Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat
Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat
527 Artikel 3 bepaal ook dat voldoende kennisgewing verskaf moet word rakende die reg om redes ingevolge Artikel 5 van PAJA te versoek. Hierdie vereiste is ʼn nuwigheid, waar daar met prosedurele billikheid te doen gekry word. Die insluiting van dié vereiste sal meer volledigheid verleen aan prosedurele billikheid. Die amptenary word gedwing om aan die hele administratiewe ketting te voldoen om deursigtigheid daar te stel. Artikel 3(5) van PAJA maak daarvoor voorsiening dat administrateurs steeds kan voldoen aan prosedurele billikheid, deur gebruik te maak van ʼn alternatiewe prosedure wat by wyse van ander wetgewing gemagtig is, maar wat verskillend is van die bepalings van PAJA. PAJA se voorskrifte en bepalings kan derhalwe geïgnoreer word, mits die ander wetgewing se prosedures en bepalings aan die vereistes van billikheid voldoen. Kritiek kan uitgespreek word teenoor hierdie bepaling in PAJA. Hierdie en soortgelyke bepalings waarvan die fokus ingestel is op “billik maar verskillend”, is egter kontroversieel, aangesien daar nou ʼn gaping verleen word aan die amptenaar om te ontkom aan die bepalings en vereistes van PAJA. Wat vir die een amptenaar blyk “billik maar verskillend” te wees, sal nie vir die ander amptenaar of benadeelde “billik maar verskillend” wees nie. PAJA kan dus geïgnoreer word, solank daar slegs aangevoer kan word dat die vereistes van PAJA ingevolge ander wetgewing nagekom is. Vrystellings van die bepalings en vereistes van PAJA word deur Artikel 2 van die Wet verleen. Hierdie vrystelling, ironies genoeg, is teenstrydig met die dominante tema van prosedurele billikheid vervat in Artikel 33 en PAJA. Artikel 4 van PAJA handel oor administratiewe optrede, wat ʼn invloed het op die publiek. Hierdie administratiewe optrede moet voldoen aan die vereistes van prosedurele billikheid soos bepaal deur Artikel 4. Die oogmerk daarvan is om administratiewe optrede meer deursigtig te maak. ʼn Konsultasieproses en weldeurdagte besluitneming word verseker. Die deursigtigheid hou die volgende voordele in :- (a) Deelname deur die publiek word hierdeur verseker. (b) Beter wetgewing kom na vore, veral waar daar ʼn samewerkingsproses met die publiek was. (c) Die publiek het ook ʼn beter begrip waarom wetgewing daargestel is. (d) Bydraes van die publiek, wat oor die nodige praktiese kennis beskik, kan van onskatbare waarde wees in die wetmakingsproses. (e) Swak punte kan ook in die administratiewe optrede opgelos, of verhoed word. Probleme bestaan egter met die interpretasie van die prosedures soos vervat in Artikel 4, veral waar dit handel oor die verskillende uitoefening van prosedures. ʼn Probleem bestaan ten opsigte van die inhoud van die sentrale teks van Artikel 4, wanneer dit met
528 Artikel 3 vergelyk word. Daar kan eerstens ʼn onderskeid getref word tussen administratiewe optrede, waar dit slaan op individuele gevalle en die feite wat op hulle van toepassing is, in teenstelling daarmee waar administratiewe optrede op ʼn eenvormige wyse gerig is op ʼn groep persone, wat soms nie eens identifiseerbaar is nie. Hierdie onderskeid gee aanleiding tot ʼn hele aantal vrae rakende uitleg. Een van die belangrikste vrae is of Artikel 4 totaal los staan? Moet dit gekoppel word aan Artikel 3, en indien wel, hoe moet dit bewerkstellig word? Wanneer administratief opgetree moet word wat die publiek kan raak, gee Artikel 4 voldoende riglyne om dit te reguleer. Dit blyk egter dat Artikel 4 los staan van Artikel 3, dog die Wet is nie hieroor duidelik nie. As gevolg van die skeiding wat tussen Artikels 3 en 4 ontstaan het, word die taak van die administrateur bemoeilik. Die administrateur sal elke keer as hy te doen het met administratiewe optrede wat ʼn invloed mag hê, eers moet bepaal of die regte op ʼn enkele persoon, of op die algemene publiek betrekking het. Afhangende van die kategorisering sal daar verskillende prosedures nagekom moet word. As nagelaat is om die vereistes van die twee stelle prosedures na te kom, sal die gevolge verskillend wees. Die voordeel van Artikel 4 is dat dit oor ʼn gemaklike en duidelike