Untitled - Tento.be

De kruisdraging
I 6 17- 16 18, pen en bruine inkt,
21 x 17 cm
Antwerpen, Museum Plantin­
Moretus/Stedeliik Prentenkabinet
Deze tekening is het model/a voor het schilderij in de
Antwerpse domicanenkerk. Er is in zwart krijt een raster
op aangebracht voor de overbrengmg op het paneel.
De compositie is overigens zonder veel wijzigingen over­
genomen in het uiteindelijke schilderij. Na de tekening te
Rijsel veranderde Van Dyck in een tekening te Chatsworth
het liggend formaat in een staand formaat en voegde hij
in pen details toe aan de twee figuren die Christus
meevoeren: bij de ene werd de gespierde rug en bij de
andere het hoofd verder uitgewerkt. In de tekening te
Vorden en in een blad dat zich voorheen te Bremen
bevond werd de compositie nog verfijnd waarbij het
hoofd van Christus is gedraaid, om zo de blik van zijn
moeder te kwmen opvangen, en de gehelmde soldaat een
andere plaats krijgt. In de Antwerpse tekening voltooide
hij de compositie door naast Maria een nieuwe figuur te
introduceren, Sirnon van Cyrene, en bovendien rechts van
de gehelmde soldaat een bebaarde man toe te voegen, die
zijn staf opheft om Christus op het hoofd te slaan. Zijn
houding, de gewelddadigheid die uit zijn gebaren spreekt
en de grimmige, vastberaden uitdrukking op zijn gezicht
doen denken aan de jagers op jachttaferelen die omtrent
deze tijd werden geschilderd in het atelier van Rubens.