Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat
Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat
517 (a) Skrywers huldig ook dieselfde mening, wanneer met bogemelde probleem by ander wetgewing, soos Artikel 32 van die Grondwet en die Wet op die Bevordering van Toegang tot Inligting, te doen gekry word. (b) Nog ʼn rede vir die onafhanklike voortbestaan van die wetgewing en hul skeiding met die regte wat in die Grondwet vervat is, blyk te wees by die toepassing van die twee stelle wetgewing, naamlik, die Wet op die Bevordering van Administratiewe Geregtigheid en die Wet op die Bevordering van Toegang tot Inligting. Dit blyk dat die wetgewer self ʼn skeiding bewerkstellig het aangesien elke Wet oor sy eie hersieningsgronde beskik en onafhanklik van mekaar toegepas moet word. Die wetgewer het die Wet op Bevordering van Toegang tot Inligting waarskynlik uitgesluit, omdat geoordeel is dat die prosedures waarvoor dit voorsiening maak, billik genoeg is. 1025 (c) Kragtens Artikel 8(1) van die Finale-Grondwet is die Handves van Regte bindend op die wetgewende, uitvoerende en regsprekende gesag en alle staatsorgane. Artikel 33 is ʼn belangrike instrument om die optrede van die uitvoerende gesag te kontroleer. Dit sal derhalwe ʼn moontlike ondermyning van die gesag van die Grondwet tot gevolg hê, indien optrede van die uitvoerende gesag uitgesluit word van die werking van Artikel 33. Die howe sal dus genoodsaak wees om ʼn eie inhoud van Artikel 33 buite die Wet op die Bevordering van Administratiewe Geregtigheid te verskaf; ten einde optrede van die uitvoerende gesag ingevolge die Wet op Bevordering van Toegang tot Inligting te kontroleer. (d) Nog ʼn rede wat aangevoer kan word dat daar onafhanklik gesteun kan word op die regte verleen in Artikel 33 van die Grondwet, kan gevind word in die rechtstaatbegrip. Die Grondwet het ook ten doel dat owerheidsoptrede met die bepalings van die Grondwet moet ooreenstem. Seker die belangrikste aspek van die Grondwet is dat ʼn Handves van Regte daarin vervat is. Hierin word die regte van alle individue uiteengesit, waarvan die meeste van hierdie regte teen die staat afdwingbaar is. Met die veranderinge wat binne die Suid-Afrikaanse Regstelsel teweeggebring is, word as uitgangspunt aanvaar dat Suid-Afrika as ʼn regstaat in die ware sin van die woord ontwikkel het. Dit is dus duidelik dat wetgewing wat in stryd is met Artikels 32 en 33 van die Grondwet, ongeldig is. In hierdie proefskrif is gepoog om aan die hand van die rechtstaat-begrip aan te toon waarom ʼn individu direk kan steun op Artikels 32 en 33 van die Finale-Grondwet en dat die Wet op die Bevordering van Administratiewe Geregtigheid en die Wet op die Bevordering 1025 Artikel 1(b)(hh) van die Wet op die Bevordering van Administratiewe Geregtigheid bepaal juis dat enige besluit geneem, of die nalate om 'n besluit te neem ingevolge 'n bepaling van die Wet op Bevordering van Toegang tot Inligting 2 van 2000 van die definisie van administratiewe geregtigheid uitgesluit is.
