Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

purportedly taken, is so unreasonable that no reasonable person could have so
exercised the power or performed the function; or
(i) the action is otherwise unconstitutional or unlawful.”
3. DIE BEPALING VERVAT IN ARTIKEL 6(2)(a)(i)
402
Die eerste hersieningsgrond wat op die administrateur fokus, toon dat die wetsopstellers
drie spesifieke hersieningsgronde ingesluit het, naamlik ongemagtigde optrede,
ongemagtigde delegasie van bevoegdhede en vooroordeel. Twee hiervan het betrekking
op regmatige administratiewe optrede, terwyl die derde (vooroordeel) tradisioneel as deel
van prosedurele billikheid beskou is.
Dit is belangrik om daarop te let dat PAJA van die “administrator” praat, eerder as van die
“outeur van ʼn handeling”. Die Wet omskryf ʼn “administrator” as ʼn staatsorgaan, of enige
natuurlike, of regspersoon wat administratiewe optrede verrig.
Dit is opvallend dat die Wet vooroordeel by hierdie Artikel insluit. In die gemenereg word
vooroordeel of partydigheid gewoonlik volgens die reëls van natuurlike geregtigheid
hanteer; meer spesifiek die nemo iudex in sua propria causa – reël. Dit is egter duidelik
dat dit gewoonlik op die subjektiewe gemoedstoestand, of die pligsversuim van die
administrateur betrekking het en dat dit dus heel gemaklik in hierdie kategorie (die optrede
deur die administrateur) inpas.
Drie spesifieke hersieningsgronde word in Artikel 6(2)(a) vermeld.
3.1 ARTIKEL 6(2)(a)(i)
ʼn Hof, of tribunaal, is volgens dié artikel daartoe bevoeg om administratiewe optrede
geregtelik te hersien indien die administrateur wat dit verrig het nie ingevolge die
magtigende bepaling gemagtig was om dit te doen nie.
Dit sluit gevalle in wanneer ʼn administrateur sonder enige magtiging hoegenaamd
handel, of die gevalle wanneer die administrateur die bevoegdheid ingevolge ʼn
magtigende bepaling verleen, oorskry of misbruik. Volgens Artikel 1 van die Wet
beteken “magtigende bepaling” ʼn wetsvoorskrif, ʼn gemeenregtelike of
gewoonteregtelike reël, of ʼn ooreenkoms, stuk of ander dokument waarkragtens ʼn
administratiewe handeling verrig word (“a law, a rule of common law, customary law,
or an agreement, instrument or other document in terms of which an administrative
action was purportedly taken”). Beteken dit dat die magtigende bepaling bloot ʼn
ooreenkoms, of die een of ander soortgelyke dokument hoef te wees?
Dit word gesuggereer dat die korrekte uitleg van die term die volgende is : Wanneer
ʼn natuurlike of regspersoon byvoorbeeld ʼn openbare bevoegdheid uitoefen, of ʼn
openbare funksie verrig, moet sodanige administratiewe optrede kragtens
bevoegdhede verleen by kontrak, verrig word. Die verrigting van elke