deze generatie om
alles in het werk te stellen om het Museum een passend gebouw te verschaffen.
Ten slotte beveelt kolonel de Winter de door de officieren te Koeta
Radja aangevangen actie warm in de daadwerkelijke belangstelling van het
publiek in Nederland aan.
Telegraaf 5 Mei 1939.
Atjehsch Leger Museum. — Permanent gebouw noodig.
Naar aanleiding van het feit, dat besloten is het Atjehsch Leger
Museum een nieuw gebouw te geven en het op te richten naast het militaire
kleedingmagazijn aan de Gouverneur van Akenlaan te Koeta Radja,
geeft de ,,Deli Crt" eenige bijzonderheden omtrent dit Museum.
De stichting Atjehsch Leger Museum is geen museum in de beteekenis
die daaraan meestal wordt gehecht. Zij is spontaan voortgekomen
uit het gewest Atjeh zelve, omdat zooveel recente krijgsfeiten en herinneringen
voortleven bij de vele nog steeds in dienst zijnde militairen, zoowel
in hoogere als lagere rangen.
Gaandeweg is men gaan verzamelen al die voorwerpen welke voor
de krijgsfeiten alhier van belang waren. Vele familieleden van inmiddels
overleden helden stonden wapenen, kleeding, zelfs eeremetalen af voor dit
doel-
Weldra kreeg men zoo'n groote hoeveelheid materiaal, dat men naar
een geschikte plaats omzag om een heldengalerij in te richten, waarin tevens
alle bescheiden en verslagen van de voornaamste krijgsfeiten konden bewaard
blijven.
Hiertoe werd een aantal lokaliteiten in het kampement Koeta Alam
beschikbaar gesteld.
Aangezien de Atjeh-episode een geschiedenis op zichzelf vormt en
het als zoodanig een groot deel van zijn beteekenis zou verliezen, indien
ondergebracht in een op te richten leger museum voor geheel Indië, gezien
het feit, dat zooals reeds gezegd, de stichting spontaan is tot stand gekomen
door 't streven van de bevolking van Atjeh zelf, is het duidelijk, dat
men het museum in 't gewest Atjeh wil houden
Het bestuur nu is met het plan gekomen, mede omdat de thans
gebruikte ruimte te klein is geworden, een permanent gebouw te doen
verrijzen op een der mooist gelegen punten van de stad Koeta Radja. Op
deze manier zal een voortbestaan gewaarborgd blijven.
De grond is reeds beschikbaar gesteld, het plan voor het gebouw,

opgemaakt door den eerstaanwezend officier der genie aldaar, is goedgekeurd
door het departement van Oorlog, doch van die zijde is te kennen
gegeven, dat men op geldelijken steun niet zal mogen rekenen.
Volgens raming wordt e.e.a. begroot op f 20.000.
't Teekent wel voor de sympathie, die men met het streven heeft,
dat reeds, zonder dat men per cireulaire of dergelijke daartoe heeft aangespoord,
een kleine duizend gulden is geschonken door verschillende personen
gezamenlijk.
Deli Courant 6 Mei 1939.
Het Legermuseum te Koeta Radja,
f 20.000 noodig.
Wie Koeta Radja bezoekt, bezoekt het Legermuseum, in het kampement
der marechaussee : een der merkwaardigste en imponeerendste verzamelingen
op het gebied van Nederlandsche militaire activiteit. Een zeldzaam
interessante neerslag van een stuk zeer roemruchtige historie, een
monument van strijd en offering, een boeiende, levendige illustratie van het
heroïsch en schitterend pacificatie-werk van ons leger in Atjeh. Het is het
eerste en eenige Legermuseum in Nederlandsch-Indië en het zal voor langen
tijd wel het eerste en het eenige blijven.
Waar vindt men zooveel materiaal op dit gebied geconcentreerd als
in Atjeh ?
Is de plaats van dat Museum, Koeta Radja, zelve niet reeds een
plek vol militair-historische herinneringen ?
Thans is de collectie zóó uitgebreid, dat zij de ruimte van 12 kamers,
elk 5 bij 5 meter, in beslag neemt terwijl in de aangrenzende gaanderijen
nog maquettes, modellen e.d. moeten worden geplaatst.
Het Atjehsch Legermuseum groeit uit zijn oude kampementsgebouw.
Het verdient een ruimer, eigen plaats.
De bouwkosten zijn op twintigduizend gulden geraamd.
Wel, men kan bijna beginnen. Men heeft de collectie, men heeft
het enthousiasme, men heeft het ontwerp, men heeft den grond en de
geschikte plaats ....
Een ding heeft men nog niet: de 20 mille.
Daar hokt het op.
Mag het daar op hokken ?
23

