Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat
Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat
541 geldigheid van administratiewe optrede deur enige staatsorgaan, behalwe dat dit die optrede van die President en ʼn ondersoek na die geldigheid van primêre en ondergeskikte wetgewing uitsluit. Daar is geen grondwetlike beperking op die jurisdiksie van landdroshowe om wetgewing uit te lê, dit toe te pas, of af te dwing nie. Aangewysde landdroshowe mag , ingevolge die vereistes van PAJA, die bepalings van PAJA uitlê, toepas en afdwing. Dit geld ook vir die uitleg, toepassing en afdwinging van magtigende bepalings, of ander toepaslike wetgewing. Hierdie magtiging verleen deur PAJA, verskil ten opsigte van die algemene jurisdiksie van die landdroshowe, soos verleen deur die Wet op Landdroshowe, Wet 32 van 1944. Wanneer verrigtinge ingevolge Artikel 6(1) deur landdroshowe uitgevoer word, en remedies ingevolge Artikel 8(1) afgedwing word, tree die landdroshof op as ʼn PAJA-hof. Artikel 110 van die Wet op Landdroshowe verleen nie die bevoegdheid aan Landdroshowe, om wanneer die howe ingevolge die Wet op Landdroshowe optree, enige beslissing te maak oor die geldigheid van enige Wet of die optrede van die President nie. Artikel 8 van PAJA, getiteld “Remedies in proceedings for judicial review”, is nou die eerste vertrekpunt vir enige klaer op soek na ʼn geregtelike administratiefregtelike remedie. Die Artikel laat die hof/tribunaal toe om enige bevel te gee, wat regverdig en billik is, insluitende ʼn aantal remedies wat spesifiek gelys is. Die Wet het die tradisionele praktyk voortgesit om na hersiening te verwys as werkwoord sowel as selfstandige naamwoord, met ander woorde, om na hersiening te verwys as ʼn proses en ook ʼn tipe remedie. Die Wet verwys egter nie na ʼn direkte en indirekte hersiening nie. Artikel 8 van PAJA verwys nie slegs na die primêre remedies wat verbind kan word met direkte geregtelike hersiening soos in die gemenereg nie, met ander woorde, die tersydestelling en verbetering van optrede nie, maar ook na ʼn aantal van die bekende remedies (aangedui as bevele), wat verband hou met die gemeenregtelike indirekte hersiening, soos byvoorbeeld interdikte en verklarende bevele. Die Wet het grootliks daarin geslaag om die verskil tot ʼn mate af te breek, hoewel dit nog moontlik is om gevalle van indirekte hersiening in siviele aksies en strafregtelike sake te identifiseer. Die Wet maak ook voorsiening vir ʼn aantal minder bekende remedies. In besonder maak PAJA nou voorsiening vir ʼn remedie, waar ʼn orgaan versuim het om redes te verskaf, terwyl ʼn nuwe statutêre grond vir hersiening, naamlik onredelike vertraging (unreasonable delay) die lig gesien het, met ander woorde, Artikel 8(2) wat met Artikel 6(3) van die Wet saamgelees moet word. Artikel 8 van PAJA maak voorsiening vir die volgende remedies : (a) Artikel 8(1)(a) - Lasgewing (Mandamus) (b) Artikel 8(1)(b) - Verbiedende bevele
542 (c) Artikel 8(1)(c) - Tersydestelling van administratiewe optrede (d) Artikel 8(1)(d) - Verklaring van die regte van die partye (verklarende bevel) (e) Artikel 8(1)(e) - Tydelike interdik of regshulp. (f) Artikel 8(1)(f) - Die toestaan van ʼn kostebevel. (g) Artikel 8(2) - ʼn Gepaste bevel deur die hof, waar die administrateur versuim om ʼn besluit te neem. In verrigtinge vir geregtelike hersiening, kragtens Artikel 6(3) van PAJA (versuim deur ʼn administrateur om ʼn besluit te neem), kan die hof, of tribunaal, ʼn bevel gee wat regverdig en billik is, met inbegrip van ʼn bevel – (a) wat gelas dat die besluit geneem word, (b) wat die regte van die partye met betrekking