You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
w w w . a g r i m e g a . c o . z a<br />
Focus: Precision Farming<br />
EnErgiE bEsparing oP die Plaas<br />
ValuE-addEd agriculture<br />
VoErmol nasionalE skaapboEr - die beste van<br />
die beste<br />
EKSPO & FORUM<br />
EDITION 138 UITGAWE FEBRUARIE /FEBRUARY <strong>20</strong>13<br />
A P U B L I C A T I O N F R O M A G R I C U L T U R E F O R A G R I C U L T U R E • ‘ N P U B L I K A S I E U I T D I E L A N D B O U V I R D I E L A N D B O U<br />
“LANDBOU VIR DIE VERBRUIKER”<br />
<strong>17</strong>-<strong>20</strong> <strong>April</strong> <strong>20</strong>13
It already feels as if we all said our “Happy<br />
New Year’s” ages ago. <strong>20</strong>13 arrived with a sigh<br />
of relief for me, though it didn’t take me very long<br />
to realise that the legacy <strong>20</strong>12 left us (whether<br />
positive or negative), did not simply disappear<br />
overnight. In South African agriculture, especially in the Western Cape,<br />
the protest regarding labour was still big news and renewed protests<br />
and violence reared its ugly head again. The world e<strong>co</strong>nomy is still not<br />
a pretty sight and locally we still witness the aftermath of Marikana.<br />
Tog bespeur ek ‘n mate van optimisme in myself, wat ek met groot<br />
dankbaarheid verwelkom. Ek kan persoonlik nie kla oor die manier<br />
waarop <strong>20</strong>12 my behandel het nie en is daarom waarskynlik nogal<br />
opgewonde om te sien wat die nuwe jaar vir my inhou. Die bekende<br />
woorde van Paulus in 1 Tessalonisense 5, kom by my op waar hy sê:<br />
“maar toets dit alles, behou wat goed is”. In die konteks van die brief<br />
het hy hier van profesieë gepraat en ek sien dikwels hoe mense die<br />
ads &<br />
Aberdeen<br />
Addo<br />
Albertinia<br />
Ashton<br />
Augrabies<br />
Avontuur<br />
Barrydale<br />
Beaufort-Wes<br />
Bellville<br />
Bitterfontein<br />
Bloemsmond<br />
Bonnievale<br />
Brackenfell<br />
Brandvlei<br />
Bredasdorp<br />
BE WISE:<br />
Maart <strong>20</strong>13:<br />
• SA Olyfbedryf<br />
• Finansiële & Rekeningkundige bestuur<br />
• Kuddebestuur by vleisbeeste<br />
• Meganisasie: Implement opsies<br />
• Nutrition and supplementation<br />
Sperdatum: 5 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Full / Vol<br />
R6 5<strong>20</strong><br />
Sed mod estiissi alignamet Sed mod estiissi alignamet<br />
inveruptate aut liquatureium inveruptate aut liquatureium<br />
qui imperchit harum quiducil qui imperchit harum quiducil<br />
in nonecte ntotatus nulpa in nonecte ntotatus nulpa<br />
dolorum qui <strong>co</strong>n re venia dolorum qui <strong>co</strong>n re venia<br />
abo. Nem iminciis aligniste abo. Nem iminciis aligniste<br />
ra volorum fugiam ea dem ra volorum fugiam ea dem<br />
nonsequ iatur, ut iunto incta nonsequ iatur, ut iunto incta<br />
<strong>co</strong>n ne plique rest repe aut <strong>co</strong>n ne plique rest repe aut<br />
quaestrunt<br />
quaestrunt<br />
Half<br />
R3 580<br />
KRY MEER:<br />
“Hold Fast wHat is good”<br />
agri<br />
Caledon<br />
Calitzdorp<br />
Calvinia<br />
Carnarvon<br />
Ceres<br />
Citrusdal<br />
Clanwilliam<br />
Darling<br />
De Rust<br />
Durbanville<br />
Eendekuil<br />
Franschhoek<br />
Fraserburg<br />
Garies<br />
George<br />
Sed mod estiissi alignamet Sed mod estiissi alignamet<br />
inveruptate aut liquatureium inveruptate aut liquatureium<br />
qui imperchit harum quiducil qui imperchit harum quiducil<br />
in nonecte ntotatus nulpa in nonecte ntotatus nulpa<br />
dolorum qui <strong>co</strong>n re venia dolorum qui <strong>co</strong>n re venia<br />
abo. Nem iminciis aligniste abo. Nem iminciis aligniste<br />
ra volorum fugiam ea dem ra volorum fugiam ea dem<br />
nonsequ iatur, ut iunto incta nonsequ iatur, ut iunto incta<br />
<strong>co</strong>n ne plique rest repe aut <strong>co</strong>n ne plique rest repe aut<br />
quaestrunt<br />
quaestruntVid quo eos cullut<br />
rae sunt et harchil<br />
Abo. Ita quis accullabo.<br />
Obisqui aepelestrum estrum<br />
que modis eum aut utent<br />
re <strong>co</strong>nsequi offictemos ut<br />
acculpa necesti si ut aut<br />
1/4 p aboribus, quatem as et utate<br />
que adisi omnihil iquatur<br />
seque <strong>co</strong>nsequia sequati-<br />
R2 2<strong>20</strong> busOlorro <strong>co</strong>mnien ectatur,<br />
verum landanti <strong>co</strong>n <strong>co</strong>neture<br />
nulland essitione laudae<br />
2 | ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13<br />
“beproef alles”-gedeelte gebruik om hul (soms onverantwoordelike)<br />
aksies te regverdig. Ek wil egter self my digterlike vryheid gebruik,<br />
die konteks effens ter syde stel, en dan fokus op die tweede gedeelte:<br />
“behou wat goed is”.<br />
Without getting too spiritual, maybe the best way to take on the rest of<br />
the year is to “Hold fast to what was good” of <strong>20</strong>12 and to let the rest<br />
stay in the past. To not burden yourself with the heavy load of issues the<br />
past year left you with. This however sounds easier than it really is, especially<br />
when a few ghosts from the past keeps returning. I will however<br />
try my best to let go of the things that made me see the previous year<br />
in a negative way and reminisce on the good and positive. I hope you<br />
find a way to deal with the past and present too.<br />
Kry jou Ads & Agri by toonaangewende landboukoöperasies en agribesighede in jou gebied/streek.<br />
Get your Ads & Agri at leading agricultural <strong>co</strong>-operatives and agri businesses in your area/region.<br />
Graaff-Reinet<br />
Graafwater<br />
Grabouw<br />
Greyton<br />
Groblershoop<br />
Hankey<br />
Heidelberg (WK)<br />
Herbertsdale<br />
Hermon<br />
Humansdorp<br />
Jansenville<br />
Kakamas<br />
Kamieskroon<br />
Kareedouw<br />
Keimoes<br />
<strong>April</strong> <strong>20</strong>13:<br />
• Water, scheduling and Irrigation<br />
management<br />
• Livestock handling equiment<br />
• Alpacas<br />
• Counteracting herbicide resistance<br />
Deadline: 12 March <strong>20</strong>13<br />
aboribus, quatem as et utate Sed mod estiissi alignamet<br />
que adisi omnihil iquatur inveruptate aut liquatureium<br />
seque <strong>co</strong>nsequia sequati- qui imperchit harum quiducil<br />
busOlorro <strong>co</strong>mnien ectatur, in nonecte ntotatus nulpa<br />
verum landanti <strong>co</strong>n <strong>co</strong>neture dolorum qui <strong>co</strong>n re venia<br />
nulland essitione laudae abo. Nem iminciis aligniste<br />
Ariorionsenis aribus ea ra volorum fugiam ea dem<br />
accus as aut vid magni nonsequ iatur, ut iunto incta<br />
ipsa seque que eliquunt <strong>co</strong>n ne plique rest repe aut<br />
laboribus ere, <strong>co</strong>n nis asit quaestruntVid quo eos cullut<br />
ad enis eles nulluptatem rae sunt et harchil<br />
restinctur, quam, suntium Abo. Ita quis accullabo.<br />
fugiam harum eos di apero Obisqui aepelestrum estrum<br />
vendigendus, si di omnisto que modis eum aut utent<br />
cumquiatus, sequass impo- re <strong>co</strong>nsequi offictemos ut<br />
riam et quam<br />
acculpa necesti si ut aut<br />
aboribus, quatem as et utate<br />
que adisi omnihil iquatur<br />
1/8 p seque <strong>co</strong>nsequia sequatibusOlorro<br />
<strong>co</strong>mnien ectatur,<br />
verum landanti <strong>co</strong>n <strong>co</strong>neture<br />
nulland essitione laudae<br />
R1 040<br />
Om te adverteer, kontak:<br />
Chris Kriel 082 788 2467 sales@<strong>agripromo</strong>.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
Anel Matthee 084 5<strong>17</strong> 1403 anel@<strong>agripromo</strong>.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
Kirkwood<br />
Klawer<br />
Klipdale<br />
Knysna<br />
Kraaifontein<br />
Krakeel<br />
Krige Stasie<br />
Ladismith (WK)<br />
Laingsburg<br />
Langebaan<br />
Leeugamka<br />
Loeriesfontein<br />
Loxton<br />
Lutzville<br />
Malmesbury<br />
nis asit ad enis nis asit ad enis<br />
eles nulluptatem eles nullup-<br />
restinctur, quam, tatem restinctur,<br />
suntium fugiam quam, suntium<br />
harum eos di fugiam harum<br />
apero vendigendus, eos di apero<br />
si di omnisto vendigendus,<br />
cumquiatus, se- si di omnisto<br />
quass imporiam et cumquiatus,<br />
quamEmporehenis sequass<br />
et posam, ut imporiam et<br />
eostrunt min nest quamEmpore-<br />
1/3 p optae volupta henis et posam,<br />
tisquas voluptae ut eostrunt<br />
R2 870 sam labo. Et incit min nest optae<br />
ut et optate nis est, volupta tisquas<br />
ipid quis dolupic voluptae sam<br />
to eiur, sit quis in labo. Et incit<br />
reptaec ersperferit ut et optate<br />
que nosam eic tem nis est,<br />
faceaqu atibus<br />
resed magnist quis<br />
Contact us today for more information or special dis<strong>co</strong>unt.<br />
Leensie<br />
Misgund<br />
Montagu<br />
Moorreesburg<br />
Mosselbaai<br />
Murraysburg<br />
Napier<br />
Nieuwoudtville<br />
Noll<br />
Noorder-Paarl<br />
Op die Berg<br />
Orchard<br />
Oudtshoorn<br />
Paarl<br />
Patensie<br />
Philippi<br />
Hierdie publikasie is die<br />
eiendom van<br />
Agri Mega en word<br />
uitgegee deur:<br />
This publication is the<br />
property of Agri Mega and<br />
is published by:<br />
AMG Media &<br />
Promotions Pty (Ltd)<br />
Reg no:<br />
<strong>20</strong>08/000367/07<br />
PO Box 1477, Paarl, 7624<br />
Menings van<br />
medewerkers,<br />
rubriekskrywers,<br />
korrespondente en<br />
adverteerders word nie<br />
noodwendig deur die<br />
Ads & Agri onderskryf nie.<br />
•<br />
Opinions of <strong>co</strong>-workers,<br />
<strong>co</strong>lumnists,<br />
<strong>co</strong>rrespondents<br />
and advertisers are not<br />
necessarily those of<br />
Ads & Agri.<br />
•<br />
MEDEWERKERS<br />
•<br />
CONTRIBUTORS:<br />
Helen Manson-Kullin,<br />
Danie Terblanche,<br />
Schalk van der Merwe &<br />
Roderick Duminy.<br />
Piketberg<br />
Plettenbergbaai<br />
Port Eli<strong>za</strong>beth<br />
Porterville<br />
Prince Albert<br />
Protem<br />
Rawsonville<br />
Riebeeck-Wes<br />
Rietpoelstasie<br />
Riversdal<br />
Riviersonderend<br />
Robertson<br />
Simondium<br />
Sir Lowry’s Pass<br />
Somerset-Wes<br />
AGRI MEGA<br />
Springbok<br />
Stanford<br />
Stellenbosch<br />
Steytlerville<br />
Sutherland<br />
Swellendam<br />
Tulbagh<br />
Tweeriviere<br />
Uitenhage<br />
Uniondale<br />
Upington<br />
Van Rhynsdorp<br />
Van Wyksvlei<br />
Velddrif<br />
Victoria-Wes<br />
Villiersdorp<br />
Vosburg<br />
Vredenburg<br />
Vredendal<br />
Vyeboom<br />
Wellington<br />
Williston<br />
Willowmore<br />
Wolseley<br />
Worcester<br />
GENERAL MANAGER<br />
Teresa Labuschagne +27 79 5<strong>17</strong> 1959<br />
E-mail: teresa@<strong>agripromo</strong>.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
OPERATIONAL MANAGER - MEDIA<br />
