Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

dat dit gemeenskapsopvattings weergee. Alhoewel die toets op ʼn indirekte,
en moontlik selfs subjektiewe wyse geskied, is die beginsel van legitieme
verwagting ook vanweë die besondere toets wat aangewend word, by uitstek
in staat om toekomstige verwikkelinge te akkommodeer.
Bogemelde kritiek deur Labuschagne het waarskynlik hoofsaaklik ontstaan
vanweë ʼn gebrek aan normatiewe inhoud van die beginsel. Raath skryf dat
hy reeds in ʼn vorige artikel hieroor gewaarsku het :
“….(v)ae en onpresiese juridiese benaderings kan in geen regstelsel ʼn
waarborg van voortbestaan hê nie. Ten einde te verhoed dat die
positiewe potensiaal wat in hierdie ʼnuwe’ benadering opgesluit is deur
die negatiewe implikasie van die regspraktyk gekelder word, word weer
eens gepleit dat ʼn vaste normatiewe inhoud … aan die toets gegee
word, sodoende word die subjektief/objektief dilemma vermy en ʼn
realistiese grondslag vir regsontwikkeling gelê.” 150
Die gebrek aan normatiewe inhoud is egter nie alleen in Suid-Afrika as
problematies aangestip nie, maar het Lord Fraser in die Engelse beslissing
van A-G of Hong Kong v Ng Yelin Shiu bepaal dat die konsep van legitieme
verwagting : “somewhat lacking in precision” is. 151 Binne Engelsregtelike
verband het hierdie gebrek in sommige gevalle selfs tot botsende regspraak
aanleiding gegee.
Die beginsel van legitieme verwagting is in Administrator Transvaal v Traub152 finaal binne die Suid-Afrikaanse Reg gevestig, alhoewel dit reeds vroeër in
verskeie sake binne die provinsiale afdelings van die hooggeregshof
toegepas is. Aangesien hierdie egter nie beslissings van die appèlhof was
nie, kan daar nie na aanleiding daarvan onteenseglik aangevoer word dat die
legitieme-verwagtingbeginsel finaal hier gevestig was nie. 153 Met die
beslissing van Traub het die hof uiteindelik weggedoen met die besondere
eng en onaanvaarbare benadering van klemplasing slegs op die
inbreukmaking van bestaande of gevestigde regte soos vroeër toegepas in
Laubcher v Native Commissioner, Piet Retief en Administrateur van S.W.A. v
Pieters.
150 Raath, 1993:75.
151 Raath, 1993:77 wys ook daarop dat Brigid Hadfield na aanleiding van die beslissing in R v Secretary of State for the Home Department ex parte
Ruddock 1987(2) ALL ER 518, 1987(1) WLR 1482 die opmerking maak dat die begrip in 'n toestand van “continuing flexibility” is.
152 1989(4) SA 731 (A). Vir 'n bespreking van die feite van hierdie beslissing sien Mureinik, 1989:501; sien ook Forsyth, 1990:388.
153 Matzukis 1985:60 wys daarop dat die beginsel van legitieme verwagting reeds in Metal and Allied Workers Union v Castell 1985(2) SA 280 (D) toegepas
was, maar hierdie beslissing is op appèl omvergewerp. Hierdie beginsel is, volgens Grogan, 1990:36, onder andere ook toegepas in Everett v Minister of
the Interior 1981(2) SA 453 (C) op 456D - 457E.
69