Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

396
In Maharaj v Chairman, Liquor Licensing Board793 het die applikant redes vir die weiering
van sy dranklisensie aangevra. Die hof het bevind dat redes verskaf moet word, selfs al
het die raad gemeen dat daar twyfel was oor die vraag of die lisensie in die openbare
belang was. Dit kan nooit as juis, regverdig en billik beskou word om eenvoudig die
aansoek te weier, sonder om die aansoeker oor die twyfel in te lig en hom die geleentheid
te bied om die aansoek aan te vul nie.
Dit is interessant om te sien dat die verskaffing van redes, wat deel is van die reg op
administratiewe geregtigheid (Artikel 33), ten nouste in verband gebring word met die
grondwetlike reg op inligting (Artikel 32). Die applikante het dikwels op sowel die reg op
administratiewe geregtigheid, as die fundamentele reg op inligting gesteun, wanneer die
geldigheid van administratiewe optrede betwis word.
In Minister of Environmental Affairs and Tourism and Others v Phambili Fisheries and
Another794 het die hof gehandel met die vereiste om voldoende redes te verskaf, soos
voorgeskryf deur Artikel 5(3) van PAJA. Die hof verwys na ʼn stelling in Cora Hoexter :
“The New Constitutional and Administrative Law 11 (2002) op bladsy 244 : 795
“It is apparent that reasons are not really reasons unless they are properly
informative. They must explain why action was taken or not taken, otherwise they
are better described as findings or other information.”
Die hof beslis dat die redes wat verskaf moet word, inderdaad die redes vir die besluit om
ʼn sekere tonnemaat aan elke vissery toe te ken, moet wees. Volgens feite voor die hof, is
daar voldoende redes verskaf vir die besluit. Om substansie aan sy beslissing te verleen,
verwys die hof na die dictum van regter Woodward in Ansett Transport Industries
(Operations) (Pty) Limited v Wraith796 , waar hy met die begrip “voldoende redes” omskryf
en bepaal dat die volgende belangrik is :
“Decision-maker to explain his decision in a way which will enable a person
aggrieved to say, in effect : ‘Even though I may not agree with it, I now understand
why the decision went against me. I am now in a position to decide whether that
decision has involved an unwarranted finding of fact, or an error of law, which is
worth challenging.’
This requires that the decision-maker should set out his understanding of the relevant
law, any findings of fact on which his conclusions depend (especially if those facts
have been in dispute), and the reasoning processes which led him to those
conclusions. He should do so in clear and unambiguous language, not in vague
generalities or the formal language of legislation. The appropriate length of the
793 1997(1) SA 273 (N).
794 2003(2) ALL SA 616 (SCA).
795 2003(2) ALL SA 616 (SCA) Paragraaf 40.
796 1983(48) ALR 500 op 507.