Jan Greyling +27 82 556 8778<br />
E-mail: jan@<strong>agripromo</strong>.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
REDAKTEUR/EDITOR<br />
Leensie Streicher +27 72 224 7376<br />
E-mail: leensie@agrimega.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
LAYOUT AND DESIGN<br />
Hantie Engelbrecht +27 21 863 1803<br />
E-mail: design@<strong>agripromo</strong>.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
PRINTING<br />
WIZ Marketing<br />
+27 82 777 3591<br />
DISTRIBUTION<br />
Agrinet<br />
ADVERTISING<br />
Chris Kriel +27 82 788 2467<br />
Anél Matthee +27 84 5<strong>17</strong> 1403<br />
ACCOUNTS<br />
Carin Oosthuizen +27 72 374 4879<br />
GENERAL<br />
Gerda Kriel +27 28 424 <strong>17</strong>16<br />
+27 86 696 6542<br />
E-mail: info@<strong>agripromo</strong>.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
Web: www.agrimega.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
MEDIA & PROMOTIONS<br />
your challenge, our passion
tEkEn in op / subscribE to<br />
w w w . a g r i m e g a . c o . z a EDITION 138 UITGAWE FEBRUARIE /FEBRUARY <strong>20</strong>13<br />
A P U B L I C A T I O N F R O M A G R I C U L T U R E F O R A G R I C U L T U R E • ‘ N P U B L I K A S I E U I T D I E L A N D B O U V I R D I E L A N D B O U<br />
Focus: Precision Farming<br />
EnErgiE bEsparing oP die Plaas<br />
ValuE-addEd agriculture<br />
VoErmol nasionalE skaapboEr - die beste van<br />
die beste<br />
“LANDBOU VIR DIE VERBRUIKER”<br />
<strong>17</strong>-<strong>20</strong> <strong>April</strong> <strong>20</strong>13<br />
EKSPO & FORUM<br />
05<br />
07<br />
08<br />
13<br />
18<br />
<strong>co</strong>ntEnts<br />
INHOUD<br />
Nuusoorsig • News Review 05<br />
Precision Farming 06<br />
Die toepassing van presisieboerdery in verskillende bedrywe 08<br />
Plaaswerkers stig hul eie forum 10<br />
Beste van die Bestes: Voermol Skaapboer van die Jaar 13<br />
Praktiese oplossings vir energiebesparing op die plaas 14<br />
‘n Fees van skoue en ekspo’s vir <strong>20</strong>13 14<br />
Value-added agriculture <strong>17</strong><br />
“Long ones and short ones, fat ones and thin ones…”<br />
Earthworms - the little wrigglies that keep the earth turning 18<br />
10 redes om Bien Donné Agri Cape Week <strong>20</strong>13 te besoek 19<br />
Koffie met Danie <strong>20</strong><br />
Pitkos 21<br />
Gebeure en Veilings 22<br />
Wel<strong>co</strong>me to <strong>20</strong>13 22<br />
agri<br />
Teken NOU in op Ads & Agri. Betaal slegs R99.00* per jaar posgeld en hanteringsfooi en jy ontvang elke maand ‘n GRATIS uitgawe.<br />
Subscribe NOW to Ads & Agri. Pay only R99.00* per year postage & handling fee and you will receive a FREE <strong>co</strong>py each month.<br />
Naam en van / Name and surname: Aantal kopieë/Number of <strong>co</strong>pies:<br />
Adres / Address: Kode / Code:<br />
Plaas / Farm / Besigheid / Business: Tel: E-pos / E-mail:<br />
Koste: R99.00* per jaar (11 uitgawes) *BTW ingesluit. Pos, Faks of e-pos hierdie vorm (of versoek per e-pos ‘n elektroniese inskrywingsvorm) tesame met ‘n bewys van<br />
betaling aan: Ads & Agri, Posbus 1477, Paarl, 7624 of faks na 0866 966 482 of e-pos na <strong>agripromo</strong>@telkomsa.net. Gebruik asseblief u naam en van as verwysing op Bewys van<br />
Betaling. Cost: R99.00* per year (11 issues) * VAT included. Send, fax or e-mail this form (or request electronic entry form via e-mail) and your proof of payment to: Ads & Agri, PO<br />
Box 1477, Paarl, 7624 or fax to 0866 966 482 or e-mail to <strong>agripromo</strong>@telkomsa.net. Please use your name and surname as reference on the Proof of Payment.<br />
bankbEsondErHEdE / banking dEtails:<br />
Rekening / Ac<strong>co</strong>unt: Agri Promo Tak / Branch: FNB Bredasdorp Takkode / Branch <strong>co</strong>de: <strong>20</strong>0112 Rek no / Acc no: 62<strong>17</strong>4988752<br />
ads &<br />
ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13 | 3
Ons boer op jou voorstoep ...<br />
Links na regs:<br />
Ni<strong>co</strong> Loock, Provinsiale Landboubestuurder, Wes-Kaap. Eben Klopper, Hoof, Besigheidsbankdienste, Wes-Kaap.<br />
Ja<strong>co</strong> Jordaan, Verhoudingsbestuurder Caledon, Bredasdorp en Grabouw. Stephan van der Merwe,<br />
Besigheidssentrumbestuurder, Suid-Kaap.<br />
Waarom jy Standard Bank<br />
Landbou moet kies?<br />
• Uitstekende diens is ons eerste prioriteit<br />
• Ons prioritiseer besigheidsverhoudinge<br />
• Ons spesialis landbouspan verstaan<br />
jou besigheid<br />
• Ons ontwikkel leiers in landbou<br />
• Die Standard Bank handelsmerk is gebou<br />
op vertroue<br />
• Ons bied landbougerigte finansiele produkte<br />
vir jou unieke besigheid.<br />
Gemagtigde finansiëledienste-verskaffer en geregistreerde kredietverskaffer (NCRCP15)<br />
Die Standard Bank van Suid-Afrika Beperk (Reg.no. 1962/000738/06). SBSA 130511 – 01/13<br />
4 | ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13<br />
Standard Bank is baie opgewonde oor die<br />
uitbreidingsgeleenthede wat landbou bied en<br />
erken die belangrike rol wat landbou as ‘n<br />
strategiese sektor in die plaaslike ekonomie speel.<br />
Kontak Ja<strong>co</strong> Jordaan op 084 252 5251<br />
vir meer inligting.
Nuusoorsig • News review<br />
Saamgestel deur Leensie Streicher.<br />
Veldbrande teister wes-kaap<br />
Digte rookwolke was ‘n algemene gesig<br />
in verskeie streke in die Wes-Kaap met sowat<br />
60 veldbrande wat sedert mid-Januarie deur<br />
brandbestryders beveg is.<br />
Koeler weerstoestande wat sedert Woensdag<br />
30 Januarie regoor die Wes-Kaap geheers<br />
het, het brandbestryders gehelp om vure in<br />
Kaapstad, die Overberg, Overstrand, Kaapse<br />
Wynlande, Sederberg, Walkerbaai en Stanford<br />
onder beheer te bring.<br />
Brande in die Wemmershoekberge naby<br />
Franschhoek was egter teen Donderdag 31<br />
Januarie steeds nie geblus nie. Dié brande het<br />
op Sondag 27 Januarie begin.<br />
Volgens rampbestuur-hoof Colin Deiner was<br />
eiendom en lewens nie in gedrang nie, hoewel<br />
brandbestryders op hoë gereedheidsgrondslag<br />
sou bly totdat die brand onder beheer gebring<br />
is.<br />
Brandspanne uit ander provinsies is na<br />
die Wes-Kaap gestuur om te help met die<br />
bestryding. Behalwe vir die duisende hektare<br />
uitheemse plantegroei, fynbos, plaasgrond en<br />
eiendom wat verbrand is, sal vrugteprodusente<br />
ook die skade aan vrugte, weens rook en as,<br />
op plase in omliggende gebiede moet bepaal.<br />
◊<br />
de Fynne nursery’s dream year<br />
<strong>20</strong>12 has been an exceptional year for<br />
De Fynne Nursery at Simondium. Managing<br />
Director, Jacky Goliath and business partner<br />
Elton Jefthas, received a number of prestigious<br />
ac<strong>co</strong>lades re<strong>co</strong>gnising their hard work in<br />
sustaining their business. Their recent achievements<br />
include:<br />
• Winning first prize in the Plant Stand<br />
Exhibition organized by the Cape Green<br />
Forum in February <strong>20</strong>12 in Stellenbosch.<br />
• Winning first prize in the Female<br />
Entrepreneur <strong>20</strong>11 in the Commercial sector<br />
in the Western Province as well as the<br />
National level. (Awarded in <strong>20</strong>12).<br />
• Nominated and won award for the <strong>20</strong>12<br />
African Entrepreneur in Agribusiness in<br />
Africa, organized by the International<br />
Making Markets Matter Inoperative.<br />
Received on 10 May <strong>20</strong>12.<br />
• National & Western Cape New Entrant to<br />
Commercial Agriculture <strong>20</strong>12 awarded by<br />
Agricultural Writers SA.<br />
• Finalist in the Toyota South Africa New<br />
Harvest <strong>co</strong>mpetition for emerging farmers<br />
<strong>20</strong>12.<br />
De Fynne Nursery is looking forward to a great<br />
<strong>20</strong>13, as they are in the process of acquiring<br />
new premises to expand their business to at<br />
least 3 times the current production. ◊<br />
nedbank Vinpro inligtingsdag neem<br />
wynbedryf in perspektief<br />
Sowat 570 afgevaardigdes vanuit die<br />
hele wynbedryf-waardeketting het die Nedbank<br />
VinPro Inligtingsdag bygewoon, wat vir<br />
die agtste agtereenvolgende jaar deur VinPro<br />
– wynprodusente se verteenwoordigende<br />
organisasie – aangebied is.<br />
Nedbank senior ekonoom Nicky Weimar, wat<br />
die program afgeskop het, is van mening dat<br />
die <strong>20</strong>13 ekonomie na verwagting soortgelyk<br />
sal wees aan die van <strong>20</strong>12, aangesien<br />
die sprekers by vinpro se inligtingsdag. van links na regs: dr John Purchase, Hub van die landboubesigheidskamer;<br />
ri<strong>co</strong> basson, uitvoerende direkteur van vinPro; carolyn barton, nasionale<br />
wynaankoper by makro; clem sunter, voorsitter van die anglo american chairman’s Fund; daneel<br />
rossouw, afdelingsbestuurder landbou by nedbank besigheidsbanksake; dr Johan bruwer, Winevaluechain<br />
insights; Fran<strong>co</strong>is viljoen, vinPro Konsultasiediensbestuurder; abrie botha, vinPro-voorsitter.<br />
produksie oor die algemeen onder druk is en<br />
binnelandse verbruik aan die groei is.<br />
Wat die <strong>20</strong>13 wyndruifoes betref, het Fran<strong>co</strong>is<br />
Viljoen, VinPro se Konsultasiediensbestuurder,<br />
aangedui dat die buitengewone warm en winderige<br />
weerstoestande gedurende Desember<br />
<strong>20</strong>12 ’n effek op die groei van wyndruifwingerde<br />
gehad het, maar dat minimale sonbrandskade<br />
aangeteken is. “Danksy die uitsonderlike<br />
<strong>20</strong>12 winter en gunstige weerstoestande voor<br />
pars, verwag ons ’n baie belowende oes van<br />
1 379 352 ton – die derde grootste in die<br />
geskiedenis en slegs 1% kleiner as die <strong>20</strong>12<br />
oes,” het Viljoen gesê.<br />
Ander sprekers tydens die dag was scenariobeplanner<br />
Clem Sunter, Makro se hoof<br />
wynaankoper Carolyn Barton, Ri<strong>co</strong> Basson,<br />
uitvoerende direkteur van VinPro, Dr Johan<br />
THE CROP PROTECTION EXPERTS<br />
DIÉ OESBESKERMINGSKENNERS<br />
YEARS<br />
Tel: 021 907 3000<br />
Cell: 082 443 6370<br />
www.viking.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
We are celebrating <strong>20</strong> years of excellence!<br />
MEMBER OF ACDASA<br />
Bruwer van WineValueChain Insights en Dr<br />
John Purchase. ◊<br />
labour strike suspended<br />
Labour strikes that hit the Western Cape<br />
in November <strong>20</strong>12 and that was resumed<br />
on 9 January <strong>20</strong>13, was called to an end by<br />
the 22nd of January. Cosatu’s Tony Ehrenreich<br />
released a statement saying the farm worker<br />
minimum wage strikes had been suspended for<br />
the time being. Whilst trade unions Cosatu and<br />
Bawusa called off the strike, a group of farm<br />
workers in the Cape Winelands region came<br />
