Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

190 Soos aangehaal deur Barrie, 1988:121.
191 Barrie, 1988:121.
192 Mohamed, 1989:346.
193 Heyns, 1990:279.
Die individu het ten opsigte van die optrede van die owerheidsorgaan,
hom/haar in ʼn onbenydenswaardige posisie bevind, want daar kon nie bepaal
word of die optrede van die administratiewe orgaan redelik was nie,
aangesien geen redes aangevoer is vir die besluit en/of optrede nie.
Wiechers het aangaande die eertydse leemte geskryf dat sonder sodanige
verpligting om redes te verskaf, dit dikwels prakties onmoontlik is vir ʼn
belanghebbende om hom/haar op vereistes soos behoorlike
aandagbesteding, geoorloofde doel, en so meer, te beroep, aangesien hy/sy
vanweë ʼn gebrek aan redes vir ʼn besluit, dit gewoon nie kan bewys nie. 190
Barrie vat die gevolge en omvang van die gebrek soos volg saam :
“It goes without saying that the absence of a duty to give reasons
impairs the efficiency of judicial review on the grounds of inter alia bias,
bad faith, improper purpose, extraneous considerations, arbitrariness
and gross unreasonableness.” 191
Jan Alleman kla maklik dat wanneer ʼn diskresie deur ʼn beampte of openbare
liggaam nie in hul guns uitgeoefen word nie, die beampte of orgaan onredelik
opgetree het. In ʼn kredietwaardige regsisteem behoort voorsiening gemaak
te word vir die hersiening van sodanige besluit, indien die klagte van
onredelike optrede bewys word as synde gebaseer op legitieme gronde. 192 In
die Engelse Reg word daar byvoorbeeld voorsiening gemaak vir “manifest
unreasonableness” as hersieningsgrond en by die Amerikaanse Reg dat ʼn
administratiewe handeling hersienbaar is, indien sodanige benadeling nie
ondersteun word deur “substantial evidence” nie.
ʼn Verdere aspek wat oorweeg moet word, veral ten opsigte van die howe se
toepassing van redelikheid as hersieningsgrond, is die normatiewe aard van
die redelikheidsbegrip. Sonder om verder daarop uit te brei, kan daar verwys
word na die insiggewende artikel van Christof Heyns : “Reasonableness in a
Divided Society”. 193 Hy vra tereg die vraag :
“What content should be given to the legal norm of ‘reasonableness’ in
a society with such deep divisions in its value-structures as ours? That
is, should the pursuit of only certain values be regarded as legally
acceptable, and others not, and if so, in terms of what standards should
the distinction be made? This problem is particularly pressing in a
society where what is considered as unreasonable or deviant by one
82