Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

139 1967(1) SA 263 (A).
140 1989(4) SA 731 (A)
141 Harms et al, 1993:62.
(iv) In South African Defence and Aid Fund v Minister of Justice139 het die
appèlhof soos volg bevind :
65
“(a) Geen persoon het aanspraak om aangehoor te word, tensy die
betrokke administratiewe handeling van ʼn “kwasie-judisiële” aard
is nie, en tensy die regte van die benadeelde individu deur
sodanige administratiewe handeling geaffekteer word, is dit nie
van ʼn “kwasie-judisiële” aard nie.
(b) Die reg om aangehoor te word, is nie by implikasie ingesluit in
enige wetgewende maatreël, of selfs deel van die Suid-
Afrikaanse gemenereg nie.”
Dit wil egter blyk of die audi alteram partem-reël ʼn toegif is, wat deur middel
van wetgewing, hetsy uitdruklik of stilswyend, verleen word.
Nieteenstaande strydige beslissings deur die appèlhof, is dit egter interessant
dat die audi alteram partem-reël deurgaans soepelheid behou het en in staat
was om in toepassing en werking aan te pas by ʼn voortdurend veranderde
samelewing met wisselende belangeverskille. Die reël het dan ook deurentyd
daarin geslaag om die behoeftes van die gemeenskap in ag te neem en om
daaraan uiting te gee. Die onlangse verwikkeling rakende die teorie van
legitieme verwagting is ʼn sprekende voorbeeld daarvan.
Die beginsel van legitieme verwagting is waarskynlik die mees resente
betekenisvolle verwikkeling binne die Suid-Afrikaanse administratiefreg.
Alhoewel dit reeds bykans 30 jaar binne Engelsregtelike verband bekend is, is
dit eers in die laat tagtigerjare finaal binne die Suid-Afrikaanse Reg gevestig
in die nou reeds welbekende beslissing van Administrateur, Transvaal v
Traub. 140
Daar bestaan nie absolute sekerheid rakende die inhoudelike betekenis van
die legitieme-verwagtingbeginsel nie, wat ʼn effens ongestruktureerde en
wisselende toepassing deur die howe tot gevolg gehad het. 141 Die gevolge
van die beginsel kan waarskynlik ten beste beskryf word as synde dat ʼn
persoon wat ʼn belang het in die uitslag van ʼn bepaalde administratiewe
proses, hetsy vanweë sy besondere status of persoonlike betrokkenheid en
aksies, of wat ʼn belang het in die regverdige afhandeling van die gemelde
prosedures, oor ʼn legitieme verwagting beskik dat die reëls van natuurlike
geregtigheid nagekom sal word. Die legitieme verwagting hou, benewens die