together to create the Farm Worker Forum<br />
(FWF), claiming their own voice in the farming<br />
sector. The new sectoral determination for the<br />
farm worker sector will be announced in February<br />
by the Department of Labour. (Read more<br />
about the FWF on page 10 of this issue).◊<br />
Viking en John de Villiers<br />
wens<br />
Jacky Goliath<br />
Baie geluk met haar verkiesing as<br />
Nasionale Opkomende boer van die Jaar.<br />
Ons is trots om met haar geassosieer te wees<br />
ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13 | 5<br />
design | gstudio.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>
prEcision Farming<br />
Compiled by Leensie Streicher.<br />
Precision agriculture and its associated equipment are some of<br />
the modern agricultural technologies that became more readily<br />
available in South African agriculture, at a time where profit margins<br />
are more and more under pressure.<br />
defining precision farming<br />
Precision agriculture is a technology that supplies farm managers with<br />
highly sophisticated and precise information to assist them in their normal,<br />
everyday planning and strategic decisions.<br />
The electronics revolution of the last few decades has spawned two<br />
technologies that will impact agriculture in the next decade. These<br />
technologies are Geographic Information Systems (GIS) and Global<br />
Positioning System (GPS). Along with GIS and GPS there have appeared<br />
a wide range of sensors, monitors and <strong>co</strong>ntrollers for agricultural<br />
equipment such as shaft monitors, pressure transducers and servo<br />
motors. Together they enable farmers to use electronic guidance aids to<br />
direct equipment movements more accurately, provide precise positioning<br />
for all equipment actions and chemical applications and analyze<br />
this data in association with other sources of data (agronomic, climatic,<br />
etc). Tracking bracelets and movement sensors are also prominent in<br />
precision dairy farming where animals are <strong>co</strong>nstantly monitored, not<br />
only in terms of milk production, but also with regards to feed intake,<br />
heat detection, calving and general <strong>co</strong>mfort.<br />
why is it important?<br />
Used efficiently and <strong>co</strong>rrectly, precision agricultural techniques can<br />
optimise input applications, cut input <strong>co</strong>sts, increase production, reduce<br />
production risks, and promote greater profitability in the long term.<br />
Coupled with these are environmental benefits.<br />
maximum yield<br />
The profit levels of crop farming in South Africa and in the rest of the<br />
world where a free market prevails are increasingly under pressure, due<br />
to the price <strong>co</strong>st squeeze. An obvious way to limit input price increases<br />
is to ensure every input is bought at the best price. On the output side,<br />
farmers have to add value to products to increase prices and in<strong>co</strong>me.<br />
In addition to these obvious ways of increasing product and decreasing<br />
input prices, there’s an important aspect that’s frequently ignored. If you<br />
Ons spesialiseer in die volgende :<br />
• Grid grondmonsters<br />
(Saailande & Wingerde/Boorde)<br />
• Blaarmonsters<br />
• Watermonsters<br />
• Opmeet van plase<br />
• Verwerking van opbrengsdata<br />
• Presisie Toerusting<br />
Sou u ‘n kwotasie verlang of pryse wou<br />
uitvind kontak ons gerus.<br />
Luks Odendaal<br />
Tel : 028 514 3140<br />
Epos : data@technifarm.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
Web : www.technifarm.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
6 | ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13<br />
can use less input to produce the same product, or increase production<br />
from the same quantity of farm requisites, you will improve your bottom<br />
line.<br />
Precision agriculture, if applied <strong>co</strong>rrectly, will not only reduce your input<br />
<strong>co</strong>st, but will also ensure maximum yield and this can be a deciding<br />
factor in turning a profit in farming.<br />
Over the past <strong>co</strong>uple of years we’ve seen a tremendous improvement in<br />
crop yields as a result of precision farming and biotech advances.<br />
mindshift towards technology<br />
Farm managers <strong>co</strong>ntemplating implementing precision agriculture, have<br />
to undergo a paradigm shift or a mind shift.<br />
Precision farming should not be thought of as only yield mapping and<br />
variable rate fertilizer application and evaluated on only one or the<br />
other. Precision farming technologies will affect the entire production<br />
• AUTOSTEER<br />
AUTOSTEER<br />
• VARIABLE VARIABLE RATE RATE<br />
CONTROL CONTROL<br />
• SPREADER<br />
SPREADER<br />
CONTROL<br />
CONTROL<br />
• APPLICATOR<br />
APPLICATOR<br />
CONTROL<br />
CONTROL<br />
• SPRAYER<br />
CONTROL SPRAYER<br />
CONTROL<br />
Emile - 084 707 6133<br />
Emile - 084 707 6133<br />
Johan - 072 226 3258<br />
Johan - 072 226 3258<br />
Martin Martin - 073 - 073 408 408 6839 6839<br />
Kantoor<br />
Kantoor<br />
- 056<br />
-<br />
515<br />
056<br />
<strong>17</strong>93<br />
515 <strong>17</strong>93<br />
prefsa@btbits.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
prefsa@btbits.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>
function (and by extension, the management<br />
function) of the farm.<br />
How do you start?<br />
Precision farming does not “happen” as soon<br />
as one purchases a GPS-unit or yield monitor.<br />
It occurs over time as a farmer adopts a new<br />
level of management intensity on the farm.<br />
Implicit in this, is an increased level of knowledge<br />
of the precision farming technologies<br />
such as GPS. What is perhaps more important<br />
for the success of precision farming, at least<br />
initially, is the increased knowledge a farmer<br />
needs of his natural resources on the land. This<br />
includes a better understanding of soil types,<br />
hydrology, microclimates and aerial photography.<br />
A farmer should identify the variance of<br />
factors within the fields that effect crop yield<br />
before a yield map is acquired. A yield map<br />
should serve as verification data to quantify<br />
the <strong>co</strong>nsequences of the variation that exists in<br />
a field. Management strategies and precision<br />
map development will likely rely on sources<br />
other than yield maps. The key source of data<br />
a farmer should not start precision farming<br />
without, is an aerial photograph. ◊<br />
NEW! System 350<br />
Precision Ag Control System<br />
• New X30 <strong>co</strong>nsole with intuitive interface<br />
• Autosection <strong>co</strong>ntrol<br />
• ISO Virtual Terminal (VT) capable<br />
• Optional AES-25 Electric Steering<br />
www.top<strong>co</strong>npa.<strong>co</strong>m<br />
A <strong>co</strong>mplete line of precision application, autosteering and guidance systems<br />
to help you increase efficiency, improve yields, and reduce <strong>co</strong>sts<br />
Contact your local dealer today<br />
PREFSA<br />
Pietman Janse van Rensburg<br />
0726035988<br />
X<strong>20</strong> with MapLINK<br />
Mapping & VRC Software<br />
• Up to 11 simultaneous active maps<br />
• 5 logging layers plus elevation<br />
• Prescription maps <strong>co</strong>ntrol up to 8 tanks<br />
• Autosection <strong>co</strong>ntrol - up to 30 sections<br />
AGRI-PHYTO<br />
Rinus Willemse<br />
08244<strong>17</strong>255<br />
ELECTROLEE<br />
MONITORS<br />
PLANTER MONITOR<br />
• Seed per 100m per row, seed population<br />
• Hectares worked and much more<br />
• Easy to install and maintain<br />
• Fertilizer and turning of axes<br />
• Can be applied to most planters<br />
• Real tough, rust and water resistant<br />
T R U E P R ODUC TIV I T Y<br />
TECHNIFARM<br />
Luks Odendaal<br />
0285143140<br />
System 150<br />
Precision Autosteering System<br />
• Flexible accuracy options up to 2 cm<br />
• Optional liquid rate & autosection <strong>co</strong>ntrol<br />
• Optional AES-25 Electric Steering<br />
• Automatic <strong>co</strong>verage mapping<br />
TOPCON<br />
Christo Helm<br />
0832335497 chelm@top<strong>co</strong>n.<strong>co</strong>m<br />
3 Year<br />
guarantee<br />
ELECTROLEE, PO BOX 1015,<br />
WINGATE PARK, 0153<br />
012 347 9933<br />
sales@electrolee.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
www.electrolee.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
PROCESS MONITOR<br />
• Area<br />
• Speed<br />
• Tacho up to 4 axles<br />
• Alarm on each function<br />
• Easy to install<br />
• Bin / tank full / Bin / tank empty<br />
Monitor distribution heads of air seeders<br />
System ystem 110<br />
• Wide range of models<br />
• Excellent after-sale service<br />
• Proudly manufactured in<br />
South Africa<br />
Electrolee ad Jan <strong>20</strong>12.indd 4 <strong>20</strong>12/01/<strong>20</strong> 04:44:29 PM<br />
GNSS Lightbar Guidance System<br />
• Optional liquid rate & autosection <strong>co</strong>ntrol<br />
• Detachable lightbar<br />
• Simple installation, easily transferable<br />
• Automatic <strong>co</strong>verage mapping<br />
ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13 | 7
diE toEpassing Van prEsisiEboErdEry in<br />
VErskillEndE bEdrywE Deur Leensie Streicher.<br />
Presisieboerdery word dikwels omskryf<br />
as tegnologie met hoogs gesofistikeerde<br />
en presiese inligting wat plaasbestuurders<br />
gebruik in hul normale alledaagse beplanning,<br />
asook in langtermyn strategiese beplanning.<br />
Presisieboerdery maak dit moontlik om die<br />
maksimum wins te kry, om volhoubaarheid te<br />
verseker en om die omgewing se natuurlike<br />
hulpbronne te beskerm. Op ‘n praktiese vlak<br />
neem presisieboerdery egter verskillende vorme<br />
aan en die toepassing daarvan is ook uniek tot<br />
die spesifieke bedryf.<br />
graan<br />
Presisieboerdery in graanverbouing is waarskynlik<br />
die bekendste toepassing wat die<br />
afgelope paar jaar deur top graanboere<br />
ingespan word om hul opbrengs te verhoog<br />
en kostes in toom te hou. Presisieboerdery by<br />
graanproduksie begin gewoonlik by grondanalises<br />
waar die tipe grond geklassifiseer<br />
word, die inhoud van chemiese komponente<br />
en belangrike mineraalstowwe ontleed word<br />
en GPS punte van waar die betrokke grondmonsters<br />
getrek word, aan te teken. Hieruit<br />
word ‘n kaart van die land saamgestel wat<br />
spesifieke gedeeltes aandui waar aanpassings<br />
gemaak moet word indien ‘n tekort aan sekere<br />
plantvoedingselemente voorkom. Tydens plant<br />
kan bemestingstowwe dan selektief toegedien<br />
word deur middel van ‘n monitorstelsel wat<br />
