Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

450
In laasgenoemde geval, waar daar wel ʼn voorgeskrewe tydperk is en die
administrateur versuim het om die besluite te neem voordat die tydperk verstryk het,
kan ʼn persoon aansoek doen om geregtelike hersiening van die versuim om die
besluit te neem, ondanks verstryking van die tydperk (Artikel 6(3)(b)).
In Vumazonke v MEC for Social Development, Eastern Cape, and Three Similar
Cases915 het die applikante in vier soortgelyke sake aansoek gedoen om bevele te
verkry, waarin die respondent gelas word om ʼn besluit te neem aangaande hulle
aansoek om ongeskiktheidspensioene. Mevrou Vumazonke het vir die eerste keer,
nadat haar hofstukke geliasseer is, verneem dat haar aansoek drie jaar vantevore al
afgewys is. Die respondent het die applikant nie op haar navraagbrief geantwoord
nie en eers gereageer toe die hofstukke ontvang is. Om hierdie rede was sy
derhalwe geregtig op koste. Regter Plasket het beslis dat die 90-dae-tydperk van
appèl teen die beslissing van die respondent, slegs begin het vanaf die oomblik wat
mevrou Vumazonke in kennis gestel is van die feit dat haar aansoek onsuksesvol
was.
Die ander applikante het ook, ingevolge Artikel 6(2)(g) van PAJA, ʼn
hersieningsaansoek teen die respondente gebring, aangesien daar geen besluite
geneem is nie. Regter Plasket verwys in dié verband na Artikel 6(3)(a) van PAJA,
wat in meer besonderhede verwys na die gronde van hersiening, indien die
administrateur versuim/weier om ʼn besluit te neem. 916
Regter Plasket beslis dat die respondent, of personeel in haar departement,
inderdaad ʼn verpligting gehad het om ʼn besluit te neem en dat ʼn versuim om die
besluit te neem oor ʼn onredelike periode plaasgevind het. Die departement het
erken dat ʼn drie-maandetydperk as voldoende beskou word om soortgelyke
aansoeke af te handel, behalwe in uitsonderlike gevalle. Die hof het die volgende
faktore in aanmerking geneem : (a) die aard van die diskresie wat uitgeoefen word;
(b) die beperkte inligting waarop ʼn besluit geneem moet word; en (c) die feit dat die
meeste feite reeds in die aansoek vervat is.
915 2005(6) SA 229 (SE).
916 Artikel 6(3)(a) bepaal soos volg:“If any person relies on the ground of review referred to in subsection 2(g), he or she may in respect of a failure to take a
decision, where –
(a) (i) an administrator has a duty to take a decision;
(ii) there is no law that prescribes a period within the Administrator is required to take the decision; and
(iii) the administrator has failed to take that decision;
institute proceedings in a court or tribunal for judicial review of the failure to take the decision on the ground that there has been unreasonable delay in
taking the decision.”