518 van Toegang tot Inligting nie gesien moet word om ʼn geheel met Artikels 32 en 33 te vorm nie. Sekere bepalings van die twee wette is ook krities beskou. Dit word geoordeel dat van die artikels onkonstitusioneel in effek is. Ernstige beperkings word byvoorbeeld op ʼn individu se Handvesregte gemaak. ʼn Sprekende voorbeeld word, onder andere, gevind in Artikel 5(4)(b), wat bepaal dat die amptenaar in sekere omstandighede kan afwyk van die verpligting om voldoende redes te verskaf, mits dit volgens sy of haar mening redelik en regverdigbaar is. Die uitwerking hiervan is dat die benadeelde persoon hom/haar wel op Artikel 33(2) as ʼn grondwetlike reg sal beroep, wat hom/haar teen owerheidsoptrede moet beskerm. In die toekoms is dit dan ook nie uitgesluit nie, dat indien die Konstitusionele Hof Artikel 5 nie as grondwetlik verklaar nie, die Wet op die Bevordering van Administratiewe Geregtigheid totaal en al nutteloos sal word. Dit moet gevolglik gesien word as argument waarom Artikel 33 van die Grondwet los van die Wet op die Bevordering van Administratiewe Geregtigheid beskou moet word. ʼn Verdere argument wat aangevoer kan word rakende die ongrondwetlikheid van Artikel 5(4)(b) van die Wet op die Bevordering van Administratiewe Geregtigheid, is daarin geleë dat ʼn fundamentele reg slegs ingevolge ʼn algemeen geldende regsvoorskrif beperk mag word. In die geval van Artikel 5(4)(b) is daar nie sprake van ʼn algemeen geldende regsvoorskrif nie, maar eerder ʼn administratiewe handeling. Artikel 36 van die Grondwet maak nie voorsiening vir ʼn administratiewe handeling om ʼn reg in die Handves van Regte te beperk nie, maar slegs vir ʼn algemeen geldende regsvoorskrif. ʼn Administratiewe handeling is nie ʼn algemeen geldende regsvoorskrif nie en dit is debatteerbaar of sodanige handeling ʼn fundamentele reg sal beperk. Artikel 5(4)(b) kan maar gerus deur die Konstitusionele Hof vir grondwetlikheid getoets word. Hieruit behoort dit duidelik te wees dat, deur die toevoeging van Artikel 5(4)(b) van die Wet, ʼn deur oopgemaak word vir die amptenaar om deur sy administratiewe optrede, die Grondwet en gevolglik ook die idee van die regstaat te ondermyn. Daar is ook kortliks gekyk na die Grondwetlikheid van sekere Artikels in die Wet op Bevordering van Toegang tot Inligting, Wet 2 van 2000. Die volgende aspekte is onder die loep geneem : (i) Is daar ʼn mate van terugwerkendheid in die Wet te bespeur? (ii) Verleen die Wet aan die staat ʼn reg om toegang tot inligting te bekom van ʼn privaatliggaam en wat is die gevolge van sodanige “reg”? (iii) Waarom is die Wet nie op sekere liggame van toepassing nie?
- Page 477 and 478: 466 In Pharmaceutical Manufactures
- Page 479 and 480: 468 In Ferreira v Levin NO and Othe
- Page 481 and 482: 470 magtiging verleen om aan ʼn app
- Page 483 and 484: 472 verleen aan die hof die diskres
- Page 485 and 486: 957 2002(2) BCLR 171 (C). 958 2005(
- Page 487 and 488: Hoofstuk 8 ARTIKEL 8 VAN PAJA - REM
- Page 489 and 490: 478 artikel laat die hof/tribunaal
- Page 491 and 492: 480 is onder andere Fose v Minister
- Page 493 and 494: 482 (3) Waar die aanvanklike beslui
- Page 495 and 496: 1.5 ARTIKEL 8(1)(e) : TYDELIKE INTE
- Page 497 and 498: “ ...... one should be cautious i
- Page 499 and 500: 488 diskresionêre magte, sal die h
- Page 501 and 502: Hoofstuk 9 DIE REGULASIES INGEVOLGE
- Page 503 and 504: 492 2. Die regulasies na verwys in
- Page 505 and 506: 5. KODE VIR GOEIE ADMINISTRATIEWE O
- Page 507 and 508: 496 en “right” bestempel kan wo
- Page 509 and 510: 498 wetgewer nie onbillike regsgevo
- Page 511 and 512: (e) Die begrip “reasonableness”
- Page 513 and 514: 502 klousule in Artikel 33 vervat w
- Page 515 and 516: 504 Rugby Football Union, 1009 Pres
- Page 517 and 518: 506 Die invloed van die Handves van
- Page 519 and 520: 508 In antwoord op die vraag in wel
- Page 521 and 522: 510 die bestaande reg vervang nie.
