Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

122 1995(3) BCLR 374 (D).
(2) Tweedens, die oorwegende rol van die gewone burgerlike howe, wat
oplossings vir administratiefregtelike probleme aan die hand van
beginsels van die privaatreg gesoek het.
(3) Derdens, die leerstuk van die soewereiniteit van die parlement, wat die
howe beïnvloed het om te dink dat die administratiewe magte wat deur
die parlement verleen is, net so onaantasbaar en ontdaan van
regsgebondenheid as dié van die parlement is.
In Suid-Afrika geld die legaliteitsbeginsel ten opsigte van alle administratiewe
handelinge. Of die gebondenheid van die administrasie ʼn gebondenheid aan
die positiewe reg, geskrewe sowel as ongeskrewe is, en of die gebondenheid
tot magtigende wetsvoorskrifte beperk is, is nie altyd duidelik nie.
Veral die howe se hantering van die legaliteitsbeginsel sal in die toekoms
bepaal of administratiewe geregtigheid bevorder word, al dan nie. Skrywer is
van mening dat die volgende faktore grootliks administratiewe geregtigheid
sal laat ontwikkel :
(1) Die nuwe grondwetlike bedeling, wat alreeds fundamentele
veranderinge aangebring het aan die rol van die howe vis-à-vis die
ander vertakkinge van die regering.
59
In Motala v University of Natal122 (wat gehandel het met die Interim-
Grondwet) het die hof beslis :
“It seems clear to me that the framers of the constitution intended
to make the courts the custodian of those rights (the rights in the
Bill of Rights). Approached from this viewpoint, it seems to me
that the reason for presence of section 7(1) is to stress that the
state and its minions are to honour the entrenched rights both in
legislation and administration.”
(2) Van die howe word verwag om gestalte en inhoud te gee aan die
waardes en beginsels soos vervat in die Grondwet.
(3) ʼn Drastiese weg beweeg van die howe se rol in die vorige bedeling
word nou opgemerk. In ʼn grondwetlike staat word elke optrede van die
regering deur die Grondwet self goedgekeur, of deur wetgewing, welke
wetgewing hul geldigheid bekom deur die Grondwet. Dit is die taak van
die howe om die Grondwet te beskerm, om as beskermheer op te tree
teenoor die potensiële onderdrukkende gesag van die ander twee