tot die neem van die besluit verklaar, (c) wat enige van die partye gelas om ʼn handeling of enigiets te verrig, of om hom, of haar, daarvan te weerhou om dit te verrig, waarvan die verrigting, of die weerhouding van verrigting, deur die hof nodig geag word om reg tussen die partye te laat geskied, of (d) insake koste. Ingevolge Artikel 10 van PAJA kan regulasies uitgevaardig word. Artikel 10 van PAJA magtig die Minister om regulasies af te kondig. In sekere gevalle word hy/sy verplig om regulasies af te kondig. Artikel 7(3) van PAJA bepaal weer dat die Reëlsraad vir Howe binne ʼn jaar na die inwerkingtreding van PAJA reëls van prosedure aangaande geregtelike hersiening daar moet stel. Die Artikel 10-regulasies handel oor verskillende onderwerpe, wat verskillende vorme aanneem en verskillende vlakke van voor-promulgasiegoedkeuring vereis. Ten slotte kan verwys word na die ses stelle regulasies waarvoor daar in Artikel 10 voorsiening gemaak word. Daar word na die volgende stelle regulasies verwys : 1. Die regulasies vervat in Artikels 10(1)(a) - (d) is ingevolge die Wet aanvullend tot billikheid en die verskaffing van redes. 2. Tweedens, die regulasies verwys in Artikel 10(1)(e) moet ʼn kode vir goeie administratiewe optrede (a code of good administrative conduct) daarstel. Bogemelde regulasies word spesifiek deur PAJA vereis, en moet binne twee jaar na die aanvang van die Wet voltooi wees.
- Page 501 and 502: Hoofstuk 9 DIE REGULASIES INGEVOLGE
- Page 503 and 504: 492 2. Die regulasies na verwys in
- Page 505 and 506: 5. KODE VIR GOEIE ADMINISTRATIEWE O
- Page 507 and 508: 496 en “right” bestempel kan wo
- Page 509 and 510: 498 wetgewer nie onbillike regsgevo
- Page 511 and 512: (e) Die begrip “reasonableness”
- Page 513 and 514: 502 klousule in Artikel 33 vervat w
- Page 515 and 516: 504 Rugby Football Union, 1009 Pres
- Page 517 and 518: 506 Die invloed van die Handves van
- Page 519 and 520: 508 In antwoord op die vraag in wel
- Page 521 and 522: 510 die bestaande reg vervang nie.
- Page 523 and 524: 512 geskied het. Die Grondwet wys d
- Page 525 and 526: 514 Die herwaardering van veral die
- Page 527 and 528: (a) voorsiening maak vir die hersie
- Page 529 and 530: 518 van Toegang tot Inligting nie g
- Page 531 and 532: 520 hoogste reg van die Republiek t
- Page 533 and 534: 522 veel klem op die begrip “admi
- Page 535 and 536: 524 geregtelike hersiening met die
- Page 537 and 538: 526 plaas daarvan om die faktore wa
- Page 539 and 540: 528 Artikel 3 vergelyk word. Daar k
- Page 541 and 542: 530 gemeenregtelike vereistes vir a
- Page 543 and 544: 532 enigeen van die twee sal die ad
- Page 545 and 546: 534 Enige optrede wat verrig is van
- Page 547 and 548: 536 Artikel 6(2)(g) van PAJA handel
- Page 549 and 550: 538 (f) Nog ʼn moontlike vertolking
- Page 551: 540 Artikel 9(1)(b) maak ingevolge
- Page 555 and 556: OPSOMMING 544 Suid-Afrika beskik oo
- Page 557 and 558: SUMMARY 546 South Africa has an ext
- Page 559 and 560: BIBLIOGRAFIE Literatuur ALLEN CK 19
- Page 561 and 562: BURCHELL JM 1993 Principles of Deli
- Page 563 and 564: DAVIS, KC 1962 English Administrati
- Page 565 and 566: 554 FORSYTH CF 1985 In Danger for t
- Page 567 and 568: 556 HUBER U 1766 Praelectiones Iuri
- Page 569 and 570: LUBBE GF; SMITS JM 2003 Remedies in
- Page 571 and 572: 560 Eastern Metropolitan Substructu
- Page 573 and 574: 562 VAN DER LINDEN J The selective
- Page 575 and 576: 564 VOET 116 1955-1958 The selectiv
- Page 577 and 578: Bato Star Fishing (Pty) Limited v M
- Page 579 and 580: Du Preez v Truth and Reconciliation
- Page 581 and 582: Herbst v Dittmar 1970(1) SA 238 (T)