- Page 523 and 524: 512 geskied het. Die Grondwet wys d
- Page 525 and 526: 514 Die herwaardering van veral die
- Page 527: (a) voorsiening maak vir die hersie
- Page 531 and 532: 520 hoogste reg van die Republiek t
- Page 533 and 534: 522 veel klem op die begrip “admi
- Page 535 and 536: 524 geregtelike hersiening met die
- Page 537 and 538: 526 plaas daarvan om die faktore wa
- Page 539 and 540: 528 Artikel 3 vergelyk word. Daar k
- Page 541 and 542: 530 gemeenregtelike vereistes vir a
- Page 543 and 544: 532 enigeen van die twee sal die ad
- Page 545 and 546: 534 Enige optrede wat verrig is van
- Page 547 and 548: 536 Artikel 6(2)(g) van PAJA handel
- Page 549 and 550: 538 (f) Nog ʼn moontlike vertolking
- Page 551 and 552: 540 Artikel 9(1)(b) maak ingevolge
- Page 553 and 554: 542 (c) Artikel 8(1)(c) - Tersydest
- Page 555 and 556: OPSOMMING 544 Suid-Afrika beskik oo
- Page 557 and 558: SUMMARY 546 South Africa has an ext
- Page 559 and 560: BIBLIOGRAFIE Literatuur ALLEN CK 19
- Page 561 and 562: BURCHELL JM 1993 Principles of Deli
- Page 563 and 564: DAVIS, KC 1962 English Administrati
- Page 565 and 566: 554 FORSYTH CF 1985 In Danger for t
- Page 567 and 568: 556 HUBER U 1766 Praelectiones Iuri
- Page 569 and 570: LUBBE GF; SMITS JM 2003 Remedies in
- Page 571 and 572: 560 Eastern Metropolitan Substructu
- Page 573 and 574: 562 VAN DER LINDEN J The selective
- Page 575 and 576: 564 VOET 116 1955-1958 The selectiv
- Page 577 and 578: Bato Star Fishing (Pty) Limited v M
517<br />
(a) Skrywers huldig ook <strong>die</strong>selfde mening, wanneer met bogemelde probleem by ander<br />
wetgewing, soos Artikel 32 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Grondwet en <strong>die</strong> Wet op <strong>die</strong> Bevordering <strong>van</strong><br />
Toegang tot Inligting, te doen gekry word.<br />
(b) Nog ʼn rede vir <strong>die</strong> onafhanklike voortbestaan <strong>van</strong> <strong>die</strong> wetgewing en hul skeiding met<br />
<strong>die</strong> regte wat in <strong>die</strong> Grondwet vervat is, blyk te wees by <strong>die</strong> toepassing <strong>van</strong> <strong>die</strong> twee<br />
stelle wetgewing, naamlik, <strong>die</strong> Wet op <strong>die</strong> Bevordering <strong>van</strong> Administratiewe<br />
Geregtigheid en <strong>die</strong> Wet op <strong>die</strong> Bevordering <strong>van</strong> Toegang tot Inligting. Dit blyk dat<br />
<strong>die</strong> wetgewer self ʼn skeiding bewerkstellig het aangesien elke Wet oor sy eie<br />
hersieningsgronde beskik en onafhanklik <strong>van</strong> mekaar toegepas moet word. Die<br />
wetgewer het <strong>die</strong> Wet op Bevordering <strong>van</strong> Toegang tot Inligting waarskynlik<br />
uitgesluit, omdat geoordeel is dat <strong>die</strong> prosedures waarvoor dit voorsiening maak,<br />
billik genoeg is. 1025<br />
(c) Kragtens Artikel 8(1) <strong>van</strong> <strong>die</strong> Finale-Grondwet is <strong>die</strong> Handves <strong>van</strong> Regte bindend op<br />
<strong>die</strong> wetgewende, uitvoerende en regsprekende gesag en alle staatsorgane. Artikel<br />