inhoud beskik. Die administrateur moet ʼn besluit neem watter een van vyf opsionele prosedures, soos vervat word in Artikels 4(1)(a) – (e) gevolg moet word. Artikels 4(2) en 4(3) verdeel die prosedures weer in twee kategorieë, naamlik die gevalle waar kennis gegee word en kommentare ingewag word, asook die openbare navraeprosedure. Artikel 4(4) verleen alternatiewe roetes wat buite die trefwydte van die Artikel val. Dit is dus duidelik dat Artikel 4 die administrateur verplig om oorweging te skenk aan watter roete hy/sy gaan volg om gevolg te gee aan prosedurele billikheid. ʼn Besluit oor welke Artikel 4(1)-prosedure gevolg moet word, is in Artikel 1 totaal uitgesluit van die definisie van administratiewe handeling. Geen remedie bestaan ingevolge PAJA om ʼn administrateur aan te spreek, indien hy/sy versuim om ʼn besluit te neem, of om die redelikheid en billikheid van die keuse teen te staan nie. Geen redes word ook verlang waarom ʼn bepaalde besluit geneem is nie. Die Wet gee ook geen riglyne hoe om ʼn besluit te neem nie. Meer leiding kan dalk deur die regulasies ingevolge Artikel 10 van die Wet verskaf word. Indien die administrateur nie die prosedures ingevolge Artikel 4 nakom nie, en geen remedie bestaan om dit af te dwing nie, bewerkstellig dit geensins administratiewe geregtigheid nie. Artikel 5 van PAJA maak voorsiening vir die verskaffing van “voldoende redes” as dit aangevra word deur ʼn persoon wie se regte deur die administratiewe handeling wesentlik en nadelig geraak is. ʼn Wetgewende reg tot die verskaffing van redes, is ʼn nuwe wending in die Suid-Afrikaanse administratiefreg. Hierdie reg is eerstens na vore gebring deur
- Page 487 and 488: Hoofstuk 8 ARTIKEL 8 VAN PAJA - REM
- Page 489 and 490: 478 artikel laat die hof/tribunaal
- Page 491 and 492: 480 is onder andere Fose v Minister
- Page 493 and 494: 482 (3) Waar die aanvanklike beslui
- Page 495 and 496: 1.5 ARTIKEL 8(1)(e) : TYDELIKE INTE
- Page 497 and 498: “ ...... one should be cautious i
- Page 499 and 500: 488 diskresionêre magte, sal die h
- Page 501 and 502: Hoofstuk 9 DIE REGULASIES INGEVOLGE
- Page 503 and 504: 492 2. Die regulasies na verwys in
- Page 505 and 506: 5. KODE VIR GOEIE ADMINISTRATIEWE O
- Page 507 and 508: 496 en “right” bestempel kan wo
- Page 509 and 510: 498 wetgewer nie onbillike regsgevo
- Page 511 and 512: (e) Die begrip “reasonableness”
- Page 513 and 514: 502 klousule in Artikel 33 vervat w
- Page 515 and 516: 504 Rugby Football Union, 1009 Pres
- Page 517 and 518: 506 Die invloed van die Handves van
- Page 519 and 520: 508 In antwoord op die vraag in wel
- Page 521 and 522: 510 die bestaande reg vervang nie.
- Page 523 and 524: 512 geskied het. Die Grondwet wys d
- Page 525 and 526: 514 Die herwaardering van veral die
- Page 527 and 528: (a) voorsiening maak vir die hersie
- Page 529 and 530: 518 van Toegang tot Inligting nie g
- Page 531 and 532: 520 hoogste reg van die Republiek t
- Page 533 and 534: 522 veel klem op die begrip “admi
- Page 535 and 536: 524 geregtelike hersiening met die
- Page 537: 526 plaas daarvan om die faktore wa
- Page 541 and 542: 530 gemeenregtelike vereistes vir a
- Page 543 and 544: 532 enigeen van die twee sal die ad
- Page 545 and 546: 534 Enige optrede wat verrig is van
- Page 547 and 548: 536 Artikel 6(2)(g) van PAJA handel
- Page 549 and 550: 538 (f) Nog ʼn moontlike vertolking
- Page 551 and 552: 540 Artikel 9(1)(b) maak ingevolge
- Page 553 and 554: 542 (c) Artikel 8(1)(c) - Tersydest
- Page 555 and 556: OPSOMMING 544 Suid-Afrika beskik oo
- Page 557 and 558: SUMMARY 546 South Africa has an ext
- Page 559 and 560: BIBLIOGRAFIE Literatuur ALLEN CK 19
- Page 561 and 562: BURCHELL JM 1993 Principles of Deli
- Page 563 and 564: DAVIS, KC 1962 English Administrati
- Page 565 and 566: 554 FORSYTH CF 1985 In Danger for t
- Page 567 and 568: 556 HUBER U 1766 Praelectiones Iuri
- Page 569 and 570: LUBBE GF; SMITS JM 2003 Remedies in
- Page 571 and 572: 560 Eastern Metropolitan Substructu
- Page 573 and 574: 562 VAN DER LINDEN J The selective
- Page 575 and 576: 564 VOET 116 1955-1958 The selectiv
- Page 577 and 578: Bato Star Fishing (Pty) Limited v M
- Page 579 and 580: Du Preez v Truth and Reconciliation
