Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

60
vertakkinge van die regering, en om te verseker dat die uitvoering van
mag voldoen aan die vereistes van gevestigde reg.
(4) Om regmatigheid te verkry, moet geregtelike hersiening vry wees van
politieke inmenging en moet die vertroue van die publiek geniet. In die
verlede was die regmatigheid van die Suid-Afrikaanse howe dikwels
bevraagteken. Een van die redes hiervoor was dat die regters in die
verlede geskuil het agter parlementêre soewereiniteit en die stelreël
dictum iudicus est ius dicere sed non dare (dit is die funksie van die
howe om die Wet uit te lê, en nie om die Wet te skep nie). Regters is
beskou as "executive-minded" in die sin dat hulle enigsins traag was
om die beginsels van die gemenereg toe te pas om die regte van die
individu te beskerm.
(5) Die leerstuk van die skeiding van magte moet toegepas word en dit is
wesentlik vir die onafhanklikheid van die howe.
(6) ArtikeI165(4) van die Grondwet bepaal spesifiek dat geen persoon of
staatsorgaan mag inmeng met die funksionering van die howe nie. Die
bogemelde Artikel bepaal soos volg
"165(4) Staatsorgane moet die howe deur middel van
wetgewende en ander maatreëls bystaan en beskerm ten einde
die onafhanklikheid, onpartydigheid, waardigheid, toeganklikheid
en doeltreffendheid van die howe te verseker. "
(7) Die geskiedenis het bewys dat geregtelike hersiening die mees
effektiewe vorm van kontrole is oor administratiewe optrede. Oor die
afgelope paar jare het die Suid-Afrikaanse howe substansiële gesag
opgebou, waar daar belangrike beginsels neergelê is. Hierdie
gesaghebbende uitsprake, wat gehandel het met die administratiewe
organisasie en die bevoegdhede en funksies van die liggame, is
opgeneem in die gemenereg via die leerstuk stare decisis.
Hierdie regsreëls het as sodanig die grondslag gevorm waarop die
regmatigheid van die praktiese administratiefreg uitdruklik omvat is in
beide Artikel 24 (van die Interim-Grondwet) en Artikel 33 (van die
Finale-Grondwet).