volgens die aanduidings op die kaart akkuraat<br />
kan bepaal waar toediening moet geskied. So<br />
hoef slegs die gedeeltes van die land waar<br />
aanpassings nodig is, bemes te word en kan<br />
SENTER 360 – Passievol oor spilpunte!<br />
Tel: +27 (18) 469-1331 • E-pos: info@senter360.<strong>co</strong>.<strong>za</strong> • www.senter360.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
8 | ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13<br />
die produsente spaar op bemesting.<br />
Presisieboerdery by graan kan verder intyds<br />
die opbrengs per hektaar en ander data bepaal.<br />
Ook hierdie data kan gekarteer word om<br />
‘n duidelike oorsig van die ware opbrengs per<br />
land te kry en om die nodige aanpassings in<br />
die toekoms te maak. Ander funksies sluit in die<br />
kartering van onkruidvoorkoms en selektiewe<br />
spuit vir onkruide, wat ook meer koste-effektief<br />
kan wees indien dit korrek toegepas word.<br />
Vrugte- en groenteproduksie<br />
Hierdie bedrywe leen hul goed tot spesifieke<br />
datategnieke en inligtingsbestuurstelsels. Hierdie<br />
tegnieke sluit in: die gebruik van ‘n GIS<br />
databasis, mobiele datavasleggingstoerusting<br />
en afstandswaarneembare toerusting. Presisieboerdery-praktyke<br />
kan toegepas word om die<br />
STRUKTURELE STABILITEIT<br />
SENTER 360 benut vakwerkysters van pyp wat ligter as die<br />
algemeen gebruikte hoekysters is. ’n SENTER 360 het sodoen<br />
de twee stelle vakwerkysters meer per toring wat sorg dat<br />
die struktuur ontsettend sterk is en buitengewone weerstand<br />
teen stormwinde kan bied. Langer basisbalke 4,5 m (5,8 m vir<br />
die hoë-pro el masjiene), toringstutte, stabiliseringstawe en<br />
diagonale dra by tot dié uitsonderlike standvastigheid.<br />
INNOVERENDE BEHEERPANEEL REEKS<br />
Die beginsel van eenvoudige modulêre ontwerp word ook op<br />
ons beheerpaneel reeks toegepas. Die basiese beheerpaneel,<br />
met direkte millimeter toedieningsverstelling, kan teen<br />
’n minimale koste deur verskillende vlakke van outomatisering<br />
en kommunikasie opgradeer word.<br />
Afrika se<br />
By SENTER 360 is spilpunte vir ons ’n passie. Juis daarom bou ons nie net ’n sterk<br />
en taai struktuur nie, maar ons be stee ook heelwat tyd en aandag aan die klein<br />
besonderhede wat ’n groot verskil in jou alledaagse lewe kan maak.<br />
“LAASTE SPUIT” OPLOSSING<br />
Een van die meer algemene probleme met spilpunte is dat die<br />
laaste spuit geneig is om verstop te raak. Ons het egter met ’n innoverende<br />
dog eenvoudige oplossing vorendag gekom om die<br />
laaste spuit deurlopend skoonhou. SENTER 360 spilpunte word<br />
standaard toegerus met die drukgereguleerde Senninger I-Wob<br />
sproeier wat op hangpype gemonteer is. Dit verseker uitstekende<br />
waterverspreiding in selfs die uiterste klimaatstoestande.<br />
SWAARDIENS RATKAS EN MOTORS<br />
Die aandrywing van die SENTER 360 spilpunt bestaan uit ’n<br />
standaard swaardiens wielratkas, met ’n gratis opsionele vyf<br />
jaar waarborg* wat deur die UMC “Power Saver” motorratkaskombinasie<br />
aangedryf word.<br />
*Terme en voorwaardes geld<br />
fisiese en finansiële aspekte van gewasproduksie<br />
te optimaliseer tesame met ‘n betroubare<br />
oudit om produkveiligheid te verseker. Behalwe<br />
vir die intydse bepaling van opbrengste op<br />
bestaande aanplantings, kan nuwe aanplantings<br />
ook fyn beplan word deur middel van<br />
presisieboerdery-tegnieke en sodoende die<br />
optimale omstandighede vir goeie kwaliteit<br />
produkte teen ‘n goeie opbrengs verseker.<br />
Die belangrikste oorweging vir die toepassing<br />
van presisieboerdery-praktyke is die vermoë<br />
om datavaslegging deur middel van kartering<br />
akkuraat en koste-effektief te doen. Dit is die<br />
toekoms van praktiese inligtingsbestuurstelsels.<br />
Afrika se<br />
Vanaf 1994<br />
vervolg op bladsy 10 ><br />
www.infoworks.biz
Verseker effektiwiteit!<br />
Met voortdurende innovasie en volgehoue betroubaarheid, bied Monsanto jou die wêreld<br />
se voorste onkruiddoders. Daarom is daar geen uitsondering wanneer dit kom by onkruidbeheer<br />
met Roundup ® Turbo vir die skoonhou van lyndrade, die beheer van indringerplante en<br />
voorplantbespuitings nie.<br />
Roundup ® Turbo – Dié staatmaker in onkruidbeheer.<br />
Sukses lê in een oplossing.<br />
Monsanto tel: 011 790-8<strong>20</strong>0 | www.monsanto.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
Kontak gerus ons kliëntediens by 011 790-8<strong>20</strong>1 of customercare.sa@monsanto.<strong>co</strong>m<br />
Roundup ® Turbo Reg. No. L7166 (Wet No. 36 van 1947) bevat Glifosaat en<br />
is ’n groepkode G-onkruiddoder. Gebruik onkruiddoders op ‘n veilige manier.<br />
Lees altyd die etiket en produkinligting voor gebruik.<br />
Roundup ® Turbo is ‘n geregistreerde handelsmerk van Monsanto Technology LLC.<br />
Monsanto Suid-Afrika (Edms) Bpk, Posbus 69933, Bryanston, <strong>20</strong>21.<br />
ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13 | 9<br />
uppe marketing A08228
vervolg vanaf bladsy 8 <<br />
Vee<br />
Presisieveeboerdery omvat die totale lewenssiklusbestuur<br />
van vee. Meervoudige identifikasie<br />
en samelopende sensoriese en gebiedstegnologie<br />
kan voeding en reproduksiebestuur<br />
vergemaklik en ook koste bespaar deur byvoorbeeld<br />
die korrekte hoeveelheid voer wat<br />
benodig word vir optimale groei per dier te<br />
bepaal en dit ook so toe te dien. Dieregesondheid<br />
en optimale gebruik van hulpbronne<br />
vind ook by presisieboerdery-tegnieke baat en<br />
kan verder kostes op medikasie en inentings<br />
sny, asook beskikbare ruimte vir die aanhou<br />
van diere ten volle benut. In varkboerdery kan<br />
produsente voorsien word van ‘n akkurate<br />
waarskuwingstelsel vir gesondheidsprobleme<br />
by varke. Wanneer voeding byvoorbeeld nie<br />
tot die verwagte gewigstoename lei nie, kan<br />
die produsent ondersoek instel na die gesondheid<br />
van die diere.<br />
suiwel<br />
Presisiesuiwelbestuur gebruik sensor-gebaseerde<br />
bestuursinstrumente wat die behoeftes<br />
van melkbeeste bepaal en dan deur geoutomatiseerde<br />
toerusting onmiddellike individuele<br />
aandag aan die betrokke dier skenk. Melkbeeste<br />
word gewoonlik met ‘n enkelmonitor<br />
toegerus, wat sekere sensors aktiveer wanneer<br />
die koei byvoorbeeld die melkstal betree vir<br />
melking. Voertoediening word dan akkuraat<br />
volgens gewig en melkproduksie bepaal en<br />
kan verder kuddegedrag en weidingspatrone<br />
ook opteken en verwerk. Presisieboerdery in<br />
die suiwelbedryf kan ook die druk op arbeidsintensiwiteit<br />
verlig, aangesien hierdie tipe<br />
tegnologie dit moontlik maak om ‘n groot aan-<br />
10 | ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13<br />
tal diere met die minimum arbeid te bestuur.<br />
Dit sny verder ook die vermorsing van voer uit,<br />
help met die rekordhouding van melk gelewer<br />
(bottervet-inhoud, somatiese seltelling) en kan<br />
selfs die omgewingsimpak van die melkery<br />
bepaal.<br />
besproeiing<br />
Presisiebesproeiing in Suid-Afrika is steeds ‘n<br />
nuwe konsep, hoewel die behoefte daarvoor<br />
groot is in ‘n land met beperkte waterhulpbronne.<br />
Dit voorsien ‘n volhoubare landbousisteem<br />
waarin hulpbronne effektief aangewend<br />
word en saam met die werklike waterbehoeftes<br />
van die boerdery ontwikkel. ‘n Goeie tegniese<br />
bestuurstelsel behoort ‘n boerdery se wins<br />
te verhoog, kostes te sny en die impak van<br />
landboupraktyke op die grond tot die minimum<br />
te beperk.<br />
Die toediening van vloeibare bemestingstowwe<br />
kan ook met behulp van presisieboerderytegnieke<br />
meer akkuraat gedoen word en kan<br />
kartering van gebiede onder besproeiing<br />
verseker dat die grond se mineraalinhoud<br />
plaaswErkErs stig Hul EiE Forum<br />
Deur Leensie Streicher.<br />
In die lig van die onlangse arbeidsbetogings in die Wes-Kaap, het<br />
‘n groep plaaswerkers uit die Kaapse Wynlandstreek, hul eie forum<br />
gestig. Die voorsitter van die forum, Magrieta Futhwa, het tydens ‘n<br />
stigtingsvergadering op 22 Januarie in Wellington gesê dat hulle nie<br />
leiers van Cosatu en BAWUSA nodig het om namens hulle te praat nie.<br />
Futhwa is ‘n toesighouer op die plaas Middelpos buite Wellington.<br />
Die Forum het die gewelddadige betogings, wat Wes-Kaapse Landbou<br />
sedert November teister, skerp veroordeel. “Geweld en beskadiging<br />
van eiendom is nie hoe jy te werk gaan om ‘n beter loon te kry nie,”<br />
verduidelik Futhwa. Sy vertel dat sy sedert die stigting van die Forum al<br />
verskeie oproepe van ondersteuning vanuit georganiseerde landbougeledere<br />
ontvang het.<br />
“Ons wil almal graag meer verdien,<br />
maar ons moet realisties en redelik<br />
wees.”<br />
aangepas word vir beter winsgewendheid.<br />
Die belegging in presisiebesproeiing kan hoë<br />
kostes tot gevolg hê, veral as opleiding van<br />
produsente en bestuurders nodig is en die<br />
aankoop van presisieboerdery toerusting vereis<br />
word. Indien dit egter effektief toegepas word,<br />
kan die aanvangskoste en uitgawes wat bestee<br />
word aan opleiding die moeite werd wees.<br />
Die toerusting wat hoofsaaklik by presisiebesproeiing<br />
gebruik word is veranderlikewaarde<br />
tegnologie (variable rate technology) en<br />
bestaan uit enige tipe tegnologie wat produsente<br />
in staat stel om die waarde van hul<br />
gewasinsette aan te pas soos nodig. Dit kan<br />
byvoorbeeld die presiese dag, tyd en hoeveelheid<br />
van besproeiing op ‘n spesifieke stuk<br />
grond in ag neem en deur middel van geoutomatiseerde<br />
toerusting, akkurate toediening<br />
verseker. Die voordele van hierdie benadering<br />
sluit in kostebesparing en minder arbeidsintensiewe<br />
praktyke wat produktiwiteit verhoog en<br />
die impak van oor-toediening op die omgewing<br />
kan verlaag. ◊<br />
“Ons wil almal graag meer verdien, maar ons moet realisties en redelik<br />
wees,” meen Futhwa. Sy vertel dat sy vroeër aan ‘n vakbond behoort<br />
het en verkies is as ‘n verteenwoordiger. “Maar ons het geen opleiding<br />
van die vakbond ontvang en is nooit werklik ingelig oor wat ons pligte<br />
behels nie. Sy het intussen haar lidmaatskap aan die vakbond beëindig.<br />
Die Forum beplan om nou in gesprek te tree met produsente rakende<br />
die minimumloon vir plaaswerkers en het enige gewelddadige aksie<br />
veroordeel. Futhwa het plaaswerkers aangemoedig om op te staan<br />
vir hulle regte en nie toe te laat dat mense die sogenaamde staking<br />
gebruik om te roof en te plunder nie.<br />
Die Nasionale Minister van Arbeid, Mildred Oliphant, kondig op 4<br />
Februarie die nuwe minimumloon vir plaaswerkers aan.◊ magrieta Futhwa, voorsitter van die nuutgestigde Plaaswerker Forum.
ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13 | 11
12 | ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13
EstE Van diE bEstEs<br />
van links is mnre. Wolf edmayr, besturende direkteur van bKb, Jan-Paul Kempen (skaapboer van die<br />
Jaar) en sy vrou linden, mnre. Philip strydom, besturende direkteur van voermol, linde du Plessis (beesboer<br />
van die Jaar) van die plaas blomhoek in die distrik Fouriesburg, Jan van Zyl, hoof van landbouinligting<br />
en bemarking van Fnb, Koos du Plessis (beesboer van die Jaar) en Hugo lochner, redakteur<br />
van landbouweekblad.<br />
Foto: Johan norval<br />
Mnr. Jan-Paul Kempen van die plaas<br />
Amerika buite Bredasdorp, het vanjaar met die<br />
louere as Voermol se Skaapboer van die Jaar<br />
weggestap.<br />
Kempen boer op ongeveer 5 800 hektaar<br />
met meer as 8 000 Dohne-Merino-ooie. Hy sê<br />
harde werk en om te kan volhard in moeilike<br />
tye, is deel van die sukses van sy skaapboerdery.<br />
“As ‘n mens volhard en hard werk,<br />
is daar baie geleenthede en ‘n mens moet net<br />
bereid wees om dit aan te gryp en te gebruik,”<br />
het hy gesê.<br />
Die plaas volg ‘n wisselboustelsel van koring,<br />
kanola en lusern en bou sodoende grond op<br />
vir die beskikbaarstelling van topgehalte-weiding.<br />
Die kudde het ‘n gemiddelde speenpersentasie<br />
van 125 en ‘n vroeë speen (80<br />
dae) van lammers, met paring van jong ooie<br />
op 10 maande tot 12 maande.<br />
Volgens Hendrik van Pletzen van Voermol het<br />
die kompetisie die afgelope 10 jaar geweldig<br />
gegroei. “Ons weet baie meer as wat ons<br />
tien jaar gelede geweet het en ek dink ons het<br />
nuwe norme en standaarde waaraan boere<br />
hulself kan meet en waartoe hulle kan werk,<br />
en dis ‘n geweldige voordeel,” het Van Pletzen<br />
gesê. “Ons het top veeboere in Suid-Afrika.” ◊<br />
DIE BESTE KWALITEIT TUINMEUBELS VAN HERWINDE PLASTIEK<br />
TOTAAL ONDERHOUDVRY<br />
www.primwood.<strong>co</strong>.<strong>za</strong> • Ons lewer oral in die Wes-Kaap af teen baie bilike tariewe.<br />
VOERMOL<br />
SS <strong>20</strong>0<br />
Die beste begin<br />
vir winsgewende<br />
afronding<br />
• Moeitevry en kostedoeltreend<br />
• 'n Afrondingskonsentraat vir<br />
lammers, skape en bokke<br />
• Bevorder inname<br />
vanweë smaaklikheid<br />
• Verbeter voeromset<br />
• Bevat hoë kwaliteit<br />
natuurlike proteïenbronne<br />
• Help om koksidiose en<br />
blaassteenvorming te beperk<br />
www.voermol.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
Voermol SS <strong>20</strong>0 Reg. Nr. V8592 (Wet 36/1947)<br />
Registrasiehouer: Voermol Voere (Edms) Bpk.<br />
Posbus 13, Maidstone 4380.<br />
ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13 | 13
praktiEsE oplossings Vir<br />
EnErgiEbEsparing op diE plaas<br />
Saamgestel deur Leensie Streicher.<br />
Die voorgestelde styging in die koste<br />
van elektrisiteit wat tans deur die nasionale<br />
energie-reguleerder ondersoek word, kan die<br />
koste-knyptang op plase verder laat vreet aan<br />
boerderye se inkomste. Energiebesparing op<br />
die plaas is dus nie meer net ‘n goeie gewoonte<br />
nie, maar ‘n noodsaaklikheid. Hier is ‘n paar<br />
praktiese oplossings soos deur Eskom voorsien,<br />
om die gebruik van elektrisiteit op plase te<br />
verminder:<br />
kragbesparende koelkamers<br />
Spaar elektrisiteit deur seker te maak dat die<br />
deure van koelkamers en koelstore dig seël<br />
en moedig jou werkers aan om nie die deure<br />
onnodig oop te maak nie. Dit help dat koue<br />
lug nie uitlek en vermors word nie. ‘n Oorvol<br />
koelstoor verlaag ook effektiewe energieverbruik<br />
aangesien die lug binne die ruimte nie so maklik<br />
tussendeur die produkte wat daarin gestoor<br />
word, vloei nie. Dus gaan dit langer neem<br />
om vars produkte af te koel en gevolglik meer<br />
energie gebruik. Kondenseerders moet goed<br />
‘n FEEs Van skouE En Ekspo’s Vir <strong>20</strong>13<br />
Deur Leensie Streicher.<br />
Skoue en ekspo’s is sinoniem met die landbou en in die Wes-<br />
Kaap word veral die skoutradisie in verskeie dorpe al vir meer as ‘n<br />
eeu suksesvol voortgesit. Hierdie gebeurtenisse is dikwels hoogtepunte<br />
op die kalenders van plattelandse gemeenskappe en bied nie net ‘n<br />
geleentheid vir produsente om hul landbouprodukte en diere te skou<br />
nie, maar is ook ‘n samekoms van gemeenskappe en ‘n vertoonforum<br />
vir die landboubedryf. Verder bied dit ‘n ekonomiese inspuiting<br />
vir plaaslike besighede in die onderskeie dorpe, veral waar groot<br />
besoekersgetalle indirekte bedrywe soos akkommodasie en toerisme ‘n<br />
welkome hupstoot gee. Produsente en belangstellendes kan soos vorige<br />
jare uitsien na ‘n hele aantal skoue en ekspo’s wat regoor die Wes-<br />
Kaap en aangrensende provinsies sal plaasvind. Sien gerus Ads & Agri<br />
se maandelikse “Gebeure en veilings” op bladsy 22 vir geleenthede<br />
wat in Februarie en Maart <strong>20</strong>13 gehou word. Geleenthede waarna<br />
besoekers vanaf middel-Maart kan uitsien sluit die volgende in:<br />
22 - 24 maart <strong>20</strong>13<br />
Beaufort-Wes Skou, Tel: 023 414 4112<br />
11 - 13 april <strong>20</strong>13<br />
Clanwilliam Skou, Tel: 027 482 <strong>20</strong>31<br />
12 - 13 april <strong>20</strong>13<br />
Swellendam Skou, Tel: 028 514 <strong>17</strong>05<br />
<strong>17</strong> - <strong>20</strong> april <strong>20</strong>13<br />
Bien Donné Agri Cape Week (Simondium), Tel: 021 863 0397<br />
25 april - 04 mei <strong>20</strong>13<br />
Bloemskou, Tel: 051 448 9894<br />
26 - 28 april <strong>20</strong>13<br />
SA Kaasfees (Sandringham), Tel: 021 975 4440<br />
13 - 15 Junie <strong>20</strong>13<br />
Wes-Kaap Pluimvee Klubskou, Tel: 028 840 2328<br />
30 augustus - 01 september <strong>20</strong>13<br />
Piketberg Landbou & Blommeskou, Tel: 083 560 5631<br />
01 - 03 augustus <strong>20</strong>13<br />
Lutzville Skou, Tel: 027 213 3658<br />
08 - 10 augustus <strong>20</strong>13<br />
Bolandse Landbou-Veterane Ekspo (Villiersdorp), Sel: 073 391 8495<br />
15 - <strong>17</strong> augustus <strong>20</strong>13<br />
Outeniqua Skou (George), Tel:044 873 4165<br />
<strong>17</strong> augustus <strong>20</strong>13<br />
Aurora Skou & Gimkanaklub, Tel: 022 952 1600<br />
22 - 24 augustus <strong>20</strong>13<br />
Porterville Skou, Tel: 022 931 2460<br />
14 | ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13<br />
geventileer wees om die beste werkverrigting<br />
te bied. Kompressiekamers en kondenseerders<br />
moet aan die suidelike kant van ‘n gebou<br />
geïnstalleer word sodat dit minder deur direkte<br />
sonlig geaffekteer word. Luggordyne kan ook<br />
die vermorsing van lugversorging teenwerk<br />
indien dit korrek gebruik word.<br />
insulasie van tonnels<br />
Wanneer tonnels of kweekhuise opgerig word,<br />
neem in ag dat dubbel-geïnsuleerde plastiekbedekkings<br />
altyd meer hitte en warmte inhou.<br />
Indien die lug- en grondtemperature konstant<br />
gehou kan word deur die korrekte tipe insulasie<br />
te gebruik, word minder energie benodig om<br />
warm toestande te genereer.<br />
dierebehuising<br />
Verlaag die koste van diere se behuising deur<br />
korrekte dak-insulasie te installeer. Dit verseker ‘n<br />
koel omgewing regdeur die jaar en kan koste<br />
bespaar op klimaatsbeheer. Om verder hitte<br />
van ‘n stal of stoor te reflekteer, verf die dak van<br />
die gebou silwer. Wanneer geboue vir diere-<br />
behuising opgerig word, moet die lang mure<br />
van die gebou noord en suid wys en die kort<br />
mure wes en oos. Dit sal help dat hitte wat deur<br />
die loop van die dag binne die gebou opbou,<br />
vinnig uitvloei. Waar natuurlike ventilasie vir<br />
dierebehuising gebruik word, moet die gebou<br />
nie wyer as 12 meter wees nie – anders sal<br />
eenvoudige windverkoeling nie effektief wees<br />
nie.<br />
alternatiewe energiebronne<br />
Die tegnologiese vooruitgang wat daar oor die<br />
laaste paar jaar in wind-, son- en hidro-energie<br />
gemaak is, is nie slegs ‘n bron van volhoubare<br />
energie tot voordeel van natuurlike hulpbronne<br />
nie. Alternatiewe (natuurlike) energiebronne is<br />
ook kostebesparend vir die gebruiker daarvan.<br />
Hoewel ‘n aanvangskoste met die installasie<br />
van byvoorbeeld sonkragaangedrewe geisers<br />
soms soos ‘n groot uitgawe kan lyk, is energie<br />
van die son gratis en boonop omgewingsvriendelik.<br />
Die ontginning van natuurlike energiebronne<br />
vir gebruik op plase moet dus met<br />
hernude belangstelling oorweeg word.<br />
Daar is nog vele ander wyses waarop ‘n<br />
boerdery se elektrisiteitsrekening verlaag kan<br />
word. doen jouself en jou sak ‘n guns en<br />
besoek gerus eskom se webtuiste vir meer<br />
inligting by www.eskom.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>/dsm. ◊<br />
04 - 07 september <strong>20</strong>13<br />
Swartland Skou (Moorreesburg), Tel: 022 433 1607<br />
18 - 21 september <strong>20</strong>13<br />
Agri Mega Week (Bredasdorp), Tel: 021 863 0397<br />
19 - 21 september <strong>20</strong>13<br />
Tulbagh Skou, Tel: 023 230 0189<br />
21 - 29 september <strong>20</strong>13<br />
Agri Expo Equestrian Show (Sandringham), Tel: 021 975 4440<br />
24 - 28 september <strong>20</strong>13<br />
Robertson Lenteskou, Tel: 023 626 2512<br />
03 - 05 oktober <strong>20</strong>13<br />
Malmesbury Skou, Tel: 022 482 3180<br />
11 - 12 oktober <strong>20</strong>13<br />
Nieuwoudtville Skou, Tel:027 218 1370<br />
Villiersdorp Skou, Tel: 028 840 1470<br />
<strong>17</strong> - 19 oktober <strong>20</strong>13<br />
Prins Albert Skou, Tel: 023 541 <strong>17</strong>50<br />
Loeriesfontein Skou, Tel: 027 662 1434<br />
31 oktober - 02 november <strong>20</strong>13<br />
Witzenberg Somer Skou, Tel: 023 230 0189<br />
01 - 02 november <strong>20</strong>13<br />
Kaapse Suiwel Ervaring (Sandringham), Tel: 021 975 4440<br />
vir meer inligting oor skoudatums en kontakbesonderhede, besoek<br />
gerus www.agriexpo.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>. ◊
Most advantages of using<br />
IsoBoard are obvious, but<br />
some of the best are not!<br />
The proof is in the eating!<br />
IsoBoard is widely used in wine cellars—many maturation areas, production,<br />
bottling and warehouses around South Africa have been installed or<br />
retrofitted with IsoBoard. Many fruit farmers are required to provide<br />
improved standards of hygiene and temperature <strong>co</strong>ntrol for fruit packaging,<br />
and processing, in order to meet with international standards for export<br />
markets. IsoBoard is able to provide guaranteed reduced radiant heat<br />
for food packaging operations, which can reduce <strong>co</strong>oling requirements<br />
and therefore <strong>co</strong>sts. But best of all helps to keep fruit simply irresistible!<br />
Available in thicknesses from 25–80 mm and lengths up to 8 meters.<br />
WP: 021 983 1140 · Gauteng: 012 653 8<strong>20</strong>4 · KZN: 031 700 3525 · www.isoboard.<strong>co</strong>m<br />
ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13 | 15
■ 40mm or thicker polystyrene panels faced with smooth textured PC foil. Size 4800 x 1<strong>20</strong>0mm.<br />
■ Fixed with split H-section, top half aluminium, bottom half white PVC.<br />
■ HACCP <strong>co</strong>mpliant - safe in food areas, smooth textured surface, no algae or bacterial growth.<br />
■ Completely washable.<br />
■ Environmentally friendly - <strong>co</strong>ntains no toxic glues or harmful gases. Completely recycable.<br />
■ Fire retardant – approved for latest SANS 428 National Building Regulations – no flame spread.<br />
■ Classification B/B1/2/H&V - SANS 10400T <strong>co</strong>mpliant for safe design.<br />
■ E<strong>co</strong>nomical - the most <strong>co</strong>st effective thermal insulation material, including the best fixing system and best thermal values.<br />
■ Strong and durable - polystyrene has an indefinite life span.<br />
■ Versatile - lightweight and easy to install. Can be used in most applications, over purlin, under purlin, between rafters or<br />
suspended.<br />
16 | ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13
ValuE-addEd agriculturE<br />
