Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

412
4 van die Wet op die Raad op Tariewe en Handel, 107 van 1986 aan hom verleen
word, aan ʼn komitee te delegeer, hy nie enige ander bevoegdhede kan delegeer
nie. Die raad kan byvoorbeeld nie sy bevoegdheid om ʼn aangeleentheid wat die
handel en nywerheid van die Republiek kan raak, te ondersoek, of die bevoegdheid
om ʼn verslag aan die minister voor te lê of vertoë tot die minister te rig, delegeer nie.
Dit is duidelik dat die delegatus delegare non potest-reël nie oortree word wanneer
ʼn Wet uitdruklik voorsiening maak vir die delegering van ʼn bevoegdheid nie. ʼn Wet
kan egter onduidelik wees oor presies aan wie die bevoegdheid gedelegeer kan
word. Ter wille van regsekerheid moet die wetgewer hierdie onbevredigende
posisie vermy, deur uitdruklik te stipuleer presies watter bevoegdheid gedelegeer
mag word en aan wie dit gedelegeer kan word.
Daar is reeds gesê dat die “administrateur” sy of haar bevoegdheid aan veral
wetgewing ontleen. Daar is ook genoem dat die invloed van die gemenereg en die
regsprekende gesag aansienlik is. Wanneer die administrateur se
owerheidsbevoegdhede vertolk word, moet gemeenregtelike reëls wat deel van die
reëls van wetsuitleg uitmaak gebruik word. Hierdie reëls is deurslaggewend by die
bepaling van die omvang en inhoud van statutêre owerheidsbevoegdhede. Met
verloop van tyd het die howe die reëls met betrekking tot statutêre gesag toegepas
en ontwikkel ooreenkomstig die algemene beginsels van die administratiefreg.
Die inhoud en omvang van administratiewe bevoegdheid hang dus van die volgende
af :
• Die betrokke Wet (met inbegrip van die Grondwet).
• Die toepaslike reëls van wetsuitleg.
• Die algemene reëls van die administratiefreg soos toegepas en ontwikkel
deur die howe.
3.4 DIE BEPALING VERVAT IN ARTIKEL 6(2)(a)(iii). DIE ADMINISTRATEUR WAT
DIE HANDELING VERRIG HET, WAS BEVOOROORDEELD OF KAN
REDELIKERWYS VAN BEVOOROORDELING VERDINK WORD
Bogenoemde statutêre bepaling omvat die gemeenregtelike reël teen vooroordeel,
te wete nemo iudex in sua propria causa (letterlik vertaal “niemand kan in sy of haar
eie saak as regter optree nie”)
Die wese van die gemeenregtelike reëls is dat die administrateur wat die besluit
neem, redelikerwys as onpartydig gesien moet word. Dit staan as die reël teen
vooroordeel bekend. Vooroordeel neem twee vorme aan : werklike vooroordeel
(actual bias) en skynbare vooroordeel (perceived bias); en die aanwesigheid van
enigeen van die twee sal die administratiewe handeling ongeldig maak.