- Page 581 and 582: Herbst v Dittmar 1970(1) SA 238 (T)
- Page 583 and 584: Loriza Brahman v Dippenaar 2002(2)
- Page 585 and 586: Monnakale v Government of the Repub
- Page 587 and 588: Permanent Secretary, Department of
527<br />
Artikel 3 bepaal ook dat voldoende kennisgewing verskaf moet word rakende <strong>die</strong> reg om<br />
redes ingevolge Artikel 5 <strong>van</strong> PAJA te versoek. Hier<strong>die</strong> vereiste is ʼn nuwigheid, waar daar<br />
met prosedurele billikheid te doen gekry word. Die insluiting <strong>van</strong> dié vereiste sal meer<br />
volledigheid verleen aan prosedurele billikheid. Die amptenary word gedwing om aan <strong>die</strong><br />
hele administratiewe ketting te voldoen om deursigtigheid daar te stel.<br />
Artikel 3(5) <strong>van</strong> PAJA maak daarvoor voorsiening dat administrateurs steeds kan voldoen<br />
aan prosedurele billikheid, deur gebruik te maak <strong>van</strong> ʼn alternatiewe prosedure wat by<br />
wyse <strong>van</strong> ander wetgewing gemagtig is, maar wat verskillend is <strong>van</strong> <strong>die</strong> bepalings <strong>van</strong><br />
PAJA. PAJA se voorskrifte en bepalings kan derhalwe geïgnoreer word, mits <strong>die</strong> ander<br />
wetgewing se prosedures en bepalings aan <strong>die</strong> vereistes <strong>van</strong> billikheid voldoen.<br />
Kritiek kan uitgespreek word teenoor hier<strong>die</strong> bepaling in PAJA. Hier<strong>die</strong> en soortgelyke<br />
bepalings waar<strong>van</strong> <strong>die</strong> fokus ingestel is op “billik maar verskillend”, is egter kontroversieel,<br />
aangesien daar nou ʼn gaping verleen word aan <strong>die</strong> amptenaar om te ontkom aan <strong>die</strong><br />
bepalings en vereistes <strong>van</strong> PAJA. Wat vir <strong>die</strong> een amptenaar blyk “billik maar verskillend”<br />
te wees, sal nie vir <strong>die</strong> ander amptenaar of benadeelde “billik maar verskillend” wees nie.<br />
PAJA kan dus geïgnoreer word, solank daar slegs aangevoer kan word dat <strong>die</strong> vereistes<br />
<strong>van</strong> PAJA ingevolge ander wetgewing nagekom is.<br />
Vrystellings <strong>van</strong> <strong>die</strong> bepalings en vereistes <strong>van</strong> PAJA word deur Artikel 2 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Wet<br />
verleen. Hier<strong>die</strong> vrystelling, ironies genoeg, is teenstrydig met <strong>die</strong> dominante tema <strong>van</strong><br />
prosedurele billikheid vervat in Artikel 33 en PAJA.<br />
Artikel 4 <strong>van</strong> PAJA handel oor administratiewe optrede, wat ʼn invloed het op <strong>die</strong> publiek.<br />
Hier<strong>die</strong> administratiewe optrede moet voldoen aan <strong>die</strong> vereistes <strong>van</strong> prosedurele billikheid<br />
soos bepaal deur Artikel 4. Die oogmerk daar<strong>van</strong> is om administratiewe optrede meer<br />
deursigtig te maak. ʼn Konsultasieproses en weldeurdagte besluitneming word verseker.<br />
Die deursigtigheid hou <strong>die</strong> volgende voordele in :-<br />
(a) Deelname deur <strong>die</strong> publiek word hierdeur verseker.<br />
(b) Beter wetgewing kom na vore, veral waar daar ʼn samewerkingsproses met <strong>die</strong><br />
publiek was.<br />
(c) Die publiek het ook ʼn beter begrip waarom wetgewing daargestel is.<br />
(d) Bydraes <strong>van</strong> <strong>die</strong> publiek, wat oor <strong>die</strong> nodige praktiese kennis beskik, kan <strong>van</strong><br />
onskatbare waarde wees in <strong>die</strong> wetmakingsproses.<br />
(e) Swak punte kan ook in <strong>die</strong> administratiewe optrede opgelos, of verhoed word.<br />
Probleme bestaan egter met <strong>die</strong> interpretasie <strong>van</strong> <strong>die</strong> prosedures soos vervat in Artikel 4,<br />
veral waar dit handel oor <strong>die</strong> verskillende uitoefening <strong>van</strong> prosedures. ʼn Probleem<br />
bestaan ten opsigte <strong>van</strong> <strong>die</strong> inhoud <strong>van</strong> <strong>die</strong> sentrale teks <strong>van</strong> Artikel 4, wanneer dit met
Change language