Compiled by Leensie Streicher.<br />
Value-added practices often mean the difference between a<br />
farm that is e<strong>co</strong>nomically viable and personally fulfilling, or one that<br />
ultimately cannot be sustained financially or personally. Value-added<br />
practices are keys to the future of sustainable farming, because they<br />
enable growers to advance e<strong>co</strong>nomically without having to “pump up”<br />
the production of raw materials from the land.<br />
a simple definition<br />
“Value-adding” is simply anything you can do to raise the value of your<br />
product in the market, anything you can add to it that enables you to<br />
increase your profit margin. Adding value can further be defined as the<br />
process of capturing or creating value in a product to garner a greater<br />
portion of the value of that product at final sale. It is only one of several<br />
approaches that may need to be used jointly, to meet the goal of<br />
enhancing in<strong>co</strong>me.<br />
types of value-adding<br />
Agricultural E<strong>co</strong>nomics from the University of Missouri in the United<br />
States of America, divide value-adding into 5 categories that can independently<br />
or <strong>co</strong>llectively enhance the in<strong>co</strong>me of a farming enterprise:<br />
producing and marketing a real or perceived quality<br />
attribute (or characteristics).<br />
This include real quality attributes such as Fleckvieh Milk® that is<br />
naturally enriched with Conjugated Linoleic Acid (CLA), Omega-3<br />
fatty acids, other nutritional values and perceived quality attributes,<br />
such as Ayrshire Milk that is branded by Woolworths as their choice<br />
of milk.<br />
reducing transaction <strong>co</strong>sts<br />
Producers who join together to market feeder cattle as a group to<br />
one buyer rather than to have the buyer transact business with 30<br />
individuals.<br />
bundling products<br />
A beef-producer and a wine producer jointly market steak and red<br />
wine, for the ultimate “bring & braai”-experience.<br />
producing and marketing a <strong>co</strong>mmodity that improves<br />
operating efficiency somewhere up the supply chain<br />
WOODFORD TRUFFLES (PTY)LTD<br />
Joint Venture Project<br />
Are you farming in the <strong>co</strong>lder regions of South Africa<br />
and are you looking for a project to breathe new life<br />
into your farming Enterprise, a longterm project with<br />
a local market and a very large export market in the<br />
Northern Hemisphere, then<br />
have a look at this website to learn about a valuable<br />
agricultural product grown now in South Africa<br />
<br />
or write to<br />
<br />
or phone Volker Miros +27-21-791 3953 / +27-83 2251<strong>17</strong>9<br />
Producers use a new wheat variety that improves milling and baking<br />
efficiency, so that processors up the marketing chain are willing to<br />
pay a higher farm price.<br />
producers owning assets somewhere up the supply<br />
chain for further <strong>co</strong>mmodity processing<br />
Producers of <strong>co</strong>rn and cattle be<strong>co</strong>me involved in producing ethanol<br />
and processing meat.<br />
“Building a personal relationship with<br />
buyers is also very useful...”<br />
Value-adding essentially boils down to offering end-users something<br />
unique to your own product, whether it is low prices, nutritional or supply<br />
a niche product. Most buyers really are looking for the best value<br />
for their money, and they know that the cheapest is not always the best.<br />
If your product is more expensive than they can get it elsewhere, make<br />
sure they understand why. As long as the value is there, people are<br />
glad to get it, and may even choose a higher priced product if they are<br />
<strong>co</strong>nvinced it is worth it. Building a personal relationship with buyers is<br />
also very useful in this process as is having a re<strong>co</strong>gni<strong>za</strong>ble, known farm<br />
or estate name.<br />
practical ways to add market value to agricultural products<br />
* Grow organically (many people happily pay 30-60% more for better<br />
taste and health);<br />
* Sell something unusual or hard to find (exotic fruits, medicinal herbs,<br />
etc.);<br />
* Have a special farm or estate label, or a re<strong>co</strong>gni<strong>za</strong>ble brand;<br />
* Assemble produce in special ways (stir-fry bundle, pre-washed salad<br />
mix, mixed fruit baskets);<br />
* Sell direct and deliver to high-end <strong>co</strong>nsumers such as restaurants,<br />
who put a premium on freshness;<br />
* Focus on produce which is of special quality from your land or<br />
climatic niche (sweeter papayas, special varieties of onions, etc.).◊<br />
ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13 | <strong>17</strong>
“long onEs and sHort onEs, Fat onEs and tHin<br />
onEs…” EartHworms - tHE littlE wriggliEs tHat<br />
kEEp tHE EartH turning By Helen Manson-Kullin, Legacy Landscapes.<br />
my latest fad is earthworms. I know, I know…. gardeners are<br />
weird. But you really should check out these little guys. I got interested<br />
in earthworms recently when, while working in a client’s garden, I found<br />
absolutely no earthworm activity, and also very few other bugs. What<br />
was going on? My Oupa always told me a healthy garden had lots of<br />
earthworms, and what he said was law for me! I never really put much<br />
thought into it after that and took them pretty much for granted, until I<br />
came across this absence of them. The reason we were in the garden<br />
in the first place was that it was looking really poorly, nothing was<br />
flowering and even the leaf growth was not good. So, when I started<br />
reading up on them I understood just how important they were, both<br />
in gardening and agriculture as a whole. I also found the reason there<br />
were none. My clients, very studious weekly gardeners, was raking up<br />
and removing every single last bit of leaf-litter and organic mulch from<br />
the garden. NO FOOD! NO EARTHWORMS! Please, do not remove<br />
all your garden litter from your garden beds.<br />
The major benefits of earthworm activities to soil fertility can be summarized<br />
as:<br />
biological<br />
In many soils, earthworms play a major role in <strong>co</strong>nverting large pieces<br />
of organic matter (e.g. dead leaves) into rich humus, thus improving soil<br />
fertility. The worm’s actions of pulling down below any organic matter<br />
deposited on the ground, such as leaf fall or manure, either for food<br />
or when it needs to plug its burrow. Once in the burrow, the worm will<br />
shred the leaf and partially digest it, then mingle it with the earth by<br />
saturating it with intestinal secretions. Worm casts can <strong>co</strong>ntain 40%<br />
more humus than the top 23cm of soil in which the worm is living.<br />
chemical<br />
Apart from dead organic matter, the earthworm also ingests any<br />
other soil particles that are small enough - including sand grains up<br />
to 1.25mm across - into its giz<strong>za</strong>rd wherein minute fragments of grit<br />
grind everything into a fine paste which is then digested in the intestine.<br />
Legacy Landscapes<br />
Established in1998<br />
Legacy Landscapes<br />
Serving the Western Cape since 1998<br />
Design and installation of beautiful<br />
Design and installation gardens of beautiful<br />
Design drawings, gardens Detailed planting<br />
lists, Design Plan drawings, of action,Project Detailed management,<br />
planting lists,<br />
Plan Installation of action, of new Project gardensGarden<br />
management,<br />
Installation revamps,Water of new features gardens,<br />
Irrigation,Pavingand Garden revamps,Water anything features else you<br />
Irrigation, may Paving need in and your anything garden! else you<br />
may need in your garden!<br />
Helen<br />
Helen or Lars<br />
or Lars Manson-Kullin<br />
Manson-Kullin 082<br />
082 6322391/50045<strong>17</strong><br />
legacylands@gmail.<strong>co</strong>m<br />
www.legacylandscapes.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
18 | ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13<br />
When the worm excretes this in the form of casts which are deposited<br />
on the surface or deeper in the soil, minerals and plant nutrients are<br />
made available in an accessible form. Investigations in the US show<br />
that fresh earthworm casts are 5 times richer in available nitrogen, 7<br />
times richer in available phosphates and 11 times richer in available<br />
potash, than the surrounding upper 150mm of soil. In <strong>co</strong>nditions where<br />
there is plenty of available humus, the weight of casts produced may be<br />
greater than 4.5kg per worm per year! So, don’t lose your wrigglies!<br />
physical<br />
By its burrowing actions, the earthworm is of great value in keeping the<br />
soil structure open, creating a multitude of channels which allow the processes<br />
of both aeration and drainage to occur. Permaculture <strong>co</strong>-founder<br />
Bill Mollison points out that by sliding in their tunnels, earthworms “act<br />
as an innumerable army of pistons pumping air in and out of the soils<br />
on a 24 hour cycle (more rapidly at night)”.Thus, the earthworm not<br />
only creates passages for air and water to traverse, but is itself a vital<br />
<strong>co</strong>mponent in the living bio-system that is healthy soil. Earthworms<br />
<strong>co</strong>ntinue to move through the soil due to the excretion of mucus into<br />
the soil that acts as a lubricant for easier movement of the worm. The<br />
earthworm’s existence cannot be taken for granted.<br />
Darwin estimated that arable land <strong>co</strong>ntains up to 53,000 earthworms<br />
per acre (13/m²), but more recent research from Rothamsted Experimental<br />
Station has produced figures suggesting that even poor soil<br />
may support 250,000 earthworms per acre (62/m²), whilst rich fertile<br />
farmland may have up to 1,750,000 earthworms per acre (432/m²),<br />
meaning that the weight of earthworms beneath a farmer’s soil <strong>co</strong>uld be<br />
greater than that of the livestock upon its surface.<br />
Most of the information in this article <strong>co</strong>mes from the clever guys at<br />
Wikipedia; Google “earthworm” to find out more. Next month we talk<br />
about making your own worm farm for both “worm tea” fertiliser and<br />
more worms for your gardens and fields.
EKSPO & FORUM<br />
10<br />
Landbou vir die verbruiker<br />
Die tema vir vanjaar se Bien Donné Agri Cape<br />
Week is: “Landbou vir die verbruiker”. Verskeie<br />
aktiwiteite wat by die ekspo aangebied<br />
word, sal landbou op ‘n verbruikersvriendelike<br />
wyse voorstel. Verskeie aktiwiteite wat<br />
spesifiek op die verbruiker gerig is sal deel<br />
uitmaak van die ekspo-program, hoewel<br />
daar ook fokus geplaas word op hoe primêre<br />
landbourolspelers die landboubedryf meer<br />
toeganklik vir verbruikers maak.<br />
Rooivleis-aktiwiteite<br />
Aktiwiteite vir die rooivleisbedryf beloof<br />
weereens vanjaar om veral vir produsente van<br />
waarde te wees en die fokus op verbruikers<br />
skop af met ‘n Landbouverbruikersdebat; met<br />
die klem op die Rooivleisbedryf. Professor<br />
Johann Kirsten van die Universiteit van Pretoria,<br />
sal as fasiliteerder by hierdie geleentheid<br />
optree en behoort insiggewende perspektief<br />
op ‘n belangrike onderwerp te bied. Ander<br />
rooivleis-aktiwiteite wat beplan word tydens<br />
Bien Donné Agri Cape Week, sluit opleidingsessies<br />
vir hanteerders van beeste by skoue<br />
in, asook ‘n “Braai en Proe” geleentheid van<br />
die Angus Beestelersgenootskap.<br />
Werkwinkels vir Produsente<br />
Produsente kan vanjaar uitsien na ‘n verskeidenheid<br />
van bedryfspesifieke werkwinkels,<br />
waaronder ‘n werkwinkel vir byeboere en ‘n<br />
sessie vir die Alternatiewe vrugtebedryf. Die<br />
Plaaswerkerprogram wat jaarliks deel van die<br />
ekspo vorm, word ook weer vir vanjaar se<br />
Bien Donné Agri Cape Week beplan.<br />
Uitstallings<br />
Geen ekspo is volledig sonder bedryfsgerigte<br />
