Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

3.1.6 DIE GEBRUIK VAN IMPLISIETE/VERSWEË BEVOEGDHEDE
817 Sien Administrator, Transvaal v Bryden 1993(3) SA 1 (A).
818 1985(3) SA 626 (T).
407
Daar is gesê dat ʼn administratiewe liggaam nie ʼn administratiewe funksie by
afwesigheid van uitdruklike bevoegdhede kan verrig nie (Artikel 6(2)(a)(i) van
PAJA). Aangesien uitdruklike bevoegdhede gepaard kan gaan met versweë,
of aanvullende bevoegdhede wat die omvang en inhoud van die uitdruklike
bevoegdhede uitbrei, kan die administrateur se bevoegdhede groter wees as
wat met die eerste oogopslag blyk.
Om die bestek en omvang van administratiewe bevoegdhede te bepaal, maak
die howe dikwels op die reëls van wetsuitleg staat. 817 Hierdie reëls, wat die
bestek en omvang van administratiewe bevoegdheid bepaal, is nie vas en
bindend nie, maar bloot reëls van logiese afleiding wat die hof in ʼn bepaalde
geval kan gebruik, of nie, om die bestaan van versweë bevoegdhede vas te
stel. Dit moet altyd in die konteks van die algemene beginsel van
administratiewe legaliteit gesien word, wat beteken dat die versweë
bevoegdhede nie deur die Grondwet, die magtigende wet, of PAJA verbied
moet word nie en dat dit ook nie in stryd met enige gemeenregtelike bepaling
mag wees nie. ʼn Versweë bevoegdheid moet byvoorbeeld nie ʼn onredelike
gevolg meebring, of ʼn onbillike uitwerking hê nie, aangesien dit dan in stryd
sal wees met die fundamentele reg op redelike administratiewe optrede.
Dit kan nie ontken word nie dat die erkenning van aanvullende of versweë
bevoegdhede (soms simplistiese bevoegdhede genoem) die hof al dikwels
voor probleme te staan gebring het. In Aluchem (Pty) Limited v Minister of
Mineral and Energy Affairs818 het die hof die delegering van ʼn bevoegdheid
by noodwendige implikasie bespreek.
ʼn Hof kan op die volgende riglyne staatmaak om die bestek van
administratiewe bevoegdheid en die toepassing van aanvullende
bevoegdhede te bepaal:
• Die taal van die magtigende Wet moet noukeurig ontleed word.
• Die owerheidsgesag moet binne konteks gesien word, wat beteken dat
die Wet as geheel en die oogmerk waarmee dit afgekondig is,
bestudeer moet word om vas te stel of aanvullende bevoegdhede ʼn rol
te speel het. Daar word gewoonlik aanvaar dat daar ʼn versweë