- Page 583 and 584: Loriza Brahman v Dippenaar 2002(2)
- Page 585 and 586: Monnakale v Government of the Repub
- Page 587 and 588: Permanent Secretary, Department of
- Page 589 and 590: S v Peter 1976(2) SA 513 (K) S v We
- Page 591 and 592: Tuckers Land and Development Corpor
- Page 593 and 594: Ans v Merton LBC [1978] AC 728, Hof
- Page 595 and 596: R v Secretary of State for the Home
- Page 597 and 598: Wet op Landdroshowe 32 van 1944 Wet
- Page 599 and 600: Provincial Tender Board Act (Easter
- Page 601 and 602: Regulations 590 Regulatons on Fair
542<br />
(c) Artikel 8(1)(c) - Tersydestelling <strong>van</strong> administratiewe optrede<br />
(d) Artikel 8(1)(d) - Verklaring <strong>van</strong> <strong>die</strong> regte <strong>van</strong> <strong>die</strong> partye (verklarende bevel)<br />
(e) Artikel 8(1)(e) - Tydelike interdik of regshulp.<br />
(f) Artikel 8(1)(f) - Die toestaan <strong>van</strong> ʼn kostebevel.<br />
(g) Artikel 8(2) - ʼn Gepaste bevel deur <strong>die</strong> hof, waar <strong>die</strong> administrateur versuim<br />
om ʼn besluit te neem.<br />
In verrigtinge vir geregtelike hersiening, kragtens Artikel 6(3) <strong>van</strong> PAJA (versuim deur ʼn<br />
administrateur om ʼn besluit te neem), kan <strong>die</strong> hof, of tribunaal, ʼn bevel gee wat regverdig<br />
en billik is, met inbegrip <strong>van</strong> ʼn bevel –<br />
(a) wat gelas dat <strong>die</strong> besluit geneem word,<br />
(b) wat <strong>die</strong> regte <strong>van</strong> <strong>die</strong> partye met betrekking tot <strong>die</strong> neem <strong>van</strong> <strong>die</strong> besluit verklaar,<br />
(c) wat enige <strong>van</strong> <strong>die</strong> partye gelas om ʼn handeling of enigiets te verrig, of om hom, of<br />
haar, daar<strong>van</strong> te weerhou om dit te verrig, waar<strong>van</strong> <strong>die</strong> verrigting, of <strong>die</strong><br />
weerhouding <strong>van</strong> verrigting, deur <strong>die</strong> hof nodig geag word om reg tussen <strong>die</strong> partye<br />
te laat geskied, of<br />
(d) insake koste.<br />
Ingevolge Artikel 10 <strong>van</strong> PAJA kan regulasies uitgevaardig word. Artikel 10 <strong>van</strong> PAJA<br />
magtig <strong>die</strong> Minister om regulasies af te kondig. In sekere gevalle word hy/sy verplig om<br />
regulasies af te kondig. Artikel 7(3) <strong>van</strong> PAJA bepaal weer dat <strong>die</strong> Reëlsraad vir Howe<br />
binne ʼn jaar na <strong>die</strong> inwerkingtreding <strong>van</strong> PAJA reëls <strong>van</strong> prosedure aangaande geregtelike<br />
hersiening daar moet stel. Die Artikel 10-regulasies handel oor verskillende onderwerpe,<br />
wat verskillende vorme aanneem en verskillende vlakke <strong>van</strong> voor-promulgasiegoedkeuring<br />
vereis.<br />
Ten slotte kan verwys word na <strong>die</strong> ses stelle regulasies waarvoor daar in Artikel 10<br />
voorsiening gemaak word.<br />
Daar word na <strong>die</strong> volgende stelle regulasies verwys :<br />
1. Die regulasies vervat in Artikels 10(1)(a) - (d) is ingevolge <strong>die</strong> Wet aanvullend tot<br />
billikheid en <strong>die</strong> verskaffing <strong>van</strong> redes.<br />
2. Tweedens, <strong>die</strong> regulasies verwys in Artikel 10(1)(e) moet ʼn kode vir goeie<br />
administratiewe optrede (a code of good administrative conduct) daarstel.<br />
Bogemelde regulasies word spesifiek deur PAJA vereis, en moet binne twee jaar na<br />
<strong>die</strong> aan<strong>van</strong>g <strong>van</strong> <strong>die</strong> Wet voltooi wees.
Change language