uitstallings met genoeg inligting om jou<br />
presies op hoogte van die nuutste tendense<br />
in die onderskeie bedrywe te bring nie. Bien<br />
Donné Agri Cape Week bied vanjaar weer die<br />
geleentheid vir verbruikers om vars groente,<br />
vrugte en rooivleisprodukte te koop.<br />
Gaan groot, geniet ‘n braai!<br />
Die amptelike gesig van Suid-Afrikaners se<br />
gunsteling tydverdryf, Jan Braai, sal vanjaar<br />
ook ‘n draai by Bien Donné Agri Cape Week<br />
maak. Getrou aan sy lewensroeping om die<br />
land te verenig rondom ‘n vuurtjie, sal hierdie<br />
aanbieding handel oor verskillende vleistipes<br />
en watter gaarmaakmetodes gebruik moet<br />
word. Die aanbieding sal verder gepaard gaan<br />
met ‘n demonstrasie – beslis nie iets om te<br />
mis as die reuk van ‘n braaivleisvuur jou mond<br />
laat water nie. Jan Braai sal verder ook die<br />
beoordelaar wees van die Steakbraaikompetisie<br />
wat tydens die ekspo gehou gaan word.<br />
Soos in die verlede sal heerlike pryse op die<br />
spel wees vir die deelnemende braaiers en<br />
veral korporatiewe spanne word genooi om<br />
onverwyld in te skryf.<br />
Hope vermaak<br />
Soos gebruiklik sal Bien Donné Agri Cape<br />
Week vir vermaak vir oud en jonk sorg met die<br />
gewilde Mega Plaaswerf, demonstrasies en<br />
vertonings met slange en ander reptiele deur<br />
die Kaapstadse Slangpark en EMS/Metroreddingsdemonstrasies,<br />
wat deur die loop van<br />
die ekspo aangebied sal word. Verder sal die<br />
Soetestemme van Solms Delta ‘n fees van<br />
klanke na die LNR-Bien Donné Navorsingsplaas<br />
bring wat nie misgeloop behoort te<br />
word nie.<br />
Jeugleierskonferensie<br />
Leerders van Hoërskole wat Landbouvakke<br />
aanbied, word weer vanjaar genooi na ‘n<br />
Landbou Jeugleierskonferensie tydens Bien<br />
Donné Agri Cape Week. Hierdie spesiale<br />
geleentheid behoort ‘n besliste belangstelling<br />
in die landbou en moontlik ook toekomstige<br />
werknemers van die landboubedryf, te kweek<br />
en te vestig.<br />
<strong>17</strong>-<strong>20</strong> <strong>April</strong> <strong>20</strong>13<br />
Woensdag tot Vrydag 09:00 - <strong>17</strong>:00 |<br />
Saterdag: 08:00 - 16:00<br />
LNR Bien Donné Proefplaas, R45<br />
Simondium/Paarl<br />
33º50’30.<strong>17</strong>” S 18º58’36.03” E<br />
redes om Bien Donné Agri<br />
Cape Week <strong>20</strong>13 te besoek<br />
A<br />
s Woensdag <strong>17</strong> tot Saterdag <strong>20</strong> <strong>April</strong> <strong>20</strong>13 nog nie in jou dagboek gemerk is nie,<br />
gee ons jou 10 redes om vanjaar se Bien Donné Agri Cape Week te besoek:<br />
Iets vir die dames<br />
Bien Donné Agri Cape Week bied jaarliks omvattende<br />
programme vir dames aan en <strong>20</strong>13<br />
is geen uitsondering nie. Een van die geleenthede<br />
wat dames solank kan aanteken is ‘n<br />
vroue-oggend aangebied deur LAPA-uitgewers,<br />
die bekende koskenner, Heleen Meyer en<br />
ook die Medical Emergency Transport Rescue<br />
Organisation (METRO). Die geleentheid behoort<br />
baie insiggewend te wees met ‘n sterk<br />
fokus op gesinsgesondheid.<br />
VinPro/Winetech Tegniese Inligtingsdag<br />
Bien Donné Agri Cape Week <strong>20</strong>13 sal weer<br />
die gasheer wees van VinPro en Winetech se<br />
Tegniese Inligtingsdag. Alle wynprodusente en<br />
betrokkenes in die wynbedryf word na hierdie<br />
geleentheid uitgenooi. Soos in die verlede<br />
gaan ervare sprekers baie relevante onderwerpe<br />
hier bespreek en ook vrae beantwoord. Alle<br />
wynprodusente is welkom – sien julle daar!<br />
Bobaas buitelewe-aktiwiteite<br />
Hou gerus jou ore gespits vir die AgriSpin<br />
Boland-geleentheid wat vanjaar ‘n nuutjie by<br />
Bien Donné Agri Cape Week gaan wees. As<br />
realiteitsprogramme soos The Amazing Race<br />
nog altyd op jou lys van doendinge was, wil jy<br />
beslis nie hierdie skattejag-met-‘n-landbougeur<br />
mis nie.<br />
Nog ‘n nuwe geleentheid wat veral vir die<br />
fikses ‘n lekker uitdaging behoort te wees, is<br />
die Dirtopia Trial Run vir sowel bergfiets- en<br />
veldwedloop-entoesiaste – ‘n wonderlike<br />
geleentheid vir kinders om hulle avontuurlustige<br />
kant te ontdek, met maklike roetes<br />
vir verskillende ouderdomsgroepe. Ouers<br />
is welkom om ook aan die wedloop deel te<br />
neem en dit is ‘n goeie manier vir beginners<br />
om ‘n smakie van hierdie sport te kry. Vir meer<br />
inligting, kontak gerus die Dirtopia Trial Centre<br />
by 021 884 4752 of stuur ‘n e-pos aan:<br />
info@dirtopia.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>.<br />
Bien Donné Agri Cape Week vind vanaf Woensdag <strong>17</strong> tot Saterdag <strong>20</strong> <strong>April</strong> <strong>20</strong>13 plaas by die LNR-Bien Donné Navorsingsplaas tussen<br />
Paarl en Franschhoek. Vir meer inligting oor die ekspo, kontak vir Reinette Basson by 021 863 1803 of besoek www.agrimega.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>.<br />
ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13 | 19
<strong>20</strong> | ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13<br />
Koffie met Danie<br />
Deur Danie Terblanche, Sel: 083 309 0340, www.danielterblanche.blogspot.<strong>co</strong>m,<br />
E-pos: dterblanche@me.<strong>co</strong>m<br />
Dankie dat jy gestop het om saam met my koffie praat word nie. Al wat hulle oor kan praat is boerdery en besigheid. In<br />
te drink. Ek wil net van my kant af vir jou ‘n vrug- sy dertig jaar van seunskap het hy nog nooit die vrymoedigheid gehad<br />
bare jaar toewens. Vrugbaarheid beteken vir my om met sy pa wat ‘n landbouleier is, oor die dieper dimensies van die<br />
die vermenigvuldiging van die saad wat ek in die grond het. As ek dit lewe of ‘n geestelike gesprek te kon voer nie. Weliswaar het sy pa vir<br />
reg het, praat ons van vrugbare grond en nie soseer van vrugbare saad hom voorsien om te kan boer, maar hom nog nooit toegelaat om hart<br />
nie.<br />
tot hart te praat nie. Hy het nog nooit sy pa ‘n traan gesien stort nie! Hy<br />
Saad is egter belangrik en ons as boere verstaan dit meer as enige het vir my gesê: “Danie, ek het geen vrymoedigheid om met my Pa oor<br />
iemand anders. Ek wonder of ons aldag besef dat die belewenis en die Here te praat nie!.”<br />
ervaring in ons huwelik die vrug van die saad is wat ons in ons huwelik Ek praat van saad en ‘n oes wat nie sal reflekteer in ons bankstate nie,<br />
gesaai het. Saad is saad en die Woord sê: “Net wat ons saai, sal ons maar eerder sal reflekteer op die harte van mense en ons omgewing.<br />
maai”.<br />
Daar is somtyds brak kolle op ons emosies en denke, wat geen vrug<br />
Die saad wat ek saai in my eie lewe sal verseker sy eiesoortige oes oplewer nie. Ons weier om daaraan te dink en loop sirkels rondom<br />
voortbring. Gewoonlik praat ek wat ek dink en my tong is die pen daardie brak kolle. Ons saadsakke het gemengde saad in!<br />
van ‘n vaardige skrywer (Psalm 45:1) wat nie net op my hart skryf nie, Die enigste manier om ‘n verkeerde oes af te haal, is om by ‘n plek<br />
maar ook op die hart van andere. Dit alles is saad wat ek saai en dit van eerlikheid te kom. Eerlikheid help my om te sê wat die Here sê en<br />
het ‘n oes tot gevolg.<br />
dit bring my by ‘n plek van belydenis. Sonder eerlikheid kan daar nie<br />
Wanneer ek jou ‘n vrugtevolle jaar toewens, dan is dit jou verant- vergifnis gevra word nie en sal die vorige oes nie van mense se harte<br />
woordelikheid om die saad in die grond te kry. Die grond moet voor- verwyder kan word nie.<br />
berei word - wat beteken die vorige oes moet afgehaal word, indien Voordat jy loop.... daar is niks so wonderwerkend as om vergifnis te<br />
dit ‘n slegte oes was. Ons woorde, ons stilswye en liggaamstaal is alles vra en te sien hoe die grond uitroep na nuwe saad nie!<br />
saad wat ons saai in ander mense se lewens. Dikwels is dit die mense Jy moet ‘n vrugtevolle jaar geniet...<br />
wat die naaste aan ons is, wat ons moet ondersteun in die lewe, wat<br />
die verkeerde saad kry.<br />
Ek het die ander dag ‘n gesprek met ‘n jong man gehad wat hartseer in Danie<br />
my kantoor vertel het dat daar geen hartsake tussen hom en sy pa ge-<br />
SLEGS<br />
R79
arbeidsonrus op plase en waarheen<br />
nou?<br />
“Die Wes-Kaap moet onregeerbaar gemaak word!” So het die Wes-<br />
Kaapse ANC in <strong>20</strong>12 gesê. Die roete waarlangs hulle hierdie doel<br />
wou bereik was by wyse van die gewelddadige stakings deur landbouseisoenwerkers<br />
in November <strong>20</strong>12, opgevolg deur dieselfde medisyne<br />
in Januarie <strong>20</strong>13. Hierdeur het die Wes-Kaapse boerderysektor miljoene<br />
rande se skade gely terwyl skole, die spoorweë en padverkeer<br />
op die hoofroetes erg ontwrig was. Die kersie op die koek was sekerlik<br />
die suggestie dat produkte wat op Wes-Kaapse plase onder ‘toestande<br />
van slawerny’ geproduseer word, deur oorsese markte geboikot moet<br />
word. Verskeie politieke kommentators het hierdie optrede as ooglopend<br />
polities geïnspireerd beskou; en ook as ekonomiese sabotasie<br />
sonder inagneming van die gevolge daarvan op die langtermyn-stabiliteit<br />
van plaaswerkers in die Wes-Kaap. Die politieke spel gaan voort<br />
op plase/dorpe in die Wes-Kaap, terwyl dit nog doodstil is in ander<br />
provinsies waar plaaswerkers in baie gevalle swakker daaraan toe is<br />
as in die Wes-Kaap. Een kommentator het opgemerk dat dit lyk asof<br />
daar net in die Wes-Kaap geboer word!<br />
De Doorns het gebrand – en wat nou? Sommige waarnemers meen dat<br />
hierdie gebeure ‘n waterskeiding in Suid-Afrikaanse Landbou sal wees,<br />
en dat landbou nooit weer dieselfde sal wees nie.<br />
Ek is seker daarvan dat daar geen boer in Suid-Afrika is wat nie<br />
begeer om elke maand meer kontantgeld in elke plaaswerker se sak<br />
te sit nie – maar kan hulle? Die onlangse Landbou Oorsig <strong>20</strong>11 deur<br />
Statistiek Suid-Afrika, verskaf ‘n amptelike oorsig oor die stand van die<br />
gemiddelde boer in Suid-Afrika se finansiële toestand. Hierdie statistiek<br />
is nie net verteenwoordigend van ryk en wit kommersiële boere nie.<br />
Ook die boere wat lid is van AFASA (African Farmers Association of<br />
South Africa), USAAA (United South African Agricultural Association) en<br />
NAFU (National African Farmers Union) se boerderye is nou deel van<br />
die <strong>20</strong>11 statistiek. Dié statistiek toon dat 85% van alle boere ‘n omset<br />
van minder as R3miljoen in <strong>20</strong>11 gehad het – ver onder die drempel<br />
vir SEB – en dat uitgawes aan salarisse, lone, bonusse, aankope en<br />
lopende uitgawes R110 000 meer was as die bruto inkomste. ‘n Ander<br />
studieverslag van die Buro vir Voedsel en Landboubeleid het bevind<br />
dat ‘n loonverhoging van tot R150 per dag die landbou se totale<br />
loonrekening van R13,6miljard tot R<strong>20</strong>,8miljard (52,9%) sal opstoot.<br />
Volgens hierdie verslag sal ‘n verhoging van meer as R<strong>20</strong> per dag tot<br />
R104 per dag 80% van die kommersiële boerderye ‘n verlies laat ly.<br />
Nog ‘n voorbeeld is die van ‘n tipiese aartappelplaas waarop 150ha<br />
onder aartappels geplant word. Op so ‘n plaas sal arbeidskoste met<br />
R630 000 styg indien lone nou tot R150 per dag verhoog word.<br />
Die gevolgtrekking wat ons uit hierdie statistieke (<strong>20</strong>11) kan maak, is<br />
dat die heel groot boerdery-ondernemings wel hoër lone sal kan bekostig,<br />
en dat die aanbod van R105 per dag vir hulle haalbaar sal wees.<br />
Maar wat van die meer as 80% kleiner kommersiële boere? Daar is<br />
verskeie opsies wat deur boere oorweeg kan word, maar nie een sal<br />
maklik wees nie. Die een opsie sal wees om te kyk na die verhouding<br />
tussen sy arbeid en toerusting op die plaas. Ons weet dat grond,<br />
arbeid en toerusting as die drie-eenheid van die boerdery beskou<br />
word. Bevredigende bedryfsresultate in die boerdery is van hierdie<br />
drie “bene” afhanklik, en dit is belangrik dat die boer volledig beheer<br />
oor elkeen van hierdie drie bene sal hê. Ons weet ook dat arbeid en<br />
toerusting (meganisasie) die twee alternatiewe produksiefaktore is – die<br />
