Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

(i) Daar bestaan ʼn dringende behoefte aan regshervorming in Suid-Afrika
op die gebied van geregtelike hersiening, aangesien dit duidelik is dat
ons reg in hierdie opsig by ander Westerse lande agtergebly het.
(ii) Wat hersieningsgronde betref, kan die onderskeid tussen
administratiewe en kwasie-geregtelike handelinge wegval.
(iii) ʼn Algemene lys van hersieningsgronde moet in wetgewing vervat word,
sonder dat dit ʼn kodifikasie daarstel, want ruimte moet gelaat word om
die erkende gemeenregtelike gronde te behou.
(iv) Noodsaaklike uitbreidings in die hersieningsgronde is:
85
• ʼn Algemene voorskrif dat die beginsels van natuurlike
geregtigheid nagekom moet word.
• ʼn Algemene reël dat onbillike optrede ʼn hersieningsgrond is.
• ʼn Algemene verpligting dat volledige redes vir ʼn handeling of
beslissing op versoek van enige belanghebbende gegee moet
word.
• Dat onredelikheid van ʼn handeling of beslissing, wat insluit regsen
feitedwalings, ʼn hersieningsgrond is, maar met uitsluiting van
hersiening van beleidsoorwegings.
• ʼn Bepaling dat, nieteenstaande die bepalings van enige wet,
maar behoudens Artikel 18(2) van die Grondwet van die
Republiek van Suid-Afrika, 110 van 1983, alle administratiewe
en kwasie-handelinge en beslissings deur ʼn belanghebbende
persoon op hersiening in die Hooggeregshof geneem kan word.
Die Regskommissie stel dit in die verslag onomwonde dat regshervorming ten
aansien van die gronde vir geregtelike hersiening dringend noodsaaklik
geword het.
Raath196 stem hiermee volmondig saam. Hy voer aan dat ons howe onder
invloed van die Anglo-Amerikaanse juridiese positivisme en onder die
dekmantel van die sogenaamde “wetgewende oppergesag van die parlement”
ongeneë is om uit eie beweging ʼn ondersoek na die nakoming van die
administratiewe legaliteitsbeginsels te onderneem. In hierdie verband kyk die
howe dikwels slegs of binne die raamwerk van die magtigende Wet gehandel
is. Raath stem met Wiechers saam dat hierdie onwilligheid van ons howe
196 Raath, 1988:102. Vir 'n verdere bespreking van die Regskommissie se verslag, sien Raath, 1988:195-217.