u
Nieuwe Rotterdamsche Courant 9 Juli 1939.
Het legermuseum in Atjeh.
Hulp gevraagd voor een nieuw gebouw.
De heer J. Jongejans, oud-resident van Atjeh schrijft ons:
Het is nu ongeveer 2'/ 2 jaar geleden — 7 Januari 1937 — dat te
Koetaradja werd opgericht het Atjehsch Legermuseum. Het verrees als het
ware spontaan ; het kwam voort uit het gewest Atjeh zelf, waar de herinneringen
nog levendig zijn aan den langdurigen, harden strijd, die er gewoed
heeft. En al zijn de helden uit den hardsten strijd niet meer in het
gewest aanwezig, toch werken er nog enkele officieren, die de laatste
stuiptrekkingen van dien strijd hebben meegemaakt en het hunne hebben
bijgedragen tot de pacificatie van Atjeh.
Langzamerhand zal wel tot het Nederlandsche publiek zijn doorgedrongen
welk een belangrijke rol ons leger in Atjeh heeft gespeeld, waar
mannen als Van Heutsz, Colijn, Swart, Van Daalen e.a. — om de belang
rijkste te noemen —- hebben gewerkt, mannen van de daad, die niet aarzelden,
maar handelden.
Twijfelaars deden toen geen opgeld. Eén staaltje van Van Heutsz:
èén zijner bivakcommandanten kreeg een spionnenbericht, dat een bende
van plan was om in den komenden nacht een overval op zijn bivak te
ondernemen. Naar aanleiding van dit bericht vroeg de bivakcommandant
telefonisch en vrij geagiteerd instructies aan Van Heutsz: „Wat moet ik
doen?" — ,.Een zegel van f 1.50 koopen en Uw pensioen aanvragen"
luidde het antwoord.
Wij vergeten gauw groote daden en daarom was het een daad van
zuivere piëteit te trachten de herinnering aan dien tijd te bewaren in Atjeh
zelf.
Van alle kanten werd spontaan medewerking toegezegd en men kan
zeggen dat reeds een belangrijke collectie bijeen is gebracht van de uiteenloopendste
voorwerpen, die betrekking hebben op den gestreden strijd.
Vele oud-Atjeh-mannen van naam hebben hun bijdragen geleverd. Anderen
hebben ze na hun dood toegezegd.
Zoo is er in het kampement Koeta Alam te Koeta Radja een collectie
samengebracht, die gezien mag worden. Alles heeft onderdak gevonden
in tijdelijke gebouwen, die reeds vrij spoedig afgebroken zullen moeten
worden in verband met verbouwingen, noodig door de aardbeving die
Koeta Radja in 1936 teisterde
Ook is de beschikbare ruimte thans reeds niet meer voldoende. Er
moet dus een nieuw gebouw verrijzen. De grond er voor is beschikbaar

evenals een door het departement van oorlog goedgekeurd ontwerp. Om
begrijpelijke redenen kan dit departement in deze moeilijke tijden het geld
voor den bouw niet beschikbaar stellen. Dit moet door particuliere giften
bijeenkomen. Reeds is er duizend gulden verzameld, zonder dat het museumbestuur
daarvoor speciale moeite heeft gedaan Kort geleden heeft het bestuur
bepaald, dat het aan die lichamen en corporaties, welke heden ten dage profijt
trekken van het werken van hen, die thans in het Museum vereeuwigd zijn,
een brief zal richten met het verzoek, daadwerkelijk te willen medewerken
aan het tot stand komen van het zoo hoog noodige gebouw.
Het kan en zal er komen 1 Dat is niet meer dan onze plicht 1 De
prestaties, door ons Indisch leger in Atjeh verricht, dienen aan de vergetelheid
te worden ontrukt, vooral nu door de zeer veranderde omstandigheden
de verrichte heldendaden dreigen steeds sneller te worden vergeten en wij
reeds de vruchten plukken van onze politieke en militaire actie.
Mijn bedoeling is een steentje bij te dragen voor dit doel; ik wend
me niet tot militairen en oud-militairen van het Atjehsche leger-die zullen
het hunne wel doen, zooals blijkt uit een courantenberichtje, dat de militaire
kegelclub te Langsa een bedrag van f 225.— voor het groote doel storttemaar
ik wend me tot ambtenaren en particulieren, die Atjeh hebben liefgekregen,
die daar hun levensdoel vonden, in welken vorm ook, tot hen,
die daar nu nog werken, maar ook tot hen die daar vroeger hebben gewerkt
en dit fascineerende land niet hebben kunnen vergeten.
Geeft wat U kunt missen en zendt dit aan Maj. A. Doup, commandant
der marechaussee in Atjeh, te Koeta Radja.
25

26
Bezoek aan Koeta Radja.
Hier kan geen Dietscher komen,
die niet tot in zijn keel
d' ontroering kloppen voelt
voor wat eens hier, op bloeddoordrenkten grond,
een voorgeslacht ? . . . . neen, de oude generatie,
de huidige welhaast.
voor Neerland heeft gelaten.
Die duizenden soldaten,
hun leeuwenmoed zoo voelbaar op een plek,
tentoongesteld vol liefd' en eerbied :
in 't Museum, enz.
A. VAN HEES.

Zeer waarschijnlijk naar aanleiding van den inhoud der hiervoren
(niet volledig) afgedrukte artikels uit verschillende dagbladen, waarin het
nut onzer instelling naar voren werd gebracht en met klem de urgentie
werd betoogd om de waardevolle verzameling onder te brengen in een
eigen gebouw van solider opzet dan de tegenwoordige houten localiteiten,
ontving het Bestuur van het Atjehsche Leger Museum uit Indië en Nederland
bijdragen t.b.v. dit aanstaande Museumgebouw.
Het totale binnengekomen bedrag voor dit doel bedroeg tot en met
30 Juni j.1. f 1528.57.
Genoemd bedrag en alle daarna binnengekomen bijdragen zullen
eerstdaags gespecificeerd worden verantwoord in een afzonderlijke circulaire,
waarbij het Bestuur zelf een beroep zal doen op de steun en de medewerking
van allen, die sympathiek tegenover ons streven staan.
HET BESTUUR.
27