Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

400
maak vir die hersiening op grond daarvan dat administratiewe optrede andersins
ongrondwetlik of onregmatig is. Dit maak dit vir ʼn persoon moontlik om die geldigheid van
ʼn administratiewe handeling te betwis weens redes wat nie uitdruklik in Artikel 6(2)
genoem word nie.
Kritiek kan egter teen bogemelde hersieningsgronde en die samestelling van Artikel 6 van
PAJA uitgespreek word, aangesien dit herhalend en swak gestruktureer is. Dit wil
voorkom of die kort tydperk waarbinne die Wet ingevolge Artikel 33 gepromulgeer moes
word, die wetgewer verhoed het om oorwoë formulering in die hersieningsgronde daar te
stel.
Artikel 33(3) bepaal dat nasionale wetgewing verorden moet word om ingevolge Artikel 33
aan hierdie regte, gevolg te gee. Daar moet vir die hersiening van administratiewe optrede
deur ʼn hof, of waar dit gepas is, ʼn onafhanklike en onpartydige tribunaal voorsiening
gemaak word.
Daar is byvoorbeeld nie minder nie as vier verwysings na magtiging. Subartikel (2)(d)
verwys twee keer na die magtiging van die administrateur, Subartikel (2)(e) verwys na
optrede verrig om ʼn rede wat nie by die magtigende bepaling gemagtig word nie en
Subartikel (2)(f), wat met die optrede self gemoeid is, verwys na gevalle waar die optrede
nie deur die magtigende bepaling gemagtig is nie. Daar kan dus gevra word of hierdie
hersieningsgronde met mekaar oorvleuel en of hulle as afsonderlike hersieningsgronde
vertolk sal word. Dit word voorgestel dat die howe laasgenoemde benadering sal volg.
In aansluiting hierby, is dit duidelik dat die howe wat die toepassing van administratiewe
geregtigheid betref, ʼn spesifieke rol het om te speel. Dit is die funksie van die howe om
die beginsels vervat in die Wet, te vertolk en te bepaal of hulle binne die bestek van Artikel
33 val. Party van die bepalings van die Wet kan op grond van ongrondwetlikheid betwis
word, soos vroeër in Afdeling E bespreek, omdat hulle die grondwetlike reg op
administratiewe geregtigheid (regmatigheid, redelikheid en prosedurele billikheid) beperk.
So, byvoorbeeld, kan die omskrywing van administratiewe optrede as ʼn ongrondwetlike
beperking van dié bepaalde reg beskou word, omdat dit vereis dat ʼn besluit iemand se
regte nadelig moet raak.
By die uitoefening van sy uitlegfunksie sal die hof hom ongetwyfeld op die gemenereg
verlaat. Hierdie gemeenregtelike beginsels bly voortbestaan in soverre hulle die toets van
grondwetlikheid deurstaan. 808
808 In Pharmaceutical Manufacturers Association of SA:In Re : Ex Parte President of the Republic of South Africa 2000(2) SA 674 (CC); 2000(3) BCLR 241
(CC) het regterpresident Chaskalson, in Paragraaf 33, dit heel duidelik gemaak dat die gemeenregtelike beginsels wat voorheen die gronde vir geregtelike
hersiening was, onder die Grondwet gesubsumeer (tuisgebring) is. Die beginsels van die gemenereg is steeds wesenlik. Daar is slegs een regstelsel.
Wanneer die legaliteit van administratiewe optrede dus betwis word, moet dit berus op die Grondwet en nie op die vroeëre gemeenregtelike
hersieningsgronde nie. PAJA het die saak verder gevoer deur die gronde vir die geregtelike hersiening van administratiewe optrede duidelik uiteen te sit.