Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat
Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat
wêreld-politieke gebeure insluit. Hierdie saak is ʼn goeie voorbeeld van die misbruik van ʼn owerheidsorgaan se diskresie. Rakende simptomatiese onredelikheid, is Hlope die volgende siening toegedaan : “… let it be stressed that the modified ‘symptomatic unreasonableness’ approach appears to put the test too high. Chetty’s Motor Transport and Goldberg bear testimony to this claims. What is needed in South African administrative law is ‘simply unreasonableness’ as apposed to ‘gross unreasonableness’. The law should be reformed in such a way that ‘unreasonableness’ qualifies as a separate ground for judicial review. While there may be some value in the ‘symptomatic unreasonableness’ approach, it is clear that it has been abused by the South African courts in their endeavour to sympathise and collaborate with the executive in its enforcement of the government’s policy of apartheid and separate development.” 178 Daar kan met Hlope saamgestem word dat die toets vir onredelikheid verslap moet word. Deur die navolging van die beginsel van simptomatiese onredelikheid poog die howe om aan enige blootstelling tot kritiek vanweë moontlike kontroversiële waardebepalings te ontkom. Dit is ʼn geforseerde benadering. Hierdie benadering blyk nie slegs oorbodig te wees nie, maar is ook onaanvaarbaar. Die onsekerheid rakende die inhoud van die redelikheidsbegrip kan waarskynlik een van die belangrikste redes wees waarom die vestiging van onredelikheid as selfstandige hersieningsgrond so ʼn wankelrige ontwikkeling moes deurmaak. Onredelikheid moet egter in die breë verstaan word as synde dialektiese en/of substantiewe redelikheid, waardeur nadele in wye verband tot stand gebring word. Die traagheid van ons howe, veral die appèlhof, om redelikheid as aparte hersieningsgrond te aanvaar, is egter nie merkbaar ten opsigte van die howe se hantering van onredelikheid by gedelegeerde wetgewing nie. Inteendeel, daar is in ʼn lang reeks beslissings wat met groot entoesiasme van die Engelse beslissing van Kruse v Johnson gewag maak. 179 Baxter is van mening dat daar gesag onder ons Romeins-Hollandse skrywers bestaan dat administratiewe optredes wel op grond van onredelikheid tersyde 178 Hlope, 1993:111. 179 Vir voorbeelde sien S v Meer 1981(4) SA 604 (A) en Mandela v Minister of Prisons 1983(1) SA 938 (A). 79
gestel kan word. 180 Alhoewel ons regspraak gewoonlik die standpunt handhaaf dat onredelikheid slegs as bewys van ander ongeldigheidsgronde kan dien, word daar tog gereeld uitsprake gevind waar blote onredelike uitwerking en gevolge van ʼn administratiewe handeling as genoegsaam erken word om die ongeldigheid van ʼn handeling te weeg te bring. 181 In sy artikel “Onredelikheid as Hersieningsgrond by Gedelegeerde Wetgewing : Weer Eens Kruse v Johnson ”182 voer Barrie aan dat die saak van S v Lasker183 ʼn goeie voorbeeld is van ons howe se benadering dat onredelikheid as ʼn hersieningsgrond by administratiewe optredes by gedelegeerde wetgewing tuishoort. Regulasie 145 van die Regulasies vir Hawens van die Republiek van Suid- Afrika het te doen met die toegang van persone tot Suid-Afrikaanse hawens. Dit is uitgevaardig onder die Suid-Afrikaanse Vervoerdienste Wet, 65 van 1981. 