02.05.2013 Views

Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

456<br />

In <strong>die</strong> Roman v Williams NO-saak hierbo bespreek, het <strong>die</strong> hof onder meer bevind<br />

dat growwe onredelikheid nie meer ʼn vereiste vir hersiening was nie en dat <strong>die</strong><br />

grondwetlike reg op regverdigbare administratiewe optrede <strong>die</strong> vereistes <strong>van</strong><br />

eweredigheid tussen middele en doel omvat. Daardeur word <strong>die</strong> vereistes <strong>van</strong><br />

gepastheid, nodigheid en eweredigheid ingesluit. Hoewel <strong>die</strong> onderskeid tussen<br />

appèl en hersiening destyds nog problematies was, het <strong>die</strong> hof bevind dat sy rol nie<br />

meer beperk is tot ʼn ondersoek <strong>van</strong> <strong>die</strong> wyse waarop daar tot <strong>die</strong> besluit gekom is<br />

nie; dit omvat nou ook <strong>die</strong> hoofsaak en meriete. Voorts is <strong>die</strong> toets <strong>van</strong><br />

regverdigbaarheid objektief en <strong>die</strong> besluit moet ook objektief gemotiveer kan word.<br />

Die Wet maak uitdruklik in Artikel 6(2)(f)(ii) vir ʼn rasionaliteitstoets voorsiening. Die<br />

toets behels <strong>die</strong> volgende :<br />

(aa) Dit moet rasioneel verband hou met <strong>die</strong> doel waarmee <strong>die</strong> optrede verrig is.<br />

(bb) Dit moet rasioneel verband hou met <strong>die</strong> oogmerk <strong>van</strong> <strong>die</strong> magtigende<br />

bepaling.<br />

(cc) Dit moet rasioneel verband hou met <strong>die</strong> inligting <strong>van</strong> <strong>die</strong> administrateur.<br />

(dd) Dit moet rasioneel verband hou met <strong>die</strong> redes deur <strong>die</strong> administrateur<br />

daarvoor verskaf.<br />

Die toets <strong>van</strong> ʼn rasionele verband dek dus drie fases <strong>van</strong> <strong>die</strong> besluitnemingsproses,<br />

naamlik <strong>die</strong> aan<strong>van</strong>gsfase, wat ʼn gesagsbasis vereis, <strong>die</strong> middelfase, waartydens<br />

<strong>die</strong> administrateur <strong>die</strong> saak oorweeg en <strong>die</strong> afsluitingsfase (<strong>die</strong> verrigting <strong>van</strong> <strong>die</strong><br />

optrede), waartydens <strong>die</strong> administrateur redes wat rasioneel begrond is, moet<br />

verskaf.<br />

Daar word algemeen aanvaar dat Artikel 36 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Finale-Grondwet eweredigheid<br />

ingevoer het as ʼn metode om te bepaal of daar ʼn ongrondwetlike skending <strong>van</strong> ʼn<br />

fundamentele reg was. Daar is geen regstreekse verwysing na <strong>die</strong> vereiste <strong>van</strong><br />

eweredigheid in PAJA nie.<br />

5.5 REDELIKHEID (REASONABLENESS)<br />

Artikel 33 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Finale-Grondwet bepaal dat elkeen <strong>die</strong> reg het op administratiewe<br />

optrede wat regmatig, redelik en prosedureel billik is. Die begrip “redelikheid” is<br />

reeds in ʼn vorige afdeling hanteer. Hier word nou slegs op redelikheid as<br />

hersieningsgrond ingevolge PAJA gekonsentreer.<br />

Artikel 6(2)(h) <strong>van</strong> PAJA maak soos volg voorsiening vir onredelikheid as<br />

hersieningsgrond :

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!