33 is ʼn belangrike instrument om <strong>die</strong> optrede <strong>van</strong> <strong>die</strong> uitvoerende gesag te<br />
kontroleer. Dit sal derhalwe ʼn moontlike ondermyning <strong>van</strong> <strong>die</strong> gesag <strong>van</strong> <strong>die</strong><br />
Grondwet tot gevolg hê, in<strong>die</strong>n optrede <strong>van</strong> <strong>die</strong> uitvoerende gesag uitgesluit word<br />
<strong>van</strong> <strong>die</strong> werking <strong>van</strong> Artikel 33. Die howe sal dus genoodsaak wees om ʼn eie<br />
inhoud <strong>van</strong> Artikel 33 buite <strong>die</strong> Wet op <strong>die</strong> Bevordering <strong>van</strong> Administratiewe<br />
Geregtigheid te verskaf; ten einde optrede <strong>van</strong> <strong>die</strong> uitvoerende gesag ingevolge <strong>die</strong><br />
Wet op Bevordering <strong>van</strong> Toegang tot Inligting te kontroleer.<br />
(d) Nog ʼn rede wat aangevoer kan word dat daar onafhanklik gesteun kan word op <strong>die</strong><br />
regte verleen in Artikel 33 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Grondwet, kan gevind word in <strong>die</strong> rechtstaatbegrip.<br />
Die Grondwet het ook ten doel dat owerheidsoptrede met <strong>die</strong> bepalings <strong>van</strong><br />
<strong>die</strong> Grondwet moet ooreenstem. Seker <strong>die</strong> belangrikste aspek <strong>van</strong> <strong>die</strong> Grondwet is<br />
dat ʼn Handves <strong>van</strong> Regte daarin vervat is. Hierin word <strong>die</strong> regte <strong>van</strong> alle individue<br />
uiteengesit, waar<strong>van</strong> <strong>die</strong> meeste <strong>van</strong> hier<strong>die</strong> regte teen <strong>die</strong> staat afdwingbaar is.<br />
Met <strong>die</strong> veranderinge wat binne <strong>die</strong> Suid-Afrikaanse Regstelsel teweeggebring is,<br />
word as uitgangspunt aanvaar dat Suid-Afrika as ʼn regstaat in <strong>die</strong> ware sin <strong>van</strong> <strong>die</strong><br />
woord ontwikkel het.<br />
Dit is dus duidelik dat wetgewing wat in stryd is met Artikels 32 en 33 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Grondwet,<br />
ongeldig is.<br />
In hier<strong>die</strong> proefskrif is gepoog om aan <strong>die</strong> hand <strong>van</strong> <strong>die</strong> rechtstaat-begrip aan te toon<br />
waarom ʼn individu direk kan steun op Artikels 32 en 33 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Finale-Grondwet en dat <strong>die</strong><br />
Wet op <strong>die</strong> Bevordering <strong>van</strong> Administratiewe Geregtigheid en <strong>die</strong> Wet op <strong>die</strong> Bevordering<br />
1025 Artikel 1(b)(hh) <strong>van</strong> <strong>die</strong> Wet op <strong>die</strong> Bevordering <strong>van</strong> Administratiewe Geregtigheid bepaal juis dat enige besluit geneem, of <strong>die</strong> nalate om 'n besluit te<br />
neem ingevolge 'n bepaling <strong>van</strong> <strong>die</strong> Wet op Bevordering <strong>van</strong> Toegang tot Inligting 2 <strong>van</strong> 2000 <strong>van</strong> <strong>die</strong> definisie <strong>van</strong> administratiewe geregtigheid uitgesluit is.