184 ʼn Appellant is al onder hierdie regulasie op vyftien geleenthede skuldig bevind en met die laaste geleentheid tot nege maande gevangenisstraf gevonnis. Die saak dien op outomatiese hersiening na die Kaapse provinsiale afdeling van die Hooggeregshof. Die Kaapse provinsiale afdeling vind Regulasie 145 nie alleen ultra vires op grond van vaagheid en onsekerheid nie, maar vind dit ook ultra vires op grond van onredelikheid. As gesag verwys die hof na Kruse v Johnson : “But unreasonable in what sense? If, for instance, they were found to be partial and unequal in their operations as between different classes, if they were manifestly unjust, if they disclosed bad faith, if they involved such oppressive or gratuitous interference with the rights of those subject to them as could find no justification in the minds of reasonable men, the Court might well say ‘Parliament never intended to give authority to make such rules, they are unreasonable and ultra vires’. But it is in this sense only, as I conceive, that the question of unreasonableness can properly be regarded.” 185 Ons sien dus dat die hof hier die klassieke uitspraak van Kruse v Johnson navolg, veral ten opsigte van gedelegeerde wetgewing. Die hof maak egter 180 Baxter, 1984:480. 181 Sien Wiechers, 1984:274 vir verdere voorbeelde. 182 Barrie, 1991:711. 183 1991(1) SA 558 (CPD). 184 Hierdie regulasie bepaal onder andere: “The right of admission to harbours is strictly reserved, and any person ordered by a police official, the Port Manager, the Port Captain or any other duly authorised officials, for whatever reason, to leave a harbour immediately and does not do so, or if he again enters such harbour within seven days thereafter, shall be guilty of an offence under these regulations.” (soos aangehaal by. 561 van die uitspraak). 185 1898 QB 91 by 99. 80
- Page 39 and 40: Baxter maak in sy werk "Administrat
- Page 41 and 42: ʼn Reeks probleme kom na vore met h
- Page 43 and 44: teweeggebring en veral die aandag o
- Page 45 and 46: So ʼn toedrag van sake kan nie byge
- Page 47 and 48: (4) ʼn Klerk behoort tot tribunale
- Page 49 and 50: Die belangrikste aanbevelings van d
- Page 51 and 52: die kantoor (pos) vrye besit was of
- Page 53 and 54: gegee het dat die regter in Chester
- Page 55 and 56: 90 1898(2) QB 91. 91 Rubenfield, 19
- Page 57 and 58: 2. DIE ONTWIKKELING VAN DIE BEGRIP
- Page 59 and 60: 97 1964(3) SA 402 (A) 410-411. “B
- Page 61 and 62: Die algemene probleem van geregtigh
- Page 63 and 64: 103 Robson, 1951:391. oogmerke en u
- Page 65 and 66: 107 Matzukis, 1986:53. 108 1953(3)
- Page 67 and 68: 117 Baxter, 1984:312. sal toegelig
- Page 69 and 70: 119 Wiechers, 1967:313. 120 Mitchel
- Page 71 and 72: 60 vertakkinge van die regering, en
- Page 73 and 74: egstaatbeginsels betref, verklaar D
- Page 75 and 76: “Lord Reid cleared away the ticke
- Page 77 and 78: verband met die prosedureel regverd
- Page 79 and 80: Binne Suid-Afrikaanse konteks stel
- Page 81 and 82: 154 Carpenter, 1990:59. 155 Grogan,
- Page 83 and 84: 158 Raath, 1993:99. 159 Grogan, 199
- Page 85 and 86: English Dictionary lists seven majo
- Page 87 and 88: onredelik genoeg was om op gronde v
- Page 89: esondere verdeeldheid tot gevolg ge
- Page 93 and 94: 190 Soos aangehaal deur Barrie, 198
- Page 95 and 96: 194 Wiechers, 1967:325. 195 Chaskal
- Page 97 and 98: 197 Sien Wiechers, 1984:330. onder
- Page 99 and 100: en The issue is whether we can reta
- Page 101 and 102: 206 Wiechers, 1993: 262. Daar kan m
- Page 103 and 104: Afdeling D Hoofstuk 1 ADMINISTRATIE
- Page 105 and 106: sedert die Tweede Wêreldoorlog wel
- Page 107 and 108: 212 Boulle et al, 1989:174. 213 196
- Page 109 and 110: largely the creation of administrat
- Page 111 and 112: 100 omdat die hersieningsbevoegdhei
- Page 113 and 114: 102 wees. Indien dit nie die geval
- Page 115 and 116: 238 Govender, 1993:179. and maintai
- Page 117 and 118: 106 Bophuthatswana-howe krag en bet
- Page 119 and 120: 251 Nichol en Bell, 1997:6. assembl
- Page 121 and 122: not to avoid the influence of one
- Page 123 and 124: 112 Die huidige Finale-Grondwet bes
- Page 125 and 126: “Volgens my mening kan die admini
- Page 127 and 128: 116 administratiewe geregtigheid te
- Page 129 and 130: 118 openbare aksie binne ʼn bepaald
- Page 131 and 132: 120 Administratiewe Geregtigheid sa