een kan die ander vervang. As arbeid onstabiel, moeilik beheerbaar<br />
of te duur word, kan die boer sy plaaswerkers verminder en hulle met<br />
meer toerusting vervang; met ander woorde deur meer te meganiseer,<br />
sal boere met minder plaaswerkers hul boerdery kan voortsit, en hoër<br />
lone kan bekostig.<br />
Klein swart boere en wit boere het te kenne gegee dat hulle eenvoudig<br />
nie hoër lone kan bekostig nie en dat ‘n opsie wat hulle in die gesig<br />
staar sal wees om boerdery vaarwel toe te roep en uit te klim en hul<br />
drome agter te laat. Die enigste werkbare alternatief vir hulle sal wees<br />
as twee of meer van hierdie klein boere hulle plase laat amalgameer of<br />
saamsmelt om ‘n groot boerdery-eenheid te vorm.<br />
Vir groter boere is daar die opsie om hul boerderye te herstruktureer<br />
om hul afhanklikheid van seisoenwerkers te verminder. Ons het reeds<br />
gehoor dat klimaatsverandering en aardverhitting met verloop van tyd ‘n<br />
negatiewe impak op wingerd- en vrugteboerdery in die Wes-Kaap sal<br />
hê. Saam hiermee is daar nou die nuwe bedreiging van seisoenwerkers<br />
wat elke jaar met oestyd vir hoër lone gaan betoog en staak. Herstrukturering<br />
van vrugte- en wingerdboerderye, waardeur die afhanklikheid<br />
van seisoenwerkers óf verminder word óf heeltemal uitgeskakel word,<br />
is dus ‘n opsie wat oorweeg moet word. Dit beteken dat bestaande<br />
boerderye omgeskakel moet word na gewasse wat minder arbeidsintensief<br />
is soos koring, sonneblom, kanola en so aan.<br />
Die ideale boerdery was nog altyd een waarop die boer en sy vaste<br />
of permanente plaaswerkers alleen die boerdery behartig. Permanente<br />
plaaswerkers ontvang in die algemeen reeds meer as die minimumloon<br />
van R69 per dag tesame met verskeie gratis byvoordele wat van<br />
plaas tot plaas kan verskil. Dit is op hierdie plase waar boere uit hul<br />
pad moet gaan om te verseker dat hulle plaaswerkergesinne onder<br />
toestande van menswaardigheid lewe en werk. Dit word elke dag meer<br />
belangrik dat hierdie besef van menswaardigheid verder gevoed sal<br />
word deur die boer self wat by hulle ‘n toekomsverwagting sal skep<br />
deur vir hulle deelname aan ‘n aandeelhouerskema in die boerdery<br />
aan te bied – soos wat reeds op heelwat plase in werking gestel is met<br />
baie positiewe gevolge. Dit dien onder andere as katalisator vir goeie<br />
onderlinge verhoudinge en positiewe gesindhede op die plaas en lei<br />
daartoe dat die plaaswerker eienaarskap aanvaar.<br />
‘n Ander aspek wat nou ook op die voorgrond getree het, is die groot<br />
verskil wat bestaan in die arbeidsbedeling in die landbou teenoor<br />
byvoorbeeld die in die myne en ander sektore waar bedingingsrade<br />
bestaan om op nasionale vlak met die georganiseerde arbeidsektor<br />
kollektief oor lone te onderhandel. In die landbou is minder as 10%<br />
plaaswerkers lid van ‘n vakbond. Daarom het die regering in <strong>20</strong>03 met<br />
Sektorale Vasstelling van plaaswerker-lone begin, wat vir <strong>20</strong>12 op R69<br />
per dag vasgestel was. Navorsing toon dat vrugte- en wingerdboere<br />
in die Wes-Kaap vir hulle permanente werkers meer as die minimumloon<br />
betaal, plus nog verskeie ander vorme van vergoeding in natura.<br />
Seisoenwerkers kry nie dieselfde voordele nie, en woon dikwels in plakkerskampe<br />
tussen arm en werklose mense en is dikwels ook burgers van<br />
buurstate vanwaar hul na die Wes-Kaap kom om vir ‘n paar maande<br />
op plase te werk.<br />
“Georganiseerde Landbou sal dit hulle<br />
werk moet maak om dringend ‘n wetlike<br />
en aanvaarbare arbeidsbedeling<br />
vir plaaswerkers te formuleer...”<br />
Cosatu probeer nou, saam met die regering, om boere te forseer om<br />
met kollektiewe bedinging met permanente plaaswerkers én seisoenwerkers<br />
te begin om die loonkrisis te ontlont. Dit kan nie werk nie.<br />
Georganiseerde Landbou sal dit hulle werk moet maak om dringend ‘n<br />
wetlike en aanvaarbare arbeidsbedeling vir plaaswerkers te formuleer –<br />
vir die permanente werkers aan die een kant, én vir seisoenwerkers wat<br />
slegs vir ‘n paar maande op plase werk. ‘n Mens kan wonder hoekom<br />
ons boere se leiers nie lankal hiervan werk gemaak het nie. Dit is reeds<br />
so sedert 1979, toe die regering swart vakbonde toegelaat het om te<br />
registreer, en aan kollektiewe bedingingsprosesse deel te neem maar<br />
landbouwerkers en huiswerkers was uitgesluit. Tot vandag toe is hulle<br />
nog steeds uitgesluit en is landbou met sy broek op sy knieë gevang.<br />
Ons is seker maar in die algemeen almal geneig om nie ons koppe te<br />
veel te breek om nuut of anders oor situasies te dink nie, daarom word<br />
ons so dikwels onverhoeds betrap deur iets wat voorkom kon gewees<br />
het. Aan die begin van <strong>20</strong>13 wil ek ‘n bietjie moedswillig wees en vra<br />
dat jy as boer eerlik en nuut oor die volgende paar vrae sal dink: Het<br />
jy al probeer om nuut of anders te dink oor wat die toekoms vir jou en<br />
jou permanente werkers sal/kan inhou? Glo jy dat voordele wat oor<br />
‘n tydperk van baie jare aan wit boere toegeval het, onveranderd sal<br />
voortgaan? Wat kan jy nog meer doen ter wille van ‘n beter lewe vir<br />
almal? Dalk kom jy agter dat jy meer sal moet dink, van mening moet<br />
verander, jou siening moet wysig? Voorspoed vir <strong>20</strong>13!<br />
ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13 | 21
gEbEurE En VEilings<br />
gebeure - Events<br />
02 February <strong>20</strong>13<br />
J&B Met, Kenilworth Race Course<br />
07 - 09 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Heidelberg Skou, Tel: 028 514 8710<br />
Victoria-Wes Skou, Tel: 053 621 0906<br />
14 - 16 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Riversdal Skou, Tel: 028 713 1215<br />
15 - 16 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Fraserburg Skou, Tel: 023 741 1375<br />
15 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Streeksjeugskou, Riversdal<br />
<strong>20</strong> – 21 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Agri SA Konferensie, Somerset-Wes<br />
21 - 23 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Williston Skou, Tel: 073 9133 703<br />
22 – 24 February <strong>20</strong>13<br />
Hands-On Harvest, Robertson,<br />
Tel: 023 626 3167<br />
28 Feb - 02 maart <strong>20</strong>13<br />
Carnarvon Skou, Tel: 082 771 8108<br />
Veilings - auctions<br />
05 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Kareekrans Merino’s, Dormers, Angoras,<br />
Veilings: kontakbesonderhede<br />
bkb 041 503 3111; cmw Elite 041 406 7500; gwk 042 295 2639<br />
wEl<strong>co</strong>mE to <strong>20</strong>13<br />
By Roderic Duminy, USAAA Representative.<br />
Dear USAAA Members. Wel<strong>co</strong>me to <strong>20</strong>13. What would you describe<br />
as your most defining moment in <strong>20</strong>13? (Wat is u doelwitte? What are<br />
your goals for <strong>20</strong>13?).<br />
This is a historical year, especially where land is <strong>co</strong>ncerned. We are<br />
remembering 100 years of being dispossessed as black land owners.<br />
What are our challenges? How do we address it without being <strong>co</strong>ntroversial<br />
and how do we make a difference in the agricultural e<strong>co</strong>nomy?<br />
Kom ons vra onsself die vraag af: hoe maak ons as boere ‘n verskil? Is<br />
ons geleentheidskeppers of is ons klakouse? Watter erfenis wil ons vir<br />
ons kinders nalaat?<br />
Hierdie jaar skep vir ons nuwe moed met die reserwebank se uitleenkoers<br />
wat onveranderd gelaat is en vir die tweede agtereenvolgende<br />
jaar weer op sy laagste is. Ons uitleenkoers is die laagste in 30 jaar!<br />
Hierdie geleentheid skep vir boere ‘n geleentheid om innoverend te<br />
dink oor hoe hulle hul landboubedrywighede gaan aanpas vir die korten<br />
mediumtermyn. Ons het dus ‘n voorsprong wat ons weldeurdag en<br />
goed moet benut. Geleenthede bestaan nou om te besin oor waardetoevoeging<br />
van ons bedrywe waar ons langer in die waardetoevoegingsketting<br />
kan bly. So kan olyfboere byvoorbeeld self olie prosesseer<br />
en verpak en hul eie bemarking doen tot by die verbruiker.<br />
Kom ons kyk na die positiewe oorvloei van <strong>20</strong>12. Die graanbedryf het<br />
vir die tweede agtereenvolgende jaar rekord graanoeste in die Overberg<br />
en Swartland beleef. Dít skep geleenthede om vooraf genoemde<br />
uitdagings aan te spreek. Februarie is ‘n maand wat ons boere tradisioneel<br />
na die moontlikheid kyk om toerusting te vervang, aangesien<br />
dit die einde van die finansiële jaar is. Wees ‘n goeie student en kyk<br />
ondersoekend na verskillende verskaffers. Vergelyk die voor- en nadele<br />
teenoor mekaar en stel in besonder vas hoe ver u is van u naverkopediens.<br />
Probeer om <strong>20</strong>13 ‘n meer konstruktiewe en produktiewe<br />
landboujaar te maak. USAAA Groete.<br />
22 | ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13<br />
Somerset-Oos (CMW)<br />
06 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Sneeuberg Döhnes 11de Produksieveiling,<br />
Cradock (BKB)<br />
OP Dorperklubveiling, Burgersdorp (CMW)<br />
Algehele Uitverkoping (Skaap & Implemente),<br />
Tweekuilen, Albertinia (BKB)<br />
07 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Spekboomboerdery (Andrew Jordaan &<br />
Seuns): Merino, Dormer, Boran. Cradock<br />
(CMW)<br />
Stanford L/V & Witgesig Speenkalfveiling<br />
(BKB)<br />
08 February <strong>20</strong>13<br />
Bonnievale Farm Auction (BKB)<br />
12 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Hobson & Steynberg,: 4de Döhne ramveiling,<br />
Graaff-Reinet Skougronde (CMW)<br />
Zuuranys Landbouvereniging 2de Produksieveiling,<br />
Humansdorp (GWK)<br />
13 Februarie <strong>20</strong>13<br />
George & Hugh Smith SAVM 7de Produksieveiling,<br />
Indwe (CMW)<br />
14 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Dowell Döhne-stoet Produksieveiling, Burgersdorp<br />
(CMW)<br />
15 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Grant & Tiny Middelton Angora Uitverkoping,<br />
Beaufort-Wes (CMW)<br />
Milnerton Huis, Tygerhof / Milnerton (BKB)<br />
19 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Gouda & Witgesig Speenkalfveiling (BKB)<br />
<strong>20</strong> Februarie <strong>20</strong>13<br />
Rossouw Boerdery, Leeu-Gamka (Angora &<br />
Dorper Produksieveiling (BKB)<br />
21 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Gideon Vivier & Christo Bothma Dorper<br />
Produksieveiling, Beaufort-Wes (BKB)<br />
Kareestomp Produksieveiling: Merino’s &<br />
Nguni’s, Aberdeen (CMW)<br />
28 Februarie <strong>20</strong>13<br />
Algehele Uitverkoping: skaap, bees, implemente,<br />
masjinerie, los bates, Malmesbury<br />
(BKB)<br />
07 maart <strong>20</strong>13<br />
Hopefield L/V Slagveeveiling (BKB)<br />
13 maart <strong>20</strong>13<br />
Carstens Boerdery Produksieveiling (SAVM<br />
Ooie), Porterville (BKB)<br />
14 maart <strong>20</strong>13<br />
Welgegund Boerdery Produksieveiling,<br />
Malmesbury (BKB)<br />
18 maart <strong>20</strong>13<br />
Cooper Slagveeveiling & Landbouverenigings<br />
(BKB)<br />
22 maart <strong>20</strong>13<br />
Kaapse Boran Klubveiling, Worcester (BKB)<br />
26 maart <strong>20</strong>13<br />
Gouda & Angus Speenkalfveiling, Gouda<br />
veilingskrale (BKB)
ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13 | 23
Big<br />
Value<br />
on a shoestring<br />
Pumba<br />
Style No: 8401<br />
Upper Material : Barton Print leather<br />
Tongue : Full Bellows<br />
Toecap : Extra Wide Steel <strong>20</strong>0j<br />
Sizes : 3-13<br />
Sole : Double/D Polyurethane<br />
Colours : Black<br />
24 | ads & agri • Februarie/February <strong>20</strong>13<br />
Addo<br />
Style No: 8402<br />
Upper Material : Barton Print leather<br />
Tongue : Full Bellows<br />
Toecap : Extra Wide Steel <strong>20</strong>0j<br />
Sizes : 3-13<br />
Sole : Double/D Polyurethane<br />
Colours : Black<br />
SANS<br />
<strong>20</strong>345<br />
Toll Free : 0800 <strong>20</strong>4 864 • www.bagshaw.<strong>co</strong>.<strong>za</strong><br />
MANUFACTURERS OF FOOTWEAR SINCE 1860
Change language