02.05.2013 Views

Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

540<br />

Artikel 9(1)(b) maak ingevolge PAJA voorsiening vir ʼn verlenging <strong>van</strong> <strong>die</strong> 180-dae-tydperk<br />

vir <strong>die</strong> instel <strong>van</strong> geregtelike hersiening. Die partye kan ooreenkom om <strong>die</strong> tydperk <strong>van</strong><br />

180 dae by wyse <strong>van</strong> ooreenkoms vir ʼn bepaalde vasstaande tydperk, te verleng. Daar<br />

bestaan egter geen statutêre bepaling wat <strong>die</strong> 180-dae-tydperk kan verminder nie. In<strong>die</strong>n<br />

ʼn verlenging <strong>van</strong> <strong>die</strong> tydperk verlang word, kan dit eerstens geskied deur onderhandeling<br />

tussen <strong>die</strong> partye. Wanneer redelike pogings om <strong>die</strong> tydperk te verleng tussen <strong>die</strong> partye<br />

faal, bepaal Artikel 9(1) dat ʼn hof of tribunaal, wanneer dit in belang <strong>van</strong> geregtigheid is,<br />

<strong>die</strong> periode mag verleng wanneer ʼn aansoek <strong>van</strong>af <strong>die</strong> benadeelde party of <strong>die</strong><br />

administrateur ont<strong>van</strong>g is.<br />

Dit is verder duidelik dat <strong>die</strong> howe self hul diskresie sal gebruik, wanneer <strong>die</strong> meriete vir <strong>die</strong><br />

laat aan<strong>van</strong>g <strong>van</strong> hersieningsaansoeke oorweeg word. Artikel 9 <strong>van</strong> PAJA verleen aan <strong>die</strong><br />

hof <strong>die</strong> diskresie om op meriete voorgelê, <strong>die</strong> laat aan<strong>van</strong>g <strong>van</strong> hersieningsaansoeke te<br />

kondoneer.<br />

Artikel 7(2)(a) bepaal dat geen hof of tribunaal ʼn administratiewe handeling mag hersien<br />

nie, tensy <strong>die</strong> interne regsmiddels waarvoor in enige regsvoorskrif voorsiening gemaak is,<br />

eers uitgeput is. Wanneer ʼn hof, of tribunaal, nie daar<strong>van</strong> oortuig is dat <strong>die</strong> interne<br />

regsmiddele uitgeput is nie, moet <strong>die</strong> hof <strong>die</strong> betrokke persoon gelas om eers daar<strong>die</strong><br />

middele uit te put, voordat hy of sy verrigtinge vir geregtelike hersiening in ʼn hof of<br />

tribunaal aanhangig maak.<br />

Artikel 8 maak voorsiening vir verskillende reme<strong>die</strong>s wat beskikbaar is vir ʼn benadeelde<br />

party. Kragtens Artikel 8(1) <strong>van</strong> PAJA kan <strong>die</strong> hof, of tribunaal, in verrigtinge vir geregtelike<br />

hersiening kragtens Artikel 6(1) (hersiening <strong>van</strong> <strong>die</strong> administratiewe optrede) enige bevel<br />

wat regverdig en billik is, toestaan. Die Hoë Howe het <strong>die</strong> bevoegdheid om bevele<br />

kragtens Artikel 6(1) te gee en ʼn regsmiddel kragtens Artikel 8(1) te beveel.<br />

Landdroshowe het soortgelyke bevoegdhede, met <strong>die</strong>n verstande dat hulle deur <strong>die</strong><br />

Minister aangewys is en dat hulle aan <strong>die</strong> bepalings <strong>van</strong> Artikel 170 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Grondwet<br />

voldoen. Hier<strong>die</strong> Artikel beperk <strong>die</strong> jurisdiksie <strong>van</strong> landdroste in <strong>die</strong> sin dat hulle nie<br />

ondersoek mag instel na, of mag beslis oor <strong>die</strong> Grondwetlikheid <strong>van</strong> enige wetgewing, of<br />

enige optrede <strong>van</strong> <strong>die</strong> President nie.<br />

Artikel 8 stem ooreen met <strong>die</strong> grondwetlike bepaling <strong>van</strong> Artikel 172(1), ten effekte dat<br />

wanneer ʼn Hoë Hof, <strong>die</strong> Hoogste Hof <strong>van</strong> Appèl of <strong>die</strong> Konstitusionele Hof administratiewe<br />

optrede ongrondwetlik verklaar, sodanige hof enige bevel kan gee wat regverdig en billik<br />

is. Die bevel kan <strong>die</strong> terugwerkendheid <strong>van</strong> <strong>die</strong> ongeldigverklaring beperk. Die bevel kan<br />

ook <strong>die</strong> ongeldigverklaring vir enige tydperk en op enige voorwaardes opskort, ten einde<br />

<strong>die</strong> bevoegde gesag toe te laat om <strong>die</strong> gebrek reg te stel.<br />

Landdroshowe het nie <strong>die</strong> jurisdiksie om ondersoek in te stel na <strong>die</strong> Grondwetlikheid <strong>van</strong><br />

ondergeskikte wetgewing soos proklamasies, regulasies en reëls nie. Landdroshowe het<br />

dus meer beperkte jurisdiksie as <strong>die</strong> Hoë Howe, omdat hulle jurisdiksie beperk word tot <strong>die</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!