- Page 133 and 134: of haar regte of belange raak, tens
- Page 135 and 136: “... is the power which under the
- Page 137 and 138: 126 wetgewende organe ingelyks teen
- Page 139 and 140: 128 getoets word aan die hand van d
gestel kan word. 180 Alhoewel ons regspraak gewoonlik <strong>die</strong> standpunt<br />
handhaaf dat onredelikheid slegs as bewys <strong>van</strong> ander ongeldigheidsgronde<br />
kan <strong>die</strong>n, word daar tog gereeld uitsprake gevind waar blote onredelike<br />
uitwerking en gevolge <strong>van</strong> ʼn administratiewe handeling as genoegsaam erken<br />
word om <strong>die</strong> ongeldigheid <strong>van</strong> ʼn handeling te weeg te bring. 181<br />
In sy artikel “Onredelikheid as Hersieningsgrond by Gedelegeerde<br />
Wetgewing : Weer Eens Kruse v Johnson ”182 voer Barrie aan dat <strong>die</strong> saak <strong>van</strong><br />
S v Lasker183 ʼn goeie voorbeeld is <strong>van</strong> ons howe se benadering dat<br />
onredelikheid as ʼn hersieningsgrond by administratiewe optredes by<br />
gedelegeerde wetgewing tuishoort.<br />
Regulasie 145 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Regulasies vir Hawens <strong>van</strong> <strong>die</strong> Republiek <strong>van</strong> Suid-<br />
Afrika het te doen met <strong>die</strong> toegang <strong>van</strong> persone tot Suid-Afrikaanse hawens.<br />
Dit is uitgevaardig onder <strong>die</strong> Suid-Afrikaanse Vervoer<strong>die</strong>nste Wet, 65 <strong>van</strong><br />
1981. 184 ʼn Appellant is al onder hier<strong>die</strong> regulasie op vyftien geleenthede<br />
skuldig bevind en met <strong>die</strong> laaste geleentheid tot nege maande<br />
ge<strong>van</strong>genisstraf gevonnis. Die saak <strong>die</strong>n op outomatiese hersiening na <strong>die</strong><br />
Kaapse provinsiale afdeling <strong>van</strong> <strong>die</strong> Hooggeregshof.<br />
Die Kaapse provinsiale afdeling vind Regulasie 145 nie alleen ultra vires op<br />
grond <strong>van</strong> vaagheid en onsekerheid nie, maar vind dit ook ultra vires op grond<br />
<strong>van</strong> onredelikheid. As gesag verwys <strong>die</strong> hof na Kruse v Johnson :<br />
“But unreasonable in what sense? If, for instance, they were found to<br />
be partial and unequal in their operations as between different classes,<br />
if they were manifestly unjust, if they disclosed bad faith, if they involved<br />
such oppressive or gratuitous interference with the rights of those<br />
subject to them as could find no justification in the minds of reasonable<br />
men, the Court might well say ‘Parliament never intended to give<br />
authority to make such rules, they are unreasonable and ultra vires’.<br />
But it is in this sense only, as I conceive, that the question of<br />
unreasonableness can properly be regarded.” 185<br />
Ons sien dus dat <strong>die</strong> hof hier <strong>die</strong> klassieke uitspraak <strong>van</strong> Kruse v Johnson<br />
navolg, veral ten opsigte <strong>van</strong> gedelegeerde wetgewing. Die hof maak egter<br />
180 Baxter, 1984:480.<br />
181 Sien Wiechers, 1984:274 vir verdere voorbeelde.<br />
182 Barrie, 1991:711.<br />
183 1991(1) SA 558 (CPD).<br />
184 Hier<strong>die</strong> regulasie bepaal onder andere: “The right of admission to harbours is strictly reserved, and any person ordered by a police official, the Port<br />
Manager, the Port Captain or any other duly authorised officials, for whatever reason, to leave a harbour immediately and does not do so, or if he again<br />
enters such harbour within seven days thereafter, shall be guilty of an offence under these regulations.” (soos aangehaal by. 561 <strong>van</strong> <strong>die</strong> uitspraak).<br />
185 1898 QB 91 by 99.<br />
80
Change language